INFORMACJA NA SESJĘ RADY MIASTA OPOLA

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU INFORMACJA NA SESJĘ RADY MIASTA OPOLA Opole, sierpień 2017 r.

1. POWIETRZE 1.1. Monitoring powietrza na terenie województwa opolskiego Państwowy Monitoring Środowiska stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku. Podstawowym celem monitoringu jakości powietrza jest uzyskanie informacji o poziomach stężeń substancji w otaczającym powietrzu oraz wynikach ocen jakości powietrza. W ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu, monitoruje stan jakości powietrza w województwie opolskim, w celu zapewnienia wiarygodnych informacji o stanie środowiska na tym obszarze. Istniejąca sieć monitoringu jakości powietrza województwa opolskiego opiera się na pomiarach automatycznych i manualnych, nadzorowanych przez WIOŚ oraz pasywnych prowadzonych przez WIOŚ przy współpracy ze Starostwami Powiatowymi oraz Urzędem Miasta Opola. Lokalizację poszczególnych stacji pomiarowych, tworzących w 2016 roku sieć monitoringu jakości powietrza atmosferycznego na terenie województwa opolskiego przedstawiono na mapie 1.1. System monitorowania jakości powietrza na terenie Opola w 2016 roku prowadzony był w oparciu o następujące pomiary: automatyczne na stacji pomiarowej, zlokalizowanej przy ul. Minorytów, w zakresie pyłu PM10 oraz na stacji pomiarowej, zlokalizowanej na osiedlu Armii Krajowej, w zakresie dwutlenku siarki, dwutlenku azotu oraz ozonu; manualne na stacji pomiarowej zlokalizowanej na Os. Armii Krajowej, w zakresie pyłu PM2,5 i PM10 oraz zawartych w nim metali (arsen As, kadm Cd, nikiel Ni, ołów Pb) i węglowodorów aromatycznych WWA (benzo(a)piren B(a)P, benzo(a)antracen B(a)A, benzo(b)fluoranten B(b)F, benzo(j)fluoranten B(j)F, benzo(k)fluoranten B(k)F, dibenzo(a,h)antracen DB(ah)A, indeno(1,2,3-cd)piren IP); pasywne na 5 stacjach pomiarowych, zlokalizowanych w Rynku przy Ratuszu, przy ul. Jodłowej, ul. Zwycięstwa, ul. Chabrów oraz ul. Św. Anny, w zakresie dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i benzenu. Wyniki wszystkich pomiarów prowadzonych w ramach monitoringu jakości powietrza są dostępne na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Opolu www.opole.pios.gov.pl. Fot. 1.1. Stacja manualna i automatyczna przy ul. Armii Krajowej w Opolu 2

Mapa 1.1. Lokalizacja stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza w województwie opolskim w 2016 roku (źródło: WIOŚ) 3

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku 1.2. Zanieczyszczenie powietrza w Opolu w 2016 roku Dwutlenek siarki (SO2) Stopień zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki ocenia się dla kryterium ochrony zdrowia w odniesieniu do 1 i 24-godzinnego czasu uśredniania stężeń, wynoszącego odpowiednio 350 g/m 3 i 125 g/m 3. Poziomy te mogą być przekraczane z dopuszczalną częstością, wynoszącą 24 razy w roku dla stężeń 1-godz. i 3 razy dla stężeń 24-godz. Na podstawie otrzymanych wyników pomiarów nie stwierdzono przekroczeń standardów jakości powietrza ustalonych dla dwutlenku siarki zarówno na terenie miasta Opola, jak i całego województwa, natomiast potwierdzono fakt, iż stężenia tego zanieczyszczenia, utrzymują się na bardzo niskim poziomie już od wielu lat. Okresem dominującej emisji dwutlenku siarki jest sezon grzewczy, czyli okres październik marzec i właśnie w tym czasie obserwuje się najwyższy poziom jego stężeń. Stężenia występujące w okresie zimowym są zazwyczaj kilkukrotnie wyższe niż w okresie letnim. Przestrzenny rozkład stężeń dwutlenku siarki na terenie całego województwa przedstawiono na rys. 1.1, gdzie można zaobserwować poprawę jakości powietrza, szczególnie w odniesieniu do roku 2005 i 2010. Rys.1.1. Rozkład średniorocznych stężeń dwutlenku siarki w województwie opolskim na podstawie pomiarów pasywnych (źródło: WIOŚ) 4

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Dwutlenek azotu (NO2) Poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem azotu ocenia się pod kątem ochrony zdrowia dla dwóch kryteriów: stężeń 1-godzinnych oraz średniorocznych, dla których wartości dopuszczalne wynoszą odpowiednio 200 g/m 3 oraz 40 g/m 3. Równocześnie dopuszczalne stężenie 1-godzinne może zostać przekroczone maksymalnie 18 razy w roku. Analizując wartości uzyskane na stacjach automatycznych, czyli pomiary wysokiej jakości, to nie została przekroczona zarówno norma 1-godzinna, jak również średnioroczna. Otrzymane wyniki pomiarów stężeń dwutlenku azotu, podobnie jak w latach wcześniejszych, nie wykazały przekroczeń wartości kryterialnych na obszarze miasta Opola, jak również całego województwa opolskiego. W roku 2016, można zauważyć nieznaczne pogorszenie jakości powietrza w odniesieniu do 2015 roku (rys. 1.2). Rozpatrując roczne serie pomiarowe z 2016 roku w zakresie pomiarów stężeń dwutlenku azotu, można zauważyć, że wykazały one pewne zróżnicowanie w zależności od lokalizacji stacji pomiarowej, jednak najwyższe stężenia występowały przeważnie w Namysłowie i Opolu. Rys. 1.2. Rozkład średniorocznych stężeń dwutlenku azotu w województwie opolskim na podstawie pomiarów pasywnych (źródło: WIOŚ) 5

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Benzen (C6H6) Zanieczyszczenie powietrza benzenem ocenia się dla kryterium ochrony zdrowia ludzi w odniesieniu do średniorocznej wartości dopuszczalnej, wynoszącej 5 g/m 3. Rys. 1.3. Porównanie średniorocznych stężeń benzenu uzyskanych na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Rejestrowany w 2016 roku poziom stężeń benzenu, wykazał większe zróżnicowanie w zależności od lokalizacji stacji pomiarowej, niż w roku 2015 (rys. 1.3). Najwyższe stężenia wystąpiły w Kędzierzynie-Koźlu oraz w Zdzieszowicach i wyniosły odpowiednio 4,9 g/m 3 i 7,2 g/m 3, co w drugim przypadku oznaczało przekroczenie wartości dopuszczalnej ustalonej dla benzenu. Na pozostałym obszarze województwa, gdzie brak jest przemysłu odpowiedzialnego za emisję tego zanieczyszczenia do powietrza, poziom jego stężeń był niższy. Na terenie miasta Opola, maksymalne zarejestrowane stężenie średnioroczne wystąpiło przy ul. Jodłowej i wyniosło 2,1 g/m 3, osiągając 42% rocznej wartości dopuszczalnej. Pył zawieszony PM10 Pył PM10, czyli pył o średnicy ziaren poniżej 10 m, jest normowany zgodnie z dwoma rodzajami kryteriów: wartości 24-godzinnej (50 g/m 3 ) oraz średniorocznej (40 g/m 3 ), przy czym dopuszcza się przekroczenie poziomu średniodobowego maksymalnie 35 razy w roku. Rozpatrując dwa kryteria ustanowione dla pyłu PM10, to zarówno w Opolu, jak i na terenie całego województwa, w 2016 roku wartość średnioroczna została dotrzymana, natomiast niemal na wszystkich stacjach przekroczone zostało kryterium dopuszczalnej 6

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku wartości średniodobowej. Wyraźnie widoczna jest sezonowość stężeń pyłu PM10 (rys. 1.4), najwyższe stężenia wystąpiły w okresie zimowym (I-III, X-XII), gdyż osiągnęły ponad dwukrotnie wyższe wartości niż w sezonie letnim (IV-IX). Świadczy to o tym, że istotny wpływ na poziomy stężeń pyłu PM10 mają procesy związane z indywidualnym ogrzewaniem mieszkań (tzw. niska emisja). Rys. 1.4. Porównanie średniorocznych stężeń pyłu zawieszonego PM10 uzyskanych na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Pył zawieszony PM2,5 Pył zawieszony PM2,5, czyli pył o średnicy ziaren poniżej 2,5 m, jest normowany dla kryterium ochrony zdrowia ludzi, a jego wartość dopuszczalna wynosi 25 g/m 3. Pomiary pyłu zawieszonego PM2,5 realizuje się w ramach systemu oceny jakości powietrza, ale również na potrzeby wyznaczenia wskaźnika średniego narażenia w aglomeracjach i miastach o liczbie mieszkańców większej niż 100 tys. (w celu ustalenia krajowego celu redukcji narażenia na pył PM2,5). Na podstawie uzyskanych w 2016 r. wyników pomiarów pyłu PM2,5, najwyższe poziomy stężeń wystąpiły, podobnie jak w latach wcześniejszych, w Kędzierzynie-Koźlu. Tam też stwierdzono przekroczenie wartości normatywnej, natomiast w Kluczborku oraz w Opolu wartość kryterialna została dotrzymana. Na rys. 1.5 przedstawiono wyniki stężeń pyłu drobnego PM2,5 uzyskane w 2016 roku ze stacji rozmieszczonych na terenie województwa opolskiego, na którym podobnie jak w przypadku pyłu PM10, wyraźnie zaznacza się sezonowość występowania podwyższonych stężeń tego zanieczyszczenia. 7

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Rys. 1.5. Porównanie średniorocznych stężeń pyłu drobnego PM2,5 uzyskanych na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Metale ciężkie i benzo(a)piren w pyle zawieszonym PM10 Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego metalami ciężkimi i benzo(a)pirenem określa się poprzez oznaczenie ich zawartości w pyle zawieszonym PM10. Poziom zanieczyszczenia powietrza arsenem, kadmem, niklem i benzo(a)pirenem ocenia się w odniesieniu do średniorocznego poziomu docelowego, który dla wymienionych zanieczyszczeń powietrza wynosi odpowiednio 6 ng/m 3, 5 ng/m 3, 20 ng/m 3 i 1 ng/m 3. Wartość stężenia dopuszczalnego dla ołowiu ustalona została jako średnia wartość w ciągu roku, która wynosi 0,5 g/m 3. Rys. 1.6. Porównanie średniorocznych stężeń arsenu, kadmu i niklu uzyskanych na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Otrzymane wyniki stężeń metali oznaczanych w pyle zawieszonym PM10 utrzymywały się poniżej wartości docelowych i dopuszczalnych. Wartości stężeń średniorocznych arsenu, kadmu i niklu ze stacji rozmieszczonych na terenie województwa opolskiego przedstawiono na rys. 1.6, a ołowiu na rys. 1.7. 8

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Rys. 1.7. Porównanie średniorocznych stężeń ołowiu uzyskanych na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Znaczne przekroczenia obowiązujących wartości docelowych wystąpiły w przypadku średniorocznych stężeń benzo(a)pirenu (rys. 1.8), przy czym na stacji pomiarowej w Opolu zarejestrowano najniższy poziom spośród otrzymanych wyników. Najwyższy poziom tego zanieczyszczenia odnotowano w Kluczborku. Rys. 1.8. Porównanie średniorocznych stężeń benzo(a)pirenu uzyskanych na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Ozon Wielkością normowaną dla ozonu jest 8-godzinna wartość średniej kroczącej, zdefiniowana jako maksymalna średnia ośmiogodzinna, spośród średnich kroczących, obliczanych co godzinę z ośmiu średnich jednogodzinnych pomiarów w ciągu doby. Wartość docelowa stanowi 120 g/m 3 (kryterium uznaje się za dotrzymane, jeżeli wartość docelowa jest przekraczana maksymalnie 25 dni w roku, uśrednionych w ciągu kolejnych 3 lat). W Opolu pomiary stężeń ozonu od roku 2016 prowadzone były na automatycznej stacji pomiarowej zlokalizowanej na osiedli Armii Krajowej. Seria roczna pomiarów ozonu, nie został wykorzystana w ocenie jakości powietrza pod kątem tego zanieczyszczenia, gdyż, aby móc odnieść się do wartości normatywnej należy uzyskać pomiary z minimum dwóch lat. Zatem, na potrzeby oceny wykorzystano wyniki modelowania stężeń ozonu opracowanego na poziomie centralnym dla poszczególnych województw na zlecenie GIOŚ. 9

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku 1.3. Ocena jakości powietrza za rok 2016 Ochrona powietrza wg ustawy Prawo ochrony środowiska polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości poprzez utrzymanie stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu poniżej poziomów dopuszczalnych i docelowych oraz celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach, a także zredukowaniu stężeń zanieczyszczeń przynajmniej do poziomu dopuszczalnego, na całym terytorium kraju w określonym terminie. Głównym celem prowadzenia badań w ramach monitoringu jakości powietrza jest uzyskanie informacji o jego stanie na obszarze województwa, na potrzeby wykonania ocen jakości powietrza. Dlatego zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.), Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska każdego roku dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu, za rok poprzedni, w poszczególnych strefach województwa, a następnie odrębnie dla każdej substancji dokonuje klasyfikacji stref. Wynik oceny stanowi podstawę do podjęcia decyzji przez stosowne organy ochrony środowiska o potrzebie zaplanowania działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny jakości powietrza, zgodnie z art. 89 ustawy Prawo ochrony środowiska, stanowią: dopuszczalny poziom substancji w powietrzu (z uwzględnieniem dozwolonej liczby przypadków przekroczeń poziomu dopuszczalnego, określonej dla niektórych zanieczyszczeń), docelowy poziom substancji w powietrzu (z uwzględnieniem dozwolonej liczby przypadków przekroczeń, określonej dla ozonu), poziom celu długoterminowego (dla ozonu). Zakres oceny obejmuje wszystkie substancje, dla których w prawie europejskim i krajowym określono poziomy dopuszczalne/docelowe/celu długoterminowego w powietrzu, ustanowione ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin. Ocenę za rok 2016 wykonano zgodnie z obowiązującym podziałem kraju na strefy, określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2012 r. poz. 914), który województwo opolskie dzieli na 2 obszary: strefę miasto Opole i strefę opolską. Klasyfikację pod kątem ochrony zdrowia ludzi przeprowadza się w obu strefach województwa opolskiego, natomiast prowadząc klasyfikację pod kątem ochrony roślin nie uwzględnia się obszarów miast o liczbie mieszkańców wyższej niż 100 tys. Klasyfikację stref przeprowadza się w oparciu o następujące założenia: klasa A - poziom stężeń nie przekracza wartości dopuszczalnej/docelowej i nie jest wymagane prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza; klasa C - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną/docelową; należy wówczas określić obszary przekroczeń oraz dążyć do osiągnięcia wartości kryterialnej, a także niezbędne jest opracowanie programu ochrony powietrza, bądź aktualizacja istniejących programów. Wyniki klasyfikacji stref uzyskane dla poszczególnych zanieczyszczeń przedstawiono w tabelach 1.1 i 1.2 oraz na rys. 1.9 i 1.10. 10

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Tabela 1.1. Wyniki oceny bieżącej przeprowadzonej za rok 2016 w strefach województwa opolskiego dla kryterium ochrony zdrowia ludzi (źródło: WIOŚ) Lp. 1 2 Nazwa strefy miasto Opole strefa opolska Symbol klasy strefy dla poszczególnych zanieczyszczeń Kod strefy SO2 NO2 CO C6H6 PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM2,5 O3 PL1601 A A A A C A A A A C A A PL1602 A A A C C A A A A C C C Tabela 1.2. Wyniki oceny bieżącej przeprowadzonej za rok 2016 w strefach województwa opolskiego dla kryterium ochrony roślin (źródło: WIOŚ) Lp. Nazwa strefy Kod strefy Klasa strefy dla poszczególnych zanieczyszczeń SO2 NOx O3 1 miasto Opole PL1601 nie klasyfikuje się 2 strefa opolska PL1602 A A C Rys. 1.9. Wyniki klasyfikacji stref uzyskane w ocenie jakości powietrza za rok 2016 dla kryterium ochrony zdrowia ludzi (źródło: WIOŚ) Dwutlenek siarki Dwutlenek azotu Tlenek węgla Ołów Arsen Kadm Nikiel Pył PM10 Benzo(a)piren klasa A klasa C klasa A klasa C Benzen Pył PM2,5 Ozon klasa A klasa C 11

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Rys. 1.10. Wyniki klasyfikacji stref uzyskane w ocenie jakości powietrza za rok 2016 dla kryterium ochrony roślin (źródło: WIOŚ) Dwutlenek siarki Tlenki azotu Ozon klasa A klasa C nie klasyfikuje się klasa A klasa C nie klasyfikuje się W wyniku przeprowadzonej oceny jakości powietrza za rok 2016 stwierdzono występowanie obszarów, na których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych, bądź docelowych poziomów substancji w powietrzu. Problem z dotrzymaniem standardów jakości powietrza dla kryterium ochrony zdrowia wystąpił w przypadku: pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu (w obu strefach) oraz benzenu, pyłu zawieszonego PM2,5 i ozonu (w strefie opolskiej), zatem zostały one zakwalifikowane do klasy C. Dla pozostałych klasyfikowanych zanieczyszczeń strefy województwa opolskiego zakwalifikowano do klasy A. Strefom, w których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych oraz docelowych poziomów substancji w powietrzu, przyznano klasę C wymagającą opracowania oraz wdrażania naprawczych programów ochrony powietrza, mających na celu zmniejszenie poziomu stężeń substancji zanieczyszczających powietrze. Zgodnie z art. 91 ustawy Prawo ochrony środowiska, obowiązek opracowania programu ochrony powietrza spoczywa na Zarządzie Województwa. Obecnie trwa okres wdrażana naprawczych programów ochrony powietrza i stosowania zaleceń w nich zawartych, w tym wielu ograniczeń, które są niezbędne w celu obniżenia poziomów zanieczyszczeń powietrza i dotrzymania ustalonych standardów imisyjnych. 12

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku 2. WODY 2.1. Wody powierzchniowe 2.1.1. Sieć pomiarowa Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska prowadził w 2016 roku badania jakości wód powierzchniowych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska na obszarze województwa opolskiego w 25 punktach pomiarowo-kontrolnych. Badania i oceny jakości wód powierzchniowych w ramach PMŚ zostały z mocy prawa zapisane jako obowiązek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (art. 155a ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, Dz. U. z 2017 r. poz. 1121), który prowadzi badania monitoringowe wód powierzchniowych w zakresie elementów biologicznych, fizykochemicznych i chemicznych, w tym substancji priorytetowych. Ponadto wojewódzki inspektor ochrony środowiska prowadzi obserwacje elementów hydromorfologicznych na potrzeby oceny stanu ekologicznego. Badania wód powierzchniowych w zakresie elementów hydrologicznych i morfologicznych wykonuje Państwowa Służba Hydrologiczno- Meteorologiczna i przekazuje wyniki tych badań właściwym wojewódzkim inspektorom ochrony środowiska na potrzeby oceny stanu wód powierzchniowych oraz oceny obszarów chronionych. Celem monitoringu jest pozyskanie informacji o stanie wód dla potrzeb planowania w gospodarowaniu wodami oraz oceny osiągania celów środowiskowych. Monitoring jest planowany i realizowany zgodnie z sześcioletnim cyklem gospodarowania wodami, wynikającym z przepisów prawa krajowego, transponujących wymagania dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000) zwanej Ramową Dyrektywą Wodną. Obecnie obowiązuje trzeci cykl gospodarowania wodami (2016-2021). W województwie opolskim w 2016 roku realizowano badania jakości wód powierzchniowych zgodnie z programem monitoringu środowiska województwa opolskiego, zatwierdzonym przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, obejmującym okres 2016-2020. Zakres badań został ustalony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 258, poz. 1550). 1 W 2016 roku badania monitoringowe jakości wód powierzchniowych przeprowadzono w 25 punktach pomiarowo-kontrolnych (ppk), zlokalizowanych na rzekach i w 1 punkcie ustanowionym na sztucznym zbiorniku wodnym. W sumie badaniami objęto 24 jednolite części wód powierzchniowych (jcw). W ppk zlokalizowanych na rzekach i zbiorniku Turawa realizowano następujące programy: program monitoringu diagnostycznego 5 ppk, program monitoringu operacyjnego 21 ppk, program monitoringu diagnostycznego obszarów chronionych Natura 2000 6 ppk, program monitoringu operacyjnego obszarów chronionych Natura 2000 6 ppk, program monitoringu obszarów chronionych narażonych na eutrofizację ze źródeł komunalnych 13 ppk, program monitoringu obszarów chronionych jakości wód powierzchniowych, które są wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia 2 ppk, program monitoringu badawczego realizowany na wodach granicznych w ramach współpracy z Republiką Czeską 2 ppk. W 6 ppk monitoring operacyjny realizowany był jedynie w zakresie wybranych substancji priorytetowych, których wyniki monitoringu diagnostycznego (w latach 2010-1 Zmienione rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 listopada 2013 r., Dz. U. z 2013 r. poz. 1558 13

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku 2012) wykazały ich występowanie w ilości przekraczającej dopuszczalne stężenia. Szczegółowy program badań wód powierzchniowych w punktach monitoringowych kontrolowanych w 2016 roku wraz z ich lokalizacją zamieszczono odpowiednio w tabeli 2.1 oraz na mapie 2.1. Informacje dotyczące całego okresu badawczego 2016-2020 zamieszczone są na stronie internetowej WIOŚ (www.opole.wios.gov.pl). Mapa 2.1. Przekroje pomiarowo-kontrolne monitoringu wód powierzchniowych w 2016 r. (źródło: WIOŚ) 14

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Tabela 2.1. Szczegółowy program badań wód powierzchniowych w punktach pomiarowo-kontrolnych w województwie opolskim w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Lp. Kod ppk Nazwa ppk Dł. geogr. (ETRS 1989, EPSG: 4258) Szer. geogr. (ETRS 1989, EPSG: 4258) Kategoria jcw Kod jcw Nazwa jcw Typ abiotyczny jcw Status jcw Nazwa cieku lub zbiornika 1 PL02S1201_1016 Bierawka - ujście do 18,24556 50,27861 RW PLRW600019115899 Bierawka od Knurówki do ujścia 19 SZCW Bierawka MO 2 PL02S1201_1018 Kłodnica - ujście do 18,18078 50,33719 RW PLRW600019116999 Kłodnica od Dramy do ujścia 19 SZCW Kłodnica MO 3 PL02S1201_1054 Odra - Kłodnica, poniżej ujścia Kłodnicy 18,15231 50,33731 RW PLRW600019117159 Odra od wypływu ze zb. Polder Buków do Kanału Gliwickiego 21 SZCW Odra MO 5 PL02S1201_1091 Złoty Potok - powyżej granicy RP 17,39553 50,27203 RW PLRW600041176449 Prudnik od źródła do Złotego Potoku 4 NAT Złoty Potok MB 6 PL02S1201_1089 Prudnik - Dytmarów 17,67592 50,30706 RW PLRW60008117649 Prudnik od Złotego Potoku do Osobłogi 8 NAT Prudnik MO 4 PL02S1201_1056 Odra - Wróblin, powyżej ujścia Małej Panwi 17,88953 50,70925 RW PLRW60002111799 Odra od Osobłogi do Małej Panwi 19 SZCW Odra MO 7 PL02S1201_1024 Kanał Hutniczy - Zawadzkie 18,47788 50,61367 RW PLRW6000171181989 Kanał Hutniczy 17 SCW Kanał Hutniczy MO, MOEU Programy moniritoringu 2016 8 PL02S1201_1031 Mała Panew - Zawadzkie 18,46381 50,62125 RW PLRW600019118199 Mała Panew od Stoły do Lublinicy 19 NAT Mała Panew MD, MO, MDna, MOna, MOEU 9 PL02S1201_1025 Lublinica - Zawadzkie 18,47366 50,62926 RW PLRW60001711829 Lublinica 17 SZCW Lublinica MO, MOEU 10 PL02S1201_3112 Bziniczka - Kolonowskie 18,38886 50,65449 RW PLRW600017118349 Bziniczka 17 SZCW Bziniczka MO, MOEU 11 PL02S1201_3113 Myślina - pon. Myśliny 18,3185 50,67892 RW PLRW600017118389 Myślina 17 NAT Myślina MO, MOEU 12 PL02S1201_1029 Mała Panew - Jedlice 18,18794 50,70047 RW PLRW600019118399 Mała Panew od Lublinicy do zb. Turawa 19 SZCW Mała Panew MD, MO, MDna, MOna, MOEU 13 PL02S1202_0432 Mała Panew, zb. Turawa 18,09328 50,73584 RW PLRW6000011859 Mała Panew, zb. Turawa 0 SZCW Zb. Turawa MD, MO, MDna, MOna, MOEU 14 PL02S1201_1023 Chrząstawa (Jemielnica) - Chrząstowice 18,06461 50,6617 RW PLRW600017118889 Jemielnica od źródła do Suchej 17 SZCW Chrząstawa MO, MDna, Mona, MOEU 15 PL02S1201_1027 Swornica - Krzanowice 17,92897 50,71174 RW PLRW6000171188949 Swornica 17 SZCW Swornica MO, MOEU 16 PL02S1201_1030 Mała Panew - Czarnowąsy 17,90031 50,72208 RW PLRW60001911899 Mała Panew od zb. Turawa do 19 SZCW Mała Panew MD, MO, MOEU 17 PL02S1201_1058 Prószkowski Potok - Niewodniki 17,79817 50,75787 RW PLRW60001711969 Prószkowski Potok 17 SZCW Prószkowski Potok MDna, MOna 18 PL02S1201_1032 Biała Głuchołaska - Głuchołazy 17,36648 50,31307 RW PLRW6000812589 Biała Głuchołaska od Oleśnice do zb. Nysa 8 NAT Biała Głuchołaska MB, MOPI 19 PL02S1201_1033 Biała Głuchołaska - Biała Nyska 17,29692 50,43353 RW PLRW6000812589 Biała Głuchołaska od Oleśnice do zb. Nysa 8 NAT Biała Głuchołaska MO 20 PL02S1201_3478 Smortawa - Dobrzyń 17,46783 50,95235 RW PLRW60001913329 Smortawa od Pijawki do 19 NAT Smortawa MDna, MOna 21 PL02S1201_1818 Kanał Psarski Potok - Krzyżowice 17,44313 50,79878 RW PLRW60000133469 Kanał Psarski Potok - przerzut wody z Nysy Kłodzkiej do Oławy 0 SCW Kanał Psarski Potok MOPI 22 PL02S1201_1819 Widawa - powyżej zb. Michalice 17,75399 51,12124 RW PLRW600019136199 Widawa od Czarnej Widawy do zb. Michalice 19 SZCW Widawa MO 23 PL02S1201_1121 Studnica - Michalice 17,7745 51,11147 RW PLRW60001713629 Studnica 17 NAT Studnica MO, MOEU 24 PL02S1201_1101 Prosna - Praszka 18,44541 51,05619 RW PLRW600017184129 Prosna do Wyderki 17 NAT Prosna MD, MO, MOEU 25 PL02S1201_2258 Pratwa - Siemianice 18,15894 51,17631 RW PLRW600016184169 Pratwa 16 NAT Pratwa MO, MOEU Objaśnienia: RW kategoria jcw rzeki, Typ abiotyczny jcw typ jednolitej części wód powierzchniowych, wyznaczony w oparciu o 3 kryteria abiotyczne: wielkość powierzchni zlewni cieków, wysokość nad poziomem morza oraz typ podłoża, Status: jcw NAT naturalna, SZCW silnie zmieniona, SCW sztuczna część wód, MD, MO monitoring diagnostyczny i monitoring operacyjny jednolitych części wód powierzchniowych, MDna, Mona - monitoring diagnostyczny i monitoring operacyjny jednolitych części wód powierzchniowych obszarów chronionych (Natura 200), MOPI monitoring obszarów chronionych jakości wód powierzchniowych, które są wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia, MOEU monitoring obszarów chronionych narażonych na eutrofizację ze źródeł komunalnych MB monitoring badawczy monitoring prowadzony wspólnie ze strona czeską na wodach granicznych 15

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku 2.1.2. Podstawy prawne wykonywania ocen Wyniki badań jakości wód powierzchniowych uzyskane w 2016 r. poddane zostały ocenie w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz stosowne rozporządzenia: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 258, poz. 1549); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z 2002 r. Nr 204, poz. 1728). Ocenę stanu wód powierzchniowych wykonuje się na podstawie wyników klasyfikacji stanu ekologicznego (w przypadku silnie zmienionych i sztucznych części wód - potencjału ekologicznego) oraz stanu chemicznego. Stan/potencjał ekologiczny, sklasyfikowany na podstawie wyników badań elementów biologicznych oraz wspierających je wskaźników fizykochemicznych i hydromorfologicznych, jest określeniem jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, stan ekologiczny jednolitej części wód określa się nadając jej jedną z pięciu klas jakości: I klasa stan bardzo dobry, I I klasa stan dobry, III klasa stan umiarkowany, IV klasa stan słaby, V klasa stan zły. W przypadku potencjału ekologicznego I klasa oznacza maksymalny potencjał, II klasa dobry potencjał, III klasa umiarkowany potencjał, IV klasa słaby potencjał i V klasa zły potencjał ekologiczny. O przypisaniu oceny jednolitej części wód decydują wyniki klasyfikacji poszczególnych elementów biologicznych, przy czym obowiązuje zasada, że klasa stanu/potencjału ekologicznego odpowiada klasie najgorszego elementu biologicznego. Ocenie stanu elementów hydromorfologicznych przypisuje się I lub II klasę. Stan elementów hydromorfologicznych może wpłynąć na ocenę stanu/potencjału ekologicznego jedynie wówczas, gdy wody osiągają bardzo dobry stan ekologiczny lub maksymalny potencjał ekologiczny i jednocześnie spełnione są dopuszczalne normy dla substancji chemicznych szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych polega na przypisaniu każdemu badanemu wskaźnikowi odpowiedniej klasy jakości wód powierzchniowych I klasy (stan bardzo dobry/maksymalny potencjał ekologiczny), II klasa (stan/potencjał dobry), oraz w przypadku niespełnienia wymogów II klasy stan/potencjał poniżej dobrego. Klasyfikacja elementów hydromorfologicznych polega na przypisaniu jednolitej części wód, takiej jak struga, strumień, potoki, rzeka klasy I, gdy są spełnione wymagania określone w rozporządzeniu lub klasy II, gdy te warunki nie są dotrzymane. Ocenie podlegają następujące elementy hydromorfologiczne: reżim hydrologiczny (ilość i dynamika przepływu wody oraz połączenie z częściami wód podziemnych), ciągłość strugi, strumienia, potoku lub rzeki (liczba i rodzaj barier, przemieszczanie się organizmów wodnych), warunki morfologiczne (głębokość strugi, strumienia, potoku lub rzeki i zmienność szerokości), struktura i podłoże koryta strugi, strumienia, potoku lub rzeki ), struktura strefy nadbrzeżnej. Przyjmuje się, że wartością graniczną dla I klasy są elementy hydromorfologiczne odpowiadające warunkom niezakłóconym, lub zbliżone do nich. 16

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Klasyfikacji stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych dokonuje się na podstawie analizy wyników pomiarów zanieczyszczeń chemicznych, w tym tzw. substancji priorytetowych. Przyjmuje się, że jednolita część wód jest w dobrym stanie chemicznym, jeżeli żadna z obliczonych wartości stężeń nie przekracza dopuszczalnych stężeń maksymalnych i średniorocznych. Jeżeli woda nie spełnia tych wymagań, stan chemiczny ocenianej jednolitej części wód określa się jako poniżej dobrego. Stan jednolitej części wód ocenia się poprzez porównanie wyników klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego. Jednolita część wód powierzchniowych jest w dobrym stanie, jeśli równocześnie jej stan/potencjał ekologiczny jest co najmniej dobry i stan chemiczny jest dobry. W pozostałych przypadkach jednolitą część wód ocenia się jako będącą w złym stanie. Jednolita część wód jest w złym stanie, niezależnie od wyników stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, gdy nie są spełnione określone dla niej dodatkowe wymagania jakościowe, związane z występowaniem w jej obrębie obszarów chronionych lub ze względu na sposób jej wykorzystywania (rekreacja, ujęcia wody pitnej). Stan jednolitej części wód można ocenić jedynie na podstawie jednego z trzech wymienionych wyżej elementów (nawet przy braku klasyfikacji dla pozostałych), jeśli wskazuje on na stan zły. Dla jcw występujących na obszarach chronionych oprócz procedury oceny przedstawionej powyżej, wykonuje się oceny spełniania wymagań w odniesieniu do danego obszaru (jcw jest w dobrym stanie jeżeli obydwie oceny są pozytywne). 2.1.3. Stan wód badanych w 2016 roku Oceny jednolitych części wód, kontrolowanych w 2016 roku przez WIOŚ w Opolu, wskazują na dobry stan tylko jednej jednolitej części wód powierzchniowych Kanał Hutniczy - Zawadzkie. Brak jest oceny końcowej stanu wód dla tych jednolitych części wód, w których nie były prowadzone badania wskaźników chemicznych charakteryzujących występowanie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, oraz spełniających równocześnie warunki dobrego stanu/maksymalnego lub dobrego potencjału ekologicznego, przy jednoczesnym spełnieniu wymagań obszarów chronionych. W 2016 roku dotyczy to tylko jednego ppk Swornica-Chrzanowice (w 2015 roku 6 ppk, 21%). W przekroju granicznym (Złoty Potok - powyżej granicy RP), kontrolowanym w 2016 r. jedynie w zakresie elementów fizykochemicznych uzgadnianych ze stroną czeską, stan ekologiczny był dobry. Pozostałe jednolite części wód powierzchniowych osiągnęły zły stan, co zwiazane było z występowaniem substancji chemicznych w stężeniach przekraczających środowiskowe normy jakości, bądź zawartością subtacji biogennych, głównie związków azotu w stężeniach poniżej stanu/potencjału dobrego. Ponadto, analogicznie jak w poprzednich latach, elementy biologiczne, w ponad połowie badanych jcw, wskazywały również na ich zanieczyszcenie (dla 9 jcw stan/potencjał ekologiczny był umiarkowany, dla 2 jcw słaby). Pomimo tak złej oceny, zauważalna jest poprawa jakości wód w zakresie niektórych elementów biologicznych. Szczególnie dotyczy to fitobentosu na 16 jcw w 7 uzyskano klasę I (stan/potencjał ekologiczny bardzo dobry/maksymalny) oraz II klasę dla 6 jcw (stan/potencjał dobry). Również w zakresie makrofitów dla większości jcw ich ocena była dobra (dla 5 spośród 8 klasyfikowanych pod tym względem jcw). 17

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Rys. 2.1. Stan/potencjał ekologiczny wód badanych w 2016 r. w województwie opolskim (źródło: WIOŚ) W zakresie poszczególnych grup wskaźników jakości wody, w 2016 roku uzyskano następujące oceny: stan elementów biologicznych stan/potencjał ekologiczny bardzo dobry/maksymalny I klasa, charakteryzował wody jednolitych części wód w 3 punktach pomiarowo-kontrolnych: Kanał Hutniczy Zawadzkie, Swornica - Krzanowice, Kanał Psarski Potok - Krzyżowice; stan/potencjał dobry (II klasa) w 3 ppk: Bziniczka - Kolonowskie, Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa, Smortawa - Dobrzyń; umiarkowany stan/potencjał ekologiczny (III klasa) w 9 ppk: Mała Panew - Zawadzkie, Lublinica - Zawadzkie, Myślina - pon. Myśliny, Jemielnica - Chrząstowice, Mała Panew - Czarnowąsy, Prószkowski Potok - Niewodniki, Studnica - Michalice, Prosna - Praszka, Pratwa - Siemianice; potencjał słaby (IV klasa) charakteryzował jedynie wody Widawy powyżej zbiornika Michalice; stan elementów hydromorfologicznych ocena sporządzona na podstawie obserwacji hydromorfologicznych, prowadzonych równolegle podczas poboru prób do badań biologicznych, zgodnie z wytycznymi GIOŚ oraz w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187) odpowiadała w większości kontrolowanych jcw I klasie. Jednolitym częściom wód, na których zlokalizowane były ppk: Bziniczka - Kolonowskie, Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa, Kanał Psarski Potok - Krzyżowice), przypisano II klasę; stan elementów fizykochemicznych niespełnienie wymogów II klasy (stan/potencjał poniżej dobrego) odnotowano dla następujących wskaźników: przewodność w 20 C (ppk: Smortawa - Dobrzyń, Widawa - powyżej zb. Michalice), substancje rozpuszczone (Smortawa - Dobrzyń, Studnica - Michalice), siarczany (Smortawa - Dobrzyń), chlorki (Mała Panew - Zawadzkie, Kanał Psarski Potok - Krzyżowice), wapń i magnez (Smortawa - Dobrzyń), twardość ogólna (Widawa - powyżej zbiornika Michalice, Studnica - Michalice), odczyn ph (Biała Głuchołaska - Głuchołazy, Smortawa - Dobrzyń), azot amonowy (Mała Panew - Zawadzkie, Mała Panew - Jedlice), azot Kjeldahla (Mała Panew - Zaswadzkie, Mała Panew - Jedlice), azot azotanowy 18

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku (Mała Panew - Zawadzkie, Lublinica - Zawadzkie, Bziniczka - Kolonowskie, Mała Panew Jedlice, Jemielnica - Chrząstowice, Prószkowski Potok - Niewodniki, Widawa - powyżej zb. Michalice, Prosna - Praszka); azot azotynowy (Kanał Hutniczy - Zawadzkie, Mała Panew - Zawadzkie, Lublinica - Zawadzkie, Myślina - pon. Myśliny, Jemielnica - Chrząstowice, Prosna - Praszka, Pratwa - Siemianice), azot ogólny (Mała Panew - Zawadzkie, Lublinica - Zawadzkie, Mała Panew - Jedlice, Prószkowski Potok - Niewodniki, Prosna - Praszka); fosfor fosforanowy (Widawa - powyżej zb. Michalice), aldehyd mrówkowy (Mała Panew - Czarnowąsy), tal (Mała Panew - Jedlice, Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa); stan elementów chemicznych środowiskowe normy jakości dla substancji priorytetowych w dziedzinie gospodarki wodnej oraz innych zanieczyszczeń nie były spełnione w zakresie następujących wskaźników: kadmu w ppk zlokalizowanych na Małej Panwi w Jedlicach i w Zawadzkiem (wartości średnioroczne i maksymalne), fluorantenu w ppk: Mała Panew - Jedlice, Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa, Mała Panew - Czarnowąsy, Prószkowski Potok - Niewodniki (obydwie normowane wartości) oraz w ppk: Prosna - Praszka (wartości średnioroczne), niklu w ppk Prószkowski Potok - Niewodniki (wartość średnioroczna) i w ppk Smortawa - Dobrzyń (obie normowane wartości), benzo(a)pirenu w ppk: Mała Panew - Jedlice, Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa, Mała Panew - Czarnowąsy, Biała Głuchołaska - Głuchołazy, Kanał Psarski potok - Krzyżowice, Prosna Praszka (wartości średnioroczne), benzo(ghi)perylenu w ppk: Bierawka - ujście do, Kłodnica - ujście do, Odra - Kłodnica, poniżej ujścia do, Prudnik - Dytmarów, Odra - Wróblin, powyżej ujścia Małej Panwi, Mała Panew - Jedlice, Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa, Biała Głuchołaska - Biała Nyska, Prosna - Praszka. Ponadto w dwóch ppk na terenie województwa opolskiego (Prosna - Praszka i Mała Panew - Zawadzkie) na zlecenie GIOŚ w 2016 r. były badane w biocie (mięso ryb - płoć) następujące wskaźniki chemiczne: bromowane difenyloetery, heksachlorobenzen, heksachlorobutadien, rtęć i jej związki, dikofol, kwas perfluorooktanosulfonowy i jego pochodne, suma PCDD + PCDF + PCB+DL, heksabromocyklododekan, heptachlor i epoksyd heptachloru. Przekroczenia wartości granicznych wystąpiły w obu ppk w zakresie: bromowane difenyloetery oraz heptachlor i epoksyd heptachloru. Ponadto w ppk Mała Panew - Zawadzkie zidentyfikowano rtęć i jej związki w stężeniu nie odpowiadającym normom. 19

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Lp. 1 2 3 4 Tabela 2.2. Klasyfikacja jednolitych części wód badanych w 2016 roku w województwie opolskim (źródło: WIOŚ) Punkt pomiarowokontrolny Bierawka - ujście do Kłodnica - ujście do Odra - Kłodnica, poniżej ujścia Kłodnicy Złoty Potok - powyżej granicy RP Klasa elementów biologicznych Klasa elementów hydromorfologicznych Klasa elementów fizykochemicznych (grupa 3.1-3.5) Klasa elementów fizykochemicznych - specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (3.6) STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY W PPK MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH STAN CHEMICZNY W PPK MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO Obszary chronione będące jednolitymi częściami wód, przeznaczonymi do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia Ocena spełnienia wymagań Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych Ocena spełnienia wymagań STAN W PPK MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH II 5 Prudnik - Dytmarów 6 7 8 9 Odra - Wróblin, powyżej ujścia Małej Panwi Kanał Hutniczy - Zawadzkie Mała Panew - Zawadzkie Lublinica - Zawadzkie PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO I I II DOBRY DOBRY T DOBRY III I PSD UMIARKOWANY PONIŻEJ STANU DOBREGO N ZŁY III I PPD UMIARKOWANY N ZŁY 10 Bziniczka - Kolonowskie II II PPD UMIARKOWANY N ZŁY 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Myślina - pon. Myśliny Mała Panew - Jedlice Mała Panew, zb. Turawa - Zbiornik Turawa Chrząstawa (Jemielnica) - Chrząstowice Swornica - Krzanowice Mała Panew - Czarnowąsy Prószkowski Potok - Niewodniki Biała Głuchołaska - Głuchołazy Biała Głuchołaska - Biała Nyska III I PSD UMIARKOWANY N ZŁY IV I PPD PPD SŁABY II II II PPD UMIARKOWANY PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO N ZŁY T ZŁY III I PPD UMIARKOWANY DOBRY N ZŁY I I II DOBRY T III I II PPD UMIARKOWANY III II PPD UMIARKOWANY II II 20 Smortawa - Dobrzyń II I PSD II UMIARKOWANY PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO PONIŻEJ STANU DOBREGO N ZŁY N ZŁY N ZŁY ZŁY 20

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Lp. 21 22 Punkt pomiarowokontrolny Kanał Psarski Potok - Krzyżowice Widawa - powyżej zb. Michalice Klasa elementów biologicznych Klasa elementów hydromorfologicznych Klasa elementów fizykochemicznych (grupa 3.1-3.5) Klasa elementów fizykochemicznych - specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (3.6) STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY W PPK MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH I II II II DOBRY STAN CHEMICZNY W PPK MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH PONIŻEJ STANU DOBREGO Obszary chronione będące jednolitymi częściami wód, przeznaczonymi do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia Ocena spełnienia wymagań Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych Ocena spełnienia wymagań STAN W PPK MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH N ZŁY IV I PPD SŁABY 23 Studnica - Michalice III I PSD UMIARKOWANY N ZŁY 24 Prosna - Praszka III I PSD UMIARKOWANY PONIŻEJ STANU DOBREGO N ZŁY 25 Pratwa - Siemianice III I PSD UMIARKOWANY T ZŁY OBJAŚNIENIA: Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych: T spełnia, N nie spełnia Klasa elementów biologicznych I stan / potencjał ekologiczny stan ekologiczny BARDZO DOBRY potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) stan chemiczny stan ogólny MAKSYMALNY MAKSYMALNY DOBRY DOBRY II DOBRY DOBRY DOBRY PONIŻEJ STANU III UMIARKOWANY UMIARKOWANY UMIARKOWANY DOBREGO IV SŁABY SŁABY SŁABY V ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY 21

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Mapa 2.2. Stan/potencjał ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych w 2016 r. (źródło: WIOŚ) 22

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku 2.2. Wody podziemne Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, państwowa służba hydrogeologiczna wykonuje badania i ocenia stan wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych i ilościowych (art. 155a u 5 ustawy Prawo wodne - Dz. U. z 2017 r. poz. 1121). Oceny sporządzane są dla każdej jednolitej części wód podziemnych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 85). Końcowym wynikiem oceny stanu jednolitych części wód podziemnych jest gorszy ze stanów: ilościowy lub chemiczny. Ocenę stanu chemicznego wód podziemnych przeprowadza się dla wód podziemnych występujących w jednolitych częściach wód podziemnych, w odniesieniu do punktu pomiarowego oraz jednolitej części wód podziemnych. W przypadku większej liczby badań monitoringowych w ciągu roku do porównań przyjmuje się wartość średniej arytmetycznej stężeń badanych elementów fizykochemicznych uzyskanych z rocznych wyników badań monitoringowych w punkcie pomiarowym. Klasy jakości wód podziemnych I, II, III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV, V oznaczają słaby stan chemiczny. Wartościami progowymi elementów fizykochemicznych dla dobrego stanu chemicznego są wartości graniczne elementów fizykochemicznych określone dla III klasy jakości wód podziemnych w załączniku do rozporządzenia. Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w jednolitej części wód podziemnych dokonuje się przez porównanie wartości średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych z punktów pomiarowych, które są reprezentatywne dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych określonymi w załączniku do rozporządzenia. Jeżeli wartości te nie przekraczają wartości progowych dla dobrego stanu chemicznego, stan chemiczny wód podziemnych w jednolitej części wód podziemnych uznaje się za dobry. W 2016 roku na terenie województwa opolskiego przeprowadzone zostały, w ramach monitoringu diagnostycznego wód podziemnych, badania w 46 punktach pomiarowych, zlokalizowanych na ośmiu jednolitych częściach wód podziemnych, o numerach 97, 98, 109, 110, 127, 140, 141 i 143. Każdy z punktów zbadany został w zakresie 42 wskaźników. Ponadto w trzech punktach pomiarowych (1733-Zawadzkie, 1317-Dytmarów, 1056-Stara Kuźnia) wykonano oznaczenia 55 substancji organicznych. Charakterystykę punktów monitoringu jakości wód podziemnych, kontrolowanych w 2016 roku przedstawiono w tabeli 2.2. Na mapie 2.3. przedstawiono lokalizację punktów badanych w 2016 r. wraz z wynikiem klasyfikacji elementów fizykochemicznych. 23

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Lp. Tabela 2.3. Charakterystyka punktów pomiarowych monitoringu diagnostycznego wód podziemnych badanych w 2016 roku w województwie opolskim (źródło: GIOŚ) Nr Identyfikator UE MONBADA (172) PUWG 1992 X PUWG 1992 Y 1 618 PL600097_001 446527,67 343581,37 kluczborski 2 639 PL600097_003 416023,39 328160,13 opolski 3 640 PL600097_002 432257,49 341333,53 opolski 4 641 PL600097_004 408546,36 336384,91 opolski 5 1345 PL600098_007 469735,00 333064,00 oleski 6 555 PL6000109_003 385124,64 304290,42 nyski 7 571 PL6000109_004 382047,34 289456,81 nyski 8 572 PL6000109_001 396043,32 281764,56 prudnicki 9 1869 PL6000109_002 388139,12 314598,32 brzeski 10 617 PL6000110_025 430425,00 316032,00 opolski 11 1284 PL6000110_023 447972,51 297071,25 strzelecki Powiat Gmina Miejscowość Kluczbork (gm. miejskowiejska) Dobrzeń Wielki (gm. wiejska) Murów (gm. wiejska) Popielów (gm. wiejska) Olesno (gm. miejskowiejska) Skoroszyce (gm. wiejska) Nysa (gm. miejskowiejska) Prudnik (gm. miejskowiejska) Grodków (gm. miejskowiejska) Turawa (gm. wiejska) Strzelce Opolskie (gm. miejskowiejska) Kluczbork Chróścice Nazwa dorzecza Radomierowice Karłowiczki Borki Wielkie Skoroszyce Nysa Rudziczka Grodków Zawada Strzelce Opolskie RZGW JCWPd 172 Kod UE JCWPd 172 Głębokość do stropu warstwy wodonośnej m Przedział ujętej warstwy wodonośnej m p.p.t Zwierciadło wody Typ ośrodka Wrocław 97 PLGW600097 Q 3,70 b.d. swobodne porowy Wrocław 97 PLGW600097 Q 3,00 b.d. swobodne porowy Rodzaj otworu Stratygrafia Użytkowanie terenu Wrocław 97 PLGW600097 Q 2,50 8,00-11,00 swobodne porowy piezometr Lasy Wrocław 97 PLGW600097 Q 4,40 25,00-35,00 swobodne porowy piezometr Poznań 98 PLGW600098 Q 2,30 9,00-11,00 swobodne porowy Wrocław 109 PLGW6000109 Pg+Ng 83,00 40,50-88,00 napięte porowy Wrocław 109 PLGW6000109 Pg+Ng 128,00 b.d. napięte porowy Lasy Lasy Grunty orne Zabudowa wiejska Grunty orne Zabudowa miejska zwarta Wrocław 109 PLGW6000109 Q b.d. źródło porowy źródło Lasy Wrocław 109 PLGW6000109 Pg+Ng 115,00 115,00-123,00 napięte porowy Wrocław 110 PLGW6000110 Q 2,60 61,00-87,00 swobodne porowy Wrocław 110 PLGW6000110 T 10,00 b.d. swobodne Lasy Lasy Lasy 12 1325 PL6000110_021 453850,27 322374,34 oleski Zębowice (gm. wiejska) Zębowice Wrocław 110 PLGW6000110 T 8,10 8,10-12,00 napięte porowoszczelinowy Grunty orne 13 1733 PL6000110_019 459188,33 306480,14 strzelecki Zawadzkie (gm. miejskowiejska) Zawadzkie Wrocław 110 PLGW6000110 Q 5,73 16,00-19,00 swobodne porowy piezometr Zabudowa wiejska 24

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Lp. Nr Identyfikator UE MONBADA (172) PUWG 1992 X PUWG 1992 Y 14 2660 PL6000110_020 456683,01 298138,01 strzelecki 15 2661 PL6000110_022 451197,99 315196,00 opolski 16 2662 PL6000110_018 461027,00 318630,00 oleski 17 370 PL6000127_009 417890,72 313652,50 opolski Powiat Gmina Miejscowość Jemielnica (gm. wiejska) Ozimek (gm. miejskowiejska) Dobrodzień (gm. miejskowiejska) Dąbrowa (gm. wiejska) Jemielnica Mnichus Dobrodzień Wrzoski Nazwa dorzecza RZGW JCWPd 172 Kod UE JCWPd 172 Głębokość do stropu warstwy wodonośnej m Przedział ujętej warstwy wodonośnej m p.p.t Zwierciadło wody Wrocław 110 PLGW6000110 T2 70,90 73,00-101,00 swobodne Typ ośrodka szczelinowokrasowy Wrocław 110 PLGW6000110 Q 1,00 b.d. swobodne porowy Wrocław 110 PLGW6000110 Q 8,00 16,00-22,50 swobodne porowy Wrocław 127 PLGW6000127 Q 2,00 25,00-33,00 swobodne porowy Rodzaj otworu brak danych Stratygrafia Użytkowanie terenu Grunty orne Lasy Zabudowa miejska luzna Grunty orne 18 371 PL6000127_011 417874,86 313645,00 opolski Dąbrowa (gm. wiejska) Wrzoski Wrocław 127 PLGW6000127 P1+2 535,00 535,00-590,00 napięte porowoszczelinowy Grunty orne 19 372 PL6000127_012 417871,12 313655,43 opolski Dąbrowa (gm. wiejska) Wrzoski Wrocław 127 PLGW6000127 T2 302,00 302,00-367,00 napięte szczelinowokrasowy Grunty orne 20 373 PL6000127_010 417884,38 313662,30 opolski Dąbrowa (gm. wiejska) Wrzoski Wrocław 127 PLGW6000127 K2 169,00 169,70-181,00 napięte porowoszczelinowy Grunty orne 21 619 PL6000127_002 438038,48 282887,01 krapkowicki 22 631 PL6000127_016 410493,15 287436,11 prudnicki 23 1055 PL6000127_013 417864,73 313649,36 opolski 24 1230 PL6000127_007 425938,82 289308,04 krapkowicki 25 1317 PL6000127_017 404399,95 273066,83 prudnicki 26 1836 PL6000127_020 416452,64 301693,49 opolski 27 1867 PL6000127_019 387895,46 274363,37 nyski Zdzieszowice (gm. miejskowiejska) Biała (gm. miejskowiejska) Dąbrowa (gm. wiejska) Krapkowice (gm. miejskowiejska) Lubrza (gm. wiejska) Prószków (gm. miejskowiejska) Głuchołazy (gm. miejskowiejska) Zdzieszowice Łącznik Wrzoski Krapkowice Dytmarów Jaśkowice Charbielin Wrocław 127 PLGW6000127 Pg+Ng 74,50 16,00-20,00 napięte porowy Wrocław 127 PLGW6000127 Q 5,30 19,00-21,00 swobodne porowy Wrocław 127 PLGW6000127 Q 1,70 8,30-9,30 swobodne porowy piezometr Wrocław 127 PLGW6000127 Pg+Ng 21,00 b.d. napięte porowy Wrocław 127 PLGW6000127 Q 11,10 14,40-17,40 swobodne porowy Wrocław 127 PLGW6000127 Q 11,00 30,00-55,00 swobodne porowy Wrocław 127 PLGW6000127 Q 12,00 12,00-18,00 napięte porowy Grunty orne Grunty orne Grunty orne Zabudowa miejska luzna Grunty orne Łąki i pastwiska 25

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Lp. Nr Identyfikator UE MONBADA (172) PUWG 1992 X PUWG 1992 Y 28 1868 PL6000127_014 417485,32 321002,09 opolski 29 2656 PL6000127_004 430376,00 292221,00 krapkowicki 30 2659 PL6000127_001 442499,00 287603,00 strzelecki 31 2664 PL6000127_003 435440,00 300697,00 opolski 32 2712 PL6000127_015 417485,32 321002,09 opolski 33 1197 PL6000140_002 418678,00 235224,00 głubczycki 34 1634 PL6000140_001 419090,00 235343,00 głubczycki 35 1999 PL6000140_004 403382,00 251037,00 głubczycki 36 2700 PL6000140_003 410981,35 246778,19 głubczycki 37 621 PL6000141_006 416571,95 255702,54 głubczycki 38 622 PL6000141_005 422099,05 253546,68 głubczycki 39 627 PL6000141_008 410377,62 250990,88 głubczycki 40 2671 PL6000141_003 430221,99 249448,02 głubczycki Powiat Gmina Miejscowość Branice (gm. wiejska) Głubczyce (gm. miejskowiejska) Branice (gm. wiejska) Głubczyce (gm. miejskowiejska) Baborów (gm. miejskowiejska) Baborów (gm. miejskowiejska) Dobrzeń Mały Gogolin Poręba Nazwa dorzecza Tarnów Opolski Dobrzeń Mały Wiechowice Wiechowice Krasne Pole Bliszczyce Bogdanowice Boguchwałów Chróstno Tłustomosty RZGW JCWPd 172 Kod UE JCWPd 172 Głębokość do stropu warstwy wodonośnej m Przedział ujętej warstwy wodonośnej m p.p.t Zwierciadło wody Typ ośrodka Rodzaj otworu Wrocław 127 PLGW6000127 Q 1,50 b.d. swobodne porowy piezometr Wrocław 127 PLGW6000127 T1 27,50 32,50-75,50 swobodne Wrocław 127 PLGW6000127 T1 50,00 56,00-70,00 swobodne Wrocław 127 PLGW6000127 T2 9,30 48,00-58,00 swobodne Dobrzeń Wielki (gm. wiejska) Gogolin (gm. miejskowiejska) Leśnica (gm. miejskowiejska) Tarnów Opolski (gm. wiejska) Dobrzeń Wielki (gm. wiejska) Branice (gm. wiejska) szczelinowokrasowy szczelinowokrasowy szczelinowokrasowy Wrocław 127 PLGW6000127 K2 17,00 41,00-43,00 napięte porowy piezometr Gliwice 140 PLGW6000140 Q 1,73 2,00-4,50 swobodne porowy piezometr Gliwice 140 PLGW6000140 Q 25,71 26,50-29,00 swobodne porowy piezometr Gliwice 140 PLGW6000140 Q 26,00 27,00-35,00 napięte porowy Gliwice 140 PLGW6000140 Q 10,50 25,00-29,00 swobodne porowy Gliwice 141 PLGW6000141 Q 7,00 b.d. swobodne porowy Gliwice 141 PLGW6000141 K2 6,50 10,00-14,20 swobodne Gliwice 141 PLGW6000141 C 6,40 85,00-95,00 swobodne szczelinowokrasowy Głubczyce (gm. miejskowiejska) porowoszczelinowy Gliwice 141 PLGW6000141 Q 37,00 43,00-45,50 swobodne porowy Stratygrafia Użytkowanie terenu Zabudowa wiejska Zabudowa miejska luzna Grunty orne Zabudowa miejska luzna Zabudowa wiejska 7. Grunty orne Zabudowa wiejska Zabudowa miejska luzna Zabudowa wiejska kopana Zabudowa wiejska Zabudowa wiejska Zabudowa wiejska 26

Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2014 roku Nr Identyfikator UE Lp. MONBADA (172) PUWG 1992 X PUWG 1992 Y Powiat Gmina Baborów (gm. miejskowiejska) Głubczyce PL6000141_007 413935,69 260259,59 głubczycki (gm. miejskowiejska) kędzierzyńsko- Bierawa (gm. PL6000143_006 452931,13 270789,43 kozielski wiejska) Miejscowość Dziećmarów Gliwice 141 PLGW6000141 Q 56,00 62,00-67,00 swobodne Gadzowice Gliwice 141 PLGW6000141 Q 4,00 9,50-15,00 swobodne Stara Kuźnia Gliwice 143 PLGW6000143 T1+2 264,00 279,00330,00 napięte RZGW JCWPd Kod UE JCWPd Straty172 172 grafia Głębokość Przedział do stropu ujętej Zwierciadło warstwy warstwy Typ ośrodka wody wodonośnej wodonośnej m m p.p.t Nazwa dorzecza Rodzaj otworu Użytkowanie terenu porowy Grunty orne porowy Grunty orne 41 2672 42 2699 43 364 44 365 PL6000143_008 452914,57 270801,67 kędzierzyńsko- Bierawa (gm. kozielski wiejska) Stara Kuźnia Gliwice 143 PLGW6000143 NgM 85,50 85,50-88,30 napięte porowy Łąki i pastwiska 45 366 PL6000143_009 452906,66 270801,74 kędzierzyńsko- Bierawa (gm. kozielski wiejska) Stara Kuźnia Gliwice 143 PLGW6000143 Q 2,40 18,00-26,00 swobodne porowy Łąki i pastwiska 46 1056 PL6000143_007 452916,54 270801,45 kędzierzyńsko- Bierawa (gm. kozielski wiejska) Stara Kuźnia Gliwice 143 PLGW6000143 Q 3,00 7,30-8,30 swobodne porowy piezometr PL6000141_004 425538,00 259502,00 głubczycki szczelinowo krasowy Łąki i pastwiska Objaśnienia: MONBADA - numer punktu badawczego sieci monitoringu według Monitoringowej Bazy Danych PSH; RZGW - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej na którego obszarze znajduje się punkt badawczy; JCWPd 172- numer jednolitej części wód podziemnych na obszarze której znajduje się punkt badawczy, wg nowego podziału; Charakter punktu: zwierciadło swobodne - wody o swobodnym zwierciadle wody, zwierciadło napięte - wody o napiętym zwierciadle wody; Stratygrafia: Q Czwartorzęd; Ng+Pg Trzeciorzęd (Ng Neogen, Pg Paleogen, NgM - Miocen); K (Kreda K1 Kreda dolna, K2 Kreda górna); T Trias (T1 Trias dolny, T2 Trias górny); P Perm, C Karbon. 27

Tabela 2.4 przedstawia wyniki klasyfikacji wód badanych w 2016 roku w województwie opolskim w sieci krajowej, przeprowadzonej w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Wody podziemne kontrolowane w 2016 r. na terenie województwa opolskiego charakteryzowały się w punktach pomiarowych: a) zróżnicowanym poziomem zanieczyszczenia: brak wód odpowiadających I klasie (wody bardzo dobrej jakości), wody odpowiadające klasie II (wody dobrej jakości) w 16 punktach: 618-Kluczbork, 639-Chróścice, 640-Radomierowice, 1345-Borki Wielkie, 555- Skoroszyce, 1869-Grodków, 1325-Zębowice, 2661-Mnichus, 373-Wrzoski, 619- Zdzieszowice, 631-Łącznik, 1230-Krapkowice, 2656-Gogolin, 2712-Dobrzeń Mały, 2700- Bliszczyce, 365-Stara Kuźnia; wody odpowiadające klasie III (wody zadowalającej jakości) w 16 punktach: 641-Karłowiczki, 572-Rudziczka, 617-Zawada, 1284-Strzelce Opolskie, 2662-Dobrodzień, 370-Wrzoski, 372-Wrzoski, 1317-Dytmarów, 2659-Poręba, 1634-Wiechowice, 621-Bogdanowice, 627-Chróstno, 2671-Tłustomosty, 2672-Dziećmarów, 2699- Gadzowice, 1056-Stara Kuźnia; wody odpowiadające IV klasie (wody niezadowalającej jakości) w 7 punktach: 1733-Zawadzkie, 2660-Jemielnica, 1836-Jaśkowice, 1867-Charbielin, 2664-Tarnów Opolski, 1999-Krasne Pole, 366-Stara Kuźnia; wody odpowiadające V klasie (wody złej jakości) w 7 punktach: 571-Nysa, 371-Wrzoski, 1055-Wrzoski, 1868-Dobrzeń Mały, 1197-Wiechowice, 622-Boguchwałów, 364-Stara Kuźnia; b) zawartością następujących substancji zanieczyszczających wody podziemne (wskaźniki w klasie IV lub V): azotany (NO3) 2660-Jemielnica, 1867-Charbielin, 1868-Dobrzeń Mały, 2664- Tarnów Opolski, 1634-Wiechowice, 622-Boguchwałów stężenie azotanów w przedziale 58,4-81,4 mg/l, odczyn ph 1733-Zawadzkie, 371-Wrzoski, 1055-Wrzoski, 364-Stara Kuźnia, 1056-Stara Kuźnia zakres ph 5,6-10,2, żelazo (Fe) 641-Karłowiczki, 617-Zawada, 1733-Zawadzkie, 370-Wrzoski, 1055- Wrzoski, 1836-Jaśkowice, 366-Stara Kuźnia stężenie w przedziale 6,95-16,48 mg/l, temperatura (temp) 372-Wrzoski (18,3 C), jon amonowy (NH4) 364-Stara Kuźnia (2,03 mg/l), arsen (As) 1055-Wrzoski (0,021 mg/l), siarczany (SO4) 371-Wrzoski, 364-Stara Kuźnia (316 mg/l), chlorki (Cl) 364-Stara Kuźnia (287 mg/l), bor (B) 364-Stara Kuźnia (1,23 mg/l), ogólny węgiel organiczny (TOC) 366-Stara Kuźnia, 1733-Zawadzkie (17,0-26,0 mg/l), fluorki (F) 571-Nysa (4,49 mg/l), potas (K) 371-Wrzoski, 1868-Dobrzeń Mały, 1197-Wiechowice, 622-Boguchwałów (20,4-81,8 mg/l), nikiel (Ni) 1055-Wrzoski (0,2021 mg/l), mangan (Mn) 1868-Dobrzeń Mały, 1999-Krasne Pole (1,131; 1,395-mg/l), fosforany (PO4) 622-Boguchwałów (7,34 mg/l), sód (Na) 364-Stara Kuźnia (422 mg/l), molibden (Mo) 364-Stara Kuźnia (0,04721 mg/l). 28

Mapa 2.3. Sieć pomiarowa z wynikami klasyfikacji wód podziemnych w punktach monitoringu diagnostycznego w województwie opolskim w 2016 r. (źródło: GIOŚ, WIOŚ) 29

Tabela 2.4. Klasy jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych monitoringu diagnostycznego w roku 2016 (źródło: GIOŚ) Lp. JCWPd 172 Miejscowość Wskaźniki w II klasie Nr Monbada Wskaźniki w III klasie Wskaźniki w IV klasie Wskaźniki w V klasie KLASA SURO- WA 2016 KLASA ORGANIKA 2016 KLASA KOŃCOWA 2016 Przyczyna zmiany klasy jakości 1 618 97 Kluczbork NO3, temp, Mn, Ca II II 2 639 97 Chróścice Fe, temp, Mn O2 III II tylko O2 w III klasie jakości (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) 3 640 97 Radomierowice temp, Ca Fe, Mn, O2 III II tylko Fe i Mn (geogeniczne pochodzenie wskaźników) oraz O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości, głębokość otworu 13 m, poziom wodonośny nieizolowany 4 641 97 Karłowiczki SO4, temp, Mn, Ca O2 Fe IV III tylko Fe w IV klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika) 5 1345 98 Borki Wielkie Fe, Mn temp, O2 III II 6 555 109 Skoroszyce temp, Mn Fe, O2 III II tylko temperatura (parametr wrażliwy na warunki atmosferyczne) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości tylko Fe (geogeniczne pochodzenie) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości 7 571 109 Nysa Fe, Mn temp, As, O2 F V V 8 572 109 Rudziczka NO3 III III 9 1869 109 Grodków NH4, PEW, Mn, Na, Ca Fe, temp, HCO3 III II tylko temperatura (parametr wrażliwy na warunki atmosferyczne) oraz Fe i HCO3 (geogeniczne pochodzenie) w III klasie jakości, gł. otworu 132 m, poziom wodonośny izolowany iłem i iłem piaszczystym o łącznej miąższości 75 m 10 617 110 Zawada temp Mn, O2 Fe IV III tylko Fe w IV klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika) 11 1284 110 Strzelce Opolskie SO4, temp, NO3, Ca III III PEW, HCO3, Cl 12 1325 110 Zębowice NO3, SO4, temp, HCO3, Ca O2 III II tylko O2 w III klasie jakości (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) 13 1733 110 Zawadzkie temp Mn, O2 Fe, ph TOC V I IV tylko TOC w V klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika), poziom nieizolowany od powierzchni terenu 14 2660 110 Jemielnica temp, HCO3, Ca NO3 IV IV 15 2661 110 Mnichus temp, Mn Fe, O2 III II tylko Fe (geogeniczne pochodzenie) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości, gł. otworu 34 m, poziom wodonośny nieizolowany 16 2662 110 Dobrodzień SO4, temp, Mn, Ca NO3 III III 17 370 127 Wrzoski NH4, temp, Ca Mn, O2 Fe IV III tylko Fe w IV klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika) 18 371 127 Wrzoski PEW, Na temp, Ca ph K, SO4 V V 19 372 127 Wrzoski SO4, HCO3, Ca, F Fe, O2 temp IV III tylko temperatura w IV klasie jakości (parametr wrażliwy na warunki atmosferyczne) 20 373 127 Wrzoski Fe, SO4, PEW, HCO3, Na, Ca, temp, O2 III II F tylko temperatura (parametr wrażliwy na warunki atmosferyczne) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości 21 619 127 Zdzieszowice HCO3, Mn, Ca Fe, temp, O2 III II tylko Fe (geogeniczne pochodzenie wskaźnika) oraz temp. (parametr wrażliwy na warunki atmosferyczne) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości, głębokość otworu 102.5 m, poziom wodonośny izolowany iłami o miąższości 41.5 m, podścielony iłami 22 631 127 Łącznik temp, Mn Fe III II tylko Fe w III klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika) 23 1055 127 Wrzoski SO4, Mn temp, Co, O2 Fe, ph, As Ni V V 24 1230 127 Krapkowice Fe, Mn 25 1317 127 Dytmarów SO4, temp, PEW, Cl temp, O2 NO3, Ca III I III III II tylko temperatura (parametr wrażliwy na warunki atmosferyczne) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości 30

Lp. JCWPd 172 Miejscowość Wskaźniki w II klasie Nr Monbada Wskaźniki w III klasie Wskaźniki w IV klasie Wskaźniki w V klasie KLASA SURO- WA 2016 KLASA ORGANIKA 2016 KLASA KOŃCOWA 2016 Przyczyna zmiany klasy jakości 26 1836 127 Jaśkowice temp, Mn Fe V IV tylko Fe w V klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika), brak wskaźników w IV klasie 27 1867 127 Charbielin SO4, temp, Mn, Ca Fe NO3 IV IV 28 1868 127 Dobrzeń Mały SO4, PEW, HCO3 Fe, temp, Ca NO3 K, Mn V V 29 2656 127 Gogolin Fe, temp, HCO3, Mn, Ca O2 III II tylko O2 w III klasie jakości (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) 30 2659 127 Poręba temp, HCO3, Ca NO3 III III 31 2664 127 Tarnów Opolski SO4, temp, PEW, HCO3 Ca NO3 IV IV 32 2712 127 Dobrzeń Mały Fe, temp, HCO3, Ca 33 1197 140 Wiechowice SO4, PEW, Cl 34 1634 140 Wiechowice NO3, SO4, temp, HCO3 temp, HCO3, Ca II NO3 K V V Ca III III II 35 1999 140 Krasne Pole temp O2 Mn V IV tylko Mn w V klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika), brak wskaźników w IV klasie jakości 36 2700 140 Bliszczyce NO3, SO4, temp, Ca II II 37 621 141 Bogdanowice 38 622 141 Boguchwałów 39 627 141 Chróstno SO4, temp, HCO3 SO4, temp, PEW, HCO3, V, Mo NH4, temp, Mn, Ca, Cl NO3, Ca III III Ca NO3 K, PO4 V V K III III 40 2671 141 Tłustomosty 41 2672 141 Dziećmarów SO4, temp, PEW, HCO3 temp, HCO3, Ca, Ni NO3, Ca III III NO3 III III 42 2699 141 Gadzowice SO4, Mn, Se, Ca 43 364 143 Stara Kuźnia temp, PEW O2 44 365 143 Stara Kuźnia temp, HCO3, Mn, Ca Fe, NO3 III III NH4, ph, SO4, Cl, B Na, Mo Fe, O2 III II V V tylko Fe (geogeniczne pochodzenie) i O2 (pomiar w zróżnicowanych warunkach środowiskowych) w III klasie jakości 45 366 143 Stara Kuźnia temp Mn, O2 TOC Fe V IV tylko Fe w V klasie jakości (geogeniczne pochodzenie wskaźnika) 46 1056 143 Stara Kuźnia Fe, temp, Mn, Ni K, O2 ph IV I III tylko ph w IV klasie jakości - wartość charakterystyczna dla danego obszaru, głębokość otworu 9 m, poziom wodonośny nieizolowany Ze względu na wrażliwość temperatury wody na warunki atmosferyczne oraz geogeniczne pochodzenie żelaza, manganu i wodorowęglanów, jak również prowadzenie pomiarów tlenu rozpuszczonego w zróżnicowanych warunkach środowiskowych, wymienione wskaźniki nie miały wpływu na końcową ocenę (tab. 2.3). Również odczyn ph, ze względu na wartość charakterystyczną dla obszaru, nie wpłynął na ocenę końcową (dotyczy punktu 1056-Stara Kuźnia). Wyniki badań wód podziemnych, przeprowadzone w 2016 roku na terenie województwa opolskiego wykazały w 14 punktach pomiarowych niezadowalającą (IV klasa), bądź złą (V klasa) jakość wód, co odpowiada złemu stanowi wód (30% ogólnej liczby skontrolowanych punktów (rys. 2.2) oraz w 16 punktach zadowalającą i w 16 punktach dobrą jakość (dobry stan wód). Na terenie województwa opolskiego nie stwierdzono w ramach badań monitoringowych występowania wód o bardzo dobrej jakości (I klasa). 31

Rys. 2.2. Jakość wód podziemnych w 2016 roku w województwie opolskim według badań monitoringowych sieci krajowej (źródło: GIOŚ, WIOŚ) 3. HAŁAS Zgodnie z zapisem art. 26 i 117 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.) jednym z zadań Państwowego Monitoringu Środowiska jest obserwacja zmian oraz ocena stanu akustycznego środowiska na podstawie wyników pomiarów poziomów hałasu z uwzględnieniem pozostałych danych, w szczególności demograficznych oraz dotyczących sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu. W rozumieniu tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszeniu poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy jest on przekroczony. W 2016 roku, zgodnie z Programem Monitoringu Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2016-2020, przeprowadził badania hałasu drogowego oraz kolejowego w mieście Olesno. Pomiary hałasu drogowego zostały przeprowadzone w 9 punktach pomiarowych. W 6 lokalizacjach prowadzono krótkookresowe pomiary poziomu dźwięku, a w pozostałych 3 punktach wykonano badania długookresowe. Pomiary hałasu kolejowego zostały wykonane w 2 punktach pomiarowych. Ponadto WIOŚ w Opolu przeprowadził badania w trzech punktach pomiarowych w Opolu, przy ulicach: Jana III Sobieskiego, Kazimierza Pużaka i Grudzickiej, w ramach współpracy z Urzędem Miasta Opola. Rozmieszczenie punktów pomiarowych na terenie miasta Olesno przedstawiono na mapie 3.1, natomiast lokalizację punktów, w których przeprowadzono pomiary hałasu drogowego w Opolu przedstawiono na mapie 3.2. Wszystkie wyniki z wykonanych badań zestawiono w tabelach 3.1-3.4 i porównano z wartościami dopuszczalnymi, które określone są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112). Badania hałasu drogowego krótkookresowego zostały przeprowadzone w 6 punktach pomiarowych rozmieszczonych na obszarze miasta Olesno. Pomiary były wykonywane całodobowo, w sposób ciągły, z podziałem na porę dnia (6:00-22:00) i porę nocy (22:00-6:00). Punkty pomiarowe zostały usytuowane w odległości 10 m od drogi, na wysokości 4 m nad poziomem terenu. Na podstawie wykonanych badań określono równoważny poziom dźwięku dla pory dnia oraz pory nocy. W porze dnia dopuszczalny poziom dźwięku został przekroczony w czterech punktach pomiarowych, natomiast w porze nocy w pięciu punktach. Przy ul. Dobrodzieńskiej 32

ponadnormatywny hałas nie wystąpił przez całą dobę, natomiast przy ul. Konopnickiej przekroczenie zarejestrowano jedynie w porze nocy. Maksymalne przekroczenia, zarówno w dzień jak i w nocy, wystąpiły przy ul. Kluczborskiej, przy drodze krajowej nr 11 i wyniosły 9,8 db dla pory dziennej i 13,6 db dla pory nocnej. Wyniki z przeprowadzonych badań hałasu drogowego krótkookresowego w Oleśnie zostały zestawione w tabeli 3.1 i na rysunku 3.1. Mapa 3.1. Lokalizacja punktów pomiarowych monitoringu hałasu na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ Opole) 1. ul. Małe Przedmieście 2. ul. Krasickiego 3. ul. Lubliniecka 4. ul. Opolska 5. ul. Dobrodzieńska 6. ul. Kluczborska 7. ul. Konopnickiej 8. ul. Kościuszki 9. ul. Gorzowska 10. ul. Arnsberska 11. ul. Sienkiewicza 33

Lp. Lokalizacja punktu pomiarowego 1 ul. Opolska 2 ul. Dobrodzieńska 3 ul. Kluczborska 4 ul. Konopnickiej 5 ul. Kościuszki 6 ul. Gorzowska Tabela 3.1. Wyniki pomiarów hałasu drogowego krótkookresowego na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Przeznaczenie terenu Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Równoważny poziom dźwięku LAeqD równoważny poziom hałasu dla pory dnia w decybelach [db] (godz. 6.00-22.00) LAeqN równoważny poziom hałasu dla pory nocy w decybelach [db] (godz. 22.00-6.00) Dopuszczalny poziom dźwięku Rys. 3.1. Wyniki pomiarów hałasu drogowego krótkookresowego na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Wartość przekroczenia LAeqD LAeqN LAeqD LAeqN LAeqD LAeqN dzień noc dzień noc dzień noc [db] 65,4 59,2 61 56 4,4 3,2 59,5 54,4 65 56 - - 70,8 69,6 61 56 9,8 13,6 64,4 57,3 65 56-1,3 65,4 57,7 65 56 0,4 1,7 62,5 56,5 61 56 1,5 0,5 W roku 2016 pomiary hałasu drogowego długookresowego zostały wykonane w 3 punktach pomiarowych przy ulicach: Małe Przedmieście, Krasickiego oraz Lublinieckiej. Punkty zostały zlokalizowane przy drodze wojewódzkiej, powiatowej oraz krajowej, w odległości 10 m od krawędzi jezdni, na wysokości 4 m nad poziomem terenu. Pomiary były prowadzone przez 3 doby w porze wiosennej, 2 doby w porze letniej oraz 3 doby w porze jesienno-zimowej, z podziałem na porę dnia, wieczoru i nocy. W każdej sesji pomiarowej wykonano jeden całodobowy pomiar podczas weekendu. 34

Lp. Dopuszczalne poziomy hałasu długookresowego zostały przekroczone w jednym punkcie pomiarowym zlokalizowanym przy ul. Lublinieckiej, przy drodze krajowej nr 11. Wyniki z przeprowadzonych pomiarów wykazały przekroczenie o wartości 6,9 db dla pory dnia, wieczoru i nocy oraz 5,2 db dla pory nocy. W pozostałych dwóch punktach: przy ul. Małe Przedmieście i Krasickiego nie zarejestrowano ponadnormatywnych poziomów dźwięku. Wyniki z przeprowadzonych badań hałasu drogowego długookresowego w Oleśnie zostały zestawione w tabeli 3.2 i na rysunku 3.2. Lokalizacja punktu pomiarowego 1 ul. Małe Przedmieście 2 ul. Krasickiego 3 ul. Lubliniecka Tabela 3.2. Wyniki pomiaru hałasu drogowego długookresowego na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Przeznaczenie terenu Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej Teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Długookresowy średni poziom dźwięku Dopuszczalny poziom dźwięku Wartość przekroczenia LDWN LN LDWN LN LDWN LN dzień, wieczór i noc noc dzień, wieczór i noc [db] noc dzień, wieczór i noc 63,3 53,4 68 59 - - 61,5 51,8 68 59 - - noc 70,9 64,2 64 59 6,9 5,2 LDWN długookresowy średni poziom dźwięku A, wyrażony w [db], wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od 6.00 do 18.00), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18.00 do godz. 22.00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00), LN długookresowy średni poziom dźwięku A, wyrażony w [db], wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (godz. 22.00-6.00). Rys. 3.2. Wyniki pomiaru hałasu drogowego długookresowego na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ) 35

Pomiary hałasu kolejowego w 2016 roku zostały przeprowadzone w dwóch punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta Olesno, przy linii kolejowej nr 143 na odcinku Sowczyce - Olesno Śląskie - Stare Olesno. Pomiary były prowadzone całą dobę z podziałem na porę dnia (6:00-22:00) i porę nocy (22:00-6:00). Wartość równoważnego poziomu dźwięku została wyznaczona z wykorzystaniem procedury pomiarów poziomu ekspozycyjnego dźwięku w odniesieniu do pojedynczych zdarzeń akustycznych, której celem było określenie poziomów hałasu wprowadzanego do środowiska w związku z eksploatacją linii kolejowej. Podczas wykonywania badań przyjęto 3 klasy pojedynczych zdarzeń akustycznych, polegających na przejazdach: pociągów pasażerskich dalekobieżnych, pociągów towarowych oraz pociągów specjalnych. W punkcie pomiarowym zlokalizowanym przy ul. Arnsberskiej na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zarejestrowano przekroczenia o wartości 3,2 db w porze dnia i 9,3 db w porze nocy. W drugim punkcie pomiarowym przy ul. Sienkiewicza, na terenie zabudowy mieszkaniowo-usługowej, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu wystąpiło tylko w porze nocy i wyniosło 3,3 db. Wyniki z przeprowadzonych badań hałasu kolejowego w Oleśnie zostały zestawione w tabeli 3.3 i na rysunku 3.3. Tabela 3.3. Wyniki pomiarów hałasu kolejowego na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Lp. Lokalizacja punktu pomiarowego 1 ul. Arnsberska 2 ul. Sienkiewicza Przeznaczenie terenu Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Równoważny poziom dźwięku Dopuszczalny poziom dźwięku Wartość przekroczenia LAeqD LAeqN LAeqD LAeqN LAeqD LAeqN dzień noc dzień noc dzień noc [db] 64,2 65,3 61 56 3,2 9,3 59,0 59,3 65 56-3,3 Rys. 3.3. Wyniki pomiarów hałasu kolejowego na terenie miasta Olesno w 2016 roku (źródło: WIOŚ) 36

W ramach współpracy z Urzędem Miasta Opola, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu wykonał dodatkowo pomiary hałasu drogowego w trzech punktach zlokalizowanych w Opolu (mapa 3.2). Przekroczenia, zarówno w porze dnia jak i nocy, wystąpiły w dwóch punktach pomiarowych przy ul. Jana III Sobieskiego i Kazimierza Pużaka. Maksymalne wartości zarejestrowano w punkcie pomiarowym zlokalizowanym przy ul. Jana III Sobieskiego, przy drodze wojewódzkiej nr 454 i wyniosły: 4,7 db dla pory dnia oraz 6,6 db dla pory nocy. W punkcie przy ul. Grudzickiej, przy drodze powiatowej nr 2003 O, wartości dopuszczalne poziomu dźwięku nie zostały przekroczone. Wyniki z przeprowadzonych badań hałasu drogowego w Opolu zostały zestawione w tabeli 3.4 i na rysunku 3.4. Mapa 3.2. Lokalizacja punktów pomiarowych hałasu drogowego krótkookresowego na terenie miasta Opola w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Ulica Kazimierza Pużaka (droga powiatowa nr 2003 O) Ulica Jana III Sobieskiego (droga wojewódzka nr 454) 37

Ulica Grudzicka (droga powiatowa nr 2003 O) Tabela 3.4. Wyniki pomiarów hałasu drogowego krótkookresowego na terenie miasta Opola w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Lp. 1 2 3 Lokalizacja punktu pomiarowego Opole ul. Jana III Sobieskiego Opole ul. Kazimierza Pużaka Opole ul. Grudzicka Przeznaczenie terenu Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowousługowej Równoważny poziom dźwięku Dopuszczalny poziom dźwięku Wartość przekroczenia LAeqD LAeqN LAeqD LAeqN LAeqD LAeqN dzień noc dzień noc dzień noc [db] 69,7 62,6 65 56 4,7 6,6 65,8 58,1 65 56 0,8 2,1 63,1 55,3 65 56 - - LAeqD równoważny poziom hałasu dla pory dnia w decybelach [db] (godz. 6.00-22.00) LAeqN równoważny poziom hałasu dla pory nocy w decybelach [db] (godz. 22.00-6.00) Rys. 3.4. Wyniki pomiarów hałasu drogowego krótkookresowego na terenie miasta Opola w 2016 roku (źródło: WIOŚ) 38

4. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Polem elektromagnetycznym, zgodnie z art. 3 pkt 18 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.), nazywa się pola elektryczne, magnetyczne i elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz. Charakteryzują je takie wielkości fizyczne jak: gęstość mocy pola (W/m 2 ) oraz natężenie składowej elektrycznej (V/m) i magnetycznej (A/m) pola. Za najbardziej istotne źródła promieniowania elektromagnetycznego uznaje się: urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne i radionawigacyjne oraz obiekty i urządzenia energetyczne. W ramach Państwowego Monitoringu Środowiska dokonuje się oceny poziomów pól elektromagnetycznych oraz obserwacji ich zmian. Zadaniem Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska jest prowadzenie okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Ponadto jest on zobowiązany do prowadzenia i corocznego aktualizowania rejestru, który zawiera informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. nr 221 poz. 1645) co roku wyznacza się po 15 punktów pomiarowych w każdym z trzech obszarów: centralne dzielnice lub osiedla miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys., pozostałe miasta, tereny wiejskie. Pomiary wykonuje się przy dobrej pogodzie, w temperaturze nie niższej niż 0 C, przy wilgotności względnej nie większej niż 75%, bez opadów atmosferycznych. Trwają one nieprzerwanie przez 2 godziny, z częstotliwością próbkowania co najmniej jednej próbki co 10 sekund, pomiędzy godzinami 10 00 a 16 00 w dni robocze. W roku 2016 na terenie województwa opolskiego badania poziomów pól elektromagnetycznych wykonano w 45 punktach pomiarowych, rozmieszczonych na terenie całego województwa. Ich celem było określnie oddziaływania pól elektromagnetycznych w miejscach dostępnych dla ludności, przez co rozumie się wszystkie miejsca, z wyjątkiem takich, do których dostęp ludności jest zabroniony lub niemożliwy bez użycia sprzętu technicznego. Lokalizacje punktów pomiarowych przedstawiono na mapie 4.1. Wyniki pomiarów monitoringowych poziomów pól elekromagnetycznych zostały przedstawione w tabeli 4.1. W żadnym punkcie pomiarowym nie stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnej, która zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymywania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) wynosi 7 V/m. W 12 punktach wynik pomiaru znalazł się poniżej progu czułości sondy pomiarowej. Średnia wartość dla całego roku wyniosła 0,45 V/m, co stanowi 6,4% wartości dopuszczalnej, natomiast średnie wyniki poziomów PEM dla każdego rodzaju obszaru przedstawiono w tabeli 4.1 oraz na rys. 4.1. 39

Mapa 4.1. Lokalizacja punktów, w których przeprowadzono monitoringowe pomiary poziomów PEM na terenie województwa opolskiego w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Lokalizacja punktów 1-45 odpowiada tabeli 4.1 40

Lp. Tabela 4.1. Wyniki pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych wykonanych w województwie opolskim w 2016 roku (źródło: WIOŚ) Obszar Lokalizacja punktu pomiarowego Współrzędne geograficzne punktu pomiarowego Szerokość Maksymalne wartości poziomów pól elektromagnetycznych zmierzonych w roku 2016 na terenie województwa opolskiego dla każdego badanego obszaru wynoszą: 1,5 V/m dla miast o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys., w punkcie zlokalizowanym w Opolu przy ul. Budziszyńskiej, 2,3 V/m dla pozostałych miast, Tereny w punkcie wiejskie zlokalizowanym w Kluczborku przy ul. Kołłątaja, 1,2 V/m da terenów wiejskich, w punkcie zlokalizowanym we wsi Łosiów w powiecie brzeskim. Rys. 4.1. Średnie wartości poziomów pól elektromagnetycznych dla poszczególnych obszarów uzyskane w województwie opolskim w 2016 roku (źródło: WIOŚ) 41 Długość Miasta o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys. 1 Opole ul. Budziszyńska 50 40'03.2" N 17 57'20.4" E 1,5 2 Opole ul. Domańskiego 50 39'53.6" N 17 53'35.7" E 0,4 3 Opole Plac Kopernika 50 40'09.0" N 17 55'36.6" E 0,6 4 Opole ul. Nowowiejska 50 39'49.5" N 17 59'05.8" E 0,4 5 Opole ul. Plebiscytowa 50 39'49.1" N 17 56'31.1" E 0,5 6 Opole ul. Wiejska 50 41'01.4" N 17 57'21.7" E 0,5 7 Opole ul. Witosa 50 40'40.6" N 17 58'27.3" E 0,5 8 Opole ul. Wróblewskiego 50 39'33.7" N 17 53'38.8" E 0,9 9 Opole ul. Wyczółkowskiego 50 39'41.8" N 17 54'02.4" E <0,2 10 Kędzierzyn Koźle ul. Benisza 50 20'42.2" N 18 14'17.2" E 0,3 11 Kędzierzyn Koźle ul. Grabskiego 50 19'34.4" N 18 14'50.9" E 0,7 12 Kędzierzyn Koźle ul. Krzywoustego 50 20'53.6" N 18 14'09.3" E 0,7 13 Kędzierzyn Koźle ul. Kwiatowa 50 20'18.7" N 18 11'55.7" E 0,6 14 Kędzierzyn Koźle ul. Matejki 50 20'29.9" N 18 12'42.5" E 0,6 15 Kędzierzyn Koźle ul. Przodowników Pracy 50 19'26.1" N 18 14'39.3" E <0,2 Pozostałe miasta Średnie natężenie pola elektrycznego [V/m] 16 Brzeg ul. Łokietka 50 51'21.1" N 17 28'42.4 " E 0,6 17 Lewin Brzeski ul. Narutowicza 50 44'57.2" N 17 37'17.8" E <0,2 18 Głubczyce ul. Dworcowa 50 11'53.9" N 17 48'44.5" E 0,3 19 Kietrz ul. Głowackiego 50 04'44.3" N 18 00'40.7" E 0,2 20 Kluczbork ul. Kołłątaja 50 58'45.5" N 18 12'11.3" E 2,3 21 Byczyna ul. Polanowicka 51 06'43.4" N 18 12'16.1" E 0,2 22 Namysłów ul. Chrobrego 51 04'38.4" N 17 42'46.7" E 2,2 23 Olesno ul. Kilińskiego 50 52'17.8" N 18 24'30.7" E 0,2 24 Dobrodzień Plac Wolności 50 43'43.6" N 18 26'36.8" E <0,2 25 Prudnik ul. Rynek 50 19'19.0" N 17 34'49.0" E 0,6 26 Głogówek ul. 3 Maja 50 21'20.2" N 17 52'03.4" E 0,4 27 Krapkowice ul. Opolska 50 28'45.2" N 17 57'51.0" E 0,5 28 Nysa ul. Bema 50 28'37.4" N 17 20'20.6" E 0,2 29 Strzelce Opolskie ul. Kopernika 50 30'46.7" N 18 18'20.9" E <0,2 30 Ozimek ul. Powstańców Śląskich 50 40'48.1" N 18 12'43.4" E 0,2 31 Lubsza powiat brzeski 50 55'03.8" N 17 31'40.1" E 0,3 32 Skarbimierz powiat brzeski 50 50'52.5" N 17 25'59.2" E <0,2 33 Skorogoszcz powiat brzeski 50 45'40.8" N 17 40'41.1" E 0,4 34 Łosiów powiat brzeski 50 47'27.5" N 17 33'43.9" E 1,2 35 Pokój powiat namysłowski 50 54'09.5" N 17 50'18.6" E <0,2 36 Krasowice powiat namysłowski 51 04'22.2" N 17 36'27.2" E 0,4 37 Baldwinowice powiat namysłowski 51 07'04.1" N 17 48'30.7" E <0,2 38 Bąków powiat kluczborski 50 57'41.3" N 18 18'41.0" E 0,2 39 Lasowice Wielkie powiat kluczborski 50 52'16.2" N 18 13'10.5" E 0,2 40 Ligota Dolna powiat kluczborski 50 58'22.0" N 18 10'20.2" E 0,2 41 Kujakowice Górne powiat kluczborski 51 00'09.3" N 18 16'01.4" E <0,2 42 Wierzbie powiat oleski 51 07'33.2" N 18 32'09.6" E <0,2 43 Nowa Wieś powiat oleski 51 03'19.3" N 18 24'46.9" E 0,2 44 Kadłub Wolny powiat oleski 50 46'15.2" N 18 22'34.9" E <0,2 45 Pludry powiat oleski 50 39'54.7" N 18 28'16.6" E <0,2 Poziom dopuszczalny 7,0 Średnie natężenie pola elektrycznego dla poszczególnych rodzajów terenów [V/m] 0,56 0,55 0,25

Maksymalne wartości poziomów pól elektromagnetycznych zmierzonych w roku 2016 na terenie województwa opolskiego dla każdego badanego obszaru wynoszą: 1,5 V/m dla miast o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys., w punkcie zlokalizowanym w Opolu przy ul. Budziszyńskiej, 2,3 V/m dla pozostałych miast, w punkcie zlokalizowanym w Kluczborku przy ul. Kołłątaja, 1,2 V/m da terenów wiejskich, w punkcie zlokalizowanym we wsi Łosiów w powiecie brzeskim. Rys. 4.1. Średnie wartości poziomów pól elektromagnetycznych dla poszczególnych obszarów uzyskane w województwie opolskim w 2016 roku (źródło: WIOŚ) 42

5. ODPADY 5.1. Odpady komunalne i selektywna zbiórka odpadów Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wyłączonych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty infrastruktury, tj. handel, usługi, zakłady rzemieślnicze, zakłady produkcyjne w części socjalnej, targowiska, szkolnictwo i inne. W strumieniu zmieszanych odpadów komunalnych wyróżnia się następujące ich rodzaje: odpady kuchenne ulegające biodegradacji, papier i tektura, opakowania wielomateriałowe, tworzywa sztuczne, szkło, metale, odzież, tekstylia, drewno, odpady wielkogabarytowe, odpady z pielęgnacji terenów zielonych, odpady z czyszczenia ulic i placów oraz odpady z targowisk. Ponadto w strumieniu odpadów komunalnych występują także odpady niebezpieczne, w tym zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady remontowo budowlane (przede wszystkim te zawierające azbest). Selektywna zbiórka odpadów jest jednym z podstawowych działań mających na celu zmniejszenie strumienia odpadów trafiających na składowisko i skierowanie pozyskanego w ten sposób surowca do wtórnego wykorzystania. Wdrażanie systemu selektywnego gromadzenia wybranych grup odpadów jest zadaniem własnym gminy i wynika z obowiązujących aktualnie w Polsce przepisów prawa: ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1987, z późn. zm.) i ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1289). Wszyscy mieszkańcy miasta Opola objęci są zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych. Sposoby selektywnego zbierania odpadów komunalnych stosowane w Opolu to: systemem donoszenia w wybranych punktach miasta (na osiedlach mieszkaniowych, parkingach, stacjach benzynowych, w przedsiębiorstwach, placówkach oświatowych, przy cmentarzach, centrach handlowych) ustawia się odpowiednio oznakowane pojemniki do selektywnej zbiórki; inaczej system gniazd recyklingowych lub w sąsiedztwie; systemem u źródła indywidualna zbiórka na każdej posesji, na terenach o zabudowie jednorodzinnej; polega na zbieraniu konkretnych rodzajów odpadów do osobnych pojemników, dzięki czemu pozyskuje się czyste frakcje poszczególnych odpadów. Fot. 5.1. Miejsce zbiórki odpadów komunalnych 43

W roku 2016, w mieście Opolu, oprócz strumienia zmieszanych odpadów komunalnych zbieranych do czarnych kontenerów, wydzielane były odpady zbierane w sposób selektywny w postaci: opakowań ze szkła białego i kolorowego pojemnik z zieloną klapą, zmieszanych odpadów opakowaniowych (tworzyw sztucznych, papieru i tektury, puszek, opakowań wielomateriałowych) pojemnik z żółtą klapą, oraz bioodpadów pojemnik brązowy. Rozmieszczenie pojemników do selektywnej zbiórki jest kontrolowane i modyfikowane według potrzeb. W roku 2016 prowadzono także selektywną zbiórkę: odpadów niebezpiecznych zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego systemem mobilnym polega on na zastosowaniu kontenera (z możliwością jego transportu), który mieści w sobie specjalistyczne pojemniki przystosowane do bezpiecznego przechowywania różnego rodzaju odpadów niebezpiecznych. W ramach zbiórki przyjmowane były m.in.: przeterminowane leki, baterie i akumulatory, farby, lakiery, rozpuszczalniki, opakowania po farbach, środkach ochrony roślin, zużyte oleje silnikowe, lampy fluorescencyjne, termometry, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, tusze i tonery drukarskie; odpadów wielkogabarytowych zbiórka odbywa się według harmonogramów; zużytych baterii i akumulatorów małogabarytowych w placówkach oświatowych, obiektach handlowo usługowych i obiektach administracji publicznej na terenie miasta; przeterminowanych leków i termometrów w wybranych aptekach na terenie Opola. W 2016 r. na terenie miasta Opola, działały dwa Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), przy ulicy ul. 10 Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej 4 oraz przy ul. Podmiejskiej 69. Fot. 5.2. Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych w Opolu źródło: http://smieciopolis.opole.pl/pszok/ 44

Ilości zebranych odpadów komunalnych, w tym odpadów zebranych selektywnie przedstawiono w tabeli 5.1. Dane uzyskano w wyniku corocznie przeprowadzanej przez Wydział Monitoringu Środowiska WIOŚ w Opolu, ankietyzacji gmin województwa opolskiego w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi i selektywnej zbiórki odpadów oraz Sprawozdania Wójta, Burmistrza lub Prezydenta Miasta z Realizacji Zadań z Zakresu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi za rok 2016. Tabela 5.1. Gospodarka odpadami komunalnymi w 2016 r. (źródło: WIOŚ) Gmina PSZOK ilość zebranych odpadów komunalnych Ilość odpadów komunalnych zebranych z terenu gminy Ilość odpadów Ilość odpadów zdeponowazagospodarowanych na nych w sposób składowisku inny niż (Mg) składowanie (Mg) Miejsce składowania odpadów Proces zagospodarowania odpadów * P SZ TW 0,0 51 994,0 654,7 1 866,4 240,6 Opole (2) 2 451,4 Mg Województwo opolskie 51 994,0 Mg 437 kg/miesz./r. 328 783,6 Mg 331 kg/miesz./r. Ilość odpadów komunalnych zebranych w ramach selektywnej zbiórki (Mg) R3, R5, R12, R12/D8, R13, D10 12 178,9 316 604,7 ZOO Bio 4 896,9 5 527,7 N ZSEiE 13,4 32,8 W BiR 1 561,6 4 986,7 łącznie zebranych odpadów segregowanych: 19 780,8 Mg udział w masie komunalnych odpadów odebranych i zebranych 32,7% 2 802,9 13 147,5 4 031,7 21 860,6 26 919,9 55,3 444,6 11 405,3 19 269,1 łącznie zebranych odpadów segregowanych: 99 936,8 Mg udział w masie komunalnych odpadów odebranych i zebranych 30,4% oznacza wzrost, spadek ilości zebranych odpadów, w stosunku do roku 2015. brak porównania PSZOK stacjonarny * zgodnie z Załącznikiem nr 1 i nr 2 do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz. U z 2016 r. P - Papier i tektura, w tym opakowania poz. 1987 z późn. zm.) R3 Recykling lub odzysk substancji organicznych, które nie są stosowane jako SZ - Szkło białe i kolorowe, w tym opakowania rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania oraz zgazowanie i pirolizę z wykorzystaniem tych składników jako odczynników chemicznych) TW - Tworzywa sztuczne, w tym opakowania R5 Recykling lub odzysk innych materiałów nieorganicznych (w tym oczyszczanie gruntu ZOO - Zmieszane odpady opakowaniowe prowadzące do odzysku gruntu i recykling nieorganicznych materiałów budowlanych) R12 Wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych BIO - Odpady biodegradowalne (z wył. papieru i tektury) w pozycji R1 R11 (jeżeli nie istnieje inny właściwy kod R, może to obejmować procesy wstępne poprzedzające przetwarzanie wstępne odpadów, jak np. demontaż, sortowanie, N - Odpady niebezpieczne kruszenie, zagęszczanie, granulację, suszenie, rozdrabnianie, kondycjonowanie, przepakowywanie, separację, tworzenie mieszanek lub mieszanie przed poddaniem ZSEiE - Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny któremukolwiek z procesów wymienionych w poz. R1 R11) R13 Magazynowanie odpadów poprzedzające którykolwiek z procesów wymienionych W - Odpady wielkogabarytowe w pozycji R1 R12 (z wyjątkiem wstępnego magazynowania BiR Odpady budowlane i remontowe u wytwórcy odpadów) D8 Obróbka biologiczna, niewymieniona w innej pozycji niniejszego załącznika, w wyniku której powstają ostateczne związki lub mieszanki, które są unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek spośród procesów wymienionych w poz. D1 D12 D10 Przekształcanie termiczne na lądzie 5.2. Odpady z sektora przemysłowego, w tym odpady niebezpieczne Informacje na temat ilości odpadów wytworzonych w 2016 r. (według stanu na dzień 17.07.2017 r.) uzyskano z Wojewódzkiego Systemu Odpadowego (WSO) systemu administracyjnego do zbierania danych o odpadach, działającego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego. Udział poszczególnych powiatów województwa opolskiego w masie wytworzonych odpadów, a także gospodarowaniu odpadami w roku 2016 przedstawiono w tabeli 5.2. Rysunek 5.1 przedstawia udział procentowy poszczególnych powiatów w ogólnej ilości wytworzonych odpadów w województwie opolskim w 2016 r., a na rys. 5.2 przedstawiono analogiczną sytuację dla wytworzonych odpadów niebezpiecznych. 45

Tabela 5.2. Ilość odpadów, wg rodzaju prowadzonej działalności, w powiatach województwa opolskiego w 2016 r. (źródło: WSO) Lp. POWIAT ogółem Wytwarzanie 1) (Mg) w tym niebezpieczne Zbieranie (Mg) w tym ogółem niebezpieczne Przekazanie osobom fizycznym (Mg) 1 Brzeski 222 994,6 551,3 140 087,4 6 948,4 8 046,9 2 Głubczycki 71 601,0 689,1 7 960,5 73,8 2 909,6 3 K. kozielski 606 041,4 22 236,2 201 902,6 2 088,9 14 498,7 4 Kluczborski 96 051,6 1 835,9 14 884,7 73,8 2 151,4 5 Krapkowicki 217 621,3 1 163,7 117 646,8 5 964,0 4 052,9 6 Namysłowski 84 271,6 602,9 16 607,2 2 186,1 5 947,7 7 Nyski 213 785,0 708,3 99 296,6 92,4 20 785,0 8 Oleski 46 198,3 560,5 215 590,2 837,8 485,4 9 Opolski 1 335 035,8 1 937,9 184 307,8 134,2 4 735,1 10 Prudnicki 10 315,0 419,2 5 363,3 8,3 2 866,7 11 Strzelecki 83 921,4 900,0 22 880,3 475,7 6 807,8 12 M. Opole 298 732,4 6 185,0 193 296,8 6 985,2 19 928,7 Razem województwo 3 286 569,3 37 790,0 1 219 824,3 25 868,6 93 215,9 Lp. POWIAT ogółem Odzysk 2) (Mg) w tym niebezpieczne Unieszkodliwianie (Mg) w tym ogółem niebezpieczne 1 Brzeski 140 231,2 7 667,3 0,0 0,0 2 Głubczycki 48 759,1 1 915,9 57 473,3 0,0 3 K. kozielski 502 713,9 5 418,0 34 568,4 3 233,8 4 Kluczborski 50 731,7 58,4 46 616,0 0,0 5 Krapkowicki 1 068 166,7 628,3 8 987,4 0,0 6 Namysłowski 94 291,7 1 034,7 1 371,4 0,0 7 Nyski 288 957,0 347,4 60 570,4 0,0 8 Oleski 149 432,3 445,2 0,0 0,0 9 Opolski 967 114,4 3 826,7 794,9 0,0 10 Prudnicki 1 805,8 0,0 1 106,0 0,0 11 Strzelecki 167 405,7 500,5 6 913,2 0,0 12 M. Opole 263 751,3 438,9 81 986,4 579,1 Razem województwo 3 743 360,8 22 281,3 300 387,3 3 812,9 1) z wyłączeniem odpadów komunalnych odbieranych przez podmioty spełniające warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych 2) w instalacji i poza instalacjami Wytwarzanie odpadów to każda działalność w wyniku której powstają odpady, czyli substancje lub przedmioty, których wytwórca pozbywa się lub do pozbycia się których jest zobowiązany. Zbieranie to gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie. Przekazanie osobom fizycznym do wykorzystania to działanie wytwórcy odpadów polegające na przekazaniu określonych rodzajów odpadów w celu ich wykorzystania osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej, nie będącymi przedsiębiorcami, na ich własne potrzeby. Odzysk to jakikolwiek proces, którego głównym wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie innych materiałów, które w przeciwnym wypadku zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji, lub w wyniku którego odpady są przygotowywane do spełnienia takiej funkcji w danym zakładzie. Unieszkodliwianie to proces niebędący odzyskiem, nawet jeżeli wtórnym skutkiem takiego procesu jest odzysk substancji lub energii. 46

Rys. 5.1. Odpady wytworzone ogółem w powiatach województwa opolskiego w 2016 r. (źródło: WSO, WIOŚ) Rys. 5.2. Odpady niebezpieczne wytworzone ogółem w powiatach województwa opolskiego w 2016 r. (źródło: WSO, WIOŚ) W województwie opolskim, w roku 2016 podobnie jak w latach ubiegłych, wśród wytworzonych odpadów dominują odpady z procesów termicznych (grupa 10), odpady powstające przy poszukiwaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin (grupa 1), odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych (grupa 19) oraz odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych (grupa 17). Natomiast wśród odpadów niebezpiecznych najwięcej wytworzono odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych (grupa 17), odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów chemii organicznej (grupa 7), odpadów nieujętych w innych grupach (grupa 16), m.in. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych (grupa 11), olejów odpadowych i odpadów ciekłych paliw (grupa 13) oraz odpadów z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych (grupa 19). 47

Procentowy udział grup odpadów wytworzonych w największych ilościach przedstawia rysunek 5.3 i rysunek 5.4. Rys. 5.3. Udział wybranych grup odpadów w ogólnej masie odpadów wytworzonych w województwie opolskim w 2016 r. (źródło: WSO, WIOŚ) Rys. 5.4. Udział wybranych grup odpadów w ogólnej masie odpadów niebezpiecznych wytworzonych w województwie opolskim 2015 r. (źródło: WSO, WIOŚ) 5.3. Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów 5.3.1. Instalacje zagospodarowania odpadów komunalnych Zgodnie z obowiązującym prawem, zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości przeznaczone do składowania powinny zostać zagospodarowane w regionie gospodarki odpadami komunalnymi (RGO), w wyznaczonej regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK), określonej w Wojewódzkim Programie Gospodarki Odpadami (WPGO). Wykonanie WPGO w zakresie określenia regionów gospodarki odpadami komunalnymi zatwierdzono Uchwałą Nr XXVII/307/2017 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie wykonania Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Opolskiego na lata 2016 2022 z uwzględnieniem lat 2023 2028. 48

W województwie opolskim wydzielono cztery RGO (rysunek 5.5): Centralny Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi, Północny Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi, Południowo Wschodni Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi, Południowo Zachodni Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi. Rys. 5.5. Podział województwa opolskiego na regiony gospodarki odpadami (źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Opolskiego na lata 2016 2022 z uwzględnieniem lat 2023 2028) 49

W RGO wyznacza się regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK): instalacje mechaniczno biologicznego przetwarzania odpadów (MBP 2 ), instalacje przetwarzania selektywnie zbieranych odpadów zielonych i innych bioodpadów (kompostownia 3 ), składowiska odpadów (składowisko 4 ) oraz instalacje przewidziane do zastępczej obsługi regionów, w przypadku gdy instalacja regionalna uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn. Jako instalacje przewidziane do zastępczej obsługi regionu wyznacza się w pierwszej kolejności inne regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych z regionu. W sytuacji, kiedy w regionie nie ma innych regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, które można byłoby wyznaczyć jako instalacje przewidziane do zastępczej obsługi regionu, do obsługi wyznacza się instalacje spoza regionu. Decyzję o skierowaniu odpadów do instalacji przewidzianej do zastępczej obsługi podejmuje zarządzający regionalną instalacją do przetwarzania odpadów komunalnych, do której odpady miały pierwotnie trafić w porozumieniu z samorządem, z którego terenu pochodzą odpady. Zgodnie z ustawą o odpadach, od 1 lipca 2018 r. instalacjami do zastępczej obsługi regionu będą tylko inne regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. Od tego terminu nie będą już funkcjonowały jako zastępcze, instalacje niespełniające wymagań dla regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Do dnia 30 czerwca 2018 r., instalacje zastępcze mogą stanowić: inne instalacje regionalne do przetwarzania odpadów komunalnych w regionie lub poza nim, jeśli w danym regionie nie występują instalacje zastępcze, instalacje nie posiadające statusu RIPOK, instalacje położone na obszarze tego regionu lub poza nim (wyjątek od regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych zasady bliskości), w pierwszej kolejności jednak powinny być wyznaczane instalacje zastępcze z danego regionu. Wszystkie RIPOK eksploatowane na terenie województwa posiadają pozwolenia zintegrowane. Region Centralny obejmuje 13 gmin, liczy prawie 250 tys. mieszkańców Regionalne instalacje: Instalacja MBP Kompostownia Składowisko Zastępcze regionalne instalacje: Instalacja MBP Zakład Produkcji Paliwa Alternatywnego w Opolu instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami w Opolu Kompostownia zlokalizowana na terenie Miejskiego Składowiska Odpadów w Opolu, Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami w Opolu 1. Miejskie Składowisko Odpadów w Opolu, Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami w Opolu 2. Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Gogolinie 1. Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dzierżysławiu, Zakład Zagospodarowania Odpadów w Dzierżysławiu 2. Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Kędzierzynie Koźlu, Regionalne Centrum Zagospodarowania i Unieszkodliwiania Odpadów Czysty Region 2 Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielania ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w części do odzysku. 3 Instalacja do przetwarzania selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzania z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających uprawę roślin, spełniającego wymagania określone w przepisach odrębnych. 4 Instalacja do składowania odpadów powstających w procesie mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów w ilości nie mniejszej niż powstająca w instalacji MBP. 50

Kompostownia Składowisko 3. Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Domaszkowicach, Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami Nysa 4. Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Gotartowie 1. Kompostownia zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dzierżysławiu, Zakład Zagospodarowania Odpadów w Dzierżysławiu 2. Kompostownia kontenerowa odpadów selektywnie zbieranych zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Kędzierzynie Koźlu, Regionalne Centrum Zagospodarowania i Unieszkodliwiania Odpadów Czysty Region 3. Kompostownia zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Domaszkowicach, Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami Nysa 4. Kompostownia zlokalizowana na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Gotartowie 1. Miejskie Składowisko Odpadów w Opolu, Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami w Opolu 2. Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Gogolinie RIPOK to instalacja rozwiązująca problem odpadów komunalnych, w której stosowane są różne technologie i systemy organizacyjne. Centralny Region Gospodarowania Odpadami instalacje zlokalizowane na terenie Regionalnego Centrum Gospodarowania Odpadami w Opolu: A. Instalacja MBP Mechaniczno-Biologicznego Przetwarzania Odpadów (zarządzający Remondis Opole Sp. z o.o.): instalacja o mocy przerobowej 100 tys. Mg/rok w części mechanicznej (odzysk odpadów w procesie R12) i 60 tys. Mg/rok w części biologicznej (unieszkodliwianie odpadów w procesie D8) kompostownia tunelowa do stabilizacji tlenowej frakcji do 80 mm ulegającej biodegradacji; B. Kompostownia do odzysku odpadów zielonych (zarządzający Zakład Komunalny Sp. z o.o.): instalacja do odzysku odpadów zielonych i biodegradowalnych zebranych selektywnie w procesie R3 na kompostowni pryzmowej o wydajności 16 tys. Mg/rok; C. Składowisko: Miejskie Składowisko Odpadów w Opolu (zarządzający Zakład Komunalny Sp. z o.o.): instalacja do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne o zdolności przyjmowania odpadów 100 tys. Mg/rok (ponad 320 Mg/dobę). Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (fot. Remondis Opole Sp. z o.o. w Opolu) 51