Fizyka cząstek elementarnych 2
Największe pytania fizyki Jak wyglądał Wielki Wybuch? Czy istnieją dodatkowe wymiary? Dlaczego świat jest zbudowany z materii a nie antymaterii? Jakie są podstawowe prawa natury? Czym jest ciemna energia? Czy cząstki które znamy są elementarne? Czy teoria strun jest ostateczną teorią wszystkiego? Jak powstał Wszechświat i jaki jest jego ostateczny los? Co się dzieje we wnętrzu czarnej dziury? Czym jest ciemna materia? Skąd pochodzi promieniowanie kosmiczne? Czy znamy już wszystkie cząstki? Jakie są najbardziej elementarne składniki materii? 3
Jak obserwować? Zdolność rozdzielcza jak daleko od siebie muszą być dwa obiekty zanim zleją się w jeden Oko ludzkie zdolność rozdzielcza 0.03 mm (odległość najlepszego widzenia) Mikroskop (światło widzialne) powiększenie do 1500 razy Mikroskop (światło ultrafioletowe) powiększenie do 3500 razy Długość fali, którą oświetlamy obiekt musi być mniejsza od jego rozmiarów. 4
Jak obserwować? Dualizm korpuskularno-falowy materia ma zarówno właściwości korpuskularne jak i falowe długość fali ~ 1 / energia cząstki Im większa energia cząstki, tym mniejsza jest długość jej fali. źródło elektronów Mikroskop elektronowy powiększenie 10 000 000 razy zdolność rozdzielcza 50 pm rozpędzanie (zwiększanie energii) w polu elektrycznym skupianie wiązki w polu magnetycznym (soczewka) oświetlanie przedmiotu odczyt danych mili m 10-3 mikro µ 10-6 nano n 10-9 piko p 10-12 femto f 5 10-15
Przepis na cząstki czyli masa, energia i zderzanie Pomoc -> Równanie Einsteina E=mc2 (E-energia, m-masa, c-prędkość światła) Czyli energię można zamienić na materię, a materię na energię! Urządzenie do rozpędzania Jednak uderzenie np.imłotkiem wzderzania stół nie wytworzy nowych cząstek ich cząstek -> aby odtworzyć warunki panujące we wczesnych fazach rozwoju Wszechświata, potrzebną energię trzeba skoncentrować w odpowiednio małym obszarze! AKCELERATOR Potrafimy to zrobić zderzając rozpędzone cząstki. W wyniku zderzenia wyzwala się energia z której mogą powstać nowe cząstki! Anna Kaczmarska, IFJ PAN Noc Naukowców, 28.09.12
LHC (Large Hadron Collider) obwód: ok. 27 km (~100 m pod ziemią) energia: do 14 TeV zderzenia: proton-proton, proton-ołów, ołów-ołów prędkość cząstek: 0.999999991c TeV ev: 14x1012 ev dżule: 1.602x10-19 14 TeV = 22.4x10-7 dżula energia ruchu fruwającego komara ALE skupiona na miliardy razy mniejszym obszarze 7
Sprawy organizacyjne 8
Kilka słów o IFJ PAN Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk Oddziały naukowe: NO1 - Oddział Fizyki i Astrofizyki Cząstek NO2 - Oddział Fizyki Jądrowej i Oddziaływań Silnych NO3 - Oddział Fizyki Materii Skondensowanej NO4 - Oddział Fizyki Teoretycznej NO5 - Oddział Zastosowań Fizyki i Badań Interdyscyplinarnych Zakłady NO1: NZ11 - Zakład Oddziaływań Leptonów NZ12 - Zakład Astrofizyki Promieniowania Gamma NZ13 - Zakład Liniowego Zderzacza NZ14 - Zakład Eksperymentu ATLAS NZ15 - Zakład Promieni Kosmicznych NZ16 - Zakład Neutrin i Ciemnej Materii NZ17 - Zakład Eksperymentu LHCb 9
10
gr. A Marcin Bocheński, Wojciech Bryliński, Jakub Cholewiński, Grzegorz Czelusta, Paweł Grabiński, Anna Guzik, Mirosław Kiełbowicz, Jakub Kuklis, Michał Mazurek, Bartłomiej Meder, Martyna Patera, Jakub Rosiński, Mikołaj Synowiec, Piotr Weszka gr. B Krzysztof Dobel, Michał Gałuszka, Anna Kulińska, Iga Lewandowska, Magda Lisowska, Valeriya Mykhaylova, Michał Porębski, Marta Sawko, Wojciech Talik, Michał Wawrzak, Marta Wawrzeń, Ewelina Wysopal gr. C Aleksandra Adamczyk, Sebastian Dawid, Filip Duczymiński, Magdalena Grzemska, Damian Grzeszczak, Anita Król, Anna Krzyżewska, Ewelina Kucal, Joanna Peszka, Joanna Słota, Damian Stachura, Jakub Woźny, Weronika Zapaśnik 11
Tematy praktyk Część z Państwa ma już przypisanych opiekunów oraz tematy. Pozostałe osoby proszone są o wybór tematów z listy do czwartku do godz. 12:00. Tematy można (a nawet trzeba) wcześniej skonsultować z opiekunami. Aleksandra Adamczyk Wojciech Bryliński Jakub Cholewiński Sebastian Dawid Paweł Grabiński Damian Grzeszczak Magda Lisowska Michał Mazurek Bartłomiej Meder Valeriya Mykhaylova Martyna Patera Joanna Peszka Jakub Rosiński Damian Stachura Mikołaj Synowiec Posiadanie tematu jest konieczne do podpisanie umowy i otrzymania przepustki. Proszę pamiętać o dostarczeniu umów oraz kopii zaświadczeń 12 o ubezpieczeniu NWW do p. M. Mitury-Nowak.
Obiady Stołówka w IFJ: http://stolowka-ifj.keep.pl/jadlospis Można brać połówki porcji. Inne możliwości poza Instytutem: galeria Bronowice, Ikea, KFC, MC Donalds,... 13
Grill integracyjny Termin: wtorek (7.07) od godz. 16:00 Miejsce: pasieka "Zagajnik" 14
Sieć: IFJ_Guest Hasło: ic25pmw4 Materiały z wykładów i ćwiczeń będą dostępne na stronie: atlas.ifj.edu.pl/praktyki/ Laptopy będą potrzebne podczas ćwiczeń. Podczas wykładów obowiązuje zakaz korzystania z laptopów / telefonów komórkowych! 15
CC1 - Cracow Cloud One 16
www.cloud.ifj.edu.pl Więcej informacji na stronie: cc1.ifj.edu.pl/pl 17
www.cloud.ifj.edu.pl 18
www.cloud.ifj.edu.pl 19
www.cloud.ifj.edu.pl Grupy -> Praktyki studenckie 2015 -> Wyślij wniosek 20
www.cloud.ifj.edu.pl Zasoby maszyn -> Dyski danych 21
www.cloud.ifj.edu.pl Utwórz nowy dysk 22
www.cloud.ifj.edu.pl Maszyny wirtualne -> Nowa maszyna 23
www.cloud.ifj.edu.pl 24
www.cloud.ifj.edu.pl 25
www.cloud.ifj.edu.pl 26
www.cloud.ifj.edu.pl 27
www.cloud.ifj.edu.pl 28
uruchom terminal 29
Montowanie dysku Dane zapisane na dysku maszyny wirtualnej zostaną stracone wraz ze zniszczeniem maszyny. Aby tego uniknąć dane będziemy zapisywać na osobnym dysku. Sprawdzenie, czy dysk zewnętrzny jest widoczny: student@praktyki:/$ sudo fdisk -l Monotowanie dysku do katalogu /media: student@praktyki:/$ sudo mount -t ext4 /dev/vda1 /media/ Zmiana właściciela katalogu (umożliwia zapis użytkownikowi student) student@praktyki:/$ sudo chown student /media/ Sprawdzenie, czy wszystko jest OK: student@praktyki:/$ cd /media student@praktyki:/$ echo "Witaj swiecie!" > witaj.txt student@praktyki:/$ cat witaj.txt Wszystkie ćwiczenia proszę wykonywać w katalogu /media30!