Projekt Etap: Komitet Rady Ministrów ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia 2010 r. w sprawie służby medycyny pracy w jednostkach podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych Na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z 2006 r. Nr 141, poz. 1011 oraz z 2008 r. Nr 220, poz. 1416 i Nr 234, poz. 1570) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) szczegółowy sposób, tryb tworzenia i organizacji służb wykonujących zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy w jednostkach podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, zwanych dalej jednostkami ; 2) kwalifikacje zawodowe pracowników realizujących zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy; 3) szczegółowy sposób i tryb kontroli służb wykonujących zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy w jednostkach. 2. 1. Zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy w jednostkach wykonują jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, zwanego dalej ministrem. 2. Jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w ust. 1, są: 1) poradnie badań profilaktycznych jako jednostki podstawowe, 2) poradnie medycyny pracy jako jednostki odwoławcze - zwane dalej jednostkami służby medycyny pracy. 3. Jednostkami odwoławczymi, o których mowa w 2 ust. 2 pkt 2, są: 1) Poradnia Medycyny Pracy Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Łodzi właściwa dla województw: lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, mazowieckiego, podlaskiego, świętokrzyskiego 1) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje działem administracji rządowej administracja publiczna, na podstawie 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. Nr 216,poz. 1604).
oraz wielkopolskiego; 2) Poradnia Medycyny Pracy Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Gdańsku właściwa dla województw: kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego oraz zachodniopomorskiego; 3) Poradnia Medycyny Pracy Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Katowicach właściwa dla województw: dolnośląskiego, małopolskiego, opolskiego, podkarpackiego oraz śląskiego. 4. 1. Do wykonywania zadań służby medycyny pracy w jednostkach są uprawnieni: 1) lekarze, którzy posiadają specjalizację w dziedzinie: medycyny pracy, medycyny przemysłowej, medycyny morskiej i tropikalnej, medycyny kolejowej, medycyny transportu, medycyny lotniczej lub higieny pracy, 2) lekarze, którzy byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 6 lat jako: a) lekarze poradni medycyny pracy lub poradni dla młodocianych, działających w przemysłowych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, b) lekarze zakładowi w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, którzy sprawowali opiekę wyłącznie nad pracownikami tych zakładów i ukończyli kurs doskonalący, organizowany przez jednostkę badawczo-rozwojową w dziedzinie medycyny pracy lub ośrodek wyznaczony przez tę jednostkę; 3) lekarze, którzy pełnili służbę lub byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 3 lat jako lekarze w zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra i sprawowali opiekę nad osobami zatrudnionymi lub pozostającymi w stosunku służbowym w podległych lub nadzorowanych przez ministra zakładach pracy i innych jednostkach organizacyjnych, 4) pielęgniarki, które posiadają kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, 5) osoby, które posiadają tytuł magistra psychologii, 6) osoby o kwalifikacjach zawodowych niezbędnych do wykonywania wielodyscyplinarnych zadań służby medycyny pracy, które ukończyły szkolenie specjalistyczne, organizowane przez jednostkę badawczo-rozwojową, w celu uzyskania uprawnień wymaganych na podstawie odrębnych przepisów - zatrudnieni w jednostkach służby medycyny pracy. 2. Kierownik poradni medycyny pracy powinien posiadać specjalizację II stopnia albo tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny pracy, medycyny transportu lub medycyny przemysłowej stosowne poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych lub 2
inne upoważnienie określone w ustawie o ochronie informacji niejawnych. 5. Badania profilaktyczne funkcjonariuszy i pracowników narażonych na działanie promieniowania jonizującego mogą przeprowadzać lekarze, o których mowa w 4 ust. 1 pkt 1 3, po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia w jednostce badawczo-rozwojowej w dziedzinie medycyny pracy. 6. Badania profilaktyczne funkcjonariuszy pełniących służbę i pracowników wykonujących pracę w warunkach tropikalnych, morskich i podwodnych oraz funkcjonariuszy i pracowników wyjeżdżających do służby lub pracy albo powracających ze służby lub pracy w warunkach tropikalnych mogą przeprowadzać lekarze, o których mowa w 4 ust. 1 pkt 1 3, po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej Wojskowego Instytutu Medycznego. 7. Pracownicy, o których mowa 4 ust.1, wykonujący zadania medycyny pracy w stosunku do funkcjonariuszy i pracowników, których dane zawierają informacje niejawne, powinni posiadać stosowne poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych lub inne upoważnienie określone w ustawie o ochronie informacji niejawnych. 8. Kontrola jednostek służby medycyny pracy obejmuje: 1) sposób sprawowania opieki zdrowotnej; 2) tryb, zakres i jakość udzielanych świadczeń zdrowotnych; 3) częstotliwość badań profilaktycznych funkcjonariuszy i pracowników; 4) wydawanie orzeczeń lekarskich do celów przewidzianych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm. 2) ) i przepisach odrębnych; 5) prowadzenie i przechowywanie dokumentacji medycznej i statystycznej; 6) kwalifikacje zawodowe osób wykonujących zadania służby medycyny pracy. 9. 1. Minister określa roczny plan kontroli jednostek służby medycyny pracy. 2. Roczny plan kontroli powinien w szczególności określać: 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157 poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704 oraz z 2010 r. Nr 105, poz. 655. 3
1) przedmiot kontroli; 2) nazwę kontrolowanej jednostki służby medycyny pracy; 3) przewidywany termin kontroli. 3. Kontrolę prowadzi się zgodnie z rocznym planem kontroli. 4. W razie potrzeby, niezależnie od planu kontroli, minister może zarządzić kontrolę doraźną. 10. 1. Kontrolę, o której mowa w 8, przeprowadza pracownik komórki organizacyjnej urzędu obsługującego ministra realizującej zadania z zakresu spraw zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra na podstawie imiennego upoważnienia wystawionego przez ministra oraz legitymacji służbowej lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość. 2. W razie potrzeby minister może upoważnić inną osobę zatrudnioną w jednostce służby medycyny pracy do przeprowadzenia kontroli w jego imieniu, z zastrzeżeniem 11 ust. 1. 3. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, zwane dalej kontrolującym powinny posiadać specjalizację II stopnia albo tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny pracy lub medycyny transportu oraz stosowne poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych lub inne upoważnienie określone w ustawie o ochronie informacji niejawnych. 11. 1. Kontrolujący, o którym mowa w 10 ust. 2, podlega wyłączeniu z udziału w kontroli w stosunku do jednostek służby medycyny pracy zakładu opieki zdrowotnej utworzonego przez ministra, w którym wykonuje zadania służby medycyny pracy. 2. Kontrolujący podlega wyłączeniu, na pisemny wniosek lub z urzędu, z udziału w kontroli, jeżeli wyniki kontroli mogłyby dotyczyć jego praw lub obowiązków, praw lub obowiązków jego małżonka albo osoby pozostającej z nim we wspólnym pożyciu, krewnych lub powinowatych do drugiego stopnia bądź osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. Powody wyłączenia kontrolującego trwają także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. 3. Kontrolujący może być wyłączony, na pisemny wniosek lub z urzędu, z udziału w kontroli w każdym czasie, jeżeli zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności. 4. O wyłączeniu kontrolującego decyduje minister z urzędu bądź na pisemny wniosek kontrolującego lub kierownika jednostki służby medycyny pracy. 5. Przed rozpoczęciem kontroli kontrolujący składa ministrowi pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności uzasadniających wyłączenie od udziału w kontroli. 12. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie jednostki służby medycyny pracy, w czasie wykonywania jej zadań, a jeżeli wymaga tego sprawne przeprowadzenie kontroli lub niezakłócanie funkcjonowania jednostki służby medycyny pracy również poza godzinami pracy i w dniach 4
wolnych od pracy. 13. 1. W toku kontroli kontrolujący ma prawo: 1) żądać niezbędnych informacji lub wyjaśnień od pracowników wykonujących zadania służby medycyny pracy oraz wglądu do dokumentacji, w tym również medycznej, z możliwością sporządzania kserokopii; 2) wizytacji pomieszczeń, w których są udzielane świadczenia zdrowotne; 3) obserwowania czynności związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych z poszanowaniem intymności i godności pacjenta. 2. Kontrolujący informuje na piśmie lekarza, którego czynności były przedmiotem kontroli, o ujawnionych nieprawidłowościach wymagających niezwłocznego podjęcia działań zaradczych lub usprawniających. 14. 1 Wyniki przeprowadzonej kontroli kontrolujący przedstawia w protokole kontroli. 2. Protokół kontroli zawiera opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli działalności jednostki służby medycyny pracy, w tym ustalonych nieprawidłowości, z uwzględnieniem przyczyn ich powstania, zakresu, skutków oraz osób za nie odpowiedzialnych. 3. Protokół kontroli sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla kierownika jednostki służby medycyny pracy i ministra, w terminie 14 dni roboczych od dnia zakończenia kontroli. 15. 1. Po zakończeniu kontroli protokół kontroli podpisuje kontrolujący i przekazuje go kierownikowi jednostki służby medycyny pracy, a w razie nieobecności kierownika osobie pełniącej jego obowiązki, w celu jego podpisania. Kierownik jednostki służby medycyny pracy podpisuje protokół kontroli w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania z zastrzeżeniem 17. 2. Kierownikowi jednostki służby medycyny pracy lub osobie pełniącej jego obowiązki przysługuje prawo zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń w nim zawartych. 3. Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie ministrowi w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania protokołu kontroli. 16. 1. W przypadku zgłoszenia pisemnych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole kontroli kontrolujący jest obowiązany dokonać ich analizy i w miarę potrzeby podjąć dodatkowe czynności kontrolne. 2. Zmieniony lub uzupełniony protokół kontroli przekazuje się kierownikowi jednostki służby medycyny pracy w celu jego podpisania. 5
3. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń, w całości lub w części, kontrolujący sporządza stanowisko na piśmie, które po zaakceptowaniu przez ministra przekazuje zgłaszającemu zastrzeżenia wraz z uzasadnieniem oraz protokół kontroli, w celu jego podpisania. 17. 1. Kierownik jednostki służby medycyny pracy lub osoba pełniąca jego obowiązki może odmówić podpisania protokołu kontroli, składając ministrowi pisemne wyjaśnienie tej odmowy w terminie 7 dni roboczych od dnia jego otrzymania. 2. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń do protokołu kontroli, o których mowa w 15 ust. 2, termin odmowy podpisania protokołu wraz z podaniem jej przyczyn biegnie od dnia doręczenia kierownikowi jednostki służby medycyny pracy stanowiska, o którym mowa w 16 ust. 3. 3. Odmowa podpisania protokołu kontroli przez kierownika jednostki służby medycyny pracy nie stanowi przeszkody do sporządzenia wystąpienia pokontrolnego. 18. 1. Po zakończeniu postępowania kontrolnego, z uwzględnieniem terminu, o którym mowa w 17 ust. 1, kontrolujący sporządza projekt wystąpienia pokontrolnego, który zawiera podsumowanie i ocenę kontrolowanej działalności jednostki służby medycyny pracy wynikającą z ustaleń zawartych w protokole kontroli, z podaniem przyczyn powstania, zakresem i skutkami stwierdzonych nieprawidłowości, osób odpowiedzialnych za ich powstanie oraz uwagi, wnioski i zalecenia w sprawie usunięcia tych nieprawidłowości. 2. Kontrolujący przekazuje projekt wystąpienia pokontrolnego ministrowi do akceptacji. 3. Minister kieruje wystąpienie pokontrolne do kierownika jednostki służby medycyny pracy. 4. Kopię wystąpienia pokontrolnego, o którym mowa w ust. 3, minister przekazuje kierownikowi zakładu opieki zdrowotnej, w którym została przeprowadzona kontrola jednostki służby medycyny pracy. 19. Kierownik jednostki służby medycyny pracy, któremu przekazano wystąpienie pokontrolne, jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania, poinformować ministra o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. 20. 1. Minister egzekwuje realizację wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym, skierowanych do kierownika jednostki służby medycyny pracy. 2. Minister ma prawo żądania w każdym czasie informacji o stanie realizacji wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym lub o innych działaniach podjętych w wyniku kontroli, w szczególności w celu usunięcia nieprawidłowości i wykonania wniosków. 6
21. Jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono istotne uchybienia dotyczące trybu, zakresu i częstotliwości przeprowadzania badań profilaktycznych lub wydawania i dokumentowania orzeczeń lekarskich, wykonywanie tych badań bez wymaganych kwalifikacji bądź z pominięciem wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, minister występuje do właściwej terytorialnie okręgowej rady lekarskiej lub okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej o wszczęcie odpowiedniego postępowania. 22. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia 3) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w porozumieniu: Minister Zdrowia 3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 stycznia 2000 r. w sprawie służby medycyny pracy w resorcie spraw wewnętrznych i administracji (Dz. U. Nr 3, poz. 42), które utraciło moc z dniem 28 czerwca 2010 r. na podstawie art. 3 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy (Dz. U. Nr 220, poz. 1416). 7
UZASADNIENIE Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego określonego w art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z późn. zm.) zmienionego ustawą z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy (Dz. U. Nr 220, poz. 1416). Projekt rozporządzenia określa szczegółowy sposób, tryb tworzenia i organizacji służb wykonujących zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy w jednostkach podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, kwalifikacje zawodowe pracowników realizujących te zadania oraz szczegółowy sposób i tryb kontroli tych służb. Obecnie problematyka objęta niniejszym projektem jest uregulowana w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 stycznia 2000 r. w sprawie służby medycyny pracy w resorcie spraw wewnętrznych i administracji (Dz. U. Nr 3, poz. 42). Służbę medycyny pracy stanowią: podstawowe jednostki służby medycyny pracy poradnie badań profilaktycznych oraz jednostki odwoławcze - poradnie medycyny pracy wchodzące w skład struktury organizacyjnej zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wskazał jednostki służby medycyny pracy w nadzorowanych zakładach opieki zdrowotnej, na podstawie art. 11 ustawy z dnia 30 czerwca 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.), zgodnie z którym Minister, jako podmiot tworzący zakład, określa, w drodze statutu, ustrój zakładu opieki zdrowotnej oraz inne sprawy dotyczące jego funkcjonowania, między innymi takie jak: cele i zadania zakładu, rodzaje i zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych, a także organy zakładu i jego strukturę organizacyjną. Zarówno poradnie badań profilaktycznych, jak i poradnie medycyny pracy, na mocy statutów nadanych zakładom opieki zdrowotnej przez Ministra, są wyodrębnionymi komórkami organizacyjnymi tych zakładów, ustanowionymi do realizacji zadań służby medycyny pracy w odniesieniu do funkcjonariuszy i pracowników. Poradnie badań profilaktycznych funkcjonują w 17 wieloprofilowych zakładach opieki zdrowotnej MSWiA z siedzibą w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Zielonej Górze. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji realizując upoważnienie ustawowe zawarte w art. 27 ust. 2 zorganizował służbę medycyny pracy dla funkcjonariuszy i pracowników w każdym województwie. Zadania poradni badań profilaktycznych przewidziane w projekcie rozporządzenia będą realizowane przez obecnie funkcjonujące poradnie badań profilaktycznych zakładów opieki zdrowotnej MSWiA. Projekt określa również właściwość miejscową poradni medycyny pracy, które jako jednostki odwoławcze rozpatrują odwołania od orzeczeń o stanie zdrowia wydanych przez lekarzy poradni 8
badań profilaktycznych. Projektowane regulacje przewidują, że funkcję jednostek odwoławczych pełnić będą trzy poradnie medycyny pracy, będące komórkami organizacyjnymi zakładów opieki zdrowotnej MSWiA w Łodzi, Gdańsku oraz Katowicach. Z dotychczasowej praktyki orzeczniczej wynika, że powierzenie funkcji odwoławczej trzem jednostkom w sposób wystarczający zabezpieczy realizację zadań związanych z rozpatrywaniem odwołań od orzeczeń poradni medycyny pracy. Służba medycyny pracy obok zadań określonych w ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, wykonuje również zadania określone w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zadań służby medycyny pracy wynikających ze specyfiki ryzyka zawodowego osób zatrudnionych lub pozostających w stosunku służbowym w podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych zakładach pracy i innych jednostkach organizacyjnych. Zadania służby medycyny pracy wykonywane są przez lekarzy, pielęgniarki, a także psychologów. Lekarz, powinien posiadać specjalizację w dziedzinie: medycyny pracy, medycyny przemysłowej, medycyny morskiej i tropikalnej, medycyny kolejowej, medycyny transportu, medycyny lotniczej lub higieny pracy. Zadania te mogą wykonywać także lekarze, którzy byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 6 lat, jako lekarze poradni medycyny pracy lub poradni dla młodocianych, działających w przemysłowych publicznych zakładach opieki zdrowotnej lub lekarze zakładowi w publicznych zakładach opieki zdrowotnej wyłącznie w odniesieniu do pracowników tych zakładów i ukończyli kurs doskonalący, organizowany przez jednostkę badawczo rozwojową w dziedzinie medycyny pracy lub ośrodek wyznaczony przez tę jednostkę oraz lekarze, którzy pełnili służbę lub byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 3 lat jako lekarze w zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych wyłącznie w stosunku do pracowników objętych ich opieką. Pielęgniarka winna posiadać kwalifikacje określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 15 września 1997 r. w sprawie zadań służby medycyny pracy, których wykonywanie przez pielęgniarki wymaga posiadania dodatkowych kwalifikacji, rodzaju i trybu uzyskiwania tych kwalifikacji oraz rodzajów dokumentów potwierdzających ich posiadanie (Dz. U. Nr 124, poz. 796), zaś psycholodzy winni legitymować się tytułem magistra psychologii. Projekt przewiduje również dodatkowe wymagania w zakresie kwalifikacji lekarzy wykonujących badania profilaktyczne funkcjonariuszy i pracowników narażonych na działanie promieniowania jonizującego oraz pełniących służbę lub wykonujących pracę w warunkach tropikalnych, morskich i podwodnych oraz wyjeżdżających do służby lub pracy albo powracających ze służby lub pracy w warunkach tropikalnych. 9
Ponadto badania profilaktyczne funkcjonariuszy i pracowników, których dane zawierają informacje niejawne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631, z późn. zm.), mogą przeprowadzać lekarze wymienieni w 4 ust. 1 pkt 1-3 projektu, posiadający stosowne poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych lub inne upoważnienie określone w ustawie o ochronie informacji niejawnych. W projekcie rozporządzenia doprecyzowano sposób, tryb i zakres kontroli jednostek służby medycyny pracy przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zgodnie z wytycznymi Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów dotyczącymi kontroli oraz obowiązującymi w tym przedmiocie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji przepisami wewnętrznymi, tj. obecnie obowiązującym zarządzeniem Nr 11 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz organy i jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. W myśl projektowanych przepisów kontrolę przeprowadzać będzie upoważniony przez Ministra pracownik komórki organizacyjnej urzędu obsługującego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji realizującej zadania z zakresu spraw zakładów opieki zdrowotnej lub inny upoważniony pracownik zakładu opieki zdrowotnej MSWiA zatrudniony w jednostce służby medycyny pracy tego zakładu. Projekt określa tryb postępowania kontrolnego, rodzaje dokumentów sporządzanych w jego toku, obowiązki i uprawnienia kontrolującego i kierownika kontrolowanej jednostki służby medycyny pracy, takie jak prawo zgłaszania zastrzeżeń i prawo odmowy podpisania protokołu pokontrolnego. W kwestiach nieuregulowanych w projekcie rozporządzenia, w szczególności tych o charakterze technicznym, osoby kontrolujące będą posiłkowo stosować przepisy zarządzenia, o którym mowa powyżej, jako że wykonują kontrolę w imieniu Ministra. Osoby kontrolujące powinny posiadać takie same kwalifikacje zawodowe i poświadczenie bezpieczeństwa dostępu do informacji niejawnych, jakie posiada kierownik poradni medycyny pracy. W 22 projektowanego rozporządzenia zaproponowany został termin wejścia w życie z dniem ogłoszenia, zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95), celem uniknięcia powstania luki prawnej po zmianie upoważnienia ustawowego przez ustawę z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 8 zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych, nie dłużej jedna niż 18 miesięcy, czyli do dnia 27 czerwca 2010 r. Ponadto zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją na przeszkodzie wejściu w życie projektowanego rozporządzenia z dniem ogłoszenia. 10
Projektowany akt prawny nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej oraz nie podlega procedurze notyfikacji określonej w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.). Projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zgodnie z art. 5 ustawy z 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.). OCENA SKUTKÓW REGULACJI I. Podmioty, na które oddziałuje projektowane rozporządzenie Projekt rozporządzenia oddziałuje na osoby wykonujące zadania służby medycyny pracy w jednostkach służby medycyny pracy funkcjonujących w zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, kierowników zakładów opieki zdrowotnej MSWiA oraz funkcjonariuszy pełniących służbę i pracowników objętych profilaktyczną opieką zdrowotną przez te jednostki. II. Konsultacje społeczne Przedmiotowy projekt został przekazany do zaopiniowania przez Zarząd Główny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Straży Granicznej, Związku Zawodowego Strażaków Florian Państwowej, Związku Zawodowego Pracowników Cywilnych MSWiA, zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. W ramach konsultacji społecznych Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Policjantów zgłosił uwagę, aby odstąpić od nowelizacji obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 stycznia 2000 r. w sprawie służby medycyny pracy w resorcie spraw wewnętrznych i administracji (Dz. U. Nr 3, poz. 42). W ocenie Związku istniejący w tym zakresie akt prawny reguluje problematykę służby medycyny pracy w resorcie spraw wewnętrznych i administracji w sposób zwięzły i syntetyczny i nie ma potrzeby jego rozbudowywania i uszczegółowiania. Uwaga powyższa nie została uwzględniona. Konieczność opracowania nowego aktu normatywnego stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego określonego w art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, zmienionego ustawą z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy 11
zmienianej zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych, nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy. Kolejną uwaga zgłoszona przez Związek dotyczyła doprecyzowania 4 projektu poprzez wyraźne zaznaczenie, że do wykonywania zadań służby medycyny pracy uprawnione są wyłącznie osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych zakładów opieki zdrowotnej wchodzących w struktury Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Nie ulega bowiem wątpliwości, że jedynie lekarze medycyny pracy znający specyfikę służby w Policji i innych formacjach mundurowych są w stanie właściwie rozpoznać charakterystyczne dla służby stany chorobowe oraz zagrożenia związane ze służbą. Uwaga nie została uwzględniona 4 projektu, który wymienia kwalifikacje zawodowe pracowników uprawnionych do wykonywania zadań służby medycyny pracy, in fine stanowi, że są to osoby zatrudnione w jednostkach służby medycyny pracy tj. poradniach badań profilaktycznych i poradniach medycyny pracy, będących jednostkami organizacyjnymi zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych ( 4 projektu w związku z 2 projektu). Projektowany przepis w sposób nie budzący wątpliwości stanowi, że są to osoby zatrudnione w ww. jednostkach i w związku z powyższym nie wymaga doprecyzowania. Uwagi do projektu zgłosił również Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Gdańsku, Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Rzeszowie, Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Białymstoku oraz Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie. W projekcie rozporządzenia nie uwzględniono następujących uwag, zgłoszonych przez: - Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie dotyczących braku regulacji w projekcie zasad finansowania poradni medycyny pracy i szkoleń doszkalających dla lekarzy medycyny pracy oraz kwestii organizacji pracy i nadzoru wewnętrznego. Uregulowanie powyższych spraw w projekcie rozporządzenia wykraczałoby poza delegację ustawową wynikającą z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, stosownie bowiem do postanowień wskazanego przepisu minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określą, w drodze rozporządzenia: 1) szczegółowy sposób, tryb tworzenia i organizacji służb wykonujących zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy, 2) kwalifikacje zawodowe pracowników realizujących te zadania, 3) szczegółowy sposób i tryb kontroli tych służb. Ponadto, w ocenie Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, określenie wprost w rozporządzeniu siedzib jednostek odwoławczych jest niezasadne, bowiem jakakolwiek zmiana w tym zakresie będzie wymagała zmiany rozporządzenia. Uwaga nie została uwzględniona, bowiem delegacja ustawowa uprawnia ministra do określenia organizacji służb wykonujących 12
zadania odpowiednie do zadań służby medycyny pracy, a określenie właściwości miejscowej jednostek odwoławczych jest istotne, biorąc pod uwagę prawo odwołania się od orzeczenia o stanie zdrowia wydanego przez jednostkę podstawową służby medycyny pracy, które przysługuje każdemu pracownikowi i funkcjonariuszowi. - Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Gdańsku wskazał, że projekt rozporządzenia nie przewiduje kwestii kontroli cywilnych jednostek służby medycyny pracy wykonujących badania profilaktyczne w świetle tego, że służba medycyny pracy MSWiA nie ma wyłączności na sprawowanie opieki profilaktycznej w stosunku do jednostek podległych Ministrowi, sposobu finansowania zadań poradni medycyny pracy oraz realizacji odwołań w przypadku, gdy zaświadczenie o stanie zdrowia jest wydane przez poradnię medycyny pracy w pierwszej instancji, a także brak odrębnego wzoru zaświadczenia lekarskiego wydawanego funkcjonariuszom. Określenie w drodze rozporządzenia powyższych propozycji wykraczałoby poza delegację ustawową wynikającą z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy. W ocenie Zakładu, obowiązek posiadania poświadczenia bezpieczeństwa upoważniającego do dostępu do informacji niejawnych w stosunku do lekarzy spowoduje znaczne utrudnienia w pozyskaniu wykwalifikowanych lekarzy. Biorąc pod uwagę wymogi bezpieczeństwa państwa i ochronę danych osobowych funkcjonariuszy pełniących służbę i pracowników wykonujących pracę, które stanowią tajemnicę państwową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, uwaga powyższa nie została uwzględniona. Pozostałe uwagi, zgłoszone przez ww. podmioty zostały uwzględnione. III. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety samorządu terytorialnego Projektowane rozporządzenie nie wpłynie na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety samorządu terytorialnego, bowiem poradnie badań profilaktycznych oraz medycyny pracy funkcjonują w zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W Straży Granicznej utworzone zostały publiczne zakłady opieki zdrowotnej, na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 10 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia poradni przyzakładowych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i poradni przyzakładowych z izbą chorych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w Straży Granicznej (Dz. U. Nr 124, poz. 1041), które realizują zadania służby medycyny pracy w odniesieniu do funkcjonariuszy oraz pracowników Straży Granicznej. IV. Wpływ na rynek pracy oraz na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw 13
Projektowane rozporządzenie nie wpłynie na rynek pracy oraz na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw. V. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny Projektowane rozporządzenie nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny. 14