l. 2. 3. 4. Projektowana regulacja stanowić będzie transpozycję postanowień dyrektywy 20 l 0/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków do krajowego porządku prawnego. Przedmiotowa dyrektywa stanowi przekształconą wersję dyrektywy 2002/91/WE, która została implementowana do polskiego porządku prawnego w 2009 r. poprzez nowelizację ustawy - Prawo budowlane. Celem dyrektywy jest poprawa efektywności energetycznej budynków poprzez rozszerzenie i udoskonalenie systemu certyfikacji energetycznej budynków oraz kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji. Ponadto dyrektywa wpisuje się w postanowienia pakietu klimatyczno energetycznego w zakresie osiągnięcia unijnego celu zmniejszenia zużycia energii o 20% w odniesieniu do prognoz na rok 2020 oraz osiągnięcia redukcji emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do roku 1990. Miernikiem pozwalającym na ocenę osiągnięcia pierwszego z ww. celów będzie zmiana wskaźnika rocznego zapotrzebowania budynków na energię pierwotną, wyrażona w kwh/m2/rok, natomiast w przypadku zmniejszenia łączniej emisji dwutlenku węgla w Polsce miernikiem będzie zmiana rocznej emisji dwutlenku węgla, uwzględniana w świadectwie charakterystyki enegrtycznej, w ton/rok. Poprawa charakterystyki energetycznej budynków w perspektywie długofalowej wpłynie również na zmniejszenie wykorzystania paliw kopalnych na potrzeby związane z użytkowaniem budynków. strategie rozwoju 5. Regulacja nie wprowadza dodatkowych rozwiązań poza wymaganymi przepisami dyrektywy, jednakże w projekcie przewiduje się wdrożenie fakulatywnego przepisu dyrektywy (art. 12 ust. 6 w zakresie wyłączenia niektórych kategorii budynków z obowiązku sporządzania i przekazywania świadectwa charakterystyki energetycznej). 6. Rekomendowanym rozwiązaniem jest uchwalenie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, której celem będzie promocja poprawy charakterystyki energetycznej budynków poprzez udoskonalenie istniejącego systemu oceny energetycznej budynków, funkcjonującego w oparciu o przepisy uchylanej ustawy- Prawo budowlane oraz określenie wymagań w zakresie charakterystyki energetycznej budynków. Efektem tych działań ma być ograniczenie zużycia energii w budynkach, ochrona środowiska naturalnego i zasobów oraz rozwój nowoczesnych technologii w budownictwie i instalacjach z nim związanych. Projektowane rozwiązania są neutralne lub nieznaczne z punktu widzenia dodatkowych obciążeń dla przedsiębiorców oraz obciążeń w administracji. 7. Postanowienia dyrektywy nie przewidują pozalegislacyjnej opcji wdrażania jej postanowień. Przez wzgląd na szeroki zakres oraz spójność regulacji, stworzenie nowej ustawy jest bardziej zasadne niż nowelizacja obowiązujących przepisów. Rozwiązaniem optymalnym jest stworzenie spójnego systemu oceny energetycznej budynków, który pozwoli na sukcesywne wdrażanie polityki oszczędnego gospodarowania energią, co przyniesie znaczące oszczędności w całym sektorze budownictwa, który wskazywany jest jako najbardziej energochłonny. Dotychczasowe działania pozalegislacyjne m.in. program informacyjny "Dom przyjazny" nie przyniosły zadowalających efektów. Natomiast system powszechnej certyfikacji energetycznej budynków, w którym potencjalni nabywcy i najemcy budynków lub ich części otrzymają właściwe informacje dotyczące charakterystyki energetycznej i praktyczne rady na temat poprawy tej charakterystyki powinien przyczynić się do działań prooszczędnościowych i proefektywnościowych, podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych produktów związanych z energią (urządzenia AGD, źródła światła, samochody).
8. _ywne in~ p il!~~~f{!,ęgąt~wne in minus).......~ -::=:.':}':-;,:::;:::::;: :';d:::;;h~(,t.'f: ::.-:~ ~ w mln PLN Główne obciążenie fmansowe, które generować będzie koszty po stronie budżetu państwa oraz budżetu jednostek samorządu terytorialnego, związane jest z wdrożeniem art. 12 ust. l b dyrektywy 20 l 0/31/UE, zgodnie z którym obowiązkiem sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej zostaną obj ę te budynki zajmowane przez władze publiczne i często odwiedzane przez ludność, o powierzchni powyżej 500 m 2, a od 2015 r. powierzchnia ta wyniesie 250m 2 W związku z wprowadzeniem ww. wymogu celem zilustrowania kosztów, jakie będą musiały ponieść poszczególne jednostki sektora fmansów publicznych przyjęto następujące założenia do określenia kosztów. Jako koszt świadectwa przyjęto: 2zllm 2. Koszt przyjęto na podstawie ofert publikowanych przez osoby posiadające uprawnienia do sporządzania świadectw oraz na podstawie dostępnych kalkulatorów w Internecie. Jako, że liczba budynków zajmowanych przez władze publiczne na szczeblu centralnym i terenowym (urzędy centralne, urz ę dy wojewódzkie), dla których sporządza się świadectwo wynosi w przybliżeniu 446 (w tym dla 58 budynków brak danych powierzchniowych), a ich łączna powierzchnia użytkowa wynosi ok. 990.880 m2, łączny koszt sporządzenia świadectw wyniesie ok. 1.982.000 zł. Przy założeniu, że do dnia 9 lipca 2015 r. należy sporządzić świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków zajmowanych przez władze publiczne o powierzchni użytkowej powyżej 500 m 2, to poniesione koszty na ten cel w okresie od momentu wejścia w życie niniejszej ustawy do 9 lipca 2015 r. wyniosą 1.932.898 zł. Z kolei po 9 lipca, gdy próg500m2 zostanie obniżony do 250m 2 oraz założymy, że w poprzednim okresie sporządzono świadectwa dla budynków o pow. uż. powyżej 500m2, koszt ten wyniesie 48.865 zł. W odniesieniu do budżetu jednostek samorządu terytorialnego z zebranych danych wynika, że koszt wykonania świadectw dla budynków zajmowanych przez władze publiczne w woj. podkarpackim wyniesie: 398.345 zł, a w woj. małopolskim: 934.810 zł. Koszt ten jest orientacyjny, g dyż zebrane informacje dotyczyły np. powierzchni zabudowy a nie powierzchni użytkowej. Przy założeniu, że do dnia 9 lipca 2015 r. należy sporządzić świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków zajmowanych przez władze publiczne o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, to poniesione koszty na ten cel w okresie od momentu wejści a w życie niniejszej ustawy do 9 lipca 2015 r. wyniosą dla woj. podkarpackiego 367.552 zł, a dla woj. małopolskie g o 890.961 zł. Z kolei po 9 lipca 2015 r., gdy próg 500 m2 zostanie obniżony do 250 m2 oraz zakładając, że w poprzednim okresie sporządzono świadectwa dla budynków o pow. uż. po wy żej 500 m2, koszt ten wyniesie odpowiednio: 30.793 zł oraz 43.850 zł. Uśredniając, dla 16 województw te wydatki wyniosą : od dnia wejścia w życie ustawy do 9 lipca 2015 r. : 10.068.099 zł, a po 9 lipca 2012 r. :597.143 zł. Należy zaznaczyć, że koszty te są orientacyjne, gdyż jest to średnia dla dwóch województw przemnożona przez liczbę całkowitą wszystkich województw. W przypadku uzyskania większej liczby danych dotyczącej pozostałych województw, projekt ustawy zostanie uzupełniony o te obliczenia. Ponadto skutki fmansowe dla budżetu państwa wynikające z ustawy o charakterystyce energetycznej budynków po jej uchwaleniu, będą realizowane w ramach limitu wydatków przewidzianych we właściwej części budżetowej w ustawie budżetowej. Zapewnienie wydawania świadectw charakterystyki energetycznej dla budynków zajmowanych przez jednostki sektora fmansów publicznych oraz wykonywanie zalece ń zawartych w tych dokumentach powinno mieć pozytywny wpływ na administrowanie tymi budynkami oraz wykonywanie zadań wynikających z ustawy o efektywności energetycznej oraz dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. W ww. przepisach ustanowiono wzorcową rolę sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej oraz wskazano zadania mające na celu uzyskanie oszczędności związanych z zużyciem energii w budynkach, m.in. zapewnienie poddawania renowacji, od dnia l stycznia 2014 r., 3 % całkowitej powierzchni ogrzewanych lub chłodzony ch budynków administracji rządowej.
9. Grupa społeczna Liczebność grupy Korzyści (finansowe) Koszty (finansowe) Małe i średnie Pozostałe przedsiębiorstwa Obywatele Inne grupy (np. rolnicy, górnicy, itp.) Koszty i korzyści pozafinansowe: Żadna z grup społecznych nie poniesie dodatkowych, w stosunku do obecnie funkcjonujących, kosztów związanych z procesem inwestorskim. Szacuje się, że możliwe będzie zwiększenie kosztu uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku o maksymalnie 20% z powodu rozszerzenia jego zakresu merytorycznego. Jednakże większa konkurencja w zakresie usług związanych z sporządzanim świadectw charakterystyki energetycznej budynków powinna wpłynąć na obniżenie ich cen. Obecnie koszt sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego waha się od ok. l 00 do 350 zł, dla budynkujednorodzinnego od 300 do 1000 zł, a wielorodzinnego: od 500 zł do 5000 zł, w zależności od powierzchni użytkowej budynku, jego wyposażenia technicznego, dostępności aktualnej dokumentacji technicznobudowlanej. W związku z tym, że koszt sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego waha się od 100 do 350 zł, a w pierwszym kwartale 2012 r. przeciętna dla całego kraju cena l m 2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania wynosiła 4130 zł, można obliczyć, że koszt wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego stanowi od 2,4 do 8 % wartości l m 2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. Przykładowo, w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej równej 50 m 2, koszt świadectwa będzie wynosić od 0.05 % do O, 17 % wartości całego lokalu mieszkalnego. Natomiast w przypadku budynku wielorodzinnego o powierzchni 5000m 2 oddawanego do użytku, koszt świadectwa wyniesie od 0,02-0,2 % wattości budynku. Cena l m 2 budynku jednorodzinnego o powierzchni użytkowej 160m 2 wynosi od 2900 zł (w woj. podkarpackim) do 3500 zł w Warszawie. Zatem koszt sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego w woj. podkarpackim będzie stanowił od 0,06-0,2%, a w Warszawie od 0,05 - O, 18% wartości budynku. W związku ze zniesieniem egzaminu w wyniku którego uzyskuje się uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków oraz umożliwieniem sporządzania tych dokumentów przez osoby z tytułem zawodowym inżyniera przewiduje się zwiększenie liczby osób sporządzających świadectwa charaktrerystyki energetycznej. Wzrośnie również zapotrzebowanie na świadectwa, w związku z objęciem obowiązkiem wykonywania świadectw budynków zajmowanych przez władze publiczne. Obecnie w wyniku złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu oraz ukończenia odpowiednich studiów podyplomowych uprawnienia uzyskało blisko 9800 osób. Ponadto prawo do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej mają osoby posiadające uprawnienia budowlane, tj. co najmniej 126000 osób (liczba członków izb zawodowych). Nie przewiduje się tworzenia dodatkowych zachęt fmansowych mając na uwadze istniejące programy dotyczące poprawy efektywności energetycznej budynków (środki Funduszu Termomodernizacji, NFOŚiGW)
10. W związku z koniecznością wdrożenia obowiązku, który ma na celu zapewnienie publicznej dostępności regularnie aktualizowanych list wykwalifikowanych lub akredytowanych ekspertów (art. 17 dyrektywy 2010/31/UE) zostanie stworzony centralny rejestr, który zawierać będzie aktualizowane listy osób posiadających uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, wykaz świadectw, protokołów z kontroli oraz rejestr budynków zajmowanych przez władze publiczne. Wdrożenie rejestru realizowane będzie z wykorzystaniem środków z umowy grantu Funduszu Powierniczego "Global Environment Facility" (Projekt Efektywności Energetycznej) między Rzeczpospolitą Polską a Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju, a koszt jaki poniesie budżet państwa będzie związany wyłącznie z obsługą i serwisem programu i będzie on wynosił ok. 30 000 zł rocznie. W odniesieniu do stworzenia centralnego rejestru, należy podkreślić, że usprawni on wyszukiwanie osób posiadających uprawnienia, pozwoli na sprawną weryfikację świadectw oraz protokołów z przeprowadzonych kontroli (zapewnienie wdrożenia art. 18 dyrektywy 20 l 0/31/UE). Ponadto rejestr będzie służył celom statystycznym i sprawozdawczym związanym z poprawą efektywności energetycznej sektora publicznego. 11. [ii~jt(yj~jdil'red"if~...: u ~ - - 12. 0 TAK D zmniejszenie liczby dokumentów D zmniejszenie liczby procedur D skrócenie czasu D inne Oakie?) Kal1.'1llacjalkomentarz: Proponowane jest zniesienie obowiązku kontroli kotłów o efektywnej nominalnej wydajności powyżej 20 kw użytkowanych co najmniej 15 lat. Obowiązek ten jest obecnie nałożony na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego na mocy art. 62, ust. l b ustawy Prawo budowlane. Ponadto, prowadzony będzie jeden wspólny centralny rejestr zawierający: wykaz osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, w tym osób, które będą uprawnione do kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji, wykaz świadectw charakterystyki energetycznej, wykaz protokołów z przeprowadzonych kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji, rejestr budynków zajmowanych przez władze publiczne. Ponadto przewiduje się likwidacje 0 zwiększenie liczby dokumentów D zwiększenie liczby procedur D wydłużenie czasu D inne Oakie?) Kalkulacja/komentarz: Uchwalenie i wejście w życie projektowanej regulacji wprowadzi dodatkowe obciążenie dla budżetu panstwa polegające na obowiązkowej certyfikacji energetycznej budynków o powierzchni użytkowej powyżej 500 m 2 (od lipca 2015 r. o powierzchni użytkowej powyżej 250 m 2 ) zajmowanych przez władze publiczne. Ponadto dokument świadectwa charakterystyki energetycznej będzie powiększony o zalecenia dotyczące optymalnej pod względem kosztów lub opłacalnej ekonomicznie poprawy charakterystyki energetycznej budynku, co wpłynie na jego większy koszt. 13.
14. 15. W krajach będących członkami Unii Europejskiej dokonano zmian legislacyjnych pod kątem wdrożenia postanowień dyrektywy 2002/91 /WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która wprowadziła obowiązek oceny energetycznej budynków. Jako że obecna dyrektywa uszczegóławia postanowienia poprzedniej, osiągnięcie jej celów jest możliwe tylko poprzez dokonanie odpowiednich zmian legislacyjnych. W krajach pozaunijnych, np. w Australii realizowany jest Krajowy Plan Efektywności Energetycznej, którego założenia są zbliżone do celów dyrektywy (podniesienie wymagań ochrony cieplnej budynków, obowiązek certyfikacji budynków komercyjnych, kampanie informacyjne). Podobnie w Japonii, w myśl przepisów ustawy o poszanowaniu energii, budynki komercyjne oraz mieszkalne poddane są obowiązkowi przedkładania raportów dot. efektywności energetycznej. W załączniku przedstawiono sposób implementacji wybranych wymogów dyrektywy 2010/31 /UE w niektórych krajach UE. Przewidywany termin opublikowania ustawy o charakterystyce enregtycznej budynków: I kwartał 2013 r. Przewidywany termin wejścia w życie ustawy: lipiec 2013 r. 16. Ewaluacja efektów będzie następować sukcesywnie. Samo udoskonalenie systemu certyfikacji budynków może nie wystarczyć do osiągnięcia zamierzonych celów dyrektywy. Niezbędna ku temu jest zmiana świadomości społecznej. Pierwsze efekty będą możliwe do oszacowania po dwóch latach funkcjonowania systemu. Miernikiem pozwalającym na oszacowanie efektów wprowadzonej regulacji będzie jednostkowe zapotrzebowanie budynku lub części budynku na energię pierwotną i końcową. Czynnikiem pośrednim stymulującym efektywność energetyczna będzie podtrzymany system oceny energetycznej budynków, natomiast czynnik bezpośredni będą stanowiły wymagania szczegółowe określone w przepisach techniczno-budowlanych, które zawierają wymagania odnośnie do zużycia energii przez budynki nowobudowane. Prognozowana roczna oszczędność energii pierwotnej w całym sektorze objętym regulacją będzie wynosiła 1151 mln kwh/rok. Zatem oszczędności z tego tytułu będą znaczące, zarówno ilościowo w zakresie ograniczenia zapotrzebowania na energię, jak również kosztowo dla poszczególnych konsumentów w postaci zaoszczędzonych kilkudziesięciu złotych rocznie z każdego m 2 ogrzewanej powierzchni. 17. 18. Agnieszka Topolewska, tej. (22)6618183, mail: atopolewska@transport.gov.pl Janusz Żbik, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej