Salon Antykwaryczny AUKCJE Nr 37 AUKCJA CHARYTATYWNA ZE ZBIORÓW JANINY i TOMASZA MACZUGÓW Grafika dawna. Kraków, 18 maja 2013
Salon Antykwaryczny AUKCJE AUKCJA NR 37 Grafika dawna Aukcja charytatywna z kolekcji Janiny i Tomasza Maczugów WYSTAWA PRZEDAUKCYJNA 13 V-17 V 2013 Salon Antykwaryczny Nautilus, ul. Pijarska 5/2a, Kraków AUKCJA Sobota, 18 V 2013, godzina 12 00 Sala Rycerska, Restauracja Miód i Wino, ul. Sławkowska 32, Kraków
Salon Antykwaryczny Michał Maksymiuk, Maciej Żywolewski ul. Pijarska 5/2a 31-015 Kraków tel.: + 48 12 422 91 60 fax: + 48 12 432 94 40 kom.: 0048 695899895 e-mail: nautilus@antique.com.pl www.antique.com.pl; www.artlist.pl; www.nautilus-art.pl BANK PEKAO S.A. III O/ KRAKÓW Nr konta: 46124022941111000037089120 OPRACOWANIE KATALOGU: Tomasz Maczuga KOREKTA: Nautilus SKŁAD: Aleksandra Madej, Maciej Żywolewski ZDJĘCIA: Agnieszka Mazoń, Maciej Żywolewski DRUK: Pierwsza i czwarta strona okładki: Peter Paul Rubens, poz. 112 (Apoteoza Henryka IV) COPYRIGHT: Nautilus Salon Antykwaryczny 2013 Katalog aukcyjny, wszelkie zawarte w nim opisy, zdjęcia i biogramy, podlegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jakiekolwiek kopiowanie, reprodukowanie i rozpowszechnianie katalogu w całości lub części bez uprzedniej zgody Salonu Antykwarycznego NAUTILUS stanowi naruszenie praw majątkowych, zagrożone odpowiedzialnością cywilną i karną.
Podziękowanie Chcielibyśmy bardzo podziękować właścicielom Salonu Antykwarycznego Nautilus za pozytywną reakcję na naszą propozycję przeznaczenia działu grafiki XVII- i XVIII-wiecznej oraz akwafort z okresu odradzania się tej techniki w 2. połowie XIX wieku na Fundusz Janiny i Tomasza Maczugów, powierzony Fundacji im. Stefana Batorego. Fundusz ten jest przeznaczony na stypendia dla absolwentów szkół średnich z Nowego Sącza i Wadowic, pochodzących z niezamożnych rodzin i zamierzających studiować na państwowych uczelniach wyższych. Nautilus zaakceptował zarówno zestaw proponowanych grafik jak, i rozbudowane opisy. Aukcja odbywa się w roku jubileuszu firmy, która grafikę postawiła w centrum swojego zainteresowania. Jeszcze raz dziękujemy i liczymy, że pozycje z naszego zbioru zainteresują miłośników starej grafiki. Janina i Tomasz Maczugowie Zawartość katalogu I. II. III. IV. V. VI. Grafika XVI i XVII wieku poz. 1-33 Grafika XVIII wieku poz. 34-135 Odrodzenie akwaforty, 2. połowa XIX wieku poz. 136-158 Ilustracje s. 45 Informacje o artystach s. 56 Indeks s. 65 Gwiazdką (*) oznaczono artystów, których biogramy znajdują się na końcu katalogu. Reprodukcje wszystkich prac można zobaczyć na stronie internetowej www.artlist.pl W ramach prac jednego artysty w katalogu została zachowana chronologiczna kolejność dzieł
Kilka refleksji o zbieraniu starej grafiki Sztychy opisane poniżej (poza kilkoma wyjątkami) należą do grupy rycin lekceważąco traktowanych przez większość współczesnych kolekcjonerów sztuki graficznej. Znajduje to odbicie w stosunkowo niskich cenach jakie osiągają obecnie na aukcjach, w galeriach i antykwariatach. Grafika tego typu coraz częściej jest katalogowana nie według epok, szkół i artystów ale według tematu, który przedstawia. Można ją znaleźć w katalogach galerii światowych np. w dziale ryciny historyczne, religijne albo widoki morskie, stroje, architektura itp. Czyli traktuje się je coraz częściej jako wyłącznie grafikę dekoracyjną a nie autorską. A jeszcze 100 lat temu wychodziły liczne monografie i katalogi poświęcone poszczególnym autorom tych sztychów: małym mistrzom, którzy stają się obecnie coraz bardziej zapomniani. Ich nazwiska były sto lat temu świetnie znane miłośnikom grafiki. Specjaliści rozpisywali się na temat różnic w technice prowadzenia rylca jednego rytownika w stosunku do innych. Roczniki aukcyjne notowały rekordy cenowe za dobre odbitki sztychów Edelincka, Audranów, Duchange, Bartolozziego i wielu innych. Epoka współczesna ceni bardziej grafikę kolorową, wielkie nazwiska, wszelkich rekordzistów (w tym cenowych) a nade wszystko ceni to, o czym się mówi w mediach, co pokazuje się w telewizji, Internecie, na Facebooku i w muzeach sztuki nowoczesnej. Wysokonakładowe barwne serigrafie Andy Warhola lub Damiena Hirsta uzyskują niejednokrotnie wyższe ceny niż dobre stare odbitki Dürera czy Rembrandta. W centrum uwagi i w powszechnym poważaniu jest przeważnie jakiś niezwykły pomysł, najlepiej szokujący, a perfekcja wykonania, doskonałość warsztatu dużo mniej się liczą i nikogo prawie nie zachwycają. Rynek sztuki w szybkim tempie nabiera cech współczesnej giełdy, gdzie coraz mniej liczy się rzeczywisty stan gospodarki lub system wartości a coraz więcej promocja, emocje, paniki, lobbingi itp. Piotr Sarzyński w swoim artykule o współczesnym rynku sztuki wspomina niemieckiego malarza Gerharda Richtera, którego obraz Świeca uzyskał w 2011 na aukcji cenę 12 mln dolarów. Poproszony o skomentowanie tego faktu artysta powiedział: Jest to tak samo jak światowy kryzys bankowy: absurdalne, niezrozumiałe, groteskowe i nieprzyjemne. Kolekcjonowanie starej grafiki było zawsze dla the happy few dla nielicznych szczęśliwców. Jak powiedział pewien marszand: to muzyka kameralna rynku sztuki. Wymaga większego znawstwa a przez to dostarcza większej przyjemności. Stara grafika jest przeważnie czarno-biała. Jak pisze Hanna Widacka w swojej książce Ogród miłości i 99 innych rycin Grafika w swojej klasycznej postaci jest sztuką czarno-białą, operującą bogatą skalą efektów oraz kontrastów bieli i czerni, jak również subtelnymi odcieniami szarości. David Landau wydawca Print Quarterly w pierwszym numerze swego pisma, z marca 1984 napisał: Nikt nie napisał jeszcze historii zmian gustu kolekcjonerów sztychów od momentu pojawienia się grafiki w XV w. do współczesności. Gdy ktoś ją napisze, okaże się, że były długie okresy, gdy jedynie garstka zapalonych zbieraczy i uczonych zdawała się zauważać, że ryciny w ogóle istnieją były to lata gdy nawet ryciny Duerera ani Rembrandta nie były w modzie ponieważ żadne ryciny nie były w modzie. Malarstwo i rysunek nigdy nie cierpiały w tym stopniu od igraszek czasu. To ciekawe zjawisko sugeruje, że grafika jest w istocie odrębną gałęzią sztuki a jej wytwory reprezentują specyficzny środek przekazu język, którym pewne pokolenia nie mówią. Tak więc nieraz było już tak w historii sztuki, że pewni artyści, pewne epoki, pewne dzieła ulegały zapomnieniu by po latach powrócić przyciągając dużo więcej uwagi niż w chwili swego powstania. Nie ma powodu sądzić, że nie stanie się tak nawet ze starą, grafiką reprodukcyjną. Duży procent opisanych w tym katalogu rycin zostało kupionych za bardzo niewielkie pieniądze ze stosu oprawnych w papierowe passe -partout rycin leżących w stosach na stołach antykwariatu przy ulicy Sławkowskiej w Krakowie. Elżbieta Seńczuk, współpracowniczka Stanisława Cieślawskiego, znanego krakowskiego antykwariusza, określała te rycinki słowem śmieciuszki. Tymczasem prawie wszystkie ryciny opisane w tym katalogu można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Brytyjskiego, jednej z najbardziej prestiżowych instytucji muzealnych na świecie. Śmieciuszki włącznie z rytowanymi ilustracjami z książek są tam szczegółowo opisane i reprodukowane. I znowu Hanna Widacka: Uważam bowiem, że w historii grafiki ważni byli nie tylko sami luminarze; tworzyli ją też mniej znani artyści, o których należy pamiętać. Należy pamiętać, że stara grafika reprodukcyjna nawet gdy nie ma wartości artystycznej i grzeszy nieporadnością warsztatową pozostaje dokumentem swojej epoki. Johann Huizinga w Kulturze XVII-wiecznej Holandii : Sztuka graficzna jest prawdopodobnie o wiele lepszym aniżeli malarstwo miernikiem służącym poznaniu kultury narodowej.. grafika była niezrównanym środkiem szerzenia sztuki, trafiającym do wszystkich warstw społecznych, od najniższych po najwyższe. Nie sposób wyobrazić sobie dzisiaj, jaką radość sprawiało w XVII i XVIII wieku posiadanie grafiki. Podczas bowiem gdy wspaniałe płótna wisiały w domach prywatnych lub wystawione były w nie zawsze dostępnych budynkach publicznych, każdy mógł pozwolić sobie na zbieranie tanich druków, w których rozpoznawał całe swoje życie i otoczenie. Odbitka graficzna na papierze jest obiektem szczególnie wrażliwym na upływ czasu. Wystawiona na światło ulega szybkiej degradacji. Niewłaściwie przechowywana niszczeje równie szybko. Równie niebezpieczne są dla grafiki poczynania jej miłośników. W XIX w. zbieracze obcinali marginesy rycin i wklejali je do albumów. W XX w. zapanowała moda na zbyt intensywne wybielanie starego papieru i kolorowanie starych rycin (szczególnie drzeworytów) i map. Jeszcze w latach 70. konserwatorzy Luwru apelowali o ograniczenie tych praktyk. W efekcie dobre odbitki w oryginalnym stanie zachowania są prawdziwą rzadkością a w przyszłości będą jeszcze rzadsze. I wreszcie opinia prof. Mieczysława Porębskiego: ( ) bo do starych rycin wracamy, wracać będziemy z pewnością zawsze, tak jak do starych obrazów z rosnącym zaciekawieniem, zrozumieniem, szacunkiem. Tomasz Maczuga
GRAFIKA XVI I XVII WIEKU sceny z życia codziennego, alegorie, sceny biblijne, mitologia, topografia
Aukcja nr 37 poz. 5 poz. 8 poz. 6 poz. 10 1. AUDRAN Girard lub Gerard (1640-1703) Narcisse metamorphosé en fleur qui porte son nom [Narcyz zamienia się w kwiat, który nosi jego imię], 1680 (il. s. 46) Akwaforta wg obrazu Nicolasa Poussina (1594-1665), obcięta wzdłuż lub nieco wewnątrz lini odcisku płyty, wym.: 310 x 455 mm, pod kompozycją tytuł j.w. i napis: Ouid. Liure 2., u dołu, w l.d.r.: N. Poussin, w p.g.r.: Gravé par Audran et se vend à Paris rue St Jacques aux 2. piliers d or, na odwrocie 3 niewielkie i jedno długie, stare podklejenie, ślad zaplam. widoczny w p.g. rogu, kilka odbarwień i zaplam. na odwrocie, lokalne, lekkie sfałdow. papieru wskutek podklejenia, na odwrocie poza tym bardzo ładna odbitka na dość grubym, czerpanym papierze; datowanie według British Museum (baza Worcester College w Oxfordzie datuje na 1690). Narcyz umiera nad potokiem, w głębi po prawej widać rozpaczającą nimfę Echo zamieniającą się w skałę, po lewej amorek trzyma w lewej ręce płonącą pochodnię. Mit wywarł wielki wpływ na kulturę europejską. O Narcyzie pisali pisarze i poeci od Owidiusza po Oscara Wilde, Williama Faulknera, Hermanna Hesse, Rainera Rilke i Paulo Coelho. Narcyza malowali i rytowali niezliczeni artyści. Obraz Poussina, który jest pierwowzorem dla ryciny, wisi w Luwrze. Cena wyw.: 800 2. BARRI Giacomo (ok. 1630-1684)* Alegoria wierności, 1668 (il. s. 46) Akwaforta wg obrazu Paolo Veronese (1528-1588); wym.: 144 x 156 mm, w pustym kwadracie w l.g.r. napis: La Fedelda [Wierność]. Paolo Veron. inuent. obcięta wewnątrz linii odcisku płyty, nieznaczne zabrudz. powierzchni, dobra odbitka. Rycina z cyklu Figure del Sofitto d vna Sala del Serenissimo Palazzo di Venezia. Kobiecie towarzyszy pies, na murze w głębi widać zwierzęcą czaszkę. Fragment dekoracji malarskiej wykonanej przez Paolo Veronese 90 lat wcześniej w Sali Wielkiej Rady w pałacu Dożów. Cena wyw.: 150 3. BARRI Giacomo (ok. 1630-1684) Alegoria obfitości i elokwencji, 1668 Akwaforta wg obrazu Paolo Veronese (1528-1588); wym.: 145 x 157 mm, w pustym kwadracie w p.g.r. napis: Abondanza et eloquenza [Obfitość i elokwencja] Paolo Veron. inu. obcięta wewnątrz linii odcisku płyty, nieznaczne zabrudz. powierzchni, dobra odbitka. Rycina z cyklu Figure del Sofitto d vna Sala del Serenissimo Palazzo di Venezia. Kobieta trzyma w jednej ręce róg obfitości a w drugiej kaduceusz. Cena wyw.: 150 6
Grafika dawna 4. BOTTSCHILD Samuel (1641-1707) Aeneas cum Tiber somnians[eneasz drzemiący przy Tybrze], 1693 (il. s. 46) Akwaforta; wym. komp.: 173 x 242 mm, plansza: 195 x 255 mm, sygn. pł. l.d.: Sam: Bootschild, p.d.: inv. et fecit. Powyżej komp. tytuł w narożnikach. Stan zachow.: grafika naklejona na stary podkład. Cena wyw.: 400 5. BRUEGHEL Peter der Ältere (1525/1530-1569) Milites Reqviescentes [Odpoczywający żołnierz], 1555 Miedzioryt z akwafortą wg rysunku Jana i Lucasa van Doetecum; wym. komp.: 300 x 421 mm; sygn. pl. p.d.: Bruegel inv.; plansza nr 10 z cyklu 12 dużych pejzaży; grafika obcięta do kompozycji, po konserwacji; naklejona na papier odtwarzający obcięte marginesy; brak tytułu; odbitka późniejsza, z p.d.r. usunięto notę typograficzną Hieronymusa Cocka. Lit.: New Hollstein 58; Müller/Schneede Nr. 12. Cena wyw.: 2200 6. CARRACCI Agostino (1557-1602)* Sapientia Martem depellente Pax et Abundantia cogaudent [Mars odciągany przez Minerwę od Pokoju i Obfitości], 1589 Miedzioryt wg obrazu Jacopo Robusti zw. Tintoretto (1519-1594); wym. komp.: 190 x 256 mm, pod kompozycją napis: Sapientia Martem depellente Pax et Abundantia cogaudent, nad napisem po lewej stronie: Iacobus Tinctorectus pixit, po prawej u dołu inicjały A.C. Niewielkie uszkodzenia u góry lewego marginesu i w l.d.r., zaplamienie w p.d.r., odbitka nieco wytarta, naklejona na nowszy podkład. Mądrość broni dostępu wojnie do pokoju i dobrobytu. Bogini mądrości broni Marsowi, bogowi wojny dostępu do bogini pokoju z wieńcem oliwnym na głowie i bogini obfitości z rogiem. Ridolfi, biograf Tintoretta z XVII w. pisze, że Minerwa symbolizuje mądrość Republiki Weneckiej, nie dopuszczającej wojen do swojego terytorium. Cena wyw.: 600 7. COCK Hieronymus (1510-1570) Studium architektoniczne, 1636 [1560-1562] (il. s. 46) Miedzioryt wg rysunku Vredemana de Vries (ok. 1527-1604); wym. komp.: 150 x 204 mm; sygn. pł. śr.d.: H. Cock ex, w obrębie komp. (na gzymsie nad oknem): Vries inven; grafika obcięta po granicy komp., na dole minimalny margines, niewielki uszczerbek p.d.r.; grafika (wykonana w l. 1560-1562 jako samodzielne dzieło) pochodzi z XVII-wiecznej edycji, z poświęconego zagadnieniom perspektywy traktatu V. de Vries Variae architecturae formae, wydanego w Antwerpii w 1601 lub 1636 przez Ioannesa Galleusa. Cena wyw.: 240 8. COLLIGNON François (1609-1687)* Bal wydany przez rzymskiego kardynała na cześć polskiego królewicza, 1635 Miedzioryt z akwafortą wg rys. Andrea Sacchi (1599-1661); wym.: 192 x 285 mm, wym. arkusza: 218 x 310 mm., bardzo dobra, niekonserwowana odbitka, stan b. dobry. W obrębie wizerunku, w p.d.r. litera B. Rycina z niezwykle rzadkiego wydawnictwa Festa fatta in Roma alli 25. di febraio MDCXXXIV z 1635. Umieszczona była między stroną 18 i 19. Bardzo rzadkie polonicum z 1635. Książka ta uważana jest za jedną z najpiękniejszych rzymskich książek o barokowych uroczystościach. Opisuje uroczystości zorganizowane przez kardynała Antonio Barberiniego na cześć polskiego królewicza Aleksandra Karola Wazy, piątego syna Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki. Aleksander Karol jesienią jeszcze tego samego roku zaraził się ospą od swego brata i zmarł w listopadzie w folwarku Wielkie koło Warszawy. W sali balowej sześciu tancerzy w towarzystwie trzech mężczyzn z partyzanami. Widzowie pod ścianami siedzą w trzech rzędach, kobiety w pierwszym z nich. Na pierwszym planie po lewej orkiestra. Cena wyw.: 1200 CHRYSTUS I PIŁAT W UJĘCIU SŁYNNEGO HOLENDERSKIEGO GRAFIKA 9. COLLAERT Adriaen (1560-1618)* Piłat pyta Chrystusa: czy jesteś królem żydowskim?, 1587 (il. s. 46) Miedzioryt; wym.: 180 x 264 mm, u dołu pośrodku: Ioannes Stradanus inuentor Phls Gall. excud. Adria. Coll. sculp., naklejony na podkład papierowy; nierówno obcięty wzdłuż lub wewnątrz linii odc. płyty z trzech stron, minimalny ubytek u góry po środku, bez tekstu poniżej kompozycji, podłużna rysa na powierzchni, poza tym bardzo piękna, mocna odbitka. 12 plansza z cyklu: Passio, Mors, et Resurrectio Dn. Nostri Iesu Christi [Pasja, Śmierć i Zmartwychwstanie Pana Naszego Jezusa Chrystusa]. Piłat przesłuchuje Chrystusa na środku. Po lewej grupa uzbrojonych żołnierzy, za nimi tłum, w głębi loggia i głowy tłumu na dziedzińcu, po prawej świta prokuratora. Piłat ubrany w strój orientalny, co jest przedmiotem analiz. Znawcy epoki upatrują w tym przypisanie Turkom negatywnych cech w okresie wojen z Imperium Osmańskim w Europie. Cena wyw.: 400 10. COLLAERT Adriaen (1560-1618) Piłat ogłasza Chrystusa niewinnym, 1587 Miedzioryt; wym.: 181x 262 mm, po prawej u dołu: Adrianus Collaert sculp. Joan. Stradanus inuen. Phls Gall. excud., miedzioryt naklejony na podkład papierowy; nierówno obcięty wzdłuż lub wewnątrz linii odc. płyty z trzech stron, bez tekstu poniżej kompozycji; bardzo piękna, mocna odbitka. 18 plansza z cyklu: Passio, Mors, et Resurrectio Dn. Nostri Iesu Christi [Pasja, Śmierć i Zmartwychwstanie Pana Naszego Jezusa Chrystusa]. W środku kompozycji Chrystus z trzciną w ręce i w koronie cierniowej na głowie, skrępowany łańcuchem, który trzyma w ręce uzbrojony karzeł. Piłat z podwyższenia zwraca się do tłumu. Poprzez arkady pałacu widać architekturę miasta i zgromadzone tłumy. Po prawej stronie grupa żydowskich kapłanów. Podobnie jak poprzednio zwraca uwagę orientalny strój Piłata. Cena wyw.: 400 7
Aukcja nr 37 poz. 13 11. CORT Cornelis (1533-1578)* Apollo z małym Bachusem na ramionach, 1581-1586 (il. s. 46) Miedzioryt wym.: 355 x 190 mm (odcisk płyty), wym. arkusza 374 x 208 mm, w lewej, górnej części: C. Cort. Fe., pod kompozycją napis: Romae Claudii Duchetti sequani q Antonij Lafreri nepotis formis, niew. ślady zaplam., niew. otarcia pow.; bardzo dobra odbitka na czerpanym papierze z dobrze widocznym znakiem wodnym. Apollo trzyma na ramionach małego Bachusa z wieńcem na głowie i kiściami winogron w obu rękach. Obok po prawej stronie na niewysokim pniu drzewa skóra zwierzęcia i fletnia Pana. Rzeźba, stojąca w półkolistej wnęce, pierwotnie znajdowała się w kolekcji Cezariniego, dziś w Neapolu. Cena wyw.: 800 12. DAHLBERG Erich Bitwa morska w Oresund w 1658, odbitka z końca XVII w. (il. s. 47) Miedzioryt; wym. komp.: 290 x 560 mm, plansza: 306 x 596 mm; nie sygn.; w kartuszu gr. tytuł: Pugna Navalis / in ipsis Saucibus Freti ORESUND SVECOS / inter et Belgas Foederatos Commissa d 29 octob / 1658; w kartuszu dl. orde d battaile floty szwedzkiej (Nomina et ordo Nauium Suediearum); karta (nr 46) z dzieła S. Pufendorfa De rebus a Carolo Gustavo gestis (Ch. Riegel, Norymberga 1696). Grafika po konserwacji, ślady książkowego złożenia. Cena wyw.: 800 13. DAHLBERG Erich / J. de Pautre Panorama Kopenhagi (Hafnia) z 1658, odbitka z końca XVII w. Miedzioryt; wym. komp.: 290 x 1060 mm, plansza: 355 x 1110 mm; sygn. pł. l.d.: I. de Pautre sculp.; w kartuszu gr. tytuł: Obsidium Haffniense Ao 1658; w kartuszu l.d. opis ważniejszych elementów związanych z oblężeniem miasta w 1658 (Typus Haffniae et obsidii quo a S.R.Maj. Sueciae); karta (nr 86) z dzieła S. Pufendorfa De rebus a Carolo Gustavo gestis (Ch. Riegel, Norymberga 1696). Grafika po konserwacji, ślady książkowego złożenia. Cena wyw.: 1200 14. FANTETTI Cesare (udokumentowana działalność w latach 1673-1675)* Edvcto Lot cvm uxore, et Filiabus, Plvit Dns Svper Sodomam Svlphvr, et Ignem, [Gdy Lot z żoną i córkami opuścił Sodomę, Pan zasypał miasto siarką i ogniem ], 1675 (il. s. 46) Akwaforta rys. i ryt. wg obrazu Rafaella Santi (1483-1520), obcięta wewnątrz lini odcisku płyty, wym.: 233 x 261 mm, naklejona na stary papier o wym.: 242 x 270 mm., pod wizerunkiem napis tytułowy: Paulus Caliary Veronensis Invent & Pinxit, u dołu, po lewej: R.V.I. in Vat.. Po prawej stronie u dołu: Caes Fantect. del, sculp., niżej po prawej: Io. Iac. de Rubeis formis Romae i cyfra 16, dobra odbitka na dość grubym papierze. Lot prowadzi córki za ręce, z tyłu widać sylwetkę odwracającej się żony, która za chwilę zamieni się w słup soli, w głębi miasto w płomieniach i dymach, widać rozpadające się fortyfikacje. Plansza z wydawnictwa Imagines veteris ac novi testamenti A Raphaele Sanctio Vrbinate in Vaticani palatii Xystis mira picturae elegantia expressae reprodukującego freski i obrazy Rafaela z Watykanu (52 akwaforty z reprodukcjami wszystkich kompozycji z Logii Watykańskich, z czego 36 wyrytował Fantetti, pozostałe Pietro Aquila). Wydawnictwo zawierało też portret i dedykację dla królowej Krystyny. Cena wyw.: 400 15. GALLE Philips (1537-1612)* Połów ryb w nocy z siecią i młotkiem, 1578 lub później (il. s. 47) Miedzioryt wg rys. Jana van der Straet (1523-1605); wym.: 218 x 280 mm, wym. arkusza: 240 x 322 mm, w l.d.r. numer 99, pod kompozycją napis: Surdescit sonitu ad petras e gurgite piscis / Ascendit, millo capitur molimine in undis, prawy margines obcięty wewnątrz linii odcisku płyty; zaplamienia w obrębie kompozycji; dobra, niekonserwowana odbitka. Rycina z serii Venationes Ferarum, Avium, 8
Grafika dawna Piscium [Polowanie na dzikie zwierzęta, ptaki, ryby]. W centrum kompozycji Diana z gałązką oliwną, obok niej spoczywa bóg rzeki z rogiem obfitości. Po obu stronach widać rybaków brodzących w wodzie z sieciami i młotkami. W głębi most na rzece, wzgórza i wioski. Cena wyw.: 400 16. ISRAËL Silvestre (1621-1691)* Veduta di una Torre antica presso di Roma [Widok wieży antycznej w okolicy Rzymu], ok. 1670 (il. s. 47) Akwaforta; wym.: 80 x 129 mm, wym. arkusza: 135 x 155 mm, pod kompozycją tytuł, w p.d.r.: N Langlois ex 7. Dobra odbitka z pełnymi marginesami, wklejona w pp. Grafika wchodziła w skład serii Vues de France et d Italie. W katalogu dzieł artysty autorstwa Faucheux grafika nosi numer 20.7. Ten egzemplarz jest odmianą nie wspomnianą przez Faucheux nosi adres wydawniczy Nicolasa Langlois. Cena wyw.: 120 17. JODE Gerard de (1509-1591) Speculum vitae humanae per decem eatatis gradus distinctum, ok. 1540. Miedzioryt; wym.: 162 x 114 mm, wym. arkusza: 260 x 166 mm, dobra odbitka na papierze z widocznym znakiem wodnym, górny margines odbarwiony, egzemplarz po fachowej konserwacji. Piękna, sztychowana karta tytułowa cyklu grafik o etapach życia ludzkiego wydanego w Antwerpii prawdopodobnie w połowie XVI w. przez Gerarda de Jode (rytownik nieznany). Tytuł cyklu [ Zwierciadło życia ludzkiego w dziesięciu odrębnych etapach ] otoczony bogatą dekoracją groteskową z hybrydami zwierzęco-roślinnymi. Groteski jako ornamenty i elementy ozdobne w sztuce europejskiej pojawiły się w sztuce starożytnego Rzymu w I w. naszej ery a ich renesans nastąpił po archeologicznych odkryciach w końcu XV w. i odkryciu Domus Aurea Nerona w Rzymie. W renesansie zostały spopularyzowane właśnie dzięki rytownikom. Cena wyw.: 180 18. LEFEBRE Valentin (1637-1677)* Alegoria arytmetyki i geometrii, 1682 Akwaforta wg obrazu Paula Veronese (1528-1588), obcięta wewnątrz lini odcisku płyty, wym.: 320 x 293 mm, naklejona na stary papier o wym.: 500 x 355 mm., pod wizerunkiem napis: Paulus Caliary Veronensis Invent & Pinxit, u dołu, po lewej: V. Lefebre del. et sculp. Po prawej stronie: Van Campen Formis. Venetys; nie konserwowana odbitka, kilka niewielkich plamek przy krawędziach ryciny, ślad zagięcia papieru w środkowej części kompozycji, papier podkładu przykurzony i pomięty. Akwaforta opublikowana w wydawnictwie Opera Selectiora Quae Titianus Vecellius... et Paulus Calliari Veronensis..., 1682. Były też późniejsze odbitki plansz. Cena wyw.: 240 19. MASSON Antoine (1636-1700) Emanuel Theodosius de la Tour d Auvergne Dux d Albret, 1665 (il. s. 47) Miedzioryt wg portretu pędzla Nicolasa Mignarda (1606-1668); wym. komp.: 350 x 273 mm, plansza: 503 x 352 mm; sygn. pł. p.d.: Ant. Masson sculpebat 1665, l.d.: N. Mignard pinx. Efektowny portret młodego duchownego-arystokraty (1643-1715), od 1669 kard. Bouillon, w l. 1698-1700 ambasadora francuskiego w Rzymie. Cena wyw.: 600 20. PAUWELS Andries (1600-1639) Vanitas: Clarus sanguis. Veritas: Optimus est, qui sanus [Próżność: Szlachetna krew. Prawda: Najlepszy jest ten, kto jest zdrowy], 1639 (il. s. 47) Akwaforta wg rys. Abrahama Diepenbeecka (1599-1675); wym. w świetle pp.: 80 x 104 mm; nie sygn. Rycina emblematyczna nr IX ze słynnej flamandzkiej książki autorstwa Antoniusa Burgundii wydanej w Antwerpii w 1639 przez Ioannesa Cnobbaerta pod tytułem Mundi Lapis Lydius sive Vanitas per Vertatem falsi accusata & conuicta. Książka zawierała 50 wyrytowanych emblematów. Urok i znaczenie tych grafik leży w niezwykle dokładnym oddaniu szczegółów życia domowego i społecznego epoki. Autor kompozycji, Abraham van Diepenbeeck był uczniem Rubensa. Rytownik Andries Pauwels (Andreas Pauli) był uczniem Vorstermana, tworzył pod wpływem Callota. Ilustracje i sentencje miały na celu odciąganie czytelnika od wady próżności w stronę prawdy. Emblematy kontrastują twierdzenia wynikłe z próżności (vanitas) z prawdziwym ich sensem (veritas). Gdy ludzie próżni starają się chwalić, że są szlachetnie urodzeni prawda jest taka, że to zdrowie jest najcenniejsze a nie szlachetna krew. Cena wyw.: 80 21. PAUWELS Andries (1600-1639) Vanitas. Splendidum conuiuium. Veritas. Omnia pompum [Próżność: Wystawna uczta. Prawda: Wszystko to ostentacja], 1639 (il. s. 47) Akwaforta wg rys. Abrahama Diepenbeecka (1599-1675); wym. w świetle pp.: 72 x 103 mm; nie sygn. Rycina emblematyczna nr XIII. Emblematy kontrastują twierdzenia wynikłe z próżności (vanitas) z prawdziwym ich sensem (veritas). Przyziemne, materialne przyjemności są tak naprawdę tylko pewną ułudą i świadczą raczej o słabości charakteru oraz upadku obyczajów. Cena wyw.: 80 22. PAUWELS Andries (1600-1639) Vanitas. Equorum genus omne. Veritas. Quot genera, tot pericula [Próżność: Wszystkie rodzaje koni. Prawda: Ile rodzajów, tyle niebezpieczeństw], 1639 (il. s. 47) Akwaforta wg rys. Abrahama Diepenbeecka (1599-1675); wym. w świetle pp.: 80 x 104 mm; nie sygn. Rycina emblematyczna nr XXII. Cena wyw.: 80 9
Aukcja nr 37 poz. 27 poz. 28 23. PAUWELS Andries (1600-1639) Vanitas. Splendida vestis. Veritas. Infamis gloria [Próżność: Piękny strój. Prawda: Haniebe zwycięstwo], 1639 Akwaforta wg rys. Abrahama Diepenbeecka (1599-1675); wym. w świetle pp.: 80 x 104 mm; nie sygn. Rycina emblematyczna nr XLVI. Emblematy kontrastują twierdzenia wynikłe z próżności (vanitas) z prawdziwym ich sensem (veritas). Przyziemne, materialne przyjemności są tak naprawdę tylko pewną ułudą i świadczą raczej o słabości charakteru oraz upadku obyczajów. Cena wyw.: 80 24. PERELLE Gabriel (1604-1677) La fontaine de la Pyramide dans le grand parterre de gazon... [Fontanna w kształcie piramidy na gazonie wielkiego parteru w pałacu wersalskim ] (il. s. 47) Akwaforta; wym. komp.: 201 x 291 mm, plansza: 280 x 350 mm; sygn. pł. l.d.: Fait par Perelle, p.d.: A Paris chez N. Langlois ruë St Jacques a la Victoire; pod komp. rozbudowany opis w jęz. francuskim: La fontaine de la piramide dans le grand parterre... les Srs. Baptiste Thuby et le Hongre; karta z albumu Nicolasa I Langloisa, przedstawiającego rezydencję królewską w Wersalu; ślad zalania g.p.r. (bez szkody dla kompozycji), rozdarcie 3 cm z p.d.r. Cena wyw.: 240 25. QUERRADT Petrus* Sancta Maria Magdalena, 1594 (il. s. 47) Miedzioryt; wym.: 296 x 203 mm, u dołu: Sancta Fides Domino opem, niżej w owalu: Petrus Querradt excudit Coloniae Agrip. anno salutis 1594, miedz. obcięty wewnątrz linii odcisku płyty z nieznacznym ubytkiem kompozycji, niewielkie otarcia powierzchni i zaplamienia, mała dziurka po korniku, naklejony na tekturowy podkład. Święta grzesznica w otoczeniu cnót. Św. Maria Magdalena przedstawiona jako piękna kobieta, w lewej ręce trzyma kielich, w prawej unosi jego przykrywkę. W głębi pejzaż z małymi scenami ukazującymi Magdalenę u stóp krzyża i scenę obmywania stóp Chrystusa. Bogate, pięknie rytowane obramowanie wokół wizerunku świętej. Osiem mniejszych alegorii cnót kardynalnych i boskich, w tym wiary, nadziei, sprawiedliwości i cierpliwości. W IX katalogu Książek, rycin i monet polskich z 1875 księgarni D. Friedleina, mieszczącej się przy Rynku Gł. nr 11 w Krakowie, znajdujemy opis 5 miedziorytów Querradta przedstawiających polskie i polskich świętych i błogosławionych: m. in. św. Jadwigę, św. Kingę i św. Stanisława Kostkę. Przy wszystkich rycinach notki: rycina piękna i bardzo rzadka, przy jednej: Załuski jej nie posiadał. Wszystkie ryciny wycenione zostały wysoko. Cena wyw.: 600 26. SADELER Jan (1550-1600)* Święta Rodzina z Janem Chrzcicielem, 1581 (il. s. 47) Miedzioryt wg rys. Bartholemeusa Sprangera (1546-1611) obcięty wewnątrz linii odcisku płyty, wym. pl.: 240 x 178 mm; w p.d.r. kompozycji napis: B. Sprangers Inu: ISadl: fec. et ex./cu. gratia et priuil: Sac: Caes. M., w środku ryciny zgięcie na całej szerokości, poniżej ślad starego rozdarcia podklejony starym papierem przez dawnego introligatora, drobne uszkodzenia dwóch rogów ryciny, na odwrocie naklejka z nazwiskiem rytownika, napis z epoki starym atramentem: Bart Spranger Tedesco, bardzo ładna odbitka. Święta Rodzina siedzi w centralnej części ryciny, św. Józef po lewej, Matka Boska po prawej w prawej ręce trzyma otwartą książkę, lewą obejmuje małego Jana Chrzciciela z długim, drewnianym krzyżem w ręce. Mały Jezus ma w rękach otwartą księgę, u jego stóp widać baranka. Po prawej w głębi stoją trzej 10
Grafika dawna śpiewający aniołowie z harfą i nutami. W głębi widać fragmenty architektury: klasyczny łuk, wielką kolumnę antyczną, jeszcze bardziej w głębi widać skałę z drzewem. W lewym dolnym rogu widać leżące kapitel i fragment kolumny. Cena wyw.: 300 27. SADELER Raphael I (ok. 1560-ok. 1630)* Nuptiae [Zaślubiny], 1597 Miedzioryt wg rys. Jana van der Straet (1523-1605); wym.: 221 x 280 mm, wym. arkusza: 241 x 300 mm; ślad książkowego złożenia; piękna, nie konserwowana odbitka, stan b. dobry. Nad wizerunkiem tytuł: Nvptiae, u dołu, po lewej: Rap. Sadeler sculps. / Joan Stradan. figuravit. Pod wizerunkiem tekst po łacinie w trzech kolumnach: Nec non...frement. Rycina z serii 6 rycin alegorycznych Schema seu speculum principium. Alegoria małżeństwa ukazuje młodzieńca z wieńcem kwiatów na głowie i z pochodnią w ręku. Na lewo widać różne symbole małżeństwa: małżeńskie łoże, zastawiony stół weselny, dwie skrzynie z posagiem; w głębi widać procesję przed kościołem, turniej i ucztę weselną. Cena wyw.: 450 28. SAENREDAM Jan (ok. 1565-1607)* Wieczór, 1595 Miedzioryt ryt. wg Hendrika Goltziusa (1558-1617); wym.: 212 x 149 mm, pod kompozycją napis: Tristiciam, et luctus repellit, w l.d.r. cyfra 2, w p.d.r.: HG inue. Grafika obcięta wzdłuż linii odcisku płyty, piękna, nie konserwowana odbitka, na odwrocie podklejona w części starym papierem. Pierwszy stan przed adresem wydawcy. Lit.: Hollstein 98.I; Bartsch III.248.92. Nastrojowa plansza druga z cyklu Cztery pory dnia. Dwie pary siedzą i romansują przy zastawionym stole przy zapalonych świecach. Błazen stojący tyłem nalewa z rozmachem wino z karafki, z lewej strony siedzi przy stole grający na lutni. Przez okno widać grupę podróżnych z których jeden niesie pochodnię. Nad nimi na niebie widoczna bogini księżyca. Cena wyw.: 600 29. SIOERTSMA Antonie Heeres (działał ok. poł XVII w.) Wielka maszyna wodna, 1665 Amsterdam (il. s. 48) Miedzioryt wg. rys. H. Bonzona; wym. komp.: 414 x 325 mm; plansza: 445 x 346 mm; sygn. pł. p.d.: H. Bonzon delineavit; l.g: Tomus 2dus/ fol. 228. W obrębie komp. oznaczenia literowe elementów maszynerii. Stan zachow.: brak dolnej części prawego marginesu (13 cm), ślady złożenia książkowego. Rozkładana plansza ze słynnego dzieła Athanasiusa Kirchera (1601/1602-1680) Mundus subterraneus, in XII libros digestus [...] [Świat podziemny w XII tomach ] wydanego w Amsterdamie u Joanna Janssoniusa Amstelodami i Elizaeusa Weyerstraten w 1665; plansza znajduje się w X księdze dzieła. Kircher niemiecki teolog i jezuita, autor 40 książek, porównywany był do Leonarda da Vinci ze względu na rozległość zainteresowań. Nie udało mu się odcyfrować egipskich hieroglifów, ale znał kilkanaście języków europejskich i orientalnych. Studiował dzieje antyczne, matematykę, muzykę, kosmologię, optykę, magnetyzm i medycynę. Świat podziemny był jedną z jego najpopularniejszych książek Kircher zajmował się w niej wielką liczbą zagadnień: m. in. astrologią, wulkanami (kazał się opuścić do krateru Wezuwiusza), alchemią, górnictwem, smokami, meteorologią, zaćmieniami, skamieniałościami, grawitacją itp. Prezentowana plansza dotyczy ówczesnej techniki górniczej. Cena wyw.: 240 RYCINY EMBLEMATYCZNE WYKONANE 300 LAT TEMU PRZEZ NAUCZYCIELA RUBENSA Od czasu opublikowania w 1531 w Augsburgu przez włoskiego humanistę pierwszej książki emblematycznej Emblematum Liber, książki emblematyczne fascynowały Europę przez prawie 200 lat. Ich ideą było łączenie obrazu ze słowem, tworzenie ideogramów które uosabiają lub przedstawiają jakąś idee, pojęcie, osobę, rzecz lub alegorię. W pełnej formie emblemat tworzyły: 1) inskrypcja czyli krótkie motto, 2) imago czyli obraz oraz 3) subskrypcja czyli epigramat lub wiersz objaśniający sens obrazu i jego związek z mottem. Współczesna nauka i historia sztuki prezentuje pogląd, że zrozumienie kultury emblematycznej jest kluczowe dla zrozumienia kultury i społeczeństwa europejskiego w XVII wieku. Badaniem emblematów zajmują się specjaliści wielu dziedzin: historycy sztuki, historycy literatury, edukacji, teolodzy, badacze przemian społeczno-politycznych, bibliolodzy. Veen traktował w swojej pierwszej książce emblematy jako sentencje. Nie przypominały klasycznych emblematów. Rycina zajmowała całą stronę a motto i subskrypcja znajdowały się na sąsiedniej karcie. W trzecim wydaniu z 1612 (pierwsze dwa ukazały się w 1607, książka miała jeszcze wiele wydań w XVII w.) do tekstów łacińskich, holenderskich i francuskich dołączono hiszpańskie i włoskie. Łacińskie teksty pochodziły głównie z poezji Horacego. Emblematy horacjańskie wydawane były w ciągu XVII i XVIII w. w wielu krajach przeszło dwadzieścia razy. Pirackie wydania ukazywały się we Włoszech, Hiszpanii, Francji i Anglii. Książki używano do rozmaitych celów: do kształcenia młodego Ludwika XIV, przyszłego króla Francji lub jako wzornik do dekoracji wnętrz. Emblematy z wszystkich książek Otto van Veena są szeroko opisywane. 30. VAENIUS Otto (1556-1629) Natura moderatrix optima [Natura najlepszym przewodnikiem], 1612 (il. s. 12) Miedzioryt wg rys. Jana van der Straet (1523-1605); wym.: 180 x 150 mm, wym. arkusza: 252 x 287 mm, marginesy zabrudzone, silnie w p.d.r., pod kompozycją odręczny tekst z epoki w brązowym atramencie, na odwrocie tekst w kilku językach i odręczny tekst atramentem, b. ładna odbitka. Rycina z serii Q. Horatii Flacci Emblemata. Centralną postacią jest Diana z Efezu, bogini o wielu piersiach, otoczona przez gromadkę amorków z łukami i strzałami. Cena wyw.: 240 11
Aukcja nr 37 poz. 30 poz. 33 31. VAENIUS Otto (1556-1629) Quid enim velocius ævo [Nic szybciej nie ucieka jak życie], 1612 (il. s. 48) Miedzioryt wg rys. Jana van der Straet (1523-1605); wym.: 178 x 146 mm, wym. arkusza: 251 x 188 mm, marginesy zabrudzone i lekko zaplamione, kompozycja bez plam i zabrudzeń, ładna odbitka. Rycina z serii Q. Horatii Flacci Emblemata. Rycina przedstawia mężczyznę na łożu śmierci. Nad nim widać alegorię czasu, mężczyznę ze skrzydłami na plecach i z kosą w ręku, który przegania młodość i amorki. Cena wyw.: 240 32. VAENIUS Otto (1556-1629)* Æternum sub sole nihil [Nic wiecznego pod słońcem], 1612 (il. s. 48) Miedzioryt wg rys. Jana van der Straet (1523-1605); wym.: 178x146 mm, wym. arkusza: 251 x 188 mm, marginesy zabrudzone i lekko zaplamione, kompozycja bez plam i zabrudzeń, ładna odbitka. Rycina z serii Q. Horatii Flacci Emblemata. Rycina pokazuje alegorię czasu (mężczyzna ze skrzydłami i z kosą w ręce). Wokół zrujnowane przez czas budynki oraz leżące dwie postacie, jedną z kadyceuszem, drugą z pękniętym łukiem (?) i kołczanem. W głębi trzy nagie gracje. Cena wyw.: 240 33. VALCK Gerard (1651-1726)* Chute des Anges [Upadek Aniołów], 1675-1684 Akwaforta wg rys. Remonda la Fage (1656-1684), obcięta wewnątrz lini odcisku płyty; wym. arkusza: 413 x 540 mm; pod wizerunkiem tytuł i napis: Apoc. 12, w l.d.r.: Remond la Fage fecit, w p.d.r. adres wydawcy: à Amsterdam. chez Gerard Valck. Avec Previlege, paw i kilka centralnych postaci podkolorowanych, kilka zaplamień, nierówno obcięte brzegi, egzemplarz po fachowej konserwacji, lewy górny róg uzupełniony masą papierową, dobrze widoczny znak wodny. Cena wyw.: 360 12
GRAFIKA XVIII WIEKU wiek pięknych sztychów i początku masowej grafiki XVIII wiek, wiek końca baroku, końca rokoka i końca panowania arystokracji, wiek Wielkiej Encyklopedii i Wielkiej Rewolucji Francuskiej, wiek Oświecenia i libertynów, wiek Diderota i Woltera, wiek systematycznych odkryć geograficznych i podróży dookoła świata, wiek odkrycia Pompejów i Herkulanum, wiek pierwszych wielkich kolekcjonerów grafiki i pierwszych nowoczesnych historyków sztuki. Grafika nie trafiła jeszcze pod strzechy, ale na pewno stała się medium masowym, informującym i popularyzującym sztukę i naukę pośród coraz szerszych warstw społeczeństwa. Zawód rytownika stał się zawodem poszukiwanym. Pojawiali się mistrzowscy rzemieślnicy, eksperymentowano z nowymi technikami.
Aukcja nr 37 poz. 34 37. AUDENAERD van Robert (1663-1743)* Statva d Alessandro il Grande In Casa di Carlo Carioli [Pomnik Aleksandra Wielkiego w domu Carlo Carioli], 1704 Miedzioryt wym.: 343 x 215 mm (odcisk płyty), wym. arkusza: 458 x 345 mm, pod kompozycją tytuł i u dołu napis: In Roma nella Stampa di Domenico de Rossi alla Pace con Priuilegio., w p.g.r.: CXLVI, w l.d.r.: R.V.AudenAerd delin. et scult., odbitka na czerpanym papoz. 35 34. ALIAMET Jacques (1726-1788)* Ancien Port de Gênes [Widok starego portu w Genui], ok. 1760 Miedzioryt wg obrazu Nicolaesa Berghema (1620-1683)*; wym. komp.: 438 x 635 mm, wym. arkusza: 504 x 660 mm; pod kompozycją tytuł i napis: Dédié à Monsieur Miotte de Ravannes, Grand Maître des Eaux & Forêts d Orléans/A Paris chez Aliamet, w l.d.r.: Berghem Pinx, w p.d.r.: J. Aliamet Sculp, po lewej stronie u dołu tekst o obrazie oryginalnym; marginesy fachowo wzmocnione papierem, na dolnym zaplamienie w p.d.r. i mniejsze po lewej stronie, poza tym stan dobry; bardzo piękna odbitka. Statek ze zwiniętymi żaglami przycumowany przy nadbrzeżu. Koło fontanny przechadza się bogato ubrana dama z pieskiem na ręku, za nią służąca, niosąca nad panią parasol. Obok stoi młody szlachcic. Na pierwszym planie grupa wieśniaków, psy, osioł, kozy, owce. W głębi trwa rozładunek statku. W głębi widać skalistą wyspę. Pełna włoskiego światła scena. Widok portu w Genui uważany jest przez E. Oelignièresa, autora katalogu dzieł graficznych Aliameta, za jego najlepszą rycinę. Artysta otrzymał za nią propozycję przyjęcia do Akademii. Oryginał obrazu Berghema znajduje się w Galerie Wallace w Londynie. Cieszył się popularnością wśród kolekcjonerów, jego właścicielami byli m. in. książę de Berry, Anatole Demidoff, książę San Donato i czwarty markiz Hertford, który w 1868 zapłacił za niego na aukcji olbrzymią sumę 42 tys. franków (czyli około 1700 funtów). Cena wyw.: 1200 35. ALIAMET Francois (1726-1788)* A Sacrifice to Pan [Ofiara dla Pana], 1769 Miedzioryt wg obrazu Andrea Sacchi (1599-1661)*, obcięty wdłuż odcisku płyty; wym. arkusza: 471 x 582 mm; w l.d.r.: Andrea Sacchi pinxit, poniżej: No 49, w p.d.r.: F.Aliamet sculpsit, w środku u dołu: J.Boydell excud. 1769; poniżej tytuł, ozdobny herb z amorkami i psem myśliwskim, na herbie sentencja z Orderu Podwiązki: Honi soit qui mal y pense, po obu stronach herbu napis: From the original picture Painted by Andrea Sacchi In the Collection of the Right Honorable the Earl of Lincoln To to whom this Plate is Dedicated by his Lordship s most Obliged and most Obiedient Servant/ Published according to Act of Parliament Jan. 1st 1769, w p.d.r.: John Boydell; dolny margines zabrązow., trochę zaplam. i w rogach lekko pomięty. Mocna, niekonserwowana odbitka na prążkowanym papierze, o brązowawym odcieniu tuszu, znak wodny słabo widoczny. Pan, w greckiej mitologii bóg opiekuńczy lasów i pól, w rzymskim panteonie utożsamiany był z Faunem lub z bogiem lasów Silvanusem; miał kozie nogi, rogi i uszy a ludzki tors i ramiona. Imię Pan znaczy dosłownie wszystko. Na sztychu bożek trzyma w rękach swoje atrybuty: fletnię i kij pasterski. Po prawej stronie grupa pasterzy, którzy zabili zwierzę ofiarne i grają na fletach, po lewej kobiety, dzieci, kozy i mały żółw. Cena wyw.: 1200 36. ANDRIOT Francois (1655- po 1704)* Statva di Bronzo del Giovine che si cava la Spina dal Piede. Conseruata in Campidoglio [Posąg z brązu przedstawiający chłopca, który wyciąga cierń ze stopy. Zachowany na Kapitolu], 1704 Miedzioryt wym.: 326 x 180 mm (odcisk płyty), wym. arkusza: 460 x 350 mm, pod kompozycją tytuł i u dołu napis: Nella Stampa di Domenico de Rossi erede di in Roma alla Pace con Priuil del Som. Pont., w p.g.r.: XXIII, w p.d.r.: F. Andriot Sculp: Romae, odbitka na czerpanym papierze ze znakiem wodnym, naddarcie l. marginesu bez szkody dla kompozycji; lekkie zabrudz., poza tym stan dobry. Chłopiec wyciągający cierń ze stopy, zwany po włosku w skrócie spinario to ulubiony motyw rzeźby antycznej wielokrotnie naśladowany, także w epoce Odrodzenia. Rycina przedstawia posąg znajdujący się w Pałacu Konserwatorów na Kapitolu w Rzymie. Miedzioryt z luksusowego wydawnictwa poświęconego rzeźbie, opublikowanego w 1704 przez Domenico de Rossi Raccolta Di Statue Antiche e Moderne Data In Luce Sotto I Gloriosi Auspici Della Santita Di N.S: Papa Clemente XI. Rzeźby wybrał i opisał rzymski antykwariusz Paolo Alessando Maffei, wielki autorytet w dziedzinie historii sztuki. Ilustracje sporządzone i wyrytowane zostały głównie przez francuskich artystów. Wydawnictwo przeznaczone dla miłośników sztuki i kolekcjonerów jest do dziś wysoko cenione ze względu na swój poziom merytoryczny i artystyczny. Cena wyw.: 100 14
Grafika dawna poz. 39 poz. 40 pierze ze znakiem wodnym lilii w podwójnym okręgu, pr. margines z zabrudz. i pomiętym brzegiem, ciemna plama na dolnym marg., lekkie zabrudz., sama kompozycja bez plam i zabrudz. Sztych z dzieła Domenico de Rossi Raccolta Di Statue Antiche e Moderne (patrz wyżej). Przedstawia słynnego zdobywcę jako młodego, nagiego mężczyznę w hełmie z pióropuszem i z długą dzidą w ręce, z szatą zarzuconą na lewe ramię. Cena wyw.: 100 38. BARON Bernard (1696-1762)* Evening [Wieczór], 1738 Miedzioryt z akwafortą wg obrazu Williama Hogartha (1696-1783)*; wym.: 492 x 407 mm (odcisk płyty), wym. arkusza: 558 x 447 mm; pod kompozycją tytuł, w l.d.r.: Invented Painted & Publish d by Wm. Hogarth March 25th. 1738. According to Act of Parliament, w p.d.r.: Engraved by B. Baron, cena wymazana; naddarcia marginesów podklejone papierem, bardzo ładna kontrastowa późniejsza odbitka na grubym papierze (prawdopodobnie wydanie Jamesa Heatha (1757-1835) uznawane za ostatnię dobrą edycję sztychów Hogartha). Angielskie społeczeństwo podglądane przez Hogartha. Jedna z czterech rycin sławnego cyklu Pory dnia. Pracownik farbiarni idzie z brzemienną żoną obok tawerny Sir Hugh Myddleton s Head wzdłuż rzeki Sadler s Wells w Islington, modnej wśród mieszczaństwa, wypoczynkowej miejscowości pod Londynem. W oddali, za domem, wiejski pejzaż. Żona farbiarza niesie w ręce kapelusz i rękawiczki, w drugiej wachlarz ze sceną ukazującą Wenus i Adonisa. Mąż, wyglądający na zmęczonego, niesie małe dziecko. Wygląda jakby miał rogi, a to wyraźna sugestia, że jest zdradzany przez żonę. Rogi farbiarza to tak naprawdę rogi krowy na drugim planie. Na lewo od rodziców stoją pozostałe dzieci, płaczący chłopiec, któremu starsza siostra chce odebrać figurkę z piernika. Wygląda, że farbiarz jak i jego syn są we władzy kobiet. Lit.: Hogarth i jego wiek. Arcydzieła grafiki XVIII-wiecznej z Gabinetu Rycin w Bibliotece PAU i PAN w Krakowie, Kraków 2001. Cena wyw.: 450 39. BARTOLOZZI Francesco (1725-1815)* Dido Omnis et una [Śmierć Dydony], 1780 Miedzioryt wg obrazu G.B. Cipriani (1727-1785); wym. komp.: 325 x 440 mm, wym. arkusza: 413 x 465 mm; pod kompozycją napis: Dido. Omnis et una dissolved in air. Dryden. Published as the Act directs January 1st 1780, by John Boydell Engraver in Cheapside London, w l.d.r.: G.B. Cipriani Inven. et Pinx., w p.d.r.: F. Bartolozzi Engraver to His Majesty Sculpsit; górny margines naddarty i podklejony papierem, niewielkie zaplam. marginesów, zabrązowienie i podniszczenie krawędzi dolnego marginesu; niekonserwowana, ładna odbitka na dość grubym papierze, rycina o pięknym, oryginalnym, brązowawym odcieniu tuszu. Wizerunek w owalu. Dydona, założycielka i pierwsza królowa Kartaginy, podtrzymywana na stosie przez kobietę ubraną w welon i diadem. Sztylet spoczywa przy jej prawym boku (opuszczona przez Eneasza, i zmuszana do ślubu przez barbarzyńskiego władcę, przebiła się sztyletem); na lewo stara kobieta, na prawo kilka płaczących kobiet. Pod tytułem cytaty z Wergiliusza i Drydena. Cena wyw.: 1200 40. BARTOLOZZI Francesco (1725-1815), MORRIS Thomas (ok. 1750-ok. 1810)* Fox Hunting [Polowanie na lisa], 1783 Akwaforta z miedziorytem, ręcznie kolorowana, wg obrazu Sawreya Gilpina (1733-1807)* i George a Barreta (1767-1842)*; wym. płyty: 470 x 556 mm, wym. arkusza: 495 x 593 mm; pod kompozycją tytuł w ozdobnej kaligrafii, proweniencja i dedykacja: From an Original Picture in the Possession of Tho Thornton Esq. /To the Noblemen Gentlemen Sportsmen this Plate is humbly Inscribed by their most obedient and devoted Servants/The Editors/Published Jan ry 1 1783 by A. Torre and J. Thane No. 28 in the Hay Market London, w l.d.r.: Gilpin & Barret Pinx t, w środku: The Figures by F. Bartolozzi.; p.d.r.: The Landscape by T. Morris, górny margines z małymi ubytkami i sfałdow. papieru, p.d. róg podkl. papierem japońskim; poza tym ładna, czysta odbitka z dobrze zachowanym kolorowaniem; bardzo dekoracyjny sztych. Na pierwszym planie dwóch jeźdców na koniach otoczonych sforą psów myśliwskich (Duc de Chartres, po lewej, rozmawia z księciem Walii, który trzymając lejce w lewej, prawą ręką wskazuje myśliwych). W głębi grupa myśliwych i stada psów. Malowniczy pejzaż - kępy drzew, zielone pola, wzgórza, mały wodospad i góry na horyzoncie. Na niebie piętrzą się chmury. Krajobraz autorstwa Thomasa Morrisa, a postaci - Francesco Bartolozziego. Sztych wymieniany w bibliografii brytyjskich sztychów sportowych Siltzera i w monografiach Bartolozziego. Cena wyw.: 1400 15
Aukcja nr 37 41. BAQUOY Jean Charles (1721-1777)* Atlas Universel, Par M. Robert, Geograph ordinaire du Roy, et Par M. Robert de Vaugondy son fils Geographe ord. du Roy, et de S. M. Polonoise Duc de Lorraine et de Bar, et Associé de L Academie Royale des Sciences et belles Lettres de Nancy, Avec Privilege Du Roy [Uniwersalny Atlas autorstwa pana Roberta, królewskiego geografa zwyczajnego i pana Roberta de Vaugondy, jego syna, geografa zwyczajnego Króla i Jego Mości Króla Polski, księcia Lotaryngii i Baru, członka Królewskiej Akademii Nauk i Sztuk w Nancy], 1757 Miedzioryt; wym.: 500 x 368 mm (odcisk płyty), wym. arkusza: 550 x 414 mm, w środku kompozycji tytuł z datą, u dołu w obrębie kompozycji adres wydawcy: A Paris Chez Les Auteurs, Quay de l Horloge du Palais, Boudet Libraire Imprimeur du Roi, rue St. Jacques, w p.d.r.: Grave par Ch. Baquoy. J.Oger Scripsit; trochę blada odbitka na papierze z widocznym znakiem wodnym, dolny i górny margines lekko pofałdowane, niewielkie zagięcia powierzchni, nieznacz. zabrudz.; poza tym stan bardzo dobry. Karta tytułowa pierwszego wydania słynnego atlasu Roberta (1688-1766) i Roberta de Vaugondy (1723-1786). Atlas liczył w pierwszym wydaniu 108 map. Miał nakład 1100 egzemplarzy. Sztychowana karta tytułowa ważnego atlasu. Na górze planszy rozszalałe rumaki ciągną kwadrygę boga słońca. Po tytułem wielki globus wokół którego fruwają amorki. Cztery alegoryczne postacie wyobrażające strony świata rozmieszczone są w rogach ryciny (Indianka, Murzynka, Europejka i Azjatka); towarzyszą im zwierzęta i rogi obfitości. Cena wyw.: 400 42. BAQUOY Jean Charles (1721-1777) Le Matin [Poranek], 1769 Akwaforta wg rys. Charlesa Eisena (1720-1778); wym. komp.: 48 x 79 mm, wym. arkusza: 97 x 126 mm; pod kompozycją tytuł, poniżej litera: U i adres wydawcy: A Paris rue St Jacques, w l.d.r.: Ch. Eisen inv., w p.d.r.: C. Baquoy Sculp., w p.d.r. odcisku płyty: 1; odbitka w dobrym stanie. Ilustracja do poematu Friedricha Wilhelma Zacharie Les Quatre Parties du jour, tłumaczonego z niemieckiego i wydanego w Paryżu przez J. B. G. Musier syna w 1769; odbitka najprawdopodobniej pochodzi z oddzielnego nakładu nie przeznaczonego do książki. Lit.: IFF XVIII wiek, Baqouy (248). Urocza francuska winieta książkowa. Czworo małych dzieci bawi się w arkadyjskim krajobrazie. Głównym obiektem zainteresowania jest dziewczynka w środku grupy. Druga zaplata jej wianek, chłopiec z prawej podaje tacę z naczyniami (być może ze śniadaniem); chłopiec z lewej przekomarza się z bohaterką. Cena wyw.: 60 43. BASAN Pierre-FranÇois (1723-1797)* L Esclave a l encant [Sprzedaż niewolnicy na aukcji], ok. 1770 (il. s. 48) Miedzioryt ryt. wg obrazu Corneilla Polemburga (1586-1667)*; wym.: 334 x 421 mm (odcisk płyty); wym. arkusza: 353 x 438 mm; pod kompozycją, tytuł i napis po obu stronach herbu: Gravé d Après le Tableau Original de même grandeur, du Cabinet de M r le Comte de Vence, Maréchal des Camps et Armées du Roi & c./a Paris, ches Basan, Graveur, rue St Jacques et a Amsterdam, ches P. Fouquet Junior, w l.d.r.: Corn, Polemburg Pinx, w p.d.r.: F. Basan Sculp.; niewielkie naderwanie g. marginesu, lekkie uszkodz. p.g. rogu, nieznaczne zabrudz.; dobra odbitka na papierze prążkowanym z widocznym znakiem wodnym. Naga, młoda kobieta, kupowana przez mężczyznę w kapeluszu, który odlicza pieniądze poprzedniemu właścicielowi. Pod wzgórzem na którym odbywa się transakcja widać kilka postaci. Po lewej rzeka z grupą ludzi na brzegu, dalej wzgórze ze światynią otoczoną murem. Cena wyw.: 400 44. BAUSE Johann Friedrich (1738-1814)* Le petite Rusée [Mała śmieszka], 1785 (il. s. 48) Miedzioryt wg obrazu Joshua Reynoldsa (1723-1792)*; wym. płyty: 395 x 287 mm, wym. arkusza: 406 x 295 mm; pod kompozycją tytuł i napis: London Published I Jan.y 1785. by Wm Dickinson No 158. New Bond Street, w l.d.r.: Painted by Sir Joshua Reynolds, w p.d.r.: Engraved by J.F. Bause 1784; na odwrocie dwie pieczątki kolekcjonerskie (dublet z Królewskiego Gabinetu Rycin w Berlinie - Lugt 1609, 234), nieznaczne zaplamienia dolnego marginesu; u góry na wizerunku pojedynczy ślad kornika; poza tym bardzo piękna, niekonserwowana, czysta odbitka. Lit.: Le Blanc 246 III. Rycina z królewskiego, berlińskiego gabinetu rycin. Młoda dziewczyna siedzi i uśmiecha się do swoich myśli. Opiera się na kamiennym postumencie, trzyma palec prawej ręki w ustach. Slater w swoim poradniku dla kolekcjonerów pisze, że portrety Bause a osiągają wysokie ceny, ale nie ceni innych jego grafik. Wymienia jednak Śmiejącą się dziewczynkę wśród prac z wysokimi cenami. Słownik artystów francuskich Muellera z 1857 wymienia sztych w grupie najlepszych prac artysty. Cena wyw.: 800 45. BEAUVARLET Jacques Firmin (1731-1797)* Le Chaste Joseph [Cnotliwy Józef ], 1759 (il. s. 48) Miedzioryt z akwafortą wg obrazu Jacques Baptiste Nattiera (1678-1726), obcięty wewnątrz odcisku płyty; wym. arkusza: 339 x 428 mm, pod kompozycją tytuł i lokalizacja oryginalnego obrazu (z herbem właściciela) oraz adres wydawcy: A Paris chez l Auteur rue Saint Jacques vis à vis la rue des Mathurins, w l.d.r.: J. Nattier Pinx., w p.d.r.: Beauvarlet Sculp., ślady dawnej reperacji marginesów i górnej części kompozycji, nigdy nie wybielana, bardzo piękna odbitka, zachowująca brązowawy odcień tuszu, widoczny znak wodny na papierze. Zmysłowa scena próby uwiedzenia Józefa przez żonę Putyfara, opisana w Księdze Rodzaju Starego Testamencie Józef, niewolnik Putyfara (dowódcy straży przybocznej faraona), odrzuca ze względu na lojalność wobec pana zaloty jego pięknej żony. Wyrywa się z objęć, zostawiając w jej rękach płaszcz. Urażona kobieta oskarża go o gwałt, a Józef trafia do więzienia. To jeden z ulubionych tematów artystów różnych epok, którzy przedstawiając sceny biblijne, mogli de facto tworzyć sztukę erotyczną. Obraz Nattiera, będący wzorem grafiki, powstał w 1711. W 1764 został zakupiony na aukcji kolekcji malarza francuskiego F. de Troy i trafił do petersburskiego Ermitażu. Cena wyw.: 450 16
Grafika dawna poz. 41 poz. 46 46. BERARDI Fabio (1728-1782) Per viver l uomo si affatica e pena [Aby żyć człowiek cierpi i męczy się], 1760-1786 wg British Museum Akwaforta z miedziorytem wg obrazu Antonio Canaletta (1697-1768); wym.: 354 x 490 mm (odcisk płyty), wym. arkusza: 402 x 532 mm; pod kompozycją tytuł, w l.d.r.: Anto Canaletto Pinx., w p.d.r.: Berardi Scul. appo Wagner Ven C.P.E.S. ; poniżej po prawej stronie: No.62 3. Marginesy nieco nierówno przycięte, ale poza tym piękna, niekonserwowana odbitka na czerpanym papierze. Na pierwszym planie liczne postaci rybaków na łodziach i na nabrzeżu; po lewej ruiny dużego łuku porośniętego roślinnością, w centrum w głębi zabudowania kościoła; po prawej słońce zachodzące za horyzont. Sztych jest jednym z cyklu sześciu architektonicznych kaprysów, odbitych w oficynie Wagnera* autorstwa Antonio Canaletta, słynnego malarza wedut Wenecji. Rycina, wykonana za życia malarza, znajduje się w grupie nielicznych grafik według dzieł mistrza uwzględnionych w podstawowym katalogu raisonné dzieł Canaletta. Cena wyw.: 1800 47. BLOT Maurice (1753-1818)* Le Verrou [Zasuwka], po 1778 (il. s. 48) Miedzioryt wg obrazu Fragonarda (1732-1806)*; wym. płyty: 410 x 470 mm, wym. arkusza: 445 x 572 mm; pod kompozycją tytuł i napis: Gravé d apres le Tableau de h. Fragonard, Peintre du Roi, par Mr Blot./A Paris chez l Auteur Rue St Etienne des Gres Maison ; silne przybrudzenia i nieznaczne uszkodz. marginesów; bardzo mocna, kontrastowa niekonserwowana odbitka z szerokimi marginesami. Graficzna wersja słynnego obrazu Fragonarda. Kompozycja zatytułowana Zasuwka (czasem Gwałt) powstała w latach 1774-1778, jest malarskim symbolem libertyńskiego XVIII wieku. Obecnie eksponowany jest w Luwrze. Przedstawia scenę w sypialni w jasnym kręgu światła dziewczyna usiłuje utrudnić swojemu partnerowi zamknięcie drzwi na zasuwkę ale nie do końca wiadomo, czy nie może, czy nie chce jej dosięgnąć. Rozścielone łoże nie pozostawia złudzeń co do dalszego rozwoju wypadków. Cena wyw.: 800 48. BOYDELL John List of subscribers names. Preface. A List of the Prints contained in the First Volume. A Description of the several Pictures from which the Prints in this Work have been engraved and also Some Account of the Lives of the Painters by Benjamin Ralph. A List of the Prints contained in the Fifth Volume. A List of the Prints contained in the Sixth Volume [Lista nazwisk subskrybentów. Przedmowa. Lista sztychów zawartych w pierwszym tomie. Opis szeregu obrazów, z których zostały sporządzone sztychy wchodzące w skład tego tomu i opis życia malarzy autorstwa Beniamina Ralpha. Lista sztychów zawartych w V i VI tomie. W części opisowej zawarte są obszerne teksty objaśniające treść obrazów i życiorysy malarzów. Druk na grubym, czerpanym papierze; 2 karty, s. 38 (19 luźnych kart), 2 karty, wym.: od 520 x 408 mm, do 600 x 440 mm; część kart z zakurzonymi marginesami; niewielkie rozdarcia marginesów kilku kart, poza tym stan dobry. Tekst w języku angielskim i francuskim. W przedmowie autor pisze o wydawnictwie podkreślając, że wszystkie sztychy zostały wyrytowane w Anglii. Lista sztychów zawiera tytuły i autorów łącznie 53 sztychów. W katalogu są trzy ryciny pochodzące z I tomu: Malarstwo i rysunek, Silny wiatr i Ofiara dla Pana. U dołu listy podano informację, że rysunki do pierwszego tomu wykonali: John Mortimer, Richard Earlom, Edward Edwards i John Gresse a. Lista subskrybentów to ciekawy dokument pokazujący, kto w XVIII w. subskrybował albumy z rycinami. Król dwa egzemplarze, książęta Walii, Orański i Anhalt-Dessau po jednym. Subskrybent z największą liczbą egzemplarzy to paryski rytownik, wydawca i sprzedawca sztychów Basan (24 egzemplarze), inni antykwariusze i wydawcy panowie Chereau i Rosselin z Paryża i pan Fouquet z Amsterdamu po 6 egzemplarzy. Na odwrocie karty subskrybentów znajduje się piękna drzeworytnicza winietka. Cena wyw.: 180 17
Aukcja nr 37 49. BRUYN Cornelis de (1652-1727) Derde gesigt van Persepolis [pol. Trzeci widok Persepolis], 1711 (il. s. 48) Akwaforta; wym. komp.: 280 x 620 mm, plansza: 392 x 690 mm; nie sygn.; efektowna plansza z monumentalnego dzieła Cornelisa de Bruyna, Reizen over Moskovie, door Persie en Indie: verrykt met driehondert kunstplaten, vertoonende de beroemdste lantschappen en steden, ook de byzondere drachten, Amsterdam 1711; wyd. I, nakładem autora, w oficynie W. i D. Goeree. Cena wyw.: 300 50. BYRNE William (1743-1805)*, MEDLAND Thomas (1755-1822)* Patterdale, from Martindale Fell [Widok wioski Patterdale od Martindale Fell], 1788 (il. s. 48) Akwaforta z miedziorytem wg rys. Josepha Faringtona (1747-1821); wym. komp.: 212 x 338 mm; arkusz: 263 x 376 mm; pod komp. tytuł i napis: Published as the Act directs, 1 Jany. 1788, by W. Byrne, No. 79, Titchfield Street, London., w p.g.r.: N XII, w l.d.r.: Drawn by Josh. Farington, R. A., w p.d.r.: Engraved by W. Byrne & T. Medland; bardzo ładna, kontrastowa odbitka, egzemplarz po fachowej konserwacji. Pejzaż pojezierzy w hrabstwie Kumbria, jednego z najpiękniejszych regionów turystycznych Anglii, stanowił inspirację dla artystów, szczególnie w dobie romantyzmu. Z nim byli związani poeci: William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge oraz Robert Southey (zw. angielskimi poetami jezior), a także pejzażysta John Constable, który nazwał je najpiękniejszym w świecie krajobrazem. Widok na jezioro Ullswater, rzekę i wioskę Patterdale. Widać kościół i pałac w cieniu wysokiej sosny. Na pierwszym planie trzech mężczyzn wysiada z łodzi, zwija żagiel i cumuje ją do brzegu; na jeziorze kilka innych łodzi. Po lewej duże, stare drzewo; w głębi góry. Cena wyw.: 200 51. CANOT Pierre Charles (1710-1777) L Hiver [Zima], 1761 (il. s. 49) Miedzioryt wg obrazu Jeana Pillement (1728-1808)*, obcięty wzdłuż linii odcisku płyty; wym. komp.: 284 x 383 mm, wym. arkusza: 332 x 413 mm; pod kompozycją napis: L Hiver/Gravé par P. C. Canot d apres le desseine original de même grandeur inventé ou dessiné par Jean Pillement / London Publish d according to Act of Parliament December 1st 1761, w p.d.r.: A Paris,chez Basset, rue St Jacques, No 64; niew. rozerw. i uszkodz. marg., zaplam. marginesu (widoczne szczególnie verso) w l.g.r., ale w sumie ładna, niekonserwowana odbitka. Egzemplarz ryciny znajdujący się w British Museum ma innego wydawcę (Charles Leviez). Nastrojowa scena zimowa z Holandii: zapada zmierzch, po prawej liczne postaci chodzące po zamarzniętym jeziorze, na lewo na brzegu w kępie drzew dwie przysypane śniegiem chaty, kobieta z dwojgiem dzieci i psem. Cena wyw.: 400 52. CANOT Pierre Charles (1710-1777)* A Brisk Gale [Silny wiatr], 1765 Miedzioryt z akwafortą wg obrazu Willema Van de Velde mł. (1633-1707)*, obcięty wzdłuż linii odcisku płyty, wym. arkusza: 420 x 513 mm; pod kompozycją tytuł i napis: From the original Picture painted by William Vader-Velde in the Collection of Sir Lawrence Dundas, Bart/To Whom this Plate is most humbly Dedicated./by his most Obliged humble Servant,/ Published according to Act of Parliament, by John Boydell Engraver, in Cheapside, London, May 1st. 1765.; u dołu po środku rytowany herb, w l.d.r.: Will Vander-Velde pinxit/no 21., w p.d.r.: J. Boydell; minimal. uszkodz. i zabrudz. marg., poza tym stan bardzo dobry. Piękna odbitka; dekoracyjny, niekonserwowany sztych, który zachował oryginalny odcień tuszu. Odbitka na papierze prążkowanym z dobrze widocznym znakiem wodnym. Holenderski statek w silnym wietrze na wzburzonym morzu opuszcza żagle, przy rufie trzy małe łodzie połączone ze statkiem linami. Statki oddane są z fotograficzną dokładnością i są najlepszymi dokumentami wyglądu, ożaglowania i olinowania holenderskich statków XVIII wieku. Na dalszym planie statki pod żaglami, na lewo w oddali dwie postaci na molo wskazują coś na morzu, na pierwszym planie w wodzie beczka i ryby, nad falami mewy. Cena wyw.: 1000 53. CARMONA Manuel Salvador (1734-1820)* Le Negligé Galant [Liścik miłosny], 1760 (il. s. 48) Miedzioryt wg pastelu Charles-Antoine Coypela (1694-1752)*; wym.: 291 x 206 mm (odcisk płyty), wym. arkusza: 335 x 262 mm, pod kompozycją tytuł, rytowany herb i napis: Gravé d après le Tableau Original de Charles Coypel/Tiré du Cabinet de Mr le Comte de Vence Maréchal de Camp et Armees du Roy/A Paris chez Buldet rue de Gesvres, w l.d.r.: Charles Coypel pinx, w p.d.r.: M. Salvador Carmona Sculp. 1760; ślad zalania, zabrudz. i zaplam. marg., u góry po prawej słabo widoczny mały ślad tuszu na czarnej powierzchni; dobra odbitka naklejona na sztywny podkład. Atrakcyjny nokturn ukazujący młodą kobietę siedzącą w fotelu i czytającą list przy świetle świecy. Oryginalny, zaginiony dziś pastel, nosił tytuł identyfikujący dziewczynę jako młodą Azjatkę. Cena wyw.: 180 54. CAZENAVE J.F. (ur. 1770) Orphee [Orfeusz przy grobie Eurydyki], przed 1810 (il. s. 49) Miedzioryt punktowy wg obrazu Pierre-Narcisse Guerina (1774-1833), namalowanego w 1799; wym. komp.: 600 x 400 mm, plansza: 655 x 473 mm; sygn. pł. p.d.: Cazenave delin et supl., l.d.: Guerin pinnit; pod komp. pełny tytuł: Orphee / Pleurant sur le Tombeau d Euridice; niżej noty typograficzne paryskiego wydawcy Basseta l.d..: à Paris chez Basset Md d Estampes rue St.Jacques No. 64; p.d.: Déposé a la Bibliotheque Imperiale. Cena wyw.: 450 18