Przemoc w rodzinie Często zadawane pytania Porady dla ofiar i świadków przestępstw
Czym jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie zgodnie z treścią ustawy to: wszelkie incydenty gróźb, przemocy lub nękania [psychologicznego, fizycznego, seksualnego, ekonomicznego lub emocjonalnego] między osobami dorosłymi, które żyją w związku partnerskim lub są członkami tej samej rodziny, niezależnie od płci i orientacji seksualnej. Koronna Służba Prokuratorska (Crown Prosecution Service, dalej CPS) zajmuje się przestępstwami karnymi, które występują między członkami rodziny, niezależnie od wieku ofiar i sprawców przestępstw. Kim jest mój adwokat? Ofiary i świadkowie przestępstw nie są reprezentowani przez oddzielnych adwokatów. Obowiązujący Code of Practice for Victims of Crime (kodeks postępowania dla ofiar przestępstw) gwarantuje jednak, że ofiary są dokładnie informowane przez policję i CPS o przebiegu spraw i włączane w postępowanie. Więcej informacji dostępnych jest na naszej stronie internetowej pod adresem www.cps.gov.uk, pod zakładką Victims and Witnesses. Ponadto w publikacji the Prosecutors Pledge, która zawiera oświadczenie dotyczące brania pod uwagę opinii ofiar podczas podejmowania decyzji w sprawie, CPS zobowiązało się zagwarantować wsparcie dla ofiar przestępstw podczas rozpraw w sądzie, oraz informować ich o znaczącym postępie w sprawach ich dotyczących. Publikacja the Prosecutors Pledge jest również dostępna na naszej stronie internetowej pod adresem www.cps.gov.uk O jaką pomoc mogę się ubiegać? Istnieje wiele organizacji specjalizujących się w niesieniu pomocy ofiarom przestępstw na terenie Anglii i Walii. Zalicza się do nich między innymi: pracowników programów pomocy, schroniska, organizacje Women's Aid, Victim Support Volunteers oraz Independent Domestic Violence Advocates (IDVAs). IDVAs wspiera ofiary, które są narażone na wysokie ryzyko, począwszy od pierwszego momentu, kiedy wystąpił kryzys, również podczas procesów w sądzie i po ich zakończeniu. Oddziały ds. pomocy świadkom (Witness Care Units) również udzielają aktualnych informacji dotyczących przebiegu spraw i pilnują, aby indywidualne potrzeby ofiar były na bieżąco zaspokajane.
24-godzinny telefon zaufania dla ofiar przemocy w rodzinie Tel. 0808 2000 247 MALE (telefon zaufania dla mężczyzn, którzy są ofiarami przemocy w rodzinie) (od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00-13:00 i 14:00-17:00) Tel. 0808 801 0327 Broken Rainbow (telefon zaufania dla gejów, lesbijek, biseksualistów i transseksualistów, którzy są ofiarami przemocy w rodzinie) (poniedziałki w godzinach 14:00-20:00, środy 10:00-13:00 i czwartki 14:00-20:00) Tel. 0300 999 5428 Jakie zarzuty zostaną postawione oskarżonemu? Nie ma konkretnego przestępstwa, które określane jest mianem przemocy w rodzinie. Oskarżyciel wybierze zarzut, który najtrafniej odzwierciedla okoliczności danej sprawy. Może to być: napaść, znęcanie się, poważne szkody, groźby. W Kodeksie postępowania prokuratorów publicznych zawarty jest test, którego wynik ma wpływ na decyzję o wniesieniu oskarżenia. Test składa się z dwóch etapów: etap dowodowy oraz etap związany z interesem publicznym. Na etapie dowodowym należy wykazać, że jest wystarczająco dowodów, dzięki którym jest realna szansa na uzyskanie wyroku skazującego dla każdego z oskarżonych za każdy postawiony im zarzut. Jeżeli nie ma wystarczająco dowodów, sprawa nie może być dalej kontynuowana bez względu na to, jak jest poważna. Jeżeli dana sprawa przejdzie etap dowodowy, wówczas prokuratorzy zdecydują, czy wniesienie oskarżenia leży w interesie publicznym. Jakie czynniki brane są pod uwagę przez CPS podczas podejmowania decyzji czy wniesienie oskarżenia leży w interesie publicznym? CPS bierze pod uwagę zarówno opinie i interes ofiary przestępstwa, jak i zagrożenie, na jakie jest narażona ofiara oraz inne osoby. Decydującym czynnikiem dla CPS będzie bezpieczeństwo ofiary przestępstwa oraz dzieci. Jeżeli w rodzinie, w której stosowana jest przemoc są dzieci, CPS będzie chciało dowiedzieć się jaki ma to na nie wpływ. Przykładowymi czynnikami, które pomagają CPS zdecydować, czy wniesienie oskarżenia leży w interesie publicznym są: powaga przestępstwa, obrażenia ofiary, udział dzieci, użycie broni, wcześniejsze przypadki występowania przemocy.
Co się dzieje, kiedy sprawa trafia do sądu? Oskarżony zostanie poinformowany o dacie stawienia się w sądzie. Oskarżony może zostać zwolniony z aresztu, aby stawić się w sądzie, lub w nim pozostać. Sąd wówczas zdecyduje czy oskarżonemu przysługuje zwolnienie za poręczeniem (warunkowe lub bezwarunkowe), czy też powinien pozostać w areszcie. Po stawieniu się w sądzie oskarżony będzie zapytany, czy przyznaje się do popełnienia przestępstwa (przyznaje się do winy), czy też zaprzecza postawionym mu zarzutom (nie przyznaje się do winy). W zależności od charakteru postawionych zarzutów oraz powagi sprawy, będzie ona rozpatrywana przez sąd pokoju lub Sąd Koronny. Jeżeli oskarżony przyznał się do winy, sprawa będzie albo przełożona do czasu przygotowania przez kuratora raportów, albo od razu rozpatrzona. Jeżeli oskarżony nie przyznał się do winy, sąd wyznaczy datę rozprawy. Podczas rozprawy zostanie przedstawiony sądowi materiał dowodowy. Świadkowie będą musieli stawić się w sądzie i osobiście złożyć zeznania. W niektórych przypadkach zeznania mogą być odczytane. Oskarżony zostanie uznany za winnego, jeżeli sędziowie pokoju lub ława przysięgłych są pewni, że oskarżony popełnił przestępstwo. Czy oskarżony otrzyma zgodę na zwolnienie za poręczeniem? Po postawieniu zarzutu popełnienia przestępstwa (kiedy miał miejsce areszt), policja zdecyduje, czy zwolnić oskarżonego za poręczeniem, czy pozostawić go w areszcie do czasu podjęcia decyzji przez sąd. CPS może zażądać, aby oskarżony pozostał w areszcie, po to by chronić ciebie i świadków, lub by zapobiec popełnieniu przez niego kolejnych przestępstw. CPS blisko współpracuje z policją i, jeśli to możliwe, sprawdza jaka jest twoja opinia odnośnie warunków zwolnienia za poręczeniem (warunkiem takim może być na przykład zakaz zbliżania się do ciebie, miejsca twojego zamieszkania i twoich dzieci) oraz proponowanych zmian. Ostatecznie to sąd decyduje, czy oskarżony otrzyma zgodę na zwolnienie za poręczeniem. Jeżeli oskarżony naruszy warunki zwolnienia za poręczeniem, policja może go aresztować, a sąd zatrzymać w areszcie. Co się stanie, jeśli odmówię stawienia się w sądzie lub składania kolejnego zeznania? Jeżeli zdecydujesz, że nie chcesz stawić się w sądzie lub składać kolejnego zeznania, nie oznacza to, że sprawa będzie automatycznie wstrzymana. Prokurator będzie musiał wówczas dowiedzieć się jaki jest tego powód i na tej podstawie podjąć decyzję o dalszych działaniach. Prokurator będzie chciał poznać powody, dla których nie chcesz dłużej składać zeznań i może poprosić sąd o czas na zbadanie tego.
Czy sprawa może być prowadzona bez mojego udziału? Jeżeli wciąż posiadamy wystarczająco dowodów, aby dalej prowadzić sprawę, możemy ją dalej kontynuować bez twoich zeznań. Ogólnie mówiąc, im poważniejsze przestępstwo (np. w poważnych przypadkach użycia przemocy lub kiedy dotyczy ono dzieci), tym bardziej prawdopodobne, że wniesiemy oskarżenie, mimo że nie chcesz byśmy to zrobili. W niektórych przypadkach możemy poprosić sąd o zastosowanie specjalnych środków, aby ułatwić ci składanie zeznań. Czy składając zeznania przysługuje mi jakakolwiek pomoc? Składanie zeznań bywa często ciężkim doświadczeniem dla ofiar przemocy w rodzinie. W niektórych przypadkach sąd może zezwolić świadkowi na składanie zeznań przy użyciu specjalnych środków. Prokuratorzy muszą skierować do sądu wniosek o zastosowanie specjalnych środków, a sąd wówczas decyduje, czy mogą one być użyte. Specjalne środki mają na celu pomóc świadkom przemocy, którzy nie ukończyli 17 roku życia, osobom dorosłym, które są narażone na niebezpieczeństwo, świadkom, którzy obawiają się odwetu, są zaniepokojeni lub przerażeni składaniem zeznań. Przykłady specjalnych środków to: ekrany, korzystanie z oddzielnego pokoju (czasami w innym budynku) połączone z transmisją telewizyjną nagrania na żywo w sali rozpraw, korzystanie ze środków wspomagających komunikację, składanie zeznań poprzez mediatora (intermediary), który może również pomóc świadkowi komunikować się z sądem, oraz rozprawy bez obecności publiczności. Jak mogę poinformować sąd w jaki sposób przestępstwo mnie dotknęło? Policja zapyta cię, czy chcesz złożyć tzw. oświadczenie ofiary (Victim Personal Statement). Oświadczenie ofiary różni się od zeznań składanych policji opisujących incydent przemocy. Celem tego oświadczenia jest upewnienie się, że sąd, zanim podejmie decyzję dotyczącą wyroku dla oskarżonego, w pełni rozumie uczucia ofiary. W oświadczeniu tym ofiara może opisać w jaki sposób przestępstwo ją dotknęło. Może to dotyczyć aspektów fizycznych, emocjonalnych i ekonomicznych. Złożenie oświadczenia jest dobrowolne. Można je składać wielokrotnie na każdym etapie postępowania. Kopie oświadczeń będą dostarczone obronie w sądzie. Co sąd może zrobić po zakończeniu sprawy, aby zapewnić mi bezpieczeństwo? Podczas ogłaszania wyroku na ostatniej rozprawie sąd może wydać nakaz zaniechania określonych działań (zbliżony do nakazu sądowego i zakazu molestowania), jeżeli uważa, że potrzebujesz dalszej ochrony. Sąd zdecyduje jakie warunki będą towarzyszyć temu nakazowi i na jak długo będzie on wydany po
uzyskaniu informacji od CPS i obrony. Sąd weźmie również pod uwagę informacje zawarte w twoim oświadczeniu ofiary, jeśli je złożyłeś. Nakaz zaniechania działań może być nałożony na oskarżonego po wydaniu wyroku skazującego za jakiekolwiek przestępstwo. Istnieje nawet możliwość wydania nakazu zaniechania działań w przypadku, kiedy oskarżony nie został uznany za winnego, ale sąd zdecydował, że miało miejsce znęcanie się, i że wymagasz ochrony. Nakazom zaniechania działań może towarzyszyć wiele warunków, na przykład takich, które powstrzymają skarżonego od kontaktowania się z tobą, od odwiedzania cię w domu, czy w pracy. Jeżeli te warunki zostaną naruszone, może to oznaczać dalsze postępowania karne i karę pozbawienia wolności do pięciu lat. Więcej informacji dotyczących nakazu zaniechania działań można znaleźć na naszej stronie internetowej pod adresem www.cps.gov.uk, w sekcji dotyczącej Legal Resources. Do kogo mogę się zwrócić jeśli jestem niezadowolony ze sposobu prowadzenia mojej sprawy? Każda osoba, która chce wnieść skargę dotyczącą sposobu traktowania przez CPS, oraz która uważa, że została niesprawiedliwie potraktowana przez system sprawiedliwości i nie wie kto jest za to odpowiedzialny, może napisać do Prokuratora Naczelnego (Chief Crown Prosecutor) właściwego dla danego okręgu CPS, w którym mieszka. Informacje dotyczące pozostawienia opinii na temat CPS oraz procedury składania skargi dostępne są na naszej stronie internetowej pod adresem www.cps.gov.uk
Dodatkowe egzemplarze ulotki można uzyskać pod adresem: CPS Communication Division Rose Court 2 Southwark Bridge London SE1 9HF Tel. 020 335 70913 Email: publicity.branch@cps.gsi.gov.uk Druk Blackburns of Bolton Wersja poprawiona, marzec 2010