Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe

IV Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe. Zakresy wartości referencyjnych dla badania morfologicznego krwi dorosłych zwierząt 2. Zakresy wartości referencyjnych dla badania biochemicznego surowicy dla dorosłych zwierząt 3. Tablice przeliczeniowe jednostek tradycyjnych na jednostki układu SI dla wartości biochemicznych oznaczanych w surowicy 4. Zakresy wartości referencyjnych dla badania morfologicznego krwi dorosłych zwierząt wyrażone w jednostkach układu SI 5. Zakresy wartości referencyjnych dla badania biochemicznego krwi dorosłych zwierząt wyrażone w jednostkach układu SI 6. Zmiany związane z wiekiem obserwowane w wynikach badania biochemicznego surowicy u psów rasy beagle w ciągu pierwszego roku życia 7. Zmiany w zakresach wartości referencyjnych dla badania biochemicznego związane z wiekiem pacjenta: psy rasy beagle w wieku od 3 do 4 lat 8. Zmiany w zakresach wartości referencyjnych dla badania morfologicznego związane z wiekiem pacjenta: psy rasy beagle w wieku od 3 do 4 lat 9. Zmiany we wskaźnikach czerwonokrwinkowych obserwowane podczas ciąży u suk rasy beagle, spaniel bretoński i labrador retriver. Wartości referencyjne dla badania morfologicznego krwi zdrowych psów rosnących rasy beagle od urodzenia do 8 tygodnia życia. Wartości referencyjne dla badania morfologicznego krwi zdrowych kociąt rosnących od urodzenia do 7 tygodnia życia 2. Prawidłowe wartości biochemiczne wskaźników chorób wątroby i dróg żółciowych u młodych psów i kotów 3. Zmiany związane z wiekiem w wartościach oznaczanych w osoczu i w badaniu ogólnym moczu u młodych kotów 4. Erytrogram u źrebiąt do roku życia 5. Wartości koagulogramu u zdrowych koni 6. Leukogram u źrebiąt do roku życia 7. Frakcyjne wydalanie elektrolitów z moczem wyrażone w procentach u krów 8. Prawidłowe wartości procentowe frakcyjnego wydalania elektrolitów z moczem u zwierząt domowych

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 273 Tabela Zakresy wartości referencyjnych dla badania morfologicznego krwi dorosłych zwierząt* Oznaczenie Jednostki Psy Koty Konie Bydło Świnie Owce RBC Hemoglobina Ht MCV MCHC MCH RDW Płytki krwi MPV x 6 /µl % fl pg % x 5 /µl fl 5,4 7,8 3 9 37 54 62 74 32 36 22 27 2 5,6 4,3 6,7, 5,8,7 9 5 3 47 4 5 3 35 3 8 4 9 3 8 NO 6,4, 7 32 47 43 54 34 37 5 9 8 22 2,7 4,6 7,3 5,, 8 5 24 46 37 5 33 37 3 8 6 24 2 7,3 4,5 6,7 5, 8, 8 33 5 5 67 3 34 7 2 2 8 8, 5, 8 6 24 49 23 48 3 34 8 2 3 8 Fibrynogen Wskaźnik żółtaczki Białko osocza Retikulocyty jednostki x 3 /µl 4 6, 7,8 <8 3 6,2 8, <3 agr. punkt. 5 5 25 6, 8, 2 7,2 7, 8,5 5 6, 8, <7 5 6, 7,5 WBC Neutrofile pałeczkowate Neutrofile segmentowane Limfocyty Monocyty Eozynofile Bazofile 3 /µl 3 /µl 3 /µl 3 /µl 3 /µl 3 /µl 3 /µl 6, 7,,3 3,,5, 4,8,5,35,,25 <, 5,5 9,5,3 2,5 2,5,5 7,,85,5 <, 5,2 3,9, 2,2 7,4, 5,3,9,6 <,3 4, 2,,2,6 4, 2,5 7,5,3,8 2,4 <,2, 22, 3,2, 4,4 3,5,2 2,2,2 2,2 Rzadko 4, 2,, 5, 2, 9,,75,,75 Rzadko Z: Veterinary Teaching Hospital-University of Florida. RBC czerwone krwinki; Ht hematokryt; MCV średnia objętość krwinki czerwonej, MCHC średnie stężenie hemoglobiny w krwince; MCH średnia masa hemoglobiny w krwince; RDW szerokość rozkładu objętości krwinek czerwonych; WBC leukocyty; MPV średnia objętość płytki krwi; agr. retikulocyty agregatowe; punkt. retikulocyty punktowe. * Liczba płytek krwi określana jest elektronicznie u wszystkich gatunków poza kotem. Wartości referencyjne dla liczby płytek krwi psa liczone ręcznie wynoszą 2 5 5 /µl.

274 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela 2 Wartości referencyjne dla badania biochemicznego surowicy dla zwierząt dorosłych Oznaczenie Jednostki Psy Koty Konie Bydło Świnie Owce Amoniak ALP ALT AST Amylaza Luka anionowa 4 73 5 58 6 43 5 864 26 4 5 92 3 2 56 365 948 3 24 4 2 257 4 2 52 294 9 34 7 6 29 99 7 37 48 2 7 2 22 26 362 32 84 9 3 68 387 6 84 98 278 Kwasy żółciowe na czczo po posiłku Bilirubina (całkowita) Wapń CO 2 Chlorki <5,,3 9,,8 2 27 8 <2 <5,,2 7,4,5 5 25 6 25 <5,5 2,,6 3, 26 35 97 4 Zob. tekst,,3 7,9, 24 34 94 4,,2 8 2 8 26 5,,4,4 3 2 28 98 5 Cholesterol Cholinoesteraza Kortyzol (podstawowy) CK (CPK) Kreatynina Kwas foliowy 8 266 347 2269, 6,8 4 254,5,4 7,5 7,5 38 86 2,3 2,6 59 527,7,8 3,4 38 5 43 3 333,,9 87 254 44 228,7, 36 54, 2,7 5 4,2,9 GGT Glukoza Żelazo Lipaza Magnez Osmolalność mosm/kg 5 77 2 84 233 3 2,2 2, 29 35 2 58 2 65 233 83,5 3,5 292 356 9 25 76 27 74 29,3 2, 282 32 2 48 37 7 57 62,4 2,3 65 95 9 99 5 8 66 222 Fosfor nieorganiczny Potas Białko (całkowite) albuminy globuliny Sód SDH (SD) 2,4 6, 4,2 5,6 5,4 7, 2,5 3,6 2,4 4, 45 53 2,9 8,2 2,6 7,9 4, 5,3 5,7 7,9 2,3 3,4 2,6 4,5 5 58 3,9 7,7 2, 4,3 2,4 5,2 5,5 7,3 2,7 4,2 2, 3,8 36 42,9 5,8 4,6 9, 4, 5,3 5,9 7,7 2,7 4,3 2,5 4, 36 44 4,3 5,3 5,3 9,6 4,9 7, 7, 8,9,9 3,3 5,3 6,4 39 52 6 5, 7,3 4, 6, 6, 7,9 2,4 3,9 3,5 5,7 36 54 6 28 T 3 T 4 T 4 (wolne) TLI Triglicerydy Azot mocznika n n 85 25,2 3,,7 3,3 5 35 2 2 7 25 85 25,2 3, 4 8 33 4 44 2 26 4 26 8 24 8 3 Z: Veterinary Teaching Hospital-University of Florida, za zgodą. ALP fosfataza zasadowa; ALT aminotransferaza alaninowa; AST transaminaza asparaginianowa; CK kinaza kreatynowa; CPK fosfokinaza kreatynowa; GGT γ-glutamylotransferaza; SDH (SD) dehydrogenaza sorbitolowa; T 3 trijodotyronina; T 4 tyroksyna; TLI immunoreaktywność podobna do trypsyny.

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 275 Tabela 3 Sposób przeliczenia jednostek tradycyjnych na jednostki układu SI dla parametrów oznaczanych w badaniu biochemicznym surowicy Oznaczenie Jednostki tradycyjne Przelicznik Jednostki układu SI ACTH Albuminy Aminotransferazy (ALT, AST) Amoniak Amylaza Wodorowęglan Bilirubina (całkowita) Wapń CO 2 Chlorki Cholinoesteraza Cholesterol Kortyzol Kinaza kreatynowa (CK) Kreatynina Klirens kreatyniny Fibrynogen γ-glutamylotransferaza (GGT, γ-glutamylotranspeptydaza [GGTP]) Globuliny Glukoza Insulina Zdolność wiązania żelaza Żelazo (całkowite) Lipaza Magnez Magnez Osmolalność Fosfataza zasadowa (ALP) Fosfor nieorganiczny Potas Białko (całkowite) Sód T 4 ft 4 T 3 Triglicerydy Azot mocznika (BUN) Kwas moczowy Ksyloza Cynk pg/ml jednostki Somogyi ml/min µ mosm/kg n n,22,5872,85 7,,25,26 27,6 88,4,67,,55 7,75,79,79,5,4,323 2,87 2,87,54,,357,59,666,53 pmol/l nmol/l ml/s pmol/l µmol/kg nmol/l pmol/l nmol/l ACTH hormon adrenokortykotropowy; ALT aminotransferaza alaninowa; AST transaminaza asparaginianowa; T 4 tyroksyna; ft 4 wolna tyroksyna; T 3 trijodotyronina; BUN azot mocznika we krwi.

276 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela 4 Zakresy wartości referencyjnych dla badania morfologicznego krwi dorosłych zwierząt wyrażone w jednostkach układu SI Oznaczenie Jednostki Psy Koty Konie Bydło Świnie Owce RBC Hemoglobina Ht MCV MCHC MCH RDW Płytki krwi MPV 2 /l l/l fl pg % 9 /l fl 5,4 7,8 3 9,37,54 64 74 34 36 22 27 2 5 6 43 6,7, 5,8,7 9 5,3,47 4 5 3 35 3 8 4 9 3 8 NO 6,4, 7,32,47 43 54 34 37 5 9 8 22 27 4,6 7,3 5,, 8 5,24,46 37 5 33 37 3 8 6 24 2 73 4,5 6,7 5, 8, 8,33,5 5 67 3 34 7 2 2 8 8, 5, 8 6,24,49 23 48 3 34 8 2 3 8 Fibrynogen Wskaźnik żółtaczki Białko osocza Retikulocyty jednostki 3 /l 4 6 78 <8 3 62 8 3 agr. punkt. 5 5 25 6 8 2 7 2 7 85 5 6 8 <7 5 6 75 WBC Neutrofile pałeczkowate Neutrofile segmentowane Limfocyty Monocyty Eozynofile Bazofile 9 /l 9 /l 9 /l 9 /l 9 /l 9 /l 9 /l 6, 7,,3 3,,5, 4,8,5,35,,25 <, 5,5 9,5,3 2,5 2,5,5 7,,85,5 <, 5,2 3,9, 2,2 7,4, 5,3,9,6 <,3 4, 2,,2,6 4, 2,5 7,5,3,8 2,4 <,2, 22, 3,2, 4,4 3,5,2 2,2,2 2,2 Rzadko 4, 2,, 5, 2, 9,,75,,75 Rzadko RBC czerwone krwinki; Ht hematokryt; MCV średnia objętość krwinki czerwonej, MCHC średnie stężenie hemoglobiny w krwince; MCH średnia masa hemoglobiny w krwince; RDW szerokość rozkładu objętości krwinek czerwonych; WBC leukocyty; MPV średnia objętość płytki krwi; agr. retikulocyty agregatowe; punkt. retikulocyty punktowe.

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 277 Tabela 5 Wartości referencyjne dla badania biochemicznego surowicy wyrażone w jednostkach układu SI dla zwierząt dorosłych Oznaczenie Jednostki Psy Koty Konie Bydło Świnie Owce Amoniak ALP ALT AST Amylaza Luka anionowa 4 73 5 58 6 43 5 864 26 4 5 92 3 2 56 365 948 3 24 4 2 257 4 2 52 294 9 34 7 6 29 99 7 37 48 2 7 2 22 26 362 32 84 9 3 68 387 6 84 98 278 Kwasy żółciowe na czczo po posiłku Bilirubina (całkowita) Wapń CO 2 Chlorki <5,7 5, 2,25 2,7 2 27 8 <2 <,7 3,4,85 2,6 5 25 6 25 <5 9 36 2,65 3,25 26 35 97 4 Zob. tekst,7 5,,98 2,5 24 34 94 4,7 3,4 2 3 8 26 5,7 7 2,6 3,25 2 28 98 5 Cholesterol Cholinoesteraza Kortyzol (podstawowy) CK (CPK) Kreatynina 2,8 6,9 347 2269 28 88 4 254 44 24, 4,8 2 5 72 59 527 62 59,3 3,7 3 333 88 68 2,3 6,6 44 228 62 97,,4 88 239,3 3,6 6 68 GGT Glukoza Żelazo Lipaza Magnez Osmolalność mmol/kg 5 4,3 6,7 5 42 3 2,6, 29 35 2 3,2 6,7 2 42 83,7,7 292 356 9 25 4,2 7, 3 37,6, 282 32 2 48 2, 3,9 29,7, 3,6 5,2 6 36 2,8 4,4 3 4 Fosfor nieorganiczny Potas Białko (całkowite) albuminy globuliny Sód SDH (SD),8 2 4,2 5,6 54 7 25 36 24 4 45 53 3 8,8 2,6 4, 5,3 57 79 23 34 26 45 5 58 4 8,7,4 2,4 5,2 55 73 27 42 2 38 36 42 2 6,5 2,9 4, 5,3 59 77 27 43 25 4 36 44 4 5,7 3 4,9 7, 7 89 9 33 53 64 39 52 6,6 2,4 4, 6, 6 79 24 39 35 57 36 54 6 28 T 3 T 4 ft 4 (wolne) Triglicerydy Azot mocznika nmol/l pmol/dl,9,3,6 2,4,2 2,4,2,3 2,5 8,9,7,2,2 3,,8 2,7,,3 6,4,8,9,2,4,7,7,9,,5 4,3 9,3,2 3,6 9,3 2,86 8,6 6,4 ALP fosfataza zasadowa; ALT aminotransferaza alaninowa; AST transaminaza asparaginianowa; CK kinaza kreatynowa; CPK fosfokinaza kreatynowa; GGT γ-glutamylotransferaza; SDH (SD) dehydrogenaza sorbitolowa; T 3 trijodotyronina; T 4 tyroksyna; ft 4 wolna tyroksyna.

278 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela 6 Zmiany w parametrach biochemicznych surowicy u psów rasy beagle związane z wiekiem obserwowane podczas pierwszego roku życia Wiek 2 tygodnie 4 tygodnie 6 tygodni 8 tygodni 3 miesiące 6 miesięcy 9 miesięcy 2 miesięcy Płeć Samiec Samica Samiec Samica Samiec Samica Samiec Samica Samiec Samica Samiec Samica Samiec Samica Samiec Samica Parametry, których wartości zmieniają się szybko podczas pierwszych 2 tygodni życia Azot mocznika () Cholesterol () Triglicerydy () LDH () T 4 () Glukoza () GGT () Bilirubina () ALT () 24,7 (9,8)* 247, (37,9) 98, (42,) 86, (4,7) 9,9 (2,2) 32,8 (3,),8 (9,6),5 (,3) 9, (3,8) 24, (6,3) 233,3 (37,9) 97,8 (59,4) 86,9 (83,) 9,7 (,5) 32,2 (2,5) 6,8 (8,6),8 (,6) 7,3 (,8) 2, (3,6) 268,5 (8,5),2 (3,4) 6,5 (7,4) 7,4 (,7) 34,5 (2,5), (,),5 (,2) 2, (6,) 5,9 (3,5) 27,9 (53,) 73,3 (3,7) 5,9 (3,4) 8,4 (2,7) 39,5 (7,6),2 (,6),3 (,2) 9,9 (3,3) 4,6 (2,9) 96,4 (49,6) 65,2 (3,) 7, (28,) 5,5 (,) 3,5 (,9), (,),4 (,2) 8,2 (7,8) Parametry, których wartości zmieniają się stopniowo podczas pierwszego roku życia ALP () Fosfor () Wapń () Kreatynina () AST () Białko () 49 (33) 8,8 (,9) 2,8 (2,),5 6 (4) 3,8 (,2) 27 (23) 8,8 (,) 3,3 (,3),4 6 (5) 4, (,2) 88 (24) 8, (,2) 3, (,),4 4 (3) 3,8 (,3) 99 (23) 8, (,6) 2,4 (,9),4 3 (2) 4, (,3) 3 (24) 8,4 (,8) 2,7 (,7),4 8 (4) 4,3 (,4) 5,5 (2,2) 59,5 (47,5) 54,3 (9,8) 45,3 (2,5) 5,6 (3,3) 25,3 (4,3), (,),4 (,2) 6,8 (7,9) 2 (28) 8,5 (,3) 2,4 (,9),4 5 (4) 4,2 (,2) 4, (5,) 45,6 (37,2) 63, (7,) 49,4 (5,6) 4,4 (,3) 2,8 (6,3), (,),3 22,5 (,3) 22 (22) 8,9 (,4) 3,5 (,8),5 2 (5) 4,4 (,4) 5, (4,) 25,2 (28,3) 68,7 (9,2) 54,5 (23,6) 4, (,4) 5,3 (,7), (,),4 2,3 (,7) 25 (39) 9, (,8) 2,9 (,),5 8 (5) 4,2 (,4),5 (2,6) 46,5 (2,6) 3,4 (5,3) 35,2 (9,5) 2,8 (,5) 8,5 (7,9), (,),3 2,9 (7,6) 45 (2) 8, (,9),8 (,5),6 2 (3) 4,9 (,2),3 (2,4) 46,5 (9,9) 33,4 (8,2) 33,6 (9,8) 2,8 (,6) 4,5 (,), (,),3 23,9 (6,9) 43 (29) 7,8 (,5) 2, (,9),6 2 (4) 3,6 (,2) 93 (6) 7,2 (,6) 2,8 (,8),9 29 (5) 5,3 (,3) 9 (7) 7, (,9) 2,2 (,),8 27 (5) 5,4 (,3) 66 (7) 5,5 (,7),7 (,),9 28 (6) 5,8 (,4) 64 (2) 5,3 (,4),3 (,8),9 26 (4) 5,7 (,2) 43 (3) 3,9 (,9),9 (,6), 24 (3) 5,9 (,2) 59 (35) 4,3 (,7), (,4),9 22 (4) 5,8 (,3) Na podstawie: Wolford ST, Schroer RA, Gohs FX et al.: Effect of age on serum chemistry profile, electrophoresis and thyroid hormones in beagle dogs two weeks to one year of age. Vet Clin Pathol 988;7:35-42. 988 American Society for Veterinary Pathology. LDH dehydrogenaza mleczanowa; T 4 tyroksyna; GGT γ-glutamylotransferaza; ALT aminotransferaza alaninowa; ALP fosfataza zasadowa; AST transaminaza asparaginianowa. * Średnie wartości (SD).

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 279 Tabela 7 Różnice w wartościach referencyjnych dla parametrów biochemicznych surowicy zależne od wieku u psów rasy beagle od 3 do 4 roku życia. Badanie laboratoryjne* 3 lata 6 lat 9 lat 2 lat 4 lat ALP () ALT () AST () Bilirubina całkowita () Wapń () Chlorki () Cholesterol () Triglicerydy () Kreatynina () GGT () Glukoza () Żelazo () LDH () Fosfor nieorganiczny () Potas () Białko () Albuminy () Globuliny () Sód () Azot mocznika () 4 75 35 6 24 32, 9 4 39 7 23 36,8, 7 9 2 37 285 74 2 3,9 5, 4,6 5, 5,4 5,9 3,3 3,6 2,2 2,6 5 54 9 22 39 5 3 55 2 29,, 3 54 224 24 54,6, 2 89 4 87 276 58 45 3,2 4,4 4,5 5, 6, 6,3 3, 3,5 2,5 2,9 43 49 9 6 5 4 27 5 24 4,5, 9 7 2 26 3 9 87,5,7 2 4 92 4 4 233 34 26 3,9 5, 4,6 5,2 5,8 6,6 3, 3,5 2,6 3,3 49 5 3 58 2 58 4 3 5,5, 5 8 56 248 34 2,7,9 7 8 95 9 89 79 36 3,7 5,2 5, 5,5 6, 6,6 3, 3,3 3, 3,5 45 49 8 44 43 4 68 25 34,5, 7 5 23 26 38,5,8 5 83 9 92 9 26 3,9 4,5 4,7 5,3 5,8 6,7 2,7 3,4 2,9 3,5 45 49 9 Na podstawie: Lowseth LA, Gillett NA, Gerlach RF et al.: The effects of aging on hematology and serum chemistry values in the beagle dog. Vet Clin Pathol 99;9:3-9. 99 American Society for Veterinary Pathology. ALP fosfataza zasadowa; ALT aminotransferaza alaninowa; AST transaminaza asparaginianowa; GGT γ-glutamylotransferaza; LDH dehydrogenaza mleczanowa. * Wartości graniczne reprezentują i 9 wartości percentylu. Tabela 8 Różnice w wartościach referencyjnych dla parametrów morfologicznych zależne od wieku u psów rasy beagle od 3 do 4 roku życia Badanie laboratoryjne* 3 lata 6 lat 9 lat 2 lat 4 lat RBC ( 6 /µl) Hemoglobina () Ht (%) Neutrofile pałeczkowate/µl Neutrofile segmentowane/µl Limfocyty/µl Monocyty/µl Eozynofile/µl Bazofile/µl 6,6 7,8 5 8 43 5 3944 9287 285 338 769 28 6,5 7,6 6 8 44 49 365 7724 334 2467 73 626 27 5 7 5,9 7,4 4 8 38 5 63 427 727 667 272 49 62 275 7 2 6, 7,3 4 7 4 49 68 4724 9587 676 2658 8 52 99 72 5,7 7, 4 7 4 47 54 4464,255 628 2453 89 688 2 48 Na podstawie: Lowseth LA, Gillett NA, Gerlach RF et al.: The effects of aging on hematology and serum chemistry values in the beagle dog. Vet Clin Pathol 99;9:3-9. 99 American Society of Veterinary. RBC krwinki czerwone; Ht hematokryt. * Wartości graniczne reprezentują i 9 wartości percentylu.

28 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela 9 Zmiany w liczbie erytrocytów i wartościach wskaźników czerwonokrwinkowych podczas ciąży u suk ras beagle, spaniel bretoński i labrador retriver tydzień ciąży 8 tydzień ciąży 8 tydzień laktacji Beagle Spaniele bretońskie Labradory retrivery Beagle Spaniele bretońskie Labradory retrivery Beagle Spaniele bretońskie Labradory retrivery RBC ( 6 /µl) Średnia Zakres* Ht (%) Średni Zakres* Hemoglobina () Średnia Zakres* MCV (fl) Średni Zakres* MCHC () Średni Zakres* 7,2 6,2 9,2 47 38,4 54,6 7,2 5,2 9,2 66,6 59,2 76 36,8 3,6 43 6,2 5,2 7,2 43,3 38,5 48, 5,9 4, 7,7 7,3 59,7 8,9 36,6 34,4 38,8 7,3 5,5 9, 5 42,4 57,6 8, 5,3 2,9 69,2 5,6 87,8 36,2 34,2 38,2 5, 4, 6, 34,3 39,2 5,8 2,3,3 4,3 67,3 6,7 73,6 36 3,2 4,8 5, 4, 6, 33, 25,2 4,8,8 9,2 4,4 72,6 58,6 86,6 36,4 34,6 38,2 5,6 4,4 6,8 38,2 3,4 46, 3,9,7 6, 67,9 52,9 82,9 36,8 3,8 4,4 7, 5,8 8,2 46,6 39,2 54, 6,5 3,9 9, 67,3 6,7 73,6 35,5 3,7 39,4 5,6 4,4 6,8 4,8 32,8 48,8 4,7,7 7,7 73,3 63, 83,4 36 33, 39, 6,7 5,7 7,7 44, 36, 52, 5,9 3, 8,7 65,9 55,8 76, 36, 32,7 39,5 Na podstawie: Allard RL, Carlos AD, Faltin EC: Canine hematological changes during gestation and lactation. Comp Anim Pract 989;9:3-6. RBC czerwone krwinki; Ht hematokryt; MCV średnia objętość krwinki czerwonej, MCHC średnie stężenie hemoglobiny w krwince. * Zakres wynosi ± 2 SD.

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 28 Tabela Wartości parametrów morfologicznych u zdrowych, rosnących psów rasy beagle od urodzenia do 8 tygodnia życia Parametr morfologiczny Urodzenie tydzień 2 tydzień 3 tygodnie 4 tygodnie 6 tygodni 8 tygodni RBC ( 6 /µl) Hemoglobina () Ht (%) MCV (fl) MCH (pg) MCHC() NRBC/ WBC WBC ( 3 /µl) Neutrofile pałeczkowate ( 3 /µl) Neutrofile segmentowane ( 3 /µl) Limfocyty ( 3 /µl) Monocyty ( 3 /µl) Eozynofile ( 3 /µl) Bazofile ( 3 /µl) 4,7 5,6 (5,)* 4 7 (5,2) 45 52,5 (47,5) 93, 3, 32, 3 (2,3) 6,8 8,4 (2,),5 (,23) 4,4 5,8 (8,6),5 4,2 (,9),2 2,2 (,9),3 (,4), 3,6 5,9 (4,6),4 7,5 (2,9) 33 52 (4,5) 89, 28, 32, (4,) 9 23 (4,) 4,8 (,5) 3,8 5,2 (7,4),3 9,4 (4,3),3 2,5 (,),2 2,8 (,8),2 (,) 3,4 4,4 (3,9) 9 (,) 29 34 (3,8) 8,5 25,5 3,5 6 (2,) 8, 5, (,7),2 (,2) 3,2,4 (5,2),5 7,4 (3,8),2,4 (,7),8,8 (,6), 3,5 4,3 (3,8) 8,6,6 (9,7) 27 37 (3,7) 83, 25, 3, 9 (,6) 6,7 5, (,2),5 (,9),4 9,4 (5,) 2,, (5,),,4 (,7),7,9 (,3), 3,6 4,9 (4,) 8,5,3 (9,5) 27 33,5 (29,9) 73, 23, 32, 4 (,2) 8,5 6,4 (2,9),3 (,6) 3,7 2,8 (7,2), 8,4 (4,5),3,5 (,8),7 (,25),5 (,) 4,3 5, (4,7) 8,5,3 (,2) 26,5 35,5 (32,5) 69, 22, 3,5 2,6 26,7 (6,3),3 (,5) 4,2 7,6 (9,) 2,8 6,6 (5,7),5 2,7 (,),,9 (,5), 4,5 5,9 (4,9),3 2,5 (,2) 3 39 (34,8) 72, 22,5 32, (,2) 2,7 7,3 (5),3 (,8) 6,2,8 (8,5) 3, 6,9 (5,),5 2,7 (,),2 (,4), Na podstawie: Earl FL, Melvegar BA, Wilson RL: The hemogram and bone marrow profile of normal neonatal and weanling beagle dogs. Lab Anim Sci 973;23:69. RBC czerwone krwinki; Ht hematokryt; MCV średnia objętość krwinki czerwonej, MCH średnia masa hemoglobiny w krwince; MCHC średnie stężenie hemoglobiny w krwince; NRBC jądrzaste krwinki czerwone; WBC białe krwinki. * Wartości wyrażone jako średnia i (zakres).

282 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela Wartości parametrów morfologicznych u zdrowych, rosnących kociąt od urodzenia do 7 tygodnia życia Parametr morfologiczny 2 tygodnie 2 4 tygodnie 4 6 tygodni 6 8 tygodni 8 9 tygodni 2 3 tygodni 6 7 tygodni RBC ( 6 /µl) Hemoglobina () Ht (%) MCV (fl) MCH (pg) MCHC() WBC ( 3 /µl) Neutrofile pałeczkowate ( 3 /µl) Neutrofile segmentowane ( 3 /µl) Limfocyty ( 3 /µl) Monocyty ( 3 /µl) Eozynofile ( 3 /µl) Bazofile ( 3 /µl) 5,29 (4,8 5,77)* 2, (,9 3,3) 35,3 (3,9 38,7) 67,4 (63,6 7,2) 23, (2,8 24,2) 34,5 (32,9 36,) 9,67 (8,53,8),6 (,2,) 5,96 (4,6 7,32) 3,73 (2,69 4,77), (,,3),96 (,,82),2 (,,4) 4,67 (4,47 4,87) 8,7 (8,3 9,) 26,5 (24,9 28,) 53,9 (5,5 56,3) 8,8 (7,2 2,4) 33, (3, 34,) 5,3 (2,89 7,73), (,3,9) 6,92 (5,38 8,46) 6,56 (5,38 7,74),2 (,,6),4 (,8,72) 5,89 (5,43 6,35) 8,6 (8, 9,2) 27, (25,5 28,7) 45,6 (43, 48,2) 4,8 (3,7 6,) 3,9 (3,7 33,) 7,45 (4,7 2,9),2 (,8,32) 9,57 (6,27 2,87) 6,4 (4,87 7,95),,47 (,97,97) 6,57 (6,5 7,9) 9, (8,5 9,7) 29,8 (27,2 32,4) 45,6 (43,6 47,6) 3,9 (3,3 4,5) 3,9 (29,9 3,9) 8,7 (4,9 2,95),22 (,6,38) 6,75 (4,69 8,8) 9,59 (6,45 2,73), (,,3),8 (,68,48),2 (,,6) 6,95 (6,77 7,3) 9,8 (9,4,2) 33,3 (3,9 34,7) 47,8 (46, 49,6) 4, (3,7 4,5) 29,5 (28,7 3,3) 23,68 (9,9 27,46),2 (,,3), (8,8 3,82),7 (6,75 3,59), (,,23) 2,28 (,66 2,9) 7,43 (6,97 7,89), (9,5,7) 33, (29,9 36,3) 44,5 (4,9 48,) 3,7 (2,9 4,5) 3,3 (29,5 32,) 23, (6,48 29,92),5 (,,27), (7,46 4,54),46 (5,24 5,68),,55 (,85 2,25),3 (,,9) 8,4 (7,6 8,68), (,2,9) 34,9 (32,7 37,) 43, (4, 46,) 3,5 (2,7 4,3) 3,6 (3, 33,2) 9,7 (7,46 2,94),6 (,2,3) 9,74 (7,9,58) 8,7 (6,58,82),2 (,,6), (,62,38) Na podstawie: Meyers-Wallen VN, Haskins ME, Patterson DF: Hematologic values in healthy neonatal, weanling and juvenile kittens. An J Vet Res 984; 45: 322. The American Veterinary Medical Association (AVMA) and its agents take no responsibility for the accuracy of the translation from the published English original and are not liable for any errors which may occur. No responsibility is assumed, and responsibility is hereby disclaimed, by AVMA and its agents for any injury and /or damage to persons or property as a matter of product liability, negligence or otherwise, or from any use or operation of methods, products, instructions or ideas presented in the Journal. Independent verification of diagnosis and drug dosages should be made. Discussions, views, and recommendations of diagnosis and drug dosages are the responsibility of the authors. http://avmajournals.avma.org Amerykańskie Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii (AVMA, American Veterinary Medical Association) ani jego przedstawiciele nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wierność tłumaczenia oryginalnej publikacji z języka angielskiego, ani też nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy, które mogą w nim wystąpić. Stowarzyszenie AVMA ani jego przedstawiciele nie biorą również żadnej odpowiedzialności za urazy osób czy szkody materialne wynikające z odpowiedzialności za produkty, z zaniedbań lub z innych przyczyn ani też z używania bądź stosowania jakichkolwiek metod, produktów, instrukcji czy koncepcji zawartych w niniejszym czasopiśmie. Diagnozy i dawkowanie leków należy weryfikować w niezależnych źródłach. Za omówienia zagadnień, prezentowane poglądy oraz zalecenia dotyczące diagnozy i dawkowania leków odpowiedzialni są ich autorzy. http://avmajournals.avma.org Zakres wyliczony ze średniej ± 2SD. RBC czerwone krwinki; Ht hematokryt; MCV średnia objętość krwinki czerwonej, MCH średnia masa hemoglobiny w krwince; MCHC średnie stężenie hemoglobiny w krwince; WBC białe krwinki. * Wartości wyrażone jako średnia i (zakres).

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 283 Tabela 2 Prawidłowe wartości parametrów biochemicznych oznaczane przy diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych u psów i kotów Szczenięta Kocięta Test 3 dni 2 tygodnie 4 tygodnie 8 tygodni dorosłe 2 tygodnie 4 tygodnie dorosłe BSP (%, 3 min) Kwasy żółciowe () Bilirubina () ALT () AST () ALP () GGT () Białko () Albuminy () Cholesterol () Glukoza () <5,5 (,2,)* 69 (7 337) 8 (44 94) 3845 (68 876) (63 3558) 4, (3,4 5,2) 2, (,5 2,8) 36 (22 24) 88 (52 27) <5,3 (,,5) 5 ( 2) 2 ( 4) 236 (76 54) 24 (4 77) 3,9 (3,6 4,4),8 (,7 2,) 282 (223 344) 29 ( 46) <5 (,) 2 (2 22) 8 (4 23) 44 (35 2) 3 (2 7) 4, (3,9 4,2),8 (, 2,) 328 (266 352) 9 (86 5) <5, (,,2) 2 (9 24) 22 ( 32) 58 (44 77) ( 7) 4,6 (3,9 4,8) 2,5 (2, 2,7) 55 ( 258) 45 (24 272) 5 5 (,4) (2 94) (3 56) (4 7) ( 7) (5,4 7,4) (2, 2,7) (3 299) (65 ) NO NO,3 (,,) 8 ( 24) 8 (8 48) 23 (68 269) ( 3) 4,4 (4, 5,2) 2, (2, 2,4) 229 (64 443) 7 (76 29) NO <,2 (,,2) 7 (4 26) 7 (2 24) (9 35) 2 ( 3) 4,8 (4,6 5,2) 2,3 (2,2 2,4) 36 (222 434) (99 2) 3 (,2) (25 9) (9 42) ( 77) ( 4) (5,8 8,) (2,5 3,) (5 27) (63 44) Na podstawie: Center SA, Hornbuckle WE, Hopkins JD: The liver and pancreas. In Hoskins JD (ed): Veterinary pediatrics: dogs and cats from birth to six months. Philadelphia, 99, WB Saunders, rozdział 8. BSP sulfobromoftaleina; ALT aminotransferaza alaninowa; AST transaminaza asparaginianowa; ALP fosfataza zasadowa; GGT γ-glutamylotransferaza, NO nie określono. * Wartości wyrażone jako średnia i (zakres).

284 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela 3 Zależne od wieku zmiany w wartościach parametrów oznaczanych w osoczu i moczu u młodych kotów Oznaczenie laboratoryjne 4 6 tygodni 7 2 tygodni 3 9 tygodni 2 24 tygodnie Stężenie sodu w osoczu () Stężenie potasu w osoczu () Stężenie chlorków w osoczu () Stężenie białka w osoczu () Stężenie wapnia w osoczu () Stężenie fosforu w osoczu () Klirens endogennej kreatyniny (ml/min/kg) FE sodu (%) FE potasu (%) FE chlorków (%) FE wapnia (%) FE fosforu (%) 24-godzinne wydalanie białka z moczem () Osmolalność osocza (mosm/kg) Osmolalność moczu (mosm/kg) Wytwarzanie moczu (ml/kg/24 godz.) 52 (47 58)* 4,7 (3,7 5,6) 22 (8 27) 4,6 (4,2 5,) 9,7 (8,4,) 7,4 (5, 9,9) 2,9 (, 4,2),25 (,2,46) 2,84 (2,37 25,5),62 (,25,3),39 (,2 2,) 7, (,5 43,76) 4,62 (,23 6,43) 37 (275 334) 424 (68 268) 25,3 (,4 66,2) 5 (44 6) 4,9 (3,6 7,) 22 (3 28) 5,2 (4,2 6,7) 9,9 (8,8,2) 8,2 (6,,5) 4, (2,4 5,7),5 (,,8) 22,56 (2,6 4,5), (,54,79),32 (,4 2,) 27,43 (9,3 48,88) 9,9 (2,54 27,57) 36 (277 343) 2432 (24 3474) 32, (4,3 62,3) 54 (48 6) 4,7 (3,3 6,5) 23 (8 3) 5,9 (4,8 6,8), (8,8,) 7,8 (6,4 9,7) 3,96 (2,6 5,9),57 (,34,79) 22,64 (,9 37,64),4 (,6,73),2 (,2,5) 3,4 (3,95 53,84) 7,34 (3,5 27,93) 33 (87 333) 2792 (48 384) 26,2 (2,6 53,4) 55 (49 62) 4,4 (3,5 6,) 24 (7 29) 6,2 (5,4 7,) 9,9 (8,9,9) 7, (4,9 9,8) 3,38 (2, 4,7),55 (,32,75) 23,2 (3,5 3,26),6 (,76,62),6 (,,3) 36,2 (2,35 96,9) 6,8 (2,55 7,28) 39 (264 333) 2383 (98 3384) 2,9 (,2 3,9) Na podstawie: Crawford MA: The urinary system. In Hoskins JD (ed): Veterinary pediatrics: dogs and cats from birth to six months. Philadelphia, 99, WB Saunders, rozdział. FE frakcyjne wydalanie z moczem. * Wartości wyrażone jako średnia i (zakres).

Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe 285 Tabela 4 Erytrogramy źrebiąt do roku życia Wiek Hematokryt (%) Stężenie hemoglobiny () Liczba erytrocytów ( 6 /μl) Średnia objętość krwinki czerwonej (fl) Średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej () < 2 godzin dzień 3 dni tydzień 2 tygodnie 3 tygodnie miesiąc 2 miesiące 3 miesiące 4 miesiące 5 miesięcy 6 miesięcy 9 miesięcy 2 miesięcy 43 ± 3 4 ± 3 38 ± 3 35 ± 3 34 ± 3 34 ± 3 34 ± 4 37 ± 4 36 ± 2 36 ± 3 35 ± 3 34 ± 2 36 ± 3 36 ± 3 5,4 ±,2 4,2 ±, 4, ±,3 3,3 ±,2 2,6 ±,4 2,6 ±, 2,5 ±,2 3,6 ±,5 3,4 ±,9 3,4 ±, 2,7 ±,2 2,2 ±,8 2,6 ±, 3,3 ±,,7 ±,8 9,9 ±,6 9,6 ±,7 8,8 ±,6 8,9 ±,9 9,2 ±,6 9,3 ±,8,8 ±,7,5 ±,9,4 ±,9,2 ±,6 9,5 ±,7 9,4 ±,8 9,5 ±,7 4 ± 2 4 ± 3 39 ± 2 39 ± 2 38± 2 37 ± 2 36 ± 35 ± 2 35 ± 34 ± 35 ± 2 36 ± 2 39 ± 2 38 ± 2 36 ± 2 35 ± 2 37± 38 ± 38 ± 37 ± 37 ± 37 ± 37 ± 2 38 ± 2 37 ± 2 36 ± 35 ± 37 ± 2 Na podstawie: Harvey JW, Asquith RL, McNulty PK, et al.: Haematology of foals up to one year old. Equine Vet J 984; 6:347-353. * Wartości wyrażone jako średnia ± SD. Tabela 5 Wartości koagulogramu u zdrowych koni Oznaczenie laboratoryjne Średnia ± SD Zakres Czas protrombinowy (sekundy) APTT (sekundy) Antytrombina III (%) Plazminogen (%) Fibrynogen () Produkty degradacji fibryny i fibrynogenu () Liczba płytek krwi (x 5 /µl) 9,8 ±,34 46,5 ± 9,2 93 ± 38 ± 23 92 ± 8 24 ± 9,33 ±,34 9,2,5 3 93 5 239 63 46 2 49 64,89 2,32 Na podstawie: Prasse KW, Allen D Jr, Moore JN et al.: Evaluation of coagulation and fibrynolysis during the prodromal stages of carbohydrate-induced acute laminitis in horses. Am J Vet Res 99;5: 95-955. The American Veterinary Medical Association (AVMA) and its agents take no responsibility for the accuracy of the translation from the published English original and are not liable for any errors which may occur. No responsibility is assumed, and responsibility is hereby disclaimed, by AVMA and its agents for any injury and /or damage to persons or property as a matter of product liability, negligence or otherwise, or from any use or operation of methods, products, instructions or ideas presented in the Journal. Independent verification of diagnosis and drug dosages should be made. Discussions, views, and recommendations of diagnosis and drug dosages are the responsibility of the authors. http://avmajournals.avma.org Amerykańskie Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii (AVMA, American Veterinary Medical Association) ani jego przedstawiciele nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wierność tłumaczenia oryginalnej publikacji z języka angielskiego, ani też nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy, które mogą w nim wystąpić. Stowarzyszenie AVMA ani jego przedstawiciele nie biorą również żadnej odpowiedzialności za urazy osób czy szkody materialne wynikające z odpowiedzialności za produkty, z zaniedbań lub z innych przyczyn ani też z używania bądź stosowania jakichkolwiek metod, produktów, instrukcji czy koncepcji zawartych w niniejszym czasopiśmie. Diagnozy i dawkowanie leków należy weryfikować w niezależnych źródłach. Za omówienia zagadnień, prezentowane poglądy oraz zalecenia dotyczące diagnozy i dawkowania leków odpowiedzialni są ich autorzy. http://avmajournals.avma.org APTT czas częściowej tromboplastyny po aktywacji.

286 Dodatek: Wartości referencyjne i tablice przeliczeniowe Tabela 6 Leukogramy źrebiąt do roku życia Wiek Całkowita liczba WBC ( 3 /μl) Neutrofile ( 3 /μl) Limfocyty ( 3 /μl) Monocyty ( 3 /μl) Eozynofile ( 3 /μl) Bazofile ( 3 /μl) < 2 godzin dzień 3 dni tydzień 2 tygodnie 3 tygodnie miesiąc 2 miesiące 3 miesiące 4 miesiące 5 miesięcy 6 miesięcy 9 miesięcy 2 miesięcy 9,5 ± 2,44 8,44 ±,77 7,55 ±,5 9,86 ±,79 8,53 ±,68 8,57 ±,9 8,4 ± 2,2 9,65 ± 2,3,69 ± 2,5,8 ±,99,7 ± 2,29 9,3 ±,3 8,68 ±,9 9,9 ±,36 7,94 ± 2,22 6,8 ±,72 5,7 ±,44 7,45 ±,55 6, ±,54 5,66 +,64 5,27 ± 2, 5,7 ±,88 6,43 ±,96 4,78 ±,36 4,6 ±,9 4, ±,84 3,82 ±,78 4,28 ±,8,34 ±,6,43 ±,42,45 ±,36 2, ±,63 2,22 ±,45 2,59 ±,63 2,46 ±,45 3,46 ±,63 4,73 ±,2 4,7 ±,3 4,92 ±,48 4,53 ±,74 4,39 ±, 4,27 ±,3,9 ±,2,9 ±,,32 ±,3,27 ±,,24 ±,3,22 ±,,29 ±,7,3 ±,5,38 ±,9,32 ±,7,27 ±,2,23 ±,,22 ±,,2 ±,2, ±,27,45 ±,62,28 ±,42,63 ±,63,78 ±,66,2 ±,48,92 ±,92,84 ±,8,353 ±,39,272 ±,52,247 ±,5,234 ±,232,339 ±,22,2 ±,7,3 ±,,32 ±,46,58 ±,69,2 ±,2,26 ±,32,6 ±,32,8 ±,39,8 ±,28,8 ±,27, ±,27,4 ±,24,2 ±,24,9 ±,37 Na podstawie: Harvey JW, Asquith RL, McNulty PK et al.: Haematology of foals up to one year old. Equine Vet J 984; 6:347-353. * Wartości wyrażone jako średnia ± SD. Tabela 7 Wartości procentowe frakcyjnego wydalania elektrolitów z moczem u krów Elektrolit Lato Jesień Zima Wiosna Sód Potas Chlorki Osmolalność,3 (,3)* 55,6 (4,2) 2,2 (,) 4,7 (,25),68 (,9) 47,4 (3,8) 2,25 (,2) 3,84 (,9),63 (,3) 32,44 (3,5),8 (,7) 3,7 (,6),33 (,6) 2,65 (3,4),68 (,2),82 (,8) Na podstawie: Itoh N: Fractional electrolyte excretion in adult cows: establishment of reference ranges and evaluation of seasonal variations. Vet Clin Pathol 989; 8:86-87. 989 American Society for Veterinary Pathology. * Dane wyrażone jako średnia i (błąd standardowy). Tabela 8 Prawidłowe wartości procentowe frakcyjnego wydalania elektrolitów z moczem u dorosłych zwierząt domowych* Elektrolit Pies Kot Koń Krowa Owca Sód Potas Chlorki Fosfor,7 2,8 3 39,24, 6,7 23,9,4,3 7 73,2, 5 65,4,6,2,2,43 5 63,4 2,3,7 8 8 4,7,53 * Obliczone na podstawie wzoru: Kr w surowicy E w moczu % KrCIFE (%) =, Kr w moczu E w surowicy gdzie: Kr kreatynina; E elektrolit Wydalanie frakcyjne potasu u zwierząt roślinożernych w dużym stopniu uzależnione jest od ich diety.