UCHWAŁA NR XX/226/17 RADY GMINY BRENNA z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2017-2019 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.) oraz art. 176 pkt 1, art. 179 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r. poz. 697) Rada Gminy Brenna uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017 2019 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Brenna. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Gminy Marcin Janasik Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 1
Załącznik do uchwały Nr XX/226/17 Rady Gminy Brenna z dnia 29 maja 2017 r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY NA LATA 2017 2019 I. Wprowadzenie Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017-2019 stanowi działania, służące wspieraniu rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych. Dla dobra rodziny, która jest naturalnym środowiskiem rozwoju i dobra wszystkich jej członków, a w szczególności dzieci, które potrzebują swoistej ochrony, konieczne jest wspieranie rodzin. Szczególnie w tych przypadkach kiedy własne zasoby oraz możliwości nie wystarczają, aby pokonać kryzysowe sytuacje. Dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje scalonej rodziny, która zapewni jego bezpieczeństwo, potrzeby oraz będzie kreować jego wczesne życie. To rodzina w sposób świadomy lub nieświadomy oddziałuje na jego osobowość, przekazuje mu swój system wartości, tradycje, poglądy, ukierunkowuje jego aktywność i postępowanie na całe życie. Naturalna rodzina jest najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doświadczeniu dziecka. Pomyślny rozwój młodego człowieka jest możliwy wyłącznie w prawidłowo funkcjonującej rodzinie. W tym względzie jeśli w jej działaniu pojawiają się dysfunkcje, należy czy to przez instytucje, służby zobligowane do wspierania rodziny, podjąć na jej rzecz określone działania. Problemy występujące w rodzinie często są złożone i wymagają interdyscyplinarnych rozwiązań. Choroba, alkohol, przemoc w rodzinie, niewydolność w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych, to główne problemy dezorganizujące życie rodzin, którym często towarzyszy również problem ubóstwa. Rozpad rodziny, niewydolność wychowawcza, zanikanie poczucia bezpieczeństwa, narastanie konfliktów, powodują wzrost zjawisk negatywnych, które wymagają ingerencji z zewnątrz angażując siły i środki społeczne. Ponieważ długoletnie przebywanie rodziny w sytuacji kryzysowej może spowodować całkowite zerwanie więzi rodzinnych i doprowadzić do umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej. Mając na względzie fakt, że rodzina biologiczna jest najbardziej sprzyjającą zbiorowością w prawidłowym rozwoju dziecka, należy zadbać o to, aby ono jak najdłużej w niej pozostało. Z powyższym należy wspierać rodzinę, aby prawidłowo wykonywała swoje funkcje. Należy podjąć pracę z rodziną w jej najbliższym otoczeniu i w różnorodnych formach bez potrzeby odrywania dziecka z środowiska. Jednakże należy pamiętać, że wszelkie działania powinny Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 2
być prowadzone za zgodą rodziny, a także przy jej aktywnym zaangażowaniu, uwzględniając zasadę pomocniczości. W tym względzie rodziny wymagają stałego monitorowania przez pracowników socjalnych, pedagogów szkolnych, pracowników przychodni medycznych, policji, kuratorów sądowych i przedstawicieli innych instytucji, które mają kontakt z rodziną oraz podejmowania działań na rzecz rodziny w oparciu o sprecyzowany plan działania. Niniejszy Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017-2019 stanowi realizację dyspozycji ustawowej i jest spójny ze strategią rozwiązywania problemów społecznych Gminy Brenna. 1. Podstawą działań ujętych w programie są w szczególności regulacje obowiązujących ustaw: - ustawa z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 697), - ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 930 z późn.zm), - ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1390). 2. Podstawa prawna działań Artykuł 176 pkt 1 oraz art. 179 ust. 2 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. II. Diagnoza sytuacji demograficznej i społecznej Diagnoza lokalna dotyczy funkcjonalności rodzin zamieszkujących w Gminie Brenna w zakresie pełnienia funkcji opiekuńczo wychowawczych. Diagnoza została dokonana w oparciu o dane z Urzędu Gminy Brenna oraz z danych będących w posiadaniu Ośrodka Pomocy Społecznej. Punktem wyjścia do określenia zadań Gminnego Programu Wspierania Rodziny jest analiza danych o osobach i rodzinach objętych wsparciem GOPS. Dla potrzeb Programu opracowano kartę diagnostyczną, w której zawarto informacje podane w tabeli Nr 1. Tabela nr 1. wyszczególnienie rok 2016 Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej 269 Liczba rodzin korzystających ze świadczeń rodzinnych 490 Liczba rodzin korzystających z Funduszu Alimentacyjnego 33 Liczba rodzin korzystających z PO PŻ 126 Liczba dzieci zamieszkujących w Gminie (0-17 lat) 1058 Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w tym z prawem do zasiłku Na dzień 31 grudnia 2016 r. Gmina liczyła 10938 mieszkańców. Przyczyny i nasilenie trudnych sytuacji życiowych rodzin, przedstawia tabela nr 2. 275 Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 3
Tabela nr 2. występujący problem liczba środowisk ubóstwo 34 bezrobocie 91 długotrwała lub ciężka choroba 142 niepełnosprawność 114 bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych rodzina niepełna 41 bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych rodzina wielodzietna 12 alkoholizm/ problem alkoholowy 11 narkomania 1 trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego 8 zdarzenia losowe 3 Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że do końca 2016 roku z terenu Gminy Brenna w pieczy zastępczej przebywa 4 osoby, w tym 1 osoba była umieszczona w placówce opiekuńczo-wychowawczej. III. Czas realizacji programu Gminny Program Wspierania Rodziny został opracowany na lata 2017-2019. IV. Odbiorcy programu Odbiorcami Programu są: 1) rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych, 2) dzieci i młodzież, którym rodzina nie zapewnia należytej opieki, 3) przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dzieci i rodzin. V. Cele główne i szczegółowe Cel główny programu: Cel 1. Zapobieganie powstawania sytuacji kryzysowych wymagających interwencji oraz rozwiązywanie już istniejących. Cel 2. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka. Cel 3. Poprawa jakości opieki sprawowanej przez biologicznych rodziców. Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 4
Cel główny 1 Zapobieganie powstawania sytuacji kryzysowych wymagających interwencji oraz rozwiązywanie już istniejących. cele szczegółowe/ nazwa zadania czas realizacji podmiot realizujący wskaźnik realizacji Monitoring sytuacji rodzin zagrożonych dysfunkcjami/rodzin dysfunkcyjnych oraz analiza zjawisk rodzących potrzebę ubiegania się o pomoc. - przyczyny udzielania pomocy - liczba przeprowadzonych wywiadów środowiskowych Współpraca z kuratorami sądowymi, policją, szkołami, placówkami wsparcia dziennego, świetlicami w celu wypracowania wspólnych działań profilaktycznych., GKRPA - liczba podjętych interwencji - liczba osób objętych wsparciem Praca socjalna polegająca na wzmacnianiu lub odzyskiwaniu przez rodzinę zdolności do pełnienia prawidłowych funkcji w społeczeństwie. 2017-2019 GOPS - liczba rodzin objętych wsparciem w postaci pracy socjalnej Motywowanie członków rodziny do podejmowania działań na rzecz niwelowania własnych dysfunkcji np. podjęcie terapii leczenia uzależnień, terapii dla ofiar i sprawców przemocy domowej., ZI, GKRPA - liczba osób, które podjęły terapię - liczba założonych Niebieskich Kart - liczba osób, które ukończyły terapię W zależności od zdiagnozowanych potrzeb zapewnienie opieki rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych przez asystenta rodziny. - liczba rodzin, którym przydzielono asystenta Organizowanie różnorodnych form spędzania czasu wolnego rodziców z dziećmi w celu integrowania członków rodziny oraz zwiększanie aktywności rodziny 2017-2019 UG, OPKIS, GOPS, GKRPA, Biblioteka - liczba podjętych imprez plenerowych, w tym piknik rodzinny Dążenie do reintegracji rodzin poprzez pomoc rodzinie, z której dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej w odbudowaniu odpowiedniego środowiska wychowawczego z poprawnymi relacjami i rolami, pozwalającymi na powrót dzieci do rodziny naturalnej. - liczba rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny, których dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 5
Cel główny 2 Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka. cele szczegółowe/ nazwa zadania czas realizacji podmiot realizujący wskaźnik realizacji Zapewnienie pomocy materialnej i rzeczowej ubogim rodzinom. - liczba i formy udzielonej pomocy - liczba rodzin i dzieci w tych rodzinach objętych pomocą Objęcie dożywianiem wszystkich potrzebujących dzieci. - liczba dzieci korzystających z posiłków Bezpłatna żywność w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2017-2019 UG Brenna - liczba rodzin korzystająca z bezpłatnej żywności Monitorowanie sytuacji zdrowotnej dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. Objęcie rodzin dysfunkcyjnych profesjonalną pomocą (psycholog, profilaktyk ds. przemocy i uzależnień) 2017-2019 GKRPA - liczba rodzin i dzieci w tych rodzinach objętych monitorowaniem - ilość godzin dokonanego poradnictwa specjalistycznego Zabezpieczenie środków na pobyt dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo - wychowawczej, itp. - liczba dzieci umieszczonych w poszczególnych ośrodkach - wysokość środków przeznaczonych na pokrycie pobytu dzieci w placówkach Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 6
Cel główny 3 Poprawa jakości opieki sprawowanej przez biologicznych rodziców cele szczegółowe/ nazwa zadania czas realizacji podmiot realizujący wskaźnik realizacji Szczegółowe i wieloaspektowe rozpoznanie sytuacji rodziny przeżywającej trudności. 2017-2019 GOPS - liczba rodzin przeżywających trudności Kierowanie osób uzależnionych na leczenie 2017-2019 GKRPA, GOPS Włączenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Rozwiązywania Przemocy w Rodzinie w rozwiązanie problemu przemocy w rodzinie. 2017-2019 ZI liczba osób, które podjęły terapię - liczba osób, które ukończyły terapię -liczba złożonych Niebieskich Kart Udzielanie rodzinom pomocy finansowej i rzeczowej (w formie żywności, odzieży). 2017-2019 GOPS, UG Brenna - liczba rodzin objętych pomocą Stworzenie grupy samopomocowej dla rodzin, w których występuje problem uzależnień Udział pracowników socjalnych i asystentów rodziny w szkoleniach dotyczących pracy z rodziną. Użyte skróty : UG - Urząd Gminy, GOPS - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ZI - Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, GKRPA Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, OPKIS Ośrodek Promocji Kultury i Sportu. VI. Przewidywane efekty realizacji Programu Spodziewanym efektem realizacji Programu ma być: polepszenie sytuacji dziecka i rodziny, wzmocnienie lub przywrócenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego, ograniczenie patologii społecznej, zminimalizowanie negatywnych zachowań, stworzenie skutecznego systemu wsparcia dla rodziny i dziecka, rozwój efektywnej współpracy pomiędzy instytucjami. VII. Realizator programu: Koordynatorem programu jest Ośrodek Pomocy Społecznej w partnerstwie z: Urzędem Gminy, Gminnym Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, placówkami oświatowymi, Posterunkiem Policji w Skoczowie, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Cieszynie, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną Skoczowie, Zakładami Opieki Zdrowotnej, Powiatowym Urzędem Pracy w Cieszynie, kuratorami Sądowymi (wydział: Karny, Rodzinny i Nieletnich). VIII. Źródła finansowania programu: środki własne Gminy Brenna, 2018-2019 GKRPA 2017-2019 GOPS, GKRPA - liczba osób objętych pomocą - liczba spotkań - liczba szkoleń i konferencji. Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 7
dotacje z budżetu państwa, środki pozabudżetowe. IX. Monitoring i ewaluacja Prowadzenie ewaluacji i monitoringu realizacji Programu polega na bieżącym analizowaniu oraz corocznym porównywaniu wartości określonych w Tabeli 1 i 2 oraz danych dotyczących przemocy w rodzinie, umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej. Ewaluacja ma na celu uzyskanie informacji czy kontynuować konkretne działania, czy je wzmożyć, czy też zmodyfikować. Raport z ewaluacji i monitoringu programu będzie sporządzony przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brennej w terminie do dnia 31 marca każdego roku. W przypadku modyfikacji Programu założenia metodologii ewaluacji i monitoringu będą odpowiednio dostosowywane. X. Podsumowanie Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017-2019 zakłada stworzenie warunków dla poprawy jakości życia rodzin. Wsparcie rodziny będzie miało charakter profilaktyczny, ochronny, a rodzinie w pierwszej kolejności zostaną stworzone możliwości samodzielnego zmierzenia się ze swoimi problemami. Niezbędne jest systematyczne podnoszenie świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków dysfunkcji oraz promowanie rodzinnego stylu życia. Tylko wtedy można zwiększyć jej szanse na prawidłowe funkcjonowanie w środowisku, a także wykorzystanie własnej aktywności i wewnętrznego potencjału w celu zdobywania nowych umiejętności. Aby osiągnąć zamierzone cele w realizację programu powinny włączyć się aktywne instytucje, placówki i organizacje, które swoimi działaniami, wspierają dzieci i rodziny. Spodziewanym efektem realizacji programu ma być polepszenie sytuacji dziecka i rodziny, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego, ograniczenie patologii społecznej, zminimalizowanie negatywnych zachowań oraz stworzenie skutecznego systemu wsparcia. Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 8
UZASADNIENIE Projekt uchwały Rady Gminy Brenna w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2017 2019 został opracowany na podstawie art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r. poz. 697). Powołany przepis stanowi, że do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny. Program zawiera kierunki działań zmierzających do tworzenia warunków dla prawidłowego funkcjonowania i wychowywania dzieci w rodzinach naturalnych. W związku z powyższym podjęcie niniejszej uchwały jest w pełni uzasadnione. Id: 55B4F248-3797-4A54-99E0-AC9B226CE9DE. Podpisany Strona 9