Utrzymanie kurcząt brojlerów Dobrostan jest jednym z kluczowych elementów w produkcji zwierzęcej. Zapewnienie właściwych warunków środowiskowych oraz żywieniowych jest niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników produkcyjnych oraz dobrej jakości produktów. Zasady dobrostanu wymagają nie tylko nowoczesnych budynków, wysokiej klasy sprzętu ale również wykwalifikowanych pracowników potrafiących zadbać o zwierzęta i radzić sobie w różnych niespodziewanych autor: R.Leroch sytuacjach. O ile opieka nad niewielką grupą zwierząt nie nastręcza większych trudności dla rolnika o tyle w przypadku dużej liczbie drobiu sytuacja zaczyna się komplikować. Przy wzroście liczebności stada pojawiają się nowe problemy, oraz zachodzi potrzeba zatrudnienia dodatkowych osób, które będą sprawować opiekę nad zwierzętami. Zgodnie z przepisami unijnymi (Dyrektywa Rady 2007/43/WE z 28 czerwca 2007 w sprawie ustanowienia minimalnych zasad dotyczących ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa) oraz ustawie o ochronie zwierząt, hodowcy kurcząt brojlerów są zobowiązani do zatrudnienia pracowników posiadających odpowiednie umiejętności. Wymagania te obowiązują od 30 czerwca 2010 roku i dotyczą hodowców brojlerów z wyjątkiem: utrzymujących poniżej 500 sztuk kurcząt brojlerów, gospodarstw utrzymujących wyłącznie stada hodowlane, stad hodowlanych w gospodarstwach utrzymujących zarówno stada hodowlane, jak i stada produkcyjne, zakłady wylęgu drobiu, kurczęta utrzymywane w systemie ekstensywnego chowu ściółkowego z dostępem do wolnego wybiegu, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. Wprowadzającym szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1243/2007 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do mięsa drobiowego (Dz. Urz. UE L 157 z 17.06.2008, str. 46, z późn. zm.) w załączniku V, w lit.b e kurcząt utrzymywanych zgodnie z metodami produkcji ekologicznej w sposób określony w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającym rozporządzenie (EWG)
nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007, str. 1) oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia. W pozostałych kurnikach osoba sprawująca opiekę nad brojlerami powinna posiadać predyspozycje psychologiczno fizycznych do pracy ze zwierzętami oraz posiadać odpowiednie kwalifikacje w postaci doświadczenia zawodowego, wykształcenie lub szkolenia. Do pierwszych dwóch grup należą osoby, które: sprawowały opiekę nad kurczętami brojlerami nieprzerwanie od dnia 30 czerwca 2009 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., ukończyły szkolenie w zakresie warunków utrzymywania zwierząt gospodarskich, które zostało przeprowadzone w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., i mają zaświadczenie potwierdzające ukończenie takiego szkolenia, ukończyły studia wyższe na kierunku weterynaria, zootechnika lub rolnictwo posiadają co najmniej pięcioletni staż pracy na stanowiskach związanych z chowem lub hodowla kurcząt brojlerów oraz posiadają tytuł zawodowy technika w zawodach związanych z chowem i hodowla zwierząt, określonych w przepisach w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Trzecią grupę stanowią, pracownicy którzy odbyli szkolenie w trakcie którego zdobyli podstawową, a zarazem niezbędną wiedzę związaną z opieką, transportem i sytuacjami niebezpiecznymi jakie mogą wystąpić w trakcie chowu. W skład podstawowych zagadnień jakie musi poznać kursant należą: wymagania i sposób postępowania przy utrzymywaniu kurcząt brojlerów, fizjologia zwierząt, ich potrzeby w zakresie karmienia, pojenia oraz zachowanie zwierząt i pojęcie stresu, praktyczne aspekty obchodzenia się z kurczętami brojlerami podczas ich wyłapywania, załadunku i transportu, zasady opieki nad kurczętami brojlerami oraz procedury uśmiercania lub uboju w nagłych przypadkach, profilaktyczne środki bezpieczeństwem biologicznego; Oczywiście zakres szkolenia może zostać rozszerzony o tematy, które według szkolących lub szkolonych są ważne lub niezbędne w pracy. Ważnym elementem są też zajęcia praktyczne w kurnikach. Mimo że nie są wymagane przez ustawodawcę warto aby jednostka w trakcie szkolenia wprowadziła ten element, gdyż pozwala one sprawdzić zdobytą wiedzę w praktyce oraz poznać bliżej zasady pracy w kurnikach. Po zakończeniu szkolenia kursant otrzymuje zaświadczenie poświadczające zdobycie
wiedzy w zakresie opieki nad drobiem pozwalające na pracę przy jego chowie. Wymagania dotyczące kurników Oprócz wymagań dotyczących osób sprawujących opiekę nad brojlerami od 30 czerwca obowiązują nowe przepisy w zakresie obsady oraz wymogów bytowych kurcząt. Główna zmiana dotyczy obsady w kurnikach, która zmalała do 33, 39 lub 42 kg na 1 m 2 w zależności od wyposażenia kurnika oraz zezwolenia wydanego przez lekarza weterynarii. Nowe przepisy określiły także wymaganie dotyczące warunków bytowych gwarantujących dobrostan stada. We wszystkich kurnikach, zapewnia się brojlerom: urządzenia do pojenia są tak ustawione i utrzymywane, aby maksymalnie zmniejszyć ryzyko wylewania wody, dostęp do karmy - kurczęta powinny mieć stały dostęp do paszy, albo być karmione w pewnych odstępach czasu, nie mogą być pozbawione paszy dłużej niż 12 godzin przed przewidywaną godziną uboju, stały dostęp do ściółki, która ma być sucha i krucha, wentylacje i ogrzewanie, które muszą działać w sposób zapewniający uniknięcie przegrzania oraz utrzymywać prawidłową wilgotność w pomieszczeniu, minimalizować poziom hałasu, oświetlenie - intensywność co najmniej 20 luksów przy włączonym oświetleniu, mierzone na poziomie oka ptaka, oświetlające co najmniej 80% powierzchni użytkowej; kontrolę - kurczęta utrzymywane w gospodarstwie muszą podlegać kontroli co najmniej dwa razy dziennie. Ptaki z poważnymi obrażeniami, wadami rozwojowymi lub wykazujące objawy chorobowe są poddawane leczeniu lub ubojowi (konieczny kontakt z lekarzem weterynarii); czyszczenie - części budynków i wyposażenia, które mają kontakt z kurczętami powinny być oczyszczone i zdezynfekowane po usunięciu ptaków; Aby móc zwiększyć obsadę w kurniku do 39 kg na m 2 oprócz spełnienia powyższych wymagań należy uzyskać zgodę powiatowego lekarza weterynarii oraz zapewnić brojlerom warunki, w których: koncentracja amoniaku nie przekraczała 20 ppm; koncentracja siarkowodoru nie przekraczała 5 ppm; koncentracja CO 2 nie przekraczała 3000 ppm- mierzona na poziomie głów kurcząt; temperatura wewnętrzna nie przekraczała temperatury zewnętrznej o więcej niż 3 0 C, jeżeli
temperatura zewnętrzna mierzona w cieniu nie przekracza 30 0 C; średnia wilgotność względna mierzona wewnątrz kurnika w ciągu 48 godzin nie przekraczała 70%, jeżeli temperatura zewnętrzna jest niższa niż 10 0 C. Należy także pamiętać o prowadzeniu dokumentacji zawierające dane o: liczbie wprowadzonych kurcząt brojlerów powierzchni użytkowej liczbie padłych kurcząt brojlerów stwierdzonej podczas każdej kontroli i przyczynach ich śmierci liczbie kurcząt brojlerów uśmierconych i przyczynach ich uśmiercenia liczbie kurcząt brojlerów pozostałych w stadzie po sprzedaży lub po uśmierceniu nazwę mieszańców kurcząt; Aby zwiększyć obsadę o kolejne 3 kilogramy na m 2 kurnik powinny znajdować się pod nadzorem lekarza weterynarii i przynajmniej raz na dwa lata musi być przeprowadzona kontrola kurnika, podczas której inspektor nie stwierdzi naruszeń przepisów oraz stada utrzymywane w kolejnych cyklach produkcyjnych powinny wykazywać niską śmiertelność. w ciągu ostatnich 2 lat kurnik został skontrolowany przez powiatowego lekarza weterynarii i nie stwierdzono nieprawidłowości. wskaźnik śmiertelności w kurniku w 7 ostatnich cyklach produkcyjnych nie przekroczył 1% + 0,06% x wiek stada w dniu uboju Akredytacje dla podmiotów prowadzących szkolenia w zakresie opieki nad brojlerami wydaje Wojewódzki Lekarz Weterynarii. Do 22 grudnia 2010 roku akredytację posiadały trzy przedsiębiorstwa w dwóch województwach: 1. Województwo mazowieckie Avicons Ryszard Gilewski www.avicons.pl Towarzystwo Wiedzy Powszechnej odział Ciechanów (Żuromin), www.twp.pl 2. Województwo świętokrzyskie Zbigniew Grzybowski Przedsiębiorstwo Usługowe "Novum" www.novum.kielce.com
Załącznik.1 Wzór zaświadczenia o odbyciu szkolenia.