ZAŁĄCZNIK do uchwały Nr IV /26 /2015 Rady Miejskiej w Janowcu Wielkopolskim z dnia 27 lutego 2015 r. SPRWOZDANIE za 2014 r. Z PROGRAMU WSPIERANIA RODZINY W GMINIE JANOWIEC WIELKOPOLSKI na lata 2012-2014, przyjętego uchwałą Nr XV/109/2012 Rady Miejskiej w janowcu Wielkopolskim w dniu 28 września 2012 r. Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013r., poz.135 tj. z późn.zm.) nałożono na gminy nowe obowiązki w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej nad dziećmi, które pozbawione są prawidłowo funkcjonującej władzy rodzicielskiej. W dniu 28 września 2012 r. został uchwalony program Pomocy Wspierania Rodziny w gminie Janowiec Wielkopolski na lata 2012-2014. Celem głównym programu było stworzenie optymalnych warunków dzieci w środowisku rodziny biologicznej oraz wspierania rodzin dysfunkcyjnych w prawidłowym wypełnianiu obowiązków opiekuńczo- wychowawczych w gminie Janowiec Wielkopolski. Program Wspierania Rodziny w Gminie Janowiec Wielkopolski na lata 2012-2014 służył realizacji gminnej polityki rodzinnej. Zadania z zakresu wspierania rodziny, zostały powierzone do realizacji Miejsko- Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Janowcu Wielkopolskim i były wykonywane przez pracowników socjalnych i asystenta rodziny. Działania na rzecz dziecka i rodziny realizują również instytucje takie jak: Urząd Miejski w Janowcu Wielkopolskim, który zajmuje się przyznawaniem i wypłacaniem stypendiów. Wsparciem psychologicznym i przeciwdziałaniem problemom dotyczącym nadużywania alkoholu zajmuje się w gminie Janowiec Wielkopolski Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W zakresie profilaktyki i opieki zdrowotnej pomoc świadczy placówka służby zdrowia natomiast działalność edukacyjnowychowawczą, organizowanie wypoczynku oraz wsparcie psychologiczno- pedagogiczne dla rodziców i dzieci świadczą placówki oświatowo- wychowawcze z terenu gminy Janowiec Wielkopolski. W gminie działa jedna świetlica środowiskowa w Brudzyniu, która organizuje zajęcia pozaszkolne oraz czas wolny dzieciom z rodzin wykluczonych społecznie. Działania podejmowane przez pracowników socjalnych koncentrowały się przede wszystkim na diagnozowaniu i analizowaniu sytuacji rodzin z problemami opiekuńczo - wychowawczymi, ustalaniu przyczyn występującego w nich kryzysu, a także wnioskowaniu do kierownika Ośrodka o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny. Udzielana pomoc przez pracowników socjalnych miała na celu zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny oraz wzmocnienie jej w wypełnianych przez nią funkcjach
(opiekuńczej, wychowawczej, ekonomicznej, socjalizacyjnej, kulturowej) i była realizowana w ramach prowadzonej pracy socjalnej. Program wspierania rodziny w 2014r. oparty był na prowadzeniu działalności profilaktycznej na rzecz rodziny w tym: realizacja programów profilaktycznych w szkołach z zakresu uzależnień, wspieranie i propagowanie idei wolontariatu włączanie się dzieci i młodzieży w ogólnopolskie zbiórki żywności. W publicznym gimnazjum prowadzone były zajęcia psychoedukacyjne dotyczące cyberprzemocy, a także prowadzone były warsztaty przez pedagoga pt.: Mój stosunek do samego siebie i innych. Natomiast kadra pedagogiczna wzięła udział w szkoleniu na temat: Skuteczne metody wychowawcze oraz w szkoleniu na temat Agresja oraz przemoc wewnątrzrodzinna i wewnątrzszkolna wpływ na przystosowanie psychiczne i społeczne dzieci i młodzieży zorganizowane przez Kujawsko- Pomorskie Centrum Edukacyjne. Szkoła Podstawowa w Janowcu Wielkopolskim przeprowadziła warsztaty terapeutyczne dla rodziców z cyklu Dziecko i rodzic to jedność, dotyczące komunikacji w rodzinie, najczęstszych błędów popełnianych przez dobrych rodziców, pt. Wychowywać to kochać i wymagać. Placówka prowadziła współpracę z osobami i instytucjami szczególnie zajmującymi się wspieraniem dzieci i rodzin (psycholog, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Żninie) w ciągu całego roku. Ponadto pedagog szkolny prowadził konsultacje i porady w zakresie wspierania rodzin w trudnych sytuacjach wychowawczych i kryzysowych w rodzinie. Na terenie gminy Janowiec Wielkopolski działa punkt konsultacyjny, który prowadził poradnictwo psychologiczne i terapię dla osób uzależnionych i współuzależnionych. Terapeuta udzielił 240 porad, a psycholog 315 porad, zarówno dzieciom jak i dorosłym. W szkołach w 2014 r. dożywianiem zostało objętych 149 dzieci, które skorzystały z jednego gorącego posiłku. Rodzinom, których dochód nie przekraczał kryterium dochodowego zgodnie z ustawą o pomocy społecznej Urząd Miejski w Janowcu Wielkopolskim udzielał pomocy dzieciom w formie stypendiów i wyprawek szkolnych. W 2014 r. ze stypendiów skorzystało 289 dzieci a z wyprawek szkolnych 105 dzieci. Pomocą w formie usług opiekuńczych objętych przez tut. Ośrodek pomocy społecznej było 28 osób. Troje dzieci korzystało z pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych (rehabilitacyjnych) i jedno dziecko z specjalistycznych psychiatrycznych usług opiekuńczych. W 2014 r. jednej rodzinie z uwagi na trudności opiekuńczo- wychowawcze Sąd Rejonowy w Żninie ograniczył władzę rodzicielską i przydzielił asystenta rodziny.
Realizując zadania określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej od 3 czerwca 2013 roku w M-G Ośrodku Pomocy Społecznej w Janowcu Wielkopolskim został zatrudniony asystent rodziny. Praca asystenta koncentrowała się przede wszystkim na poszukiwaniu rozwiązań trudnej sytuacji życiowej rodzin, w których są dzieci. Głównym celem asystentury było podniesienie umiejętności opiekuńczo wychowawczych rodziny, umiejętności prowadzenia gospodarstwa domowego, radzenia sobie z problemami dnia codziennego. Rodzinie może zostać przydzielony asystent rodziny, tylko za jej zgodą. W tym kontekście asystenturę należy rozumieć jako formę wsparcia, a nie przymusu. W 2014 roku asystent rodziny pracował z 13 rodzinami, w których było 66 osób, w tym: 24 osoby dorosłe i 42 dzieci. W wieku do 6 lat było 18 dzieci, natomiast powyżej 6 roku życia do ukończenia szkoły podstawowej 9, a uczęszczających do gimnazjum 7. Ośmioro dzieci jest w wieku powyżej 16 roku życia. We wszystkich rodzinach występowały problemy opiekuńczo wychowawcze, w szczególności: nieumiejętność panowania nad emocjami, brak wyuczonych pozytywnych wzorców wychowawczych, duży dystans uczuciowy w stosunku do dzieci, bezrobocie. W niektórych rodzinach zauważono skłonności do picia alkoholu, konflikt pomiędzy małżonkami, przemoc w rodzinie, niepełnosprawność. Charakterystykę rodzin objętych wsparciem rodziny przedstawia tabela nr 1. Tabela nr 1. Rodziny objęte wsparciem asystenta rodziny. Rodziny objęte wsparciem asystenta rodziny Rodzina Liczba Liczba Liczba dzieci w Liczba dzieci Liczba dzieci Dominujący problem dzieci dzieci w wieku powyżej uczęszcza- powyżej 16 w rodzinie/ problemy w wieku do 6 7 lat do jących do roku życia współwystępujące rodzinie lat ukończenia gimnazjum nie szkoły uczęszczają- Obydwoje rodzice Samotna matka, podstawowej cych do gimnazjum ojciec tak nie 4 3 1 - - bezradność w sprawach domowego / nieumiejętność panowania nad emocjami, brak wyuczonych pozytywnych wzorców wychowawczych, duży dystans uczuciowy w stosunku do dzieci, bezrobocie, wielodzietność
tak nie 4 2 2 - - bezradność w sprawach domowego /bezrobocie, konflikt pomiędzy rodzicami, wielodzietność tak nie 3 1-1 1 bezradność w sprawach domowego /bezrobocie, wielodzietność, tak nie 1 1 - - - bezradność w sprawach domowego, alkoholizm, brak pozytywnych wzorców osobowych; nie tak 3-2 1 - bezradność w sprawach domowego, tak nie 7 1-1 5 bezradność w sprawach domowego, przemoc w rodzinie; tak nie 3-1 1 1 bezradność w sprawach domowego, wielodzietność; alkoholizm, brak więzi rodzinnych nie tak 1 1 - - - bezradność w sprawach domowego, niepełnosprawność tak nie 2 2 - - - bezradność w sprawach domowego, niepełnosprawność tak nie 2 2 - - - bezradność w sprawach domowego, tak nie 3 1 1 1 - bezradność w sprawach domowego, tak nie 2 2 - - - bezradność w sprawach domowego, niepełnosprawność
tak nie 7 2 2 2 1 bezradność w sprawach domowego, Razem 11 2 42 18 9 7 8 W okresie styczeń grudzień 2014 r. asystent złożył 418 wizyt w środowiskach wymagających wsparcia. Ponadto: 1. Opracował 39 planów pracy z rodziną przy aktywnym udziale jej członków i współpracy pracownika socjalnego. Głównym ich założeniem było podniesienie poziomu umiejętności i prowadzenia gospodarstwa domowego, poprawa sytuacji materialnej i mieszkaniowej oraz polepszenie wyników szkolnych dzieci; 2. W rodzinach z problemem alkoholowym prowadził profilaktyczną działalność informacyjną i edukacyjną w zakresie wzmocnienia rodziny, która przeżywa trudności w wypełnianiu funkcji. Wsparciem tym zostały objęte 4 osoby przy czym ich sytuacja związana z uzależnieniem nie uległa zmianie; 3. Wszystkim współpracującym z rodzinom udzielił pomocy w zakresie poprawy sytuacji bytowej, a w szczególności w zdobyciu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego. Wskazywał, jak sprawnie można wykonywać obowiązki domowe; doradzał w jaki sposób zarządzać środkami finansowymi; pomagał w codziennej organizacji dnia rodziny; informował jak działają urzędy, placówki wspierające rodziny i dzieci; wyjaśniał w jaki sposób należy wypełnić dokumenty oraz załatwić sprawy urzędowe wykorzystując własne usprawnienia i możliwości; wskazywał jak ubiegać się o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty; 4. Z dwoma rodzinami współpracował w zakresie pomagania w wyszukiwaniu ofert wynajmu mieszkania. Zadania nie zostały zrealizowane i przeniesione na kolejny rok; 5. Motywował rodziny do większego zaangażowania w opiece nad dziećmi i zadbania o stronę estetyczną mieszkania; 6. Rodzinom pomagał w rozwiązywaniu problemów opiekuńczo - wychowawczych z dziećmi; 7. Wskazywał sposoby wspólnego spędzania czasu z rodziną, doradzał jak wychowywać i opiekować się dziećmi;
8. Współpracował ze szkołami w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych - ośmioro dzieci; 9. Współpracował z przedszkolem samorządowym w ramach poprawienia frekwencji dzieci; 10. Pomagał przy odrabianiu lekcji, wyrównywaniu zaległości w nauce i przygotowaniu do sprawdzianów szkolnych; 11. Współpracował z jednostkami, organizacjami i innymi podmiotami oraz osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny, m.in. z kuratorami, z pedagogiem i psychologiem zatrudnionymi w Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Żninie, pracownikami socjalnymi Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu Wielkopolskim, wychowawcą Świetlicy Środowiskowej, Powiatowym Urzędem Pracy, nauczycielami i pedagogiem Szkoły Podstawowej i Gimnazjalnej; 12. Trzem osobom udzielił pomocy w poszukiwaniu pracy, motywował ich do poszukiwania, pomagał w pisaniu cv dwie osoby pozyskały pracę; 13. Podejmował działania interwencyjne i zaradcze w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci; 14. Dokonał okresowych ocen sytuacji rodziny; 15. Prowadził dokumentację obejmującą: kartę informacji o rodzinie, kartę wizyt w rodzinie, okresową ocenę rodziny, plan pracy z rodziną, zawiadomienie o objęciu asystenturą, dokument zawierający wyrażenie zgody na objęcie rodziny wsparciem przez asystenta rodziny. W 2014 r. asystent rodziny brał udział w trzech konferencjach: 1. Konferencja Rodzina w pracy socjalnej 2. Konferencja Zaburzenia odżywiania wśród dzieci i młodzieży. 3. Konferencja Rodzina jest najważniejsza Ponadto brał udział w kursie kwalifikacyjnym Asystent rodziny organizowanym przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu. Koszty wynagrodzenia osoby zatrudnionej na stanowisku asystenta rodziny w 2014 roku pokrywane były z dwóch źródeł: - środków własnych Gminy Janowiec Wielkopolski w wys.10.686,08 zł, - w formie dotacji otrzymanej w ramach ogłoszonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej Resortowego programu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na rok 2014 Asystent rodziny w wys. 17.275,00 zł. Łącznie na wynagrodzenie asystenta rodziny wydatkowano kwotę 27.961,08 zł.
Z informacji uzyskanych z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Żninie z terenu gminy Janowiec Wielkopolski aktualnie ośmioro dzieci przebywa w rodzinach zastępczych, z czego: a) 5 dzieci w rodzinach zastępczych niezawodowych, b) 3 dzieci w rodzinach zastępczych spokrewnionych, Jedno dziecko umieszczono w placówce opiekuńczo- wychowawczej. Zgodnie z wejściem ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Gmina Janowiec Wielkopolski jako właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dzieci przed umieszczeniem ich w pieczy zastępczej zobowiązana jest do ponoszenia wydatków na ich utrzymanie. Aktualnie czworo dzieci umieszczonych jest w pieczy zastępczej i jedno dziecko umieszczone jest w placówce opiekuńczo wychowawczej za, które gmina ponosi odpłatność w następujących wysokościach: 1) 10% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w pierwszym roku pobytu w pieczy zastępczej; 2) 30% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w drugim roku jego pobytu w pieczy zastępczej; 3) 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w trzecim roku i następnych latach jego pobytu w pieczy zastępczej. W roku pobytu dzieci tj. za okres od stycznia 2014 r. do grudnia 2014 r. gmina poniosła odpłatność w wysokości 23.291,65 zł. Miejsko- Gminny ośrodek Pomocy Społecznej w Janowcu Wielkopolskim sporządził dwa sprawozdania z zakresu wspierania rodziny: 1. Sprawozdanie - asystent rodziny 2014 r. 2. Sprawozdanie rzeczowo finansowe z wykonania przez gminę zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w okresie od 1.01.2014 r. do 30.06.2014 r. i w okresie od 1.07.2014 r.do 31.12.2014 r. Pracowni socjalni Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu Wielkopolskim we współpracy z asystentem rodziny na bieżąco monitorują sytuację dzieci z rodzin zagrożonych kryzysem lub przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych. Współpracują w tym zakresie z pedagogami szkolnymi, pracownikami służby zdrowia, policją kuratorami sądowymi i przedstawicielami innych instytucji, które mają kontakt z rodziną oraz z zespołem interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Potrzeby związane z realizacją zadań. Mając na uwadze potrzeby związane z realizacją zadań z zakresu wspierania rodziny opracowany został Program Wspierania Rodziny w Gminie janowiec Wielkopolski, który zakłada tworzenie warunków poprawy życia rodzin w gminie Janowiec Wielkopolski. Zawarte w programie propozycje były realizowane w 2014 roku w toku bieżącej pracy poszczególnych jednostek. 1. Położenie głównego nacisku na utrzymanie dzieci w ich naturalnym środowisku: wzmocnienie działań profilaktycznych: doskonalenie metod pracy z rodziną, realizowanie różnych form pomocy rodzinie. 2. Dalsza współpraca pomiędzy instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz dziecka i rodziny ( szkoły, przedszkola, Komisariat Policji, Sąd). 3. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych asystenta rodziny poprzez udział w szkoleniach, konferencjach. 4. Konieczność zabezpieczenia środków finansowych na pokrycie wydatków związanych z opieką i wychowaniem dzieci w pieczy zastępczej i placówce opiekuńczo- wychowawczej, które jest zadaniem własnym gminy. Wskazane jest również podejmowanie działań przede wszystkim profilaktycznych i wspomagających. W celu osiągnięcia zamierzonych efektów konieczne jest dalsze interdyscyplinarne współdziałanie wielu służb i organizacji działających na rzecz rodziny i dzieci, bowiem wyłącznie praca zespołowa stanowić będzie pełne i kompleksowe wsparcie.