Przedsiębiorstwa GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 20.10.2017 r. Opracowanie sygnalne Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2017 r. W 2017 r. dostęp do Internetu szerokopasmowego posiadało blisko 95% przedsiębiorstw. Mobilne łącza szerokopasmowe były wykorzystywane przez ok. 70% podmiotów. Z usług w chmurze obliczeniowej w 2017 r. korzystała ponad jedna trzecia dużych przedsiębiorstw. Własną stronę internetową w 2017 r. miało 67% podmiotów. Większość z nich wykorzystywała stronę internetową w celu prezentacji cenników lub katalogów wyrobów i usług. W 2016 r. co trzecie przedsiębiorstwo składało zamówienia elektronicznie, natomiast co ósme otrzymywało zamówienia od klientów drogą elektroniczną. Blisko 95% przedsiębiorstw w 2016 r. kontaktowało się z administracją publiczną elektronicznie. Tę formę komunikacji stosowały prawie wszystkie firmy duże i średnie. W 2017 r. ponad połowa dużych przedsiębiorstw wykorzystywała media społecznościowe w celach biznesowych. Gospodarstwa domowe W 2017 r. przynajmniej jeden komputer w domu miało prawie 82% gospodarstw domowych. 78% gospodarstw domowych posiadało dostęp do Internetu szerokopasmowego. Dwie trzecie gospodarstw domowych jako główną przyczynę nieposiadania dostępu do Internetu w domu wskazało brak potrzeby korzystania z niego. 31% osób w wieku 16-74 lat kontaktowało się z administracją publiczną poprzez stronę internetową. I. WYKORZYSTANIE TECHNOLOGII INFORMACYJNO-TELEKOMUNIKACYJNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWACH Dostęp do Internetu Powszechny dostęp do Internetu umożliwia komunikację w sferze społecznej, kulturalnej i biznesowej. Znosząc ograniczenia czasowe i geograficzne, wpływa na sposób funkcjonowania przedsiębiorstwa. W 2017 r. udział podmiotów posiadających dostęp do Internetu wyniósł 94,8%, a najwyższy był w przedsiębiorstwach dużych (99,7%). Wykres 1. Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do Internetu według klas wielkości % 100 99,7 98,8 99,1 99,5 98,4 99,6 99,7 99,0 96 92 94,8 93,7 92,7 93,1 93,8 92,5 91,4 91,8 88 Małe Średnie Duże (10-49 osób) (50-249 osób) (250 osób i więcej)
Tablica 1. Wykorzystanie połączeń internetowych w przedsiębiorstwach Wybrane rodzaje połączeń internetowych Połączenia szerokopasmowe (stałe lub mobilne) 90,4 91,9 93,2 94,6 Połączenia szerokopasmowe mobilne przez modem lub smartfon 61,0 61,5 64,7 69,5 Udział przedsiębiorstw posiadających dostęp do Internetu szerokopasmowego (stałego lub mobilnego) od 2014 r. kształtuje się na poziomie powyżej 90%. Z szerokopasmowego łącza stałego w 2017 r. korzystało 83,3% firm. W przypadku dostępu do szerokopasmowych łączy mobilnych (modem lub smartfon) wzrost odsetka przedsiębiorstw wykorzystujących tego typu połączenia w porównaniu z 2016 r. wyniósł 4,8 p. proc., a z 2014 r. 8,5 p. proc. W 2017 r. z usług chmury obliczeniowej skorzystało 10,0% przedsiębiorstw, tj. o 1,8 p. proc. więcej niż przed rokiem. Najwyższą wartość wskaźnika odnotowano w przedsiębiorstwach dużych, wśród których 37,1% deklarowało korzystanie przynajmniej z jednej usługi przetwarzania w chmurze. Wykres 2. Przedsiębiorstwa korzystające z usług w chmurze obliczeniowej według klas wielkości Małe (10-49 osób) Średnie (50-249 osób) Duże (250 osób i więcej) 6,3 7,6 8,2 10,0 13,1 17,2 31,1 37,1 0 5 10 15 20 25 30 35 40% Strona WWW W 2017 r. udział przedsiębiorstw posiadających własną stronę internetową utrzymywał się na podobnym poziomie jak w roku poprzednim i wyniósł 66,9%. Wykres 3. Przedsiębiorstwa posiadające własną stronę internetową według klas wielkości 100 80 60 % 65,3 67,0 65,4 66,9 61,1 62,3 61,3 62,6 84,9 86,1 83,9 85,3 90,9 91,8 91,2 91,9 40 20 0 Małe Średnie Duże (10-49 osób) (50-249 osób) (250 osób i więcej) 2
Tablica 2. Przeznaczenie stron internetowych w przedsiębiorstwach Prezentacja cenników, katalogów wyrobów i usług 63,6 62,8 Umożliwienie użytkownikom zamawiania produktów według własnej specyfikacji 12,6 11,6 Prezentacja informacji o wolnych stanowiskach pracy i umożliwienie przesyłania dokumentów aplikacyjnych 18,3 18,6 Sprawdzanie stanu realizacji zamówienia on-line 9,4 8,5 Zamawianie lub rezerwacja on-line 13,5 13,1 Personalizacja zawartości strony dla stałych użytkowników 7,6 7,1 Strony internetowe wykorzystywane były najczęściej do prezentacji cenników, katalogów wyrobów lub usług, jak również do zamieszczania informacji o wolnych stanowiskach pracy, z możliwością przesyłania dokumentów aplikacyjnych. Handel elektroniczny Wykres 4. Przedsiębiorstwa składające i otrzymujące zamówienia poprzez sieci komputerowe według klas wielkości w 2016 r 32,5 11,8 Małe 29,6 (10-49 osób) 9,5 Średnie 40,9 (50-249 osób) 18,6 Duże 67,8 (250 osób i więcej) 36,4 0 10 20 30 40 50 60 70% składające zamówienia otrzymujące zamówienia W 2016 r. 32,5% badanych firm składała zamówienia elektronicznie. Odsetek przedsiębiorstw, które otrzymywały zamówienia od klientów drogą elektroniczną był znacznie mniejszy i wyniósł niespełna 11,8%. Elektroniczna administracja publiczna Tablica 3. Przedsiębiorstwa korzystające z e-administracji według celów 3 2015 2016 93,6 94,6 w celu: pozyskiwania informacji 77,9 78,0 pobierania formularzy 84,9 84,3 odsyłania wypełnionych formularzy 93,5 94,3 załatwienia sprawy administracyjnej całkowicie drogą elektroniczną 60,1 65,5 W 2016 r. 94,6% przedsiębiorstw kontaktowało się z administracją publiczną elektronicznie przynajmniej w jednym celu. Prawie dwie trzecie przedsiębiorców deklarowało całkowite załatwienie sprawy urzędowej drogą elektroniczną. Większy był odsetek podmiotów, które odsyłały elektronicznie wypełnione formularze do urzędów niż przedsiębiorstw pobierających formularze ze stron internetowych administracji.
Wykorzystanie mediów społecznościowych Media społecznościowe należą do narzędzi coraz powszechniej stosowanych w biznesie. Przedsiębiorstwa wykorzystują je przede wszystkim w celach marketingowych, jak również do współpracy z klientami lub partnerami biznesowymi. Wykres 5. Przedsiębiorstwa wykorzystujące media społecznościowe według klas wielkości Małe (10-49 osób) Średnie (50-249 osób) 22,5 24,2 25,3 27,4 Duże 54,4 (250 osób i więcej) 58,4 0 10 20 30 40 50 60% W 2017 r. ponad jedna czwarta przedsiębiorstw w Polsce korzystała z możliwości, jakie stwarzają media społecznościowe. W porównaniu z rokiem poprzednim odsetek ten wzrósł o 2,1 p. proc. Co drugie duże przedsiębiorstwo (o liczbie pracujących 250 osób i więcej) wykorzystywało przynajmniej jeden z rodzajów mediów społecznościowych. 33,6 38,4 II. WYKORZYSTANIE TECHNOLOGII INFORMACYJNO-TELEKOMUNIKACYJNYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH I WŚRÓD OSÓB INDYWIDUALNYCH Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery W 2017 r. 81,8% gospodarstw domowych z co najmniej jedną osobą w wieku 16-74 lata miało w domu przynajmniej jeden komputer. Wskaźnik ten z roku na rok systematycznie zwiększa się i w 2017 r. w porównaniu z rokiem poprzednim wzrósł o 1,7 p. proc., a z 2014 r. o 4,7 p. proc. Wykres 6. Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery ( ogółu gospodarstw) 2014 77,1 2015 77,9 2016 80,1 2017 81,8 70 72 74 76 78 80 82% Dostęp do Internetu i połączenia internetowe W 2017 r. dostęp do Internetu posiadało 81,9% gospodarstw domowych. Odsetek ten był wyższy o 1,5 p. proc. niż w roku poprzednim, a o 7,1 p. proc. w stosunku do 2014 r. W porównaniu z rokiem poprzednim udział gospodarstw domowych korzystających z Internetu poprzez szerokopasmowe łącze internetowe zwiększył się o 1,9 p. proc. Zarówno dostęp do Internetu, jak i rodzaj posiadanych łączy internetowych był zróżnicowany ze względu na typ gospodarstwa, klasę miejsca zamieszkania oraz stopień urbanizacji. Dostęp do Internetu częściej posiadały gospodarstwa domowe z dziećmi niż bez nich. Uwzględniając klasę miejsca zamieszkania, odsetek gospodarstw z Internetem większy był w miastach niż na obszarach wiejskich. Biorąc pod uwagę stopień urbanizacji, wskaźnik dostępu do Internetu najwyższy był na obszarach wysoko zurbanizowanych. Taka sama prawidłowość dotyczyła wykorzystywania szerokopasmowych łączy internetowych. 4
Wykres 7. Dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych ( ogółu gospodarstw) 74,8 2014 71,1 2015 75,8 71,0 2016 80,4 75,7 2017 81,9 77,6 60 65 70 75 80 85% w tym szerokopasmowy Wykres 8. Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do Internetu w domu ( ogółu gospodarstw) Typ gospodarstwa Klasa miejsca zamieszkania Stopień urbanizacji z dziećmi bez dzieci duże miasta mniejsze miasta obszary wiejskie wysoki średni niski 97,7 71,9 98,8 73,3 82,9 85,6 80,6 81,4 77,8 78,6 82,2 84,8 79,6 81,5 79,0 79,0 0 20 40 60 80 100% 2016 2017 W 2017 r. jako przyczynę nieposiadania dostępu do Internetu w domu, podobnie jak w latach poprzednich, najczęściej wskazywano brak potrzeby korzystania z niego. Drugim istotnym powodem był brak odpowiednich umiejętności. Zbyt wysokie koszty sprzętu oraz dostępu do Internetu to również często wymieniane przyczyny. Wykres 9. Powody braku dostępu do Internetu w domu ( gospodarstw bez dostępu do tej sieci) Brak potrzeby korzystania z Internetu Brak umiejętności Zbyt wysokie koszty sprzętu Zbyt wysokie koszty dostępu Niechęć do Internetu 9,9 10,9 Względy prywatności lub bezpieczeństwa 3,9 3,6 Posiadanie dostępu do Internetu w innym miejscu 3,6 2,7 28,0 26,9 21,3 18,7 52,1 54,2 70,6 67,6 Brak technicznych możliwości podłączenia do Internetu 5 0,8 0,7 0 20 40 60 80%
E-administracja W 2017 r. osoby korzystające w ciągu ostatnich 12 miesięcy z usług administracji publicznej przez Internet stanowiły 31% populacji osób w wieku 16-74 lata. W ostatnich latach zwiększa się grupa osób, które korzystają z opcji pobierania formularzy i odsyłania wypełnionych. W 2017 r. odsetek osób pobierających formularze wzrósł w stosunku do 2014 r. o 3,4 p. proc., a wysyłających o 6,2 p. proc. Tablica 4. Osoby korzystające z usług administracji publicznej za pomocą Internetu w ciągu ostatnich 12 miesięcy według celu Osoby korzystające z usług administracji publicznej za pomocą Internetu 26,9 26,6 30,2 30,8 w celu: wyszukiwania informacji na stronach administracji publicznej 20,4 19,1 22,8 20,6 pobierania formularzy urzędowych 16,8 16,8 19,0 20,2 wysyłania wypełnionych formularzy 14,8 15,7 18,8 21,0 Korzystanie z zaawansowanych technologii informacyjno-telekomunikacyjnych W 2017 r. do kwestionariusza badania został dodany moduł dotyczący korzystania z zaawansowanych technologii informacyjno-telekomunikacyjnych. Swoim zakresem obejmował on pytania dotyczące posiadania przez respondenta smartfona, SmartTV oraz rodzajów przeczytanych/odsłuchanych przez niego książek lub audiobooków. Wykres 10. Osoby posiadające smartfon według wieku i wykształcenia ( ogółu osób) 100 80 60 40 20 0 % 85,4 91,5 89,8 100,0 90,8 92,2 71,3 63,5 59,5 49,6 54,7 51,4 30,5 23,7 22,0 6,6 16-24 25-54 55-74 lata Wykształcenie podstawowe lub gimnazjalne średnie wyższe W 2017 r. ponad połowa Polaków w wieku 16-74 lata przeczytała w ciągu ostatnich 12 miesięcy książki drukowane, elektroniczne lub słuchała audiobooki. Kobiety zdecydowanie przeważają w czytelnictwie książek drukowanych, natomiast mężczyźni częściej sięgają po e-booki i audiobooki. Analizując przedziały wiekowe zauważalna jest tendencja spadku czytelnictwa wraz z wiekiem. 6
Tablica 5. Osoby, które czytały książki/słuchały audiobooki w ciągu ostatnich 12 miesięcy w 2017 r. Z ogółem w wieku lat Mężczyźni Kobiety 16-24 25-54 55-74 57,3 45,9 68,2 80,7 56,0 49,4 Osoby, które czytały książki drukowane 54,7 42,6 66,3 75,6 53,1 48,6 Osoby, które czytały książki elektroniczne (e-booki) 10,8 10,9 10,7 26,0 11,6 2,8 Osoby, które słuchały audiobooki 5,9 6,2 5,7 12,4 6,7 1,7 Osoby, które nie czytały książek ani nie słuchały audiobooków 42,7 54,1 31,8 19,3 44,0 50,6 Uwagi metodyczne 1. Informację opracowano na podstawie wyników badań realizowanych przez GUS co roku w kwietniu Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach oraz Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych. 2. Badaniem Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach objęte były przedsiębiorstwa o liczbie pracujących 10 osób i więcej oraz rodzaju prowadzonej działalności zaklasyfikowanej według PKD 2007 do sekcji: sekcja C przetwórstwo przemysłowe, D wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, E dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją, F budownictwo, G handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, H transport i gospodarka magazynowa, I działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, J informacja i komunikacja, L działalność związana z obsługą rynku nieruchomości, M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (bez działu 75 weterynaria), N działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca, S grupa 95.1 naprawa i konserwacja komputerów i sprzętu komunikacyjnego. Wyniki prezentuje się według wielkości przedsiębiorstw. 3. Badaniem Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych objęte były gospodarstwa domowe przynajmniej z jedną osobą w wieku 16-74 lata w wylosowanych mieszkaniach oraz osoby w wieku 16-74 lata wchodzące w skład badanych gospodarstw domowych. Dane prezentowane w układzie ostatnich 12 miesięcy dotyczą 12 miesięcy poprzedzających badanie, czyli I kwartału roku badania i ostatnich trzech kwartałów poprzedniego roku. Wyniki prezentowane są według klasy miejsca zamieszkania: DUŻE MIASTA o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 000, MNIEJSZE MIASTA do 100 000 mieszkańców i OBSZARY WIEJSKIE, a także według stopnia urbanizacji: obszary o WYSOKIM, ŚREDNIM i NISKIM stopniu zurbanizowania. Obszar o WYSOKIM stopniu zurbanizowania zbiór sąsiadujących ze sobą jednostek terytorialnych (lub pojedyncza jednostka terytorialna), z których każda ma gęstość zaludnienia wyższą niż 500 mieszkańców na 1 km 2, a ogólna liczba ludności wynosi przynajmniej 50 000 mieszkańców. Obszar o ŚREDNIM stopniu zurbanizowania zbiór sąsiadujących ze sobą jednostek terytorialnych (lub pojedyncza jednostka terytorialna), z których każda ma gęstość zaludnienia wyższą niż 100 mieszkańców na 1 km 2 i jednocześnie albo ogólna liczba ludności zbioru wynosi co najmniej 50 000 mieszkańców albo sąsiaduje on z obszarem gęsto zaludnionym. Obszar o NISKIM stopniu zurbanizowania zbiór sąsiadujących ze sobą pozostałych jednostek terytorialnych; niemniej w przypadku zbioru jednostek terytorialnych o ogólnej powierzchni mniejszej niż 100 km 2, który ze względu na gęstość zaludnienia i liczbę ludności powinien zostać zaliczony do obszarów o niskim stopniu urbanizacji, ale jest całkowicie otoczony przez obszar gęsto lub średnio zaludniony, to uważa się go za część odpowiednio obszaru o wysokim lub średnim stopniu urbanizacji. Opracowanie merytoryczne: Urząd Statystyczny w Szczecinie Ośrodek Statystyki Nauki, Techniki, Innowacji i Społeczeństwa Informacyjnego Tel: 91 459 75 31, 91 459 75 41 Rozpowszechnianie: Rzecznik Prasowy Prezesa GUS Karolina Dawidziuk Tel: 22 608 34 75, 22 608 30 09 e-mail: rzecznik@stat.gov.pl Obszar tematyczny Nauka i technika, Społeczeństwo informacyjne: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwoinformacyjne/ 7