Uzasadnienie Przedmiotowy projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy Karta Nauczyciela oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 145, poz. 917 oraz z 2009 r. Nr 56, poz. 458), zgodnie z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, warunki i trybu wydawania oraz wzory świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposób dokonywania sprostowań ich treści i wydawania duplikatów, a także tryb i sposób dokonywania legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą, wysokość odpłatności za wydawanie duplikatów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych oraz za dokonywanie legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą. W stosunku do obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności (Dz. U. Nr 58, poz. 504, z późn. zm.) projekt rozporządzenia przewiduje wprowadzenie następujących zmian: 1. W projekcie rozporządzenia nie określa się wzorów świadectw szkolnych promocyjnych (szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej), zobowiązując szkoły do opracowania własnych wzorów takich świadectw. Zgodnie z projektowanym 3 ust. 5 i 6 ust. 4, po ukończeniu nauki w danej klasie, z wyjątkiem klasy programowo najwyższej, uczeń szkoły dla młodzieży będzie otrzymywał świadectwo szkolne promocyjne na druku według wzoru opracowanego przez daną szkołę i zatwierdzonego przez organ prowadzący. Jednocześnie w projekcie rozporządzenia określono jednak niezbędne elementy, jakie powinno zawierać każde świadectwo szkolne promocyjne ( 6 ust. 4 projektu). W przypadku promocji z wyróżnieniem, świadectwo szkolne promocyjne - tak jak obecnie będzie

zawierało biało-czerwony pionowy pasek (ust. 7 w załączniku nr 1 do projektu rozporządzenia). Proponowana zmiana jest kolejnym działaniem mającym na celu zwiększenie samodzielności szkół, a tym samym zwiększenie odpowiedzialności szkół. Wprowadzenie jej pozwoli na zmniejszenie liczby opracowywanych centralnie i powszechnie obowiązujących wzorów świadectw. Ponadto, już na gruncie obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 marca 2005 r., możliwe było wydanie przez szkołę świadectwa szkolnego promocyjnego na druku według własnego wzoru, zatwierdzonego przez kuratora oświaty ( 1 ust. 5 obecnie obowiązującego rozporządzenia). 2. W projekcie rozporządzenia proponuje się wprowadzenie jednego wzoru świadectwa ukończenia szkoły danego typu, który będzie obowiązywał zarówno w szkołach dla dzieci i młodzieży, jak i w szkołach dla dorosłych (obecnie obowiązują oddzielne wzory świadectw ukończenia szkoły dla dzieci i młodzieży i świadectw ukończenia szkoły dla dorosłych). Wzór świadectwa ukończenia szkoły z wyróżnieniem nadal będzie obowiązywać tylko w szkołach dla dzieci i młodzieży, gdyż tylko w tych szkołach możliwe jest ukończenie szkoły z wyróżnieniem. Jednocześnie określono zasady obowiązujące przy komputerowym wydruku świadectw ukończenia szkoły ( 15 projektu rozporządzenia). 3. W projekcie rozporządzenia proponuje się wprowadzenie do wszystkich wzorów świadectw pozycji przeznaczonej na wpisanie numeru PESEL ucznia (słuchacza). 4. W projekcie rozporządzenia proponuje się niezamieszczanie we wzorach świadectw ukończenia szkoły informacji, że dana osoba ukończyła szkołę na podstawie uchwały rady pedagogicznej. Informacja taka jest nieprecyzyjna (oceny z poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych i ocenę zachowania ustalają odpowiednio nauczycieli poszczególnych zajęć oraz wychowawca/opiekun klasy, a nie rada pedagogiczna - rada pedagogiczna nie może zmienić ocen ustalonych przez nauczycieli). 5. W projekcie rozporządzenia proponuje się wprowadzenie możliwości pominięcia nazwy zespołu w nazwie szkoły wchodzącej w skład zespołu ( 14 ust. 2 projektu. Dotychczasowy przepis 8 ust. 2 zobowiązywał do pomijania w nazwie szkoły 2

wchodzącej w skład zespołu szkół, nazwy zespołu. Proponowana zmiana umożliwi zespołom szkół, zwłaszcza zespołom o wieloletniej i utrwalonej tradycji związanej z nazwą tych zespołów, wpisywanie na świadectwie ukończenia szkoły nazwy zespołu. 6. W projekcie rozporządzenia proponuje się nieumieszczanie na świadectwach ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej, technikum, technikum uzupełniającego i szkoły policealnej nazwy zawodu. Świadectwo ukończenia wymienionych wyżej typów szkół potwierdza poziom wykształcenia, a nie kwalifikacje w zawodzie, gdyż te potwierdza odrębny dokument (dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe) wydawany przez okręgowe komisje egzaminacyjne po zdaniu odpowiedniego egzaminu. Proponowana zmiana wynika z faktu, że pracodawcy odbierają świadectwa ukończenia ww. typów szkół jako potwierdzenie pełnych kwalifikacji. Natomiast potwierdzeniem tych kwalifikacji jest dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 7. W projekcie rozporządzenia proponuje się określenie wysokości opłat za wydanie duplikatu świadectwa lub innego dokumentów oraz za legalizację dokumentu przeznaczonego do obrotu prawnego z zagranicą. Zgodnie z 25 ust. 3 projektu rozporządzenia, za wydanie duplikatu świadectwa, świadectwa szkolnego promocyjnego, odpisu świadectwa dojrzałości, odpisu aneksu do świadectwa dojrzałości, dyplomu, zaświadczenia i indeksu oraz za legalizację dokumentu przeznaczonego do obrotu prawnego z zagranicą pobiera się opłatę w wysokości 25 zł, natomiast za wydanie duplikatu legitymacji szkolnej lub legitymacji przedszkolnej dla dziecka niepełnosprawnego - 5 zł. Opłaty te nie przewyższają kwot opłaty skarbowej za wydanie duplikatu i legalizację dokumentu, określonych w przepisach ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z późn. zm), które wynoszą obecnie odpowiednio 26 zł i 7 zł. W projekcie rozporządzenia proponuje się wprowadzić regulację umożliwiającą dyrektorowi przedszkola, szkoły, okręgowej komisji egzaminacyjnej, kuratorowi oświaty lub innemu organowi dokonującemu odpowiedniej czynności zwolnienie osoby znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej z całości lub z części ww. opłaty za wydanie duplikatu dokumentu ( 25 ust. 4 projektu). 3

9. W związku z tym, że od roku szkolnego 2009/2010 zmieniły się zasady przeprowadzania egzaminu maturalnego i obowiązkowym przedmiotem dla wszystkich absolwentów w części pisemnej egzaminu maturalnego obok języka polskiego i języka obcego nowożytnego będzie również matematyka ( 54 ust. 2 pkt 2 lit. c rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.), konieczne jest wprowadzenie zmian w zakresie wydawania świadectw dojrzałości. Przede wszystkim wprowadza się nowy wzór świadectwa dojrzałości dla absolwentów, którzy zdadzą egzamin maturalny na warunkach obowiązujących od roku szkolnego 2009/2010 (wzór nr 51). Pozostawia się jednocześnie dotychczasowy wzór świadectwa dojrzałości (wzór nr 50), które będzie wydawane osobom, które zdadzą egzamin maturalny na warunkach obowiązujących do roku szkolnego 2008/2009 (zgodnie bowiem z przepisem przejściowym zawartym w art. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 września 2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych - Dz. U. Nr 178, poz. 1097 osoby, które do roku szkolnego 2008/2009 włącznie nie zdały egzaminu maturalnego lub przerwały egzamin maturalny mogą ponownie przystąpić do egzaminu maturalnego na warunkach i w sposób obowiązujący do roku szkolnego 2008/2009, przez okres 5 lat od daty pierwszego egzaminu maturalnego). Ponadto, w przypadku gdy absolwent będzie zdawał na egzaminie maturalnym przedmioty dodatkowe na świadectwie dojrzałości odnotowywany będzie poziom, na jakim zdawany był dany przedmiot dodatkowy ( 8 ust. 9 projektu rozporządzenia), gdyż zgodnie z nowymi zasadami przeprowadzania egzaminu maturalnego obowiązującymi od roku szkolnego 2009/2010 przedmioty dodatkowe mogą być zdawane na poziomie podstawowym albo rozszerzonym. 10. Wprowadza się nowy wzór świadectwa szkolnego promocyjnego dla uczniów, którzy ukończyli klasę I gimnazjum. Opracowanie powyższego wzoru jest konieczne ze względu na zmiany w zakresie obowiązkowych zajęć edukacyjnych określonych w ramowych planach nauczania dla gimnazjum, które weszły w życie z dniem 4

1 września 2009 r. począwszy od klasy I gimnazjum. Od dnia 1 września 2009 r. zaczęła obowiązywać bowiem nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego w gimnazjum, która będzie wchodziła w kolejnych latach do kolejnych klas gimnazjum (drugi język obcy nowożytny, zajęcia artystyczne, zajęcia techniczne, edukacja dla bezpieczeństwa). Z powyższych względów konieczne jest również wprowadzenie nowego wzoru arkusza ocen dla ucznia (słuchacza) szkoły podstawowej i gimnazjum. Gimnazja, które nie skorzystają z proponowanych druków świadectw promocyjnych do klasy drugiej, będą mogły w roku szkolnym 2009/2010 wydawać te świadectwa na drukach według własnego wzoru opracowanego zgodnie z 6 ust. 4 rozporządzenia i pkt 7 załącznika nr 1 do rozporządzenia. 11. Dla dzieci pięcioletnich i sześcioletnich uczestniczących w rocznym przygotowaniu przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej, punkcie przedszkolnym lub zespole wychowania przedszkolnego, proponuje się wzór informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole. Informacja ta ma pomóc: 1) rodzicom w poznaniu stanu gotowości swojego dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej, aby mogli je w osiąganiu tej gotowości, odpowiednio do potrzeb, wspomagać; 2) nauczycielom przedszkola przy opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej; 3) pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej, do której zostanie skierowane dziecko, w razie potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 12. W projekcie rozporządzenia uchyla się regulację dotyczącą ponadpodstawowych szkół średnich, które nie funkcjonują już w systemie oświaty ( 1 ust. 2 i 2 ust. 3 i 5 oraz ust. 1 pkt 3 i 4 załącznika nr 1 do obecnie obowiązującego rozporządzenia), a także regulację związaną z wydawaniem dyplomów uzyskania tytułu zawodowego. Dyplomy te były wydawane absolwentom dotychczasowych szkół zasadniczych i szkół średnich zawodowych po zdaniu egzaminu z nauki zawodu lub egzaminu z przygotowania zawodowego ( 1 ust. 1 i 2 ust. 5 oraz ust. 1 pkt 5 załącznika nr 1 5

do obecnie obowiązującego rozporządzenia oraz obecny wzór nr 98 - symbol MENiS-II/105/2). Obecnie nie przeprowadza się już ww. egzaminów - zgodnie z 154 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, egzaminy te przeprowadzane były do końca lutego w roku szkolnym 2008/2009. Począwszy od czerwca w roku szkolnym 2008/2009 dla absolwentów dotychczasowych szkół zasadniczych i szkół średnich zawodowych przeprowadza się egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 13. W projekcie rozporządzenia uchyla się regulację dotyczącą świadectw ukończenia szkoły wydawanych na podstawie egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez państwowe komisje egzaminacyjne powołane przez kuratorów oświaty ( 1 ust. 7, 7 ust. 3, 23 oraz ust. 11 i 13 załącznika nr 1 do obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 marca 2005 r., a także wzory odpowiednich świadectw). Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 80, poz. 542), państwowe komisje egzaminacyjne przeprowadzały egzaminy eksternistyczne z zakresu szkoły podstawowej, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych do dnia 30 czerwca 2008 r. Obecnie, zgodnie z art. 10 ustawy o systemie oświaty, świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum lub liceum ogólnokształcącego można uzyskać na podstawie egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz.337) projekt ww. rozporządzenia zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl). Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2009 r. Nr 65 poz. 597 ), w związku z tym, nie podlega notyfikacji. 6

Przedmiot regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Ocena skutków regulacji (OSR) 1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana regulacja Projekt rozporządzenia dotyczy uczniów, nauczycieli, rodziców, organów prowadzących szkoły i organów sprawujących nadzór pedagogiczny. 2. Konsultacje społeczne Projekt rozporządzenia zostanie przekazany do zaopiniowania następującym związkom zawodowym i partnerom społecznym: 1) Chrześcijańskiemu Związkowi Zawodowemu Solidarność im. ks. Jerzego Popiełuszki ; 2) Zarządowi Głównemu Związku Nauczycielstwa Polskiego; 3) Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność ; 4) Komisji Krajowej Wolnego Związku Zawodowego Sierpień 80 ; 5) Komisji Krajowej NSZZ Solidarność ; 6) Zarządowi Krajowego Związku Zawodowego Nauczycieli Średnich Szkół Leśnych w Polsce; 7) Związkowi Zawodowemu Pracowników Oświaty i Wychowania Oświata ; 8) Krajowej Sekcji Oświaty NSZZ Solidarność 80 ; 9) Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu Pracowników Schronisk dla Nieletnich i Zakładów Poprawczych; 10) Związkowi Zawodowemu Rada Poradnictwa ; 11) Sekretariatowi Konferencji Episkopatu Polski; 12) Polskiej Radzie Ekumenicznej; 13) Radzie Szkół Katolickich; 14) Społecznemu Towarzystwu Oświatowemu; 15) Krajowemu Forum Oświaty Niepublicznej; 16) Rzecznikowi Praw Dziecka; 17) Krajowemu Porozumieniu Rodziców i Rad Rodziców; 7

18) Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Kadry Kierowniczej Oświaty; 19) Konfederacji Stowarzyszeń Nauczycielskich; 20) Stowarzyszeniu Dyrektorów Szkół Średnich; 21) Polskiemu Stowarzyszeniu Dyrektorów Szkół; 22) Komisji Krajowej NSZZ Solidarność 80. Projekt zostanie przekazany również Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Głównemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych. Wyniki konsultacji społecznych zostaną omówione po ich przeprowadzeniu 3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Projektowane rozporządzenie nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 4. Wpływ projektowanej regulacji na rynek pracy Projektowane rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 5. Wpływ projektowanej regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Projektowane rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 6. Wpływ projektowanej regulacji na sytuację i rozwój regionalny Projektowane rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na sytuację i rozwój regionalny. 8