ROZDZIAŁ 8 1. CEL PROCEDURY Celem niniejszej procedury jest ustalenie, opisanie i podanie do stosowania szczegółowych zasad prowadzonego przez Prezesa Urzędu zwanego dalej Prezesem, procesu związanego z podejmowaniem działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotów na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 15 lit. c, ustawy Prawo lotnicze. 2. ZASTOSOWANIE Przedmiotem procedury są czynności pracowników Urzędu w procesie podejmowania działań w celu zapewnienia akceptowalnego poziomu bezpieczeństwa lotów poprzez analizę i ocenę informacji o zdarzeniach lotniczych, gromadzonych i przechowywanych w komputerowej bazie danych w ramach krajowego systemu obowiązkowego zgłaszania oraz podczas opracowywania komunikatu Prezesa ULC. Procedura dotyczy pracowników LOL w procesie analizy i opracowywania informacji dotyczących zdarzeń lotniczych oraz w opiniowaniu projektu Komunikatu Prezesa Urzędu. 3. ODNIESIENIA. Powyższa procedura wpisuje się w postępowanie Urzędu po otrzymaniu informacji o zdarzeniu lotniczym zgodnie z procedurą ZIZL 01. Procedura ZIZL 01 dostępna jest w w zakładce ISO - System Zarządzania Jakością. 4. DEFINICJE, TERMINOLOGIA, OZNACZENIA, I SKRÓTY ZGŁOSZENIE oznacza zawiadomienie o zdarzeniu lotniczym otrzymane w systemie obowiązkowego powiadamiania o zdarzeniach lotniczych z Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych (PKBWL), zgodnie z art. 135a, ustawy Prawo lotnicze, Rozporządzenia Komisji (UE) nr 859/2008, załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 listopada 2004r. w sprawie bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 262 poz. 2609) (PL-6), Rozporządzenia Komisji (UE) nr 965/2012 oraz rozporządzenia PEi R nr 376/2014. RAPORT WSTĘPNY oznacza raport otrzymany z PKBWL zgodnie z art. 135 ust. 7 ustawy Prawo lotnicze. RAPORT POŚREDNI jest to oświadczenie tymczasowe PKBWL, wydawane w każdą rocznicę wypadku lub poważnego incydentu, jeżeli nie jest możliwe podanie do publicznej wiadomości raportu końcowego, informującego o postępach w badaniu i o wszelkich istotnych kwestiach bezpieczeństwa. RAPORT KOŃCOWY dokumentacja badania zdarzenia lotniczego w formie pisemnej sporządzona przez PKBWL lub inny zespół badający, zawierająca Raport Końcowy (sprawozdanie z przeprowadzonego badania danego zdarzenia lotniczego) i/lub uchwałę zgodnie z 14 Rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych (Dz. U. 2007 Nr 35, poz. 225). KOMUNIKAT oznacza Komunikat Prezesa Urzędu, sporządzony na podstawie 31 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 35, poz. 225). DOKUMENTACJA oznacza otrzymany Raport Końcowy z badania zdarzenia lotniczego wraz z uchwałą PKBWL oraz wszystkie informacje zebrane w Urzędzie dotyczące danego zdarzenia. BAZA DANYCH oznacza bazę danych systemu obowiązkowego zgłaszania zdarzeń lotniczych ECCAIRS (European Coordination Centre for Aviation Incident Reporting Systems) prowadzoną zgodnie art. 21 ust. 2 pkt 15, lit.a. ustawy Prawo lotnicze. WYPADEK - zdarzenie związane z eksploatacją statku powietrznego, która w przypadku załogowego statku powietrznego odbywa się od momentu wejścia na pokład statku powietrznego jakiejkolwiek osoby z zamiarem odbycia lotu aż do opuszczenia pokładu przez wszystkie osoby, lub w przypadku bezzałogowego statku powietrznego, odbywa się od momentu, gdy statek powietrzny jest gotowy do ruchu w celu wykonania lotu aż do czasu jego zatrzymania na koniec lotu i wyłączenia układu napędowego, w którym: a) osoba znajdująca się na pokładzie statku powietrznego poniosła śmierć lub odniosła poważne obrażenia w następstwie: przebywania na pokładzie statku powietrznego, lub bezpośredniego kontaktu z jakąkolwiek częścią statku powietrznego, włączając części, które zostały od statku powietrznego odłączone, lub Strona 1/6
bezpośredniego działania podmuchu silnika statku powietrznego, z wyjątkiem przypadków, kiedy obrażenia są skutkiem przyczyn naturalnych, samookaleczenia lub zostały zadane przez inne osoby, lub kiedy osoba doznała obrażeń, ukrywając się poza obszarami zwykle dostępnymi dla pasażerów lub członków załogi; lub b) statek powietrzny doznał uszkodzenia lub doszło do zniszczenia jego elementu konstrukcyjnego w stopniu zagrażającym jego wytrzymałości konstrukcyjnej, osiągom w locie lub charakterystykom pilotażowymi i w normalnych okolicznościach niezbędna byłaby naprawa główna lub wymiana uszkodzonego elementu, z wyjątkiem niesprawności lub uszkodzeń zespołu napędowego, w przypadku kiedy uszkodzenia ograniczają się do samego silnika jego osłon lub akcesoriów; lub uszkodzenia ograniczają się do śmigieł, końcówek skrzydeł, anten, opon, opon, zespołów hamulcowych, owiewek, małych wgnieceń lub przebić poszycia samolotu; lub c) statek powietrzny zaginął lub znajduje się w miejscu całkowicie niedostępnym. POWAŻNY INCYDENT zdarzenie związane z wystąpieniem okoliczności wskazujących, że niemalże doszło do wypadku lotniczego. INCYDENT - zdarzenie inne niż wypadek, związane z eksploatacją statku powietrznego, które ma wpływ lub mogłoby mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów. ZALECENIE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA - propozycja organu ds. badania zdarzeń lotniczych, w oparciu o informacje wynikające z badania zdarzenia lotniczego lub innych źródeł, takich jak analizy bezpieczeństwa, mająca na celu zapobieganie wypadkom i incydentom. BADANIE ZDARZENIA LOTNICZEGO - proces przeprowadzany przez organ ds. badania zdarzeń lotniczych w celu zapobiegania wypadkom i incydentom, obejmujący gromadzenie i analizę informacji, wyciąganie wniosków, łącznie z ustaleniem przyczyny lub przyczyn zdarzenia lub okoliczności sprzyjających jego zaistnieniu, oraz w stosownych przypadkach, formułowanie zaleceń dotyczących bezpieczeństwa. PKBWL Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych. ICAO International Civil Aviation Organization Organizacja Międzynarodowego. LOL Departament Operacyjno Lotniczy LOL-BL Zespół inspektorów LOL, którzy koordynują proces analizy i opracowywania informacji dotyczących zdarzeń lotniczych oraz uzgadniają projekt komunikatu Prezesa Urzędu zgodnie z procedurą ZIZL-01. Skład Zespołu: 1. Inspektor LOL-1 w zakresie śmigłowców; 2. Inspektor LOL-1 w zakresie innych statków powietrznych o MTOM>5700 kg; 3. Inspektor LOL-2 w zakresie innych statków powietrznych o MTOM 5700kg; 4. Naczelnik LOL-7 w zakresie przewozu materiałów niebezpiecznych i działalności agentów obsługi naziemnej; 5. Dodatkowi członkowie zespołu zgodnie z decyzją dyrektora LOL. LBB-1 Inspektorat Zarządzania Bezpieczeństwem Lotniczym ULC. LOL-1 Inspektorat Operacyjny Transportu Lotniczego. LOL-2 Inspektorat Operacji Specjalistycznych, Lotów Lokalnych i Ogólnego. LOL-5 Wydział Zarządzania Procesami Certyfikacji i Nadzoru Operacyjnego. LOL-7 Inspektorat Materiałów Niebezpiecznych oraz Agentów Obsługi Naziemnej. SAR/LOL-5 Specjalista Analizy Ryzyka. POI - Inspektor Nadzorujący Operatora. BAZA DZIAŁAŃ Baza zdarzeń i działań znajdująca się na dysku LOL (M) w folderze POSTĘPOWANIE LOL PO OTRZYMANIU INFORMACJI O ZDARZENIU. USTAWA - ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2017 r.. pow. 959, z późn. zm.) 5. PODSTAWA PRAWNA Proces obejmuje działania podejmowane przez Prezesa Urzędu, w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotów na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 15 lit. c, ustawy Prawo lotnicze, oraz związane z przygotowaniem i publikacją komunikatów Prezesa Urzędu zgodnie z 31 ust. 2 i 3, rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych, a także obowiązki uczestniczenia Prezesa Urzędu w systemie obowiązkowego Strona 2/6
zgłaszania zdarzeń lotniczych zgodnie z art. 135b, ustawy. 1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz zapobiegania im oraz uchylające dyrektywę 94/56/WE (Dz. U. UE z dnia 12.11.2010 r. L 295/33); 2) Rozporządzenie Komisji (UE) NR 965/2012 z dnia 5 października 2012 r. ustanawiające wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do operacji lotniczych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 (Dz.U. L 296, 25.10.2012 r., z późn. zm.); 3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych, zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 oraz uchylenia dyrektywy 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzeń Komisji (WE) nr 1321/2007 i (WE) nr 1330/2007 (Dz. U. UE z dnia 24.04.2014 r. L 122/18); 4) Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2015/1018 z dnia 29 czerwca 2015 r. ustanawiające wykaz klasyfikujący zdarzenia w lotnictwie cywilnym, które muszą być zgłaszane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 (Dz. U. UE z dnia 30.06.2015 r. L 163/1); 5) Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 35, poz. 225); 6) Regulamin organizacyjny Urzędu ; 6. OPIS PROCEDURY. 6.1 Postanowienia ogólne Dyrektor LOL wyznacza Zespół LOL-BL, który koordynuje proces analizy i opracowywania informacji dotyczących zdarzeń lotniczych oraz przygotowania projektu komunikatu Prezesa Urzędu. W szczególnych przypadkach Dyrektor LOL zmienia skład Zespołu LOL-BL, rozszerzając o dodatkowych inspektorów. Członkowie zespołu mogą przekazać analizę zdarzenia lotniczego pracownikowi LOL, nie będącemu członkiem LOL-BL, celem przeprowadzenia oceny merytorycznej. Wyniki oceny, przed przekazaniem do LOL-BL, wymagają uzgodnienia z właściwym Naczelnikiem. Członkowie LOL-BL udzielą merytorycznej pomocy delegowanemu pracownikowi w zakresie realizacji powierzonego zadania. Inspektor Nadzorujący Operatora (POI) jest odpowiedzialny na monitorowanie i sprawdzenie działań dotyczących zdarzenia lotniczego prowadzonych przez Operatora. W miarę potrzeb uzupełnią zapisy bazy zdarzeń dysk LOL (M) w folderze POSTĘPOWANIE LOL PO OTRZYMANIU INFORMACJI O ZDARZENIU oraz dokumenty Teczki Operatora w LOL-5. UWAGA: Zaleca się, aby inspektor POI podczas przygotowania do audytu CNO dokonał analizy zdarzeń lotniczych oraz Zaleceń Prezesa i uwzględnił to w Liście Kontrolnej Audytu. 6.2 Opis postępowania: 1 Po otrzymaniu od LBB-1 (drogą elektroniczną) informacji o nowo wprowadzonych zdarzeniach lotniczych do ECCAIRS ( dysk Zdarzenia (Q) ), Wprowadzają dane dotyczące zdarzenia do Bazy Działań; Analizują wprowadzone dane pod względem wpływu na bezpieczeństwo i działalność nadzorowanych przez LOL podmiotów lotniczych. W przypadku stwierdzenia wpływu zdarzenia na bezpieczeństwo operacji lotniczych, inspektor LOL-BL przekazuje (drogą elektroniczną) informację do właściwego POI, odnotowując fakt w Bazie Działań. ECCAIRS Strona 3/6
2 Po otrzymaniu informacji o zdarzeniu lotniczym od Operatora, Dyrektor LOL: Zapoznaje się ze zgłoszeniem zdarzenia lotniczego; Przesyła informację o zgłoszeniu zdarzenia lotniczego do LBB. Przesyła zgłoszenie zdarzenia lotniczego do Członków Zespołu LOL-BL 3 Po otrzymaniu informacji o z systemu anonimowego zgłaszania zdarzeń, od Operatora lub z innych źródeł, informacji o zdarzeniu lotniczym, Dyrektor LOL: Zapoznaje się ze zgłoszeniem; Przesyła informację o zgłoszeniu do LBB. Przesyła informację do innych komórek organizacyjnych ULC (biuro, departament), jeżeli zdarzenie dotyczy ich merytorycznego zakresu zadań. Przesyła zgłoszenie zdarzenia do Członków Zespołu LOL-BL 4 Po otrzymaniu informacji o zdarzeniu od Dyrektora LOL, Wprowadzają dane dotyczące zdarzenia do Bazy Działań; Analizują wprowadzone dane pod względem wpływu na bezpieczeństwo i działalność nadzorowanych przez LOL podmiotów lotniczych; W przypadku stwierdzenia wpływu zdarzenia na bezpieczeństwo operacji lotniczych, inspektor LOL-BL przekazuje (druk ZBL LOL + kopia zgłoszenia) informację do właściwego POI, odnotowując fakt w Bazie Działań. 5 Po otrzymaniu od Członka Zespołu LOL-BL informacji o zdarzeniu lotniczym, POI: Dokonuje szczegółowej analizy informacji (o której mowa w art. 13 ust. 6 rozporządzenia 376/2014) zawartych w bazie ECCAIRS, SAFA, SANA i ACAM oraz w oparciu o informację uzyskaną od SAR: 1) Uznaje zdarzenie za incydentalne, sporadyczne, nie stanowiące zagrożenia dla prowadzenia operacji lotniczych. Nie podejmuje działań i wpisuje uzasadnienie w Bazie Działań. albo; 2) Uznaje zdarzenie za istotne lecz nie stanowiące bezpośredniego zagrożenia dla prowadzenia operacji lotniczych. Zdarzenie podlega analizie podczas najbliższego audytu CNO. Wpisuje uzasadnienie w Bazie Działań, informuje SAR albo; 3) Uznaje zdarzenie za znaczące z punktu widzenia bezpieczeństwa. Po akceptacji Naczelnika Inspektoratu sprawa przekazywana jest do SAR, który we współpracy z POI, wzywa Operatora do przesłania informacji, wniosków wynikających z zarządzania ryzykiem oraz podjętych działaniach korekcyjnych, doraźnych lub korygujących. Informacje otrzymane zwrotnie lub brak odpowiedzi Operatora są uwzględniane w Profilu Ryzyka Operatora (5-02-05). Całość korespondencji prowadzonej z Operatorem, przechowywana jest w Teczce Operatora w LOL-5, sygnatury korespondencji odnotowywane są przez SAR w Bazie Działań POI monitoruje realizacje działań Operatora w ramach CNO działania o których mowa w art. 13 ust 7 rozp. 376/2014. 6 Po otrzymaniu pisma wewnętrznego w dotyczącego zdarzenia lotniczego w ramach procedury ZIZL-01, Postępują zgodnie z tą procedurą; Poczta elektroniczna Poczta elektroniczna ECCAIRS ECCAIRS Pismo wewnętrzne Strona 4/6
Analizują informację ( zgłoszenie zdarzenia, raport wstępny, analizy o których mowa w art. 13 ust 4 rozp. 376/2014), pod kątem wpływu na bezpieczeństwo operacji lotniczych wykonywanych przez danego Operatora lub innych Operatorów ( podmiotów lotniczych); Opracowują wymagane działania (jeżeli zdarzenie wymaga podjęcia działań ze strony LOL), po uzgodnieniu z naczelnikiem; Informują właściwego POI, jeżeli naruszone zostały procedury operacyjne AOC/AWC/SPO/SPO HR; SAR: Wzywa Operatora do usunięcia niezgodności na podstawie raportu NCR, przygotowanego przez POI (przygotowuje pismo na podpis Prezesa ULC); Odnotowuje działania w Bazie Działań. Monitoruje reakcję (lub jej brak) operatora na zalecenia zespołu Wnioskuje do Dyrektora LOL o eskalację środków egzekwujących w przypadku braku podjęcia przez operatora stosownych działań naprawczych lub zapobiegawczych. 7 Po otrzymaniu od wyznaczonego pracownika LBB-1 projektu komunikatu Prezesa ULC z badania wypadku lub poważnego incydentu lotniczego; Analizują projekt komunikatu Prezesa ULC i załączoną do niego dokumentację (uchwała PKBWL i raport końcowy z badania wypadku lub poważnego incydentu lotniczego); Opracowują propozycje zaleceń (działań), przedsięwzięć profilaktycznych, uzupełniają o nie projekt komunikatu; Uzgadniają projekt komunikatu z Naczelnikiem; Odsyłają projekt i dokumentację do LBB-1; Odnotowują działania w Bazie Działań. 8 Po otrzymaniu informacji o publikacji Komunikatu Prezesa ULC,. Dyrektor LOL: przystępuje do realizacji zawartych zaleceń profilaktycznych Pismo wewnętrzne Pismo wewnętrzne CELOWO POZOSTAWIONO PUSTE Strona 5/6
Schemat postępowania LOL po otrzymaniu zawiadomienia o zdarzeniu lotniczym ECCARS Baza danych LBP OPERATOR Zgłoszenie zdarzenia lotniczego System anonimowego zgłaszania zdarzeń LOL Przyjęcie zgłoszenia Przekazanie zgłoszenia do LBB Inne departamenty (wg potrzeb) LOL-BL LOL Druk LOL-ZBL ZIZL-01 Akceptacja Naczelnik Akceptacja Dyrektor LBB-1 ZIZL-01 RW RK Analiza zdarzeń LOL-1, LOL-2, LOL-7, POI Incydentalne Istotne Znaczące Lista kontrolna CNO POI Informacja SAR/LOL-5 SAR/LOL-5 Dokumentacja działań Wezwanie operatora do złożenia wyjasnień Profil ryzyka organizacji Strona 6/6