Raport zbiorczy z dokonania obiektywnej oceny i uzyskania niezależnej weryfikacji przebiegu procesu testowania projektu Młodzi Gniewni

Raport zbiorczy z dokonania obiektywnej oceny i uzyskania niezależnej weryfikacji przebiegu procesu testowania projektu Młodzi Gniewni Wrocław. Kwiecień, 2014. Strona 1

Spis treści I. Wstęp... 3 1. Założenia ewaluacji zewnętrznej... 3 2. Informacje o projekcie... 4 3. Cel główny projektu... 4 Wskaźniki realizacji celu głównego... 5 4. Cele szczegółowe oraz wskaźniki ich realizacji... 5 Cel szczegółowy nr 1... 5 Cel szczegółowy nr 2... 6 Cel szczegółowy nr 3... 7 Cel szczegółowy nr 4... 8 5. Stan pożądany po wprowadzeniu innowacji... 9 6. Opis innowacji... 9 7. Efekty zastosowania innowacji... 12 8. Kryteria ewaluacyjne... 13 9. Pytania ewaluacyjne... 14 II. Ewaluacja zewnętrzna... 15 1. Przedmiot i cel badania... 15 2. Odbiorcy produktu finalnego... 16 3. Użytkownicy produktu finalnego... 16 4. Metodologia badania... 16 5. Wyniki badań... 17 5.1 Etapy działań testujących... 17 5.2 Dane uzyskane z ewaluacji wewnętrznej Odbiorcy (U2)... 20 5.3 Dane uzyskane z ewaluacji wewnętrznej Użytkownicy (U1)... 21 5.4 Dane uzyskane z ewaluacji zewnętrznej Odbiorcy (U2)... 23 5.6 Dane uzyskane z ewaluacji zewnętrznej Odbiorcy (U2) i Użytkownicy (U1) Zogniskowane wywiady grupowe.... 34 III. Wnioski końcowe... 37 Realizacja kryteriów ewaluacyjnych... 37 Rekomendacje... 46 IV. Narzędzia badawcze... 47 IDI z użytkownikami projektu... 47 IDI z odbiorcami projektu... 48 Zogniskowany Wywiad Grupowy z Użytkownikami i Odbiorcami projektu... 50 Strona 2

I. Wstęp W marcu 2014 roku Fundacja Edukacji Europejskiej jako realizator projektu zleciła Instytutowi Badawczemu IPC we Wrocławiu przeprowadzenie ewaluacji zewnętrznej projektu Młodzi Gniewni w celu dokonania obiektywnej oceny i uzyskania niezależnej weryfikacji przebiegu procesu testowania modelu, a także otrzymania ewentualnych wskazówek do korekty wstępnego produktu finalnego. 1. Założenia ewaluacji zewnętrznej Realizator określił następujące założenia ewaluacji zewnętrznej: a) Ewaluacja zewnętrzna będzie zrealizowana zgodnie z zapisami zatwierdzonej Strategii Wdrażania Projektu Innowacyjnego (Strategia), poprzez zastosowanie wskazanych technik oraz zakończy się przekazaniem raportu i opracowaniem wyników. b) Na dokumentację ewaluacji zewnętrznej składają się: Indywidualne wywiady pogłębione z użytkownikami produktu (15 osób) dotyczące oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek + stosowanego zestawu metod wsparcia przez użytkowników (15 wywiadów,1 raport); Indywidualne wywiady pogłębione z odbiorcami projektu (12 osób) - dotyczące oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek + stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców (12 wywiadów,1 raport); Zogniskowany wywiad grupowy z wybranymi losowo odbiorcami i użytkownikami (12 osób) - dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek + stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców (łącznie 12 osób, podzielonych na 2 grupy, 1 raport). Wynikiem ewaluacji będzie Raport zawierający analizę wyników badań, wnioski oraz rekomendację do korekty wstępnego produktu Finalnego. Celem ewaluacji zewnętrznej jest ocena: Adekwatności wdrażanego produktu do rzeczywistych potrzeb odbiorców i użytkowników, Skuteczności wypracowanego produktu i jego efektywności kosztowej w porównaniu do podejścia stosowanego dotychczas, Strona 3

Stopnia zaspokojenia potrzeb 2 grup docelowych w wyniku udziału w testowaniu projektu Trwałości zaproponowanej innowacji po zakończeniu działań projektowych. W wyniku ewaluacji zewnętrznej uzyskane zostaną dodatkowe informacje (oprócz wyników ewaluacji wewnętrznej) potrzebne do skorygowania wstępnej wersji produktu finalnego. Na zakończenie etapu Koordynato projektu przeprowadzi analizę rzeczywistych efektów testowania, uwzględniającą wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. 2. Informacje o projekcie Młodzi Gniewni to innowacyjny projekt, którego podstawowym celem było wypracowanie nowych i skutecznych metod integracji społecznej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym Tematem Projektu jest: Zwiększenie oferty istniejących, wykreowanie nowych instytucji działających na rzecz integracji społecznej (prowadzącej do zatrudnienia) grup marginalizowanych, wykluczonych bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym. Beneficjent: Fundacja Edukacji Europejskiej Tytuł projektu: Młodzi Gniewni - wypracowanie nowych i skutecznych metod integracji społecznej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym. Okres realizacji: Projekt realizowany w okresie od 02 kwietnia 2012 r. do 31 grudnia 2014 r. Projekt realizowano w partnerstwie przez trzy podmioty, tj. Fundację Edukacji Europejskiej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wałbrzychu oraz Michael Tiffernus Instytut e. V z Niemiec, w oparciu o własny kapitał społeczny, doświadczenie w realizacji pracy z młodzieżą z grup wysokiego ryzyka oraz przeprowadzone działania diagnostyczno badawcze, w ramach interdyscyplinarnej współpracy wypracowało systemowe rozwiązania w zakresie skutecznego wsparcia usamodzielnionych wychowanków młodzieży opuszczającej młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, placówki opiekuńczo wychowawcze oraz zakłady poprawcze (PLACÓWKI). 3. Cel główny projektu Celem głównym projektu było wypracowanie nowych i innowacyjnych rozwiązań pozwalających na zwiększenie oferty istniejących instytucji działających na rzecz integracji społecznej prowadzącej do zatrudnienia osób w wieku 17-19 l. zagrożonej wykluczeniem społecznym opuszczających placówki na przykładzie 12 mężczyzn (M) z powiatu wałbrzyskiego w latach 2012-2014. Strona 4

Wskaźniki realizacji celu głównego a) 12 mężczyzn w wieku 17 19 lat zagrożonych wykluczeniem społecznym, tj. 12 wychowanków placówek z powiatu wałbrzyskiego zakończy udział w projekcie, w tym 3 wychowanków uzyska zatrudnienie. Faza: testowania oraz upowszechniania i włączania do głównego nurtu polityki. Pomiar: raport końcowy z realizacji projektu, dokumenty potwierdzające zatrudnienie 3 wychowanków Hostelu Czas: do 31.03.2014 r. b) zwalidowany produkt finalny projektu zawierający wypracowane nowe i innowacyjne rozwiązania (metody) pozwalające na skuteczną integrację społeczną młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym. Faza: upowszechniania i włączania do głównego nurtu polityki. Pomiar: walidacja produktu, Czas: do 31.12.2014 r. c) Podpisanie 1 porozumienia między PCPR, MOPS, GOPS, PUP, UM, NGO oraz Placówkami w sprawie funkcjonowania i finansowania Hostelu wraz z systemem wsparcia, po zakończeniu działań projektowych. Faza: upowszechniania i włączania do głównego nurtu polityki. Pomiar: 1 porozumienie, Czas: do 31.12.2014 r. 4. Cele szczegółowe oraz wskaźniki ich realizacji Do realizacji celu głównego przyczyniło się zrealizowanie następujących celów szczegółowych: Cel szczegółowy nr 1 Zwiększenie skuteczności działań instytucji działających na rzecz osób w wieku 17-19 lat zagrożonej wykluczeniem społecznym (PCPR, MOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie, Miejskie i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej, placówki, szkoły ponadgimnazjalne, pracodawców oraz organizacje pozarządowe), poprzez zwiększenie ich oferty o nowe i skuteczne formy wsparcia, opracowane, testowane i upowszechniane do 31 grudnia 2014 r. Wskaźniki realizacji celu a) opracowanie oraz upowszechnienie wstępnej wersji produktu finalnego oraz 1 strategii wdrażania projektu innowacyjnego wśród 3000 U1 (PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO). Faza: opracowanie wstępnej wersji produktu oraz strategii wdrażania projektu innowacyjnego Pomiar: 1 protokół odbioru wstępnej wersji produktu finalnego i strategii wdrażania projektu innowacyjnego, lista mailingowa, lista odbiorców (upowszechnienie). Czas: 31.II.2013r. b) opracowanie oraz upowszechnienie ostatecznej wersji produktu finalnego oraz 1 strategii wdrażania projektu innowacyjnego wśród 3000 U1 (PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO). Faza: upowszechniania i włączania do głównego nurtu polityki. Pomiar: Strona 5

protokół odbioru ostatecznej wersji produktu finalnego i strategii wdrażania projektu innowacyjnego, lista mailingowa, lista odbiorców PF, lista obecności podczas konferencji, ankieta ewaluacyjna wśród U1. Czas: 31.XII.2014 r. Cel szczegółowy nr 2 Zwiększenie wiedzy i umiejętności 15 przedstawicieli PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO (w tym 8 kobiet) z PW, w zakresie opracowywania i realizacji skutecznych i kompleksowych form wsparcia dla młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym (w wieku 17-19 lat), poprzez udział w tworzeniu, testowaniu produktu finalnego oraz transferze doświadczeń niemieckich do 31.XII.2014r. Wskaźniki realizacji celu a) 15 przedstawicieli PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO (w tym 8 kobiet) z PW weźmie udział w testowaniu produktu finalnego (udział 1 raz w m- cu w konsultacjach z zespołem roboczym nt. bieżącej działalności Hostelu), w tym u 13 U1 stwierdzony zostanie wzrost wiedzy i umiejętności. Faza: testowania. Pomiar: listy obecności podczas spotkań, raporty miesięczne ze spotkań, ankieta ewaluacyjna wśród użytkowników, testy kompetencji wśród U1 na początku i na zakończenie testowania, badania ankietowe dot. pomiaru wpływu udziału U1 w testowaniu PF, na funkcjonowanie ich macierzystych jednostek. Czas: do 31.03.2014 r. b) 15 przedstawicieli PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO (w tym 8 kobiet) z PW weźmie udział w konsultacjach zespołu roboczego z partnerem niemieckim nt. bieżącej działalności Hostelu), Faza: testowania. Pomiar: listy obecności podczas spotkania, raport ze spotkania, ankieta ewaluacyjna wśród użytkowników (U1), Czas: do 31.03.2014r. c) 15 pisemnych rekomendacji określających potrzebę dalszej działalności Hostelu, po zakończeniu działań projektowych, wystawionych przez 15 przedstawicieli PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO, (w tym 8 kobiet) biorących udział w testowaniu produktu finalnego, Faza: testowania, Pomiar: liczba pisemnych rekomendacji. Czas: do 31.12.2013r. d) Zwiększenie skuteczności działań instytucji: PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO, poprzez podpisanie 1 porozumienia w sprawie funkcjonowania i finansowania Hostelu wraz z systemem wsparcia, po zakończeniu działań projektowych. Faza: upowszechniania i włączania do głównego nurtu polityki. Pomiar: 1 porozumienie. Czas: do 31.12.2014r. Wskazania i uzasadnienie różnic w innowacji w stosunku do wniosku o dofinansowanie - Cel szczegółowy nr 2 projektu został zmieniony. W skorygowanym celu szczegółowym 2 połączono cel szczegółowy 2 i 3 z pierwotnej wersji wniosku o dofinansowanie. Uznano, że do procesu testowania zaproszeni zostaną przedstawiciele instytucji, którzy mają wiedzę i doświadczenie w zakresie integracji społecznej młodzieży, natomiast oczekują wzrostu wiedzy i umiejętności w zakresie stosowania innowacyjnych i skutecznych metod wsparcia a tym samym wzrostu skuteczności działań tych instytucji. Doprecyzowano również wskaźniki pomiaru celu szczegółowego (a i b), sposób i czas ich pomiaru. Strona 6

Projektodawca wskazał jeszcze dwa istotne wskaźnik (c i d), dokumentujące zwiększenie wiedzy i umiejętności wśród użytkowników U1. Ponadto przy wskaźnikach wykazano stosowne fazy realizacji projektu. Cel szczegółowy nr 3 Zwiększenie skuteczności procesu integracji zawodowej 12 mieszkańców Hostelu, poprzez zdobycie przez nich nowych umiejętności i kwalifikacji zawodowych, w ramach udzielonego wsparcia tj.: udziału w doradztwie zawodowym, ukończeniu szkoleń zawodowych, kursów doskonalących oraz staży zawodowych do 31.12.2013 r. Wskaźniki realizacji celu: a) 12 wychowanków placówek (M) skorzysta z 19 godzin doradztwa zawodowego (łącznie 228 godz./wychowanka). Faza: testowania. Pomiar: indywidualne karty doradcze, ewaluacja doradztwa zawodowego, test kompetencji w zakresie przygotowania dokumentów aplikacyjnych. Czas: do 31.12.2013 r. b) 12 wychowanków placówek (M) ukończy 1 szkolenie zawodowe oraz 1 kurs doskonalący wybrane w porozumieniu z doradcą zawodowym. Faza: testowania. Pomiar: badania ankietowe w zakresie efektywności szkoleń, liczba wydanych certyfikatów ukończenia szkolenia zawodowego i kursu doskonalącego. Czas: do 31.12.2013r. c) 12 wychowanków placówek (M) ukończy 6 miesięczne staże zawodowe. Pomiar: umowy udziału w stażach zawodowych, zaświadczenia ukończenia stażu zawodowego, listy wypłat stypendium stażowego. Czas: do 31.12.2013r. d) 25% tj. 3 wychowanków placówek (M), uzyska zatrudnienia po opuszczeniu Hostelu. Faza: testowania. Pomiar: dokumenty potwierdzające uzyskane zatrudnienie. Czas: 31.03.2014r. Wskazania i uzasadnienie różnic w innowacji w stosunku do wniosku o dofinansowanie - Cel szczegółowy nr 3 projektu został zmieniony. Cel szczegółowy 3 powstał w wyniku podziału celu szczegółowego 4 (w pierwotnej wersji wniosku o dofinansowanie) na: a) działania związane ze zdobywaniem nowych kwalifikacji i doświadczeń zawodowych przez 12 U2 (integracja zawodowa) oraz b) działania związane ze zdobywaniem nowych umiejętności społecznych (integracja społeczna w celu szczegółowym nr 4). Autorzy strategii uznali, że te dwie sfery integracji, tj. społeczna i zawodowa zostały wyraźnie wyodrębnione w procesie testowania w formie działań doradczych i szkoleniowych i wymagają określenie odrębnych celów szczegółowych. Dodano również wskaźniki realizacji celu szczegółowego, sposób oraz czas pomiaru. Projektodawca wskazał jeszcze jeden istotny wskaźnik (d) dotyczący uzyskania zatrudnienia przez 3 wychowanków Hotelu. Ponadto przy wskaźnikach wykazano stosowne fazy realizacji projektu. Strona 7

Cel szczegółowy nr 4 Zwiększenie skuteczności procesu integracji społecznej 12 mieszkańców Hostelu, poprzez zdobycie przez nich nowych umiejętności społecznych i wzrost poczucia wartości, w ramach udzielonego wsparcia tj.: udziału w treningach umiejętności, terapii indywidualnej (doradztwo psychologiczno pedagogiczne) oraz grupowej do 31.12.2013r. Wskaźniki realizacji celu: a) 12 wychowanków placówek (M) weźmie udział w 60 godzinnym Treningu Zastępowania Agresji (2 gr. po 60 godzin zajęć treningowych) Faza: testowania. Pomiar: listy obecności, ewaluacja TZA, testy TZA. Czas: do 31.XII.2013 r. b) 12 wychowanków placówek (M) weźmie udział w 30 godzinnym Treningu Kompetencji Społecznych (2 gr. po 30 godzin zajęć treningowych). Faza: testowania. Pomiar: listy obecności, ewaluacja TKS, testy kompetencji społecznych. Czas: do 31.XII.2013 r. 12 wychowanków placówek (M) weźmie udział w 80 godzinnym programie Grupowego. Wsparcia (terapia grupowa). Faza: testowania. Pomiar: listy obecności, ewaluacja grupy wsparcia, ankieta badawcza oceniająca efektywność udziału w grupie wsparcia. Czas: do 31.XII.2013r. d) 12 wychowanków placówek (M) weźmie udział w 20 godzinnym programie terapii indywidualnej (łącznie 240 godzin terapii indywidualnej). Faza: testowania. Pomiar: listy obecności, ewaluacja terapii indywidualnej, ankieta badawcza oceniająca efektywność udziału w programie terapii indywidualnej - doradztwie psychologiczno pedagogicznym. Czas: do 31.XII.2013r. Wskazania i uzasadnienie różnic w innowacji w stosunku do wniosku o dofinansowanie - Cel szczegółowy nr 4 projektu został zmieniony. Podobnie jak w przypadku celu szczegółowego nr 3, cel szczegółowy 4 powstał w wyniku podziału celu szczegółowego 4 (w pierwotnej wersji wniosku o dofinansowanie) na: a) działania związane ze zdobywaniem nowych kwalifikacji i doświadczeń zawodowych przez U1 i U2 (integracja zawodowa) oraz b) działania związane ze zdobywaniem nowych umiejętności społecznych (integracja społeczna). Autorzy strategii uznali, że te dwie sfery integracji, tj. społeczna i zawodowa zostały wyraźnie wyodrębnione w procesie testowania w formie działań doradczych i szkoleniowych i wymagają określenie odrębnych celów szczegółowych. Dodano również wskaźniki realizacji celu szczegółowego, sposób oraz czas pomiaru. Ponadto przy wskaźnikach wykazano stosowne fazy realizacji projektu. Strona 8

5. Stan pożądany po wprowadzeniu innowacji a) Pogłębiona wiedza użytkowników i odbiorców produktu finalnego na temat problemów i potrzeb osób w wieku 17 19 lat zagrożonych wykluczeniem społecznym, opuszczających placówki poprzez udział U1 i U2 w badaniach jakościowych oraz warsztatach roboczych 5 raportów roboczych i 1 raport z warsztatów (do 30.09.2012); b) Opracowany Poradnik obejmujący: informację na temat skutecznego funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek wraz ze skutecznymi metodami wsparcia dla jego mieszkańców 1 poradnik (do 31.12.2014 r.); c) Zwiększona wiedza i umiejętności przedstawicieli PCPR, M/GOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO (w tym 8 kobiet) z PW w zakresie integracji społecznej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym (w wieku 17-19 lat), poprzez opracowanie i realizację skutecznych oraz kompleksowych form wsparcia oraz udział w tworzeniu, testowaniu produktu finalnego oraz transferze doświadczeń niemieckich 15 osób (do 31.12.2014 r.); d) Zwiększenie skuteczności procesu integracji zawodowej mieszkańców Hostelu poprzez zdobycie kwalifikacji zawodowych przez 12 wychowanków placówek (do 31.12.2013r.) oraz zdobycie zatrudnienia przez 3 (25%) mieszkańców Hostelu (do 31.03.2014r); e) Zwiększenie skuteczności procesu integracji społecznej mieszkańców Hostelu poprzez zdobycie umiejętności społecznych - 12 wychowanków placówek (do 31.12.2013 r.). Przetestowanie wypracowanych metod wsparcia dla usamodzielnionych wychowanków placówek w ramach utworzonego Hostelu na terenie powiatu wałbrzyskiego 1 raport końcowy (do 31.12.2014 r.); g) Upowszechnienie produktu finalnego (Hostel dla usamodzielnionych wychowanków placówek + metody wsparcia) na terenie kraju wśród 8000 użytkowników (do 31.12.2014 r.) h) Podpisanie 1 porozumienia między PCPR, MOPS, GOPS, PUP, UM, NGO oraz Placówkami w sprawie funkcjonowania i finansowania Hostelu wraz z systemem wsparcia, po zakończeniu działań projektowych (do 31.12.2014r). 6. Opis innowacji Zgodnie z opracowanym przez Krajową Instytucje Wspomagającej Mini przewodniku po ewaluacji projektów innowacyjnych PO KL z 2012. Projekt innowacyjny projekt, którego celem jest poszukiwanie nowych, lepszych, efektywniejszych sposobów rozwiązywania problemów mieszczących się w obszarach wsparcia Europejskiego Funduszu Społecznego. Wyróżnia się dwa rodzaje projektów innowacyjnych: Strona 9

Projekty testujące, których celem jest wypracowanie i upowszechnianie nowych rozwiązań oraz włączenie ich do głównego nurtu polityki i/lub praktyki Projekty upowszechniające, których celem nie jest wypracowanie nowego produktu, ale upowszechnienie i włączenie do głównego nurtu polityki dobrych praktyk/rozwiązań wypracowanych w ramach innych programów lub projektów PO KL. Innowacyjność produktu powinna się przejawiać co najmniej w jednym wymiarze: 1. Uczestnika projektu (nowe grupy); 2. Problemu (nowy problem, brak satysfakcjonującego rozwiązania, brak narzędzi pozwalających na rozwiązanie problemu); 3. Formy wsparcia (nowe instrumenty/metody rozwiązywania problemu). Projekt innowacyjny musi włączać w proces wypracowania innowacyjnego rozwiązania członków grup docelowych zarówno użytkowników, jak i odbiorców. Realizacja projektu innowacyjnego przebiega w dwóch etapach: 1. Etap przygotowania, który kończy się opracowaniem wstępnej wersji produktu finalnego oraz strategii wdrażania projektu; 2. Etap wdrożenia, czyli testowanie, analiza rzeczywistych efektów oraz opracowanie produktu finalnego, walidacja produktu finalnego, upowszechnianie nowych rozwiązań oraz ich włączenie do głównego nurtu polityki i/lub praktyki. Innowacyjność proponowanego rozwiązania polegała na wprowadzeniu nowych, niestosowanych dotychczas na terenie powiatu wałbrzyskiego ani na Dolnym Śląsku ani w pozostałych regionach Polski metod integracji społecznej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym w wieku 17 19 lat, tj. wychowanków opuszczających placówki (MOS/MOW/POW/ZP/). Proponowane metody składały się z II elementów. 1. HOSTELU DLA USAMODZIELNIONYCH WYCHOWANKÓW PLACÓWEK; 2. METOD WSPRCIA W HOSTELU (integracja zawodowa i społeczna). W/w innowacyjność odnosiła się do wszystkich wymiarów innowacyjności: formy wsparcia, grupy docelowej oraz poruszanego problemu. Wiodącym wymiarem innowacyjności jest forma wsparcia. Innowacyjność podejścia do problemu procesu usamodzielniania wychowanków polega na indywidualizacji wsparcia, kompleksowości działań oraz współpracy przedstawicieli PCPR, MOPS, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO, skoordynowanych w ramach utworzonego Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek. Strona 10

a) Indywidualizacja wsparcia Wsparcie miało charakter zindywidualizowany i dopasowany do potrzeb oraz sytuacji danego wychowanka placówki, w oparciu o gruntowną diagnozę przeprowadzoną przez pracownika socjalnego, psychologa i doradcę zawodowego. Na bazie wykonanej diagnozy została utworzona karta charakterystyki odbiorcy, która stanowiła fundament do sporządzenia Indywidualnego Planu Działania mieszkańca Hostelu. Także podstawową zasadą funkcjonowania Hostelu było podejście indywidualne a nie instytucjonalne. Struktura Hostelu złożona została z trzech mieszkań, które stanowiły substytut normalnego mieszkania/środowiska rodzinnego, którego nie miała dotychczas grupa docelowa projektu. b) Kompleksowość działań Diagnoza obejmowała wszystkie aspekty funkcjonowania wychowanka w społeczeństwie, tj. aktywność zawodową, społeczną, socjalną, zdrowotną itp. Na jej podstawie opracowano Indywidualny Plan Działania zawierający zestaw metod wsparcia z zakresu reintegracji zawodowej i społecznej, mających na celu skuteczną integrację młodzieży mieszkańców Hostelu w okresie 10 miesięcy. c) Integracja działań Realizacja kompleksowego wsparcia, opartego o gruntową diagnozę wychowanka opuszczającego placówkę była możliwe dzięki uruchomieniu Hostelu na bazie realizacji projektu w partnerstwie (trzy podmioty: Fundacja Edukacji Europejskiej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wałbrzychu oraz Michael Tiffernus Instytut e. V z Niemiec) oraz stałej współpracy i integracji przedstawicieli MOPS/PCPR, PLAC, PRAC, SZKÓŁ i NGO (zespół roboczy). Zespół roboczy do prac monitoringowych zaprosił Powiatowy Urząd Pracy oraz inne instytucje realizujące szeroko rozumiane działania związane z rynkiem pracy. Drugim wymiarem innowacyjności była grupa docelowa - nastawienie na wsparcie nowych, nietypowych grup, które dotychczas otrzymywały wsparcie innego rodzaju (osoby zagrożone wykluczeniem społecznym w wieku 17-19 lat, opuszczające Placówki.) Wcześniejsze działania na rzecz ww. grup realizowane były wyłącznie w obrębie placówek, w których przebywali wychowankowie. Po upuszczeniu Placówek, wychowankowie nie mogli już liczyć na kompleksowe wsparcie w obszarze integracji zawodowej i społecznej, likwidujące ich deficyty w tych obszarach. Skutkiem braku wsparcia, jak wynika z przytoczonych badań i analiz było postępujące wykluczenie społeczne i zawodowe. W Polsce podjęto działania w zakresie tworzenia Hosteli, ale ukierunkowanych tylko na jedną grupę wychowanków np. opuszczających zakłady poprawcze (projekt pilotażowy Ministerstwa Sprawiedliwości Hostel przy funkcjonującym Zakładzie Poprawczym w Świdnicy i Koszalinie). Próby uruchomienia Hostelu NOTA BENE dla wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapii rozpoczęło Stowarzyszenie Profilaktyki i Resocjalizacji AD REM w Łodzi. Proces usamodzielniania dotyczy młodzieży opuszczającej różne placówki o charakterze instytucjonalnym. Jak pokazały badania i spostrzeżenia różnych instytucji potrzebne były tu rozwiązania kompleksowe, bo tylko takie określić można jako skuteczne. Strona 11

Projekt "Młodzi Gniewni" był tu odpowiedzią na potrzebę wypracowania nowych i skutecznych metod integracji społecznej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym. Wartością dodaną projektu było wdrożenie skutecznych metod wsparcia na terenie powiatu wałbrzyskiego w postaci HOSTELU DLA USAMODZIELNIONYCH WYCHOWANKÓW PLACÓWEK wraz z ZESTAWEM METOD WSPRACIA DLA MIESZKAŃCÓW HOSTELU dzięki środkom finansowym z Europejskiego Funduszu Społecznego. Dzięki realizacji projektu powstało partnerstwo oraz została nawiązana stała współpraca różnych instytucji na rzecz młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym. Kolejną wartością projektu była możliwość jego kontynuowania i/lub ukierunkowania się na wychowanków opuszczających rodzinną pieczę zastępczą. 7. Efekty zastosowania innowacji 1. Udostępnienie 1 produktu finalnego, tj. poradnika składającego się z dwóch części: Części I - HOSTEL DLA USAMODZIELNIONYCH WYCHOWNKÓW PLACÓWEK - metodą zwiększającą skuteczność wsparcia na rzecz osób w wieku 17-19 lat zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz Części II - ZESTAW SKUTECZNYCH METOD WSPARCIA W HOSTELU do realizacji przedstawicielom 8252 instytucji działających na rzecz integracji społecznej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym; 2. Nabycie i podniesienie przez 15 uczestników testowania (użytkowników produktu finalnego) wiedzy i umiejętności w zakresie integracji społecznej i młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym (w wieku 17 19 lat); 3. Nabycie i podniesienie przez 15 uczestników testowania (użytkowników produktu finalnego) wiedzy na temat doświadczeń w zakresie metod wsparcia młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym przez niemieckiego Partnera Projektu; 4. Zdobycie kwalifikacji zawodowych przez 12 wychowanków placówek mieszkańców Hostelu poprzez skuteczny proces integracji zawodowej; 5. Zdobycie kwalifikacji społecznych przez 12 wychowanków placówek mieszkańców Hostelu poprzez skuteczny proces integracji społecznej; 6. Upowszechnienie funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek oraz stosowanych w nich metod wsparcia jako skutecznych metod integracji społecznej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym. Strona 12

8. Kryteria ewaluacyjne W opracowanym przez Krajową Instytucje Wspomagającej Mini przewodniku po ewaluacji projektów innowacyjnych PO KL z 2012. Ewaluacja definiowana jest jako inaczej osąd (ocena) wartości interwencji publicznej dokonany przy uwzględnieniu odpowiednich kryteriów (skuteczności, efektywności, użyteczności, trafności i trwałości) oraz standardów. Osąd dotyczy zwykle potrzeb, jakie powinny być zaspokojone w wyniku interwencji oraz osiągniętych efektów. Ewaluacja jest oparta na informacjach specjalnie w tym celu zebranych oraz zinterpretowanych za pomocą odpowiedniej metodologii. Celem ewaluacji jest poprawa jakości, skuteczności i spójności wydatkowania środków z funduszy Unii Europejskiej oraz usprawnienie strategii i realizacji programów operacyjnych. W skrócie można zatem stwierdzić, że ewaluacja to systematyczna ocena projektu, sposobu jego realizacji oraz osiągnięcia zakładanego celu. 1 Specyfika projektu innowacyjnego polega m.in. na przeprowadzeniu dodatkowej ewaluacji w ramach projektu, tj. ewaluacji zewnętrznej produktu. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej z dnia 1 kwietnia 2OO9 r. w II etapie realizacji projektu innowacyjnego testującego beneficjent jest zobligowany do przeprowadzenia zewnętrznej ewaluacji produktu finalnego. Ewaluacja produktu ma na celu analizę rzeczywistych efektów testowania w celu zbadania efektywności wypracowanego rozwiązania. Wyniki analizy powinny pozwolić na modyfikację przygotowanego produktu. W przeprowadzonym badaniu ewaluacyjnym zastosowano jasno sprecyzowane kryteria ewaluacyjne o charakterze wartościującym: Trafność (cele a potrzeby) pozwala ocenić stopień zgodności celów z potrzebami użytkowników/odbiorców lub adekwatność tych celów do założeń; Efektywność (nakłady a efekty) pozwala ocenić relację uzyskanych efektów do poniesionych nakładów (finansowych, czasowych, ludzkich); Skuteczność (plan a wykonanie) pozwala ocenić stopień osiągnięcia założonych celów; użyteczność (efekty a potrzeby) pozwala ocenić, w jakim stopniu efekty wypracowane w projekcie są zgodne z potrzebami użytkowników/odbiorców; Trwałość (oddziaływanie projektu po jego zakończeniu) pozwala ocenić stopień trwałości efektów realizacji projektu. 1 Mini przewodnik po ewaluacji projektów innowacyjnych PO KL z 2012. Strona 13

9. Pytania ewaluacyjne Ewaluacja zewnętrzna produktu powinna odpowiadać na następujące pytania, które odnoszą się zarazem do kryteriów ewaluacji. Pytania badawcze w odniesieniu do kryteriów ewaluacji przedstawiają się następująco: Kryterium ewaluacji Trafność Pytanie badawcze 1. Czy i w jakim stopniu produkt odpowiada na realne potrzeby użytkowników i odbiorców? Efektywność Skuteczność Użyteczność Trwałość Innowacyjność 2. Czy wypracowany produkt (proponowane podejście) jest bardziej efektywny niż stosowane dotychczas? 3. Czy proponowane podejście jest rozwiązaniem bardziej wydajnym finansowo od metod stosowanych wcześniej? 4. Czy produkt jest skuteczny? 5. Co wpływa na jego skuteczność czy są to metody pracy, dobór grup docelowych, organizacja procesu wsparcia, czy inne czynniki? 6. Czy możliwe jest zwiększenie skuteczności proponowanych metod i pod jakimi warunkami? 7. Czy wypracowany produkt jest zgodny z aktualnymi potrzebami grup docelowych? 8. Czy i w jakim stopniu prawdopodobne jest funkcjonowanie produktu po zakończeniu finansowania projektu? 9. Czy produkt zapewnia trwałe efekty? 10. Czy produkt jest rozwiązaniem innowacyjnym? 11. W jakim stopniu proponowane podejście jest rozwiązaniem nowatorskim, kreatywnym, wcześniej nie stosowanym? Strona 14

II. Ewaluacja zewnętrzna 1. Przedmiot i cel badania Niniejszy raport ma na celu dokonanie obiektywnej oceny i uzyskania niezależnej weryfikacji przebiegu procesu testowania modelu, a także sporządzenia ewentualnych wskazówek do korekty wstępnego produktu finalnego zaplanowano w II kwartale 2014 r. Biorąc pod uwagę specyfikę produktu finalnego (2 produkty pośrednie Hostel + zestaw metod wsparcia), na dokumentację ewaluacji zewnętrznej składają się: Indywidualne wywiady pogłębione z użytkownikami produktu (15 osób) dotyczące oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek + stosowanego zestawu metod wsparcia przez użytkowników (15 wywiadów, 1 raport); Indywidualne wywiady pogłębione z odbiorcami projektu (12 osób) - dotyczące oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek + stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców (12 wywiadów, 1 raport); Zogniskowany wywiad grupowy z wybranymi losowo odbiorcami i użytkownikami (12 osób) - dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek + stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców (łącznie 12 osób, podzielonych na 2 grupy, 1 raport). Raport z wyników testowania produktu finalnego w ramach projektu: Młodzi Gniewni wypracowanie nowych i skutecznych metod integracji społecznej i zawodowej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym W celu dokonania obiektywnej oceny i uzyskania niezależnej weryfikacji przebiegu procesu testowania modelu przyjęto 6 kryteriów ewaluacyjnych: 1. Adekwatność wdrażanego produktu do rzeczywistych potrzeb odbiorców i użytkowników; 2. Skuteczność wypracowanego produktu i jego efektywności kosztowej w porównaniu do podejścia stosowanego dotychczas; 3. Ocena użyteczności projektu - stopień zaspokojenia potrzeb 2 grup docelowych w wyniku udziału w testowaniu projektu; 4. Ocena efektywności modelu relacji między kosztami realizacji projektu a osiąganymi rezultatami; 5. Trwałość zaproponowanej innowacji po zakończeniu działań projektowych. 6. Innowacyjność projektu. Strona 15

2. Odbiorcy produktu finalnego 12 mężczyzn w wieku 17-19 lat, którzy opuścili PLACÓWKI na terenie PW, tj. MOW Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, MOS Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii, ZP Zakład Poprawczy oraz POW placówki opiekuńczo wychowawcze. 3. Użytkownicy produktu finalnego 15 przedstawicieli PCPR, M/GOPS, Placówek, szkół ponadgimnazjalnych, pracodawców oraz organizacji pozarządowych z powiatu wałbrzyskiego, w tym: PCPR 3 osoby, M/GOPS 2 osoby, Szkoły ponadgimnazjalne 2 osoby, Placówki 3 osoby Organizacje pozarządowe 2 osoby Pracodawcy 3 osoby 4. Metodologia badania Indywidualne Wywiady Pogłębione (IDI) - (z ang. Individual In-Depth Interviews) jedna z bardziej popularnych metod badań jakościowych, polegająca na szczegółowej, wnikliwej rozmowie z informatorem/ respondentem, której celem jest dotarcie do jakichś precyzyjnych informacji, poszerzenie wiedzy związanej z tematem badania. W trakcie wywiadu indywidualnego podejmowane są pytania badawcze o charakterze eksploracyjnym próby wyjaśniania/ zrozumienia zjawisk, motywacji, postaw, zachowań. Wywiady pogłębione prowadzone są przez wyspecjalizowanych badaczy o nastawieniu psychologicznym, którzy umiejętnie wprowadzają kolejne tematy rozmowy, odpowiednio ukierunkowują wypowiedź respondenta, pomagają w ujawnianiu przekonań, opinii, postaw. Podstawą interpretacji wyników staje się pogłębiona analiza informacji uzyskanych w całej serii niezależnych wywiadów. Wywiady indywidualne prowadzone są zwykle w przypadkach trudnej dostępności określonego rodzaju respondentów, bądź w sytuacjach, gdy podejmowane zagadnienia mają charakter drażliwy, kontrowersyjny, intymny. Zogniskowane Wywiady Grupowe (FGI) - (z ang. Focus Group Interviews) jedna z najpopularniejszych metod badań jakościowych, polegająca na wspólnej dyskusji grupy respondentów/ uczestników wywiadu, na zadany z góry temat/ grupę tematów. W trakcie wywiadu grupowego podejmowane są pytania badawcze o charakterze eksploracyjnym próby wyjaśniania/ zrozumienia zjawisk, motywacji, postaw, zachowań bez intencji wyrażania badanej rzeczywistości w sposób liczbowy i czysto opisowy. Uczestnicy dyskusji stymulują się wzajemnie, inspirują, prowokują do wyrażania opinii i konstruowania pomysłów. Zogniskowane wywiady grupowe prowadzone są przez Strona 16

wyspecjalizowanych badaczy/ moderatorów, którzy nadzorują przebieg dyskusji, ukierunkowują rozmowę zgodnie z zaplanowanym scenariuszem, pomagają w dochodzeniu do konkluzji. Podstawą interpretacji wyników staje się pogłębiona analiza przebiegu wywiadu dokonywana przez prowadzącego ją badacza. 5. Wyniki badań W poniższym rozdziale przedstawione zostanie synteza wiedzy uzyskanej z: Raport z wyników testowania produktu finalnego w ramach projektu: Młodzi Gniewni wypracowanie nowych i skutecznych metod integracji społecznej i zawodowej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym Raportu z indywidualnych wywiadów pogłębionych z odbiorcami projektu - dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek i stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców; Raportu z indywidualnych wywiadów pogłębionych z odbiorcami projektu - dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek i stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców; Raportu z Zogniskowanych Wywiadów Grupowych z użytkownikami i odbiorcami projektu - dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek i stosowanego zestawu metod wsparcia przez użytkowników. 5.1 Etapy działań testujących Źródłem zaprezentowanych poniżej danych jest Raport z wyników testowania produktu finalnego w ramach projektu: Młodzi Gniewni wypracowanie nowych i skutecznych metod integracji społecznej i zawodowej młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczeniem społecznym. Zgodnie z danymi uzyskanymi z raportu wynika, że działania testujące przeprowadzone zostały prawidłowo, każdy z założonych wskaźników został spełniony, niejednokrotnie przekroczony (wyjaśnienie w przypisach): Etap 1 Rekrutacja uczestników Plan Odbiorcy 12 osób w wieku 17-19 lat opuszczających placówki (Domy Dziecka, MOS, MOW). Użytkownicy Wykonanie Odbiorcy 15 osób w wieku 17-19 lat opuszczających placówki (Domy Dziecka, MOS, MOW). 2 Użytkownicy 2 Niniejsza ilość wynika z faktycznej ilości uczestników (rotacja Beneficjentów w wyniku nie przestrzegania zapisów Kontraktów Indywidualnych i Regulaminu Hostelu). Strona 17

Etap 2 Organizacja i zamieszkanie w Hostelu Rekrutacja 15 użytkowników projektu. Przygotowanie i uruchomienie 3 Hosteli Zatrudnienie 3 Asystentów Hostelu 1 doradcy zawodowego/ pośrednika pracy 1 trenera TKS 3 Trenerów TZA 1 Psychologa 1 Terapeuty prowadzącego terapię grupową Zrekrutowano 16 użytkowników projektu. 3 Przygotowanie i uruchomienie 3 Hosteli Zatrudnienie 3 Asystentów Hostelu 1 doradcy zawodowego/ pośrednika pracy 1 trenera TKS 3 Trenerów TZA 1 Psychologa 1 Terapeuty prowadzącego terapię grupową Zamieszkanie 12 wychowanków po opuszczeniu PLACÓWEK zamieszka w Hostelu Zamieszkanie 12 wychowanków po opuszczeniu PLACÓWEK zamieszkało w Hostelu Etap 3 Opracowanie IPD i PU, szkolenia zawodowe i wsparcie doradcze 12 IPD 12 osób ukończy szkolenia zawodowe 12 osób ukończy kursy doskonalące 4 228 godzin doradztwa zawodowego 15 IPD 5 12 osób ukończyło szkolenia zawodowe 12 osób ukończyło kursy doskonalące 244 godziny doradztwa zawodowego 6 IPD i IPU IPD (Indywidualny Plan Działania) 1 szkolenie zawodowe do wyboru, IPD (Indywidualny Plan Działania) 12 certyfikatów z ukończonych szkoleń zawodowych 9 1 kurs doskonalący do wyboru 7 12 zaświadczenia ukończenia kursu 3 PCPR 3 osoby, M/GOPS 2 osoby, Szkoły ponadgimnazjalne 2 osoby, Placówki 4 osoby, Organizacje pozarządowe 2 osoby, Pracodawcy 3 osoby. 4 1 kurs doskonalący do wyboru np. prawo jazdy, język obcy, obsługa komputera itp., 5 Rotacja uczestników. 6 Wykonanie wskaźników rotacja uczestników. 7 1 kurs doskonalący do wyboru np. prawo jazdy, język obcy, obsługa komputera itp., Strona 18

prawa jazdy kat. B Terapia indywidualna 12 Terapii indywidualnych Terapię grupową w formie Grupy Wsparcia Terapia grupowa w formie Grupy Wsparcia (12 osób) IPU (Indywidualny Program Usamodzielnienia) Kontynuowanie nauki w wybranej szkole: ponadgimnazjalnej zawodowej ogólnokształcącej 8. IPU (Indywidualny Program Usamodzielnienia) 12 mieszkańców Hostelu zgodnie z planem kontynuowało naukę Etap 4 Kontynuacja nauki 360 godzin korepetycji dla mieszkańców Hosteli. Udzielono 360 godzin korepetycji dla mieszkańców Hosteli. Etap 5 Staże zawodowe 12-6 miesięcznych staży zawodowych 12 odbytych 6 miesięcznych staży zawodowych 10 Etap 6 Wsparcie doradcze, terapia i treningi umiejętności 60 godzin Treningu Kompetencji Społecznych 120 godzin Treningu Zastępowania Agresji 240 godzin terapii indywidualnej doradztwo psychologiczno - pedagogiczne 80 godzin terapii grupowej w formie 90 godzin Treningu Kompetencji Społecznych (rotacja Beneficjentów konieczność zapewnienia ścieżki wsparcia kolejnym uczestnikom projektu) 295 godzin Treningu Zastępowania Agresji (rotacja Beneficjentów konieczność zapewnienia ścieżki wsparcia kolejnym uczestnikom projektu) 258 godzin terapii indywidualnej doradztwo psychologiczno pedagogiczne (rotacja Beneficjentów konieczność zapewnienia ścieżki wsparcia kolejnym uczestnikom projektu) 112 godzin terapii grupowej w formie grupy wsparcia (rotacja 9 Montaż maszyn i urządzeń z elementami mechatroniki 1 osoba, Monter sufitów podwieszanych z uprawnieniami elektrycznymi do 1 KW 2 osoby, Technolog robót wykończeniowych + spawanie blach i rur spoinami pachwinowymi metodą MAG - 7 osób, Stolarz 1 osoba, Kurs uprawnień elektrycznych do 1 KW - 2 osoby 8 W systemie wieczorowych lub zaocznym oraz systemie dziennym (17 latkowie). 10 Po zakończeniu szkoleń zawodowych 12 U2 wzięli udział w płatnych stażach zawodowych (1/2 etatu) w wymiarze 20g/tydzień. Strona 19

grupy wsparcia Beneficjentów konieczność zapewnienia ścieżki wsparcia kolejnym uczestnikom projektu) Etap 7 Integracja środowiskowa mieszkańców Hostelu 12 mieszkańców Hostelu weźmie udział w działaniach kulturalno sportowych 12 mieszkańców Hostelu wzięło udział w działaniach kulturalno sportowych Etap 8 Monitoring uczestników po opuszczeniu Hostelu Etap 9 Wymiana doświadczeń i informacji z użytkownikami PF 11 60 godzin dyżurów monitorujących 12-raportów z monitoringu B.O 3 raporty miesięczne z monitorowania U2 3 raporty ze spotkań z U2 (uwagi, spostrzeżenia) 1 Raport dla U1 z rekrutacji U2 1 Raport ze spotkania z U2 (uwagi, spostrzeżenia) 10 raportów miesięcznych z działalności Hostelu, 10 raportów ze spotkania z U2 (uwagi, spostrzeżenia) 60 godzin dyżurów monitorujących 12-raportów z monitoringu B.O. 3 raporty miesięczne z monitorowania U2 3 raporty ze spotkań z U2 (uwagi, spostrzeżenia) 1 Raport dla U1 z rekrutacji U2 1 Raport ze spotkania z U2 (uwagi, spostrzeżenia) 10 raportów miesięcznych z działalności Hostelu, 10 raportów ze spotkania z U2 (uwagi, spostrzeżenia) 5.2 Dane uzyskane z ewaluacji wewnętrznej Odbiorcy (U2) Po ukończeniu przeprowadzonych form wsparcia 12 mieszkańców Hostelu otrzymało ankietę ewaluacyjną do wypełnienia, ankieta miała na celu ocenę przeprowadzonych form wsparcia. Można z powodzeniem stwierdzić, ze formy wsparcia odpowiedziały na potrzeby odbiorców i odpowiedziały założonym celom, świadczą o tym wysokie oceny i opinie respondentów: Z 12 uczestników, którzy zakończyli udział w projekcie 7 osób stwierdziło, że czas trwania projektu był odpowiednio długi, dla 2 osób był zbyt krótki, a dla 3 zbyt długi. 11 16 użytkowników projektu (U1) brało udział w spotkaniach z kadrą kierowniczą projektu oraz kadrą Hostelu i specjalistami. Na każdym spotkaniu prezentowane były tematyczne raporty z działalności Hostelu. Celem spotkań była wymiana spostrzeżeń, doświadczeń i wiedzy nt. działalności Hostelu. Strona 20

Wsparcie oferowane w ramach projektu dla 11 uczestników było odpowiednie, natomiast 1 osoba stwierdziła, że wsparcie było nie odpowiednie uzasadniając swoją odpowiedź faktem, że było zbyt dużo rzeczy. Dzięki uczestnictwie w projekcie, aż 11 osób uważa, że ułatwiło usamodzielnienie się, 3 osoby uważają, że ułatwiło polepszenie sytuacji materialnej, a 2 osobą ułatwiło znalezienie pracy. Jeśli chodzi o korzyści, jakie wychowankowie wynieśli z udziału w projekcie: 8 osób zaznaczyło podniesienie swoich kwalifikacji zawodowych i społecznych; 4 osoby wskazały, że nabyły nową wiedzę i umiejętności; Oceniając zwiększenie motywacji u wychowanków do poszukiwania pracy, 7 osób raczej zwiększyło swoją motywację, 1 osoba zdecydowanie tak stwierdziła, zaś 4 osoby stwierdziły, iż nie zwiększyły swojej motywacji; Według wszystkich wychowanków tego typu projekty, w jakim sami uczestniczyli są potrzebne na rzecz młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczaniem społecznym; Współpracę z kadrą projektu 9 osób ankietowanych oceniło w sposób bardzo dobry, a 3 osoby, jako dobry. Organizacja i koordynacja projektu - 5 osób oceniło w sposób dobry, 3 bardzo dobry zaś 4 osoby zakreśliły, że organizacja była przeciętna. 11 uczestników nic by nie zmieniło w projekcie natomiast 1 osoba stwierdziła, że było za dużo godzin i zajęć. Podsumowując powyższe można z całą pewnością stwierdzić, że projekt trafił do odbiorców i spełnił oczekiwania. Uczestnicy ocenili wysoko wsparcie oferowane w ramach projekty i zgodnie stwierdzili, że powinno być więcej taki projektów skierowanych do młodzieży wykluczonej lub zagrożonej wykluczaniem społecznym. 5.3 Dane uzyskane z ewaluacji wewnętrznej Użytkownicy (U1) Użytkownikom Projektu U1 wręczono ankiety sprawdzające opinie użytkowników U1 na temat Projektu z prośbą o wypełnienie. Ankiety wypełniło 16 użytkowników produktu finalnego, tj. 9 kobiet i 7 mężczyzn. Strona 21

Ocena poszczególnych form wsparcia przedstawiała się następująco: Ocena na (1) Ocena na (2) Ocena na (3) Ocena na (4) Ocena na (5) Trening Kompetencji Społecznych 2 4 10 Trening Zastępowania agresji 3 6 7 Doradztwo zawodowe 2 7 7 Terapia grupowa (grupy wsparcia) 1 4 4 7 doradztwo psychologicznopedagogiczne 2 4 10 Szkolenie zawodowe 4 12 Kurs doskonalący 2 14 Korepetycje 1 1 3 11 Staż zawodowy 2 1 13 Działania środowiskowe 1 2 13 Dodatkowo: 14 osób uważało, że kontynuacja projektu wpłynie na rozwój dialogu i wzajemnej współpracy podmiotów uczestniczących w przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu młodzieży; 14 osób było zdania, że udział w projekcie pozwolił na usamodzielnienie się wychowanków biorących w nim udział; 15 osób uważało, że zwiększyła się ich wiedza nt. wychowanków opuszczających Placówki (MOS/MOW/ Placówki opiekuńczo-wychowawcze/ Zakłady Poprawcze) Ogólnie projekt został oceniony przez użytkowników przedstawiały się następująco: wysoko oceniony - oceny Ocena na (1) 0 Ocena na (2) 1 Ocena na (3) 1 Ocena na (4) 3 Ocena na (5) 11 Strona 22

5.4 Dane uzyskane z ewaluacji zewnętrznej Odbiorcy (U2) Raport z indywidualnych wywiadów pogłębionych z odbiorcami projektu - dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek i stosowanego zestawu metod wsparcia przez odbiorców 1. Informacja o badaniu W marcu 2014 roku Fundacja Edukacji Europejskiej zleciła Instytutowi Badawczemu IPC sporządzenie indywidualnych wywiadów pogłębionych z odbiorcami projektu Młodzi Gniewni dotyczący oceny funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek oraz stosowanego zestawu metod wsparcia przez użytkowników. 2. Cel badania IDI Celem raportu była ocena funkcjonowania Hostelu dla usamodzielnionych wychowanków placówek oraz stosowanego zestawu metod wsparcia przez użytkowników. 3. Próba badawcza W badaniu jakościowym przeprowadzonym metodą IDI w ramach projektu pt. Młodzi Gniewni wzięło udział W badaniu jakościowym metodą IDI wzięło udział 9 z 12 wychowanków Hostelu Wyniki badania przedstawiają się następująco: 4. Czas przebywania w Hostelu i jego ocena Wszyscy badani w ogólnym rozrachunku bardzo dobrze oceniają mieszkanie w Hostelu. Dla większości respondentów czas przebywania w Hostelu (do 10 miesięcy) został oceniony jako wystarczający. Spośród opinii aby wydłużyć czas przebywania w Hostelu najbardziej trafna zdawała się opinia jednego z mieszkańców Hostelu, który zaproponował aby czas obecności w Hostelu uzależniony był od wcześniejszego znalezienia lokum i zatrudnienia aby zachować tu pewną ciągłość finansową i mieszkaniową. 5. Indywidualny Plan Działania (IPD) Każdy z mieszkańców Hostelu na podstawie opracowanego Indywidualnego Planu Działania (IPD) z psychologiem, doradcą zawodowym i asystentem hotelu, stworzył swój plan rozwoju w zakresach podjęcia: zatrudnienia, nauki lub innych uprawnień zawodowych. Strona 23

Pomimo świadomości trudności i czasu jaki należy włożyć w realizacje takiego planu działania respondenci podkreślali, że stworzenie Indywidualnego Planu działania pozwoliło im dążyć do zdobycia zatrudnienia a także usprawnić proces usamodzielnienia się. Można wnioskować, że usystematyzowanie działań w formie indywidualnego planu nie dość, że zadziałało mobilizująco na respondentów, to także pozwoliło im odnaleźć drogę rozwoju, którą chcą podążyć. 6. Staże zawodowe Do przykładowych staży zawodowych w jakich uczestniczyli odbiorcy należały między innymi: Staże na stanowiskach budowlanych; Staże w salonie Toyoty; Staże w biurze. Jak widać zróżnicowanie oferowanych staży świadczy o uwzględnieniu szerokiego spektrum możliwości i potrzeb respondentów pojawia się tu zarówno typowa praca fizyczna jak i umysłowa, badani otrzymali więc tu możliwość przyswojenia zawodu w różnych sektorach rynku nie ze względu na zajmowaną wyjściowo pozycję, ale swoje predyspozycje. Warto podkreślić dodatkowo, że odbiorcy byli zadowoleni z wiedzy praktycznej zdobytej na stażach. 7. Terapia grupowa Każdy z uczestników badania brał udział w terapii grupowej, większość z nich w pozytywny sposób wypowiadała się na temat oddziaływania terapii na swój sposób myślenia. Terapia nauczyła mieszkańców Hostelu: Asertywności; Samopoznania; Samokontroli; Pozytywnego myślenia; Cierpliwości; Zaradności życiowej. Terapia grupowa uświadomiła również badanym jak wkraczać w dorosłe życie i jak istotna w tej kwestii jest praca nad samym sobą, przedstawiła rozwiązania, które mogliby wdrażać w codzienne życie a także zwiększyła świadomość ich postępowania. Strona 24

8. Trening Kompetencji Społecznych Wszyscy respondenci brali udział w treningu kompetencji społecznych (TKS). Do wpływu jaki trening miał na badanych należały: Samoakceptacja; Zaakceptowanie siebie jako członka społeczeństwa; Poznanie innych perspektyw; Nauka asertywności; Ukierunkowanie i określenie celi w życiu 9. Trening Zastępowania Agresji Wszyscy respondenci brali udział w treningu zastępowania agresji (TZA) każdy z nich podkreślał pozytywny wpływ treningu, opanowanie sztuki radzenia sobie z agresją. Do wpływu jaki trening miał na badanych należały: Nauka opanowania i kontroli; Opanowanie sposobów na rozwiązywanie problemów życiowych w sposób bezkonfliktowy i konstruktywny; Poznanie technik radzenia sobie z agresją. 10. Samodzielne rozporządzanie środkami finansowymi Samodzielne rozporządzanie środkami finansowymi należy do sztuki trudnej do opanowania nawet przez ludzi dojrzałych o lepszym statusie materialnym i społecznym. Respondenci jednak nabyli przekonania, że są już w znacznym stopniu gotowi do niezależności finansowej a dysponowanie środkami uzyskanymi ze staży zawodowych stało się dla nich istotną jak nie pierwszą poważną nauką w kierunku tego rodzaju samodzielności. 11. Nauka samodzielności Dla większość badanych możliwość przebywania w Hostelu przyczyniła się do poznania podstaw samodzielności, stało się to dla nich dobrym przykładem jak tą samodzielność zdobyć i jak do niej dążyć. Stworzenie miniatury samodzielnej egzystencji, pola testowego w formie Hostelu stało się dla ich mieszkańców nauką odpowiedzialności i opanowania wzorców samodzielności. Strona 25

12. Szkolenia zawodowe Wszyscy ankietowani brali udział w szkoleniach zawodowych, oceniali ich przebieg jako prawidłowy i nie wymagający zmian. Uznali szkolenia za lekcje Niezależności, Poznania praktycznej wiedzy, Rozwinięcia i ukierunkowania zainteresowań. Badani potraktowali to również jako działanie mobilizujące ich do uzyskania jeszcze większej niezależności i samodzielności. 13. Wsparcie w zakresie indywidualnego doradztwa zawodowego i psychologiczno-pedagogicznego Wszyscy respondenci otrzymali wsparcie w zakresie indywidualnego doradztwa zawodowego i psychologiczno pedagogicznego i ocenili je na wysokim poziomie. Wsparcie to przyniosło badanym takie korzyści jak: Radzenie sobie z trudnościami życia codziennego; Określenie celi w życiu; Ukierunkowanie na zrealizowanie określonych celi w życiu; Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy; Rozeznanie w mechanizmach i zasadach poszukiwania zatrudnienia; Podniesienie poczucia własnej wartości. 14. Kontynuowanie nauki Większość wychowanków Hostelu podjęła się kontynuowania dalszej nauki. 15. Zadowolenie z udziału w projekcie oraz poprawa standardu życia Wszyscy badani są zadowoleni z udziału w projekcie. Większość uważa również, że udział w projekcie powiększył ich standard życia. Do korzyści jakie przyniósł badanym projekt należały: Nabranie odwagi i pewności siebie; Obranie celi w życiu; Ukierunkowanie na spełnienie celi w życiu; Poznanie nowych rozwiązań życiowych; Samopoznanie i chęć rozwijania się na poziomie intelektualnym, materialnym i kształtowania charakteru; Zmiany myślenia na bardziej dojrzałe i konstruktywne. Strona 26