KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Oczyszczanie wody 3 Nazwa modułu w języku angielskim Water treatment 3 Obowiązuje od roku akademickiego 2017/18 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma i tryb rowadzenia studiów Secjalność Jednostka rowadząca moduł Koordynator modułu Zatwierdził: Inżynieria Środowiska I stoień (I stoień / II stoień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / raktyczny) niestacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) Zaoatrzenie w Wodę, Unieszkodliwianie Ścieków i Odadów Katedra Inżynierii i Ochrony Środowiska dr hab. inż. Jarosław Gawdzik dr hab. Lidia Dąbek, rof. PŚk B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynależność do gruy/bloku rzedmiotów Status modułu Język rowadzenia zajęć Usytuowanie modułu w lanie studiów - semestr Usytuowanie realizacji rzedmiotu w roku akademickim secjalizacyjny (odstawowy / kierunkowy / inny HES) obieralny (obowiązkowy / nieobowiązkowy) język olski semestr VII semestr zimowy (semestr zimowy / letni) Wymagania wstęne Oczyszczanie Wody 2 (kody modułów / nazwy modułów) Egzamin Liczba unktów ECTS 6 tak (tak / nie) Forma rowadzenia zajęć wykład ćwiczenia laboratorium rojekt inne w semestrze 20 20
C. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Cel modułu Przedmiot Oczyszczanie Wody 3 umożliwia zaoznanie studentów z zagadnieniami z zakresu rocesów uzdatniania wód odziemnych rozszerzonym o tyowe roblemy eksloatacji SUW. W zakresie ćwiczeń rojektowych studenci mogą oznać zasady rojektowania wybranych urządzeń stosowanych w systemach uzdatniania wód odziemnych. Symbol efektu Efekty kształcenia Ma odstawową wiedzę w zakresie systemów oczyszczania wód odziemnych. Forma rowadzenia zajęć (w/ć/l//inne) Zna warunki eksloatacji urządzeń SUW Ma wiedzę z odstaw rojektowania tyowych urządzeń stosowanych w systemie uzdatniania wód odziemnych. Zna wybrane rogramy komuterowe wsomagające rojektowanie. Ma odstawową wiedzę w zakresie hydrauliki i mechaniki łynów otrafi ozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł i oddać je niezbędnej ewaluacji ma umiejętność samokształcenia się, m.in. w celu odnoszenia kometencji zawodowych otrafi zarojektować wybrane urządzenia do uzdatniania wody w odniesienie do efektów kierunkowych IŚ_W01 IŚ_W07 IŚ_W09 IŚ_W09 IŚ_W10 IŚ_W15 IŚ_W02 IŚ_W09 IŚ_W05 IŚ_W12 IŚ_U02 odniesienie do efektów obszarowych T1A_W01 T1A_W02 T1A_W06 T1A_W08 T1A_W06 T1A_W02 T1A_W06 T1A_U01 T1A_U05 T1A_U07 IŚ_U07 T1A_U05 IŚ_U16 T1A_U03 T1A_U05 T1A_U07 T1A_U08 T1A_U09 T1A_U10 T1A_U11 T1A_U13 T1A_U14 T1A_U15 T1A_U16
Potrafi racować samodzielnie i w gruie. Potrafi zorganizować racę zesołu, który będzie realizował dane zadanie. Umie rozdzielić racę omiędzy członków zesołu na zadania według ich kometencji. Potrafi sformułować wnioski i oisać wyniki uzyskanej racy. Jest odowiedzialny za rzetelność uzyskanych wyników. Ma świadomość ostęu technicznego i konieczności wdrażania nowoczesnych systemów oczyszczania wody Postęuje zgodnie z zasadami etyki IŚ_K01 IŚ_K05 IŚ_K07 IŚ_K02 IŚ_K05 IŚ_K07 IŚ_K09 IŚ_K08 T1A_K03 T1A_K04 T1A_K07 T1A_K02 T1A_K03 T1A_K04 T1A_K05 T1A_K07 T1A_K02 T1A_K05 Treści kształcenia 1. Treści kształcenia w zakresie wykładu Nr wyk. 1. 2. 3-4. 5. Treści kształcenia Podstawy formalno-rawne uzdatniania wód odziemnych. Zanieczyszczenia wód odziemnych. Układy uzdatniania wód odziemnych w zależności od ich składu i ilości uzdatnianej wody. Procesy jednostkowe w systemach uzdatniania wód odziemnych. Odkwaszanie wody. Prawo Henry ego. Usuwanie ditlenku węgla w zależności od zasadowości wody. Zasady rojektowania aeratorów ciśnieniowych. Ciśnieniowe zbiorniki naowietrzania. Ciśnieniowe mieszacze wody Zasady rojektowania urządzeń do naowietrzania wody. Wytryski zwykłe. Naowietrzanie kaskadowe. Dysze zderzeniowe. Złoża ociekowe z naturalnym i sztucznym rzeływem owietrza. Elementy wyełnień stosowanych w aeratorach otwartych. Złoża rurowe. Wyznaczanie minimalnej wysokości złoża.. Chemiczne wiązanie agresywnego ditlenku węgla. Masa dofiltr. Złoże marmurkowe. Zasady doboru uziarnienia. Określanie niezbędnego czasu kontaktu wody ze złożem. Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu 6-7. 8. Kinetyka odżelaziania wody - dobór komór reakcji. Zasady rojektowania i eksloatacji urządzeń do usuwania żelaza z wody. Filtracja wielowarstwowa. Zasady doboru złóż filtracyjnych. Problemy eksloatacji odżelaziaczy w SUW. Usuwanie żelaza w warstwie wodonośnej (Vyredox) Podstawy usuwania manganu z wody. Czynniki utrudniające odmanganianie wody. Wływ odczynu, otencjału redox, stężeń amoniaku, siarkowodoru, żelaza (II) i twardości wody na dynamikę odmanganiania wody. Złoża katalityczne stosowane w usuwaniu manganu z wody.
9-10. Podstawy usuwania manganu z wody. Czynniki utrudniające odmanganianie wody. Komleksy metaloorganiczne. Wływ odczynu i otencjału redox, amoniaku, siarkowodoru, metanu, żelaza (II) oraz twardości wody na dynamikę złoża katalitycznego w usuwaniu manganu z wody. Utlenianie chemiczne otencjał ORP. 2. Charakterystyka zadań rojektowych Nr. 1-2. Treści kształcenia Analiza i ocena ujmowanej wody. Ustalenie rocesów jej uzdatniania i zatwierdzenie schematu technologicznego SUW, uzasadnienie doboru urządzeń. Obliczenie wydajności stacji. 3-4. Obliczenia i dobór urządzeń do rzygotowania roztworów reagentów. 5-6. 7-8. 9-10. Obliczenie arametrów geometrycznych i hydraulicznych absorberów. owanie desorberów ditlenku węgla wyznaczanie wysokości złoża. Wybór rozwiązania sosobu filtracji wody, ustalenie wysokości i granulacji złoża filtracyjnego, cyklu racy i łukania. Obliczenie arametrów geometrycznych filtrów i drenażu oraz strat hydraulicznych. Dobór środka dezynfekującego. Obliczenia jego dawki dobowej, dobór urządzeń do dezynfekcji wody, obliczenia owierzchni magazynowej. Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu
Metody srawdzania efektów kształcenia Symbol efektu Metody srawdzania efektów kształcenia (sosób srawdzenia, w tym dla umiejętności odwołanie do konkretnych zadań rojektowych, laboratoryjnych, it.) Egzamin, rojekt Egzamin, rojekt Egzamin, rojekt Egzamin Egzamin, rojekt Egzamin, rojekt Egzamin, rojekt, dyskusja na zajęciach, obserwacja studenta na zajęciach D. NAKŁAD PRACY STUDENTA Bilans unktów ECTS Rodzaj aktywności obciążenie studenta 1. Udział w wykładach 20 2. Udział w konsultacjach (2-3 razy w semestrze) 4 3. Udział w zajęciach rojektowych 20 4. Konsultacje rojektowe 7 5. Udział w egzaminie 2 6. Liczba godzin realizowanych rzy bezośrednim udziale nauczyciela 7. akademickiego 53 Liczba unktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezośredniego udziału nauczyciela akademickiego 2,12 (1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 8. Samodzielne studiowanie tematyki wykładów 30 9. Wykonanie rojektu lub dokumentacji 37 10. Przygotowanie do egzaminu 30 11. Liczba godzin samodzielnej racy studenta 97 Liczba unktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach samodzielnej 12. racy 3,88 (1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 13. Sumaryczne obciążenie racą studenta 150 14. 15. 16. Punkty ECTS za moduł 1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta Nakład racy związany z zajęciami o charakterze raktycznym Suma godzin związanych z zajęciami raktycznymi Liczba unktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze raktycznym 1 unkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 6 100 4
E. LITERATURA Wykaz literatury Witryna WWW modułu/rzedmiotu 1. Kowal A.L., Świderska-Bróz M.: Oczyszczanie wody, PWN, wyd.vi, Warszawa 2009. 2. Nawrocki J., Biłozora S.: Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne, PWN SA, Warszawa-Poznań, 2000 3. Kowal A.L., Maćkiewicz J., Świderska-Bróz M.: Podstawy rojektowe systemów oczyszczania wody, Wyd. PWr., Wrocław, 1986. 4. Surgiel P., Kurbiel J.: Ćwiczenia laboratoryjne z oczyszczania wody, Materiały omocnicze, Politechnika Świętokrzyska, Kielce, 2009 5. Żygadło M., Gawdzik J.: Przewodnik do ćwiczeń z chemii sanitarnej laboratorium, Skryt nr 443, Wyd. Politechnika Świętokrzyska, Kielce, 2009 6. Aktualnie obowiązujące akty formalno-rawne w zakresie rzedmiotu. 7. Gabryszewski T.1983. Wodociągi. Warszawa. Arkady. 1983. Literatura uzuełniająca 1. Heinrich Z. i In. Urządzenia do uzdatniania wody, zasady rojektowania, rzykłady obliczeń, Arkady, Warszawa 1986 2. Bolek K. 1989. Oczyszczanie wód owierzchniowych. Materiały do ćwiczeń rojektowych. Kraków. 1989. htt://wisgie.tu.kielce.l/wisgie/studia/studia-niestacjonarne/katalogstudiow/inzynieria-srodowiska/