ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinne przyznane w 2010 roku z powodu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Warszawa 2011

Opracował: Andrzej Kania Andrzej Czajkowski Akceptowała: Hanna Markowska Wicedyrektor Departamentu 3

Spis treści Nr strony 1. Wprowadzenie...5 2. Poszkodowani w wypadkach przy pracy dane GUS...9 3. Renty z tytułu niezdolności do pracy wypłacane przez ZUS...13 4. Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2010 roku...17 5. Renty rodzinne wypłacane przez ZUS...67 6. Renty rodzinne wypadkowe przyznane w 2010 roku...71 7. Podsumowanie...84

1. WPROWADZENIE Następstwem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej może być śmierć ubezpieczonego, czasowa lub długotrwała niezdolność do pracy lub powstanie uszczerbku na zdrowiu. Fakty te mogą stanowić podstawę roszczeń ubezpieczonych do wypłaty im świadczeń z tytułu ubezpieczenia wypadkowego. Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń wypadkowych od 1 stycznia 2003 r. regulują ustawy: ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zabezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków i chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz.U. nr 199, poz. 1674). Ubezpieczonym, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, a także członkom rodziny w przypadku śmierci ubezpieczonego wskutek takiego wypadku lub choroby, przysługują następujące świadczenia: zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, u którego stwierdzono czasową niezdolność do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego z tytułu wypadku lub choroby zawodowej jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, lub dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, renta rodzinna - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej, 5

dodatek pielęgnacyjny - dla ubezpieczonego uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowej, na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. Przedmiotem analizy w poniższym opracowaniu są tylko świadczenia długookresowe przyznane poszkodowanym wskutek wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, tj.: renta z tytułu niezdolności do pracy wypadkowa ubezpieczonemu z orzeczoną całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, renta rodzinna wypadkowa - członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty. * * * W myśl obowiązujących przepisów za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia, w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy, a także: podczas podróży służbowej, podczas szkolenia w zakresie samoobrony lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy dokonuje się w protokole powypadkowym w odniesieniu do pracowników albo w karcie wypadku przy pracy w odniesieniu do pozostałych ubezpieczonych w trybie określonym przepisami Kodeksu pracy oraz rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. nr 227, poz. 2298). Tryb uznawania zdarzenia za wypadek przy pracy, kwalifikacja prawna zdarzenia, wzór karty wypadku i termin jej sporządzania są określone rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002r. (Dz.U. nr 236, poz. 1992). 6

Za chorobę zawodową uważa się chorobę spowodowaną działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy, która została określona w wykazie chorób zawodowych, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002r. (Dz.U. nr 132, poz. 1115). W załączniku do rozporządzenia zostało wykazanych 26 chorób, które są uznawane za zawodowe oraz określono okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, pomimo wcześniejszego zakończenia narażenia zawodowego. Podstawę do przyznania świadczeń z tytułu choroby zawodowej stanowi decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez właściwego inspektora sanitarnego oraz orzeczenie lekarza orzecznika o stopniu i trwałości naruszenia sprawności organizmu powodującego utratę zdolności do pracy i jego związku z chorobą. * * * Niniejsze opracowanie powstało na podstawie pełnego ankietowego badania statystycznego przeprowadzonego w oddziałach ZUS w wyniku którego zgromadzono dane o 2 282 osobach, którym w 2010r. przyznano rentę wypadkową z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy lub choroby zawodowej oraz dane o 564 osobach, którym przyznano rodzinne renty wypadkowe. 7

2. POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY DANE GUS

Dane GUS TABL. 1 POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WEDŁUG WYBRANYCH SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ* W LATACH 2009-2010 Wyszczególnienie Ogółem W wypadkach a rok poprzedni = 100 b na 1000 pracujących w liczbach bezwzględnych w odsetkach śmiertelnych ciężkich lekkich OGÓŁEM 2009 87 052 100,0 401 827 85 824 2010 94 207 100,0 444 625 93 138 a 108,2 x 110,7 75,6 108,5 b 8,12 x 0,038 0,05 8,03 w tym: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 2009 1 336 1,5 19 17 1 300 i rybactwo 2010 1 494 1,6 19 12 1 463 a 111,8 x 100,0 70,6 112,5 b 12,53 x 0,159 0,10 12,27 Górnictwo i wydobywanie 2009 3 096 3,6 41 41 3 014 2010 3 175 3,4 26 24 3 125 a 102,6 x 63,4 58,5 103,7 b 17,66 x 0,145 0,13 17,38 Przetwórstwo przemysłowe 2009 30 570 35,1 59 280 30 231 2010 31 734 33,7 73 230 31 431 a 103,8 x 123,7 82,1 104,0 b 12,97 x 0,030 0,09 12,85 Wytwarzanie i zaopatrywanie 2009 1 089 1,3 7 17 1 065 w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 2010 1 200 1,3 8 19 1 173 gorącą wodę i powietrze do układów a 110,2 x 114,3 111,8 110,1 klimatyzacyjnych b 7,83 x 0,052 0,12 7,66 Budownictwo 2009 8 684 10,0 117 172 8 395 2010 9 098 9,7 112 132 8 854 a 104,8 x 95,7 76,7 105,5 b 10,29 x 0,127 0,15 10,01 Handel i naprawy 2009 10 379 11,9 40 76 10 263 2010 11 822 12,5 41 52 11 729 a 113,9 x 102,5 68,4 114,3 b 5,43 x 0,019 0,02 5,39 Transport i gospodarka magazynowa 2009 5 816 6,7 38 67 5 711 2010 6 548 7,0 63 49 6 436 a 112,6 x 165,8 73,1 112,7 b 9,31 x 0,090 0,07 9,15 Administracja publiczna i obrona 2009 3 767 4,3 14 28 3 725 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia 2010 4 284 4,5 33 8 4 243 społeczne a 113,7 x 235,7 28,6 113,9 b 5,96 x 0,046 0,01 5,90 Edukacja 2009 3 944 4,5 6 21 3 917 2010 4 690 5,0 9 17 4 664 a 118,9 x 150,0 81,0 119,1 b 4,38 x 0,008 0,02 4,35 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 2009 7 356 8,5 5 17 7 334 2010 7 826 8,3 8 18 7 800 a 106,4 x 160,0 105,9 106,4 b 10,46 x 0,011 0,02 10,43 *) Według Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007. Źródło : Dane statystyczne GUS Departament Pracy, Monitoring Rynku Pracy Wypadki przy pracy w 2010r marzec 2011. 11

Dane GUS TABL. 2 POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WEDŁUG FORM WŁASNOŚCI ORAZ WYBRANYCH SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ* W 2010 R. Wyszczególnienie Sektor publiczny Sektor prywatny a razem własność własność b w tym śmiertelnych ogółem ogółem prywatna c w tym ciężkich państwowa komunalna mieszana krajowa zagraniczna mieszana OGÓŁEM a 28 916 12 883 14 627 1 406 65 291 44 205 17 824 3 262 b 102 77 23 2 342 294 28 20 c 98 49 44 5 527 434 73 20 w tym: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo a 486 478 8-1 008 921 80 7 i rybactwo b 3 3 - - 16 15 1 - c 3 3 - - 9 9 - - Górnictwo i wydobywanie a 2 317 1 996 4 317 858 297 31 530 b 15 15 - - 11 1 5 5 c 15 14-1 9 6-3 Przetwórstwo przemysłowe a 1 444 988 26 430 30 290 18 628 10 123 1 539 b 4 3-1 69 60 6 3 c 4 2-2 226 177 43 6 Wytwarzanie i zaopatrywanie a 833 341 212 280 367 216 25 126 w energię elektryczną, gaz, parę b 6 5-1 2 1-1 wodną, gorącą wodę i powietrze c 7 6-1 12 5 5 2 do układów klimatyzacyjnych Budownictwo a 480 336 125 19 8 618 7 659 651 308 b 2 2 - - 110 102 6 2 c 3 2 1-129 118 7 4 Handel i naprawy a 182 142 6 34 11 640 7 094 4 399 147 b 1 1 - - 40 36 4 - c - - - - 52 46 6 - Transport i gospodarka a 3 638 2 427 1 114 97 2 910 2 129 673 108 magazynowa b 9 6 3-54 46 2 6 c 14 10 4-35 30 4 1 Administracja publiczna i obrona a 4 267 2 573 1 694-17 17 - - narodowa; obowiązkowe b 33 31 2 - - - - - zabezpieczenia społeczne c 7 6 1-1 1 - - Edukacja a 4 503 875 3 628-187 185 2 - b 8 2 6-1 1 - - c 16 3 13-1 1 - - Opieka zdrowotna i pomoc a 7 199 1 714 5 459 26 627 530 75 22 społeczna b 7 2 5-1 1 - - c 11-11 - 7 7 - - *) Według Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007. Źródło : Dane statystyczne GUS Departament Pracy, Monitoring Rynku Pracy Wypadki przy pracy w 2010r marzec 2011. 12

3. RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE WYPŁACANE PRZEZ ZUS 13

14

Renty wypłacane przez ZUS Liczba rencistów TABL. 3 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY OGÓŁEM I RENTY WYPADKOWE WYPŁACANE PRZEZ ZUS W LATACH 2009-2010 Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Przeciętna miesięczna liczba rencistów*) w tys. Przeciętna miesięczna wypłata renty**) w zł. renty z tytułu niezdolności 2009 1 288,3 1 184,23 do pracy ogółem 2010 1 228,3 1 261,35 a 95,3 106,5 w tym: renty z tytułu niezdolności 2009 221,2 2 243,18 do pracy wypadkowe 2010 214,7 2 367,72 a 97,1 105,6 *) Bez osób, które obok świadczenia pracowniczego mają również prawo do świadczenia rolniczego **) Łącznie z emeryturą, w przypadku zbiegu uprawnień 15

Renty wypłacane przez ZUS Liczba rencistów TABL. 4 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE WYPŁACANE PRZEZ ZUS W 2010 R. Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe Przeciętna miesięczna liczba rencistów*) w tys. OGÓŁEM 214,7 renty z tytułu wypadku przy pracy 91,5 renty z tytułu wypadku w drodze do lub z pracy**) 14,8 renty z tytułu choroby zawodowej 108,4 *) Bez osób, które obok świadczenia pracowniczego mają również prawo do świadczenia rolniczego **) Dotyczy tylko rent przyznanych na skutek wypadku w drodze do lub z pracy, który miał miejsce przed 2003 r. Rys. 1 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych wypłacanych przez ZUS w 2010 r. 50,5 % 6,9 % 42,6 % Przyczyna przyznania renty wypadki przy pracy wypadki w drodze do lub z pracy choroby zawodowe 16

4. RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE PRZEZ ZUS W 2010 ROKU 17

Renty wypadkowe Okoliczności powstania niezdolności TABL. 5 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W LATACH 2009 2010 WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM*) 2009 2 750 2 009 741 2010 2 282 1 721 561 a 83,0 85,7 75,7 z tego z tytułu: wypadków przy pracy 2009 1 843 1 588 255 2010 1 583 1 351 232 a 85,9 85,1 91,0 chorób zawodowych 2009 907 421 486 2010 699 370 329 a 77,1 87,9 67,7 *) Ponadto: w 2009 r. przyznano 6 rent z tytułu niezdolności do pracy powstałej na skutek wypadków w drodze do lub z pracy, które zaistniały jeszcze w 2002 r. (tj. przed wejściem od 1 stycznia 2003 r. nowej ustawy wypadkowej); natomiast w 2010 r. przyznano 10 rent z tego tytułu. Rys. 2 Struktura rent wypadkowych według okoliczności powstania niezdolności do pracy w latach 2009-2010 2009 2010 33,0 % 30,6 % 67,0 % 69,4 % Okoliczności powstania niezdolności do pracy wypadki przy pracy choroby zawodowe 19

Renty wypadkowe Okoliczności powstania niezdolności TABL. 6 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I PŁCI RENCISTÓW Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 z tego: wypadki przy pracy 69,4 78,5 41,4 choroby zawodowe 30,6 21,5 58,6 TABL. 7 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem Mężczyźni w % ogółem Kobiety OGÓŁEM 100,0 75,4 24,6 z tego: wypadki przy pracy 100,0 85,3 14,7 choroby zawodowe 100,0 52,9 47,1 20

Renty wypadkowe Stopień niezdolności TABL. 8 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W LATACH 2009 2010 WEDŁUG STOPNIA TEJ NIEZDOLNOŚCI I OKOLICZNOŚCI JEJ POWSTANIA Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM*) 2009 2 750 93 410 2 247 2010 2 282 66 324 1 892 a 83,0 71,0 79,0 84,2 z tego z tytułu: wypadków przy pracy 2009 1 843 86 360 1 397 2010 1 583 59 269 1 255 a 85,9 68,6 74,7 89,8 chorób zawodowych 2009 907 7 50 850 2010 699 7 55 637 a 77,1 100,0 110,0 74,9 *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. 21

Renty wypadkowe Stopień niezdolności TABL. 9 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI JEJ POWSTANIA I STOPNIA TEJ NIEZDOLNOŚCI Stopień niezdolności do pracy Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 100,0 z tego: wypadki przy pracy 69,4 89,4 83,0 66,3 choroby zawodowe 30,6 10,6 17,0 33,7 TABL. 10 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG STOPNIA TEJ NIEZDOLNOŚCI I OKOLICZNOŚCI JEJ POWSTANIA Stopień niezdolności do pracy Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy w % ogółem OGÓŁEM 100,0 2,9 14,2 82,9 z tego: wypadki przy pracy 100,0 3,7 17,0 79,3 choroby zawodowe 100,0 1,0 7,9 91,1 22

Renty wypadkowe Stopień niezdolności Rys. 3 Struktura rent wypadkowych przyznanych w 2010 r. według stopnia niezdolności do pracy i okoliczności jej powstania całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji 14,2 % choroby zawodowe 10,6 % 82,9 % 2,9% wypadki przy pracy 89,4 % całkowita niezdolność do pracy 2,9 % choroby zawodowe 17,0 % 82,9 % 14,2% wypadki przy pracy 83,0 % częściowa niezdolność do pracy 2,9 % 14,2 % 82,9% choroby zawodowe 33,7% wypadki przy pracy 66,3 % Stopień niezdolności do pracy 32,1 % 85,8 % 59,8 11,8 % całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy 23

Renty wypadkowe Okres przyznania rent TABL. 11 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W LATACH 2009-2010 WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW, OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY I OKRESU TRWANIA NIEZDOLNOŚCI Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM*) 2009 2 750 2 009 741 2010 2 282 1 721 561 a 83,0 85,7 75,7 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 2009 2 415 1 779 636 2010 2 013 1 521 492 a 83,4 85,5 77,4 trwałej 2009 335 230 105 2010 269 200 69 a 80,3 87,0 65,7 w związku z: wypadkiem przy pracy 2009 1 843 1 588 255 2010 1 583 1 351 232 a 85,9 85,1 91,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 2009 1 771 1 520 251 2010 1 522 1 295 227 a 85,9 85,2 90,4 trwałej 2009 72 68 4 2010 61 56 5 a 84,7 82,4 125,0 chorobą zawodową 2009 907 421 486 2010 699 370 329 a 77,1 87,9 67,7 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 2009 644 259 385 2010 491 226 265 a 76,2 87,3 68,8 trwałej 2009 263 162 101 2010 208 144 64 a 79,1 88,9 63,4 *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. 24

Renty wypadkowe Okres przyznania rent TABL. 12 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI, OKRESU TRWANIA NIEZDOLNOŚCI ORAZ PŁCI RENCISTÓW Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 88,2 88,4 87,7 trwałej 11,8 11,6 12,3 w związku z: wypadkiem przy pracy 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 96,1 95,9 97,8 trwałej 3,9 4,1 2,2 chorobą zawodową 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 70,2 61,1 80,5 trwałej 29,8 38,9 19,5 25

Renty wypadkowe Okres przyznania rent Rys. 4 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych przyznanych w 2010 r. według okoliczności powstania niezdolności i okresu przyznania rent 88,2% ogółem 11,8 % 96,1 % wypadki przy pracy choroby zawodowe 70,2 % 3,9 % 29,8 % Renty z tytułu niezdolności do pracy okresowe stałe 26

TABL. 13 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG WIEKU I PŁCI RENCISTÓW Renty wypadkowe Wiek i płeć Wiek Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 19 lat i mniej 0,3 0,4 0,2 20 24 2,1 2,5 0,7 25 29 5,2 6,2 2,1 30 34 6,6 7,7 3,2 35 39 7,5 8,4 4,8 40 44 8,4 8,8 7,0 45 49 11,2 11,6 10,0 50 54 21,7 17,9 33,3 55 59 22,5 21,5 25,7 60 64 8,7 8,4 9,6 65 lat i więcej 5,8 6,6 3,4 TABL. 14 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG PŁCI I WIEKU RENCISTÓW Wiek Ogółem Mężczyźni w % ogółem Kobiety OGÓŁEM 100,0 75,4 24,6 19 lat i mniej 100,0 87,5 12,5 20 24 100,0 91,7 8,3 25 29 100,0 89,8 10,2 30 34 100,0 88,1 11,9 35 39 100,0 84,2 15,8 40 44 100,0 79,6 20,4 45 49 100,0 78,0 22,0 50 54 100,0 62,2 37,8 55 59 100,0 72,0 28,0 60 64 100,0 72,9 27,1 65 lat i więcej 100,0 85,6 14,4 27

Renty wypadkowe Wiek i okoliczności powstania niezdolności TABL. 15 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG WIEKU RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Wiek Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy choroba zawodowa w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 19 lat i mniej 0,3 0,5-20 24 2,1 3,0-25 29 5,2 7,3 0,4 30 34 6,6 9,2 0,9 35 39 7,5 10,5 0,6 40 44 8,4 11,2 1,9 45 49 11,2 13,4 6,1 50 54 21,7 20,3 24,9 55 59 22,5 18,3 32,2 60 64 8,7 5,2 16,6 65 lat i więcej 5,8 1,1 16,4 TABL. 16 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I WIEKU RENCISTÓW Wiek Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy choroba zawodowa w % ogółem OGÓŁEM 100,0 69,4 30,6 19 lat i mniej 100,0 100,0-20 24 100,0 100,0-25 29 100,0 97,5 2,5 30 34 100,0 96,0 4,0 35 39 100,0 97,7 2,3 40 44 100,0 93,2 6,8 45 49 100,0 83,1 16,9 50 54 100,0 64,8 35,2 55 59 100,0 56,2 43,8 60 64 100,0 41,7 58,3 65 lat i więcej 100,0 12,9 87,1 28

Renty wypadkowe Wiek i płeć Rys. 5 Struktura osób, którym w 2010 r. przyznano rentę z tytułu niezdolności do pracy wypadkową według płci i wieku wiek 65 lat i więcej 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 19 lat i mniej j -40-30 -20-10 0 10 20 30 40 % mężczyźni kobiety 29

Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej TABL. 17 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM*) 2 282 1 721 561 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 67 63 4 Górnictwo i wydobywanie 161 160 1 Przetwórstwo przemysłowe 709 578 131 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 19 19 - gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność 15 13 2 związana z rekultywacją Budownictwo 438 432 6 Handel i naprawy 183 123 60 Transport i gospodarka magazynowa 183 171 12 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 17 13 4 Informacja i komunikacja 6 4 2 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 8 3 5 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 4 3 1 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 22 15 7 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 50 36 14 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia 17 11 6 społeczne Edukacja 223 34 189 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 127 30 97 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 13 6 7 Pozostała działalność usługowa 20 7 13 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. 30

Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej TABL. 18 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ Wyszczególnienie Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy choroba pracy zawodowa OGÓŁEM*) 2 282 1 583 699 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 67 45 22 Górnictwo i wydobywanie 161 58 103 Przetwórstwo przemysłowe 709 500 209 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 19 16 3 gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność 15 15 - związana z rekultywacją Budownictwo 438 409 29 Handel i naprawy 183 175 8 Transport i gospodarka magazynowa 183 170 13 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 17 17 - Informacja i komunikacja 6 4 2 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 8 7 1 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 4 4 - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 22 17 5 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 50 47 3 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe 17 13 4 zabezpieczenia społeczne Edukacja 223 24 199 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 127 40 87 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 13 11 2 Pozostała działalność usługowa 20 11 9 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. 31

Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej TABL. 19 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Wyszczególnienie Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe Ogółem w odsetkach na 1000 pracujących**) OGÓŁEM*) 2 282 100,0 0,195 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 67 2,9 0,558 Górnictwo i wydobywanie 161 7,0 0,932 Przetwórstwo przemysłowe 709 31,1 0,287 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 19 0,8 0,119 gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność 15 0,7 0,107 związana z rekultywacją Budownictwo 438 19,2 0,484 Handel i naprawy 183 8,0 0,082 Transport i gospodarka magazynowa 183 8,0 0,263 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 17 0,7 0,064 Informacja i komunikacja 6 0,3 0,024 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 8 0,3 0,024 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 4 0,2 0,020 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 22 1,0 0,043 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 50 2,2 0,120 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe 17 0,7 0,027 zabezpieczenia społeczne Edukacja 223 9,8 0,206 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 127 5,6 0,166 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 13 0,6 0,086 Pozostała działalność usługowa 20 0,9 0,093 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. **) poza rolnictwem indywidualnym. 32

Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej Rys. 6 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych przyznanych w 2010 r według sekcji gospodarki narodowej 39,6% 2,9% 19,2% 6,9% 5,6% 9,8% 8,0% 8,0% Sekcje gospodarki narodowej rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł*) budownictwo handel i naprawy transport i gospodarka magazynowa edukacja opieka zdrowotna i pomoc społeczna pozostałe sekcje *) przemysł: górnictwo i wydobywanie; przetwórstwo przemysłowe; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją. 33

Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej Rys. 7 Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2010 r. według wybranych sekcji gospodarki narodowej w przeliczeniu na 1000 pracujących*) rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0,558 przemysł**) 0,308 budownictwo 0,484 handel i naprawy 0,082 transport i gospodarka magazynowa 0,263 działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 0,064 informacja i komunikacja 0,024 działalność finansowa i ubezpieczeniowa 0,024 działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,020 administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 0,027 edukacja 0,206 opieka zdrowotna i pomoc społeczna 0,166 * )poza rolnictwem indywidualnym **) przemysł: górnictwo i wydobywanie; przetwórstwo przemysłowe; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 34

Renty wypadkowe Zawody i specjalności TABL. 20 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI ORAZ ZAWODÓW I SPECJALNOŚCI POSZKODOWANYCH Zawody i specjalności Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy choroba zawodowa OGÓŁEM*) 2 282 1 583 699 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze - - - Kierownicy dużych i średnich organizacji 17 13 4 Kierownicy małych zakładów pracy 52 48 4 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 21 14 7 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 35 14 21 Specjaliści szkolnictwa 237 7 230 Pozostali specjaliści 15 12 3 Średni personel techniczny 64 42 22 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 32 9 23 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 5 2 3 Pracownicy pozostałych specjalności 27 23 4 Pracownicy obsługi biurowej 41 37 4 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 7 3 4 Pracownicy usług osobistych i ochrony 46 33 13 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 67 60 7 Rolnicy 11 11 - Ogrodnicy 4 4 - Leśnicy i rybacy 27 14 13 Górnicy i robotnicy budowlani 394 291 103 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 381 282 99 Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów 28 17 11 galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 152 116 36 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 70 49 21 Operatorzy i monterzy maszyn 103 83 20 Kierowcy i operatorzy pojazdów 218 200 18 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 80 68 12 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 8 7 1 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie 139 123 16 i transporcie uczniowie 1 1 - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. 35

Renty wypadkowe Zawody i specjalności TABL. 21 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG ZAWODÓW I SPECJALNOŚCI POSZKODOWANYCH ORAZ OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Zawody i specjalności Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy w odsetkach choroba zawodowa OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze - - - Kierownicy dużych i średnich organizacji 0,7 0,8 0,6 Kierownicy małych zakładów pracy 2,3 3,0 0,6 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,9 0,9 1,0 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 1,5 0,9 3,0 Specjaliści szkolnictwa 10,4 0,4 32,9 Pozostali specjaliści 0,7 0,8 0,4 Średni personel techniczny 2,8 2,7 3,1 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 1,4 0,6 3,3 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 0,2 0,1 0,4 Pracownicy pozostałych specjalności 1,2 1,5 0,6 Pracownicy obsługi biurowej 1,8 2,3 0,6 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 0,3 0,2 0,6 Pracownicy usług osobistych i ochrony 2,0 2,1 1,8 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 2,9 3,8 1,0 Rolnicy 0,5 0,7 - Ogrodnicy 0,2 0,2 - Leśnicy i rybacy 1,2 0,9 1,8 Górnicy i robotnicy budowlani 17,3 18,4 14,7 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 16,7 17,8 14,2 Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów 1,2 1,1 1,6 galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 6,7 7,3 5,2 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 3,1 3,1 3,0 Operatorzy i monterzy maszyn 4,5 5,2 2,9 Kierowcy i operatorzy pojazdów 9,6 12,6 2,6 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 3,5 4,3 1,7 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 0,3 0,4 0,1 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie 6,1 7,8 2,3 i transporcie uczniowie 0,0 0,1-36

Renty wypadkowe Województwa TABL. 22 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG WOJEWÓDZTW W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJACYCH Województwa Ogółem Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe w odsetkach na 1000 pracujących**) OGÓŁEM*) 2 282 100,0 0,195 Dolnośląskie 168 7,4 0,179 Kujawsko-pomorskie 173 7,6 0,294 Lubelskie 138 6,0 0,278 Lubuskie 95 4,2 0,320 Łódzkie 141 6,2 0,183 Małopolskie 144 6,3 0,148 Mazowieckie 264 11,6 0,133 Opolskie 18 0,8 0,066 Podkarpackie 90 3,9 0,167 Podlaskie 26 1,1 0,093 Pomorskie 112 4,9 0,161 Śląskie 419 18,4 0,268 Świętokrzyskie 42 1,8 0,131 Warmińsko-mazurskie 50 2,2 0,138 Wielkopolskie 333 14,6 0,290 Zachodniopomorskie 69 3,0 0,141 *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 19. **) poza rolnictwem indywidualnym. 37

Renty wypadkowe Województwa Rys. 8 Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2010 r. według województw w przeliczeniu na 1000 pracujących*) Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Małopolskie Podkarpackie poniżej 0,070 (1)** 0,070 0,150 (6) 0,150 0,230 (4) 0,230 0,310 (4) 0,310 i więcej (1) *) poza rolnictwem indywidualnym **) liczba województw 38

Renty wypadkowe Województwa Rys. 9 Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2010 r. według województw i okoliczności powstania niezdolności do pracy Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Małopolskie Podkarpackie Okoliczności powstania niezdolności do pracy wypadki przy pracy choroby zawodowe 39

Renty wypadkowe Staż pracy TABL. 23 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG STAŻU PRACY I PŁCI RENCISTÓW Staż *) w latach Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 5 lat i mniej 8,8 10,3 4,3 6 10 7,0 7,8 4,5 11 15 9,2 9,8 7,5 16 20 8,9 9,2 8,2 21 25 10,6 10,6 10,7 26 30 16,0 15,2 18,5 31 35 19,5 16,0 29,9 36 lat i więcej 20,0 21,1 16,4 Przeciętny staż 24,9 24,2 26,9 TABL. 24 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG PŁCI I STAŻU PRACY RENCISTÓW Staż *) w latach Ogółem Mężczyźni w % ogółem Kobiety OGÓŁEM 100,0 75,4 24,6 5 lat i mniej 100,0 88,1 11,9 6 10 100,0 84,3 15,7 11 15 100,0 80,0 20,0 16 20 100,0 77,5 22,5 21 25 100,0 75,2 24,8 26 30 100,0 71,6 28,4 31 35 100,0 62,2 37,8 36 lat i więcej 100,0 79,8 20,2 *) Staż pracy zawiera staż składkowy i nieskładkowy ( bez stażu hipotetycznego ) Przeciętny staż liczony z pełnej liczby miesięcy składkowych i nieskładkowych 40

Renty wypadkowe Staż pracy TABL. 25 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG STAŻU PRACY RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Staż *) w latach Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy choroba pracy zawodowa w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 5 lat i mniej 8,8 12,6 0,1 6 10 7,0 9,7 0,7 11 15 9,2 12,5 1,7 16 20 8,9 11,6 3,0 21 25 10,6 12,8 5,6 26 30 16,0 14,5 19,6 31 35 19,5 13,6 32,8 36 lat i więcej 20,0 12,7 36,5 Przeciętny staż 24,9 21,3 33,0 TABL. 26 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2010 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I STAŻU PRACY RENCISTÓW Staż *) w latach Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy choroba pracy zawodowa w % ogółem OGÓŁEM 100,0 69,4 30,6 5 lat i mniej 100,0 99,5 0,5 6 10 100,0 96,9 3,1 11 15 100,0 94,3 5,7 16 20 100,0 89,7 10,3 21 25 100,0 83,9 16,1 26 30 100,0 62,6 37,4 31 35 100,0 48,4 51,6 36 lat i więcej 100,0 44,1 55,9 *) Staż pracy zawiera staż składkowy i nieskładkowy ( bez stażu hipotetycznego ) Przeciętny staż liczony z pełnej liczby miesięcy składkowych i nieskładkowych 41

Renty wypadkowe Staż pracy Rys. 10 Struktura według stażu *) pracy i płci osób, którym przyznano rentę z tytułu niezdolności do pracy wypadkową w 2010 r. staż 36 lat i więcej 31--35 26--30 21--25 16--20 11--15 6--10 5 lat i mniej -35-30 -25-20 -15-10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35 % mężczyżni kobiety *) staż pracy bez stażu hipotetycznego Rys. 11 Struktura stażu pracy osób, którym przyznano renty wypadkowe w 2010 r. Staż pracy ogółem 76,7 % 7,4 % 15,9 % okresy składkowe okresy nieskładkowe staż hipotetyczny 42

Renty z tytułu wypadków przy pracy Wydarzenia powodujące wypadek TABL. 27 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG WYDARZEŃ BĘDĄCYCH ODCHYLENIEM OD STANU NORMALNEGO*), POWODUJĄCYCH WYPADKI I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ. wydarzenia będące odchyleniem od stanu normalnego: Wyszczególnienie Ogółem Odchylenie związane z elektrycznością, pożar, wybuch Wyrzut wyciek, emisja substancji szkodliwych Uszkodzenie, rozerwanie, pęknięcie ześlizgnięcie, upadek, załamanie się czynnika materialnego Utrata kontroli nad: maszyną środkami transportu, transportowanym ładunkiem, narzędziem, obiektem, zwierzęciem Poślizgnięcie, potknięcie się, upadek osoby Ruch ciała związany z wysiłkiem fizycznym (prowadzący na ogół do urazu wewnętrznego) Pozostałe Brak danych OGÓŁEM 1 583 31 29 319 354 504 159 99 88 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 45-1 14 4 12 8 3 3 i rybactwo Górnictwo i wydobywanie 58 8 5 10 11 13 5 5 1 Przetwórstwo przemysłowe 500 11 11 91 148 134 48 24 33 Wytwarzanie i zaopatrywanie w 16 1-2 5 7 1 - - energię elektryczną gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie 15 - - 7 5 1 1-1 ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 409 5 3 110 64 170 27 14 16 Handel i naprawy 175 2 1 27 47 45 26 17 10 Transport i gospodarka 170 1 3 32 46 43 19 13 13 magazynowa Działalność związana 17 - - 1 3 7 4 2 - zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Informacja i komunikacja 4 - - 1-2 - 1 - Działalność finansowa 7 - - - - 3-4 - i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą 4 - - 1-3 - - - rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, 17-2 3 4 2 2 2 2 naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług 47 1 1 8 6 21 1 6 3 administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona 13 1-2 1 5 3-1 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 24 1 1 2 3 9 4 1 3 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 40 - - 7 1 14 10 7 1 Działalność związana z kulturą, 11 - - - 1 9 - - 1 rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa 11-1 1 5 4 - - - Gospodarstwa domowe zatrudniające - - - - - - - - - pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - - - - - - - *) Klasyfikacja wydarzeń będących odchyleniem od stanu normalnego na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 269 poz. 2672 z 2004 r.). 43

Renty z tytułu wypadków przy pracy Wydarzenia powodujące wypadek TABL. 28 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG WYDARZEŃ POWODUJĄCYCH URAZ*) I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ wydarzenia powodujące uraz: Wyszczególnienie Ogółem Kontakt z prądem elektrycznym, temperaturą, niebezpiecznymi substancjami i preparatami chemicznymi Tonięcie, zakopanie, zamknięcie Zderzenie z / uderzenie w nieruchomy obiekt Uderzenie przez obiekt w ruchu Kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym Uwięzienie, zmiażdżenie Pozostałe Brak danych OGÓŁEM 1 583 43 21 372 416 155 134 379 63 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 45 1-6 18 2 4 13 1 i rybactwo Górnictwo i wydobywanie 58 5 6 15 17 1 3 10 1 Przetwórstwo przemysłowe 500 19 6 83 120 70 85 100 17 Wytwarzanie i zaopatrywanie w 16 1 1 5 1 2 2 4 - energię elektryczną gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie 15-2 2 8-2 1 - ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 409 8 2 127 94 48 16 91 23 Handel i naprawy 175 4 1 40 51 13 9 53 4 Transport i gospodarka 170 2 2 48 61 7 7 34 9 Magazynowa Działalność związana 17 - - 4 4 - - 9 - zakwaterowaniem i usługami Gastronomicznymi Informacja i komunikacja 4 - - 1-1 - 2 - Działalność finansowa 7 - - 1 2 - - 3 1 i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą 4 - - 2 - - - 2 - rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, 17 - - 3 6 1 2 5 - naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług 47 - - 15 13 4-13 2 administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona 13 - - 2 3 2-5 1 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 24 1-7 6 1-8 1 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 40-1 9 6 3-18 3 Działalność związana z kulturą, 11 - - 1 4-1 5 - rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa 11 2-1 2-3 3 - Gospodarstwa domowe zatrudniające - - - - - - - - - pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - - - - - - - *) Klasyfikacja wydarzeń powodujących uraz na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 269 poz. 2672 z 2004 r.). 44

Renty z tytułu wypadków przy pracy Sekcje gospodarki narodowej TABL. 29 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Wyszczególnienie Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy Ogółem w odsetkach na 1000 pracujących*) OGÓŁEM*) 1 583 100,0 0,135 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 45 2,8 0,375 Górnictwo i wydobywanie 58 3,7 0,336 Przetwórstwo przemysłowe 500 31,6 0,203 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę 16 1,0 0,101 wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz 15 0,9 0,107 działalność związana z rekultywacją Budownictwo 409 25,8 0,452 Handel i naprawy 175 11,1 0,079 Transport i gospodarka magazynowa 170 10,7 0,244 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 17 1,1 0,064 Informacja i komunikacja 4 0,3 0,016 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 7 0,4 0,021 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 4 0,3 0,020 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 17 1,1 0,034 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 47 3,0 0,113 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe 13 0,8 0,020 zabezpieczenia społeczne Edukacja 24 1,5 0,022 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 40 2,5 0,052 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 11 0,7 0,073 Pozostała działalność usługowa 11 0,7 0,051 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) poza rolnictwem indywidualnym. 45

Renty z tytułu wypadków przy pracy Sekcje gospodarki narodowej Rys. 12 Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy przyznane w 2010 r. według wybranych sekcji gospodarki narodowej w przeliczeniu na na 1000 pracujących*) rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0,375 przemysł**) 0,200 budownictwo 0,452 handel i naprawy 0,079 transport i gospodarka magazynowa 0,244 działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 0,064 informacja i komunikacja 0,016 działalność finansowa i ubezpieczeniowa 0,021 działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,020 administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 0,020 edukacja 0,022 opieka zdrowotna i pomoc społeczna 0,052 * )poza rolnictwem indywidualnym **) przemysł: górnictwo i wydobywanie; przetwórstwo przemysłowe; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 46

Renty z tytułu wypadków przy pracy Grupy chorobowe TABL. 30 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2010R.WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I PŁCI RENCISTÓW Grupy chorobowe Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM 1 583 1 351 232 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki 1 051 921 130 działania czynników zewnętrznych Choroby układu kostno-stawowego, 89 62 27 mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu nerwowego 62 45 17 Choroby oka i przydatków oka 56 52 4 Choroby układu krążenia 36 33 3 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 28 20 8 Brak danych 241 203 38 TABL. 31 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZYZNANYCH W 2010 R. PRZY PRACY WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I PŁCI RENCISTÓW Grupy chorobowe Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki 66,4 68,2 56,0 działania czynników zewnętrznych Choroby układu kostno-stawowego, 5,6 4,6 11,6 mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu nerwowego 3,9 3,3 7,3 Choroby oka i przydatków oka 3,5 3,8 1,7 Choroby układu krążenia 2,3 2,4 1,3 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 1,8 1,5 3,4 Brak danych 15,2 15,0 16,4 *) Grupy chorobowe według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja X. 47

Renty z tytułu wypadków przy pracy Grupy chorobowe TABL. 32 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2010R. WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I STOPNIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY Grupy chorobowe Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 1 583 59 269 1 255 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki 1 051 42 178 831 działania czynników zewnętrznych Choroby układu kostno-stawowego, 89 1 12 76 mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu nerwowego 62 2 13 47 Choroby oka i przydatków oka 56 1 3 52 Choroby układu krążenia 36-8 28 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia 28 2 6 20 zachowania Brak danych 241 9 44 188 TABL. 33 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANYCH W 2010R. WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I STOPNIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY Grupy chorobowe Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy całkowita niezdolność do pracy w % ogółem częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 100,0 3,7 17,0 79,3 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych 100,0 4,0 16,9 79,1 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 100,0 1,1 13,5 85,4 Choroby układu nerwowego 100,0 3,2 21,0 75,8 Choroby oka i przydatków oka 100,0 1,8 5,4 92,8 Choroby układu krążenia 100,0-22,2 77,8 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 100,0 7,1 21,4 71,5 Brak danych 100,0 3,7 18,3 78,0 *) Grupy chorobowe według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja X. 48

Renty z tytułu wypadków przy pracy Grupy chorobowe Rys. 13 Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy przyznane w latach 2009-2010 według wybranych grup chorobowych Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych 1051 1152 choroby ukłądu kostnostawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 89 102 choroby układu nerwowego 62 67 choroby oka i przydatków oka 39 56 choroby układu krążenia 36 38 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 28 22 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 liczba rent 2009 2010 49

Renty z tytułu wypadków przy pracy Województwa TABL. 34 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2010 R. WEDŁUG WOJEWÓDZTW W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Województwa Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy Ogółem w odsetkach na 1000 pracujących*) OGÓŁEM 1 583 100,0 0,135 Dolnośląskie 117 7,4 0,124 Kujawsko-pomorskie 139 8,8 0,236 Lubelskie 92 5,8 0,185 Lubuskie 80 5,1 0,270 Łódzkie 110 6,9 0,143 Małopolskie 66 4,2 0,068 Mazowieckie 207 13,1 0,104 Opolskie 14 0,9 0,051 Podkarpackie 73 4,6 0,136 Podlaskie 22 1,4 0,079 Pomorskie 92 5,8 0,132 Śląskie 229 14,5 0,147 Świętokrzyskie 31 1,9 0,097 Warmińsko-mazurskie 42 2,6 0,116 Wielkopolskie 221 14,0 0,193 Zachodniopomorskie 48 3,0 0,098 *) poza rolnictwem indywidualnym 50

Renty z tytułu wypadków przy pracy Województwa Rys. 14 Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy przyznane w 2010r. według województw w przeliczeniu na 1000 pracujących*) Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Małopolskie Podkarpackie poniżej 0,060 (1)** 0,060 0,130 (7) 0,130 0,200 (6) 0,200 0,270 (1) 0,270 i więcej (1) *) poza rolnictwem indywidualnym **) liczba województw 51

Renty z tytułu chorób zawodowych Płeć TABL. 35 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ CHOROBĄ ZAWODOWĄ PRZYZNANE W 2010R. WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I RODZAJU CHORÓB* Choroby zawodowe Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM 699 370 329 Zatrucia ostre albo przewlekłe 7 7 - Gorączka metaliczna 2 2 - Pylice płuc 121 114 7 Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu 14 11 3 Zapalenie oskrzeli 10 8 2 Astma oskrzelowa 11 6 5 Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych 1 1 - Ostre uogólnione reakcje alergiczne 4 1 3 Byssinoza - - - Beryloza 7 7 - Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych 6 5 1 Alergiczny nieżyt nosa 3 3 - Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym 2-2 Przedziurawienie przegrody nosa - - - Choroby narządu głosu 250 37 213 Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego 1-1 Nowotwory złośliwe 34 34 - Choroby skóry 21 5 16 Choroby układu ruchu 30 11 19 Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego 24 1 23 Uszkodzenia słuchu 81 75 6 Zespół wibracyjny 19 17 2 Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego 2 1 1 Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia - - - Choroby układu wzrokowego 8 7 1 Choroby zakaźne 41 17 24 *) Choroby zawodowe zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. (Dz. U. 2002 r. nr 132 poz. 1115, z późn. zm.) 52

Renty z tytułu chorób zawodowych Płeć TABL. 36 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ CHOROBĄ ZAWODOWĄ PRZYZNANYCH W 2010R. WEDŁUG RODZAJU CHORÓB* I PŁCI RENCISTÓW Choroby zawodowe Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 Zatrucia ostre albo przewlekłe 1,0 1,9 - Gorączka metaliczna 0,3 0,5 - Pylice płuc 17,3 30,8 2,1 Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu 2,0 3,0 0,9 Zapalenie oskrzeli 1,4 2,1 0,6 Astma oskrzelowa 1,6 1,6 1,5 Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych 0,1 0,3 - Ostre uogólnione reakcje alergiczne 0,6 0,3 0,9 Byssinoza - - - Beryloza 1,0 1,9 - Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych 0,9 1,3 0,3 Alergiczny nieżyt nosa 0,4 0,8 - Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym 0,3-0,6 Przedziurawienie przegrody nosa - - - Choroby narządu głosu 35,8 10,0 64,8 Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego 0,1-0,3 Nowotwory złośliwe 4,9 9,2 - Choroby skóry 3,0 1,3 4,9 Choroby układu ruchu 4,3 3,0 5,8 Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego 3,4 0,3 7,0 Uszkodzenia słuchu 11,6 20,3 1,8 Zespół wibracyjny 2,7 4,6 0,6 Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego 0,3 0,3 0,3 Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia - - - Choroby układu wzrokowego 1,1 1,9 0,3 Choroby zakaźne 5,9 4,6 7,3 *) Choroby zawodowe zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. (Dz. U. 2002 r. nr 132 poz. 1115, z późn. zm.) 53

Renty z tytułu chorób zawodowych Płeć Rys. 15 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową przyznanych w 2010r. według rodzaju chorób i płci rencistów choroby narządu głosu uszkodzenia słuchu choroby zakaźne choroby skóry astma oskrzelowa pylice płuc choroby układu ruchu nowotwory złośliwe zespół wibracyjny pozostałe 10,0% 20,3% 4,6% 1,3% 1,6% 30,8% 3,0% 9,2% 4,6% 14,6% 1,8% 7,3% 4,9% 1,5% 2,1% 5,8% - 0,6% 11,2% 64,8% mężczyźni kobiety 54

Renty z tytułu chorób zawodowych Rodzaje chorób Rys. 16 Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową przyznane w latach 2009-2010 według rodzaju chorób choroby narządu głosu uszkodzenia słuchu choroby zakaźne 41 50 81 122 250 442 choroby skóry astma oskrzelowa 11 16 21 29 pylice płuc choroby układu ruchu nowotwory złośliwe zespół wibracyjny pozostałe 30 37 34 23 19 24 89 91 75 121 0 125 250 375 500 2009 2010 liczba rent 55