Materiał Informacyjny dla Gminy wyrażającej gotowość wstąpienia w rolę realizatora obszaru A pilotażowego programu UCZEŃ NA WSI pomoc w zdobyciu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne zamieszkujące gminy wiejskie oraz gminy miejsko - wiejskie Przed przystąpieniem do programu należy wnikliwie zapoznać się z dokumentami programowymi: programem i procedurą realizacji programu wraz ze wszystkimi załącznikami, dostępnymi na stronie www.pfron.org.pl (w zakładce Programy I Zadania PFRON/UCZEŃ NA WSI) Przystąpienie do programu oznacza akceptację zasad i zapisów programowych! Gmina jest zobowiązana do przestrzegania zasad programu. Celem programu jest wyrównanie szans w zdobyciu wykształcenia przez uczniów, będących osobami niepełnosprawnymi, mieszkających na terenie: gminy wiejskiej, lub obszaru wiejskiego w gminie miejsko-wiejskiej oraz miasta do 5 tys. mieszkańców w gminie miejsko-wiejskiej. 1. Jaki jest zasięg i czas trwania programu? Program realizowany jest na terenie całego kraju, w gminach wiejskich, na obszarach wiejskich w gminach miejsko-wiejskich lub w miastach do 5 tys. mieszkańców w gminach miejsko-wiejskich, od dnia 1 września 2007 r. do 30 czerwca 2010 r. 2. W jaki sposób gmina może przystąpić do realizacji programu? Gmina wyrażająca gotowość wstąpienia w rolę realizatora obszaru A programu, po otrzymaniu z PFRON zaproszenia, składa do właściwego terytorialnie Oddziału PFRON oświadczenie o wyrażeniu zgody na wstąpienie w rolę realizatora obszaru A programu w terminie do dnia 15 lipca danego roku kalendarzowego. Oświadczenie składane jest jeden raz i dotyczy całego okresu realizacji programu. Jeżeli gmina uchyliła uprzednią zgodę na wstąpienie w role realizatora obszaru A programu ma możliwość wyrażenia zgody ponownie. 1
Gminy, które nie złożą ww. oświadczenia do dnia 15 lipca danego roku kalendarzowego a także gminy, które nie spełniają warunków uczestnictwa w programie nie mogą przystąpić do realizacji obszaru A programu. Oddział PFRON w terminie do 31 lipca danego roku kalendarzowego, informuje gminę o zakwalifikowaniu się do realizacji obszaru A programu. Realizacja przez Gminę programu obejmuje w szczególności przyjmowanie, rozpatrywanie i rozliczanie wniosków o dofinansowanie, składanych przez osoby uprawnione zgodnie z postanowieniami programu. Koszty obsługi przez Gminę zadań realizowanych w ramach obszaru A programu pokrywane są ze środków PFRON do wysokości 2,5% środków faktycznie wykorzystanych przez Gminę na realizację tego obszaru. 3. Kto nie może przystąpić do realizacji programu? Gmina, która nie złoży oświadczenia o wyrażeniu zgody na wstąpienie w rolę realizatora obszaru A programu w terminie do dnia 15 lipca danego roku kalendarzowego. 4. Co dalej po zakwalifikowaniu się Gminy do realizacji obszaru A programu? Gmina zakwalifikowana przez PFRON do realizacji programu, ustala i ogłasza termin przyjmowania od Wnioskodawców wniosków o dofinansowanie kosztów nauki. W ogłoszeniu gmina wskazuje jednostkę organizacyjną, która w jej imieniu przyjmować będzie od Wnioskodawców wnioski o dofinansowanie kosztów nauki. Gmina może określić dodatkowo szczegółowe zasady składania i rozpatrywania wniosków, zgodne z celami i zasadami programu. 5. Jaka jest forma pomocy w ramach programu? Dofinansowanie (pomoc bezzwrotna - o ile dotrzymane są warunki zawartych umów). W ramach programu wkład własny Wnioskodawcy nie jest wymagany. 6. Na co przeznaczone jest dofinansowanie? Przyznana ze środków PFRON pomoc finansowa dla Wnioskodawcy, w ramach programu, może obejmować koszty: 1) zakupu przedmiotów ułatwiających lub umożliwiających naukę, 2) uczestnictwa w zajęciach mających na celu podniesienie sprawności fizycznej lub psychicznej (w tym wakacyjne obozy i kolonie), 3) związane z dostępem do Internetu (instalacja i abonament), w ramach programu wykluczona została możliwość zakupu komputerów! 2
4) kursów doszkalających w zakresie programu nauczania oraz kursów językowych (w przypadku kursów organizowanych poza miejscem zamieszkania ucznia, dofinansowaniu mogą podlegać również koszty dojazdu, zakwaterowania, wyżywienia), 5) wyjazdów organizowanych w ramach zajęć szkolnych. W przypadku uczniów szkół ponadgimnazjalnych przyznana pomoc finansowa może obejmować dodatkowo koszty: 1) opłaty za naukę (czesne), 2) zakwaterowania (gdy uczeń pobiera naukę poza miejscem stałego zamieszkania, w tym wyżywienie), 3) dojazdów do szkoły. Katalog kosztów kwalifikujących się do dofinansowania w ramach poszczególnych kategorii programu znajduje się na stronie www.pfron.org.pl (w zakładce Programy i zadania PFRON/UCZEŃ NA WSI). Wnioskodawca oświadcza, iż wydatków sfinansowanych ze środków PFRON na podstawie niniejszej umowy, nie zaliczy do wydatków, o których mowa w art. 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) to jest do wydatków podlegających odliczeniu od podatku w ramach ulgi z tytułu użytkowania sieci Internet. 7. Kto może uzyskać dofinansowanie kosztów nauki? Dofinansowanie kosztów nauki w ramach programu może otrzymać uczeń niepełnosprawny, który: 1) posiada ważne orzeczenie o niepełnosprawności lub ważne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, 2) pobiera naukę w szkole podstawowej, gimnazjum lub w szkole ponadgimnazjalnej (z wyłączeniem szkoły policealnej), 3) mieszka na terenie gminy wiejskiej, obszaru wiejskiego w gminie miejsko wiejskiej lub w mieście do 5 tys. mieszkańców w gminie miejsko-wiejskiej. W przypadku niepełnosprawnych dzieci i młodzieży do lat 18 uprawnionym do ubiegania się o przyznanie dofinansowania kosztów nauki w ramach obszaru A programu jest rodzic lub opiekun prawny. 8. Kto nie może uzyskać dofinansowania kosztów nauki? O dofinansowanie kosztów nauki w ramach programu nie może ubiegać się osoba, która: 1) w przeszłości, była stroną umowy zawartej z PFRON i rozwiązanej z przyczyn leżących po jej stronie, 3
2) posiada wymagalne zobowiązania wobec PFRON (tj. zobowiązanie, którego termin zapłaty upłynął), 3) posiada średnie miesięczne dochody brutto przekraczające 120% najniższego wynagrodzenia przypadającego na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym. Zgodnie z postanowieniami pilotażowego programu UCZEŃ NA WSI, przez najniższe wynagrodzenie należy rozumieć wynagrodzenie, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.);, tj. minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w styczniu danego roku, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. W 2009 roku jest to kwota 1 276,00 zł, czyli 120% wynosi 1 531,20 zł. W przypadku, gdy Wnioskodawca po raz kolejny ubiega się o przyznanie dofinansowania kosztów nauki warunkiem jego przyznania jest rozliczenie całości dofinansowania uzyskanego przez Wnioskodawcę w poprzednim roku. 9. Jaka jest wysokość dofinansowania kosztów nauki? Wysokość pomocy finansowej ze środków PFRON nie może przekroczyć: 1) w przypadku ucznia szkoły podstawowej lub gimnazjum kwoty 2000 zł w ciągu jednego roku szkolnego, 2) w przypadku ucznia szkoły ponadgimnazjalnej bez obowiązku uiszczania czesnego kwoty 3000 zł w ciągu jednego roku szkolnego, 3) w przypadku ucznia szkoły ponadgimnazjalnej zobowiązanego do uiszczania opłat za naukę (czesnego) kwoty 4000 zł w ciągu jednego roku szkolnego. Pomoc finansowa w ramach obszaru A programu udzielana jest ze środków PFRON wyłącznie przez gminy, które przystąpią do realizacji programu. Przyjęta w programie wysokość dofinansowania przypadającego na jednego ucznia niepełnosprawnego w ciągu roku szkolnego została określona jako maksymalna wysokość, co znaczy, że nie jest to kwota obligatoryjnie w całości przysługująca uczniowi i kwota faktycznego dofinansowania może być niższa. 10. Jaki jest termin przyjmowania Wniosków i gdzie należy je składać? Po ogłoszeniu przez Gminę naboru Wniosków, Wnioskodawca (tj. pełnoletni uczeń niepełnosprawny lub w przypadku dzieci i młodzieży do lat 18 jego rodzic lub opiekun prawny) składa Wniosek o dofinansowanie kosztów nauki do dnia 30 września, danego roku realizacji programu. Wniosek o dofinansowanie Wnioskodawca składa w wyznaczonej przez Wójta jednostce organizacyjnej gminy, właściwej terytorialnie dla miejsca zamieszkania ucznia. 4
Wnioski powinny być dostępne w Gminie oraz będą dostępne na stronie www.pfron.org.pl (w zakładce Programy i Zadania PFRON/UCZEŃ NA WSI). Za datę złożenia Wniosku uważa się datę jego wpłynięcia do Gminy, a w przypadku wniosku składanego droga pocztową, datę stempla pocztowego. 11. Jakie dokumenty należy złożyć wraz z Wnioskiem? Wymagane załączniki do Wniosku zostały określone w pkt 4 formularza Wniosku i są to: 1) kserokopia ważnego orzeczenia o niepełnosprawności lub ważnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ucznia, 2) oświadczenie Wnioskodawcy o dochodzie brutto przypadającym na jednego członka rodziny pozostającego w gospodarstwie domowym, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do formularza wniosku o dofinansowanie, 3) zaświadczenie ze szkoły o pobieraniu nauki przez ucznia w szkole podstawowej, gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej, 4) kserokopia aktu urodzenia ucznia dotyczy Wnioskodawcy ubiegającego się o pomoc finansową w imieniu i na rzecz niepełnoletniego dziecka, 5) kserokopia dokumentu o ustanowieniu opieki prawnej nad podopiecznym dotyczy Wnioskodawców, będących opiekunami prawnymi ucznia, 6) oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych przez PFRON, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do formularza wniosku o dofinansowanie. Wnioskodawca zobowiązany jest na żądanie gminy lub PFRON dostarczyć dowody potwierdzające wysokość uzyskiwanych dochodów wykazanych w oświadczeniu o dochodzie brutto przypadającym na jednego członka rodziny pozostającego w gospodarstwie domowym. Prawidłowo sporządzony wniosek przyspiesza proces jego rozpatrywania! Za kompletny Wniosek uważa się Wniosek zawierający wszystkie wymagane dane wraz z kompletem wymaganych załączników. Podanie informacji niezgodnych z prawdą, eliminuje Wniosek z dalszego rozpatrywania! 12. Jaki jest termin przyjmowania Wystąpień i gdzie należy je składać? Realizator obszaru A programu składa w Oddziale PFRON, właściwym terytorialnie dla siedziby gminy, Wystąpienie o przyznanie środków finansowych gminie na realizację obszaru A programu. Wystąpienia składane są w terminie do 15 października danego roku realizacji programu. Za datę złożenia Wystąpienia uważa się datę jego wpłynięcia do Oddziału PFRON, a w przypadku Wystąpienia składanego droga pocztową, datę stempla pocztowego. 5
Adresy Oddziałów PFRON znajdują się na www.pfron.org.pl (w zakładce Oddziały PFRON) a druki Wystąpień będą dostępne w Oddziałach PFRON oraz na stronie www.pfron.org.pl (w zakładce Programy i Zadania PFRON/UCZEŃ NA WSI). 13. Jakie dokumenty należy złożyć wraz z wystąpieniem? Wymagane załączniki do Wystąpienia zostały określone w pkt 7 formularza Wystąpienia i są to: 1) pełnomocnictwo, w przypadku gdy Wystąpienie podpisane jest przez osoby upoważnione do reprezentowania realizatora obszaru A programu, 2) zaświadczenie o posiadaniu przez Gminę rachunku bankowego, wraz z informacją o ewentualnych obciążeniach wydane przez bank (nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia Wystąpienia), 3) proponowany zakres finansowy kosztów nauki uczniów niepełnosprawnych w ramach obszaru A programu, według wzoru stanowiącego załącznik do Wystąpienia. Załącznik powinien być załączony również w wersji elektronicznej. Prawidłowo sporządzone wystąpienie przyspiesza proces jego rozpatrywania! Podanie informacji niezgodnych z prawdą, eliminuje Wystąpienie z dalszego rozpatrywania! 14. Jaki jest czas i tryb rozpatrzenia wystąpienia? Oddział w terminie 21 dni od dnia wpłynięcia Wystąpienia, sprawdza prawidłowość jego wypełnienia oraz sporządza wykaz nieścisłości, błędów i brakujących załączników, który w formie pisemnej przekazuje realizatorowi obszaru A programu w celu wyjaśnienia oraz uzupełnienia zapisów lub dostarczenia brakujących załączników. Proces rozpatrywania wystąpień będzie się przedłużał, jeśli złożone wystąpienia nie będą kompletne! Realizator obszaru A programu powinien uzupełnić braki lub udzielić niezbędnych wyjaśnień w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma z Oddziału. Wystąpienia nieuzupełnione we wskazanym przez Oddział terminie, są weryfikowane negatywnie. PFRON może zażądać od realizatora obszaru A programu dokumentów źródłowych, dotyczących informacji zawartych w Wystąpieniu, w celu sprawdzenia prawidłowości weryfikacji merytorycznej Wniosków o dofinansowanie złożonych przez Wnioskodawców, dokonanej przez realizatora obszaru A programu. Decyzję w sprawie przyznania gminom środków finansowych na realizację obszaru A programu podejmują Pełnomocnicy Zarządu PFRON w Oddziałach PFRON kierując się wysokością limitu środków finansowych przyznanych przez Zarząd PFRON. W przypadku, gdy limit środków finansowych przypadających dla Oddziału PFRON jest niższy niż suma kwot wnioskowanych przez gminy 6
na Wystąpieniach pozytywnie zweryfikowanych Oddział PFRON może negocjować z gminami warunki finansowe, na podstawie których będą zawierane umowy na realizację. Oddział PFRON powiadamia realizatorów obszaru A programu o podjętej decyzji, w formie pisemnej, w terminie 14 dni, licząc od daty podjęcia decyzji przez Pełnomocników Zarządu. Prosimy odbierać awizowane przesyłki pocztowe z PFRON, ponieważ przesyłkę prawidłowo zaadresowaną, dwukrotnie awizowaną i nieodebraną, uznajemy za doręczoną (w skrajnym przypadku nieodebranie pisma zapraszającego na podpisanie umowy z PFRON możemy uznać za rezygnację z przyznanych środków). 15. Co określa umowa na realizację? Umowa na realizację zawarta pomiędzy Funduszem a realizatorem obszaru A programu określa wysokość przyznanych gminie środków finansowych na realizację obszaru A programu, sposób przekazania środków oraz termin i sposób ich rozliczenia. Gmina może podejmować decyzje o przyznaniu dofinansowania kosztów nauki dla poszczególnych Wnioskodawców po zawarciu umowy na realizację z PFRON. Warunkiem zawarcia umowy jest spełnianie przez gminę warunków uczestnictwa w programie w dniu podpisania Umowy. Przed przystąpieniem do programu należy wnikliwie zapoznać się ze wzorem umowy na realizację oraz wzorem umowy o dofinansowanie! 16. Co dalej po podpisaniu umowy na realizację? Dla każdego Wnioskodawcy, któremu gmina przyznała dofinansowanie kosztów nauki w ramach obszaru A, wymagana jest odrębna umowa, zawierana pomiędzy realizatorem obszaru A programu a Wnioskodawcą. Umowa ta, zwana umową o dofinansowanie kosztów nauki ucznia niepełnosprawnego określa wysokość przyznanego dofinansowania, sposób przekazania środków oraz termin i sposób ich rozliczenia a także inne obowiązki oraz uprawnienia stron i stanowi zobowiązanie do ich przestrzegania. Warunkiem zawarcia umowy jest spełnianie przez ucznia niepełnosprawnego warunków uczestnictwa w programie w dniu podpisania umowy! 17. Jakie zobowiązania dla Gminy wynikają z umowy na realizację? Gmina jest zobowiązana do złożenia do PFRON rozliczenia przyznanych przez PFRON środków finansowych, oraz: 1) udzielania pomocy finansowej ze środków PFRON, w tym zawierania umów z Wnioskodawcami, zgodnie z zasadami programu i procedurami realizacji programu, 7
2) prowadzenia dokumentacji rozliczeniowej i przechowywania przez 5 lat dokumentów rozliczeniowych, na podstawie których środki PFRON zostały Wnioskodawcom przyznane i rozliczone, 3) monitorowania, kontroli i rozliczania środków przyznanych Wnioskodawcom przez Gminę, 4) dochodzenia od Wnioskodawców zwrotu środków w przypadku stwierdzenia nienależytego wydatkowania, kwot nieuznanych przez gminę w toku rozliczenia przyznanego dofinansowania oraz w innych przypadkach stanowiących podstawę zwrotu dofinansowania przewidzianych w umowie o dofinansowanie, 5) umożliwienia w każdym czasie przedstawicielowi PFRON przeprowadzenia kontroli w zakresie realizacji programu przez Gminę oraz do udzielania na życzenie PFRON wyjaśnień, lub pisemnych informacji o przebiegu oraz zaawansowaniu realizacji programu, 6) przesyłania do Oddziału PFRON sprawozdania dotyczącego realizacji przez Gminę programu, 7) zwrotu do PFRON: a. środków niewykorzystanych na realizację programu, b. odsetek zgromadzonych na rachunku bankowym, powstałych wskutek zdeponowania na nim środków PFRON, c. środków nienależycie wydatkowanych przez Wnioskodawców. Gmina zobowiązuje się do przekazywania do Oddziału PFRON, zgodnej ze stanem faktycznym, pisemnej informacji o efektach udzielonej pomocy finansowej, sporządzonej wg wskaźników określonych w rozdziale VI procedur realizacji programu. 18. Jak rozliczyć przyznane środki na realizację? 1) Sposób oraz termin rozliczenia przez Gminę przyznanych na realizację obszaru A środków finansowych oraz zasady zwrotu nieprawidłowo wydatkowanych środków odbywa się zgodnie z postanowieniami umowy na realizację. 2) Sposób oraz termin rozliczenia przez Wnioskodawcę otrzymanego dofinansowania oraz zasady zwrotu nieprawidłowo wydatkowanych środków odbywa się zgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie. Na żądanie PFRON realizator obszaru A programu zobowiązany jest do składania dodatkowych wyjaśnień oraz dokumentów niezbędnych do rozliczenia przyznanych środków finansowych. 19. Inne ważne informacje Realizator obszaru A programu zobowiązany jest, pod rygorem wypowiedzenia umowy na realizację, zgłosić bezzwłocznie do PFRON informacje o zmianach mogących mieć wpływ na wysokość przyznanych środków finansowych. Realizator obszaru A programu zobowiązany jest prowadzić dokumentację dotyczącą kosztów realizacji obszaru A programu 8
w sposób umożliwiający ocenę jego wykonania pod względem rzeczowym i finansowym, w każdym roku realizacji. PFRON zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku niewykonania przez Gminę zobowiązań określonych w umowie, a w szczególności nieterminowego lub nienależytego jej wykonywania, lub wykorzystania przekazanych przez PFRON środków finansowych na inne cele niż określone w umowie. W sprawach nie uregulowanych umową mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Wszelkie spory wynikłe z umowy, w tym dochodzenie środków wydatkowanych niezgodnie z umową lub środków przyznanych na podstawie informacji niezgodnych z prawdą podlegają rozpatrzeniu przez Sąd właściwy dla siedziby Oddziału PFRON. 9