Koncepcja systemowego wsparcia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Opinie, wnioski i rekomendacje Dr inż. Paweł Chmieliński Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Projekt finansowany ze środków pochodzących z Funduszy Counterpart Funds (CPF) Sektorowych Agrolinia (PL9005) Przedsiębiorczość na wsi. Szanse, wyzwania, koncepcja rozwoju Warszawa, 11 marca 2015 r.
Zakres konsultacji Konferencje regionalne: w Lublinie, dedykowana woj. lubelskiemu, woj. podlaskiemu, woj. podkarpackiemu oraz woj. świętokrzyskiemu; w Poznaniu, dedykowana woj. lubuskiemu, woj. wielkopolskiemu oraz woj. zachodniopomorskiemu; w Krakowie, dedykowana woj. małopolskiemu oraz woj. śląskiemu; w Toruniu, dedykowana woj. pomorskiemu, woj. kujawsko-pomorskiemu oraz woj. warmińsko-mazurskiego; w Radomiu, dedykowana woj. mazowieckiemu i woj. łódzkiemu; we Wrocławiu, dedykowana woj. dolnośląskiemu i woj. opolskiemu. Uczestnikami byli przedstawiciele praktyki gospodarczej (przedsiębiorcy), publicznych i prywatnych instytucji otoczenia przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych (m.in. LGD), nauki oraz pracownicy organów administracji publicznej różnego szczebla. Konsultacje na poziomie krajowym.
Różnorodność i wykorzystanie lokalnych przewag Analiza rynków i wyodrębnienie specjalizacji lokalnych; Ponadlokalne (międzynarodowe) strategie promocji, promocja polskich produktów; Przedsiębiorczość rolnicza: systemy przetwórstwa i sprzedaży bezpośredniej; Wykorzystanie doświadczenia oraz potencjału Lokalnych Grup Działania (Lokalnych Strategii Rozwoju) w kreowaniu lokalnych przewag; Znaczenie instrumentów współfinansowanych z EU: Inteligentnych Specjalizacji Regionalnych, Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, Europejskiego Partnerstwa Innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa...
Budowa systemu instytucji wspierających biznes (IOB) Reorganizacja systemu IOB: wskazanie i promocja instytucji pierwszego kontaktu, wzrost koordynacji działań i przepływu informacji; Zaufanie społeczności wiejskiej do publicznych służb doradztwa (CDR, ODR) oraz ich rosnące znaczenie dla działań na rzecz przedsiębiorczości; Niska przeżywalność mikroprzedsiębiorstw potrzeba monitoringu rynku i funkcjonowania przedsiębiorstw w pierwszym okresie działalności; Wsparcie udziału MŚP w systemach transferu technologii i wiedzy.
Stabilność i przejrzystość otoczenia regulacyjnego Skomplikowane i niejednoznacznie interpretowane przepisy prawa; Stabilność systemu prawnego ogranicza koszty funkcjonowania przedsiębiorstw; Wspieranie lokalnych systemów żywności (uproszczenie regulacji dotyczących tzw. pierwszego przetworzenia żywności, funkcjonowania targowisk i zasad sprzedaży bezpośredniej); Dualizm prawno-fiskalny działalności gospodarczej rolników i pozostałych mieszkańców wsi; Znaczenie firm rodzinnych; Dylemat odrębnej regulacji dla mikroprzedsiębiorstw z terenów wiejskich (specyficzne warunki funkcjonowania a zasada równego traktowania).
Współpraca zwiększająca efektywność i konkurencyjność Promocja tworzenia klastrów Rolno-żywnościowych (specjalizacja, efekt skali), Regionalnych (transfer wiedzy i technologii, rozszerzenie rynków zbytu i pracy); Promocja spółdzielczości Przedsiębiorczość rolnicza (przetwórstwo, promocja, sprzedaż produktów rolnych) Przedsiębiorczość pozarolnicza, np. usługi opiekuńcze, Inne formy zrzeszania się przedsiębiorców (organizacje branżowe oraz regionalne); Współpraca z sektorem B+R (wspierana przez instytucje otoczenia biznesu); Działania na rzecz poprawy jakości kapitału ludzkiego (kwalifikacje) i społecznego (zaufanie, dobre praktyki w zakresie współpracy).
Wnioski Edukacja jako brakujący cel strategiczny Stabilność otoczenia regulacyjnego, wsparcie przedsiębiorczości rolniczej. Poprawa koordynacji systemu instytucji wspierających przedsiębiorczość wiejską. Promocja form współpracy i zrzeszania się przedsiębiorstw. Transfer wiedzy i innowacji.
Podsumowanie Diagnozę stanu przedsiębiorczości w Koncepcji potwierdzają wyniki licznych wcześniej prowadzonych badań w tym zakresie. Regionalne Programy Operacyjne oraz Program Rozwoju Obszarów na lata 2014-2020 wykazują komplementarność względem założeń Koncepcji. Koncepcja może stanowić punkt wyjściowy dla opracowania długookresowej strategii rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej o o o wyznaczenia jej celów i ram czasowych; określenia roli i zakresu kompetencji poszczególnych instytucji publicznych (koordynacja systemu instytucjonalnego); określenie wskaźników monitorowania i realizacji strategii.
Dziękuję za uwagę! Projekt finansowany ze środków pochodzących z Funduszy Counterpart Funds (CPF) Sektorowych Agrolinia (PL9005) Przedsiębiorczość na wsi. Szanse, wyzwania, koncepcja rozwoju Warszawa, 11 marca 2015 r.