CELE I DZIAŁANIA PROJEKTU. Wojciech Mróz. Instytut Ochrony Przyrody PAN

NATURA 2000 W KARPATACH CELE I DZIAŁANIA PROJEKTU Wojciech Mróz Instytut Ochrony Przyrody PAN

NATURA 2000 W KARPATACH Polska włączyła się do sieci Natura 2000 w maju 2004, wraz z wejściem do Unii Europejskiej Tworzenie sieci Natura 2000 wynika z dwóch dyrektyw unijnych: Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywy Siedliskowej) Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. Dyrektywy Ptasiej) Zgodnie z Dyrektywą Siedliskową powinny zostać wyznaczone specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) Zgodnie z Dyrektywą Ptasią obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO)

NATURA 2000 W KARPATACH W Polsce występują 3 regiony biogeograficzne sieci Natura 2000: kontynentalny, bałtycki i alpejski. Całe polskie Karpaty znajdują się w regionie biogeograficznym alpejskim W Karpatach wyznaczono dotychczas: -26 specjalnych obszarów ochrony siedlisk -7 obszarów specjalnej ochrony ptaków

DIAGNOZA SYTUACJI Wdrażanie sieci Natura 2000 w Karpatach wiąże się z: oporem społeczności lokalnych dezinformacją słabym związkiem pomiędzy wdrażaniem sieci Natura 2000, a rozwiązywaniem rzeczywistych problemów ochrony przyrody w Karpatach brakiem lub złą dostępnością aktualnych danych przyrodniczych

Listopad 2005: Składamy wniosek do Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) Projekt Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Pozytywna decyzja: Luty 2007 Okres realizacji: kwiecień 2007 kwiecień 2011 Pierwsze działanie: dzisiejsza konferencja

BUDŻET PROJEKTU Całkowity koszt: 950 000 (2007-2011) Dofinansowanie: Mechanizm finansowy EOG: 807 500 (85% kosztów projektu) Dofinansowanie krajowe: 142 500 (15% kosztów projektu) w tym: Instytut Ochrony Przyrody PAN -9,7 % kosztów Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie - 3,3 % kosztów Podkarpacki Urząd Wojewódzki -2,0 % kosztów

CELE PROJEKTU Główny cel: Sprawnie funkcjonująca sieć Natura 2000 w Karpatach: -chronić to co koniecznie trzeba -nie przeszkadzać niepotrzebnie mieszkańcom i administracji -pomóc mieszkańcom wykorzystać naturalny potencjał Karpat -komunikować się!

CELE PROJEKTU 1. Zaangażowanie lokalnych społeczności i instytucji oraz środowiska naukowego do współtworzenia sieci Natura 2000 2. Inicjowanie współpracy na rzecz racjonalnej ochrony przyrody w Karpatach 3. Wypracowanie strategii zarządzania obszarami Natura 2000 oraz pilotażowe wdrożenie działań na rzecz aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych

CELE PROJEKTU 4. Gromadzenie danych o obszarach Natura 2000 5. Stworzenie systemu przepływu i udostępniania informacji o obszarach Natura 2000 6. Upowszechnienie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat (programy edukacyjne) 7. Określenie istniejących i potencjalnych konfliktów między rozwojem gospodarczym i ochroną przyrody oraz wskazanie sposobów ich rozwiązania z wykorzystaniem możliwości rozwojowych regionu

PARTNERZY PROJEKTU Babiogórski Park Narodowy Bieszczadzki Park Narodowy Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska Gmina Lipnica Wielka Gorczański Park Narodowy Instytut Nauk o Środowisku UJ Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej Nadleśnictwo Nowy Targ Norwegian Institute for Nature Research (NINA) Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie Stowarzyszenie Przyjaciele Babiej Góry Wojewódzki Konserwator Przyrody w Krakowie Wojewódzki Konserwator Przyrody w Rzeszowie Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych

DZIAŁANIA PROJEKTU TRZY GRUPY DZIAŁAŃ 1. Strategie zarządzania, zintegrowany system informacyjny i analizy spójności 2. Programy aktywnej ochrony 3. Programy edukacyjne, promocja projektu i koordynacja

1.1. STRATEGIE ZARZĄDZANIA Czym będą nasze strategie zarządzania? ogólnodostępny dokument przygotowany w celu lepszego zarządzania zasobami przyrodniczymi na obszarze Natura 2000 wynik konsultacji z zarządzającymi terenem zestawienie istniejących i pozyskanie nowych danych przyrodniczych (możemy wykonać najpilniejsze inwentaryzacje!) opis uwarunkowań socjoekonomicznych, istniejących i potencjalnych konfliktów i sposobów ich rozwiązywania punkt wyjścia do sporządzenia planów ochrony Natura 2000

1.1. STRATEGIE ZARZĄDZANIA Sposób opracowanie strategii proces partycypacyjny zapraszamy do współpracy wszystkie grupy interesów, a szczególnie instytucje związane z zarządzaniem obszarami Natura 2000 maksymalne wykorzystanie istniejących materiałów i opracowań warsztaty, spotkania, konsultacje wykonanie najpilniejszych prac terenowych na wybranych obszarach badawczych (szczególnie w miejscach konfliktowych) współpraca w zakresie planowania przestrzennego

1.1. STRATEGIE ZARZĄDZANIA 1.1.1. Strategie zarządzania dla 14 obszarów Natura 2000 w województwie małopolskim 1.1.2. Strategie zarządzania dla 4 obszarów Natura 2000 w województwie podkarpackim 1.1.3. Strategie zarządzania dla 5 obszarów Natura 2000 w województwie śląskim

1.1.1. STRATEGIE ZARZĄDZANIA W WOJ. ŚLĄSKIM 1. Madohora (ostatnio powiększona do Beskidu Małego ) 2. Beskid Śląski 3. Beskid Żywiecki 4. Kościół w Radziechowach 5. Kościół w Górkach

1.1.2. STRATEGIE ZARZĄDZANIA W WOJ. MAŁOPOLSKIM 1. Babia Góra (+OSO) 2. Beskid Sądecki 3. Cerkiew w Łosiu koło Ropy 4. Czarna Orawa 5. Dolina Białki 6. Grota Zbójnicka na Łopieniu 7. Kostrza 8. Małe Pieniny 9. Na Policy 10.Opactwo cystersów w Szczyrzycu 11.Ostoja Gorczańska (+OSO) 12.Pieniny (+OSO) 13.Tatry (+OSO) 14.Torfowiska Orawsko-Nowotarskie (+OSO) Nowe obszary: -Polana Biały Potok -Luboń Wielki

1.1.3. STRATEGIE ZARZĄDZANIA W WOJ. PODKARPACKIM 1. Bieszczady (+ OSO) 2. Góry Słonne (+OSO) 3. Ostoja Jaśliska 4. Ostoja Magurska nowy obszar: Łysa Góra

1.2. Zintegrowany system informacyjny System informacji o sieci Natura 2000 w Karpatach ogólnodostępny w internecie jednolita struktura danych dla wszystkich obszarów Natura 2000 (siatka kwadratów?) i dla całych polskich Karpat wykorzystanie technologii GIS wykorzystanie szerokiego grona współpracowników, którzy mają dostęp do edytowania danych wprowadzanie zastanych, ale zweryfikowanych danych oraz zbieranie nowych (publikacje, inwentaryzacje na wybranych obszarach badawczych)

1.2. Zintegrowany system informacyjny System informacji o sieci Natura 2000 w Karpatach Opracowanie i aktualizacja strony internetowej projektu www.iop.krakow.pl/karpaty Opracowanie koncepcji bazy danych oraz metodyki przetwarzania i udostępniania danych Zakup sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem Zbieranie, analiza i wprowadzanie danych Opracowanie map obszarów Natura 2000

1.2. Zintegrowany system informacyjny Informacje o sieci Natura 2000 to nie tylko dane przyrodnicze, ale też: -dane o dziedzictwie kulturowym - budownictwo drewniane (siedliska nietoperzy!) - tradycyjne użytkowanie kośno-pasterskie (aktywna ochrona!) -dane socjoekonomiczne -istniejące plany zarządzania/zagospodarowania -dane o zagospodarowaniu turystycznym - plany inwestycyjne - możliwość wykorzystania sieci Natura 2000 w promocji regionu

1.3. Analizy spójności sieci Natura 2000 1.3.1. Analiza rozmieszczenia dużych drapieżników i kopytnych 1.3.2. Analiza rozmieszczenia górskich łąk 1.3.3. Analiza rozmieszczenia terenów podmokłych 1.3.4. Analiza rozmieszczenia lasów 1.3.5. Analiza uwarunkowań socjo-ekonomicznych 1.3.6. Analiza możliwości wykorzystania zasobów kulturowych i turystycznych 1.3.7. Analiza istniejących i potencjalnych konfliktów planistycznych 1.3.8. Opracowanie zintegrowanej strategii dla sieci Natura 2000 w Karpatach (obszary Natura 2000 oraz korytarze ekologiczne)

2. Programy aktywnej ochrony Skuteczna ochrona przyrody to nie tylko obejmowanie ochroną prawną kolejnych obszarów, ale przede wszystkim przemyślane i właściwie zaplanowane działania ochronne, m.in. zabiegi aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych. 2.1. Program aktywnej ochrony dużych drapieżników 2.2. Program aktywnej ochrony w Bieszczadzkim Parku Narodowym 2.3. Program aktywnej ochrony torfowisk w Nadleśnictwie Nowy Targ 2.4. Program aktywnej ochrony w Babiogórskim Parku Narodowym 2.5. Program aktywnej ochrony w Gorczańskim Parku Narodowym

3. Promocja projektu, programy edukacyjne i koordynacja Dla efektywnej ochrony kluczowe są również akceptacja i zaangażowanie lokalnych społeczności, a także wiedza na temat wartości chronionych zasobów przyrodniczych. Program edukacyjny realizowany przez Instytut Nauk o Środowisku UJ (Zespół Edukacji Ekologicznej) Określenie poziomu świadomości środowiskowej Opracowanie koncepcji programowej działań edukacyjnych dla społeczności lokalnych Przeszkolenie nauczycieli z gmin w Karpatach Ewaluacja działań edukacyjnych Lokalne programy edukacyjne w gminach: Lipnica Wielka, Jabłonka i Zawoja Lokalne programy edukacyjne w gminie Komańcza

3. Promocja projektu, programy edukacyjne i koordynacja Konferencje (rozpoczynająca i zamykająca projekt) Spotkania z lokalną społecznością Spotkania grup tematycznych leśnictwo rolnictwo zarządzanie wodami planowanie przestrzenne transport, energetyka, turystyka, dziedzictwo kulturowe itd.. Warsztaty, szkolenia, konkursy Broszury, materiały informacyjne Książka podsumowująca projekt

CEL DZISIEJSZEGO SPOTKANIA Rozpoczęcie 4-letniego procesu współpracy z RDLP Krosno na rzecz user-friendly systemu Natura 2000 w Karpatach

DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA Pilotażowy projekt współpracy z Nadleśnictwem Cisna w zakresie inwentaryzacji przyrodniczej siedlisk nieleśnych i leśnych (wyniki na przedstawionych mapach)

DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA Wydanie serii plakatów informacyjnych o sieci Natura 2000 w Karpatach: Sieć Natura 2000 w Karpatach (ogólnie) Leśne siedliska przyrodnicze Nieleśne siedliska przyrodnicze Rośliny Zwierzęta Ptaki Bieszczady Torfowiska Orawsko-Nowotarskie Beskid Żywiecki

POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY - ZAKRES Instytut Ochrony Przyrody PAN: Konsultacje z zakresie wdrażania sieci Natura 2000 Finansowanie wybranych, pilnych prac inwentaryzacyjnych (eksperci z IOP PAN, eksperci zewnętrzni) Organizacja spotkań szkoleniowych, warsztatów terenowych, seminariów Oczekiwania wobec Lasów Państwowych: wsparcie logistyczne wykorzystanie praktycznych doświadczeń leśników dostęp do danych z Inwentaryzacji Przyrodniczej

POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY - ZAKRES Ogólnie: Wspólna praca nad strategiami zarządzania dla obszarów Natura 2000 w Karpatach Mądry system informacji o sieci Natura 2000: z wykorzystaniem wszystkich istniejących danych w pełni dostępny dla użytkowników (m.in. leśników) do praktycznego wykorzystania w codziennej pracy

DZIĘKUJĘ! ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY!!! ;-))))