WOJEWODA MAZOWIECKI Warszawa, dnia 30 kwietnia 2010 r. WKA.I.0931 6/09 Pan Gabriel Wieczorek Wójt Gminy Sanniki W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie art. 15 pkt 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 80, poz. 872 z późn. zm.) 1, przeprowadzona została kontrola kompleksowa w kierowanym przez Pana Urzędzie. Tematyka kontroli obejmowała realizację zadań z zakresu: pomocy społecznej, ewidencji działalności gospodarczej, wydawania zezwoleń na detaliczną sprzedaŝ napojów alkoholowych, działalności Urzędu Stanu Cywilnego, ewidencji ludności, wydawania dowodów osobistych, przeciwdziałania nielegalnej uprawie maku i konopi, a takŝe załatwiania skarg i wniosków. Celem kontroli było ustalenie rzeczywistego stanu realizacji przez gminę zadań z zakresu administracji rządowej, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania norm zawartych w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (dalej kpa t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) przy załatwianiu spraw. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r. W związku z kontrolą, której szczegółowe wyniki przedstawione zostały w podpisanym bez zastrzeŝeń protokole kontroli, przekazuję Panu Wójtowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1 Od dnia 1 kwietnia obowiązuje ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206).
I. W zakresie realizacji zadań związanych z ewidencją działalności gospodarczej Stwierdzono, Ŝe ewidencja działalności gospodarczej prowadzona była w formie rejestru ksiąŝkowego. Poddane kontroli wpisy do ewidencji działalności gospodarczej dokonane zostały zgodnie z właściwością miejscową, określoną w art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (dalej ustawa Prawo działalności gospodarczej Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.). Numery poszczególnych wpisów znajdujących się w zbiorze rejestru nadawane były narastająco, zgodnie z kolejnością dokonywanych zgłoszeń. Organ ewidencyjny pobierał opłaty od zgłoszeń o dokonanie wpisu bądź wprowadzenie zmiany we wpisie, w wysokościach określonych w art. 7a ust. 3 ustawy Prawo działalności gospodarczej 2. Dane zawarte w zaświadczeniach o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej oraz w zaświadczeniach o zmianie wpisu, były zgodne z danymi zgłaszanymi przez przedsiębiorców pod względem danych osobowych, terminów oraz przedmiotu działalności gospodarczej. II. W zakresie udzielania zezwoleń na detaliczną sprzedaŝ napojów alkoholowych W zakresie realizacji zadań w przedmiocie wydawania zezwoleń na detaliczną sprzedaŝ napojów alkoholowych stwierdzono, Ŝe organ zezwalający przestrzegał ustalonego w uchwałach Rady Gminy limitu punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych oraz zasad ich usytuowania. Zezwoleń udzielono po zasięgnięciu, wyraŝonej w formie postanowienia, opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Dokumentacja poddanych kontroli spraw była kompletna we wnioskach o wydanie zezwolenia wskazywano dane, o których mowa w art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej ustawa o wychowaniu w trzeźwości t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.) oraz dołączano do nich wszystkie wymagane dokumenty wskazane w art. 18 ust. 6 ww. ustawy. Ustalono, Ŝe zezwolenia wydawano na podstawie pisemnych wniosków przedsiębiorców, oddzielnie na poszczególne rodzaje napojów alkoholowych, zgodnie z wymogami art. 18 ust. 2 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości. 2 Z dniem 31 marca 2009 r., art. 7a ust. 3 ustawy Prawo działalności gospodarczej został zmieniony przez art. 24 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 18, poz. 97). 2
Wszystkie objęte kontrolą zezwolenia wydane zostały na czas oznaczony, zgodnie z regulacją określoną w art. 18 ust. 9 ww. ustawy. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Niewydanie decyzji o wygaśnięciu 7 zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych, pomimo iŝ opłaty za korzystanie z nich zostały uiszczone w innych terminach niŝ określone w art. 11 1 ust. 7 ustawy o wychowaniu w trzeźwości niniejsza nieprawidłowość dotyczy zezwoleń oznaczonych A-3/2005, B-3/2005, C-1/2005, A-9/2007, B-9//2007, A-7/2005, B-5/2005. Działaniem takim naruszono regulacje wynikające z art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, zgodnie z którym zezwolenie wygasa w przypadku ( ) niezłoŝenia oświadczenia, o którym mowa w art. 11 1 ust. 4, lub niedokonania opłaty w wysokości określonej w art. 11 1 ust. 2 i 5 w terminach, o których mowa w art. 11 1 ust. 7. Pragnę podkreślić, Ŝe zgodnie z regulacją zawartą w art. 18 ust. 13 powyŝszej ustawy przedsiębiorca, którego zezwolenie wygasło z ww. przyczyn, moŝe wystąpić z wnioskiem o wydanie nowego zezwolenia nie wcześniej niŝ po upływie 6 miesięcy od dnia wydania decyzji o wygaśnięciu zezwolenia. 2. Niewłaściwe naliczenie opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych oznaczonych A-7/2005, B-5/2005 opłaty pobrano w wysokości nieproporcjonalnej do okresu waŝności zezwolenia, naruszając tym samym wymogi art. 11 1 ust. 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, zgodnie z treścią którego W roku nabycia zezwolenia lub utraty jego waŝności, opłaty ( ) dokonuje się w wysokości proporcjonalnej do okresu waŝności zezwolenia. 3. Wskazanie w podstawach prawnych wszystkich poddanych badaniu zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych oraz decyzji o wygaśnięciu zezwoleń niewłaściwego (nieaktualnego) publikatora ustawy o wychowaniu w trzeźwości, tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm., zamiast t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm. działaniem takim organ administracji publicznej nie zapewnił stronom pełnej informacji o podstawie prawnej rozstrzygnięcia. 3
III. W zakresie spraw obywatelskich Kontrolą objęto zagadnienia związane z prowadzeniem ewidencji ludności, wydawaniem dowodów osobistych oraz działalnością Urzędu Stanu Cywilnego. W zakresie ewidencji ludności W wyniku kontroli dokumentacji dotyczącej ewidencji ludności stwierdzono, iŝ sposób zgłaszania i przyjmowania danych niezbędnych do zameldowania i wymeldowania oraz prowadzenia ewidencji ludności był zgodny z zasadami określonymi w ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (dalej ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie zgłaszania i przyjmowania danych niezbędnych do zameldowania i wymeldowania oraz prowadzenia ewidencji ludności i ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych (dalej rozporządzenie w sprawie prowadzenia ewidencji ludności Dz. U. Nr 236, poz. 1999 ze sprost.). Na bieŝąco dokonywano aktualizacji danych osobowo adresowych zawartych na kartach osobowych mieszkańców oraz w systemie informatycznym. W kontrolowanym okresie wpłynęły 62 wnioski o udostępnienie danych osobowych ze zbiorów meldunkowych oraz ewidencji wydanych i uniewaŝnionych dowodów osobistych. Wszystkie wnioski objęte kontrolą złoŝone zostały przez podmioty do tego uprawnione, określone w art. 44h ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych 3. W okresie objętym kontrolą wydano 3 decyzje meldunkowe, w tym 2 decyzje w przedmiocie wymeldowania oraz 1 decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego poddane badaniu decyzje zawierały wszystkie wymagane elementy określone w art. 107 1 kpa oraz zostały wydane terminowo. W zakresie wydawania dowodów osobistych Pozytywnie oceniono procedurę wydawania dowodów osobistych. Przyjmowanie wniosków dowodowych oraz weryfikacja zawartych w nich danych przebiegały prawidłowo. Adnotacje o wydanych dowodach osobistych nanoszono na karty osobowe mieszkańców oraz wprowadzano do Systemu Obsługi Obywatela. 3 Zgodnie z treścią art. 44h obowiązującego w okresie objętym kontrolą. 4
W zakresie działalności Urzędu Stanu Cywilnego W okresie objętym kontrolą sporządzono 2 akty urodzenia, 42 akty małŝeństwa oraz 37 aktów zgonu. W wyniku kontroli stwierdzono, iŝ zadania dotyczące sporządzania aktów stanu cywilnego, prowadzenia akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego, ksiąg stanu cywilnego oraz skorowidzów alfabetycznych były realizowane zgodnie z wymogami określonymi w ustawie z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (dalej ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania aktów stanu cywilnego, sposobu prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, ich kontroli, przechowywania i zabezpieczenia oraz wzorów aktów stanu cywilnego, ich odpisów, zaświadczeń i protokołów (dalej rozporządzenie w sprawie zasad sporządzania aktów stanu cywilnego Dz. U. Nr 136, poz. 884 z późn. zm.). W okresie objętym kontrolą wydano ogółem 627 odpisów aktów stanu cywilnego, w tym 612 skróconych i 15 zupełnych. Zgodnie z art. 83 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, odpisy wydawano wyłącznie osobom uprawnionym do ich otrzymania, niezwłocznie po złoŝeniu wniosku. W kontrolowanym okresie Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego wydał 8 decyzji na podstawie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego oraz 2 decyzje na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9 poz. 59 z późn. zm.). Wszystkie poddane kontroli decyzje zostały wydane z zachowaniem miesięcznego terminu określonego w art. 35 3 kpa, a w ich podstawach prawnych powołano właściwe w danej sprawie przepisy prawa materialnego, będące podstawą rozstrzygnięcia. IV. W zakresie realizacji zadań związanych z zakazem upraw konopi i maku Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące realizacji zadań wynikających z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii Dz. U. Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Nr 24 Wojewody Mazowieckiego z dnia 7 kwietnia 2008 r. w sprawie ogólnej powierzchni przeznaczonej pod uprawę maku i konopi włóknistych oraz rejonizacji tych upraw w 2008 roku (dalej rozporządzenie w sprawie ogólnej powierzchni przeznaczonej pod uprawę maku i konopi włóknistych w 2008 roku Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 49, poz. 1722). 5
W okresie objętym kontrolą Wójt Gminy Sanniki wydał 5 decyzji zezwalających na uprawę maku niskomorfinowego, na łącznej powierzchni odpowiadającej powierzchni określonej w rozporządzeniu w sprawie ogólnej powierzchni przeznaczonej pod uprawę maku i konopi włóknistych w 2008 roku. Wszystkie poddane kontroli zezwolenia wydano zgodnie z właściwością rzeczową i miejscową organu zezwalającego, na podstawie pisemnych wniosków zawierających wymagane elementy, określone w art. 47 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Za wydanie zezwoleń pobrano opłatę skarbową w wysokości zgodnej z określoną w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.). W wyniku kontroli stwierdzono natomiast, Ŝe wszystkie objęte kontrolą decyzje zezwalające na uprawę maku niskomorfinowego nie zawierały pouczenia dla stron o moŝliwości i trybie wniesienia odwołania. Zaniechaniem takim naruszono wymóg art. 107 1 kpa, który stanowi, iŝ Decyzja administracyjna powinna zawierać ( ) pouczenie, czy i w jakim trybie słuŝy od niej odwołanie ( ). V. W zakresie załatwiania skarg i wniosków W kontrolowanej jednostce prowadzone były dwa rejestry skarg i wniosków kierowanych do Wójta oraz do Rady Gminy. Rejestry skarg i wniosków oznaczone były zgodnie z jednolitym rzeczowym wykazem akt dla organów gmin i związków międzygminnych, stanowiącym załącznik nr 4 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. Nr 112, poz. 1319 z późn. zm.) oraz zawierały rubryki pozwalające na określenie dat wpływu skargi lub wniosku oraz sposobu i terminów ich rozpatrzenia. W kontrolowanym okresie w rejestrach skarg i wniosków nie została zaewidencjonowana Ŝadna skarga lub wniosek. Na podstawie przeprowadzonej analizy prawidłowości kwalifikacji pism wpływających do Urzędu stwierdzono, iŝ wybrane do kontroli pisma nie posiadały znamion skargi lub wniosku w rozumieniu przepisów Działu VIII kpa. Informacja wizualna o terminach przyjęć obywateli w sprawach skarg i wniosków przez Wójta Gminy umieszczona była w widocznym miejscu, a przyjęte ustalenia organizacyjne odpowiadały wymogom określonym w art. 253 2 i 3 kpa. 6
VI. W zakresie pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych Kontrola w powyŝszym zakresie przeprowadzona została przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. Kontrolą objęto organizację Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sannikach (dalej GOPS), strukturę zatrudnienia, kwalifikacje zatrudnionej kadry, a takŝe następujące formy udzielanej pomocy: zasiłki stałe, zasiłki okresowe, zasiłki pielęgnacyjne. Kontroli poddano równieŝ realizację gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną z uwzględnieniem placówek wsparcia dziennego, rządowego programu Pomoc państwa w zakresie doŝywiania oraz proces kierowania do domów pomocy społecznej, w tym ustalanie odpłatności za pobyt w domach pomocy społecznej. W wyniku kontroli ustalono, Ŝe p.o. Kierownika i pracownik GOPS posiadali upowaŝnienie Wójta Gminy Sanniki do wykonywania zadań z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych oraz zaliczki alimentacyjnej. Wszystkie poddane badaniu sprawy zostały załatwione w obowiązującym ustawowo terminie oraz zgodnie z wymogami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (dalej ustawa o pomocy społecznej t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Pozytywnie oceniono prowadzenie dokumentacji dotyczącej rozpatrywania wniosków oraz tryb udzielania świadczeń pielęgnacyjnych przyznawanych na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.). Decyzje ustalające opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej zostały wydane zgodnie z obowiązującymi przepisami. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Brak realizacji: ustawowego obowiązku prowadzenia i zapewnienia miejsc w placówkach opiekuńczo wychowawczych wsparcia dziennego zaniechaniem takim naruszono wymogi art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej, zapisów gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 13 ustawy o pomocy społecznej, w szczególności dotyczących powołania placówki wsparcia dziennego oraz powołania interdyscyplinarnego zespołu na rzecz dziecka i rodziny. 7
2. Nie przestrzegano wymogów: w zakresie staŝu pracy na stanowisku p.o. Kierownika GOPS, naruszając tym samym wymóg art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, Ŝe Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3 letni staŝ pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej, w zakresie kwalifikacji na stanowisku starszego opiekuna, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 146, poz. 1222 z późn. zm.) 4. Przedstawiając powyŝsze ustalenia w przypadku niewyeliminowania do chwili obecnej stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości zobowiązuję Pana Wójta do podjęcia następujących działań: 1. Wydawania decyzji o wygaśnięciu zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych, w przypadkach niezłoŝenia przez przedsiębiorcę oświadczenia o wartości sprzedaŝy poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaŝy w roku poprzednim lub niedokonania opłaty za korzystanie z zezwolenia w odpowiedniej wysokości i terminach stosownie do zapisów art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości. 2. Naliczania opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych w wysokości proporcjonalnej do okresu ich waŝności, zgodnie z normą ustaloną w art. 11 1 ust. 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości. 3. Wskazywania w podstawach prawnych decyzji zezwalających na sprzedaŝ napojów alkoholowych oraz stwierdzających ich wygaśnięcie aktualnego w dniu rozstrzygnięcia adresu publikacyjnego ustawy o wychowaniu w trzeźwości. 4. Wskazywania w treści decyzji zezwalających na uprawę maku niskomorfinowego pouczenia, czy i w jakim trybie słuŝy stronie odwołanie, zgodnie z wymogiem określonym w art. 107 1 kpa. 4 Od 1 kwietnia 2009 r. obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dalej rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych Dz. U. Nr 50, poz. 398 z późn. zm.). 8
Ponadto, w zakresie pomocy społecznej, zobowiązuję Pana Wójta do podjęcia następujących działań: 1. Prowadzenia i zapewnienia miejsc w placówkach opiekuńczo wychowawczych wsparcia dziennego, zgodnie z obowiązkiem ustalonym w art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej. 2. Podjęcia realizacji gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 13 ustawy o pomocy społecznej. 3. Zatrudnienia na stanowisku Kierownika GOPS osoby spełniającej wymogi kwalifikacyjne określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. 4. Zatrudnienia na stanowisku starszego opiekuna osoby spełniającej wymogi kwalifikacyjne określone w rozporządzeniu w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Jednocześnie zobowiązuję Pana Wójta do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie realizacji zaleceń i wniosków pokontrolnych. 9