Tworzenie prawa wewnątrzszkolnego zgodnie z zasadami techniki prawodawczej XVII Forum Dyrektorów Przedszkoli i Szkół Samorządowych Miasta Żywca - 28 marca 2019 r. Grzegorz Telok RODN WOM w Bielsku-Białej
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908) określa metodykę przygotowania i sposób redagowania projektów ustaw i rozporządzeń oraz innych normatywnych aktów prawnych, a także warunki, jakim powinny odpowiadać uzasadnienia projektów normatywnych aktów prawnych, jak również reguły przeprowadzania zmian w systemie prawa. Przy tworzeniu aktów prawa wewnątrzszkolnego należy posiłkować się odpowiednio: - zasadami wyrażonymi w Dziale I w rozdziale 2-7, Dziale II i Dziale V oraz zapisami Działu VI (dotyczy uchwał i zarządzeń)
Wewnątrzszkolnymi aktami prawnymi są: o Akty organów kolegialnych (rady szkoły, rady pedagogicznej, rady rodziców) o Akty administracyjne wydawane przez dyrektora szkoły (zarządzenia) o Akty kierownictwa wewnętrznego wydawane przez dyrektora szkoły lub inne osoby zajmujące stanowiska kierownicze
Wewnątrzszkolna dokumentacja prawna: o Statut o Uchwały o Zarządzenia o Protokoły o Regulaminy o Instrukcje o Polecenia służbowe o Okólniki
Jednostki redakcyjne i ich systematyzacja Podstawową jednostką redakcyjną i systematyzacyjną wewnątrzszkolnych aktów prawnych (np. statut, uchwała, regulamin, zarządzenie itp.) jest paragraf ( ). paragraf można dzielić na ustępy - ustępy na punkty, - punkty na litery, - litery na tiret.
paragraf oznacza się symbolem i cyfrą arabską z kropką np. 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: ustęp oznacza się cyfrą arabską z kropką np. 3.1. Nauczyciel stażysta przedkłada dyrektorowi szkoły plan rozwoju zawodowego., z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego paragrafu.
- punkty oznaczamy cyfrą arabską z nawiasem z prawej strony 1), 2) z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego paragrafu lub ustępu, a przy powoływaniu skrótem pkt cyfrą arabską bez nawiasu, np. w przypadku nauczyciela mianowanego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1. - litery oznacza się małymi literami alfabetu łacińskiego, z wyłączeniem liter właściwych tylko językowi polskiemu (ą, ę ć, ó, ś, ż) z nawiasem z prawej strony a), b) i z zachowaniem ciągłości alfabetycznej w obrębie punktu, a przy powoływaniu skrótem lit. literą alfabetu łacińskiego bez nawiasu, np. w przypadku nauczyciela, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt b
tiret (z franc. kreska, łącznik, w języku polskim wyraz nieodmienny np. jeden tiret, dwa tiret, tego tiret), tiret oznaczamy krótką poziomą kreską [-] Treść aktu prawnego wydziela się w tiret poprzez dodanie jego znaku od nowej linii, z zachowaniem właściwego wcięcia (margines Nie dodaje się żadnych liczb ani liter na oznaczenie kolejnych tiret.
- każdą jednostkę redakcyjną (paragraf, ustęp, punkt, litera, tiret) zapisuje się od nowego wiersza i poprzedza jej oznaczeniem umieszczonym w tym samym wierszu, - paragrafy i ustępy rozpoczyna się od akapitu, - punkty, litery i tiret rozpoczyna się na wysokości początku wprowadzenia do wyliczenia, - przepisy paragrafu podzielonego na ustępy, punkty, litery i tiret powołuje się w następującej kolejności: ust. pkt lit. tiret bez przecinków po kolejnych jednostkach redakcyjnych,
- paragrafy można grupować w jednostki systematyzacyjne wyższego stopnia, tj. w rozdziały, - rozdziały numeruje się cyframi arabskimi, - każdą samodzielną myśl ujmuje się w odrębny paragraf z jednoczesnym zachowaniem kolejności numeracji paragrafów w całym akcie prawnym, - paragraf powinien być w miarę możliwości jednozdaniowy, - jeżeli samodzielną myśl wyraża kilka zdań paragraf dzielimy na ustępy, - jeżeli paragraf ma tylko jeden ustęp, nie należy numerować ustępu.
- każdą literę kończy się przecinkiem, a ostatnią średnikiem albo kropką, - jeżeli wyliczenie kończy się częścią wspólną odnoszącą się do wszystkich liter, wówczas średnik albo kropkę stawia się po części wspólnej, - w przypadku gdy zabraknie liter, stosuje się oznaczenie najpierw dwuliterowe, a następnie wieloliterowe, dopisując do ostatniej litery alfabetu łacińskiego najpierw pierwszą, a następnie kolejne litery tego alfabetu.z), za), zb).zz), zza), zzb) itd.
Uchwały, zarządzenia jako wewnątrzszkolne akty prawne Podstawą wydania uchwały lub zarządzenia jest przepis prawny, który upoważnia dany organ do uregulowania określonego zakresu spraw oraz wyznacza zadania lub kompetencje danego organu. W tytule uchwały lub zarządzenia zamieszcza się: - oznaczenie rodzaju aktu (uchwała, zarządzenie); - numer aktu; - nazwę organu, który go wydaje; - datę (określony kalendarzowo dzień, w którym uchwała lub zarządzenie zostały podpisane); - określenie przedmiotu uchwały lub zarządzenia (sformułowane jak najzwięźlej i rozpoczynające się od wyrazów w sprawie ).
Tekst uchwały lub zarządzenia rozpoczyna się od przytoczenia przepisu zawierającego upoważnienie ustawowe do wydania takiego aktu, jako podstawy prawnej wydania tego aktu. Podstawę prawną wydania uchwały lub zarządzenia wyraża się zwrotem: Na podstawie art. ustawy ( rozporządzenia ) zarządza się (uchwala się) co następuje: W uchwale lub w zarządzeniu powinien znaleźć się przepis określający termin wejścia w życie danego aktu, a jeżeli zachodzi konieczność uchylenia dotychczas obowiązującej uchwały lub zarządzenia (albo poszczególnych przepisów) również przepis uchylający.
GRANT ŚLĄSKIEGO KURATORA OŚWIATY Beata Honkisz, Grzegorz Telok
Najczęściej popełniane błędy techniczne przy tworzeniu dokumentów wewnątrzszkolnych: - niezachowywanie kolejności jednostek redakcyjnych (paragrafów) w obrębie całego aktu (np. kolejność paragrafów zachowana jest tylko w ramach danego rozdziału), - stosowanie punktorów (np. kropek, gwiazdek, myślników itp.) zamiast właściwych jednostek redakcyjnych, - nieprawidłowe lub niepełne nazewnictwo aktów prawnych, (np. rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. )
Nowelizacja (zmiana) aktów prawa wewnątrzszkolnego Zmiana aktu prawa wewnątrzszkolnego (np. uchwały, zarządzenia) polega na: - uchyleniu niektórych jego przepisów; - zastąpieniu niektórych jego przepisów przepisami o innej treści lub brzmieniu albo dodaniu do niego nowych przepisów. W tytule aktu zmieniającego, przedmiot tego aktu określa się przez użycie zwrotu np. uchwała o zmianie uchwały.., uchwała zmieniająca uchwałę.., uchwała w sprawie zmian w...
Pierwszemu paragrafowi w akcie zmieniającym nadaje się brzmienie: W uchwale (statucie, zarządzeniu itp.)..(wskazać tytuł) wprowadza się następujące zmiany:, Jeżeli uchyla się tylko jeden przepis w danym akcie, przepisowi uchylającemu nadaje się brzmienie: W uchwale (statucie, zarządzeniu) (wskazać tytuł) uchyla się paragraf., Jeżeli zmienia się treść lub brzmienie tylko jednego przepisu w danym akcie, przepisowi zmieniającemu nadaje się brzmienie: W uchwale (statucie, zarządzeniu) (wskazać tytuł) paragraf otrzymuje brzmienie:...
Zmieniany przepis przytacza się w pełnym nowym brzmieniu, choćby zastępowano w nim, dodawano albo eliminowano tylko jeden wyraz, Jeżeli do tekstu danego aktu dodaje się nowe paragrafy zachowuje się dotychczasową numerację, dodając do numeru nowego paragrafu małą literę alfabetu łacińskiego, co wyraża się zwrotem: Po paragrafie X dodaje się paragraf Xa w brzmieniu:., Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio, gdy w obrębie jednego paragrafu dodaje się nowy ustęp, w obrębie ustępu nowy punkt albo w obrębie punktu nową literę, co wyraża się zwrotem: W po ust. X (pkt X, lit. X) dodaje ust. Xa (pkt Xa, lit. Xa) w brzmieniu:
Organ dokonujący nowelizacji aktu prawa wewnątrzszkolnego powinien przestrzegać w szczególności następujących zasad: - zmian dokonuje się w drodze odrębnego aktu zmieniającego (np. w drodze uchwały zmieniającej, zarządzenia zmieniającego); - nowelizacja nie powinna naruszać dotychczasowej struktury aktu prawnego, tzn. nie powinna ulec zmianie dotychczasowa numeracja i kolejność paragrafów oraz pozostałych jednostek redakcyjnych;
Przykład uchwały rady pedagogicznej wprowadzającej zmiany do statutu Uchwała Nr 10/11 Rady Pedagogicznej Liceum Ogólnokształcącego w. z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie zmian w statucie Liceum Ogólnokształcącego w. Na podstawie art. 42 ust. 1 w zw. z art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz 12 ust. 8 statutu Liceum Ogólnokształcącego w uchwala się co następuje: 1. W statucie Liceum Ogólnokształcącego w. wprowadza się następujące zmiany: 1) w 13 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności. ; 2) w 16 w ust. 3 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu: 25 6) ustalanie programu wychowawczego i programu profilaktyki w porozumieniu z. Kuratorem Oświaty w przypadku, o którym mowa w 17a ust. 5. ; 3) w 17: a) w ust. 6 skreśla się pkt 2; b) w ust. 7 w pkt 2 skreśla się lit. a; 4) po 18 dodaje się 18a w brzmieniu: 18a. W liceum działa samorząd uczniowski, który tworzą wszyscy uczniowie szkoły. ; 5) w 31 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: 31. Uczeń może być nagrodzony w szczególności za:. 2. Zobowiązuje się dyrektora Liceum Ogólnokształcącego w. do opracowania ujednoliconego tekstu Statutu i podania go do publicznej wiadomości. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Pedagogicznej Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego w..
Tekst jednolity, a tekst ujednolicony Tekst jednolity to tekst aktu prawnego uwzględniający wszelkie zmiany, jakie w nim zaszły od chwili ogłoszenia bądź od ogłoszenia jego ostatniego tekstu jednolitego. Ogłoszenie tekstu jednolitego następuje w formie obwieszczenia, a tekst jednolity jest załącznikiem do tego obwieszczenia. Teksty jednolite ustaw ogłasza Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, a innych aktów normatywnych - organ właściwy do wydania tego aktu.
Tekst ujednolicony - żaden akt prawny nie definiuje takiego pojęcia. Tekst ujednolicony nie jest aktem prawnym, ponieważ nie jest uchwalany w trybie przewidzianym dla aktu normatywnego. Przyjmuje się, że może on być opracowywany po każdej zmianie aktu prawnego, jeżeli zachodzi taka potrzeba, z zastosowaniem zasad przewidzianych dla tekstu jednolitego. Podstawowym tekstem aktu prawnego jest zawsze tekst nadany. Powołujemy się zawsze na akt pierwotny i zmiany do niego lub na tekst jednolity, jeżeli został ogłoszony. Nie powołujemy się na tekst ujednolicony.
Tekst statutu ujednolica się w celu ułatwienia korzystania z tego dokumentu. Tekst ujednolicony statutu nie jest nowym aktem prawnym. Przy powoływaniu się na dany statut, czy też przy wprowadzaniu kolejnych zmian, należy odnosić się do pierwotnej jego wersji oraz zmian dokonanych w drodze uchwał zmieniających.
Przy redagowaniu tekstu ujednoliconego statutu można posiłkować się następującymi zasadami: - zachowuje się numerację pierwotnego tekstu statutu i uwzględnia numerację dodaną przez uchwały zmieniające statut; nie wprowadza się nowej numeracji, - w miejscu przepisu uchylonego, wpisuje się oznaczenie uchylonej jednostki redakcyjnej oraz określenie uchylony ; w odnośniku (tj. w przypisie dolnym na danej stronie statutu) wskazuje się tytuł uchwały uchylającej,; - przy przepisach, których treść została zmieniona lub przy przepisach dodanych do statutu, w odnośniku (tj. w przypisie dolnym na danej stronie statutu) wskazuje się uchwałę zmieniającą i datę jej wejścia w życie.
Przykład fragmentu ujednoliconego statutu Statut Liceum Ogólnokształcącego w.. (tekst ujednolicony) ze zmianami wprowadzonymi uchwałami: nr 5/2008[1], nr 4/2009[2], nr 2/2010[3] 1-35 ( ) [1] Uchwała nr 5/2008 Rady Pedagogicznej Liceum Ogólnokształcącego z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie zmian w statucie Liceum Ogólnokształcącego [2] Uchwała nr 4/2009 Rady Pedagogicznej Liceum Ogólnokształcącego z dnia 10 czerwca 2009 r. w sprawie zmian w statucie Liceum Ogólnokształcącego [3] Uchwała nr 2/2010 Rady Pedagogicznej Liceum Ogólnokształcącego z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie zmian w statucie Liceum Ogólnokształcącego
Statut Liceum Ogólnokształcącego w (tekst ujednolicony) (.) 36. 1. Uczeń za niewypełnienie obowiązków lub złe zachowanie może być ukarany. 2. Karami statutowymi są: 1) upomnienie wychowawcy; 1a)[1] nagana wychowawcy; 2) upomnienie dyrektora; 3)[2] (uchylony); 4) nagana dyrektora; 5) skreślenie pełnoletniego ucznia z listy uczniów szkoły. 3. Kary są odnotowywane w zeszycie wychowawczym. 4. O każdej karze zawiadamiani są rodzice ucznia. 37. Uczeń lub jego rodzice mogą odwołać się od nałożonej kary. 2.[3] Odwołanie rozpatruje odpowiednio wychowawca lub dyrektor szkoły. (.) [1] w brzmieniu ustalonym przez 1 pkt 1 uchwały, o której mowa w odnośniku 1 [2] w brzmieniu ustalonym przez 2 uchwały, o której mowa w odnośniku 2 [3] w brzmieniu ustalonym przez 1 pkt 3 lit a uchwały, o której mowa w odnośniku 3
Decyzje administracyjne i polecenia służbowe Zgodnie z art. 104 ust. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z póź. zm.), decyzje rozstrzygają sprawę co do istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Decyzja powinna mieć formę pisemną.
Ustawowe wymogi stawiane prawidłowo wydanej decyzji administracyjnej określone zostały w art. 107 1 Kodeksu Postępowania Administracyjnego (KPA): - oznaczenie organu wydającego decyzję, - data wydania, - oznaczenie strony lub stron, - powołanie podstawy prawnej, - rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, - pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, - podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji).
Najczęściej spotykane wady decyzji administracyjnej dyrektora szkoły lub placówki: - nieprawidłowe wskazanie podstawy prawnej decyzji lub brak podstawy prawnej; - brak uzasadnienia lub niepełność uzasadnienia; - brak związku między uzasadnieniem a rozstrzygnięciem decyzji; - wady formalne (błędy stylistyczne, logiczne itp.); - brak pouczenia o możliwości wniesienia odwołania.
DZIĘKUJĘ za uwagę gtelok@wombb.edu.pl