INFORMACJA Warszawa, dnia 19.01.2011 r. dotycząca opracowywania w resorcie obrony narodowej wykazu stanowisk pracy, na których wymagane jest posiadanie kwalifikacji w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych Art. 54 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) stanowi, że osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6 (zostały wymienione poniżej) obowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Zabrania się zatrudniania przy samodzielnej eksploatacji sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6 osób bez ww. kwalifikacji. Zgodnie z 36 zarządzenia nr 3/MON z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie gospodarki energetycznej w resorcie obrony narodowej (Dz. Urz. MON Nr 1, poz. 3) jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowane powinny posiadać wykaz stanowisk pracy, na których wymagane jest posiadanie kwalifikacji w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych, zgodnie ze wzorem, stanowiącym załącznik Nr 3 do zarządzenia. Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci energetycznych, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego, określają: 1) w odniesieniu do urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia załącznik Nr 4 do zarządzenia; 2) w odniesieniu do pozostałych urządzeń, instalacji i sieci energetycznych - załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS) z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 i Nr 129, poz. 1184 oraz z 2005 r. Nr 141, poz. 1189). Wyżej wymienione rozporządzenie dzieli urządzenia energetyczne na trzy grupy: Grupa 1. Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną: 1) urządzenia prądotwórcze przyłączone do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na wysokość napięcia znamionowego; 2) urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu nie wyższym niż 1 kv; 3) urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kv; 4) zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kw; 5) urządzenia elektrotermiczne; 6) urządzenia do elektrolizy; 7) sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego; 8) elektryczna sieć trakcyjna; 9) elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym; 10) aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji; sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9; 11) urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia; 12) urządzenia ratowniczo-gaśnicze i ochrony granic.
Grupa 2. Urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne: 1) kotły parowe oraz wodne na paliwa stałe, płynne i gazowe, o mocy powyżej 50 kw, wraz z urządzeniami pomocniczymi; 2) sieci i instalacje cieplne wraz z urządzeniami pomocniczymi, o przesyle ciepła powyżej 50 kw; 3) turbiny parowe oraz wodne o mocy powyżej 50 kw, wraz z urządzeniami pomocniczymi; 4) przemysłowe urządzenia odbiorcze pary i gorącej wody, o mocy powyżej 50 kw; 5) urządzenia wentylacji, klimatyzacji i chłodnicze, o mocy powyżej 50 kw; 6) pompy, ssawy, wentylatory i dmuchawy, o mocy powyżej 50 kw; 7) sprężarki o mocy powyżej 20 kw oraz instalacje sprężonego powietrza i gazów technicznych; 8) urządzenia do składowania, magazynowania i rozładunku paliw, o pojemności składowania odpowiadającej masie ponad 100 Mg; 9) piece przemysłowe o mocy powyżej 50 kw; 10) aparatura kontrolno-pomiarowa i urządzenia automatycznej regulacji do urządzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9; 11) urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia; 12) urządzenia ratowniczo-gaśnicze i ochrony granic. Grupa 3. Urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe: 1) urządzenia do produkcji paliw gazowych, generatory gazu; 2) urządzenia do przetwarzania i uzdatniania paliw gazowych, rozkładnie paliw gazowych, urządzenia przeróbki gazu ziemnego, oczyszczalnie gazu, rozprężalnie i rozlewnie gazu płynnego, odazotownie, mieszalnie; 3) urządzenia do magazynowania paliw gazowych; 4) sieci gazowe rozdzielcze o ciśnieniu nie wyższym niż 0,5 MPa (gazociągi i punkty redukcyjne, stacje gazowe); 5) sieci gazowe przesyłowe o ciśnieniu powyżej 0,5 MPa (gazociągi, stacje gazowe, tłocznie gazu); 6) urządzenia i instalacje gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż 5 kpa; 7) urządzenia i instalacje gazowe o ciśnieniu powyżej 5 kpa; 8) przemysłowe odbiorniki paliw gazowych o mocy powyżej 50 kw; 9) turbiny gazowe; 10) aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia sterowania do sieci, urządzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9. Wymienione w tych trzech grupach urządzenia, instalacje i sieci zainstalowane na stałe w kompleksach wojskowych lub występujące tam jako ruchome składniki mienia eksploatowane są przeważnie przez komórki infrastruktury ogólnej. Natomiast pkt 11 grupy 1 i 2 dotyczy głównie mobilnych urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia, które eksploatowane są przez pododdziały wojska. Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci energetycznych techniki wojskowej lub uzbrojenia, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego, stanowi załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 3/MON. Wyróżnione są w nim 2 grupy: 2
Grupa 1. Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną: pkt. 11 urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia: 1) Zespoły prądotwórcze i stacje zasilania o mocy od 4 kw wraz z sieciami polowymi: a) do zasilania systemów, urządzeń i obiektów infrastruktury lotniskowej, portowej lub ogólnej, b) stanowiące źródła zasilania mobilnych urządzeń i sprzętu wojskowego. 2) Elektrownie oświetleniowe oraz zestawy oświetleniowe o mocy od 4 kw. 3) Urządzenia i instalacje elektroenergetyczne mobilnych UiSW. 4) Zespoły zasilania wraz z instalacjami na okrętach. 5) Baterie akumulatorów o pojemności powyżej 1 kah na okrętach. Grupa 2. Urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne: pkt. 11 urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia: 1) Kotły parowe (wytwornice pary) wraz z instalacjami i urządzeniami odbiorczymi na okrętach. 2) Urządzenia i instalacje: a) gazów technicznych, b) tlenowe. 3) Mobilne zespoły sprężarkowe o mocy powyżej 6 kw wraz z instalacjami sprężonego powietrza. 4) Polowe urządzenia do wytwarzania pary lub gorącej wody, o mocy powyżej 20 kw. Zgodnie z rozporządzeniem MGPiPS: 5.1 Eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci mogą zajmować się osoby, które spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących rodzajów prac i stanowisk pracy: 1. Eksploatacji - do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym; 2. Dozoru - do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie określonym w pkt. 1 oraz stanowiska pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Wymienione wyżej prace dotyczą wykonywania czynności w zakresie: 1. Obsługi czynności mające wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i sieci z zachowaniem zasad bezpieczeństwa wymagań ochrony środowiska. 2. Konserwacji czynności związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci. 3. Remontów czynności związane z usuwaniem usterek, uszkodzeń oraz remontami urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego. 3
4. Montażu - czynności niezbędne do instalowania i przyłączania urządzeń, instalacji i sieci. 5. Kontrolno-pomiarowych czynności niezbędne do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci. Zgodnie z 4 rozporządzenia MGPiPS, nie wymaga się potwierdzenia posiadania kwalifikacji w zakresie obsługi urządzeń i instalacji u użytkowników eksploatujących: 1. Urządzenia elektryczne o napięciu nie wyższym niż 1 kv i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kw, jeżeli w dokumentacji urządzenia określono zasady jego obsługi; 2. Urządzenia lub instalacje cieplne o mocy zainstalowanej nie wyższej niż 50 kw. Powyższe może dotyczyć obsługi takich urządzeń i instalacji jak m.in.: narzędzia elektryczne, urządzenia służące do przetwarzania (gotowanie, smażenie itp.) i przechowywania żywności (chłodzenie, konserwowanie itp.), inne urządzenia kuchenne, urządzenia używane do utrzymania czystości w pomieszczeniach, urządzenia służące do prania, suszenia i prasowania odzieży, ogrzewacze elektryczne, urządzenia rozruchowe i prostownicze do ładowania pojedynczych akumulatorów samochodowych. Uwzględnić jednak należy, że w załączniku nr 4 do zarządzenia Nr 3/MON, w niektórych obszarach zaostrzono wymagania ze względu na specyfikę warunków użytkowania urządzeń, instalacji i sieci (poligony, place ćwiczeń itp.). Interpretując rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 912) w odniesieniu do UiSW, należy wyróżnić w szczególności następujące określenia: 1. Poleceniodawca - należy przez to rozumieć żołnierza lub pracownika, któremu w zakresie obowiązków nadano prawo do wydawania poleceń na wykonanie pracy, posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Poleceniodawcą będzie np. dowódca plutonu lub pracownik wydający polecenie kierującemu zespołem pracowników uprawnionych (dowódcy drużyny). 2. Kierujący zespołem pracowników - należy przez to rozumieć wyznaczonego przez poleceniodawcę żołnierza lub pracownika posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji, dowodzącego (kierującego) drużyną lub podobnym zespołem żołnierzy (pracowników uprawnionych), np. dowódca aparatowni, stacji radiolokacyjnej. 3. Pracownicy uprawnieni - należy przez to rozumieć żołnierzy i pracowników posiadających sprawdzone i właściwe kwalifikacje w zakresie eksploatacji danego rodzaju urządzeń i instalacji energetycznych, potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym (np.: operator zespołu prądotwórczego, elektromechanik). 4
Przy kwalifikacji stanowisk pracy, jakie należy ująć w Wykazie stanowisk pracy, na których wymagane jest posiadanie kwalifikacji w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych należy kierować się następującymi wskazówkami: 1. Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną: 1) Zespoły prądotwórcze i stacje zasilania o mocy od 4 kw wraz z sieciami polowymi: a) do zasilania systemów, urządzeń i obiektów infrastruktury lotniskowej, portowej lub ogólnej. Do grupy tej zalicza się zespoły prądotwórcze i stacje zasilania (w tym przetwarzające napięcie i częstotliwość) służące do zasilania systemów, urządzeń i obiektów znajdujących się w kompleksach wojskowych takich jak lotniska, porty, kompleksy koszarowe itp. W większości przypadków będą to źródła zasilania stacjonarne. Zespoły prądotwórcze przewoźne przyłączane są zwykle do przyłączy na obiektach lub w rozdzielniach energetycznych. b) stanowiące źródła zasilania mobilnych urządzeń i sprzętu wojskowego. Do grupy tej zalicza się zespoły prądotwórcze i stacje zasilania służące do zasilania mobilnych urządzeń i sprzętu wojskowego w postaci np. polowych stacji łączności, radiolokacji, warsztatów i innych specjalistycznych urządzeń mobilnych. Są to zespoły prądotwórcze przewoźne i przenośne będące na ogół na wyposażeniu mobilnego UiSW lub występujące jako autonomiczne elektrownie do zasilania większej grupy urządzeń. Na stanowiskach pracy, na których wykonuje się czynności związane z obsługą, konserwacją, remontem, montażem i pracami kontrolno-pomiarowymi zespołów prądotwórczych i stacji zasilania wraz z sieciami polowymi, wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego z wyjątkiem stanowisk, na których wykonuje się czynności związane z obsługą tych urządzeń o mocy mniejszej niż 4 kw. Nie wymaga się posiadania świadectwa kwalifikacyjnego na stanowiskach, na których osoby zatrudnione dokonują czynności obsługowych części mechanicznych przedmiotowych urządzeń oraz na których wykonują czynności pomocnicze przy obsłudze, konserwacji, remoncie, montażu i pracach kontrolno-pomiarowych pod nadzorem osób posiadających właściwe kwalifikacje. W przypadku sieci polowych wymaga się posiadania świadectwa kwalifikacyjnego na stanowiskach, na których osoby zatrudnione wykonują w szczególności czynności związane z: rozwijaniem sieci polowych, w tym sprawdzeniem stanu technicznego ich elementów (oględziny), właściwym ich skonfigurowaniem pod względem elektrycznym wg schematu zasilania (właściwy dobór zabezpieczeń i środków ochrony przed: porażeniem, przeciążeniem, zwarciem i skutkami cieplnymi) oraz rozmieszczeniem w terenie (ochrona przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi), badaniami w zakresie ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, podłączaniem źródeł zasilania i odbiorników energii elektrycznej, obsługą sieci ze szczególnym zwróceniem uwagi na stan techniczny i ochronę przed porażeniem. Nie wymaga się posiadania świadectwa od osób pełniących rolę pomocniczą przy czynnościach związanych z rozwinięciem i zwinięciem sieci (instalacji), pracujących pod nadzorem osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. 5
2) Elektrownie oświetleniowe oraz zestawy oświetleniowe o mocy od 4 kw. Do grupy tej zalicza się zestawy urządzeń złożonych z elektrowni polowych (zespół prądotwórczy wraz z urządzeniami rozdziału energii) oraz instalacji oświetleniowych (instalacje elektryczne wraz z oprawami oświetleniowymi). Zasady kwalifikacji stanowisk pracy, na których wykonuje się czynności związane z obsługą, konserwacją, remontem, montażem i pracami kontrolno-pomiarowymi elektrowni oświetleniowych i instalacji oświetleniowych są analogiczne jak w przypadku agregatów prądotwórczych i sieci polowych. 3) Urządzenia i instalacje elektroenergetyczne mobilnych UiSW. Do tej grupy zalicza się wszelkiego rodzaju polowe stacje, warsztaty i zespoły obsługowe, które do właściwej pracy wymagają podłączenia do źródła zasilania (własnego bądź obcego). Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego związane są w szczególności z wykonywaniem następujących czynności: podłączenie i obsługa źródła zasilania do mobilnego UiSW, obsługa, konserwacja, remont, montaż i prace kontrolno-pomiarowe instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, zainstalowanych w mobilnych UiSW. Przykłady: a) Polowy węzeł łączności, polowa stacja radioliniowa, polowa radiostacja, stacja radiolokacyjna itp.: na stanowisku pracy związanym z podłączaniem agregatu (lub innego źródła energii) do UiSW, obsługą zespołu prądotwórczego o mocy od 4 kw oraz/lub utrzymaniem we właściwym stanie technicznym urządzeń i instalacji elektrycznych stacji wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego. Natomiast na stanowisku pracy związanym z obsługą urządzeń zainstalowanych na stacji (w tym m.in. włączanie i wyłączanie urządzeń łączności i radiolokacyjnych, nadawanie i odbiór sygnałów łączności, zmiana parametrów odbioru i nadawania sygnałów łączności i radiolokacyjnych, rozwijanie i eksploatacja urządzeń antenowych, kabli i przewodów telekomunikacyjnych) nie jest wymagane posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego. b) Piekarnie polowe, polowe pralnie wodne i chemiczne oraz ruchome warsztaty naprawcze i obsługowe: na stanowisku pracy związanym z podłączaniem agregatu (lub innego źródła energii) do UiSW, obsługą zespołu prądotwórczego o mocy od 4 kw oraz/lub utrzymaniem we właściwym stanie technicznym urządzeń i instalacji elektrycznych UiSW wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego. Natomiast na stanowisku pracy związanym z wykonywaniem innych czynności w tym m.in. wiercenie, szlifowanie, spawanie, toczenie, kucie, pieczenie, pranie, sterylizacja, włączanie i wyłączanie zabudowanych urządzeń, regulacja ich obrotów, temperatury itp. parametrów (bez ingerencji w ich konstrukcję) nie wymaga się posiadania świadectwa kwalifikacyjnego. c) Świadectwa kwalifikacyjne nie są wymagane na stanowiskach pracy związanych z przeglądami technicznymi, konserwacją, montażem, remontem urządzeń elektrycznych i elektronicznych zasilanych napięciem bezpiecznym (np.: radiotelefony, polowe aparaty telefoniczne, telefony komórkowe, rozruszniki samochodowe). d) Nie wymaga się posiadania świadectwa kwalifikacyjnego od osób zatrudnionych na stanowiskach związanych z wykonywaniem przeglądów, remontów, konserwacji itp. urządzeń 6
elektrycznych UiSW w zakresie mechanicznym. Przykładowo mechanik naprawiający silnik agregatu prądotwórczego, tokarnię, przekładnię wiertarki stołowej itp. Natomiast każda z ww. czynności związana z układem elektrycznym ww. urządzeń (prądnica, silnik elektryczny, układ sterowania, system zabezpieczenia instalacji elektrycznej, ochrona przeciwporażeniowa itp.) oraz naprawa, konserwacja, remont, przegląd oraz pomiary ochronne ręcznych narzędzi elektrycznych wymaga od wykonującej ją osoby posiadania świadectwa kwalifikacyjnego. 4) Zespoły zasilania wraz z instalacjami na okrętach. Do grupy tej zalicza się wszystkie urządzenia wytwarzające i przetwarzające energię elektryczną wraz z instalacjami na okrętach za wyjątkiem baterii akumulatorów, które ujęte zostały w pkt. 5). Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego związane są w szczególności z wykonywaniem czynności związanych z obsługą, konserwacją, remontem, montażem i pracami kontrolno-pomiarowymi przy urządzeniach zasilających oraz pozostałych urządzeniach i instalacjach. Nie wymaga się posiadania świadectwa kwalifikacyjnego na stanowiskach, na których osoby zatrudnione dokonują czynności obsługowych części mechanicznych przedmiotowych urządzeń oraz na których wykonują czynności pomocnicze przy obsłudze, konserwacji, remoncie, montażu i pracach kontrolno-pomiarowych pod nadzorem osób posiadających właściwe kwalifikacje. 5) Baterie akumulatorów o pojemności powyżej 1 kah na okrętach. Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego związane są w szczególności z wykonywaniem następujących czynności: obsługa, konserwacja, remont, montaż i prace kontrolno-pomiarowe przy bateriach, programowanie pracy baterii akumulatorów, kontrola stężenia wodoru w pomieszczeniu akumulatorów. 2. Urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne: 1) Kotły parowe (wytwornice pary) wraz z instalacjami i urządzeniami odbiorczymi na okrętach. Do grupy tej zaliczane są urządzenia (bez ograniczenia mocy) zainstalowane na jednostkach pływających. Wymóg posiadania kwalifikacji potwierdzonych świadectwem wynika z nietypowych warunków pracy tych urządzeń, związanych m. in. z kołysaniem okrętu oraz występowaniem znacznej ilości instalacji technicznych w ograniczonej przestrzeni. Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego dotyczą w szczególności czynności związanych z: napełnianiem urządzenia wodą, rozpalaniem kotłów (wytwornic pary), utrzymywaniem właściwego poziomu wody i ciśnienia pary, właściwym reagowaniem na osprzęt sygnalizacyjny, doprowadzeniem pary do urządzeń odbiorczych, obsługą urządzeń, wyłączeniem urządzenia (w trybie roboczym i awaryjnym). 2) Urządzenia i instalacje: 7
a) gazów technicznych, b) tlenowe. Do grupy tej zaliczane są urządzenia i instalacje sprężające (skraplające), magazynujące, przetłaczające i przesyłające gazy stosowane w technice: rakietowej, lotniczej i morskiej. Grupa tlenowa została wyodrębniona celowo, jako szczególnie niebezpieczna. Ze względu na różne specjalizacje, nie ma potrzeby aby wszystkim osobom eksploatującym te urządzenia, stawiać takie same wymagania jak osobom eksploatującym urządzenia tlenowe. Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego dotyczy w szczególności czynności związanych z: przygotowaniem tłoczni gazów do pracy, sprawdzeniem płynów roboczych, sprawdzeniem filtrów, sprawdzeniem urządzeń pomiarowych, uruchamianiem urządzenia i utrzymywaniem właściwych parametrów pracy. Należy nadmienić, że do czynności wykonywanych na stanowiskach pracy spawaczy acetylenowotlenowych stosowane są inne przepisy szczegółowe i pomimo potocznej nazwy gazy techniczne przepisy wynikające z ustawy Prawo energetyczne ich nie dotyczą. Tak samo od pielęgniarki podającej choremu tlen, nie wymaga się posiadania kwalifikacji potwierdzonych świadectwem. 3) Mobilne zespoły sprężarkowe o mocy powyżej 6 kw wraz z instalacjami sprężonego powietrza. Do grupy tej zalicza się mobilne zespoły sprężarkowe, bez względu na rodzaj silnika (elektryczny lub spalinowy) o mocy powyżej 6 kw, a także instalacje z nimi związane. Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego dotyczą w szczególności czynności związanych z: - ustawieniem sprężarki przy wyrzutni (statku powietrznym itp.), - przygotowaniem sprężarki do pracy, - podłączeniem sprężarki do sprzętu techniki wojskowej, - uruchomieniem sprężarki i utrzymywaniem właściwych parametrów pracy, - podaniem sprężonego powietrza, - zatrzymaniem pracy sprężarki, odłączeniem od sprzętu techniki wojskowej, - odtransportowaniem sprężarki. Nie wymaga się posiadania kwalifikacji na stanowiskach pracy związanych m.in. z wykonywaniem czynności z wykorzystywaniem sprężonego powietrza np. przy obsłudze narzędzi pneumatycznych, pompowaniu kół, czyszczeniu nadmuchem orurowań kotłów itp. W stosunku do sprężarek zamontowanych na stałe, należy stosować przepisy wynikające z rozporządzenia MGPiPS. 4) Polowe urządzenia do wytwarzania pary lub gorącej wody, o mocy powyżej 20 kw. Do grupy tej zalicza się polowe urządzenia o mocy powyżej 20 kw, występujące w służbach medycznej, żywnościowej i mundurowej, wytwarzające parę lub gorącą wodę. W przypadku jednoczesnej eksploatacji kilku urządzeń, które przesyłają energię do wspólnej instalacji, moc 20 kw należy traktować jako łączną moc urządzeń. W przypadku pracy indywidualnej, moc 20 kw dotyczy każdego urządzenia oddzielnie. Stanowiska pracy, na których wymagane jest posiadanie świadectwa kwalifikacyjnego dotyczą w szczególności czynności związanych z: 8
ustawieniem urządzenia, napełnianiem urządzenia wodą, rozpalaniem kotłów (wytwornic pary), utrzymywaniem właściwej temperatury lub poziomu wody i ciśnienia pary, właściwym reagowaniem na osprzęt sygnalizacyjny, doprowadzeniem czynnika grzewczego do urządzenia odbiorczego, obsługą urządzeń, wyłączeniem urządzenia (w trybie roboczym i awaryjnym). Osoby zajmujące stanowiska pracy (służby), na których jest wymagane posiadanie kwalifikacji potwierdzonych świadectwem oraz osoby zajmujące stanowiska pomocnicze, których wymóg ten nie dotyczy, a związane z obsługą wymienionych w informacji urządzeń i instalacji, powinny być przeszkolone w zakresie BHP, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawnymi oraz powinny wykazać się znajomością instrukcji obsługi tych urządzeń. 9