Sytuacja epizootyczna w związku z występowaniem ASF Zakład Chorób Świń, Państwowy Instytut Weterynaryjny-Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zygmunt Pejsak, Grzegorz Woźniakowski, Małgorzata Pomorska Mól, Krzysztof Niemczuk NARODOWE WYZWANIA W ROLNICTWIE, PGE Narodowy, Warszawa 20. LISTOPAD, 2017.
Pierwszy przypadek ASF stwierdzono 14.02.2014r. we wsi Grzybowszczyzna gm. Szudziałowo, pow. Białystok (800 m od granicy). Źródłem ASFV dziki. ASF szerzy się w populacji dzików wolno ale konsekwentnie. W okresie 45 miesięcy choroba przemieściła się na odległość 89 km w kierunku zachodnim i na odległość 318 km wzdłuż granicy wschodniej 89 km 318 km Obecnie (10.11.2017.) 3 województwa, 16 powiatów : 588 przypadków.
2014-02
2014-03
2014-04
2014-05
2014-06
2014-07
2014-08
2014-09
2014-10
2014-11
2014-12
2015-01
2015-02
2015-03
2015-04
2015-05
2015-06
2015-07
2015-08
2015-09
2015-10
2015-11
2015-12
2016-01
2016-02
2016-03
2016-04
2016-05
2016-06
2016-07
2016-08
2016-09
2016-10
2016-11
2016-12
2017-01
2017-02
2017-03
2017-04
2017-05
2017-06
2017-07
2017-08
2017-09
2017-10
2017-11
2017-11-17
5 zgrupowań ASF. 1) nowe przypadki ASF w pow. sejnenskim introdukcja z Litwy (północny); 2) w regionie powiatów: hajnowskiego, sokólskiego i białostockiego (wschodni); 3) w regionie powiatu łosickiego i bialskiego i siemiatyckiego (środkowy); 4) W powiecie włodawskim prawdopodobna introdukcja z Ukrainy (południowy); 5) w powiecie monieckim (ok. 70-92 km od granicy) (centralny). W zgrupowaniach: północnym, wschodnim, środkowym oraz południowym za rozprzestrzenienie się ASFV w populacji dzików odpowiedzialne były najczęściej zakażone, padłe dziki. W centralnym zainfekowana, świnia!
Kwartał Liczba przypadków I 2014 2 Liczba przypadków ASF w kolejnych kwartałach od początku epizootii ASF II 2014 4 III 2014 9 IV 2014 15 I 2015 14 II 2015 23 III 2015 9 IV 2015 7 I 2016 6 II 2016 9 III 2016 15 IV 2016 53 I 2017 84 II 2017 130 III 2017 136 Razem 588 (10.11.2017).
450 400 Liczba przypadków ASF u dzików 2014-2017 403 350 300 250 200 150 100 50 46 67 75 0 2014 2015 2016 2017 * Stan na dzień 1.11.2017.
Województwo Rok Podlaskie Lubelskie Mazowieckie Razem 2014 30 0 0 30 2015 53 0 0 53 2016 61 15 4 80 2017* 69 168 48 425 588
% seroreagentów 1 Dziki dodatnie serologicznie (%) 0,8 0,6 0,4 0,2 0 2014 2015 2016 2017* * Stan za 3 pierwsze kwartały w 2017.
Gęstość populacji dzików w latach 2014 2017 w różnych regionach kraju Gęstość populacji dziki/km² Dziękuję za uwagę Źródło: Łukasz Bocian
Tab. Liczebność i odstrzał dzików w Polsce w latach 1975-2015
Ryc. Liczebność i odstrzał dzików w Polsce w latach 1975-2015
Faza I. Pierwsze ognisko ASF 21.07.2014 r. gm. Gródek pow. Białostocki - 8 świń. W kolejnych 5 miesięcach, do 31.01.2015 r., stwierdzono 2 następne ogniska; najdalej 9 km od granicy z Białorusią. W 2 ogniskach źródłem wirusa były dziki w III (najprawdopodobniej) wędliny, przywiezione z Białorusi do Polski. Od 31.01.2015 do 27.06.2016, czyli przez prawie 18 m-cy nie stwierdzano w Polsce ognisk ASF.
Faza II Rozpoczęła się w populacji świń 27.06.2016 i trwała do 30.09.2016 (około 3 miesiące). W tym czasie zarejestrowano 20 ognisk choroby. Krytyczne i najprawdopodobniej dające początek tej fazie, były ogniska: IV (w Bielszczyźnie, pow. hajnowski) i V (w Rębieszewie, pow. wysokomazowiecki). 5 ok.90km 4 Odległość między ogniskami ok. 90 km
Faza III Rozpoczęła się 7.06.2017. Po około 9 miesiącach spokoju i trwała do 9.10.2017. (około 3 miesiące). 25 W tym czasie zarejestrowano 80 ognisk choroby. 24 Ognisko 24. Woskrzenice duże g B. Podlaska, (bialski); 25. Chojnowo, gm Trzcianne, (moniecki). Odległość między ogniskami ok. 180 km. Od 10.10.2017. do dzisiaj 20.11.2017. nie stwierdzono w Polsce ognisk ASF.
Ogniska wystąpiły w obszarach objętych ograniczeniami, obszarach zagrożenia oraz w strefie ochronnej (niebieska III, czerwona II i żółta I). Do chwili obecnej nie ustalono dostatecznie precyzyjnie źródeł oraz wektorów wprowadzających ASFV. Najczęściej podaje się, że źródłem wirusa były: dziki, a wektorem słoma, zielonka, inne gatunki zwierząt (bydło), ludzie przebywający w lesie (grzybiarze).
2014
2015
2016-08
2016-09
2017-06
2017-07
2017-08
2017-09
2017-10
2017-11
Najdalej wysunięte ogniska ASF 112 km 255 km
Liczba ognisk ASF w latach 2014-2017 Okres Liczba ognisk Liczba świń w ogniskach 2014 2 9 2015 1 5 2016 I półrocze 2016 II półrocze 2017 I półrocze 2017 II półrocze (do 22. 10.2017). 1 19 25 55 270 1040 466 4832 Razem 103 6622
liczba ognisk ASF 60 Liczba ognisk ASF w Polsce 50 40 30 20 10 0 2014 2015 2016 I półrocze 2016 II półrocze 2017 I półrocze 2017 II półrocze
Najdalej wysunięte przypadki i ogniska ASF 89 km 318 km 112 km 255 km
Najważniejsze przyczyny wystąpienia ognisk ASF w Polsce (ogniska od 1 do 53) Przyczyna Liczba ognisk Zielonka, siano, słoma 15 Inne (nieprzestrzeganie zasad bioasekuracji przy obsłudze zwierząt człowiek, psy jako wektor) Nielegalny handel świniami 11 Nieznane 6 Zlewki 6 12 Samochody (firma utylizacyjna, przewóz drewna do tartaku) 4 Dziki (kontakt pośredni lub bezpośredni) 3
Strefy ASF w krajach UE, Listopad 2017.
1. Szybko rosnąca liczba przypadków ASF u dzików (niezrealizowanie nałożonych na myśliwych zadań w zakresie intensywnego odstrzału dzików); brak zrozumienia, że pierwotnym źródłem ASFV dla świń są dziki. Duże ilości ASFV w lesie. 2. Nieprzestrzeganie zasad bioasekuracji przez znaczny odsetek właścicieli świń.
W jesieni i w zimie 2017/2018 obserwować będziemy, dalsze szerzenie się ASF w populacji dzików. Należy się spodziewać, że liczba ognisk ulegnie w tym czasie wyraźnemu ograniczeniu. Stwarza to szansę na wygaszenie ASF w populacji świń. Zagrożeniem jest pogarszająca się sytuacja na Ukrainie, Rosji - przypadek ASF w listopadzie br. w okolicach Kaliningradu 1 km od granicy z Polską i nieznana na Białorusi. W prognozowaniu rozwoju sytuacji nie można zapominać, że w wielu krajach pierwotne ogniska ASF pojawiały się w pierwszej kolejności wzdłuż ważnych szlaków komunikacyjnych. Przypadek czeski wskazuje, że ASF w każdej chwili może pojawić się w każdym miejscu; z tego powodu zasady bioasekuracji powinny być zachowane wszędzie.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę