MS INDEKS WSKAŹNIK KONIUNKTURY INFORMATYCZNEJ RAPORT Z 14. EDYCJI BADAO RAPORT Z BADANIA PROWADZONEGO PRZEZ ZESPÓŁ STOWARZYSZENIA KOMPUTER W FIRMIE : Założenia i koordynacja Robert Kamioski Wstęp i recenzja dr Michał Golioski Analiza wyników Tomasz Kulisiewicz Wykonanie badania ankietowego IDG Warszawa, luty 2007 r.
Wstęp... 3 Streszczenie wyników 14. edycji badania MS Indeksu (luty 2007 r.)... 5 Szczegółowe omówienie wyników 14. edycji badania MS Indeksu... 5 Zmiany zasobów IT... 5 Dostępnośd IT oraz usług telekomunikacyjnych... 6 Efektywnośd inwestycji w IT... 8 Ocena zapotrzebowania na IT... 10 Kondynacja finansowa i wpływ otoczenia firmy... 11 Pytanie dodatkowe 14. edycji... 13 MS Indeks wskaźnik koniunktury w listopadzie 2006 r.... 15 Załącznik A. Metodyka badania i wyliczania wskaźnika MS Indeks... 17 Załącznik B. PYTANIA ankietowe 13. edycji badania MS Indeksu... 18 Pytanie dodatkowe 14. edycji... 19 2
WSTĘP W przedstawianym Paostwu raporcie prezentujemy wyniki czternastej edycji kwartalnego badania stopnia wykorzystania technik informacyjnych (IT) w krajowych małych i średnich przedsiębiorstwach (MSP). Podobnie jak w poprzednich edycjach (badanie prowadzone jest kwartalnie od września 2003 roku) przedstawiamy ocenę zmiany stanu zasobów, efektywności wykorzystania, a także potrzeby oraz zamierzenia inwestycyjne krajowych MSP w obszarze IT. Wyniki badania odzwierciedlają bieżące odczucia i postawy ankietowanych przedsiębiorców. Wskaźnik koniunktury MSI odzwierciedla nastroje i oczekiwania ankietowanych im są one lepsze, tym wyższa jest wartośd wskaźnika. Wzrost wartości MSI oznacza, więc zwiększenie optymizmu małych i średnich przedsiębiorców, spadek ma znaczenie odwrotne. Wartośd MSI w bieżącej edycji nieznacznie spadła i wyniosła 1,97. Jest to niewielki spadek w stosunku do poprzedniego badania, kiedy to zanotowaliśmy najwyższą w historii badania wartośd 2,01. Obecny lekki spadek oznacza, że nieco spadł poziom optymizmu informatycznego właścicieli firm sektora MSP. Tyle informacji przekazuje nam wskaźnik zagregowany. Ważniejszych informacji dostarcza szczegółowa analiza wyników badania. Obniżyły się wartości ośmiu spośród dziewięciu wskaźników cząstkowych wchodzących w skład wskaźnika zagregowanego. Nie były to spadki znaczące, ich względne wartości były niskie. Niepokoi jednak fakt, iż dotyczyły one wszystkich poza jednym wskaźników cząstkowych. Może to oznaczad odwrócenie się dotychczasowego trendu wzrostowego i wskazywad na istotną zmianę nastawienia krajowych przedsiębiorców. Zmniejszył się na przykład odsetek firm (60%) deklarujących przyrost zasobów IT w minionym kwartale. Jest ich jednak ciągle znacznie więcej niż firm deklarujących, że ich zasoby IT pozostały bez zmian (40%). Co ważne praktycznie nie ma firm deklarujących spadek posiadanych zasobów informatycznych. Minimalne spadki wykazują wskaźniki oceniające dostępnośd sprzętu i usług IT oraz usług telekomunikacyjnych. Niewielkim zmianom uległy także oba wskaźniki efektywnościowe określające wpływ IT na poziom kosztów i przychodów firm. Praktycznie taki sam jest odsetek respondentów przewidujących wzrost zakupów sprzętu i usług IT lub oprogramowania, co odsetek przewidujących, że wielkośd tego typu inwestycji nie ulegnie zmianie w nadchodzącym kwartale. W zauważalny sposób zmniejszyła się grupa oceniająca, że kondycja finansowa firmy jest lepsza niż w poprzednim okresie. Respondenci ci przepłynęli do grupy oceniającej, że sytuacja nie uległa zmianie. Pocieszający jest natomiast fakt, że stale zmniejsza się odsetek respondentów deklarujących pogorszenie ogólnej sytuacji ekonomicznej firmy. Wzrosła wartośd jednego tylko wskaźnika cząstkowego, dotyczącego oceny wpływu bieżących wydarzeo na kondycję firmy. W dalszym ciągu rośnie polityczna emancypacja polskich przedsiębiorców. Pomimo burzliwych czasów, ciągłych awantur i zawirowao na scenie politycznej przedsiębiorcy uznają, iż bieżące wydarzenia społeczno-ekonomiczne mają coraz mniejszy wpływ na kondycję ich firm. Uważają widad, że struktury gospodarcze kraju okrzepły na tyle, że gospodarka staje się coraz mniej uzależniona od bieżącej, 3
chodby i niezwykle turbulentnej, polityki. Uspokajający wpływ wywiera prawdopodobnie także zakotwiczenie Polski w europejskich strukturach gospodarczych. Politycy zajmują się sobą, przedsiębiorcy zajmują się swymi firmami, a kraj się rozwija. Oby tak dalej. Pytanie dodatkowe bieżącej edycji badania brzmiało: Jeśli będziecie Paostwo kupowali komputery w ciągu najbliższych 6 miesięcy, to, z jakim systemem operacyjnym? Odpowiedzi pokazały wyraźną dominację poprzedniego, a nie najnowszego systemu operacyjnego Microsoftu. Blisko 74% respondentów zadeklarowało chęd zakupu komputera wyposażonego w Windows XP, a około 9% zamierza korzystad z Visty. O Linuksie myśli niecałe 4%. Wartośd wskaźnika MSI obniżyła się po raz pierwszy od ponad roku. Pozostaje mied nadzieję, że jest to tylko chwilowe zawirowanie, a nie początek dłuższego trendu spadkowego. dr Michał Golioski Zakład Gospodarki Informacyjnej i Społeczeostwa Informacyjnego Katedra Informatyki Gospodarczej Szkoła Główna Handlowa Ekspert Stowarzyszenia Komputer w Firmie 4
STRESZCZENIE WYNIKÓW 14. EDYCJI BADANIA MS INDEKSU (LUTY 2007 R.) W lutym 2007 r. wskaźnik MS Indeks osiągnął wartośd 1, 97, a więc trochę niższą od rekordowo wysokiej z listopada, 2006 r. (kiedy to wyniosła 2,01), ale nadal drugą od góry w ponad 3-letniej historii badania. Chod wartości ośmiu spośród dziewięciu wskaźników cząstkowych osiągnęły nieco niższe wartości, niż w ub. kwartale, to jednak były to spadki nieznaczne. Sprawą otwartą pozostaje natomiast, czy nieznaczne obniżenie się wartości wskaźnika zagregowanego MS Indeks jest tylko przejawem tymczasowego spadku poziomu optymizmu ankietowanych, czy odwrócenia się dotychczasowego trendu wzrostowego, trwającego przez ostatni rok. Zaskakująco wysoką (rekordową w historii badania) wartośd osiągnął natomiast wskaźnik uniezależnienia się przedsiębiorców od bieżących wydarzeo politycznych i ekonomicznych. SZCZEGÓŁOWE OMÓWIENIE WYNIKÓW 14. EDYCJI BADANIA MS INDEKSU ZMIANY ZASOBÓW IT Od maja 2005 r. (badanie MSI 6), kiedy to najniższy był udział odpowiedzi raportujących przyrost zasobów IT w badanych firmach w ciągu kwartału poprzedzającego badanie, aż do lutego 2006 r. obserwowaliśmy wyraźny wzrost liczby firm, które wzbogaciły swoje zasoby IT. Kolejne sześd miesięcy było okresem stabilizacji bazy sprzętowej, co pociągnęło za sobą spadek zakupów sprzętu i oprogramowania w firmach. W lutym 2006 r. udział firm deklarujących wzrost zasobów trochę się obniżył do poziomu ok. 55% i na tym poziomie pozostał także w sierpniu 2006. Wraz ze zbliżającym się koocem roku 2006 i zwyczajowym wzrostem zakupów w tym okresie udział firm raportujących wzrost zasobów IT nieco się podwyższył (do 64%). W lutym 2007 r. udział firm z przyrostem zasobów spadł o 4 punkty procentowe, ustalając się obecnie na poziomie 60%, a więc nadal wyższym, niż przez 2. I 3. kwartał 2006 r. Takie nastawienia firm korelują z umiarkowanymi ocenami zapotrzebowania (popytu) na IT w najbliższym kwartale, przedstawionymi, w p. 3.4. Spadek zasobów nadal raportuje zaledwie kilka firm spośród 520 badanych. 5
Tab. 3.1. Zmiana zasobów informatycznych firm DOSTĘPNOŚD IT ORAZ USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH Od dłuższego czasu poczucie dostępności usług IT w przypadku badania MS Indeksu będące efektem łącznej oceny przez ankietowanych poziomu cen produktów IT oraz aktywności marketingowej i sprzedażowej (promocje) dostawców informatyki wykazuje bardzo niewielkie zmiany. Nieprzerwanie dominuje ocena niezmienności cen od sierpnia 2005 r. dostępnośd IT ocenia w ten sposób od 54 do 60% ankietowanych. Potwierdza się w ten sposób znane z innych badao zjawisko bezwładności, czy histerezy ocen: odczucia obniżki poziomu cen kształtują się dopiero przy różnicach przekraczających próg 3-5% do tego poziomu obniżki pozostają niezauważane dla oceniających, zaś obniżki do 3% są nawet odczuwane jako podwyżki. 6
Tab. 3.2.A. Zmiana dostępności produktów i usług IT Tab. 3.2.B. Zmiana dostępności usług telekomunikacyjnych 7
Po daleko większych różnicach i wahaniach dotyczących poziomu cen usług telekomunikacyjnych, jakie można było obserwowad od początku badania do lutego 2006 r. rozkład opinii ankietowanych na ten temat także się ustabilizował, i to nawet w węższym przedziale, niż w przypadku cen IT. Od maja 2006 r. niezmiennie 56-57% ankietowanych odpowiada, że nie widzi zmian cen usług telekomunikacyjnych, przy czym nieprzerwanie poniżej 3% pozostaje odsetek ankietowanych uważających, że ceny tych usług poszły w górę a ściślej: że usługi te są gorzej dostępne. Większośd ankietowanych przez usługi telekomunikacyjne rozumie podstawowe głosowe usługi telefonii stacjonarnej i mobilnej, skąd wynika, że pod pojęciem dostępności tych usług rozumiana jest niemal tylko i wyłącznie ich cena, a nie względy techniczne (np. brak dostępności szybkich łączy dostępu do Internetu). Tę wyższą od informatyki stabilnośd ocen tłumaczyd można nie tylko wspomnianym przy ocenie odczucia cen zjawiskiem bezwładności ocen, ale także realną sytuacją na rynku telekomunikacyjnym. Operatorzy telefonii stacjonarnej, komórkowej oraz dostawcy usług dostępu do Internetu starając się skompensowad efekty powszechnej na rynku telekomunikacyjnym erozji cen oraz marż zysku usiłują utrzymad efektywnie płacone ceny na niezmiennym poziomie, zwiększając za to funkcjonalnośd lub zakres usług (np. podwyższając dostępne za niezmienioną cenę parametry przepływności łączy dostępowych), dodając różne usługi i upusty po przekroczeniu określonych progów rachunku czy wolumenów minut czy też podwyższając liczbę tzw. darmowych minut w abonamencie. Przy podwyższaniu takiego kapitału minut cena jednostkowa minuty ulega obniżce, ale łączna kwota za abonament nie zmienia się, a więc poczucie stagnacji cen telekomunikacyjnych ma swoje realne podstawy rynkowe. EFEKTYWNOŚD INWESTYCJI W IT Odpowiedzi na temat wpływu inwestycji w IT na przychody oraz na koszty firmy od samego początku badania w 2003 r. charakteryzują się największym rozrzutem udziału stwierdzeo, że informatyka przyczynia się do zwiększenia przychodów i obniżenia kosztów, a opinii przeciwnych. Jeśli jednak w maju 2005 r. odsetek ankietowanych uważających, że IT obniża koszty i zwiększa przychody nie był tak odległy od odpowiedzi przeciwnych ani też neutralnych, to od tego czasu wyraźnie najliczniejsze są opinie o neutralnym wpływie IT a więc traktujące informatykę jako niezbędny element działania firmy, ale jeśli tylko obecny to punktu widzenia wyniku finansowego obojętny. Udział takich opinii utrzymuje się od listopada 2005 r. ma poziomie zbliżonym lub przekraczającym 60%, podczas gdy udział odpowiedzi pozytywnych oscyluje wokół 25%. Od tego samego czasu tylko 8-11% ankietowanych uważa, że IT zmniejsza przychody i odpowiednio 15-19% respondentów że nie zmniejsza kosztów. Przy wyraźnej przewadze odpowiedzi neutralnych wybór takiej odpowiedzi oznacza, że respondenci ci uważają, iż IT podwyższa koszty. Udział odpowiedzi negatywnych w przypadku kosztów jest o 80% wyższy, niż udział odpowiedzi, że koszt IT zmniejsza przychody. Wraz z niższym o 10 pp. udziałem odpowiedzi neutralnych oznacza to, że IT jest traktowana bardziej jako istotna i nieunikniona pozycja kosztów, niż obciążenie hamujące wzrost przychodów. 8
Tab. 3.3.A. Czy zasoby IT firmy przyczyniły się w minionym kwartale do zwiększenia przychodów? Tab. 3.3.B. Czy zasoby IT firmy przyczyniły się w minionym kwartale do zmniejszenia kosztów? 9
OCENA ZAPOTRZEBOWANIA NA IT Tab. 3.4.A. Przewidywany popyt na sprzęt i usługi IT w stosunku do ubiegłego kwartału Udziały przewidywao wzrostu popytu na sprzęt i usługi informatycznych w firmach oraz ocen, że nie będzie on większy niż poprzednio, są niemal takie same, pozostając w przedziale 47-48,5%. Jeszcze bardziej zbliżone są obecnie udziały analogicznych odpowiedzi dotyczących popytu na oprogramowanie. Niemal na stałym poziomie (poniżej 5%) pozostaje niemal od roku udział prognoz, że popyt i na sprzęt, i na oprogramowanie będzie mniejszy. Ok. 50-procentowy udział prognoz na temat wzrostu popytu jest trochę ostrożniejszy od opinii pośrednio wyrażonych w odpowiedzi na pytanie dodatkowe (zob. p. 3.6), według których tylko ok. 6% firm nie ma zamiaru kupowad komputerów co prawda w tamtym przypadku w ciągu najbliższych 6 miesięcy, a nie kwartału, o co pytane są firmy w ocenie popytu. 10
Tab. 3.4.B. Przewidywany popyt na oprogramowanie w stosunku do ubiegłego kwartału KONDYNACJA FINANSOWA I WPŁYW OTOCZENIA FIRMY Od lutego do listopada 2006 r. poczucie kondycji finansowej firmy wśród ankietowanych było bardziej optymistyczne, niż kształtowanie się wskaźnika koniunktury gospodarczej GUS 1 (publikowanie przywoływanego w poprzednich edycjach MS Indeksu wskaźnika koniunktury gospodarczej IBnGR zostało zawieszone na czas nieokreślony 2, stąd przejście na porównanie ze wskaźnikiem ogólnym GUS). W lutym 2007 r. jednak dominujący dotąd optymizm przedsiębiorców zastąpiła postawa neutralna (nieco ponad 51% w stosunku do 43% optymistów), podczas gdy od listopada 2006 r. wskaźnik GUS nadal idzie w górę. Natomiast poniżej 6% spadł odsetek odpowiedzi, że sytuacja finansowa firmy uległa pogorszeniu. 1 http://www.stat.gov.pl/dane_spolgosp/prod_bud_inw/koniun_przem_bud_hand/2007/03/koniun_przem_bud_hand_2007_03.pdf 2 http://www.ibngr.edu.pl/publikacje-koniunktura.htm 11
Tab. 3.5.A. Ocena ogólnej sytuacji ekonomicznej firmy Nadal silne i mimo dużego zamieszania na krajowej scenie politycznej rekordowo wysokie jest poczucie niezależności firm od bieżących wydarzeo ich otoczenia politycznego i gospodarczego: udział odpowiedzi bez wpływu przekroczył 70%. O 3 pp. spadł odsetek odpowiedzi, że wpływ wydarzeo jest negatywny, wynosząc obecnie trochę ponad 23% i o tyle samo zmniejszył się nadal dośd niski udział odpowiedzi, że wpływ wydarzeo (w domyśle także: działao rządu i ustawodawców) jest pozytywny. Wynosi on obecnie trochę ponad 6%, co jest jedną z niższych odpowiedzi w historii badania. 12
Tab. 3.5.B. Wpływ bieżących wydarzeń ekonomicznych i politycznych na kondycję firmy PYTANIE DODATKOWE 14. EDYCJI Preferowany system operacyjny 9,23% 1,15% 5,96% 5,96% Windows Vista 3,85% Windowws XP Linux inny jeszcze się zastanawiamy 73,85% nad wyborem systemu Tab. 3.6 Jeśli będziecie Państwo kupowali komputery w ciągu najbliższych 6 miesięcy, to, z jakim systemem operacyjnym? 13
Rozkład odpowiedzi na pytanie dodatkowe dotyczące systemu operacyjnego, który będzie wybierany w przypadku zakupu nowych komputerów potwierdza obiegowe opinie, że największym konkurentem systemu MS Windows Vista jest obecnie MS Windows XP! Niemal 74% ankietowanych ma zamiar wybrad w ciągu najbliższego półrocza Windows XP, natomiast pozostałe systemy rozważane zyskały udział odpowiedzi niemal o rząd wielkości mniejszy np. nad MS Windows Vista zastanawia się ok. 9% ankietowanych. Ok. 6% nie planuje zakupu komputerów w ciągu najbliższego półrocza, tyle samo firm jeszcze się zastanawia nad wyborem systemu. Preinstalowanego Linuxa miało zamiar wybrad ok. 4% ankietowanych, inny system ok. 1%. 14
MS INDEKS WSKAŹNIK KONIUNKTURY W LISTOPADZIE 2006 R. Pytanie 2003 2004 2005 2006 2007 wskaźnik cząstkowy XI. II. V. VIII. XI. II. V. VIII. XI. II. V. VIII. XI II. 1 Zmiana stanu zasobów IT w firmie 2,12 2,11 2,06 1,95 2,13 2,22 1,9 1,99 2,53 2,58 2,42 2,42 2,56 2,5 2 Dostępność produktów i usług IT 2,35 1,92 2,42 2,34 2,22 2,32 2,02 2,26 2,13 2,1 2,18 2,23 2,22 2,12 3 Dostępność usług telekomunikacyjnych 2,44 1,66 2,37 2,4 2,24 2,33 2,01 2,3 2,17 2,07 2,22 2,15 2,2 2,16 4 Wpływ inwestycji w IT na przychody 1,43 1,23 1,36 1,2 1,27 1,26 1,07 1,19 1,76 1,78 1,73 1,79 1,75 1,68 5 Wpływ inwestycji w IT na koszty bd 1,08 0,99 1,2 1,38 1,4 1,13 1,21 1,58 1,55 1,53 1,61 1,58 1,53 6 Spodziewany popyt na sprzęt i usługi IT 2,1 1,84 1,84 1,98 2,02 2,07 1,8 1,83 2,17 2,13 2,24 2,31 2,28 2,23 7 Spodziewany popyt na oprogramowanie 2,14 1,96 1,85 1,89 2,11 2,1 1,87 1,84 2,17 2,12 2,18 2,26 2,25 2,23 8 Sytuacja ekonomiczna firmy 1,66 1,52 1,82 1,7 1,63 1,59 1,45 1,84 1,9 1,86 1,97 2,07 2,16 2,12 9 Wpływ wydarzeń na kondycję firmy 0,27 0,46 0,73 0,93 0,64 0,88 0,59 1,04 0,95 0,9 1,03 1,13 1,12 1,16 wskaźnik MSI 1,77 1,53 1,72 1,73 1,74 1,80 1,54 1,72 1,93 1,90 1,94 2,00 2,01 1,97 Tab. 4.1. Wskaźnik koniunktury MS Indeks Chod wartości ośmiu spośród dziewięciu wskaźników cząstkowych spadły, to jednak były to spadki nieznaczne i kwestią otwartą pozostaje, czy wynikające stąd nieznaczne obniżenie się wartości wskaźnika zagregowanego MS Indeks jest tylko przejawem tymczasowego obniżenie poziomu optymizmu 15
ankietowanych, czy też symptomem odwrócenia się dotychczasowego rocznego trendu wzrostowego. W tym świetle wręcz zaskakująca jest najwyższa w historii badania wartośd wskaźnika uniezależnienia się przedsiębiorców od bieżących burzliwych wydarzeo politycznych oraz niepewności wynikającej z często podnoszonego w opinii publicznej braku lub przesunięcia na później wielu istotnych regulacji ułatwiających życie przedsiębiorcom, a zapowiadanych od dawna. Tomasz Kulisiewicz 16
ZAŁĄCZNIK A. METODYKA BADANIA I WYLICZANIA WSKAŹNIKA MS INDEKS W badaniu podstawowym ankietowani pytani są o ocenę zmiany zasobów w ich firmach w danym kwartale (w porównaniu do poprzedniego kwartału) i przewidywania dotyczące rozwoju sytuacji w ciągu najbliższych 3 miesięcy. Swoje oceny i prognozy formułują poprzez określenie, czy dla danego czynnika/wielkości wystąpił (wystąpi) wzrost, spadek, albo brak zmiany, bądź, że dany czynnik ma wpływ pozytywny, negatywny lub jest obojętny dla danej sfery działalności firmy. Badanie bloku podstawowego analizuje bieżące, krótkoterminowe nastawienia i postawy ankietowanych przedsiębiorców. Dlatego prowadzone jest w układzie kwartalnym zdaniem autorów badane czynniki i nastawienia nie zmieniają się aż tak istotnie w okresach krótszych, np. miesięcznych. Z kolei pytania o odczucia czy nastawienia dotyczące okresów półrocznych mogłyby już byd zniekształcane przez psychologiczną tendencję do w miarę szczegółowego pamiętania i odwzorowywania w odpowiedziach zjawisk gospodarczych zachodzących w okresach krótszych niż pół roku. Pytania dotyczące odczud potaniało/bardziej dostępne/pozytywny wpływ, podrożało/mniej dostępne/negatywny wpływ, bez zmian/bez znaczenia odnoszone są do minionego kwartału, zaś pytania o plany czy kształtowanie się popytu lub zapotrzebowania do najbliższego kwartału. Omawiane nastawienia, postawy i oceny przedsiębiorców, dotyczące zastosowao technologii informacyjnych i plany wykorzystywania tych technologii agregowane są w postaci wskaźników cząstkowych. Im bardziej pozytywne jest nastawienie przedsiębiorców w danej sferze zastosowao IT, im większy ich zdaniem wpływ pozytywny danego czynnika, im lepsza ich ocena warunków działania lub kondycji finansowej firm, czy im wyraźniejsze plany inwestowania w technologie teleinformatyczne, tym wyższą wartośd przyjmuje dany wskaźnik cząstkowy. Ogólny obraz nastawieo daje natomiast wskaźnik syntetyczny MS Indeks, który jest średnią arytmetyczną wskaźników cząstkowych i który można traktowad, jako miarę optymizmu przedsiębiorców w ich postawach wobec zastosowao informatyki i teleinformatyki. Wskaźniki cząstkowe wyliczane są z rozkładów odpowiedzi na poszczególne pytania z przyporządkowaniem współczynników (wag). Wartości wag przyjęto tak, by dawały one czułośd wskaźników na zmiany zarówno w kierunku pozytywnym (przyrosty, poprawienie się kondycji lub warunków), jak i negatywnym: TAK / WIĘKSZE / PRZYROST / LEPIEJ; BEZ ZMIAN / BEZ WPŁYWU / BEZ ZNACZENIA; NIE / MNIEJSZE / UBYTEK / GORZEJ; 10 punktów 2 punkty 5 punktów 17
ZAŁĄCZNIK B. PYTANIA ANKIETOWE 13. EDYCJI BADANIA MS INDEKSU 1. Czy w minionym kwartale nastąpiły zmiany zasobów informatycznych firmy (sprzęt, oprogramowanie)? przyrost bez zmian zmniejszenie 2. Czy produkty i usługi informatyczne są obecnie (w stosunku do poprzedniego kwartału): łatwiej dostępne (niższe ceny) bez zmian trudniej dostępne (wyższe ceny) 3. Czy usługi telekomunikacyjne są obecnie (w stosunku do poprzedniego kwartału): łatwiej dostępne (niższe ceny) bez zmian trudniej dostępne (wyższe ceny) 4. Czy minionym kwartale wyposażenie informatyczne firmy (sprzęt komputerowy i oprogramowanie) przyczyniło się do zwiększenia przychodów firmy? TAK brak zmiany (lub nie można określid) NIE 5. Czy w minionym kwartale wyposażenie informatyczne firmy (sprzęt komputerowy i oprogramowanie) przyczyniło się do zmniejszenia kosztów firmy? TAK brak zmiany (lub nie można określid) NIE 6. Czy przewidywany popyt (zapotrzebowanie) Paostwa firmy na sprzęt i usługi informatyczne (w stosunku do poprzedniego kwartału): będzie większy nie przewidujemy zmian będzie mniejszy 7. Czy przewidywany popyt (zapotrzebowanie) Paostwa firmy na oprogramowanie (w stosunku do poprzedniego kwartału): będzie większy 18
nie przewidujemy zmian będzie mniejszy 8. Jak oceniają Paostwo ogólną sytuację ekonomiczną firmy (w stosunku do poprzedniego kwartału)? lepsza brak zmian gorsza 9. Jak oceniają Paostwo wpływ bieżących wydarzeo ekonomicznych i politycznych na kondycję firmy? pozytywny bez znaczenia negatywny PYTANIE DODATKOWE 14. EDYCJI (NIEWCHODZĄCE W SKŁAD WSKAŹNIKA MS INDEKS): MSI 14 luty 2007 Jeśli będziecie Paostwo kupowali komputery w ciągu najbliższych 6 miesięcy, to, z jakim systemem operacyjnym? Windows Vista Windows XP Linux Inny Jeszcze się zastanawiamy nad wyborem systemu Nie planujemy zakupu 19