Inwestycje w energetyce w sytuacji niepewności makroekonomicznej Grzegorz Onichimowski TGE SA
Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 2 Ostatnia lekcja z prywatyzacji. 1. Wejście PGE SA na Giełdę Papierów Wartościowych - wielki sukces IPO. 2. Nieudana prywatyzacja z udziałem inwestora branżowego trzeciej co do wielkości grupy energetycznej ENEA. Przykład prywatyzacji tych firm wskazuje, że obecnie inwestorzy finansowi są silniejsi od branżowych. IPO jest drogą do przyciągnięcia kapitału niezbędnego na inwestycje. Jeżeli chcemy przyciągnąć ludzi/konsumentów aby inwestowali w energetykę powinniśmy dać im zaufanie do rynku energii, na którym działają przedsiębiorstwa energetyczne. To zaufanie można zbudować jedynie poprzez transparentność rynku energii. Publiczne spółki notowane na giełdzie powinny uczestniczyć w transparentnym, publicznym rynku energii.
Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 3 Sektor energetyczny w otoczeniu rynkowym 1. Inwestycje komercyjne obarczone są czynnikami ryzyka: ryzyko regulacyjne (np. system wsparcia OZE), ryzyko polityczne (np. polityka klimatyczna), ceny paliw. 2. Istnieje zbyt dużo czynników ryzyka aby się przed każdym zabezpieczyć jednak finalna cena sprzedaży energii musi być zabezpieczona odpowiednimi instrumentami finansowymi. To wymaga dojrzałych rynków finansowych, które należy rozwijać. 3. Cena energii jest ostatecznym sędzią rynku. Celem jest aby cena odzwierciedlała rzeczywistą równowagę pomiędzy podażą i popytem na energię w określonym czasie i na określonym obszarze. Droga do dojrzałego rynku finansowego prowadzi przez płynny rynek SPOT, którego nie ma w żadnym kraju z regionu CEE (poza Niemcami).
Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 4 Dlaczego do tej pory nie potrafiliśmy wykreować płynnego rynku SPOT? Jednym z najistotniejszych czynników wpływających na brak płynności rynku jest brak prywatyzacji. Trudno sobie wyobrazić rynek, którego wszyscy uczestnicy należą do tego samego właściciela. Inne powody: 1. Pionowa konsolidacja ograniczająca konkurencję. Handel wewnątrz spółek skonsolidowanych odbywa się często w sposób nie transparentny, mimo otrzymywania pomocy publicznej. 2. Zbyt mała wielkość rynku. Inicjatywy regionalne w celu stworzenia wspólnego rynku SPOT są za słabo wspierane. Potrzebna presja polityczna na Operatorów Systemów Przesyłowych i Regulatorów. 3. Niektórzy najwięksi gracze rynkowi starają się utrzymać swoją dominującą pozycję, a politycy wierzą w protekcjonizm rynkowy. 4. Ceny SPOT na polskim rynku energii kształtują się obecnie trochę poniżej średnich cen na rynkach Europy kontynentalnej, ale przyszłe ceny energii w Polsce są nieprzewidywalne. Może się okazać, że niezbędne inwestycje w nowe źródła wytwórcze oraz koszt emisji CO2 wywindują te ceny do najwyższego poziomu w regionie. Nowa inicjatywa nowelizacji Prawa energetycznego w Polsce
Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 5 Market Coupling jest drogą do poprawy płynności rynku energii. 1. Nordpool - jako benchmark dla tego typu rozwiązań 2. EPEX SPOT - wspólna niemiecko francuska giełda SPOT 3. Trilateral MC połączenie rynków energii Holandii, Francji i Belgii 4. Połączenie rynków energii Czech i Słowacji (przykład dla regionu CEE)
Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 6 Infrastruktura rynku giełdy energii Istnieje ponad 20 giełd energii w Europie.
Inwestycje w energetyce Power RING 2009, Dec 2009 7 Podsumowując Infrastruktura rynku istnieje. Aby poprawić konkurencję na wspólnym rynku energii i jego transparentność, w celu zachęcenia inwestorów, musimy budować więcej połączeń transgranicznych i wdrażać przejrzyste mechanizmy rynkowe. Jednak przede wszystkim musimy zacząć od zwiększenia płynności i transparentności na rynkach energii narodowych, a następnie jak najszybciej je integrować.
Dziękuję za uwagę www.tge.pl