Mała Elektrownia Wodna... MEW Węgorzewo Pomorskie Małe Elektrownie Wodne wykorzystują potencjał cieków wodnych, rzek, zbiorników retencyjnych, systemów nawadniających i wodociągowych oraz kanałów przerzutowych. Charakteryzują się prostą konstrukcją urządzeń hydrotechnicznych, dzięki czemu cieszą się opinią niezawodnych. (źródło: Ewa Malicka) (źródło: Jerzy Mazurczyk)...to miniaturowe przedsiębiorstwo wytwarzające energię elektryczną w oparciu o siłę spadku wody. MEW Kalisz MEW Namyślin (źródło: Mirosław Bereźnicki) MEW Resko Można je spotkać zarówno w aglomeracjach miejskich, mniejszych miasteczkach jak i wsiach, gdzie stanowią element lokalnego ładu architektonicznego. Występują licznie na terenach leśnych, wśród pól i łąk wtapiając się harmonijnie w otaczający je krajobraz. (źródło: Ewa Malicka) (źródło: Władysław Sorbian) Budynki małych elektrowni rozsiane są na terenie całego kraju. Mają niewielkie gabaryty, często nie różnią się wyglądem od domów mieszkalnych lub budynków gospodarczych. MEW Goryń (źródło: Jacek Sielski) MEW Łozy MEW Kalinowiec
Małe Elektrownie Wodne: historia energii z rzek i strumieni Wykorzystywanie potencjału wody jest nierozerwalnie związane z historią ludzkości. Od wieków człowiek dążył do podporządkowania żywiołu wody w celu zaspokojenia swoich potrzeb gospodarczych. Pierwsze wzmianki o urządzeniach przetwarzających energię wody w energię mechaniczną pochodzą sprzed... 4000 lat. W babilońskim kodeksie praw z tego czasu znajdował się się paragraf o karze za kradzież koła wodnego. Urządzenia te wówczas były używane do nawadniania pól uprawnych. Wykorzystanie koła wodnego, wraz z jego opisem pojawiło się po raz pierwszy mapa Mozeli z okresu 1450-1550 koło wodne wykorzystane do napędzania urządzeń - fragment średniowiecznej miniatury w literaturze w... I wieku przed naszą erą Witruwiusz, który był nadwornym architektem cesarza Oktawiana na terenach państwa rzymskiego w dziele Architektura umieścił dokładny opis młyna wodnego, stąd prototyp owego młyna nosi nazwę młyna rzymskiego lub młyna Witruwiusza. Pierwsza wzmianka o kole wodnym na ziemiach polskich pochodzi z... 1145 roku w Łęczycy, zaś w XVI wieku znajdowało się już w Polsce około 3000 kół wodnych różnego typu. Pierwszą elektrownią zbudowaną na świecie była elektrownia w Appleton, powstała w USA w... 1882 roku na rzece Fox. Służyła ona do dostarczania energii fabryce produkującej papier. młyn wodny - starożytna rycina z Azji szkice turbin wodnych Leonarda da Vinci Zaledwie 14 lat później, w 1896 roku powstała elektrownia wodna "Struga" na rzece Słupi - pierwsza elektrownia wodna na ziemiach polskich. Była wyposażona w turbinę Francisa o mocy 250 kw. Elektrownia Struga znajduje się w wykazie unikatowych obiektów dziedzictwa kulturowego. Obecnie jest ona uznawana za najstarszą elektrownię wodną w kraju, najstarszy działający obiekt tego typu w Europie i jeden z najstarszych na świecie. Lata 1945 do 1981 to nieustanna dewastacja i niszczenie małej energetyki wodnej. W okresie PRL-u zlikwidowano prawie wszystkie siłownie i elektrownie, pozostawiając tylko te, które należały do państwowych zakładów energetycznych. Dopiero w 1981 roku Uchwałą Rady Ministrów nr 192 z dnia 7 września zezwolono na uruchamianie małych elektrowni wodnych młyn wodny - fragment późnośredniowiecznej miniatury podmiotom gospodarczym i osobom prywatnym. wielkie koło wodne tzw. noria- fragment banknotu syryjskiego
Małe Elektrownie Wodne: obiekty o wszechstronnym znaczeniu środowiskowe: zwiększenie retencji wody wzbogacenie bioróżnorodności ekosystemów energetyczne: odnawialne źródła energii ograniczenie strat przesyłowych energii rozproszone źródła energii poprawa jakości energii bieżący monitoring wody natlenianie i oczyszczanie wody regulacja stosunków wodnych bezemisyjna produkcja czystej energii budowa przepławek dla ryb edukacyjne: FUNKCIE organizacja i budowa ścieżek dydaktycznych MAŁYCH turystyczne i rekreacyjne: ELEKTROWNI i tras turystycznych prowadzenie warsztatów WODNYCH budowa kąpielisk organizacja łowisk edukacyjnych organizacja tras kształtowanie postaw kajakowych i rowerowych prośrodowiskowych uczestnictwo w programie gościnna elektrownia wodna społeczne: organizowanie izb historycznych organizacja zaplecza gastronomicznego i noclegowego troska o zabytki kultury technicznej scalanie społeczności lokalnych ochrona, adaptacja, konserwacja zabytkowej architektury MAŁE ELEKTROWNIE WODNE SĄ MODELOWYM PRZYKŁADEM FUNKCJONOWANIA ZASAD ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU, STANOWIĄC PRZYKŁAD KOMPROMISU POMIĘDZY WYMOGAMI ŚRODOWISKA A POTRZEBAMI SPOŁECZEŃSTWA I GOSPODARKI. (źródło: Stanisław Hempel) (źródło: www.ekoenergia.pl) (źródło: Władysław Sorbian)
Małe Elektrownie Wodne: potencjał energetyczny Tomaszów Mazowiecki, rzeka Wolbórka w tym młyny, tartaki, kaszarnie, elektrownie - szacunki mówią o 25 tyś. piętrzeń 1953 r. 7230 obiektów 6330 w ekspoloatacji (prof. A.Hoffman) 1981 r. 2131 obiektów 300 obiektów eksploatowanych, 1831 potencjalnych obiektów do wykorzystania energetycznego 2006 r. 676 Małych Elektrowni Wodnych <10 MW o łącznej mocy 270 MW 2013 r. 767 Małych Elektrowni Wodnych (URE 30.09.2013 r.) MEW na rzece Ner Dziś blisko 81% potencjału technicznego na terenie naszego kraju jest niewykorzystane. Według szacunków KZGW na terenie Polski istnieje około 14 tys. obiektów hydrotechnicznych, które nie są wykorzystywane w celach energetycznych. Polska posiada zatem sprzyjające uwarunkowania do rozwoju energetyki wodnej, zwłaszcza w zakresie MEW, jednak tempo uruchomiania nowych mocy wytwórczych jest w dalszym ciągu zbyt niskie. (źródło: www.ekoenergia.pl) 1925-1935 r. 8100 obiektów Młyn na Mazowszu MEW Żarki - stan w roku 1980 rzeka Biała Lądecka rzeka Bystrzyca rzeka Soła (źródło: Aleksandra Augustowska) Szacuje się, że w Polsce jest około 14 000 niewykorzystanych obiektów piętrzących gdzie energia wody jest bezpowrotnie marnotrawiona! rzeka Warta MEW Bąkowski Młyn Ile energii z MEW moglibyśmy uzyskać w ciągu roku: GWh/rok GWh/rok 23 005 GWh/rok (źródło: Radosław Koropis) 853 11 950 teoretycznie możliwe (źródło: Władysław Sorbian) teraz technicznie osiągalne zniszczona MEW w Kosiorkowie MEW Resko
Małe Elektrownie Wodne: wolna energetyka obywatelska ENERGETYKA PROSUMENCKA to produkcja energii w oparciu o małoskalowe instalacje odnawialnych źródeł energii (OZE), które produkują energię elektryczną na własne potrzeby. Jest to przykład działań w których konsument jest jednocześnie producentem energii. Rozwój mikro elektrowni wodnych oprócz produkcji czystej energii i realizacji zobowiązań UE, wiąże się również z szeregiem korzyści społeczno-gospodarczych, takich jak: tworzenie nowych miejsc pracy, m.in. przy produkcji urządzeń dla mikroźródeł, instalacji, obsłudze wyzwalanie potencjału przedsiębiorczości, pobudzanie inwestycji prywatnych generowanie rozproszone energii w mikroźródłach minimalizowanie strat przesyłu MEW Kalisz (źródło: Ewa Malicka) redukcja emisji zanieczyszczeń MEW Magreta rozwijanie nowych technologii rozwijanie inteligentnych sieci zwiększanie małej retencji obniżenie zużycia paliw MEW Jaracz - muzeum młynarstwa w Polsce MEW Piła Młyn (źródło: Kuba Puchowski) ENERGETYKA PROSUMENCKA to przełamanie monopolu na wytwarzanie energii, to wolność gospodarcza i...tania energia elektryczna dla wszystkich. W myśl dyrektywy Parlamentu Europejskiego 2009/28/WE, lokalne wykorzystanie zasobów i włączenie społeczeństwa do realizacji celów dyrektywy (model MEW Chwarszczany prosumencki) ma kluczowe znaczenie dla aktywizacji i rozwoju regionalnego oraz tworzenia możliwości zatrudnienia, zwłaszcza na terenach wiejskich i peryferyjnych (Preambuła, ust.1). Jest również szansą na zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii, rozwój technologiczny i innowacje oraz pozwala na poprawę konkurencyjności i szybki spadek cen energii z OZE. W czasach kryzysu gospodarczego i spadku inwestycji publicznych stwarza szanse na inwestycje MEW Czersk Polski (źródło: TRMEW) prywatne i obywatelskie, staje się więc bardzo ważną opcją prorozwojową oraz stanowi potencjalne źródło wzrostu PKB". Energetyka Prosumencka, Instytut im. E. Kwiatkowskiego
Małe Elektrownie Wodne w Unii Europejskiej i w Polsce Polska na tle Unii Europejskiej: wykorzystanie technicznego potencjału hydroenergetycznego w krajach UE [%] (źródło: Jan Bachleda) Polska - MEW Szaflary Francja Czechy Austria Słowacja Włochy Rumunia Bułgaria Polska Litwa Mała Elektrownia Wodna w Austrii (źródło: Kleinwasserkraft Oesterreich) 90 [%] 70 [%] 65 [%] 63 [%] 63 [%] 40 [%] 31 [%] 19 [%] 18 [%] Liczba Małych Elektrowni Wodnych w niektórych krajach Unii Europejskiej dane dotyczą elektrowni do 10 MW Szwecja 1 901 Małych Elektrowni Wodnych Polska - rzeka Dłubnia Mała Elektrownia Wodna w Austrii (źródło: Kleinwasserkraft Oesterreich) Niemcy 1 194 MW moc zainstalowana 7 512 Małych Elektrowni Wodnych 1 732 MW moc zainstalowana 4 571 GWh produkcja roczna Polska 8 043 GWh produkcja roczna 722 Małych Elektrowni Wodnych 275 MW moc zainstalowana 1 036 GWh produkcja roczna Francja 1 935 Małych Elektrowni Wodnych Czechy Polska - Gutarzewo, rzeka Wkra Mała Elektrownia Wodna we Francji (źródło: France Hydro Électricité) 2 110 MW moc zainstalowana 6 920 GWh produkcja roczna 1 452 Małych Elektrowni Wodnych 297 MW moc zainstalowana 1 159 GWh produkcja roczna Hiszpania 1 047 Małych Elektrowni Wodnych 1 926 MW moc zainstalowana Austria 2 589 Małych Elektrowni Wodnych 4 719 GWh produkcja roczna Włochy 2 427 Małych Elektrowni Wodnych 1 109 MW moc zainstalowana 4 983 GWh produkcja roczna 2 735 MW moc zainstalowana 10 958 GWh produkcja roczna (źródło: Magda Klimas) Polska - ruiny młyna Budy Grabskie, rzeka Rawka Mała Elektrownia Wodna w Niemczech źródło: European Small Hydropower Association, stan na rok 2010.