Wody powierzchniowe i podziemne 4. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE 4.1. PRESJE W ŚRODOWISKU WODNYM (Tomasz Rybak) Zgodnie z priorytetami Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000), kraje członkowskie UE są zobowiązane do podejmowania właściwych działań mających na celu zachowanie lub poprawę stanu wód na obszarach dorzeczy, co jest możliwe dzięki przeprowadzeniu analizy głównych problemów gospodarki wodnej. Zasady gospodarowania wodami w Polsce, w tym ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem zostały określone w ustawie Prawo wodne (2001). Zadania w zakresie planowania gospodarki wodnej na poziomie krajowym realizuje Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW). W 2011 r. KZGW przeprowadził analizę presji antropogenicznych w jednolitych częściach wód należących do dorzecza Wisły (m.in. obszar województwa podkarpackiego), a następnie uwzględnił jej wyniki w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (2011). W tab. 4.1.1 przedstawiono główne presje antropogeniczne występujące w środowisku wodnym na obszarze dorzecza Wisły, w tym w województwie podkarpackim. Tab. 4.1.1. Główne presje antropogeniczne występujące w środowisku wodnym na obszarze dorzecza Wisły, w tym w województwie podkarpackim (źródło: [20]) Lp. Rodzaj antropopresji Czynniki powodujące presję w środowisku wodnym 1. Znaczące pobory wód 2. Punktowe źródła zanieczyszczeń 3. Zanieczyszczenia obszarowe 4. Zmiany w morfologii wód naturalnych Gospodarka komunalna Przemysł Oczyszczalnie ścieków komunalnych Oczyszczalnie ścieków przemysłowych Składowiska odpadów Zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia komunalnego Zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego Zmiany naturalnych warunków hydromorfologicznych wód powierzchniowych w wyniku zabudowy hydrotechnicznej oraz regulacji rzek i potoków Zaburzenia ciągłości biologicznej rzek i potoków Zagrożenie ekosystemów od wód zależnych Jedną z głównych presji oddziałujących na wody powierzchniowe i podziemne w województwie podkarpackim są znaczące pobory wody na potrzeby gospodarki komunalnej oraz przemysłu. Największe znaczenie dla gospodarki wodnej mają wody powierzchniowe, które pokrywają ok. 85 % zapotrzebowania na wodę w regionie i są podstawowym źródłem zaopatrzenia mieszkańców w wodę pitną w miastach: Rzeszów, Krosno (rzeka Wisłok), Ustrzyki Dolne, Sanok, Przemyśl, Jarosław (rzeka San), Jasło, Dębica, Mielec (rzeka Wisłoka). W gospodarce wodnej istotną rolę pełnią także zbiorniki zaporowe Solina i Myczkowce na rzece San oraz zbiornik Besko na rzece Wisłok. Zbiorniki zostały wybudowane przede wszystkim w celu ochrony przed skutkami powodzi i suszy oraz do celów energetyki wodnej (kaskada zbiorników Solina i Myczkowce). Ponadto są one znaczącym źródłem wody pitnej dobrej jakości. W południowej części regionu (Bieszczady, Beskid Niski), głównym źródłem zaopatrzenia wodociągów w wodę, są niewielkie ujęcia, zlokalizowane na górskich potokach. Zasoby wód podziemnych są rozmieszczone nierównomiernie i są dużo mniejsze niż w innych częściach kraju. Wody podziemne w regionie pokrywają ok. 15 % zapotrzebowania na wodę i wykorzystywane są głównie jako źródło wody pitnej oraz w przemyśle spożywczym. Przeważająca część zasobów wód podziemnych (ok. 80 %) występuje w północnej części województwa i korzystają z nich głównie miasta: Ropczyce, Sędziszów Młp., Strzyżów, Łańcut, Nowa Sarzyna, Leżajsk, Lubaczów, Nisko, Stalowa Wola, Głogów Młp., Kolbuszowa, Tarnobrzeg. Na rys. 4.1.1. przedstawiono lokalizację głównych komunalnych oraz przemysłowych ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarze województwa podkarpackiego na tle głównych zbiorników wód podziemnych oraz w podziale sieci hydrograficznej na jednolite części wód powierzchniowych. 52
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Rys. 4.1.1. Rozmieszczenie głównych ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na tle jednolitych części wód powierzchniowych oraz głównych zbiorników wód podziemnych na obszarze województwa podkarpackiego, wg stanu na 31 grudnia 2012 r. (źródło: [28], [45], [49], [81] [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) 53
Wody powierzchniowe i podziemne Rys. 4.1.2. Rzeka Wisłok, w tle widoczne ujęcie wody dla Rzeszowa w dzielnicy Zwięczyca (źródło: [41]) Rys. 4.1.3. Teren ochrony bezpośredniej ujęcia wody podziemnej w Dąbrówkach, gm. Czarna, pow. łańcucki (źródło: [41]) Według danych GUS, w ostatnich latach pobór wód powierzchniowych w województwie utrzymuje się na zbliżonym poziomie i wykazuje tendencję spadkową (2012 r.) spowodowaną głównie zmniejszeniem zużycia wody w sektorze przemysłowym. W gospodarce komunalnej wielkość poboru wód powierzchniowych i podziemnych utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Największy udział w poborze wody na cele komunalne w województwie mają powiaty grodzkie: m. Rzeszów i m. Przemyśl oraz powiaty ziemskie: krośnieński, jarosławski, mielecki, rzeszowski, stalowowolski, dębicki i sanocki. W 2012 r. wielkość poboru wody na cele komunalne wyniosła 83,8 hm 3 i w porównaniu do roku 2011 nie uległa istotnym zmianom. Główne ujęcia komunalne pobrały ok. 66,0 hm 3 wody, w tym 39,7 hm 3 wody powierzchniowej i 26,3 hm 3 wody podziemnej. W 2012 r. w powiatach sanockim i tarnobrzeskim wzrosło zapotrzebowanie na wodę pitną, natomiast w powiatach krośnieńskim, dębickim i sanockim odnotowano nieznaczne spadki poboru wody. W pozostałych powiatach województwa nie odnotowano znaczących zmian w poborze wody na cele komunalne. Na rys. 4.1.4. przedstawiono wielkości poboru wody ogółem oraz z podziałem na cele komunalne i przemysłowe w województwie podkarpackim w latach 2010-2012, zaś na rys. 4.1.5. przedstawiono wielkości poboru wody w gospodarce komunalnej w wybranych powiatach województwa w latach 2010-2012. pobór wody [mln m 3 ] 350 300 250 200 150 100 50 0 pobór wody ogółem przemysł gospodarka komunalna rolnictwo i leśnictwo 2010 2011 2012 rok Rys. 4.1.4. Wielkość poboru wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w województwie podkarpackim w latach 2010-2012 (źródło: [6]) 54
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. pobór wody [mln m 3 ] 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2010 2011 2012 m. Rzeszów krośnieński mielecki jarosławski dębicki m. Przemyśl stalowowolski sanocki łancucki jasielski tarnobrzeski m. Tarnobrzeg powiat Rys. 4.1.5. Wielkości poboru wody w gospodarce komunalnej w wybranych powiatach województwa podkarpackiego w latach 2010-2012 (źródło: [6]) Ponad 95 % ilości wody ujmowanej w sektorze przemysłowym stanowią wody powierzchniowe. Woda pobrana przez zakłady w ok. 80 % wykorzystywana jest do celów chłodniczych w energetyce. Wysokie pobory wód do celów chłodniczych odnotowuje się tylko w powiecie stalowowolskim. Zgodnie z danymi GUS w 2012 r. istotnie zmalało zapotrzebowania na wodę w sektorze przemysłowym województwa (rys. 4.1.6). Miał na to wpływ przede wszystkim spadek poboru wody na cele chłodnicze w powiecie stalowowolskim. W roku 2010 pobór wód w przemyśle wynosił 162,4 hm 3, natomiast w 2012 r. wyniósł 144,7 hm 3. W latach 2010-2011 znacznie zmalała także (o ok. 20 hm 3 ) wielkość poboru wody do celów nawodnień w rolnictwie i leśnictwie oraz do napełniania i uzupełniania stawów rybnych. W związku ze spadkiem zapotrzebowania na wodę w przemyśle oraz w rolnictwie i leśnictwie, ogólny bilans poboru wody był spadkowy. W 2012 r. odnotowano istotny spadek zapotrzebowania na wodę do celów produkcyjnych w powiatach stalowowolskim, mieleckim i leżajskim. Nieznaczny wzrost poboru wody obserwowano w zakładach przemysłowych w powiatach dębickim, rzeszowskim oraz w m. Rzeszowie. Na rys. 4.1.6. przedstawiono wielkości poboru wody w przemyśle w wybranych powiatach województwa w latach 2010-2012. pobór wody [mln m 3 ] 20 15 10 5 0 144,9 155,9 128,8 2010 2011 2012 stalowowolski m. Tarnobrzeg leżajski dębicki powiat m. Rzeszów, rzeszowski jasielski mielecki Rys. 4.1.6. Wielkości poboru wody w przemyśle w wybranych powiatach województwa podkarpackiego w latach 2010-2012 (źródło: [6]) Największą presję na stan jakościowy wód powierzchniowych wywiera emisja ścieków komunalnych. Zrzuty zanieczyszczeń pochodzenia komunalnego są przyczyną eutrofizacji wód. Degradacja jakości wód powodowana emisją ścieków komunalnych jest głównym problemem gospodarki wodnej w Polsce. Dlatego wszystkie części wód powierzchniowych w kraju zastały uznane za obszary chronione, zagrożone występowaniem zjawiska eutrofizacji komunalnej i objęte szczególnym rodzajem monitoringu. Monitoring ma za zadanie pozyskanie wiedzy na temat stanu wód, w tym stanu wód na obszarach chronionych, celem podejmowania właściwych działań zachowawczych lub naprawczych. Badania i oceny wykonane przez WIOŚ w Rzeszowie potwierdzają niezadowalający stan wód w województwie. Spośród 94 jednolitych części wód badanych w latach 2010-2012, w 50 % części 55
Wody powierzchniowe i podziemne wód stwierdzono występowanie zjawiska eutrofizacji spowodowanej odprowadzaniem do wód zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych (rys. 4.1.13). Eutrofizację stwierdzono m.in. w następujących ciekach: Brzeźnica, Dopływ z Wiktorca, Rzeka, Łęg, Mokrzyszówka, Koniecpólka, Wisłok, Stobnica, Mikośka (gm. Łańcut), Mrowla, Sawa, Rada. Problem stanowi także niekorzystny stan sanitarny wód rzeki Wisłok, zaopatrującej w wodę m.in. mieszkańców m. Rzeszowa. Wody narażone są na coraz większą presję gospodarki komunalnej, która powodowana jest przede wszystkim przez wzrost ilości ścieków oczyszczonych, związany z rozbudową infrastruktury kanalizacyjnej. Dzięki inwestycjom w zakresie gospodarki ściekowej, podejmowanym m.in. w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), znacząco wzrosła długość sieci kanalizacyjnej oraz zmalała emisja ścieków nieczyszczonych. Wzrosła ponadto liczba wysokosprawnych oczyszczalni ścieków, pracujących w technologii podwyższonego usuwania substancji biogennych, co przyczyniło się do redukcji ładunku fosforu ogólnego odprowadzanego do wód. Mając na uwadze powyższe, z jednej strony możemy zaobserwować wzrost presji mierzony wielkością emisji oczyszczonych ścieków, z drugiej natomiast obniżenie presji z uwagi na jakość odprowadzanych ścieków. Analiza danych GUS wskazuje na sukcesywny wzrost ilości oczyszczonych ścieków komunalnych oraz na wzrost liczby mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków. Na rys. 4.1.7. przedstawiono ilości ścieków komunalnych oczyszczonych ogółem oraz oczyszczonych w technologii podwyższonego usuwania biogenów na obszarze województwa podkarpackiego w latach 2010-2012, zaś na rys. 4.1.8. przedstawiono odsetek mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków w województwie podkarpackim w latach 2010-2012. ścieki komunalne oczyszczone [mln m 3 ] 60 50 40 30 20 10 0 oczyszczane ogółem podwyższone usuwanie biogenów 2010 2011 2012 rok Rys. 4.1.7. Ilości ścieków komunalnych oczyszczanych ogółem oraz z podwyższonym usuwaniem biogenów w województwie podkarpackim w latach 2010-2012 (źródło: [6]) 100 mieszkańcy [%] 80 60 40 20 0 2010 2011 2012 rok mieszkańcy korzystający z oczyszczalni ogółem mieszkańcy korzystający z oczyszczalni w miastach mieszkańcy korzystający z oczyszczalni na obszarach wiejskich Rys. 4.1.8. Odsetek mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków w województwie podkarpackim w latach 2010-2012 (źródło: [6]) Według GUS w 2012 r. z obszaru województwa podkarpackiego odprowadzono do wód powierzchniowych 56,7 hm 3 oczyszczonych ścieków komunalnych. Największy udział w emisji ścieków komunalnych w województwie (ok. 70 %) mają aglomeracje Rzeszów, Leżajsk, Jarosław, 56
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Krosno, Mielec, Dębica, Przemyśl, Stalowa Wola, Jasło, Nowa Sarzyna, Sanok, Łańcut i Tarnobrzeg. Z obszaru w/w aglomeracji odprowadzono ok. 39,2 hm 3 oczyszczonych ścieków komunalnych. Największą presją obciążone są rzeki Wisłok, Wisłoka i San, będące odbiornikami ścieków z w/w aglomeracji. Znaczna cześć mniejszych cieków również jest narażona na presje powodowane przez punktowe źródła zanieczyszczeń komunalnych. W tab. 4.1.2. przedstawiono charakterystykę głównych aglomeracji województwa podkarpackiego, natomiast na rys. 4.1.9. przedstawiono ilości ścieków komunalnych odprowadzonych do wód powierzchniowych w latach 2010-2012 w powiatach województwa podkarpackiego, w których zlokalizowane są największe aglomeracje. Tab. 4.1.2. Charakterystyka głównych aglomeracji województwa podkarpackiego (źródło: [22], [44]) Lp. Nazwa aglomeracji Przepustowość średniodobowa [m 3 /d] 1. Rzeszów 62 500 184 870 2. Leżajsk 11 500 177 392 RLM aglomeracji 1) Gminy w aglomeracji powiat Odbiornik ścieków m. Rzeszów, Boguchwała, Głogów Młp., Krasne, Świlcza,Tyczyn Leżajsk - miejska, Leżajsk - wiejska, Kuryłówka m. Rzeszów, rzeszowski leżajski Wisłok San 3. Jarosław 20 400 134 113 Jarosław - miejska, Pawłosiów jarosławski San 4. Krosno 35 410 122 806 m. Krosno, Krościenko Wyżne, Korczyna, Wojaszówka, Jedlicze, Chorkówka, Iwonicz - Zdrój, Miejsce Piastowe m. Krosno, krośnieński Wisłok 5. Mielec 14 700 115 649 Mielec - miejska, Mielec - wiejska, Tuszów Narodowy, Przecław mielecki Wisłoka 6. Dębica 11 492 101 500 Dębica miejska, Dębica - wiejska dębicki Wisłoka 7. Przemyśl 28 200 100 101 m. Przemyśl, Przemyśl - wiejska, Krasiczyn m. Przemyśl, przemyski San 8. Stalowa Wola 17 500 79 600 Stalowa Wola stalowowolski San 9. Jasło 14 102 74 556 Jasło - miejska, Jasło - wiejska, Dębowiec, Kołaczyce jasielski Wisłoka 10. Nowa Sarzyna 10 000 66 928 Nowa Sarzyna leżajski San 11. Sanok 17 105 62 500 Sanok miejska, Sanok - wiejska sanocki San 12. Łańcut 5 500 60 598 Łańcut - miejska, Łańcut - wiejska, Białobrzegi, Rakszawa łańcucki Wisłok 13. Tarnobrzeg 12 000 52 021 m. Tarnobrzeg m. Tarnobrzeg Wisła 1) RLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym aglomerację (wielkość oczyszczalni według RLM) 57
Wody powierzchniowe i podziemne ścieki komunalne [mln m 3 ] 10 8 6 4 2 0 m. Rzeszów rzeszowski leżajski jarosławski m. Krosno 2010 2011 2012 krośnieński mielecki dębicki m. Przemyśl powiat stalowowolski jasielski sanocki łańcucki m. Tarnobrzeg Rys. 4.1.9. Ilości ścieków komunalnych odprowadzonych do wód powierzchniowych w latach 2010-2012 w powiatach województwa podkarpackiego, w których zlokalizowane są największe aglomeracje (źródło: [6]) Rys. 4.1.10. Wylot kolektora ścieków z oczyszczalni ścieków w Radomyślu nad Sanem (gm. Radomyśl nad Sanem), strona prawa potoku Jodłówka, km 1+390 (źródło: [41]) Rys. 4.1.11. Urządzenia mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w Radomyślu nad Sanem (gm. Radomyśl nad Sanem) (źródło: [41]) W latach 2010-2012 odnotowano wzrost ilości ścieków oczyszczanych w powiatach: rzeszowskim, leżajskim, jarosławskim, krośnieńskim, dębickim, stalowowolskim i łańcuckim. Dokonując porównania danych dla m. Rzeszowa z lat 2011-2012 można zaobserwować tendencję wzrostową w ilości oczyszczanych ścieków. Spadkową tendencję w emisji oczyszczonych ścieków odnotowano natomiast w powiatach mieleckim, jasielskim, w m. Krośnie oraz w m. Przemyślu. Obniżenie emisji ścieków może wynikać z oszczędniejszego gospodarowania wodą w związku ze wzrostem cen wody. W m. Tarnobrzegu oraz w powiecie sanockim nie stwierdzono istotnych zmian w wielkości emisji ścieków komunalnych. W latach 2010-2012 zaznacza się trend stopniowego wzrostu ilości oczyszczanych ścieków komunalnych, który jest wynikiem rozbudowy infrastruktury kanalizacyjnej na obszarach wiejskich. Według danych przedstawionych w Sprawozdaniu Marszałka Województwa Podkarpackiego z realizacji zadań inwestycyjnych w zakresie gospodarki ściekowej, na obszarze województwa istnieje 169 aglomeracji (uwzględnionych w KPOŚK) o RLM 2000. Zgodnie z danymi GUS na koniec 2012 r. w województwie działało 226 komunalnych biologicznych oczyszczalni ścieków, w tym 37 oczyszczalni z podwyższonym usuwaniem biogenów. Na rys. 4.1.12. przedstawiono rozmieszczenie oczyszczalni ścieków istniejących oraz projektowanych w aglomeracjach o RL M 2000, natomiast na rys. 4.1.13. przedstawiono ocenę występowania eutrofizacji wód powierzchniowych, spowodowanej odprowadzaniem zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych w latach 2010-2012. 58
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. [Uwaga do legendy: obszary aglomeracji na potrzeby mapy zostały wyznaczone poprzez przypisanie gmin do danej aglomeracji, na podstawie analizy dokumentu KZGW "Sprawozdanie z realizacji zadań inwestycyjnych w zakresie gospodarki ściekowej w województwie podkarpackim w roku 2011". Część gmin wchodzących w skład większych aglomeracji stanowi odrębne, mniejsze aglomeracje. W niektórych gminach wyznaczono kilka aglomeracji] Rys. 4.1.12. Rozmieszczenie oczyszczalni ścieków istniejących oraz projektowanych w aglomeracjach o RLM 2000 w województwie podkarpackim, wg stanu na 31 grudnia 2012 r. (źródło: [5], [22], [49], [78], [Mapę opracowano na podstawie warstwy Baza danych Państwowego Rejestru Granic (PRG)" udostępnionej na potrzeby PMŚ przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geograficznej i Kartograficznej na podstawie umowy podpisanej w dniu 27.06.2006 r. pomiędzy GIOŚ a Centralnym Ośrodkiem Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) 59
Wody powierzchniowe i podziemne Rys. 4.1.13. Rozmieszczenie występowania eutrofizacji wód powierzchniowych, spowodowanej odprowadzaniem zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych na obszarze województwa podkarpackiego w latach 2010-2012 (źródło: [23], [28], [45], [49], [83], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) Sektor przemysłowy nie wywiera istotnych presji na jakość wód powierzchniowych. Negatywne oddziaływanie przemysłu występuje w zlewniach rzek Trzebośnica (branża chemiczna), Strwiąż (branża wydobywcza) oraz Brzeźnica (branża spożywcza). Analiza danych GUS z okresu 2010-2012 wskazuje na znaczny spadek emisji ścieków z sektora przemysłowego w województwie (rys. 4.1.14). 60
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. ścieki przemysłowe [tys. m 3 ] 25000 20000 15000 10000 5000 ścieki oczyszczone ścieki nieoczyszczone 0 2010 2011 2012 rok Rys. 4.1.14. Ilości ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania, odprowadzonych bezpośrednio do wód powierzchniowych z zakładów przemysłowych w województwie podkarpackim w latach 2010-2012 (źródło: [6]) W 2012 r. sektor przemysłowy odprowadził do wód powierzchniowych 138,5 hm 3 ścieków, w tym 13,1 hm 3 ścieków wymagających oczyszczania. Pozostałą ilość ścieków stanowiły wody chłodnicze (nie wymagające oczyszczania) odprowadzone głównie z obszaru powiatu stalowowolskiego. Oczyszczalnie w zakładach oczyściły 12,3 hm 3 ścieków. Dokonując porównania danych z trzech ostatnich lat, stwierdza się, że ilość ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania, odprowadzonych bezpośrednio do wód powierzchniowych, zmniejszyła się o blisko 40 %. Trend spadkowy zauważalny jest także w emisji ścieków nieczyszczonych. Największe ilości ścieków przemysłowych wytwarzają zakłady przemysłowe zlokalizowane w powiatach: tarnobrzeskim, stalowowolskim, dębickim, mieleckim, jasielskim, krośnieńskim, rzeszowskim oraz w m. Tarnobrzegu i w m. Rzeszowie. W powiatach tych powstaje ok. 90 % wszystkich ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania. Na rys. 4.1.15. przedstawiono wielkość emisji ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania w najbardziej uprzemysłowionych powiatach województwa w latach 2010-2012. ścieki przemysłowe [tys. m 3 ] 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2010 2011 2012 tarnobrzeski m. Tarnobrzeg stalowowolski m. Rzeszów dębicki powiat jasielski mielecki krośnieński rzeszowski Rys. 4.1.15. Wielkość emisji ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania w najbardziej uprzemysłowionych powiatach województwa w latach 2010-2012 (źródło: [6]) W 2012 r. istotny spadek emisji ścieków przemysłowych odnotowano w powiatach: tarnobrzeskim, stalowowolskim, jasielskim, mieleckim oraz w m. Tarnobrzegu. Drastyczny spadek ilości ścieków przemysłowych odprowadzanych w 2012 r. w powiecie tarnobrzeskim wynika z faktu zaprzestania przez Kopalnię Siarki Machów S.A. odprowadzania III i IV rzędowych wód zasolonych z odwadniania wyrobiska pokopalnianego. Znaczące obniżenie ilości wód zasolonych, odprowadzanych w powiecie tarnobrzeskim miało bezpośredni wpływ na istotny spadek w bilansie emisji ścieków przemysłowych w województwie. W 2012 r. emisja ścieków przemysłowych nieznacznie wzrosła w powiecie dębickim oraz w m. Rzeszowie. W powiatach krośnieńskim i rzeszowskim, w porównaniu do 2011 r., nie odnotowano istotnych zmian w ilości odprowadzanych ścieków przemysłowych. 61
Wody powierzchniowe i podziemne Według danych GUS, na koniec 2012 r. w województwie podkarpackim działało 64 oczyszczalnie ścieków przemysłowych, w tym 31 oczyszczalni biologicznych, 22 mechaniczne, 10 chemicznych i 1 oczyszczalnia z podwyższonym usuwaniem biogenów. Na rys. 4.1.16. przedstawiono rozmieszczenie głównych oczyszczalni ścieków przemysłowych działających w zakładach odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód powierzchniowych własnymi systemami kanalizacyjnymi. Rys. 4.1.16. Rozmieszczenie głównych oczyszczalni ścieków przemysłowych działających w zakładach odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód powierzchniowych własnym systemem kanalizacji, na tle jednolitych części wód powierzchniowych, wg stanu na 31 grudnia 2012 r. (źródło: [28], [45], [49], [78], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) Punktowym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych mogą być składowiska odpadów, w szczególności składowiska odpadów niebezpiecznych. W województwie podkarpackim składowiska odpadów nie wywierają znaczących presji na wody powierzchniowe i podziemne i należy je traktować jako potencjalne źródło zanieczyszczeń. Innym problemem jest zagrożenie wód powierzchniowych ze strony nieuporządkowanych miejsc pozbywania się odpadów, 62
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. tzw. "dzikich wysypisk" odpadów, na których często mogą być deponowane odpady niebezpieczne. Liczba tego typu miejsc i stopień ich oddziaływania na wody w regionie są trudne do oszacowania. Za likwidację dzikich wysypisk odpadów odpowiadają organy samorządowe. Istotnym czynnikiem powodującym presje w środowisku wodnym są zanieczyszczania obszarowe pochodzenia komunalnego i rolniczego (głównie spływy wód deszczowych z obszarów zanieczyszczonych). Największą presją ze strony miejskich źródeł obszarowych (spływy z placów, ulic, terenów składowych) są obciążone rzeki przepływające przez najbardziej zurbanizowane miasta województwa: Rzeszów, Jasło, Mielec, Tarnobrzeg, Krosno, Dębica, Stalowa Wola. Presja nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków komunalnych pochodzących z nieuporządkowanej gospodarki ściekowej, zaznacza się w województwie głównie na obszarach, na których stwierdzono występowanie zjawiska eutrofizacji wód (rys. 4.1.13.) oraz w gminach wiejskich charakteryzujących się najmniejszym odsetkiem skanalizowania (gminy: Przecław, Brzozów, Jasienica Rosielna, Niebylec, Dynów, Błażowa, Jodłowa, Radomyśl Wielki, Brzostek, Hyżne, Kolbuszowa, Tyczyn). Obszarami, na których mogą występować pogarszające jakość wód presje obszarowe ze źródeł rolniczych, są tereny użytkowane rolniczo, charakteryzujące się znaczącym zużyciem nawozów. Największy odsetek terenów użytkowanych rolniczo w regionie (grunty orne, strefy upraw mieszanych) występuje w powiatach: rzeszowskim, jarosławskim, przemyskim, mieleckim, lubaczowskim, dębickim, krośnieńskim, jasielskim, sanockim, strzyżowskim, przeworskim i ropczycko-sędziszowskim (rys. 4.1.17.). powiat rzeszowski jarosławski przemyski mielecki lubaczowski dębicki krośnieński jasielski sanocki strzyżowski przeworski ropczycko-sędziszowski leżajski brzozowski kolbuszowski niżański łańcucki stalowowolski tarnobrzeski leski bieszczadzki m. Rzeszów m. Tarnobrzeg m. Krosno m. Przemyśl 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 powierzchnia gruntów ornych [ha] Rys. 4.1.17. Powierzchnia gruntów ornych w powiatach województwa podkarpackiego na koniec 2012 r. (źródło: [6]) Na rys. 4.1.18. przedstawiono formy pokrycia terenu w województwie podkarpackim na podstawie bazy danych pokrycia/użytkowania ziemi CORINE Land Cover 2006 dla obszaru Polski. 63
Wody powierzchniowe i podziemne Rys. 4.1.18. Rozmieszczenie form pokrycia terenu w województwie podkarpackim na podstawie bazy danych pokrycia/użytkowania ziemi Corine Land Cover 2006 dla obszaru Polski (źródło: [16], [Jednostką odpowiedzialną za realizację projektu CLC2006 w Polsce jest GIOŚ, pełniący rolę Krajowego Punktu Kontaktowego ds. współpracy z EEA. Bezpośrednim wykonawcą prac był Instytut Geodezji i Kartografii. Środki finansowe przeznaczone na realizację projektu krajowego CLC2006 pochodziły ze źródeł Europejskiej Agencji Środowiska i NFOŚiGW]) Spośród wszystkich jednolitych części wód powierzchniowych znajdujących się na obszarze województwa podkarpackiego ok. 30 % jednolitych części wód powierzchniowych, głównie w środkowej i północnej części województwa (rys. 4.1.19.) to tzw. silnie zmienione jednolite części wód. Według definicji zawartej w ustawie Prawo wodne (2001) silnie zmieniona część wód to taka, której charakter został w znacznym stopniu zmieniony w następstwie fizycznych przeobrażeń, będących wynikiem działalności człowieka. Do takich niekorzystnych przeobrażeń zaliczyć można zmiany naturalnych warunków hydromorfologicznych spowodowane zabudową hydrotechniczną koryt 64
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. cieków oraz ich regulacjami, w wyniku których zaburzona została ciągłość biologiczna rzek i potoków. Zbiorniki zaporowe zaliczone zostały do grupy silnie zmienionych części wód powierzchniowych. Ciekami, które poddane zostały w województwie istotnym fizycznym przeobrażeniom (największa liczba wyróżnionych silnie zmienionych części wód) są m.in.: Wisłok, Wisłoka, Wisła, Brzeźnica, Stobnica, Łęg, Babulówka i Trześniówka, a także San na odcinku od Zbiornika Solina do Przemyśla. Na obszarze województwa wyróżniono także 8 sztucznych jednolitych części wód (powstałe w wyniku działalności człowieka). Są to: Kanał Piaseczno, Dopływ spod Sigiełek, Kanał S-2, Czarny Potok, Kanał Białoborski, Potok Kiełkowski, Dopływ z Nowego Rydzowa oraz Kanał Bucowski wraz z Kanałem Ulgi. Na rys. 4.1.19. przedstawiono zabudowę hydrotechniczną cieków w województwie podkarpackim na tle naturalnych, sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych. Rys. 4.1.19. Rozmieszczenie zabudowy hydrotechnicznej cieków w województwie podkarpackim na tle naturalnych, sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych (źródło: [28], [45], [49], [59], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) 65
Wody powierzchniowe i podziemne 4.2. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH (Jolanta Nawrot) Badania i ocena jakości wód powierzchniowych wykonywane są w ramach systemu Państwowego monitoringu środowiska. Podstawą oceny stanu wód jest realizacja Programu Państwowego monitoringu środowiska województwa podkarpackiego na lata 2010-2012 i Aneksu Nr 1 do Programu, zatwierdzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W związku ze zmianą i uzupełnieniem granic klas jakości dla elementów biologicznych, a także planowaną nowelizacją rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (2011), Główny Inspektor Ochrony Środowiska zalecił w 2013 r. weryfikację ocen stanu jednolitych części wód powierzchniowych badanych przez WIOŚ w latach 2010-2011 oraz sporządzenie oceny stanu wód powierzchniowych za 2012 r. przy uwzględnieniu wprowadzonych zmian. Podstawą prac są Wytyczne dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w sprawie: wykonania weryfikacji oceny jednolitych części wód powierzchniowych (rzek, zbiorników zaporowych, wód przejściowych i przybrzeżnych) za lata 2010 i 2011, sporządzenia oceny dla jcw ww. kategorii za rok 2012, opracowane w GIOŚ i zatwierdzone przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W celu zapewnienia wiarygodnej oceny stanu elementów jakości oraz porównywalności wyników analiz, uzyskane dane monitoringowe zostały sprawdzone i zweryfikowane w zakresie: 1. spełnienia kryteriów jakościowych dla stosowanych w monitoringu wód metod badawczych w zakresie wyników, określonych w rozporządzeniu w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (2011), 2. wymaganej liczby wyników do wykonania oceny, 3. oceny wiarygodności uzyskanych wyników pomiarów i badań, 4. wykluczenia ze zbioru danych wartości wskaźników uzyskanych w warunkach odbiegających od normalnych (w czasie intensywnych opadów deszczu, roztopów lub w okresie wysokich temperatur powietrza), 5. analizy danych z wielolecia i ewentualnego wykluczenia z oceny wartości wskaźników będących wynikiem powtarzalnych zjawisk charakterystycznych dla ocenianej jednolitej części wód. Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego, ocena spełniania wymagań ustalonych dla obszarów chronionych, ocena stanu chemicznego i ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych w 2012 r. została wykonana w oparciu o obowiązujące przepisy prawne w tym zakresie oraz wytyczne opracowane w GIOŚ. W ocenach jako nowy element zostało zastosowane dziedziczenie oceny, czyli przeniesienie wyników klasyfikacji elementów biologicznych, fizykochemicznych, hydromorfologicznych i oceny stanu chemicznego z lat 2010-2011 na 2012 r. w przypadku, gdy jednolita część wód nie została objęta monitoringiem w 2012 r. oraz aktualizacja wykonanej oceny o wyniki monitoringu wód powierzchniowych uzyskane w 2012 r. Informacje prezentowane w rozdziale 4.2. stanowią więc zbiór aktualnych danych dotyczących oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych monitorowanych na obszarze województwa podkarpackiego w latach 2010-2012. Nowym elementem biologicznym, uwzględnionym w klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego wód za 2012 r., jest ichtiofauna. Województwo podkarpackie położone jest w obszarze Dorzecza Wisły i obszarze Dorzecza Dniestru, w zasięgu 3 regionów wodnych: 1. regionu wodnego Górnej Wisły (obszar działania RZGW w Krakowie), 2. regionu wodnego Środkowej Wisły (obszar działania RZGW w Warszawie), 3. regionu wodnego Dniestru (obszar działania RZGW w Krakowie). W 2012 r. dokonano oceny stanu wód ogółem 94 jednolitych części wód rzecznych, w tym 47 naturalnych i 44 silnie zmienionych części wód oraz 3 silnie zmienionych jednolitych części wód będących zbiornikami zaporowymi. Ocenione jednolite części wód położone są w 14 zlewniach (3 poziomu wg MPHP), z czego 13 zlewni znajduje się w obszarze Dorzecza Wisły i jedna zlewnia należy do Dorzecza Dniestru. W ocenie uwzględniona została jednolita część wód Wisła od Wisłoki do Sanu, położona na obszarze województwa podkarpackiego i małopolskiego, w której badania prowadził WIOŚ w Kielcach. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie wykonał badania wód w rzekach i zbiornikach zaporowych ogółem w 105 punktach pomiarowo-kontrolnych, w których został zrealizowany program monitoringu diagnostycznego, operacyjnego (w tym badania wód w obszarach chronionych) lub badawczego. Programem monitoringu diagnostycznego objęto 28 punktów pomiarowo-kontrolnych, położonych w 26 jednolitych częściach wód rzecznych i 2 zbiornikach zaporowych. 66
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Województwo podkarpackie charakteryzuje się zróżnicowanymi warunkami środowiskowymi. Ocenione w 2012 r. części wód reprezentowały 9 typów abiotycznych rzek polskich charakterystycznych dla krajobrazu wyżynnego i nizinnego (tab. 4.2.1). Tab. 4.2.1. Typy abiotyczne rzek reprezentowanych przez jednolite części wód rzecznych ocenione w 2012 r. (źródło: [23], [142]) Liczba ocenionych JCW w tym: Typ abiotyczny rzeki Ogółem JCW silnie JCW naturalne zmienione 0 Zbiorniki zaporowe 3-3 Krajobraz wyżynny 6 Potok wyżynny węglanowy z substratem drobnoziarnistym na lessach i lessopodobnych 4 3 1 9 Mała rzeka wyżynna węglanowa 2 1 1 12 Potok fliszowy 24 17 7 14 Mała rzeka fliszowa 12 6 6 15 Średnia rzeka wyżynna - wschodnia 5-5 Krajobraz nizinny 16 Potok nizinny lessowy lub gliniasty 5 3 2 17 Potok nizinny piaszczysty 16 8 8 19 Rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta 18 7 11 21 Wielka rzeka nizinna 5 2 3 Razem 94 47 47 Łącznie z JCW Wisła od Wisłoki do Sanu, badaną przez WIOŚ w Kielcach Stan wód powierzchniowych ocenia się, porównując wyniki klasyfikacji stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego dla wód silnie zmienionych i sztucznych) i stanu chemicznego. Przy ocenie stanu wód w obszarach chronionych dodatkowo dokonuje się oceny spełniania wymagań ustalonych dla tych obszarów w odrębnych aktach prawnych. Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach chronionych przedstawia rys. 4.2.1. ELEMENTY BIOLOGICZNE ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE I SPECYFICZNE ZACZYSZCZENIA SYNTETYCZNE I SYNTETYCZNE (wspierające) STAN EKOLOGICZNY WYMAGANIA DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH STAN EKOLOGICZNY W OBSZARACH CHRONIONYCH ELEMENTY HYDROMORFOLOGICZNE (wspierające) STAN WÓD SUBSTANCJE PRIORYTETOWE I INNE STAN CHEMICZNY Rys. 4.2.1. Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach chronionych (źródło: [141]) Wyniki klasyfikacji biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych elementów jakości wód, wyniki klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego, ocenę spełniania wymagań określonych dla obszarów chronionych oraz ocenę stanu chemicznego i stanu wód w poszczególnych jednolitych częściach wód rzecznych w 2012 r. zostały przedstawione w tab. 4.2.2. Szczegółowe zestawienia danych do klasyfikacji i ocen stanu wód w punktach pomiarowokontrolnych oraz w jednolitych częściach wód powierzchniowych monitorowanych w latach 2010-2012 są udostępnione na stronie WIOŚ w Rzeszowie http://www.wios.rzeszow.pl. 67
Wody powierzchniowe i podziemne Tab. 4.2.2. Wyniki klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód w jednolitych częściach wód rzecznych w 2012 r. (źródło: [83]) Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ Region wodny Górnej Wisły Zlewnia 217.Wisła od Nidy do Wisłoki 1 2 Zgórska Rzeka PLRW200017217469 Wisła od Dunajca do Wisłoki PLRW20002121799 Zlewnia 218.Wisłoka 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Wisłoka do Reszówki PLRW2000122181334 Krempna PLRW200012218136 Kłopotnica PLRW200012218189 Wisłoka od Ryja do Dębownicy PLRW2000142181959 Wisłoka od Dębownicy do Ropy PLRW200014218199 Ropa od Sitniczanki do ujścia PLRW200014218299 Olszynka PLRW2000122182899 Jasiołka do Panny PLRW200012218449 Jasiołka od Panny do Chlebianki PLRW2000142184599 Zgórska Rzeka - Wadowice Dolne PL01S1601_1875 Wisła - Gliny PL01S1601_1874 Wisłoka - Świątkowa PL01S1601_1885 Potasówka - Folusz PL01S1601_3266 Wisłoka - Żółków PL01S1601_1887 Wisłoka - Żółków PL01S1601_1887 Wisłoka - Gądki PL01S1601_1888 Ropa - Topoliny PL01S1601_1891 Olszynka - Ołpiny PL01S1501_2183 Olszynka - Święcany PL01S1601_1892 Jasiołka Stasianie PL01S1601_1893 Jasiołka - Szczepańcowa OBSZAR DORZECZA WISŁY 17 T MO III III II PPD UMIARKOWANY 21 T MD III IV IV IV IV II II II SŁABY 12 N I II II II I I II MD 12 N II I I II 12 N MO I II II I I 14 N MO II II I I 14 N MO I I I I BARDZO 14 T MO IV IV IV II II II SŁABY 12 N MD III II II III I II II UMIARKOWANY 12 T MO II II II I I POWYŻEJ PL01S1601_2221 14 N MO III III I II UMIARKOWANY Jasiołka - Jedlicze PL01S1601_1894 [MORY, [MORY, [MOPI, [MORY, [MOPI, MORY, [MORY, [MORY, [MOPI, MORY, UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY BARDZO PSD_sr ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY 68
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 12 13 14 15 Jasiołka od Chlebianki do ujścia PLRW200014218499 Wisłoka od Ropy do Pot. Chotowskiego PLRW200015218719 Potok Chotowski PLRW20006218729 Ostra PLRW200012218749 Jasiołka - Jasło PL01S1601_1896 Wisłoka - Pilzno PL01S1601_1889 Potok Chotowski - Chotowa PL01S1601_2233 Ostra - Latoszyn PL01S1601_1897 16 17 Grabinka PLRW200017218769 Wisłoka od Pot. Chotowskiego do Rzeki PLRW200019218771 Grabinka - Dębica PL01S1601_2217 Wisłoka - Podgrodzie PL01S1601_1890 Wisłoka - Kozłów PL01S1601_1899 18 Rzeka PLRW2000122187729 Rzeka - Kozłów1 PL01S1601_1898 19 20 21 22 Dopływ z Wiktorca PLRW20006218872 Brzeźnica od Dopł. z Łączek Kucharskich do ujścia PLRW200014218899 Wisłoka od Rzeki do Potoku Kiełkowskiego PLRW20001921895 Wisłoka od Potoku Kiełkowskiego do ujścia PLRW20001921899 Dopływ z Wiktorca - Skrzyszów PL01S1601_3302 Brzeźnica - Brzeźnica PL01S1601_1903 Wisłoka - Przecław PL01S1601_1901 Wisłoka - Wojsław PL01S1601_1902 Wisłoka - Gawłuszowice PL01S1601_1904 Zlewnia 219.Wisła od Wisłoki do Sanu 23 Wisła od Wisłoki do Sanu PLRW20002121999 Wisła - Sandomierz PL01S1001_1493 14 N MO III III III I I UMIARKOWANY 15 T MD I III III II II II UMIARKOWANY 6 T MD III II II II III II II II UMIARKOWANY 12 N MO II II I II 17 T MO III III II II UMIARKOWANY 19 T MO II II II II 12 N MO III III I PSD UMIARKOWANY 6 N MO IV IV I PSD II SŁABY 14 T MO II II II PPD UMIARKOWANY 19 T MO II II II II II 19 T MD II II II II II II 21 T MD IV IV IV II II II SŁABY [MORY, MORE, [MOPI, [MORE, [MORY, MORE, [MOPI, [MORY, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY 69
Wody powierzchniowe i podziemne Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 24 Babulówka PLRW200017219299 25 Koniecpólka PLRW2000172196369 26 Mokrzyszówka PLRW2000172196729 27 28 Trześniówka od Karolówki do ujścia PLRW200019219699 Łęg do Turka PLRW200017219829 Przyrwa do Dąbrówki 29 PLRW2000172198432 Łęg od Przywry (z Przywrą od Dąbrówki 30 do ujścia) do Murynia PLRW200019219853 Łęg od Murynia do 31 ujścia PLRW200019219899 Zlewnia 221.San do Osławy 32 San do Wołosatego PLRW200012221149 33 34 San od Wołosatego do zbiornika Solina PLRW200014221199 Solinka od Wetliny do ujścia PLRW200014221299 35 Czarna PLRW200012221349 36 Zbiornik Solina do zapory w Myczkowcach PLRW20000221559 Babulówka - Suchorzów PL01S1601_1877 Koniecpólka - Ślęzaki PL01S1601_1879 Mokrzyszówka - Mokrzyszów PL01S1601_1880 Trześniówka - Trześń PL01S1601_1878 Łęg - Wola Raniżowska PL01S1601_3239 Przyrwa - Nowa Wieś PL01S1601_1882 Łęg - Spie PL01S1601_1881 Łęg - Gorzyce PL01S1601_1884 San - Procisne PL01S1601_3267 San - Rajskie PL01S1601_1905 Solinka - Bukowiec PL01S1601_1907 Czarna - Chrewt PL01S1601_3244 Zbiornik Solina PL01S1601_1966 17 T MO II II II II II 17 N MO II II I PSD UMIARKOWANY 17 N MO II II I PSD UMIARKOWANY 19 T MO II II II PPD UMIARKOWANY 17 T MO III III II PPD II UMIARKOWANY 17 T MD IV II II IV II PPD II SŁABY 19 N MO I I I II 19 T MO I I II PPD UMIARKOWANY 12 N MO I II II I I 14 N MD I II I II I I II 14 N MO I I I I BARDZO 12 N MO I I I I BARDZO 0 T MD I I I I I I I I [MORY, [MORY, [MORY, [MORE, [MOPI, MORY, MORE, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY BARDZO BARDZO 70
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 37 Hoczewka PLRW200012221899 Zlewnia 222.Osława Kołonica - Kołonice PL01S1601_2227 Hoczewka - Hoczew PL01S1601_1910 38 Osława do Rzepedki PLRW20001222252 Osława - Rzepedź PL01S1601_3268 39 Kalniczka PLRW20001222289 Zlewnia 223.San od Osławy do Wiaru 40 Płowiecki PLRW200012223189 Kalniczka - Tarnawa Górna PL01S1601_3242 Płowiecki - Sanok PL01S1601_1964 41 Sanoczek PLRW20001222329 Sanoczek - Nagórzany PL01S1601_2237 42 Tyrawka PLRW2000122233299 Tyrawka - Tyrawa Solna PL01S1601_1914 43 Dynówka PLRW200012223534 Dynówka - Dynów PL01S1601_3240 44 San od zb.myczkowce do Tyrawki PLRW200015223319 San od Tyrawki do 45 Olszanki PLRW20001522379 San od Olszanki do 46 Wiaru PLRW200015223999 Zlewnia 224.Wiar 47 Wiar od Sopotnika do granicy państwa PLRW20009224571 San - Średnia Wieś PL01S1601_2301 San - Zasław PL01S1601_2239 San - Mrzygłód PL01S1601_1909 San - Krasice PL01S1601_2236 San - Ostrów PL01S1601_1916 Wiar - Sierakośce PL01S1601_1918 12 N MO I II II I I 12 N MO II II II I I 12 N MO II II I I 12 T MO IV IV II PPD SŁABY 12 N MO I II II I I 12 T MO I I II I 12 N MO II II I II 15 T MD I I II II II I II 15 T MO II II II II 15 T MD II III III III II II II UMIARKOWANY 9 N MD I III III III I I II UMIARKOWANY [MOPI, MORY, [MOPI, MORY, [MORY, [MOPI, [MOPI, MORY, [MOPI, MORY, [MORY, UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 71
Wody powierzchniowe i podziemne Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 48 Bonie PLRW20006224989 Bonie - Nehrybka PL01S1601_3245 49 Wiar od granicy państwa do ujścia PLRW2000922499 Zlewnia 225.San od Wiaru do Wisłoka 50 San od Wiaru do Huczek PLRW200019225131 Wiar - Stanisławczyk PL01S1601_1919 San - Hureczko PL01S1601_3307 51 Wisznia PLRW200019225299 Wisznia - Gaje PL01S1601_1944 Wisznia - Michałówka PL01S1601_1945 52 Rada PLRW200016225329 Rada - Radymno1 PL01S1601_1923 53 Szkło od granicy państwa do ujścia PLRW200019225499 Szkło - Budzyń PL01S1601_1946 54 Wyrwa PLRW200017225589 Wyrwa - Kąty PL01S1601_1924 55 Sołotwa do Glinianki PLRW2000162256469 Sołotwa - Basznia Górna PL01S1601_3246 56 Lubaczówka od granicy państwa z Sołotwą od Glinianki do Łukawca PLRW200019225659 Lubaczówka - Budomierz PL01S1601_2300 57 Lubaczówka od Łukawca do ujścia PLRW200019225699 Lubaczówka - Manasterz PL01S1601_1949 58 Szewnia PLRW200017225729 Szewnia - Leżachów Osada PL01S1601_1925 6 N MO III III I I UMIARKOWANY 9 T MD III III II III III II I II UMIARKOWANY 19 T MO I I II II 19 T MD I III IV IV II PPD II SŁABY 16 N MO IV IV I PSD SŁABY 19 N MD II III III III I PSD II UMIARKOWANY 17 N MO II II I II 16 N MO III III I II UMIARKOWANY 19 T MD I II II II II II 19 N MO II II I II 17 N MO III II III I II UMIARKOWANY [MORY, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 72
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 59 San od Huczek do Wisłoka, bez Wisłoka PLRW2000192259 Zlewnia 226.Wisłok 60 Wisłok do Zb. Besko PLRW20001222613 61 Zbiornik Besko PLRW20000226159 62 Morwawa PLRW20001222629 63 Ślączka PLRW2000122263149 64 Lubatówka PLRW200012226329 65 Marcinek PLRW200012226332 66 Wisłok od Zb. Besko do Czarnego Potoku PLRW2000142263337 67 Kopytko PLRW200012226389 68 Wisłok od Czarnego Potoku do Stobnicy PLRW200014226399 69 Stobnica do Łądzierza PLRW20001222644 San - Radymno PL01S1601_2238 San - Ubieszyn PL01S1601_1922 19 N MD II III III I II II UMIARKOWANY Wisłok - Rudawka Rymanowska PL01S1601_1926 Zbiornik Besko PL01S1601_1968 Morwawa - Iskrzynia PL01S1601_1929 12 T MD I I II II II II I II 0 T MD I I I I I I I II 12 T MO III II III II PPD UMIARKOWANY Ślączka - Krosno Kopalnia PL01S1601_1931 12 N MO IV IV I I SŁABY Iwoniczanka - Iwonicz- Zdrój PL01S1601_2219 Lubatówka - Krosno PL01S1601_1930 Marcinek - Sporne PL01S1601_1932 Wisłok - Besko PL01S1601_1927 Wisłok - Odrzykoń PL01S1601_3309 Kopytko - Wysoka Strzyżowska PL01S1601_3238 12 T MO III II III II I UMIARKOWANY 12 N MO III III I I UMIARKOWANY 14 T MD II II II II II II II II 12 N MO III III I I UMIARKOWANY Wisłok - Dobrzechów PL01S1601_1933 14 T MO IV II IV II II SŁABY Dopływ spod Góry Czarnej - Przysietnica PL01S1601_2213 12 T MO IV I IV II II SŁABY Stobnica - Stara Wieś PL01S1601_2241 [MOPI, MORY, [MOPI, [MOPI, [MOPI, MORY, [MORY, [MORY, [MOPI, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY SŁABY ZŁY 73
Wody powierzchniowe i podziemne Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 70 Stobnica od Łądzierza do ujścia PLRW200014226499 Stobnica - Godowa PL01S1601_1936 71 Wisłok od Stobnicy do Zb. Rzeszów PLRW200015226559 Wisłok - Zwięczyca PL01S1601_1934 72 Zbiornik Rzeszów PLRW20000226579 Zbiornik Rzeszów PL01S1601_1965 73 Strug od Chmielnickiej Rzeki do ujścia PLRW2000142265699 Strug - Biała PL01S1601_1939 74 Wisłok od Zb. Rzeszów do Starego Wisłoka PLRW200019226739 Wisłok - Czarna PL01S1601_3310 75 Mrowla PLRW20001722669 Mrowla - Nowa Wieś PL01S1601_1938 76 Mikośka PLRW200016226756 Mikośka - Wola Dalsza PL01S1601_1941 77 Sawa PLRW200016226769 Sawa - Wola Dalsza PL01S1601_2240 78 Mleczka od Łopuszki do ujścia z Mleczką Wschodnią od Węgierki PLRW200019226899 Mleczka - Gniewczyna PL01S1601_1942 79 Wisłok od Starego Wisłoka do ujścia PLRW20001922699 Zlewnia 227.San od Wisłoka do Tanwi 80 Błotnia PLRW200017227189 Wisłok - Tryńcza PL01S1601_1940 Błotnia - Wierzawice PL01S1601_3243 81 Złota I PLRW20001722729 Złota I - Kuryłówka PL01S1601_1951 14 T MO IV IV II II SŁABY 15 T MD III IV IV IV II II II SŁABY 0 T MO II III II II II II II 14 T MO III III II PPD UMIARKOWANY 19 T MO II II II II 17 T MO IV IV II PPD SŁABY 16 T MO V V II PPD ZŁY 16 T MD III III III II PPD II UMIARKOWANY 19 N MO II II I II 19 T MD III III III II II II UMIARKOWANY 17 N MO IV IV I II II SŁABY 17 T MO III III II II UMIARKOWANY [MORY, [MOPI, MORY, SŁABY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY ZŁY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 74
Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 82 Żyłka PLRW20001722748 Żyłka - Wola Zarczycka PL01S1601_3241 83 Trzebośnica od Krzywego do ujscia PLRW200019227499 Trzebośnica - Grzęba PL01S1601_1954 84 San od Wisłoka do Złotej PLRW20002122733 San - Stare Miasto PL01S1601_1950 85 San od Złotej do Rudni PLRW20002122779 San - Krzeszów PL01S1601_3308 Zlewnia 228.Tanew 86 Brusienka PLRW200016228249 Brusienka - Niemstów PL01S1601_3269 87 Tanew od Łady do ujścia PLRW20001922899 Zlewnia 229.San od Tanwi do ujścia Tanew - Wólka Tanewska PL01S1601_1958 88 Barcówka PLRW20001722929 Barcówka - Stalowa Wola PL01S1601_1956 89 Bukowa od Rakowej do ujścia PLRW200019229499 Bukowa - Chłopska Wola PL01S1601_1959 90 Łukawica PLRW20001722969 Łukawica - Kępa Rzeczycka PL01S1601_1960 91 Jodłówka PLRW20001722989 Jodłówka - Wola Rzeczycka PL01S1601_1961 92 San od Rudni do ujścia PLRW20002122999 San - Wrzawy PL01S1601_1955 17 N MO III III I II UMIARKOWANY 19 T MO III III II II II UMIARKOWANY 21 N MO II II I II 21 N MO II II I II 16 N MO III III I II UMIARKOWANY 19 N MD II II II I II II 17 T MO III III III II PPD UMIARKOWANY 19 N MO II II I II 17 N MD II II II I II II 17 N MO II II I II 21 T MD II III III III II II II UMIARKOWANY [MORY, MORE, [MORY, [MORY, [MORY, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 75