Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie Przedmiot: FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW Temat: ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM OBROTOWYM
Wykonał: Lublin 2001 2
Dane finansowe firmy OKOCIM za rok 1997 i 1998 Rachunek wyników za okres (tys zł) 1997 1998 I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 345 180 362 683 1. Przychody netto ze sprzedaży produktów 341 324 354 804 II. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 180 578 175 109 1. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 177 832 167 763 2. Wartość sprzedanych towarów i materiałów 2 746 7 346 III. Zysk (strata) brutto na sprzedaży (I-II) 164 602 187 574 IV. Koszty sprzedaży 78 947 74 520 V. Koszty ogólnego zarządu 43 291 55 178 VI. Zysk (strata) na sprzedaży (III-IV-V) 42 364 57 876 VII. Pozostałe przychody operacyjne 6 914 3 540 VIII. Pozostałe koszty operacyjne 11 266 8 184 IX. Zysk (strata) na działalności operacyjnej (VI+VII- VIII) 38 012 53 232 X. Przychody z udziałów w innych jednostkach 8 4 XI. Przychody z pozostałego finansowego majątku trwałego XII. Pozostałe przychody finansowe 13 430 20 866 XIII. Koszty finansowe 1 546 3 002 XIV. Zysk (strata) na działalności gospodarczej (IX+X+XI+XII-XIII) 49 904 71 100 XV. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (XV.1. - XV.2.) (36) (324) 1. Zyski nadzwyczajne 821 674 2. Straty nadzwyczajne 857 998 3
XVI. Zysk (strata) brutto 49 868 70 776 4
BILANS (tys.zł) 1997 1998 MAJĄTEK TRWAŁY 202 111 206 569 Rzeczowe składniki majątku trwałego 198 845 202 289 Wartości niematerialne i prawne 2 190 3 036 Finansowe składniki majątku trwałego 1 076 1 244 MAJĄTEK OBROTOWY 180 464 217 931 Zapasy 51 996 38 897 Należności i roszczenia 73 014 79 319 Środki pieniężne 3 921 44 69 Krótkoterminowe papiery wartościowe 51 533 95 246 ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE(CZYNNE) 3 139 4 919 AKTYWA 385 714 429 419 ZOBOWIAZANIA BIEŻĄCE 37 889 37 810 ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE 900 300 ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE BIERNE I DOCHODY PRZESZŁYCH OKRESÓW 4 785 18 638 REZERWY 7 335 8 538 KAPITAŁY WŁASNE 334 805 364 133 Kapitały akcyjne 22 000 22 000 Kapitał zapasowy 244 003 271 026 Nie pokryta strata z lat ubiegłych (11 202) Kapitały rezerwowe 41 526 41 479 Zysk bilansowy 27 276 40 830 PASYWA 385 714 429 419 5
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (TYS. ZŁ) 1997 1998 PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ Zysk (strata) netto 27 276 40 830 Korekty razem: (33 501) 21 583 Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej (6 225) 62 413 Amortyzacja 15 140 15 240 PRZEPŁYWY ŚRODKÓW Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Wpływy z działalności inwestycyjnej 86 652 57 980 Wydatki z działalności inwestycyjnej 75 760 119 253 Środki pieniężne z działalności inwestycyjnej 10 892 (61 273) PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ Wpływy z działalności finansowej 0 100 Wydatki z tytułu działalności finansowej 2 679 692 Środki pieniężne z działalności finansowej (2 679) (592) ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NETTO 1988 549 ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO 1 933 3 921 3 921 4 469 Firma Okocim zajmuje się produkcją piwa. Działa na rynku od 1845 roku i jest jednym z największych producentów w Polsce. Jest właścicielem kilku browarów, zajmujących się produkcją tak znanych marek jak :Okocim Karmi, Okocim Premium, Okocim Mocne. Każdemu w Polsce OKOCIM kojarzy się z piwem. Nic dziwnego - Zagłoba, Mocne, Karmi, Porter, Browar, Light, O.K. to nazwy najpopularniejszych i najlepiej sprzedających 6
się marek piwa w kraju, a OKOCIM jest drugim najlepiej znanym browarem w Polsce (Pentor'99). Recepta na sukces jest prosta - wystarczy przez ponad 150 lat coś dobrze robić, by dojść do mistrzostwa. W połowie XIX w. W Okocimiu pojawili się najlepsi piwowarzy z Wirtembergii, którzy zaszczepili w Małopolsce najnowocześniejsze wówczas metody warzenia piwa. Szybko okazało się, że okocimskie trunki są w stanie sprostać najbardziej wyszukanym wymaganiom piwoszy. Trwa to nieprzerwanie do dzisiaj - Browar Okocim oceniany jest jako jeden z dwóch najlepszych w Polsce (Pentor'99). Potwierdzeniem jakości naszych piw jest 9 medali międzynarodowych i 46 krajowych. Dzięki wysokiej jakości OKOCIM zaistniał na wymagających rynkach 4 kontynentów. Browar Okocim idzie z duchem czasu. Krystalicznie czystą wodę, najlepsze z możliwych, specjalnie wyselekcjonowane gatunki słodu i chmielu połączył z najnowocześniejszymi metodami produkcji. Postawiliśmy na jakość - jako pierwsi w Polsce w branży piwnej uzyskaliśmy certyfikat ISO 9002. Okocim należy do największych browarów w Polsce. Rozbudowuje ogólnopolską sieć dystrybucji, pozwalającą dotrzeć do każdego zakątka w kraju. Specjaliści sprzedaży zapewniają pełną obsługę Klientów i służą im wszechstronną pomocą. Wszystkie sugestie Klientów są przyjmowane i szczegółowo analizowane. 1.Strukyura kosztów i wyniku finansowego brutto. Część praktyczna pracy. Wyszczególnienie 1997( w tys. zł) 1998(w tys.zł) Struktura % 1997 1998 I. Koszty działalności operacyjnej 302 843 304 807 95,94 96,46 1. Wartość sprzedanych towarów i materiałów 2 746 7 346 0,87 2,32 2. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów 177 832 167 763 56,34 53,1 3. Koszty sprzedaży i handlowe 78 974 74 520 25,02 23,58 4. Koszty ogólnego zarządu 43 291 55 178 13,71 17,46 II. Pozostałe koszty operacyjne 11 266 8 184 3,57 2,59 III. Koszty finansowe 1 546 3 002 0,49,95 KOSZTY OGÓŁEM 315 655 315 993 100 100 7
1997 1998 1. Koszt własny sprzedanych produktów 300 097 297 461 2. Przychody ze sprzedaży produktów 341 324 354 804 3. Wynikowy poziom kosztów 87,92 % 83,84 % W firmie jest prawidłowy poziom kosztów względem osiąganych przychodów. Analiza struktur kosztów pozwala poznać skład wewnętrzny kosztów i opiera się zazwyczaj na stosunku procentowym poszczególnych elementów kosztów do całości kosztów. Koszty działalności operacyjnej wynosiły w roku otwarcia 95,94 proc., a w roku następnym 96,46 wszystkich kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo na działalność przedsiębiorstwa. Pozostałe koszty operacyjne to 3,57 proc. W roku 1997, oraz 2,59 w 1998 ogólnej wielkości kosztów. Koszty finansowe stanowiły najmniejszą część i wyniosły odpowiednio 0,49 proc. W 1997 oraz 0,95 w 1998 roku. Możemy zatem stwierdzić że największy wpływ na powstanie kosztów przedsiębiorstwa ma działalność operacyjna. W rezultacie ogólna wartość poniesionych kosztów na działalność podstawową przedsiębiorstwa nie zmienia się. Wynikowy poziom kosztów wyniósł 87,92 proc. w 1997 oraz 83,84 proc. w 1998 roku co świadczy że przedsiębiorstwo zwiększyło przychody ze sprzedaży produktów przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów na produkcję. Wyszczególnienie 1997 1998 Struktura % 1997 1998 1. Wynik na sprzedaży 42 364 57 876 84,95 81,77 2. Wynik na działalności operacyjnej 38 012 53 232 76,22 75,21 8
3. Wynik brutto na dział. gospodarczej 49 904 71 100 100,07 100,45 4.Saldo strat i zysków nadzwyczajnych 36 324 0,07 0,46 5. Wynik brutto 49 868 70 776 100 100 Wynik finansowy brutto zwiększył się o 20 908, zostało to spowodowane osiągnięciem lepszych wyników zarówno na sprzedaży jak i na działalności operacyjnej, tak więc sytuacja przedsiębiorstwa jest dobra. 2. Ocena aktywności gospodarczej Wyszczególnienie Formuła 1997 1998 1. Przychody ze sprzedaży netto Psn 345 180 362 683 2. Średni stan aktywów 3. Wskaźnik obrotowości aktywów 4. Średni stan aktywów trwałych 5. Wskaźnik obrotowości aktywów trwałych 6. Średni stan zapasów ogółem 7. Wskaźnik obrotowości zapasów ogółem A p + A k A = śr 2 385 714 429 419 O = A Psn A śr 0,89 0,84 AT p + AT k At = śr 2 202 111 206 569 Psn O = A AT śr 1,7 1,76 Z p + Z k Zśr = 2 51 996 38 897 O = z P sn Z śr 6,64 9,32 Ad3. Wskaźnik obrotowości aktywów zmalał ze 0,89 w roku 1997 do 0,84 w roku 1998. Ad5. wskaźnik obrotowości aktywów trwałych wzrósł ze 1,7 do 1,76 Ad 7. Wskaźnik obrot. zapasów wzrósł z 6,64 do 9,32. 9
Wyszczególnienie Formuła 1997 1998 1. Koszty zużycia materiałów K zm 88 902 82 761 2. Średni stan zapasów materiałowych 3. Wskaźnik obrotowości zapasów materiał. 4. Wskaźnik rotacji zapasów materiałowych ZM p + ZM k ZM śr = 2 22 700 15 620 Kzm O = 3,92 5,3 zm ZM śr 360 R = 92 dni 68 dni zm O zm Ad3. Wskaźnik obrot. zapasów materiałowych wzrósł z 3,92 do 5,3 w roku 199 Ad4 Wskaźnik rotacji zapasów mat. skrócił się z 92 dni w 1997 roku do 68 dni w 1998 Obrotowość aktywów wynosiła w roku 1997 0,89 a w roku badanym 0,84 co oznacza że kapitał finansujący majątek wykonał w roku bazowym 0,89 obrotu a w roku 1998 0,84. oraz że 1 zł kapitału zaangażowanego w majątku przedsiębiorstwa można osiągnąć w roku 0,89 przychodu ze sprzedaży a w roku 1998 0,84. Efektywność aktywów trwałych równała się 1,7 w 1997 i 1,76 w 1998. Oznacza to że 1 zł aktywów trwałych uzyskał 1,7 zł przychodu w 1997 i 1,76 zł w 1998 roku. Wskaźnik obrotowości zapasów ogółem świadczy że za każdą 1 zł majątku w postaci zapasów osiągnięto 6,64 zysku w 1997 i 9,32 w 1998 roku. 10
Wskaźnik rotacji zapasów materiałowych wnoszący 92 dni w roku 1997 i 68 dni w 1998 roku oznacza że kapitał zamrożony w zapasach mat. wróci do kasy średnio w ciągu 92 dni w roku 1997 i w ciągu 68 dni w roku badanym. Wyszczególnienie Formuła 1997 1998 1. Średni stan należności ogółem 2. Wskaźnik obrotowości należności 3. Wskaźnik rotacji należności ogółem N p + N k N = 2 73 014 79 319 śr Ps br O = 4,73 4,57 N N śr 360 R = 77 dni 79 dni N O N 4. Zakupy kredytowane ZK = KO - A 287 703 289 567 5. Średni stan zobowiązań bieżących 6. Wskaźnik obrotowości zobow. bieżących 7. Wskaźnik rotacji zobow. bieżących ZB p + ZB k ZB = śr 2 37 889 37 810 ZK O = ZB ZB śr 7,6 7,66 R = ZB 360 O ZB 48 dni 47 dni Ad2. Wskaźnik obrotowości należności zmniejszył się z 4,73 do 4,57 Ad3. Wskaźnik rotacji należności ogółem wydłużył się z 77 dni do 79 dni Ad6. Wskaźnik obrot. zobowiązań bieżących wzrósł nieznacznie z 7,6 do 7,66 Ad7 Wskażnik rotacji zobowiązań bieżących skrócił się z 48 do 47 dni Wskaźnik obrotowości należności wyniósł w roku pierwszym 4,73 i 4,57 w roku badanym. Wartość ta oznacza że, 1 zł należności przedsiębiorstwa osiągnęło 4,73 zł przychodu w roku pierwszym i 4,57 zł w roku 1998 oraz że kapitał zaangażowany w należności obrócił się 4,73 razy w roku 1997 i 4,57 razy w roku badanym. Wartość wskaźnika rotacji należności oznacza że średnio za około 77 dni w roku pierwszym kapitał w formie należności wróci do kasy bądź na rachunek bieżący przedsię. a w roku 1998 za ok. 79 dni. 11
Wskaźnik rotacji zobowiązań bieżących wyniósł 48 w roku pierwszym i 47 w roku badanym. Oznacza to że firma korzystała z kredytu kupieckiego przez 48 dni w roku 1997 i przez 47 dni w roku 1998. Wsk. obrot. wynoszący 7,6 i 7,66 oznacza że każda złotówka z kredytu uzyskała 7,6 zł przychodu w 1997 roku i 7,66 zł w roku 1998. Większa wartość wskaźnika Rn niż Rzb oznacza że firma dłużej wykorzystuje kredyty innym przedsiębiorstwom niż sama z nich korzysta. Wyszczególnienie Formuła 1997 1998 1. Średni stan zapasów wyrobów gotowych Z GWśr 11 426 10 508 2. Wskaźnik obrotowości zap. wyr. gotow. 3. Wskaźnik rotacji zapasów wyr. gotowych K WG O = WG Z GWśr 15,56 15,96 R = WG 360 O WG 24 dni 23 dni 4. Średni stan zapasów prod. niezakończ. Z PTśr 9 210 7 920 5. Wskaźnik obrotowości zap. prod. niezak. 6. Wskaźnik rotacji zapasów prod. niezak. O = PT Kpo Z PTśr 19,31 21,18 R PT 360 = O PT 19 dni 17 dni 7. Średni stan zapasów towarów Z Tśr 8 660 4 849 8. Wskaźnik. obrotowości zapasów towarów 9. Wskaźnik. rotacji zapasów towarów Ad2. Wskaźnik obrot. wyrobów gotowych zwiększył się z 15,56 do 15,96 Ad3 Wskaźnik rotacji zapasów wyr. got. skrócił się z 24 do 23 dni Ad5. Wskaźnik obrot. prod. nie zakończonej zwiększył się z 19,31 do 21,18 Ad6 Wskaźnik rotacji zapasów prod. nie zakończonej skrócił się 19 do 17 dni Ad8. Wskaźnik obrotowości zapasów towarów zwiększył się z 0,32 do 1,51 KNT O = 0,32 1,51 ZT Z Tśr 360 R = 1125 dni 239 dni ZT O ZT Ad9. Wskaźnik rotacji zapasów towarów skrócił się znacznie z 1125 dni do 239 dni 12
Wskaźnik rotacji zapasów wyrobów gotowych oznacza że kapitał zamrożony w zapasach wyrobów gotowych wróci do przedsiębiorstwa w ciągu 24 dni w roku 1997 i 23 dni w roku 1998. W przypadku rotacji zapasów prod. nie zakończonej okresy te wyniosły odpowiednio 19 i 17 dni. Natomiast rotacja zapasów towarów skróciła się bardzo znacznie z 1125 dni w roku 1997 do 239 dni w 1998 roku. 3. CYKL KAPITAŁU OBROTOWEGO BRUTTO I NETTO 13 CKO brutto = R ZM + R WG + R PT + Rz T + R N CKO netto = R ZM + R WG + R PT + R T + R N - R ZB 1997 CKO brutto = 93+24+19+1125+77=1338 dni 1998 CKO brutto = 69+23+17+239+79=427 dni Średni okres zamrożenia kapitału w majątku obrotowym wynosił w roku pierwszym 1338 dni a w roku badanym 427 dni. 1997 CKO netto = 93+24+19+1125+77-48=1290 dni 1998 CKO netto = 69+23+17+239+79-47=380 dni Cykl kapitału obrotowego znacznie się skrócił co świadczy o dobrym zarządzaniu przedsiębiorstwem,oraz dobrej kondycji przedsiębiorstwa. 4. ZAPOTRZEBOWANIE NA KAPITAŁ OBROTOWY Wyszczególnienie 1997 1998 1. Zapasy 51 996 38 897 2. Należności 73 014 79 319 3. Krótkoterminowe papiery wart. przeznaczone do obrotu 51 533 95 246 4. Środki pieniężne 3 921 4 469 5.Zobowiązania bieżące 37 889 37 810 6. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy 142 575 180 194
(1+2+3+4-5) W przedsiębiorstwie zapotrzebowanie na kapitał obrotowy w ciągu jednego roku wzrósł o 37 619 000 zł. Z powyższych obliczeń i interpretacji wynika że przedsiębiorstwo jest w dobrej sytuacji finansowej, w ciągu badanego okresu kondycja znacznie się poprawiła głównie za sprawą polepszenia wyniku na sprzedaży ze oraz wyniku na działalności operacyjnej. Na polepszenie się kondycji przedsiębiorstwa miały także wpływ zwiększające się wskaźniki obrotowości : Oa, Oz Ozm. Firma dobrze gospodaruje swoim majątkiem o czym świadczy wzrost większości wskaźników aktywności gospodarczej. 14