SZKOŁA Kompleksowe rozwiązania w oświetleniu
Wymagania odnośnie projektowania oświetlenia w szkole Głównym zadaniem wzrokowym ucznia jest czytanie i pisanie, które zwykle wymagają skupienia. W celu zapewnienia komfortu pracy, pomieszczenia szkolne powinny spełniać wymagania Polskiej Normy dotyczącej oświetlenia miejsca pracy. Ważne jest, aby poziom natężenia oświetlenia był dostosowany do rodzaju wykonywanej pracy. Natężenie oświetlenia - to gęstość powierzchniowa strumienia świetlnego docierającego do danej powierzchni, wyrażana w luksach (lx). Zgodnie z normą, w klasach lekcyjnych na powierzchni ławek powinno być zapewnione natężenie oświetlenia na poziomie 300 luksów (lx), a tablice powinny być dodatkowo doświetlone specjalnymi oprawami tak, by na ich powierzchni wartość natężenia światła wyniosła 500lx. W przypadku, gdy mamy do czynienia z pomieszczeniami o wyższych wymaganiach dotyczących oświetlenia np.: laboratoria, pracownie artystyczne itp., należy przyjąć podczas projektowania tych pomieszczeń wyższy poziom natężenia oświetlenia - 500 lx. Dla przykładu podajemy wymagane wartości natężenia różnych pomieszczeń szkolnych: ü Sale lekcyjne - 300 lx ü Stół demonstracyjny 500 lx ü Pracownie artystyczne - 500 lx ü Pokoje do prac ręcznych - 500 lx ü Pokoje do zajęć muzycznych - 300 lx ü Pokoje do zajęć komputerowych 300 lx ü Biblioteka - półki na książki 300 lx ü Biblioteka - miejsca do czytania 300 lx Podczas projektowania ważne, aby brać pod uwagę również inne parametry takie jak równomierność oświetlenia, luminancję, olśnienie oraz barwę światła.
Równomierność oświetlenia jest to stosunek wartości najmniejszej do wartości średniej (wartość średnia jest to średnia arytmetyczna wszystkich natężeń oświetlenia zmierzonych w równomiernie rozmieszczonych punktach na danej płaszczyźnie roboczej) natężenia oświetlenia na danej płaszczyźnie roboczej i powinna ona być większa przy pracy ciągłej niż przy pracy krótkotrwałej. Luminancja jest fizyczną miarą jaskrawości. Im większa jest wartość luminancji tym jaskrawość płaszczyzny jest większa. Można więc powiedzieć, że luminancja jest ilością światła wysyłaną z określonej powierzchni w kierunku oczu obserwatora i jest ona zależna m.in. od natężenia oświetlenia. Zbyt duża wartość luminancji w przestrzeni lub czasie powodują pogorszenie warunków widzenia zjawisko olśnienia. W związku z tym, w celu wygody widzenia należy stosować odpowiednie oprawy, właściwie je rozmieszczać, zapewnić odpowiednią wysokość ich zawieszania. Temperatura barwowa i współczynnik oddawania barw decydują w dużej mierze o postrzeganiu oświetlanych przedmiotów. Im jest ona wyższa tym barwa światła chłodniejsza. Światło białe oraz chłodnobiałe stymuluje do intensywnej pracy, natomiast ciepłe wpływa uspokajająco i relaksująco - przez co dobrze odpoczywamy. Projektując oświetlenie pomieszczeń szkolnych powinniśmy kierować się również analizą techniczno-ekonomiczną. W analizie tej należy uwzględnić: ü parametry źródeł światła ü rodzaj zastosowanych opraw oświetleniowych, ü zakładaną trwałość i niezawodność urządzeń oświetleniowych, ü komfort pracy i zdrowie ludzi, ü spełnienie wymagań technicznych oświetlanych powierzchni, ü zakładane nakłady finansowe na realizacje projektu, ü oszczędność energii elektrycznej i jej koszt zakupu, ü koszty serwisowania urządzeń oświetleniowych podczas zakładanego okresu eksploatacji.
Modernizacja poprzez zastosowanie nowoczesnych opraw Klasa o wymiarach 6x12x3m Przed modernizacją: - konieczność zastosowania 12 opraw 2x58W - czas pracy opraw w ciągu roku 2000h Po modernizacji: - konieczność zastosowania 6 opraw 2x54W oraz 2 oprawy 1x54W - czas pracy opraw w ciągu roku 2000h PRZED MODERNIZACJĄ PO MODERNIZACJI Oprawy na świetlówki standardowe T8 KVG Oprawy na świetlówki T5 z elektroniką Liczba opraw 12 sztuk 8 sztuk Zakładane zużycie roczne Roczny koszt zużytej energii 1992 kw 980 kw 1095 zł 539 zł OSZCZĘDNOŚĆ - 556 zł
Modernizacja przy zastosowaniu inteligentnego sterowania oświetleniem Oko człowieka posiada bardzo duże zdolności adaptacji do warunków oświetleniowych. Dotyczy to szczególnie adaptacji w zakresie natężenia oświetlenia. Dla przykładu: ü 0,5 lx - minimalne natężenie wymagane na drogach ewakuacyjnych zgodnie z Polską Normą PN-EN 1838 Oświetlenie awaryjne, ü 500 lx - średnie natężenie wymagane w salach wykładowych zgodnie z Polską Normą PN-EN 12464 Oświetlenie miejsc pracy, ü ponad 100 000 lx - średnie natężenie oświetlenia w letni słoneczny dzień w nie zacienionym miejscu ok. godziny 14:00. Jak widzimy różnica pomiędzy minimalnym natężeniem oświetlenia wymaganym przez odpowiednie normy w pomieszczeniach pracy i uzyskiwanym za pomocą światła sztucznego a natężeniem oświetlenia na zewnątrz, zapewnianym przez światło słoneczne jest jak 1 do 200 000. Rysunek obrazuje rozkład natężenia oświetlenia, jaki zapewnia nam światło słoneczne w zależności od miejsca. Jak widać na rysunku, osoba pracująca przy komputerze wewnątrz pomieszczenia może liczyć na natężenie oświetlenia o wartości ok. 2500 lx zapewniane tylko przez światło słoneczne. Jest to pięciokrotnie więcej niż to, co uzyskujemy za pomocą światła sztucznego. Włączenie w tej sytuacji światła sztucznego tylko nieznacznie zmieni natężenie oświetlenia i nie będzie miało wpływu na warunki pracy w pomieszczeniu natomiast pojawi się całkowicie niepotrzebne zużycie energii elektrycznej. Jedynym niezawodnym i sprawdzonym sposobem wykorzystania światła naturalnego i oszczędności energii jest wyeliminowanie człowieka z procesu załączania i wyłączania oświetlenia i zastosowanie automatycznych systemów starowania oświetleniem. Zastosowanie sterowania oświetleniem spowoduje, że wyłączenie zbędnego oświetlenia sztucznego nastąpi natychmiast po tym jak natężenia oświetlenia naturalnego osiągnie poziom wymagany przez odpowiednie normy. Załączenie oświetlenia sztucznego nastąpi tylko wtedy jeżeli poziom natężenia oświetlenia naturalnego będzie niewystarczający np. po zmierzchu. Przy zastosowaniu automatycznego sterowania oświetleniem- zalecanego przez Polską Normę PN-EN 12464 w pomieszczeniach szkolnych można zaoszczędzić do 70% kosztów energii.
Potencjał oszczędności w różnych warunkach pogodowych i przy różnym usytuowaniu okien jest pokazany na rysunkach poniżej: Potencjał oszczędności - LATO Potencjał oszczędności - ZIMA PRZED MODERNIZACJĄ PO MODERNIZACJI Oprawy na świetlówki standardowe T8 KVG Oprawy na świetlówki T5 z elektroniką Liczba opraw 12 sztuk 8 sztuk System inteligentnego sterowania oświetleniem Efekt zastosowania inteligentnego sterowania oświetleniem brak zastosowany - 70% Zakładane zużycie roczne 1992 kw 294 kw Koszt roczny zużytej energii 1095 zł 162 zł OSZCZĘDNOŚĆ - 933 zł
OPRAWY KASETONOWE Oprawy kasetonowe do montażu natynkowego oraz sufitów podwieszanych (zarówno modułowych 60x60cm jak i karton-gips). Szeroki wybór odbłyśników pozwala na uzyskanie optymalnego rozsyłu światła. Przeznaczenie: sale lekcyjne, ciągi komunikacyjne, pokój nauczycielski. DOWNLIGHT Rodzina opraw do montażu natynkowego jak I do sufitów podwieszanych. Zróżnicowane wzornictwo umożliwia zindywidualizowanie projektowanych wnętrz. Przeznaczenie: pokój nauczycielski, ciągi komunikacyjne.
OPRAWY ŚCIENNO-SUFITOWE Oprawy ścienno-sufitowe z kloszem pryzmatycznym, kloszem matowym lub odbłyśnikiem. Szeroka oferta pozwala na dobór oprawy do każdego pomieszczenia. Przeznaczenie: sale lekcyjne, sale konferencyjne, ciągi komunikacyjne, toalety. OPRAWY O DUŻEJ SZCZELNOŚCI Oprawy o wysokim stopniu szczelności (IP65, IP44) wykonane są w całości z materiałów o dużej odporności na urazy mechaniczne. Przemyślana konstrukcja pozwala na szybki montaż oraz proste serwisowanie. Przeznaczenie: ciągi komunikacyjne, szatnie, magazyny.
OPRAWY ZEWNĘTRZNE Szeroka gama opraw przeznaczona do oświetlania terenów zewnętrznych. Wybór pomiędzy 3 rodzajami materiałów korpusów (tworzywa sztuczne, aluminium, stal nierdzewna) oraz z kilkudziesięciu różnych modeli lamp pozwala dobrać lampy do każdego otoczenia. Przeznaczenie: ścieżki i drogi komunikacyjne. OPRAWY METALOHALOGENKOWE Grupa opraw o dużej wydajności i różnorodnej konstrukcji możliwa do stosowania zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynków. Większość korpusów opraw wykonana jest z aluminium. Dodatkowo oprawy mogą być wyposażone w szyby hartowane i siatki zabezpieczające. W standardzie oferujemy podzespoły renomowanych firm gwarantujących długotrwałą i bezawaryjną pracę. Przeznaczenie: boiska, sale gimnastyczne, baseny, parkingi, tereny zewnętrzne, oświetlenie elewacji.
PLAFONIERY Najszersza na rynku oferta plafonier przystosowanych do montażu nowoczesnych źródeł światła (świetlówki energooszczędne, diody LED itd.) pozwala zaoszczędzić na kosztach eksploatacji. Wysoki stopień szczelności (IP54, IP65) oraz wykonanie z materiałów o podwyższonej odporności na uszkodzenia mechaniczne umożliwia zastosowanie wewnątrz i na zewnątrz budynków. Przeznaczenie: oświetlenie elewacyjne, toalety, szatnie. Lena Lighting S.A. ul. Kórnicka 52, 63-000 Środa Wlkp. tel. +48 (061) 28 60 300 fax. +48 (061) 28 54 059 www.lenalighting.pl