Notatka Sygnalna z dnia 4 marca, 2013 r.

Członek COCERAL i FEFAC 5-8 czerwca 2013, Kraków www.fefaccongress2013.eu Notatka Sygnalna z dnia 4 marca, 2013 r. I. SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Na krajowym rynku zbożowym notuje się dalsze obniżki cen ziarna pszenicy i kukurydzy. Podaż ziarna (szczególnie kukurydzy) jest znaczna, ale zapotrzebowanie ze strony przetwórców jest w dalszym ciągu niewielkie. Większość z nich cały czas dysponuje sporymi zapasami surowca, a ewentualne braki magazynowe uzupełniane są raczej lokalnie niż na szerszym rynku. Ponadto, wyraźny spadek pogłowia trzody chlewnej w kraju na przestrzeni ostatnich lat przekłada się na mniejszą produkcję pasz i tym samym mniejsze zapotrzebowanie na surowiec. Eksport ziarna z kraju wyraźnie osłabł. W portach przedmiotem eksportu są kilkutysięczne partie zbóż w ramach zamykania wcześniejszych pozycji. W porcie Gdynia w dalszym ciągu trwa załadunek na statek 63 tys. ton pszenicy. W końcu tygodnia, przedmiotem skupu w portach był jedynie jęczmień w cenach 850-860 PLN/t oraz kukurydza w cenie 880 PLN/t (dostawa po 10/03). Niewielkie ilości ziarna są także eksportowane drogą lądową za zachodnią i południową granicę. Nieznaczny jest także import zbóż gdyż przy uwzględnieniu kosztów transportu ceny czeskiego czy słowackiego ziarna z reguły nie są konkurencyjne w stosunku do cen ziarna krajowego. Na rynku notuje się wyraźny spadek cen kukurydzy. Najniższe ceny tego zboża notuje się na południu kraju (podkarpackie), gdzie obecnie spadły one do poziomu 810-820 PLN/t na gospodarstwie. Obecne ceny tego zboża z dostawą kształtują się od 850 PLN/t na wschodzie i południu, 870-880 PLN/t w centrum i na zachodzie do 900 PLN/t na północy. Niższe niż przed tygodniem są także ceny pszenicy paszowej - obecnie w zależności od regionu kraju zawierają się 00-131 Warszawa, ul.grzybowska 2/49 tel.+48(0...22) 33-10-800, +48 (0...22) 33-10-801 tel.fax + 48(0...22) 33-10-802, e-mail: grain@acn.waw.pl Bank PKO S.A. I O/Warszawa, Nr konta: 75124010371111000006934154 NIP 527-21-02-616

2 w przedziale 960-1000 PLN/t, z dostawą. Ceny jęczmienia kształtują się na poziomie 850-870 PLN/t, a ceny pszenżyta w przedziale 870-890 PLN/t, z dostawą. W dalszym ciągu niewielkie jest zapotrzebowanie na żyto paszowe, którego ceny wynoszą 730-750 PLN/t. Dalsze spadki cen notuje się w przypadku pszenicy konsumpcyjnej. Zapotrzebowanie na to ziarno ze strony młynów jest ciągle umiarkowane. Nie jest wykluczone, iż pewien wzrost zakupów ziarna nastąpi w marcu wraz ze zbliżającymi się Świętami Wielkanocnymi i większym przemiałem. Obecnie, ceny pszenicy konsumpcyjnej kształtują się na poziomie 1000-1040 PLN/t, z dostawą, aczkolwiek niektóre młyny płacą poniżej 1000 PLN/t. Ostateczna cena zależy od regionu i jakości ziarna (liczby opadania, gęstości, zawartości białka). Z kolei, ceny żyta konsumpcyjnego z dostawą kształtują się na poziomie 740-770 PLN/t. II. CENY NA GIEŁDACH CBOT i MATIF Na przestrzeni minionego tygodnia, ceny pszenicy w kontraktach najbliższych na giełdach amerykańskich (z wyjątkiem kontraktu marcowego na giełdzie CBOT) zwyżkowały. Rosnący popyt na amerykańską pszenicę oraz większa aktywność funduszy inwestycyjnych wpłynęły na umocnienie się jej cen. Wysyp nowych przetargów na zakup pszenicy przez kraje importerskie wskazuje, iż notowane w ostatnich tygodniach wyraźne spadki cen pszenicy na giełdzie w Chicago do najniższego poziomu od 8 miesięcy stanowią wystarczającą zachętę do zakupów. Na przestrzeni lutego, cena pszenicy SRW w kontrakcie najbliższym na giełdzie w Chicago spadła aż o 9,2%. W piątek 1/03, na giełdzie w Chicago cena pszenicy SRW w kontrakcie marcowym 2013 spadła o 0,3% w stosunku do ceny sprzed tygodnia do 262,06 USD/t, a w kontrakcie majowym 2013 wzrosła o 0,3% i wyniosła 264,70 USD/t. Z kolei, na giełdzie w Kansas City, cena pszenicy HRW w kontrakcie marcowym 2013 wzrosła o 0,9% do 277,78 USD/t, a w kontrakcie majowym 2013 spadła o 0,5% do 277,78 USD/t. W analizowanym tygodniu, notowania cen pszenicy w kontraktach najbliższych na giełdzie MATIF zwyżkowały. Dalsze osłabienie kursu euro w stosunku do dolara oraz utrzymujące się bardzo dobre wyniki w eksporcie pszenicy z unijnego rynku wpłynęły na wzrost cen pszenicy na giełdzie w Paryżu. W piątek 1/03, cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (marzec 2013) wyniosła 250,00 EUR/t i była o 2,9% wyższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie majowym 2013 wzrosła o 1,0% do 239,75 EUR/t. Na przestrzeni analizowanego tygodnia, notowania cen soi na giełdzie w Chicago praktycznie nie uległy większym zmianom. Pomimo bardzo wysokiego wolumenu sprzedaży amerykańskiej soi w ostatnim tygodniu sprawozdawczym oraz ciągłych problemów logistycznych w brazylijskich portach, realizacja zysków po ostatnich, pokaźnych zwyżkach wywierała presję na ceny soi na giełdzie w Chicago. W piątek 1/03, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (marzec 2013) wyniosła 538,07 USD/t i była o 0,2% wyższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w maju 2013 roku nie uległa zmianie i wyniosła 530,36 USD/t. W analizowanym tygodniu, ceny rzepaku na giełdzie MATIF nieznacznie zniżkowały, głównie wskutek spadku aktywności kupujących zarówno na rynku terminowym jak i rzeczywistym, a także korekty cen canoli za oceanem. W piątek 1/03, cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (maj 2013) wyniosła 468,00 EUR/t i była o 0,8% niższa niż przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie sierpniowym 2013 wyniosła 431,00 EUR/t i była 0,7% niższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia. Analiza opracowana przez Sparks Polska, Izbę Zbożowo-Paszową

3 NOTOWANIA CEN ZBÓŻ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - KUKURYDZA USD/t 4.I'2013 11.I 18.I 25.I 1.II 8.II 15.II 22.II 1.III 1.III/22.II III'13 267,78 279,96 286,36 283,69 289,75 279,12 275,03 271,72 285,10 4,92% V'13 267,94 278,33 287,07 284,00 290,38 278,96 274,40 269,36 278,88 3,53% VII'13 265,58 275,03 284,00 280,54 286,84 275,18 269,75 264,40 270,46 2,29% IX'13 234,00 237,00 241,48 239,04 242,59 230,15 229,20 225,58 229,99 1,95% XII'13 225,03 227,15 232,43 229,99 233,06 221,72 221,64 217,55 219,12 0,72% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 4.I'2013 11.I 18.I 25.I 1.II 8.II 15.II 22.II 1.III 1.III/22.II III'13 274,55 277,27 290,72 285,28 281,09 277,86 272,71 262,72 262,06-0,25% V'13 278,00 279,99 293,80 288,29 284,10 280,13 274,99 264,04 264,70 0,25% VII'13 280,43 281,82 295,57 289,69 285,94 280,21 275,94 265,80 265,36-0,17% IX'13 284,62 285,13 298,87 292,92 289,98 283,29 279,25 269,11 268,08-0,38% XII'13 289,32 290,42 303,72 297,99 295,42 288,22 283,73 274,25 272,78-0,54% NOTOWANIA CEN SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - SOJA USD/t 4.I'2013 11.I 18.I 25.I'2013 1.II 8.II 15.II 22.II 1.III 1.III/22.II III'13 502,36 504,56 525,14 529,48 541,67 533,66 523,38 536,90 538,07 0,22% V'13 499,13 501,18 520,51 523,96 538,44 527,86 519,78 530,43 530,36-0,01% VII'13 497,88 498,76 518,09 520,88 534,69 523,74 516,10 525,07 524,41-0,13% VIII'13 491,26 489,57 508,90 511,10 523,96 510,22 503,02 510,52 510,00-0,10% IX'13 479,28 475,68 490,89 493,25 505,00 488,47 479,50 484,28 483,91-0,08% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 4.I'2013 11.I 18.I 25.I 1.II 8.II 15.II 22.II 1.III 1.III/22.II III'13 399,00 404,30 414,40 416,40 428,20 422,40 409,40 426,90 427,30 0,09% V'13 393,00 399,20 408,50 411,60 425,10 420,30 408,90 426,40 429,30 0,68% VII'13 389,50 394,30 404,40 406,50 419,40 414,50 404,00 420,30 423,90 0,86% VIII'13 383,00 384,30 395,30 396,20 407,80 399,90 390,10 403,80 407,20 0,84% 750,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIE DACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLI SZY 700,0 650,0 600,0 550,0 500,0 USD/t 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 27.VI 1.VIII 5.IX 10.X 14.XI 19.XII 30.I'2009 6.III 9.IV 15.V 19.VI 24.VII 28.VIII 2.X 6.XI 11.XII 15.I'2010 19.II 26.III 30.IV 4.VI 9.VII 13.VIII 17.IX 22.X 26.XI 31.XII 4.II'2011 11.III 15.IV 20.V 24.VI HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE 29.VII 2.IX 7.X 11.XI 16.XII 20.I'2012 24.II 30.III 4.V 8.VI 13.VII 17.VIII 21.IX 26.X 30.XI 4.I'2013 8.II

4 680,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŒRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIE DZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLI SZY 640,0 600,0 560,0 520,0 480,0 U S D /t--s h. t 440,0 400,0 360,0 320,0 280,0 240,0 200,0 160,0 27.VI 15.VIII 3.X 21.XI 16.I'2009 6.III 24.IV 12.VI 31.VII 18.IX 6.XI 24.XII 12.II 1.IV'2010 21.V 9.VII 27.VIII 15.X 3.XII 21.I'2011 11.III 29.IV 17.VI 5.VIII 23.IX 11.XI 30.XII 17.II'2012 5.IV 25.V 13.VII 31.VIII 19.X 7.XII 25.I'2013 SOJA ŚRUTA SOJOWA Ceny zbóż na giełdach światowych 04.03.2013 e-wgt Piątkową sesję większość kontraktów na zboża zakończyło na lekkich plusach. W zakresie 0,7-0,8% zyskały kontrakty marcowe na amerykańską kukurydzę i pszenicę oraz analogiczny kontrakt na pszenicę notowany na Matif. Jedynie europejska kukurydza straciła w piątek 1,2%, jednocześnie kończąc cały ubiegły tydzień na minimalnym minusie. Ubiegłotygodniowe notowania zbóż przebiegały pod presją silnego popytu eksportowego na amerykańską kukurydzę i europejską pszenicę. Miało to swoje odzwierciedlenie w 5% tygodniowym wzroście notowań marcowej kukurydzy na giełdzie w Chicago i 3% wzroście cen pszenicy notowanej na giełdzie w Paryżu. Amerykańska pszenica z dostawą w marcu (podobnie jak kukurydza na Matif) zamknęła w Chicago tydzień minimalną stratą. Firma analityczna Informa szacuje zbiory kukurydzy w Brazylii na 71,6 mln ton w porównaniu do lutowych szacunków USDA 72,5 mln ton. Informa prognozuje zbiory kukurydzy w Argentynie na 25 mln ton (USDA w lutym prognozowała 27 mln ton) oraz zbiory pszenicy w Argentynie na 9,6 mln ton w stosunku do szacunków USDA w wysokości 11mln ton. Zmiany notowań kontraktów futures z najbliższym terminem dostawy: Miniony tydzień / luty / rok do roku Kukurydza Matif: -0,3% / -3,7% / +10,3%; Pszenica Matif: +2,9% / +0,2% / +16,5%; Kukurydza CBoT: +4,9% / -2,8% / +9,6%; Pszenica CBoT: -0,3% / -8,5% / +7,4%.

5 Notowania z piątku (1.03.2013): Giełda CBOT w Chicago: Kukurydza. Marcowa seria na kukurydzę podrożała w piątek o 0,7% (+1,9 usd/t) i została wyceniona na koniec dnia na 285,1 usd/t. Pszenica. Pszenica w marcowym kontrakcie zyskała na ostatniej w tygodniu sesji 0,8% (+2,1 usd/t) i kosztowała na zamknięciu 262,2 usd/t. Giełda MATIF w Paryżu: Kukurydza. Marcowa kukurydza potaniała w piątek o 1,2% (-2,75 euro) do poziomu 224,5 euro/t. Pszenica. Pszenica z dostawą w marcu zakończyła piątkową sesję na 0,7% plusie (+1,75 euro/t) i kosztowała na zakończenie handlu 250 euro/t. Notowania złotego z godziny 10:00 - poniedziałek 4.03.2013 - EUR/PLN = 4,133 w porównaniu do 4,148 w piątek rano; - USD/PLN = 3,176 w porównaniu do 3,170 w piątek rano; - CHF/PLN = 3,370 w porównaniu do 3,388 w piątek rano; - EUR/USD = 1,301 w porównaniu do 1,309 w piątek rano. Ceny oleistych na giełdach światowych 04.03.2013 e-wgt Ostatnie sesje na rynku oleistych przebiegały pod znakiem mieszanych nastrojów inwestorów. Początek tygodnia przyniósł obniżki notowań zarówno dla amerykańskiej soi, jak i rzepaku handlowanego po obu stronach Atlantyku. W środę i czwartek omawiane towary próbowały odrobić straty, w piątek jednak ponownie powróciły do spadków. Piątkowy handel soja w marcowym kontrakcie zakończyła blisko 0,7% stratą za sprawą zapowiedzi opadów w Argentynie oraz umacniającego się dolara wobec euro. Cały tydzień wspomniany towar zamknął jednak na niewielkim plusie (+0,2%). Najbliższe kontrakty na rzepak w Paryżu i Winnipeg straciły w omawianym okresie odpowiednio 0,8 i 1%. Największe wzrosty w połowie tygodnia obserwowane były na rynku soi, która zyskiwała pod wpływem silnego popytu eksportowego (informacja o sprzedaży znacznych ilości towaru do nieznanych odbiorców, a także do Chin). Potwierdzeniem tego był wydany w czwartek tygodniowy raport USD na temat eksportu amerykańskiej soi, który znacznie przekroczył oczekiwania analityków. W tygodniu kończącym się 21 lutego wywieziono ze Stanów Zjednoczonych 1,171 mln ton soi (poprzednie oficjalne dane wskazały na poziom zaledwie 57,5 tys. ton). Według najnowszych prognoz Informy (prywatna firma analityczna) produkcja soi w Brazylii powinna wynieść w bieżącym sezonie 84,4 mln ton. Jest to o 0,9 mln ton więcej od poziomu z ostatniego raportu Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa. Plony soi w Argentynie oszacowane zostały na 51 mln ton, tj. o 2 mln ton mniej niż podawała w lutowym USDA. Zmiany notowań kontraktów futures (najbliższy termin dostawy): Ubiegły tydzień 22.02-1.03.2013 / tydzień poprzedzający 15 22.02.2013: Soja (CboT): +0,2% /+2,6% Canola (Winnipeg): -1%/+0,3% Rzepak (Matif): -0,8%/+1,0% Notowania z piątku (1.03.2013): Soja (CBOT). W piątek soja z dostawą w marcu straciła na wartości ok. 0,7%, zamykając tym samym handel na poziomie 538,3 usd/t.

6 Canola (rzepak na WCE). Marcowy kontrakt na kanadyjską canolę zamknął piątkową sesję na 0,4% minusie i został wyceniony na 626 cad/t. Rzepak (MATIF). Majowy kontrakt na paryski rzepak zakończył tydzień ceną 468 euro/t, odnotowując w piątek spadek o 0,75 euro (-0,75%). Raport przygotowała Marta Juszczyk - WGT S.A. III. SEGMENT MŁYNARSKI (Dane za okres 18-24.02.2013 r.) (Źródło: Komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi) Notowania cen skupu pszenicy konsumpcyjnej w ww. tygodniu przedstawiały się następująco (w makroregionach): - Region Centralno Wschodni - 1.023,00 ( tydzień temu 1.037,00 zł/t) - Kujawsko Mazurski - 1.021,00 ( 1.034,00 zł/t) - Południowy - 1.006,00 ( 1.015,00 zł/t) - Śląski - 1.043,00 ( 1.052,00 zł/t) - Zachodni - 1.031,00 ( 1.030,00 zł/t) Średnia cena 1.024,80 zł/t - obniżka (tydzień temu 1.033,60 zł/t) Uwaga: Przedstawione ceny skupu są przeciętnymi cenami w transakcjach skupowych w miejscach skupu/dostawy, występującymi w różnych miejscach i w różnych wielkościach partii. Ceny krańcowe często dotyczą incydentalnych transakcji, zaś ceny średnie obrazują większy zakres transakcji skupowych. Porównanie aktualnych cen wybranych towarów w przedsiębiorstwach z cenami w analogicznym okresie roku 2011 i 2012. [zł/tona] POLSKA TOWAR Rodzaj TOWARU 2013-02-24 2012-02-26 2011-02-27 Zmiana ceny [%] w 2013r. w stos. do lat: 2012r. 2011r. Pszenica konsumpcyjna 1029 818 953 25,8 8,0 paszowa 1023 783 905 30,7 13,0 Żyto konsumpcyjne 733 837 834-12,4-12,1 paszowe 776 707 790 9,7-1,8 Kukurydza paszowa 922 779 912 18,5 1,1 (Rynek Zbóż Nr87/2013 MRiRW)

7 IV. ŚREDNIE CENY DROBIU oraz ŻYWCA WIEPRZOWEGO (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres 18 24.02.13 w nawiasach - procentowa zmiana w ciągu tygodnia) 1. Średnie ceny skupu: drobiu: a) brojler kurzy: 3,917 zł/kg (+ 3,7) b) indyk 5,585 zł/kg (+ 0,2) trzoda: półtusze wieprzowe wg EUROP 6,723 zł/kg (+ 1,14) 2. Średnie ceny zbytu: drób świeży: a) kurczak 6,386 zł/kg (+ 0,3) b) indyk 8,772 zł/kg (+ 2,5) półtusze wieprzowe 7,205 zł/kg (+ 0,7) V. RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres 18 24.02.13) (w nawiasach procentowa zmiana w ciągu tygodnia) - Cena zakupu (średnia krajowa) - nasiona rzepaku 2.015,00 zł/t (+ 2,6) - Cena sprzedaży (średnia krajowa) - olej rzepakowy rafinowany 3.948,00 zł/t (- 5,8) - śruta rzepakowa 1.100,00 zł/t (- 1,8) - makuch rzepakowy 1.267,00 zł/t (+ 0,4) VI. INFORMACJE OGÓLNE 1) Maklerzy e-wgt relacjonują 01.03.2013 Renata Barczyk (PHU START)- zachodniopomorskie Maklerzy Na rynku zbożowym już od dłuższego czasu zawieranych jest niewiele transakcji kupna-sprzedaży zbóż. Zboża na rynku jest dużo, jednak do transakcji dochodzi rzadko, ponieważ oczekiwania producentów rolnych znacznie przewyższają obecnie obowiązującą cenę. Największe jest zainteresowanie zakupem pszenicy paszowej, natomiast problem jest ze sprzedażą żyta i owsa. Do portu w Gdynia / Szczecin, można jeszcze sprzedać jęczmień z dostawą do 15 marca 2013 w cenie 850-860 zł/t, a kukurydzę do Gdyni w cenie 880 zł/t - dostawy po 11 marcu 2013.

8 Na eksport, w Polsce północno-zachodniej kupowana jest: - pszenica konsumpcyjna (min 13 % białka i 280 l. opadania) w cenie 980-990 zł/t loco gospodarstwo; - pszenica paszowa - 960-970 zł/t; - jęczmień paszowy - 810 zł/t. Na rynku krajowym obowiązują ceny: - pszenica konsumpcyjna - 980zł/t; - pszenica paszowa - 950-980 zł/t; - pszenżyto - 860-880 zł/t; - żyto paszowe - 710-7 30 zł/t; - żyto konsumpcyjne - 730-750 zł/t; - jęczmień konsumpcyjny - 850-870 zł/t; - jęczmień paszowy - 810-830 zł/t; - owies (gęstość min 48) - 650 zł/t; - kukurydza transakcje w cenie 850-870 zł/t (w Wielkopolsce). Renata Barczyk makler e-wgt (zachodniopomorskie) 2) Porównanie średnich cen ziarna w Polsce i UE: 11-17.02.13 r. (opracowano w MRiRW na podstawie danych Komisji Europejskiej) Kurs EUR =4,1569 Pszenica konsumpcyjna Pszenica paszowa Jęczmień paszowy Kukurydza PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t Estonia 850 204 Słowacja 894 215 Litwa 848 204 Litwa 821 197 Finlandia 942 227 Litwa 929 224 Finlandia 865 208 Bułgaria 886 213 Węgry 964 232 Łotwa 936 225 Estonia 865 208 Węgry 899 216 Grecja 966 233 Francja 946 228 UK 866 208 Słowacja 916 220 Bułgaria 979 235 Bułgaria 946 228 Słowacja 868 209 Polska 923 222 Słowacja 987 238 Rumunia 950 229 Polska 885 213 Rumunia 938 226 Litwa 1010 243 Estonia 953 229 Niemcy 906 218 Francja 939 226 Francja 1025 247 Węgry 978 235 Francja 911 219 Grecja 956 230 Łotwa 1030 248 Belgia 1002 241 Łotwa 914 220 Belgia 960 231 Polska 1036 249 UK 1004 242 Bułgaria 914 220 Niemcy 961 231 Belgia 1043 251 Polska 1021 246 Węgry 919 221 Włochy 982 236 Włochy 1053 253 Niemcy 1033 249 Belgia 923 222 Hiszpania 1007 242 Czechy 1055 254 Holandia 1035 249 Holandia 931 224 Czechy 1010 243 Niemcy 1061 255 Czechy 1039 250 Szwecja 933 224 Słowenia 1077 259 Szwecja 1065 256 Irlandia 1048 252 Grecja 935 225 UE 948 228 Hiszpania 1077 259 UE 981 236 Austria 939 226 Słowenia 1104 266 Rumunia 970 233 Rumunia 1107 266 Włochy 991 238 UK 1126 271 Hiszpania 1013 244 UE 1025 247 Irlandia 1112 268 UE 925 223

9 VII. INNE INFORMACJE 1) Średnie ceny eksportowe zbóż na Ukrainie ( fob porty M. Czarnego, spot) Wyszczególnienie Warunki Cena w USD/t Dwutyg. zm Tyg. zmiana Cena zł/t dostawy 13 lut 13 20 lut 13 27 lut 13 cen w % cen w % 27 lut 13 Pszenica konsumpcyjna 4 kl. EXW 281.5 289.5 289.5 2.8 0.0 917.1 (mn. 11% białka) Pszenica paszowa EXW 256.5 256.5 256.5 0.0 0.0 812.6 Jęczmień paszowy EXW 258.5 262.5 262.5 1.5 0.0 831.6 Kukurydza EXW 247.0 241.5 231.5-6.3-4.1 733.4 Słonecznik FOB 655.0 645.0 642.5-1.9-0.4 2035.4 Olej słonecznikowy FOB 1220.5 1160.0 1160.0-5.0 0.0 3674.8 Słonecznik EXW 621.0 616.5 609.5-1.9-1.1 1930.8 bd. - brak danych 1 USD = 3.17 zł Źródło: Reuters, bd. - brak danych 2) Stawki frachtowe przy transporcie zbóż Port załadunkowy Port przeznaczenia Średnie stawki frachtowe przy transporcie zbóż panamaksami, w USD/tonę Kraj Port Kraj Port 14 lut 13 21 lut 13 28 lut 13 Dwutyg. zmiana cen Tyg. zmiana w % cen w % Holandia Rotterdam 19.2 19.5 19.4 1.3-0.5 USA Mississipi River Mississipi Niemcy Hamburg 20.0 20.3 20.2 1.2-0.6 River Argentyna Holandia Rotterdam 23.7 24.1 24.0 1.1-0.7 Brazylia Holandia Rotterdam 20.5 20.9 20.8 1.1-0.7 Hamburg Egipt Damietta 14.7 14.9 14.9 1.6 0.4 Niemcy Hamburg Arabia Saud. Jeddah 26.3 26.8 27.0 2.6 0.9 Hamburg Jordan Aqaba 22.3 22.6 22.7 1.8 0.6 Hamburg Iran Khorramshahr 26.8 27.1 27.3 1.7 0.6 Źródło: Reuters - kontrybutor: AXS Marne Panamax -statek pozwalający na przepłynięcie przez Kanał Panamski (maks. dł.-295 m, szer.-32,25 m, zanurzenie-13,5 m), typowa nośność statku o tych wymiarach nie przekracza 65 tys. DWT, (kontenerowce mają pojemność do 5000 TEU)

10 VIII. INFORMACJE PASZOWE 1) Średnie ceny sprzedaży (netto) pasz grudzień 2012 styczeń 2013 (za biuletynem Rynek Pasz MRiRW nr 1/2013) ------------------------------------------------------------------------------------------------------ W ostatnim wydaniu Biuletynu Rynek Pasz grudzień 2012 styczeń 2013 przygotowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi odnotowano następujące tendencje w średnich cenach sprzedaży (netto) mieszanek paszowych (liczonych jako średnie ważone). W cenach mieszanek paszowych pełnoporcjowych, odnotowano trend wzrostowy w produktach dla wszystkich grup zwierząt. Zmiany cen kształtowały się następująco: Mieszanki paszowe pełnoporcjowe dla bydła + 4,4 % dla drobiu + 1,1 % dla trzody + 2,4 % W cenach mieszanek uzupełniających w styczniu w porównaniu do miesiąca poprzedniego odnotowano trend wzrostowy jedynie w produktach dla bydła. Zmiany cen kształtowały się następująco: Mieszanki paszowe uzupełniające dla bydła + 4,3 % dla drobiu - 3,4 % dla trzody 0,0 % W cenach mieszanek mineralnych odnotowano trend spadkowy w paszach dla wszystkich grup zwierząt. Spadki cen w porównaniu do grudnia 2012 kształtowały się następująco: Mieszanki paszowe mineralne dla bydła - 0,2 % dla drobiu - 0,1 % dla trzody - 2,1 % W cenach premiksów (w przeliczeniu na 1%) odnotowano trend spadkowy jedynie w produktach dla bydła. Zmiany cen kształtowały się w styczniu na następujących poziomach: Premiksy dla bydła - 17,2 % dla drobiu + 7,9 % dla trzody + 29,4 % Ceny preparatów mlekozastępczych dla cieląt wzrosły w porównaniu do grudnia ub.r. o + 0,8%, natomiast ceny preparatów mlekozastępczych dla prosiąt wzrosły o +10,4 %.

11 W ostatnim numerze Rynku Pasz przedstawiono także uaktualnione relacje cen bydła, drobiu (kurczęta i indyki) i trzody do cen pasz przemysłowych (wykres poniżej) jak również ceny komponentów paszowych (śruta sojowa, śruta rzepakowa) (wykresy poniżej). (źródło: FAMMU/FAPA Notowania - Rynek zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych, MRiRW - Rynek roślin oleistych.) 2) Poważne skażenie pasz i mleka aflatoksynami w Niemczech Komisja Europejska potwierdziła iż władze Niemiec złożyły w ubiegłym tygodniu zawiadomienie do systemu szybkiego ostrzegania RASFF dotyczące skażenia mleka alfatoksyną M1 oraz kukurydzy pochodzenia serbskiego aflatoksyną B1. Zgodnie z informacją otrzymaną z niemieckiej organizacji branżowej sektora paszowego DVT, wyniki badania ładunku 45 tys. ton kukurydzy wykazały 10-krotne przekroczenie dopuszczanego poziomu alfatoksyny B1 (wykryty poziom wynosił maks. 0,204 mg/kg). Dwie partie towaru (10 tys. ton i 25 tys. ton) zostały zatrzymane już w porcie i nie

12 zostały przekazane do dalszego wykorzystania. Jednakże partia 10 tys. ton została przekazana do dalszego przetworzenia. Skażona kukurydza trafiła do 13 zakładów paszowych, a następnie jako składnik pasz dla zwierząt hodowlanych trafiła do około 6.5 tys. gospodarstw głownie w Dolnej Saksonii. Wstępne pozytywne wyniki testów mleka, które zostały przeprowadzone w gospodarstwach wykazały poziom 57mg/kg, przyczyniły się do sprawdzenia materiałów paszowych i blokady tych gospodarstw. Blokada będzie zniesiona dopiero po uzyskaniu negatywnych wyników testów w gospodarstwach. Jak twierdzi Stowarzyszenie Przemysłu Mleczarskiego w Dolnej Saksonii, dotychczas nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej normy poziomu aflatoksyny w mleku. Jeżeli okaże się, że jednak zawartość aflatoksyny przekracza dopuszczalne normy, mleko zostanie utylizowane. IX. INFORMACJE PRASOWE 1) GUS: Wzrósł skup zbóż Skup zbóż w okresie lipiec '12 - styczeń '13 był o 11,1 proc. wyższy niż przed rokiem - podał w poniedziałek GUS. (PAP/Portal Spożywczy) 2) Zboża jare ujawniły swój potencjał Plony zbóż jarych w 2012 r. były zdecydowanie większe niż w latach poprzednich, według GUS o 15 proc. niż w roku 2011. Czy to może się powtórzyć? Jednym z powodów tej sytuacji był fakt, że dostały one w odpowiedniej porze optymalne opady deszczu. Ale trzeba pamiętać, że w naszym kraju generalnie zboża jare uprawia się na mniejszym areale niż zboża ozime. Do niedawna jare formy zbóż stanowiły niewiele ponad 30 proc. powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. Wśród zbóż jarych, na przestrzeni ostatnich lat, największy udział w strukturze zasiewów mają jare mieszanki zbożowe i jęczmień, a w dalszej kolejności owies, pszenica jara i pszenżyto. - Plony zbóż jarych były w 2012 r. wyższe, gdyż ujawnił się ich potencjał plonotwórczy, a jak wiadomo powodzenie plonowania zależy od rodzaju gleby, przedplonu, zmianowania. Końcowy efekt zależy w głównej mierze także od przebiegu pogody w okresie wegetacji, głównie od ilości i rozkładu opadów, światła i temperatury. Czynniki te były sprzyjające - mówi dr Danuta Leszczyńska z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach. Ze zbóż jarych zwłaszcza pszenica jara jest bardzo wymagająca. Ten gatunek ma największe wymagania siedliskowe i agrotechniczne, ze względu na krótki okres wegetacyjny i słabo rozwinięty system korzeniowy, powodujący mniejszą zdolność pobierania składników pokarmowych z gleby. Rozwój systemu korzeniowego zależy jednak od wilgotności i struktury gleby oraz od terminu siewu. W porównaniu ze zbożami ozimymi jest bardzo wrażliwa na niedostatek wody w okresie od krzewienia do kłoszenia. - W Polsce zniszczenia zasiewów spowodowane wymarznięciem roślin nie są zjawiskiem rzadkim. Jednak skala tego zjawiska w czasie ubiegłorocznej zimy przeszła wszelkie wyobrażenia. Duże mrozy, przy braku pokrywy śnieżnej przyczyniły się do silnego uszkodzenia zbóż ozimych i rzepaku. W wielu gospodarstwach aż 100 proc. zasiewów należało przesiać. Najbardziej ucierpiała pszenica, jęczmień, pszenżyto. Przesiewy ozimin formami jarymi były koniecznością. Należy jednak zaznaczyć, że plonowanie zbóż jarych i rzepaku jarego jest dużo niższe niż form ozimych - dodaje dr Leszczyńska.

13 Zauważa też, że rolnicy w 2012 r. do przesiewów częściej używali materiału kwalifikowanego. - Wyższy plon ziarna, większy areał uprawy zbóż jarych, to większe zbiory ziarna zbóż jarych. Szczególnie wysoki potencjał plonowania jarych zbóż ujawnił się w warunkach doświadczalnych. W produkcji w skali kraju, na polach rolników wypadł nieco gorzej - podkreśla specjalistka. Czy sytuacja taka może się powtórzyć? - Bardzo niebezpieczne dla zbóż ozimych jest przedwiośnie, brak okrywy śnieżnej i mroźne wiatry. Miejmy nadzieję, że tak groźna sytuacja - jak na przedwiośniu w zeszłym roku - nie powtórzy się. Przesiewy zbóż ozimych formami jarymi to ogromne koszty - uważa dr Danuta Leszczyńska. (Farmer) 3) USDA podwyższyła prognozy światowej produkcji zbóż W lutowym raporcie prognostycznym Amerykański Departament Rolny (USDA) podwyższył szacunki światowej produkcji zbożowej - z wcześniejszych 2241,09 mln ton do 2243,59 mln ton. Podniesiono także prognozę zapasów końcowych zbóż - z 423,33 mln ton do 424,97 mln ton - informuje FAMMU/FAPA. Szacunek zbiorów pszenicy w skali globu został nieznacznie obniżony - z 654,31 mln ton do 653,61 mln ton W przypadku pszenicy nie dokonano większych rewizji w bilansie. Szacunek zbiorów w skali globu został nieznacznie obniżony - z 654,31 mln ton do 653,61 mln ton, ale nie miało to większego wpływu na przewidywane zapasy końcowe, które zostały nawet nieznacznie podwyższone do 176,73 mln ton. Większe korekty miały miejsce w bilansie zbóż paszowych. W tym przypadku USDA podniosło szacunek zbiorów - z 1121,23 mln ton do 1124,17 mln ton, co znalazło odzwierciedlenie we wzroście spodziewanych zapasów na koniec bieżącego sezonu - z 144,21 mln ton do 146,3 mln ton. Na podkreślenie zasługuje fakt dodatniej korekty w wysokości prognozowanej produkcji kukurydzy na świecie - z 852,3 mln ton do 854,38 mln ton oraz podwyższenia oczekiwanych zapasów końcowych - z 115,99 mln ton do 118,04 mln ton. Te pozytywne zmiany w bilansie kukurydzy były możliwe dzięki poprawie szacunków dla Brazylii - z 71 mln ton do 72 mln ton, Meksyku z 20,7 mln ton do 21,5 mln ton oraz krajów WNP - z 31,76 mln ton do 32,18 mln ton. W dół skorygowano natomiast przewidywaną produkcję w Argentynie - z 28 mln ton do 27 mln ton - czytamy w raporcie (FAMMU/FAPA.) 4) Prognozy światowego bilansu pszenicy w sezonie 2013/14 Według wstępnych prognoz oczekiwana światowa produkcja pszenicy w przyszłym sezonie będzie o 4% wyższa niż w sezonie bieżącym. Jednak wzrost konsumpcji spowoduje, że zapasy końcowe odbudują się w niewielkim stopniu. Jak pokazują opublikowane w dniu 21.02 prognozy Międzynarodowej Rady Zbożowej produkcja pszenicy na świecie w sezonie 2013/14 oczekiwana jest dziś na poziomie 682 mln ton, czyli o 4% wyższym od szacowanej na 656 mln ton produkcji w sezonie bieżącym. Naszym zdaniem nie jest to wcale duży wzrost, biorąc pod uwagę, że w sezonie 2012/13 produkcja była o 5,7% niższa niż w sezonie 2011/12, kiedy wyniosła 696 mln ton. Prognozowana produkcja w przyszłym sezonie jest nadal o 14 mln ton mniejsza niż w sezonie 2011/12 i o 4 mln ton mniejsza niż sezonie 2008/09. Gdyby sprawdziła się powyższa prognoza, oznaczało by to, że nawet stosunkowo wysoki poziom cen pszenicy notowany w bieżącym sezonie nie jest w stanie zachęcić rolników do znacznego wzrostu jej produkcji i odbudowy zapasów. Co więcej, Międzynarodowa Rada Zbożowa prognozuje, ze w przyszłym sezonie wzrośnie, choć

14 w minimalnym stopniu, zużycie pszenicy do 681 mln ton, wobec 677 mln ton w sezonie bieżącym. Bedzie ono zatem jedynie o 1-2 mln ton niższe od produkcji. Tak mały wzrost zapasów końcowych spowoduje, że wskaźnik zapasów do zużycia w przyszłym sezonie będzie na praktycznie takim samym poziomie jak w sezonie bieżącym czyli 26,1%. Oczywiście są to jeszcze bardzo wstępne prognozy i mogą się one nawet znacznie różnić od ostatecznych, rzeczywistych wyników. Są one jednak istotne z tego powodu, ze tworzą klimat i wpływają na oczekiwania uczestników rynku. Mogą być również przydatne przy budowie ewentualnych scenariuszy. Można np. założyć, ze wzrost światowej produkcji pszenicy o 4% jest scenariuszem bazowym. Z kolei gdyby pogoda w kluczowych regionach uprawy była lepsza niż normalnie, a wysokie ceny zachęciłyby rolników do obsiania większych obszarów pszenicą i zastosowania większej ilości środków produkcji, zbiory mogą być np. o 7% wyższe niż w poprzednim sezonie. Wówczas produkcja wyniosłaby 702 mln ton, prawdopodobnie wzrosłoby również zużycie, a wskaźnik zapasy do zużycia mógłby wzrosnąć do 27-28%. Nadal byłby to poziom wskaźnika niższy niż w sezonach 2009/10, 2010/11 i 2011/12, ale wyższy niż w sezonach 2009/10 i 2012/13. Gdyby ceny na wiosnę nie zachęcałyby do zwiększania produkcji, a pogoda okazała się niekorzystna, produkcja może wzrosnąć w znacznie niższym stopniu (lub nawet spaść). Załóżmy, ze scenariusz niski oznacza wzrost produkcji pszenicy na poziomie 1%. Prawdopodobnie również zużycie zboża byłoby niższe niż obecnie przewidywane, wskaźnik zapasy do zużycia mógłby spaść do około 24-26%. (BGŻ AgroTydzień) 5) ROSJA: bilans zbóż w sezonie 2013/2014 będzie nadal napięty W nadchodzącym sezonie Rosja planuje odbudować rezerwy strategiczne zbóż poprzez skup interwencyjny w wysokości od 4,8 mln ton do nawet 10 mln ton. Oznacza to, że nawet przy założeniu realizacji wysokich zbiorów, oficjalnie w dalszym ciągu prognozowanych na 95 mln ton, kolejny sezon może charakteryzować się napięciem krajowego bilansu zbożowego. Będzie to miało także odzwierciedlenie w mniejszym eksporcie niż wynikałoby z potencjału. W tym sezonie Rosja została zmuszona do uruchomienia prawie wszystkich posiadanych rezerw zbóż. Na początku sezonu stan zapasów interwencyjnych szacowano na około 5 mln ton. Pod koniec sezonu poziom ten ma się obniżyć do zaledwie 0,3 mln ton ziarna. Od jesieni 2012 r. trwa cotygodniowa odsprzedaż zbóż z zapasów. W cotygodniowych przetargach na rynek trafia po 130 tys. ton zbóż. Dzięki wzmożonej odsprzedaży udało się doprowadzić do pewnego spadku cen na rynku wewnętrznym. Niemniej jednak ceny w dalszym ciągu utrzymują się na relatywnie wysokim poziomie. Pomimo nie najlepszych wyników ubiegłorocznej produkcji zbożowej, szacowanej na zaledwie 71 mln ton, w pierwszym półroczu sezonu handlowego 2012/13 Rosja intensywnie eksportowała zboża. Dotychczasowy eksport oceniany jest na 13,7 mln ton. Jest to co prawda sporo mniej poniżej wywozu w tym samym okresie sezon wcześniej - 20 mln ton - jednak taki poziom sprzedaży należy uznać za całkiem przyzwoity wynik. Rosja planowała zwiększyć import zbóż. Dotychczasowy przywóz (do połowy lutego br.) wyniósł 650 tys. ton, z czego 350 tys. ton sprowadzono z Kazachstanu. Wszystko wskazuje na to, że nawet jeśli tegoroczne zbiory będą wysokie, to bilans zbożowy Rosji nadal pozostanie stosunkowo napięty. Sytuacja może jeszcze się pogorszyć jeśli rzeczywiste zbiory będą znacznie poniżej prognozowanych. Niestety nie wszystkie prezentowane obecnie prognozy są tak optymistyczne jak przewidywania formułowane przez Ministerstwo Rolnictwa. Pewnym niepokojem napawa nie najlepsza kondycja ozimin w niektórych rejonach kraju. Według analityków SovEcon, ok. 12% zasiewów ozimych zbóż jest w słabym stanie, jest to wyższy odsetek w porównaniu do poprzednich lat. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters)

15 6) UKRAINA: eksport zbóż o 36% wyższy niż sezon wcześniej W sezonie 2012/13 dotychczasowy eksport zbóż z Ukrainy osiągnął już 17,6 mln ton, co oznacza znaczący wzrost wywozu w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego sezonu handlowego - poinformowało ukraińskie Ministerstwo Rolnictwa. W strukturze eksportu największy udział miały zboża paszowe, a zwłaszcza kukurydza. Sprzedaż tego gatunku wyniosła już 9 mln ton. Wywóz pszenicy osiągnął 6,1 mln ton, a jęczmienia - 2 mln ton. W bieżącym sezonie największym odbiorcą ukraińskiego ziarna jest Unia Europejska. Na unijny rynek trafiło do tej pory 7,7 mln ton zbóż z Ukrainy. Znaczne ilości zakupił też Egipt. Dotychczasowy wywóz do tego kraju wyniósł 5,5 mln ton. Trzecie miejsce w gronie odbiorców przypadło Arabii Saudyjskiej - import w wysokości 1,9 mln ton. W ubiegłym roku Ukraina zebrała 46,2 mln ton zbóż. Prognozowany eksport w sezonie 2012/13 zawiera się w przedziale od 21 mln ton do 23 mln ton. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 7) IGC: poprawa bilansu kukurydzy W lutowym raporcie Międzynarodowa Rada ds. Zbóż skorygowała w górę szacunek zbiorów kukurydzy na świecie w bieżącym sezonie - z wcześniejszych 845 mln ton do 850 mln ton. Spodziewana jest jednak większa konsumpcja niż w styczniowym raporcie - w wysokości 867 mln ton. Dzięki dokonanym korektom prognoza zapasów końcowych kukurydzy wzrosła do 114 mln ton. Oznacza to jednak spadek poziomu zapasów końcowych o 16 mln ton w porównaniu do ich stanu początkowego. Jest to jednocześnie czwarty z rzędu sezon, w którym odnotowuje się zmniejszenie globalnych zapasów kukurydzy. Niepokojące jest przy tym kurczenie się zasobów tego gatunku w krajach zaliczanych do kluczowych eksporterów - do poziomu najniższego od 16 sezonów. Ostatnia poprawa prognoz zbiorów kukurydzy w sezonie 2012/13 wynikała przede wszystkim z utrzymujących się przewidywań rekordowej produkcji tego gatunku w Brazylii i Argentynie, i to pomimo nie najkorzystniejszych warunków pogodowych. IGC pozostawiło bez zmian styczniowy szacunek zbiorów pszenicy w skali świata - w wysokości 656 mln ton. Jednak dzięki spodziewanemu mniejszemu zużyciu w Chinach i Indiach (w porównaniu do prognoz styczniowych) prognozowane światowe zapasy pszenicy na koniec sezonu podniesiono o 2 mln ton do 176 mln ton. Oznacza to nadal poziom zapasów o 21 mln ton niższy w porównaniu z poprzednim sezonem. IGC przewiduje 4% wzrost produkcji pszenicy na świecie w nadchodzącym sezonie. Większość tej zwyżki zostanie pochłonięta przez rosnącą konsumpcję. W rezultacie wyższa produkcja oczekiwana w sezonie 2013/14 nie przyczyni się do znacznego odbudowania globalnych rezerw pszenicy, które zwiększyć się mają zaledwie o 2 mln ton. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie IGC) 8) UE I ŚWIAT zbiory rzepaku większe o 1,5%, przerób mniejszy o 0,1% W bieżącym sezonie 2012/13 prognozy globalnej produkcji rzepaku przewidują obecnie 61,3 mln ton. Wobec prognoz z grudnia zeszłego roku światowa produkcja powinna zwiększyć się o 0,65 mln ton, wobec stycznia br. o 0,5 mln ton, natomiast wobec poprzedniego sezonu wzrośnie o 1,5%. W bieżącym sezonie prognozy globalnej podaży rzepaku przewidują jednak spadek o 0,62 mln ton (- 0,9%). W ciągu miesiąca zwiększono prognozy zbiorów dla Indii z 6,7 do 7 mln ton, natomiast dla Australii z 3,15 do 3,2 mln ton. Niektóre źródła mówią o zbiorach rzepaku na Antypodach na poziomie nawet 3,5 mln ton, co by skutkowało wzrostem podaży eksportowej w drugiej części sezonu 2012/13.

16 Zbiory na Ukrainie osiągnęły tylko 1,3 mln ton tj. poniżej zeszłorocznego poziomu 1,44 mln ton. Globalna podaż rzepaku powinna być najniższa od 4 lat tj. na poziomie 66,6 mln ton. Spadek podaży rzepaku spowoduje 0,1% spadek światowego przerobu do 58,83 mln ton. W okresie lipiec/grudzień'2012 globalny przerób rzepaku wzrósł o 1,1 mln ton wobec analogicznego okresu rok wcześniej (najbardziej w Unii, Kanadzie, Chinach oraz WNP). Jednak ten przyrost nie przeniesie się na drugą połowę sezonu ze względu na niewystarczającą podaż. Zapasy rzepaku zostały częściowo wyczerpane zwłaszcza w Kanadzie oraz w Unii. Pod koniec sezonu zapasy w Kanadzie zmniejszą się o 1%, a w UE o około 29% do 0,9 mln ton wobec poprzedniego sezonu. W okresie styczeń/czerwiec br. globalny przerób rzepaku spadnie o 1,1 mln ton do 28,1 mln ton wobec analogicznego okresu rok wcześniej, a większość z tego spadku dotyczyć będzie UE. W okresie styczeń/czerwiec br. Unia prawdopodobnie będzie największym importerem rzepaku. Bilans rzepaku na świecie (mln ton) 10/11 11/12 12/13p zmiana w % zapasy początkowe 7,80 6,84 5,33-22,1 Produkcja 60,88 60,40 61,29 1,5 UE27 20,60 19,24 19,17-0,4 Rosja 0,67 1,06 1,04-1,9 Ukraina 1,49 1,44 1,30-9,7 Kanada 13,10 14,61 13,90-4,9 Chiny 12,30 12,00 11,80-1,7 Indie 7,10 5,80 7,00 20,7 Australia 2,45 3,33 3,20-3,9 PODAŻ 68,68 67,24 66,62-0,9 Przerób 58,86 58,88 58,83-0,1 inne użycie 2,98 3,03 2,84-6,3 POPYT 61,84 61,91 61,67-0,4 zapasy końcowe 6,84 5,33 4,95-7,1 UE27 1,26 1,26 0,90-28,6 Kanada 2,19 0,78 0,77-1,3 zapasy/zużycia % 11,1 8,6 8,0-6,8 Źródło: Oil World, p- prognoza (Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: FAMMU na podst. Oll World) 9) W Wielkopolsce rzepaki w dobrym stanie przetrwały zimę Na zachodzie i południu kraju ruszyła wegetacja. Jak wyglądają uprawy rzepaku? Okazuje się, że zima im bardzo nie zagroziła, ale na roślinach już pojawiły się pierwsze choroby i oznaki niedoborów składników mineralnych. - Rzepak zasiany jesienią w optymalnym terminie, właściwie zaopatrzony w składniki pokarmowe i ochroniony przed agrofagami osiągnął przed zimą odpowiednią fazę wzrostu. Rozety miały 8-12 liści właściwych, a system korzeniowy był dobrze rozwinięty. Wszystko to sprawiło, że rośliny rzepaku w Wielkopolsce w dobrym stanie przetrwały okres zimy - mówi portalowi farmer.pl dr Ewa Jajor z Instytutu Ochrony Roślin PIB w Poznaniu. Takiemu stanu rzeczy sprzyjały, dogodne warunki pogodowe, ponieważ pomimo znacznych spadków temperatur w styczniu i lutym, rośliny nie uległy zniszczeniom. Jednym z powodów ich dobrego przezimowania jest fakt, że były one przykryte odpowiednią warstwą śniegu. - Obecnie na rzepaku można często zaobserwować przebarwienia liści świadczące o konieczności uzupełnienia składników pokarmowych. Na niektórych plantacjach widać oznaki uszkodzeń rzepaku przez żerujące na nim różne gatunki zwierząt łownych i ptaków, gęsi, łabędzie itd. - dodaje dr Jajor. (Farmer)

17 10) Zakaz stosowania zapraw odbije się na rynku nasion i plonach rzepaku - Ewentualny zakaz stosowania zapraw z grupy neonikotynoidów od lipca, czyli w przededniu siewów rzepaku, musi spowodować trudne do określenia obecnie, ale z pewnością poważne, perturbacje na rynku materiału siewnego tej rośliny i w konsekwencji może negatywnie wpłynąć na poziom jej zbiorów - mówi w rozmowie z portalem farmer.pl dr inż. Lech Kempczyński, dyrektor Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju. Ważą się losy ewentualnego wprowadzenia od 1 lipca tego roku zakazu stosowania trzech substancji czynnych z grupy neonikotynoidów (clothianidin, imidacloprid i thiamethoxam). Co o tym myślą organizacje związane z rynkiem? - Zaprawianie nasion roślin uprawnych, w tym również rzepaku, jest najtańszym, a jednocześnie najskuteczniejszym sposobem ochrony wschodzących i młodych roślin przed szkodnikami i patogenami. W pełni doceniając rolę jaką w rzepaku odgrywają pszczoły i inne owady zapylające to działania podjęte na rzecz czasowego wycofania neonikotynoidów są przedwczesne i powinny być one wstrzymane do czasu uzyskania jednoznacznych wyników badań wpływu tej grupy insektycydów na pszczoły i inne owady zapylające - uważa dr Kempczyński. Jego zdaniem szczególnie starannie należy zbadać wpływ zapraw nasiennych produkowanych na bazie neonikotynoidów na pszczoły wobec faktu 8-9 miesięcznego odstępu czasowego pomiędzy siewem rzepaku - sierpień a jego kwitnieniem - maj następnego roku przy ich przecież określonej w czasie aktywności. - Już sam ten fakt może być przyczynkiem do poddania wątpliwościom zasadności omawianej propozycji - dodaje. Przedstawiciel PSPO podkreśla, że jest to szczególnie ważne w odniesieniu do powszechnie stosowanych zapraw nasiennych z omawianej grupy, dla których nie ma obecnie zarejestrowanych zamienników. - Trudno jest przecenić rolę jaką odgrywają pszczoły w uprawie rzepaku, który jest rośliną fakultatywnie obcopylną. Mimo że rzepak jest tylko w 30 proc. obcopylny to zapylanie przez owady przyczynia się do zwiększenia ilości zawiązywanych nasion oraz przyspieszenia formowania i dojrzewania łuszczyn co pozytywnie wpływa na przyrost plonu w granicach od 10 do 30 proc. Ze względu na otwarte nektarniki jego kwiatów rzepak jest bardzo atrakcyjny dla wielu owadów, wśród których pszczoła miodna stanowi około 20 proc. - zaznacza dr Lech Kempczyński. (Farmer) 11) DUPONT pracuje nad genetycznie modyfikowaną pszenicą DuPont rozpoczyna program badawczy nad genetycznie modyfikowaną pszenicą. Dotychczas firma koncentrowała się głównie na ulepszeniach genetycznych kukurydzy, soi oraz canoli i ryżu. Teraz szerzej zajmie się możliwościami pozyskania zmodyfikowanej genetycznie pszenicy, wykorzystując zarówno biotechnologię, jak i inne metody hodowlane. Celem projektu jest otrzymanie pszenicy odporniejszej na choroby, lepiej plonującej i bardziej wytrzymałej w warunkach suszy. Prace prowadzone będą w ośrodku badawczym firmy w Jahnston w stanie Iowa. Jak na razie jest to dopiero początek drogi do otrzymania odmiany, która mogłaby trafić do szerokiego stosowania. Ocenia się, że badania do tego etapu potrwają około dziesięć lat. Jak na razie naukowcy wyodrębnili geny odpowiadające za pożądane cechy i rozpoczynają ich modyfikacje i szukanie takich kombinacji, które sprawdzają się najlepiej. Badacze podkreślają wagę projektu. Pszenica jest jednym z kluczowych upraw zbóż i podstawą wyżywienia dla około 36% populacji naszego globu. Program firmy DuPont nad otrzymaniem odmian zmodyfikowanej genetycznie pszenicy, która mogłaby być wykorzystywana na szeroką skalę, nie jest jedynym takim projektem badawczym. Podobne badania prowadzi od dłuższego czasu konkurencyjna firma Monsanto Co., która była już w 2004 roku o krok od wprowadzenia do uprawy jednej ze swoich odmian zmodyfikowanej genetycznie pszenicy. Jednak ze względu na ogromne opory ze strony producentów i obawy o wpływ

18 na wyniki amerykańskiego eksportu tego gatunku ostatecznie nie została ona wprowadzona do obrotu. Badania nad zmodyfikowaną genetycznie pszenicą prowadzi także australijska firma Dow AgroScience, będąca jednostką firmy Dow Chemical, Syngenta. O ile otrzymanie zmodyfikowanych odmian pszenicy prawdopodobnie było i będzie technicznie możliwe, to właśnie sprzeciw wobec odmian genetycznie modyfikowanych może w dalszym ciągu hamować wykorzystanie ich na szerszą skalę. Wiele krajów, w tym Unia Europejska, nadal podchodzi z dużą rezerwą do zmodyfikowanej genetycznie żywności. Dobrym przykładem jest unijny import kukurydzy. Unia wybiera przede wszystkim tych dostawców, którzy mogą dostarczyć kukurydzę nie zmodyfikowaną genetycznie - tj. przede wszystkim Brazylię i Ukrainę. Natomiast kukurydza pochodząca z USA nie jest chętnie kupowana przez UE. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 12) Stanowisko COPA-COGECA w sprawie biopaliw Komitety Copa-Cogeca zobowiązują się działać na rzecz rozwoju biogospodarki, która stanowi nowe, możliwości zielonego wzrostu dla rolników, leśników i rybaków europejskich oraz ich spółdzielni poprzez umożliwienie produkcji bioenergii materiałów spójnej z produkcją żywności dla coraz większej populacji światowej. W tym celu rozwój, a następnie rozpowszechnienie biopaliw są niezbędne, tak jak i kontynuacja rozwoju produkcji trwałych biopaliw konwencjonalnych po roku 2020. Copa-Cogeca odrzuca propozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającą dyrektywę 98/70/WE w sprawie jakości paliw oraz dyrektywę 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (COM(2012)595 wersja ostateczna) w obecnym brzmieniu. Apeluje do Parlamentu Europejskiego i Rady UE o wprowadzenie poprawek do propozycji Komisji Europejskiej wraz z instrumentami skutecznymi i konstruktywnymi, w celu promowania krok po kroku zaawansowanych biopaliw przy jednoczesnym dalszym rozwoju biopaliw konwencjonalnych. Copa-Cogeca domaga się przede wszystkim kontynuowania stabilnej polityki ukierunkowanej na wsparcie biopaliw, w tym pochodzących z upraw żywnościowych, także po roku 2020, zniesienia pułapów 5% dla biopaliw konwencjonalnych, zniesienia wielokrotnego naliczania oraz usunięcia skutków iluc oraz czynników iluc z obu dyrektyw. Ponadto zapewnienia przestrzegania kryteriów trwałości dla wszystkich typów biopaliw/biocieczy pochodzących z odpadów i pozostałości, zniesienia klauzuli rewizji, ochrony istniejących jednostek produkcji przez klauzulę praw nabytych bez ograniczeń w sprawie emisji pośrednich i bezpośrednich oraz zdefiniowania oddzielnych celów wykraczających poza 10% dla biopaliw zaawansowanych i ponownej oceny wartości referencyjnej emisji CO2 dla paliw kopalnych. Zdaniem Copa-Cogeca, UE powinna zachęcać kraje trzecie do wprowadzenia przepisów dotyczących środowiska naturalnego, aby zapobiec zjawisku zmian użytkowania gruntów. Copa-Cogeca apeluje o ochronę terenów o wysokiej zawartości węgla, a także bioróżnorodności w krajach trzecich poprzez porozumienia dwustronne, wsparcie finansowe i porady prawne. Takie podejście będzie o wiele skuteczniejsze niż podejście oparte na czynnikach iluc oraz pułapach dla biopaliw konwencjonalnych, które miałyby efekty szkodliwe dla europejskiej produkcji i nie gwarantowałyby złagodzenia zjawiska zmiany użytkowania gruntów w krajach trzecich, jak zakłada 44 punkt Rezolucji PE z 15 marca 2012 w sprawie mapy drogowej w kierunku gospodarki konkurencyjnej, niskoemisyjnej w roku 2050. (Opracował: Obi oba/pierwszy Portal Rolny) 13) UE spory wokół propozycji ograniczenia udziału biopaliw I generacji Dnia 22 lutego br. w Brukseli obradowała unijna Rada ds. Energii. Przedstawiciele państw członkowskich odnieśli się do propozycji Komisji Europejskiej z października 2012 roku, w której

19 zaproponowała odejście od biopaliw I generacji i skupienie się na inwestowaniu w paliwa II generacji tj. te z resztek i pozostałości rolniczych, które nie konkurują wprost z produkcją żywności oraz pasz. Komisja zaproponowała zatem zmianę dyrektywy o energii odnawialnej (OZE),B aby ograniczyć skutki uboczne stosowania biopaliw I generacji tj. produkowanych z surowców rolnych, takie jak efekty zmiany użytkowania gruntów na cele nie żywnościowe - ILUC i zmniejszenie upraw na cele spożywcze. KE zaproponowała wówczas ograniczenie użycia biopaliw I generacji w transporcie (tych z surowców rolnych) z obecnego celu 10% do 2020 roku do 5%, przy utrzymaniu ogólnego celu użycia biopaliw ze źródeł odnawialnych (20% do 2020 roku). Tymczasem w zeszłą środę Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Dania poparły propozycję KE, natomiast Hiszpania, Polska, Słowacja i Węgry stanęły w opozycji, uzasadniając sprzeciw narażaniem na niebezpieczeństwo długoterminowych inwestycji, jak również osiągnięcia celu pozyskania 10% energii ze źródeł odnawialnych. Wielka Brytania i Szwecja wezwały do różnego traktowania bioetanolu oraz biodiesla, bowiem ten ostatni uważa się za bardziej problematyczny w aspekcie ochrony środowiska. Komisarz ds. Energi Gunter Oettering nie wykluczył wzrostu celu zużycia paliw I generacji z proponowanych przez Komisję 5% do 6-7%. Przedstawiciel państw członkowskich wyrazili pogląd, że więcej środków powinno być przeznaczane na badania i innowacje. Ministrowie Środowiska zamierzają przedyskutować te kwestie 21 marca br., a raport o postępie prac powinien zostać opublikowany w czerwcu br. (Źródło: FAMMU/FAPA na podst: Agra Facts No 15-1 ) 14) Ukraina chce mocno ograniczyć import wieprzowiny Ukraińskie ministerstwo rolnictwa planuje w 2013 r. zredukować przywóz mięsa wieprzowego na Ukrainę o 40 proc., a spożycie importowanego mięsa zmniejszyć z 17 proc. do 7proc. informuje FAMMU/FAPA. Krajowy sektor trzody chlewnej będzie w stanie sprostać temu wyzwaniu dzięki wdrożeniu Federalnego Programu Rozwoju Gospodarki na lata 2013-2014, który przewiduje wsparcie dla producentów wieprzowiny. Program obejmuje budowę i renowację 153 chlewni oraz pomoc dla rolników indywidualnych w celu zwiększenia produkcji oraz sprzedaży żywca. W 2012 r. Ukraina sprowadziła zza granicy 203,7 tys. ton wieprzowiny o 74 proc. więcej niż rok wcześniej. Eksperci i analitycy rynkowi są zdania, że Ukraina nie będzie mogła zmniejszyć importu wieprzowiny bez wdrożenia przez rząd mechanizmów ochrony rynku. W ubiegłym tygodniu ukraińskie stowarzyszenie producentów trzody chlewnej zwróciło się do premiera z apelem o zwiększenie ceł importowych na mięso wieprzowe. Przetwórcy zwracają jednak uwagę, że dzięki importowi taniego surowca ceny produktów wieprzowych na rynku ukraińskim są przystępne. Brazylijska wieprzowina kosztuje na Ukrainie 20-23 UAH/kg (2,4-2,8 USD/kg), a krajowa ponad 50 UAH/kg (6,1 USD/kg). Gdy import zostanie zmniejszony, miejscowi producenci zmonopolizują rynek i ceny mogą wzrosnąć. 15) Wzrost produkcji mięsa po 2015 r. Według opublikowanego niedawno raportu Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa (USDA) po okresie niskiej rentowności na rynku żywca, przewiduje się wzrost produkcji po 2015 roku informują analitycy Banku BGŻ. Ubiegły rok nie był najłatwiejszy dla producentów żywca w USA. Trudne warunki pogodowe, wysokie ceny surowców wpłynęły negatywnie na opłacalności produkcji i zniechęciły wielu producentów do rozbudowy stad. W rezultacie w 2013 r. spodziewana jest kontynuacja spadkowej tendencji produkcji, co powiązane jest również z najniższym od 1990 r. poziomem konsumpcji mięsa, poniżej 90,7 kg na osobę.