Szczegółowa tematyka egzaminu na uzyskanie świadectwa kwalifikacyjnego dla osób zajmujących się eksploatacją na stanowisku

Transkrypt

1 STOWARZYSZENIE ELEKTRYKÓW POLSKICH Centralna Komisja Uprawnień Zawodowych i Specjalizacji Zawodowej Inżynierów SEP Szczegółowa tematyka egzaminu na uzyskanie świadectwa kwalifikacyjnego dla osób zajmujących się eksploatacją na stanowisku DOZORU Grupa 3 Urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe. Wyłącznie do użytku wewnętrznego SEP Warszawa, kwiecień 2018 r.

2 1. Podstawa prawna ustalenia szczegółowej tematyki egzaminu Postawę prawną do ustalenia szczegółowej tematyki egzaminu stanowi art. 54 ust. 1 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 220 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. z 2003 r. Nr 89, poz. 828 oraz z 2003 r. Nr 129, poz i z 2005 r. Nr 141, poz. 1189). 2. Określenie osób na stanowiskach dozoru Są to osoby kierujące czynnościami osób wykonujących prace eksploatacyjne w zakresie: obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym oraz osoby na stanowiskach pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci gazowych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i zużywających paliwa gazowe ( 5 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MGPiPS z r.). 3. Postanowienia ogólne Szczegółowa tematyka egzaminacyjna powinna zapewniać jednolitość wymagań stawianych egzaminowanym. Szczegółową tematykę egzaminu ustala Komisja i powiadamia pisemnie kandydatów ubiegających się o potwierdzenie kwalifikacji co najmniej na 14 dni przed wyznaczoną datą egzaminu ( 8 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia MGPiPS z r. Dz. U. Nr 89, poz. 828). Tematykę opracowano w układzie wymaganych wiadomości w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci gazowych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i zużywających paliwa gazowe określonym w 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. 4. Szczegółowa tematyka egzaminu Szczegółowa tematyka egzaminu obejmuje zakres wymagań odnośnie wiedzy jaką powinny się wykazać osoby zajmujące się eksploatacją na stanowisku Dozoru, a określonych w 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w zależności od eksploatowanych urządzeń, instalacji i sieci gazowych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i zużywających paliwa gazowe, podanych w załączniku nr 1 (Grupa 3) do wyżej wymienionego Rozporządzenia. 2

3 4.1. Przepisy dotyczące przyłączania urządzeń i instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii oraz prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci 1) Zasady przyłączania do wspólnej sieci urządzeń i instalacji energetycznych gazowych Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1059). 2) Umowy w sprawie dostarczania gazu. 3) Obowiązki dostawcy i odbiorcy gazu. 4) Ograniczenia w dostawie i zużyciu gazu. 5) Zasady dysponowania mocą urządzeń i instalacji energetycznych gazowych. 6) Zasady prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci gazowych Przepisy i zasady postępowania przy programowaniu pracy urządzeń, instalacji i sieci z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii 1) Zasady wytwarzania, przesyłu, rozdziału i racjonalnego użytkowania paliw i energii. 2) Zasad programowania pracy urządzeń i instalacji energetycznych gazowych. 3) Zasady racjonalnego i oszczędnego użytkowania gazu. 4) Okresowe analizy energochłonności. 5) Statystyka i sprawozdawczość techniczno-ekonomiczna Przepisy dotyczące eksploatacji, wymagania w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci 1) Postanowienia ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 220 z późn. zm.) oraz aktów wykonawczych z zakresu eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych gazowych. 2) Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna urządzeń, instalacji i sieci energetycznych gazowych. 3) Przyjmowanie urządzeń, instalacji i sieci gazowych do eksploatacji. 4) Prowadzenie ruchu urządzeń i instalacji energetycznych-gazowych. 5) Kwalifikacje osób zajmujących się eksploatacją urządzeń i instalacji energetycznych gazowych. 6) Przepisy określające wymóg posiadania instrukcji eksploatacji urządzeń, sieci i instalacji gazowych przez podmiot prowadzącego eksploatację tych urządzeń. Zawartość i układ instrukcji. 3

4 4.4. Przepisy dotyczące budowy urządzeń, instalacji i sieci oraz normy i warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać te urządzenia, instalacje i sieci 1) Charakterystyka norm i warunków technicznych dotyczących budowy urządzeń, instalacji i sieci energetycznych gazowych. 2) Zasady budowy i działania urządzeń, instalacji i sieci energetycznych gazowych. 3) Wyposażenie urządzeń w aparaturę kontrolno-pomiarową i regulacyjno - zabezpieczeniową. 4) Umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony środowiska 1) Obowiązki osób dozoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa pożarowego i ochrony środowiska. 2) Zagrożenia związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych gazowych. 3) Organizacja wykonywania prac przy urządzeniach, instalacjach i sieciach energetycznych. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci gazowych. 4) Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej osobom poszkodowanym. 5) Wpływ urządzeń, instalacji i sieci gazowych na skażenie środowiska (hałas, wibracje) i środki przeciwdziałania Zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń przyłączonych do sieci 1) Zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu określone w instrukcjach eksploatacyjnych i przeciwpożarowych. 2) Zasady szkolenia pracowników w zakresie postępowania w warunkach zagrożenia. 3) Sprzęt gaśniczy zasady stosowania i użytkowania Zasady dysponowania mocą urządzeń przyłączonych do sieci 1) Obowiązujące przepisy z zakresu ograniczeń poboru mocy i zużycia gazu. 2) Zasady programowania pracy urządzeń i instalacji gazowych oraz wyłączeń urządzeń i instalacji odbiorczych dla zapewnienia dotrzymania wprowadzonych ograniczeń. 4

5 3) Taryfy dla gazu. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi Zasady i warunki wykonywania prac kontrolno - pomiarowych i montażowych 1) Zasady wykonywania pomiarów eksploatacyjnych w zakresie: parametrów charakteryzujących urządzenia, instalacje i sieci gazowe, sprawności agregatów, urządzeń i instalacji gazowych, jakości nośników energetycznych, kontroli wskazań aparatury kontrolno pomiarowej. 2) Sporządzenie protokołu z badań i pomiarów. 3) Interpretacja i ocena wyników pomiarów. 4) Zasady wykonywania prac montażowych urządzeń, instalacji i sieci energetycznychgazowych, wymagane przepisami i normami. Uwaga: Osoba przystępująca do egzaminu kwalifikacyjnego powinna wykazać się znajomością postanowień zawartych w obowiązującej ustawie z dnia 10 kwietnia1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 220), w Ustawie z dnia 7 lipca 1994 r., z późn. zm. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1332) oraz w rozporządzeniach wykonawczych do tych ustaw. Ponadto powinna znać zasady wynikające z norm, Kodeksu Pracy oraz instrukcji eksploatacyjnych i stanowiskowych wszystko w zakresie określonym Wnioskiem o sprawdzenie kwalifikacji a także praktyczną umiejętność udzielania pomocy przedlekarskiej. Wybrane akty prawne 1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 220 z późn. zm.). 2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1332). 3. Ustawa z dnia r. Kodeks pracy. Dział 4 i 10 (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 736 z późn. zm.). 5

6 5. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 519 z późn. zm.). 6. Ustawa z dnia r. o dozorze technicznym (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1040). 7. Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz z późn. zm.). 8. Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2016 r. poz.831). 9. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemie oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. z 2016 r., poz. 542). 10. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. z 2003 r. Nr 89, poz. 828 oraz z 2003 r. Nr 129, poz i z 2005 r. Nr 141, poz. 1189). 11. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lutego 2017 r. w sprawie wykazu zawodów regulowanych i działalności regulowanych przy wykonywaniu których usługodawca posiada bezpośredni wpływ na zdrowie lub bezpieczeństwo publiczne, w przypadku których można wszcząć postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji (Dz. U. z 2017 r., poz. 468). 12. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 10 stycznia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz. U. z 2017 r., poz. 150). 13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 820). 14. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 492). 15. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719 z późn. zm.). 16. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dotyczących efektywności energetycznej nowych wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 218, poz z późn. zm.). 6

7 17. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 2, poz. 6). 18. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r., poz. 640). 19. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz z późn. zm.). 20. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz z późn. zm.). 21. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiębiorstwa energetyczne (Dz. U. 2016,, poz. 2166). 22. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1853). Wybrane aktualne normy 1. PN-B :1999 Ogrzewnictwo. Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Wymagania. 2. PN-EN :2004 butle do gazów. Znakowanie butli. Kod barwy. 3. PN-EN : wersja angielska - Butle do gazów. Znakowanie butli (z wyłączeniem LPG). Część 3: Kod barwny. 4. PN-EN ISO butle do gazów. Cechowanie. 5. PN-C-04753:2002 Gaz ziemny. Jakość gazu dostarczanego odbiorcom z sieci rozdzielczej. 6. PN-EN 303-3:2002/AC:2007 Kotły grzewcze. Część 3: Kotły grzewcze na paliwa gazowe. Konstrukcje zespolone. Kocioł i palnik. 7. PN-EN 161:2007 Automatyczne zawory odcinające do palników gazowych i urządzeń gazowych (oryg.). 8. PN-ISO :2013 Pomiar przepływu płynu w przewodach zamkniętych Gazomierze ultradźwiękowe. Część 1: Gazomierze do pomiarów rozliczeniowych i bilansowych. 7

8 9. PN-EN ISO 22434:2011/Ap1: Wersja angielska Butle do gazów. Kontrola i konserwacja zaworów do butli. 10. PN-EN 1196:2011 Gazowe ogrzewacze powietrza do ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych i niemieszkalnych. Wymagania dodatkowe dotyczące kondensacyjnych ogrzewaczy powietrza. 11. PN-EN 1359: wersja angielska Gazomierze. Gazomierze miechowe. 12. PN-EN 1854:2010 Wersja polska Czujniki ciśnienia do palników gazowych i urządzeń spalających paliwa gazowe. 13. PN-EN 12186: Wersja angielska Infrastruktura gazowa -- Stacje redukcji ciśnienia gazu dla przesyłu i dystrybucji -- Wymagania funkcjonalne 14. PN-EN 12261:2005/A1:2008 Gazomierze - Gazomierze turbinowe. 15. PN-EN 12279:2004/A1:2007 Systemy dostawy gazu - Instalacje redukcji ciśnienia gazu na przyłączach Wymagania funkcjonalne 16. PN-EN 14236:2010 Gazomierze domowe ultradźwiękowe. 17. PN-EN : wersja polska Infrastruktura gazowa -- Orurowanie instalacji gazowych o ciśnieniu roboczym większym niż 0,5 bar dla instalacji przemysłowych i większym niż 5 bar dla instalacji przemysłowych i nieprzemysłowych -- Część 2: Szczegółowe wymagania funkcjonalne dotyczące uruchomienia, użytkowania i konserwacji Literatura 1. Bąkowski K.: Gazyfikacja. Gazociągi, stacje redukcyjne, instalacje, urządzenia gazowe, Wyd. WNT, Warszawa Bąkowski K.: Sieci gazowe. Projektowanie i budowa, Wyd. ARKADY, Warszawa. 3. Bąkowski K.: Sieci i instalacje gazowe. Poradnik projektowania, budowy i eksploatacji, Wyd. IV, Warszawa Instalacje gazowe. Warunki techniczne z komentarzami. Wymagania odbioru i eksploatacji. Przepisy prawne i normy, Wyd. COBO-PROFIL, Warszawa. 5. Praca zbiorowa: Energetyka z bieżącą aktualizacją, Wyd. EUROPEX, Kraków Warunki jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Wyd. COBO-PROFIL, Warszawa. 7. Dyb J., Miś R., Zawadzki T.: Egzamin kwalifikacyjny osób zajmujących się eksploatacją sieci, urządzeń i instalacji gazowych,

9 8. Łaciak M.: Bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci gazowych, Wyd. V, TARBONUS, Kraków - Tarnobrzeg