Załącznik do Uchwały Nr XLI/286/10 Rady Gminy Sicienko z dnia 27 stycznia 2010 r. Plan Odnowy Miejscowości WIERZCHUCINEK na lata 2010-2017
Spis treści: I II III Wstęp 3 Charakterystyka miejscowości. 1. Położenie, przynależność administracyjna, powierzchnia i liczba ludności. 2. Historia miejscowości oraz kształtowanie się jej struktury przestrzennej. Inwentaryzacja zasobów miejscowości. 1. Zasoby przyrodnicze. 6 2. Dziedzictwo kulturowe. 6 3. Gospodarka, rolnictwo oraz infrastruktura techniczna. 7 4. Obiekty oraz infrastruktura społeczna. 7 5. Kapitał społeczny i ludzki. 8 Analiza SWOT- ocena mocnych i słabych stron miejscowości. IV Wizja odnowy miejscowości. 9 V Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie co najmniej 7 lat i szacunkowe koszty ich realizacji. 4 4 8 11 2
Wstęp. Wierzchucinek jest jedną z 38 miejscowości liczącej ponad 9 tysięcy mieszkańców gminy Sicienko. Jest także samodzielnym Sołectwem. Współistnieje jako jednostka pomocnicza pośród łącznej liczby 20 sołectw. Wraz z rozwojem i dokonującymi się zmianami wzrastają potrzeby mieszkańców sołectwa. Nie wszystkie problemy możliwe są do pokonanie przez działanie samych mieszkańców. Głównie ze względu na konieczność zaangażowania wielu podmiotów oraz możliwości finansowe Sołectwa. Jedną z dróg do poprawy jakości życia mieszkańców może być pozyskiwanie funduszy pomocowych, w tym środków z Unii Europejskiej. W związku z tym opracowany został Plan Odnowy Miejscowości Wierzchucinek. Plan jest dokumentem strategicznym stworzonym przy udziale mieszkańców i wyniku zgłaszanych przez nich wniosków wyrażanych podczas Zebrań Wiejskich i zgłaszanych Sołtysowi i członkom Rady Sołeckiej. Uwzględnia wyrażane przez mieszkańców potrzeby dotyczące rozwoju i zmian w miejscowości. Określa najważniejsze działania, które mieszkańcy uznają za istotne dla swojej miejscowości. W szczególności celem opracowania Planu Odnowy Miejscowości Wierzchucinek jest określenie planów i kierunków rozwoju miejscowości. Przedmiotem planu jest w szczególności: - analiza zasobów wsi, - analiza korzystnych i niekorzystnych cech miejscowości oraz potencjalnych szans i zagrożeń, - wizja rozwoju miejscowości, - priorytety rozwojowe, cele i projekty. Plan Odnowy Miejscowości ma na celu również zintegrowanie miejscowej społeczności i pobudzenie mieszkańców do wspólnego działania na rzecz miejscowości, którą zamieszkują. Opracowanie Planu Odnowy Miejscowości pozwala w konsekwencji na ocenę potencjału miejscowości w celu określenia i wykorzystania szans rozwojowych, w tym także dostępu do środków zewnętrznych. Plan Odnowy Miejscowości opracowany został do realizacji na przestrzeni kilku lat. W okresie tym podejmowane będą konkretne działania inwestycyjne, a także inne przedsięwzięcia zmierzające do integracji społeczeństwa, pozwalające na rozwój. Plan Odnowy Miejscowości analizowany i konsultowany był zarówno przez Sołtysa, jak też Radę Sołecką. Jest przyjmowany przez organ uchwałodawczy sołectwa Zebranie Wiejskie i stanowić będzie załącznik do wniosku o dofinansowanie zadań składanego do różnych instytucji. 3
I. Charakterystyka miejscowości Wierzchucinek. 1. Położenie miejscowości, przynależność powierzchnia i liczba ludności. administracyjna, Wierzchucinek to bardzo malowniczo położona miejscowość. Jest samodzielnym Sołectwem położonym w północnej-wschodniej części Gminy Sicienko, która administracyjne wchodzi w skład powiatu bydgoskiego w województwie kujawskopomorskim. Z uwagi na ścisłe powiązania z sąsiednimi Wierzchucicami trudno jest zwykłemu obserwatorrowi określić dzielące je granice, tak jak powierzchnię, którą zajmują. Wspólnie, więc rozciągają się na obszarze 928 ha. Użytki rolne stanowią 734 ha, lasy 21 ha, a na cele inwestycyjne przeznaczonych jest 7 Malowniczo położone zabudowania nad jeziorem ha. Wierzchucinek zamieszkuje 285 ludzi. Dla porównania w 1988 r. było 225 mieszkańców. 2. Historia miejscowości przestrzennej. oraz kształtowanie się struktury W Wierzchucinku zachowały się ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego (VII XIII w.). Wierzchucinek stanowił przedmiot zamiany włości arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba z opatem byszewskim Engelbertem. Potwierdza to dokument z 23 kwietnia 1288 r., który dotyczył zamiany Dobrowszczyzny na dziesięcinę z królewskich wsi, m.in. Wierzchucinka. Dokument z 1290 r. sporządzony przez arcybiskupa Jakuba i opata byszewskiego Bertolda wspomina również o prawie cystersów do dziesięciny z Wierzchucinka. Jej posiadanie potwierdził klasztorowi w 1359 r. arcybiskup gnieźnieński Jarosław. Na początku XX w. w Wierzchucinku istniała szkoła z językiem wykładowym niemieckim. Uczęszczały do niej dzieci z Wierzchucinka, Wierzchucic i Dąbrowic. W 1926 r. utworzono przy szkole oddział polski. Jego uczniowie odbywali zajęcia w małym pokoju mieszkalnym na strychu budynku, w którym naukę pobierało przed 4
południem 19, po południu 12 dzieci. Główną salę zajmował oddział niemiecki. Po decyzji lekarskiej uznającej niezdolność fizyczną nauczycielki niemieckiej Steningier z męża Ossowskiej, zdecydowano się rozwiązać oddział niemiecki. Rada Szkolna wyraziła zgodę, sprzeciw wniósł pastor ewangelicki oraz właściciel fabryki pochodzenia niemieckiego. Mimo to, inspektor podtrzymał likwidację oddziału. Do 1912 r. w Wierzchucinku działała gorzelnia. W latach 1924 1938 w tym samym obiekcie była fabryka farb. Właścicielem dóbr była rodzina Dyczkowskich z Poznania. W latach 1957-1959 fabryka została przebudowana i przystosowana do pełnienia funkcji sakralnych, początkowo jako kaplica, a później jako kościół. Tę ostatnią funkcję pełni do dziś stanowiąc siedzibę parafii p.w. Matki Bożej Szkaplerznej. W latach trzydziestych XX w. Wierzchucinek wchodził w skład gminy Wtelno. W 1954 r., kiedy gminy zastąpione zostały przez Gromadzkie Rady Narodowe powszechnie zwane gromadami, wraz z sąsiednimi miejscowościami tworzył gromadę Wierzchucinek. Istniała ona jednak krótko i już w 1959 r. wszystkie wsie tworzące tę gromadę dołączyły do gromady Sicienko. Od 1972 r. ten wspólny organizm posiada status gminy. Teren miejscowości leży średnio na wysokości 100 m n.p.m. Liczne pagórki pozwalają dobrym obserwatorom dostrzec wiele charakterystycznych obiektów znajdujących się w miejscowościach odległych o wiele kilometrów. Najwyższy punkt o rzędnej 131,5 m n.p.m. znajduje się po lewej stronie drogi z Wierzchucinka do Witoldowa. Obecnie wpływ na kształtowanie się struktury przestrzennej Sołectwa mają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz wydawane warunki zabudowy głownie dla budynków mieszkalnych. Miejscowość jest objęta ustaleniami następujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego: 1. m.p.z.p. uchwalony Uchwałą nr XXXI/196/97 Rady Gminy Sicienko z dnia 22 stycznia 1997 roku w sprawie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy Sicienko, opublikowaną w Dz. U. Woj. Bydg. Nr 7, poz. 36 z 1997r., 2. m.p.z.p. uchwalony Uchwałą nr V/41/99 Rady Gminy Sicienko z dnia 6 marca 1999 roku w sprawie zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Sicienko, opublikowaną w Dz. U. Woj. Kuj-Pom. Nr 24, poz. 152 z 1999 r., 3. m.p.z.p. uchwalony Uchwałą nr XX/170/2000 Rady Gminy Sicienko z dnia 15 listopada 2000 roku w sprawie zmian miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Sicienko, opublikowaną w Dz. U. Woj. Kuj-Pom. Nr 7, poz. 55 z 2001 r., 4. m.p.z.p. uchwalony Uchwałą nr VII/33/03 Rady Gminy Sicienko z dnia 28 czerwca 2003 roku, w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów w sołectwie Wierzchucinek Gminie Sicienko, opublikowaną w Dz. U. Woj. Kuj-Pom. Nr 64, poz. 1045 z 2003 r. 5
Ponadto dla terenów nieobjętych planami miejscowymi na wniosek ustalane są warunki zabudowy. W 2009 roku wydano 2 decyzje o warunkach zabudowy dotyczących budowy 4 budynków mieszkalnych. Ze względu na położenie Sołectwo posiada atrakcyjne tereny pod zabudowę rekreacyjną oraz mieszkaniową. II. Inwentaryzacja zasobów miejscowości. 1. Zasoby przyrodnicze. Miejscowość Wierzchucinek jest bardzo malowniczo położona. Specjalnego znaczenia nadają mu jeziora Jezioro Wierzchucińskie Duże i Jezioro Wierzchucińskie Małe. Pierwsze z wymienionych jezior obejmuje powierzchnię 49,2 ha i osiąga maksymalną głębokość 25 m. Stanowi ono największą atrakcję Wierzchucinka. Tereny te znajdują się w granicach obszaru chronionego Rynny Jezior Byszewskich. Jezioro Wierzchucińskie Duże posiada wody II klasy czystości o korzystnych warunkach sanitarnych. Przezroczystość wód jeziora w okresie wiosenno-letnim w 2002 r. wynosiła 2,8 m. W parku należącym do zespołu pałacowo-parkowego rośnie zabytkowa czereśnia ptasia o obwodzie w pierśnicy 64 cm oraz 10 lip drobnolistnych. 2. Dziedzictwo kulturowe W Wierzchucinku, nieco na uboczu stoi oryginalny budynek, w którym mieści się kościół parafialny p.w. Matki Bożej Szkaplerznej. Jak już wspomniano wcześniej funkcjonowała w nim gorzelnia i fabryka farb. W kościele Kościół w Wierzchucinku znajduje się płaskorzeźba ze stiuku gipsowego Kazanie na Górze dzieło prof. H.Pracza. W Wierzchucinku znajdują się także pozostałości zespołu dworskiego z końca XIX w. Dwór wybudowano w 2 połowie XIX w. według projektu Wiktora Stabrowskiego w stylu późnoklasycystycznym. Środkową część elewacji frontowej 6
zdobi wgłębny portyk z trzema półkolistymi, zamkniętymi arkadami kolumnowymi. Nad portykiem znajdują się 3 okna ujęte pilastrami dźwigającymi fryz, gzyms oraz trójkątny szczyt. 3. Gospodarka, rolnictwo oraz infrastruktura techniczna. W Wierzchucinku znajduje się 21 indywidualnych gospodarstw rolnych. Wierzchucinek to przede wszystkim Rodzinne Ogrody Działkowe. Wokół jeziora usytuowane są tereny rekreacyjne Ogrodów Działkowych Delfin, Podkowa, Półwysep, Relax, Rusałka. Miejscowość zaopatrywana jest w wodę z gminnej stacji uzdatniania wody w Trzemiętowie. W 2009 roku wykonano w Droga wiodąca nad Jezioro Sołectwie odcinek sieci o średnicy 110 mm wraz z 9 przyłączami dla powstających terenów zabudowy mieszkaniowej. Wieś nie jest skanalizowana. Ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych. Usługi telekomunikacyjne na terenie miejscowości zabezpieczone są przez sieć przewodową - stacjonarną TP S.A, Grupa Netia oraz sieć telefonii komórkowej. Sukcesywnie, w miarę możliwości budżetowych zwiększana jest liczba lamp oświetlenia ulicznego. Obecnie w Wierzchucinku usytuowanych jest 29 punktów świetlnych. Odpady do końca 2009 roku z terenu sołectwa gromadzone były na składowisku odpadów w Trzemiętówku. Od 1 stycznia 2010 roku na mocy porozumienia z Miastem Bydgoszcz odpady zbierane od mieszkańców transportowane są na składowisko w Bydgoszczy. Wierzchucinek położony jest przy drodze powiatowej Krukówko- Witoldowo. Sieć dróg stanowią także gminne drogi asfaltowe oraz gruntowe. 4. Obiekty i infrastruktura społeczna. Wierzchucinek to miejscowość nieco rozproszona. Charakterystycznym obiektem jest opisany już kościół. 7
W krajobraz wsi wpisują się Rodzinne Ogrody Działkowe. Każdego lata pojawia się tu wielu mieszkańców zarówno Bydgoszczy, jak też innych miejscowości gminy Sicienko. Miejscem, które przyciąga tak turystów, jak i miejscową ludność jest Jezioro. Wieś przybyszom proponuje spacery po Wierzchucińskim Szlaku Czterech Jezior. Punktem początkowym i zarazem końcowym szlaku jest Świetlica Wiejska Schronisko Młodzieżowe w Wierzchucinku. Idąc brzegiem Jeziora Wierzchucińskiego Dużego mija się Jezioro Wierzchucińskie Małe. Trasa wiedzie dalej wzdłuż linii jezior Wierzchucińskiego Dużego i Słupowskiego przez Słupowo i Gliszcz, gdzie kładką przekracza się rzekę Krówkę, łączącą Jezioro Słupowskie z Drzewianowskim. Następnie nasypem kolejki wąskotorowej szlak prowadzi do Trzemiętowa i Wierzchucinka. Za budynkiem kościoła, na ogrodzonej działce znajduje się niedawno utworzone boisko do siatkówki plażowej. W 2009 r. po raz drugi rozegrano na nim otwarty turniej siatkarski. Dla mieszkańców ważnym miejscem spotkań jest Świetlica Wiejska, która pełni także rolę Schroniska Młodzieżowego. Jest tu 20 miejsc noclegowych. Zatrudniony w Świetlicy pracownik Gminnego Ośrodka Kultury prowadzi głównie zajęcia dla dzieci i młodzieży. Organizowane są także obchody uroczystości i imprezy okolicznościowe. 5. Kapitał społeczny i ludzki. Na terenie miejscowości Wierzchucinek i Wierzchucice działa Stowarzyszenie Kobiet Współczesnych, które jest zrzeszone wraz z kołami gospodyń wiejskich w stowarzyszeniu o nazwie Gminna Rada Kobiet. Koło zrzesza około 30 pań. Jest to organizacja pozwalająca aktywizować i integrować społeczność, promować organizacje kobiece oraz kultywować zwyczaje i obrzędy ludowe. Czynnie działa również Rada Sołecka. Integracji sprzyjają organizowane przez Urząd Gminy corocznie sportowe turnieje sołectw, w których uczestniczą także reprezentanci sołectwa Wierzchucinek. Organizowane są także pikniki i festyny oraz wycieczki. III. Analiza SWOT - ocena mocnych i słabych stron miejscowości. Opisane powyżej zasoby kształtują korzystne warunki jak też opisują niesprzyjające cechy miejscowości. Determinują potencjalne szanse oraz implikują ewentualne zagrożenia. Czynniki te mogą mieć wpływ na przyszłość mieszkańców oraz rozwój miejscowości. Przedstawiona poniżej ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wynika z zasobów miejscowości. Ocena została dokonana przez Sołtysa i Radę Sołecką w oparciu o obiektywne uwarunkowania oraz opinie mieszkańców przedstawianie Sołtysowi i Radzie oraz wyrażane podczas Zebrań Wiejskich. 8
SILNE STRONY stosunkowo dobra infrastruktura techniczna, czyste i zdrowe powietrze, walory turystyczne, stosunkowo dobre gleby, rolnictwo na dobrym poziomie, korzystne warunki dla rozwoju agroturystyki i rolnictwa ekologicznego, wyznaczone szlaki turystyczne. OKAZJE warunki do rozwoju turystyki, rozwój agroturystyki, wykorzystanie istniejącego zaplecza świetlicy, środki przyznawane z budżetu gminy w ramach funduszu soleckiego, dostęp do środków funduszy strukturalnych i innych środków zewnętrznych umożliwiających rozwój miejscowości, tendencja do osiedlania ludności na wsi. SŁABE STRONY brak miejsca przeznaczonego do zabawy dla dzieci, miejscowość nieskanalizowana, azbestowa sieć wodociągowa, mało rozwinięta przedsiębiorczość, niedostateczne zaplecze gastronomiczne, niedostatecznie zagospodarowany teren wokół jeziora. ZAGROŻENIA brak możliwości pracy dla młodzieży, niestabilna sytuacja ekonomiczna głównie w rolnictwie, bezrobocie, dzikie wysypiska śmieci. IV. Wizja Odnowy Miejscowości. Analiza zasobów miejscowości, wynikające z niej okazje i zagrożenia wskazują na możliwości i potrzebę rozwoju miejscowości. Dla mieszkańców miejscowości Wierzchucinek oprócz zadań inwestycyjnych, jak np. modernizacja dróg, ważne są również przedsięwzięcia związane z odnową wsi, jak np. urządzanie terenów rekreacji i placów zabaw oraz inne inicjatywy pobudzające aktywność mieszkańców i służące integracji społecznej. Stworzenie jak najlepszych warunków życia mieszkańcom miejscowości wpłynie na jej rozwój, stanowi więc priorytet w wyznaczaniu kierunków rozwoju sołectwa. Podczas Zebrań Wiejskich mieszkańcy formułują wnioski, z których wyłaniają się potrzeby realizacji zadań w najbliższych latach. 9
Biorąc pod uwagę potrzeby wyrażane przez mieszkańców, analizę zasobów miejscowości, ocenę mocnych i słabych stron miejscowości, kształtują się następujące cele i priorytety: 1) poprawa infrastruktury technicznej miejscowości: wymiana sieci azbestowej wodociągowej, 2) poprawa stanu obiektów użyteczności publicznej: - remont ogrzewania w świetlicy wiejskiej, 3) stworzenie warunków dla spędzania wolnego czasu dla dzieci: - wyznaczenie i ogrodzenie terenu dla potrzeb placu zabaw i urządzenie placu zabaw dla dzieci, - wspomaganie świetlicy wiejskiej dla prowadzenia zajęć szczególnie dla dzieci i młodzieży, 4) poprawa infrastruktury turystycznej miejscowości: - turystyczne zagospodarowanie terenów wokół jeziora, 5) stworzenie oferty kulturalnej, edukacyjnej i sportowej dla mieszkańców oraz działania promujące: - budowa boiska wielofunkcyjnego, - wspomaganie imprez rekreacyjnych integrujących społeczność lokalną, - promocja miejscowości. Możliwości Sołectwa w realizacji przedsięwzięć opierać się mogą o środki budżetowe zabezpieczone do dyspozycji Sołectwa oraz osobiste zaangażowanie mieszkańców. W związku z tym, że realizacja zadań przekracza możliwości własne mieszkańcy będą wnioskować o przeznaczenie środków z budżetu gminy oraz skorzystanie z funduszy pomocowych, w tym w ramach działania Odnowa i rozwój wsi. 10
V. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie co najmniej 7 lat i szacunkowe koszty ich realizacji. Lp. Nazwa i opis zadania Cel i przeznaczenie Harmonogram realizacji Wartość zadania w zł Planowane źródła finansowania 1. Budowa placu zabaw na działce nr 79/8. Planuje się montaż urządzeń, m.in. piaskownica, karuzela krzyżowa, zestaw zręcznościowy i zestaw sprawnościowy z wieżyczką i zjeżdżalnią. Celem realizacji zadania jest zaspokojenie potrzeb najmłodszych mieszkańców. W sołectwie jest już 63 dzieci w przedziale 0-16 lat. Urządzenie placu zabaw jest w pełni uzasadnione i niezbędne dla zagospodarowania czasu wolnego najmłodszym. Plac zabaw wyposażony w urządzenia z atestem gwarantuje bezpieczną zabawę, a także sprzyja integracji. Ze środków zabezpieczonych w budżecie gminy do dyspozycji Sołectwa przewiduje się ogrodzenie terenu dla zapewnienia bezpieczeństwa dzieci korzystających z placu zabaw. Z Funduszu Sołeckiego mieszkańcy zakupią także jeden dodatkowy element placu zabaw. 2010 28.000 Budżet Gminy, środki zabezpieczone w budżecie gminy do dyspozycji Sołectwa - Fundusz Sołecki, Środki UE 2. Promocja i działalność na Celem realizacji tego zadania jest przeznaczanie środków Ze środków zabezpieczonych w rzecz integracji społeczeństwa pieniężnych w zależności od bieżących potrzeb na promocję miejscowości. Pozwoli to wykorzystać walory miejscowości, 2010-2017 budżecie gminy do dyspozycji Sołectwa planuje się przeznaczać na przyciągnąć turystów. Ma także na celu wspieranie ten cel środki w wysokości lokalnych inicjatyw o charakterze kulturalnym, adekwatnej do potrzeb, rekreacyjnym lub sportowym. zaakceptowanej przez Zebranie Wiejskie. 3. Wspomaganie świetlicy wiejskiej dla prowadzenia zajęć szczególnie dla dzieci i Celem realizacji zadania jest doposażenie świetlicy wiejskiej w pomoce dydaktyczne, sprzęt poprzez przeznaczanie środków pieniężnych zależnie od potrzeb dla usprawnienia 2010-2017 Ze środków zabezpieczonych w budżecie gminy do dyspozycji Sołectwa planuje się przeznaczać na
młodzieży pracy świetlicy i poszerzenia jej oferty głównie dla dzieci i młodzieży. Stworzy to także większe możliwości wykorzystania świetlicy do organizacji imprez rekreacyjnych i okolicznościowych przez mieszkańców. ten cel środki w wysokości adekwatnej do potrzeb, zaakceptowanej przez Zebranie Wiejskie. 4. Wspomaganie imprez rekreacyjnych integrujących społeczność lokalną 5. Turystyczne zagospodarowanie terenów wokół jeziora Celem jest zintegrowanie społeczeństwa, pobudzenie do wspólnego zaangażowania w trakcie m.in. zawodów sportowych typu Turniej Sołectw, rajdów. Realizacja zadania poprzez wspólne działania z Radą Sołecką, działającym w Wierzchucinku Stowarzyszeniem i innymi oddolnymi inicjatywami mieszkańców. Celem jest optymalne wykorzystanie możliwości jakie stwarza położenie miejscowości nad jeziorem i związane z tym walory turystyczne i krajobrazowe. Planuje się przeznaczenie środków finansowych na poprawę infrastruktury turystycznej. Przyczyni się to do wzrostu atrakcyjności miejscowości. Poprawi warunki dla uprawiania czynnego wypoczynku przyczyniając się do wzrostu zainteresowania turystów. 2010-2017 Ze środków zabezpieczonych w budżecie gminy do dyspozycji Sołectwa planuje się przeznaczać na ten cel środki w wysokości adekwatnej do potrzeb, zaakceptowanej przez Zebranie Wiejskie. 2010-2014 Budżet Gminy, środki pomocowe 6. Budowa boiska wielofunkcyjnego Celem jest poprawa infrastruktury sportowej. Realizacja zadania sprzyjać będzie wykorzystaniu potencjału miejscowości. Stworzy korzystne warunki do uprawiania różnorodnych form aktywności sportowej. Przyczyni się do popularyzacji sportu wśród dzieci i młodzieży. Wpływać będzie także na integrację społeczeństwa. 2012-2013 400.000,00 Budżet Gminy, środki Ministerstwa Sportu 7. Wymiana azbestowej sieci Celem realizacji zadania jest poprawa infrastruktury 2015-2016 1.050.000,00 Budżet Gminy, 12
wodociągowej technicznej miejscowości. Mieszkańcy uznają za niezbędną wymianę azbestowych rur wodociągowych, które mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Realizacja inwestycji służyć będzie bezpośrednio mieszkańcom. środki pomocowe Uwagi: 1. Zakres podejmowanych zadań inwestycyjnych będzie uzależniony od możliwości budżetu gminy. 2. Wartości i proporcje planowanych wydatków ze środków zabezpieczonych w budżecie gminy do dyspozycji Sołectwa będą uzależnione od potrzeb i możliwości w kolejnych latach. Każdorazowo projekt podziału środków będących do dyspozycji Sołectwa przedstawiać będą podmioty posiadające inicjatywę w tym zakresie zgodnie z ustawą o Funduszu sołeckim, a uchwałę podejmie Zebranie Wiejskie. 13