ASKINIE NA SŁOWACJI UNIA EUROPEJSKA

J ASKINIE NA SŁOWACJI UNIA EUROPEJSKA

JASKINIE NA SŁOWACJI - UNIKATY NA SKALĘ ŚWIATOWĄ Niewiele krajów na świecie posiada tak różnorodną paletę utworów krasowych jak Słowacja. Czarodziejski świat przepaści, jaskiń i całych systemów jaskiniowych skrywa się na głębokości kilkuset metrów pod ziemią. Wody powierzchniowe i podziemne, śnieg i rozpuszczający się lód przenikając do skał wapiennych wyżłobiły i wytworzyły w ciągu minionych tysiącleci tajemniczy świat podziemi, który dziś możemy podziwiać w udostępnionych jaskiniach. OKOLICE DOBSZYŃSKIEJ JASKINI LODOWEJ BYSTRIAŃSKA JASKINIA JASKINIA DOMICA Słowaccy speleolodzy zarejestrowali ponad 5 tysięcy przepaści i jaskiń. Całe systemy korytarzy łączą podziemne komory i większe, potężniejsze sale na paru poziomach nad sobą. Ich wnętrza zdobi bogata szata wapienna, bardzo różnorodna pod względem kształtów i zabarwienia: w kolorze białym, żółtym, pomarańczowym, czerwonobrązowym i szaroniebieskim. Na terytorium Republiki Słowackiej obecnie udostępnionych jest 12 jaskiń, za które odpowiada Zarząd Słowackich Jaskiń (Správa slovenských jaskýň). Oprócz dwóch jaskiń lodowych (Dobszińskiej i Demianowskiej Jaskini Lodowej; Dobšinská a Demänovská ľadová jaskyňa) pozostałe jaskinie, to jaskinie naciekowe (Bielska, Ważecka, Demianowska, Bystriańska, Harmaniecka, Gombasecka, Jasowska oraz jaskinie Domica i Driny; Belianska, Važecká, Demänovská, Bystrianska, Harmanecká, Gombasecká, Jasovská, Domica a Driny) oraz jedna aragonitowa jaskinia w pobliżu miejscowości Ochtina, która jest unikatem na skalę światową. W 1995 roku 21 jaskiń, charakterystycznych dla Słowackiego i Węgierskiego Krasu zostało zapisanych na Listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. Do nich w 2000 roku dołączyła jeszcze jedna słowacka jaskinia Dobszińska Jaskinia Lodowa - Dobšinská ľadová jaskyňa. Powierzchnie niektórych słowackich jaskiń od paru lat z powodzeniem wykorzystywane są w lecznictwie, przede wszystkim w speleoterapii. Specyficzny mikroklimat jaskiń krasowych wyjątkowo korzystnie wpływa na leczenie chorób dróg oddechowych, niektórych rodzajów alergii i wad immunologicznych. Pod kontrolą lekarzy i opieką odpowiednio wyszkolonego personelu osiągane są bardzo dobre wyniki. Unikatowe jaskinie słowackie odwiedzają goście z całego świata. W roku ubiegłym odwiedziło je ponad 680 tys. osób. Tym, którzy oprócz zwiedzania tego typu skarbów natury, chcieliby dowiedzieć się o nich czegoś więcej, polecamy obejrzeć eksponaty speleologiczne w Słowackim Muzeum Ochrony Przyrody i Jaskiniarstwa (Slovenské múzeum ochrany prírody a jaskyniarstva) w Liptowskim Mikulaszu (Liptovský Mikuláš). Nadzór nad jaskiniami oraz ich udostępnieniem dla zwiedzających sprawuje Zarząd Słowackich Jaskiń w Liptowskim Mikulaszu. Słowackie Muzeum Ochrony Przyrody i Jaskiniarstwa (godziny otwarcia) Poniedziałek - piątek Sobota, niedziela 1. 4. 31. 10. 8.00 17.00 godz. 1. 11. 31. 3. 8.00 16.00 godz. 1. 4. 31. 10. 10.00 17.00 godz. 1. 11 31. 3. nieczynne 1. JASKINIA DRINY 2. HARMANECKA JASKINIA 3. DEMIANOWSKA JASKINIA LODOWA 4. DEMIANOWSKA JASKINIA WOLNOŚCI 5. BYSTRIAŃSKA JASKINIA 6. JASKINIA WAŻECKA JASKINIA DOMICA 7. JASKINIA BIELSKA 8. DOBSZYŃSKA JASKINIA LODOWA 9. OCHTIŃSKA JASKINIA ARAGONITOWA 10. JASKINIA DOMICA 11. JASKINIA GOMBASECKA 12. JASKINIA JASOWSKA OCHTIŃSKA JASKINIA ARAGONITOWA Slovenské múzeum ochrany prírody a jaskyniarstva (Słowackie Muzeum Ochrony Przyrody i Jaskiniarstwa), Školská 4, 031 01 Liptovský Mikuláš tel.: +421 44 547 72 10, fax:+421-44-55143 81, e-mail: smopaj@smopaj.sk www.smopaj.sk www.ssj.sk Správa slovenských jaskýň (Zarząd Słowackich Jaskiń) Hodžova 11, 031 01 Liptovský Mikuláš tel.: +421-44-553 61 01, 553 64 11, fax: +421-44-553 63 11, caves@ssj.sk 2 3

Jaskinia Domica Otwarta w okresie 1. 2. - 31. 12. 1. 1. - 31. 1., 24. - 26. 12., 5358 m A - 780 m, B - 1560 m A - 45 min., B - 85 min. JASKINIA DOMICA REVÚCA ROŽŇAVA RIMAVSKÁ SOBOTA JASKINIA DOMICA Do unikatów światowych można zaliczyć jaskinię znajdującą się na terenie Parku Narodowego Słowacki Kras, który jest jednym z największych tego typu terenów krasowych w środkowej Europie, na pograniczu słowacko-węgierskim. Różnorodny system jaskiniowy Słowackiego Krasu ma w chwili obecnej zarejestrowanych 700 jaskiń i przepaści. Największą i najczęściej odwiedzaną jest właśnie jaskinia naciekowa Domica, znajdująca się w odległości 10 km od miasta Plesziwec (Plešivec), która razem z węgierską Baradlą tworzy 25 km długi system jaskiniowy. Już w czasach prehistorycznych, przed 35 tys. lat w Domicy żyli nasi przodkowie. Sale jaskini i korytarze utworzyła natura na trzech poziomach z pomocą podziemnych toków rzeczki Styx i Domnickiego potoku. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 339 m n.p.m., a trasa zwiedzania stopniowo opada aż do rzeczki Styx. Bogatą szatę naciekową jaskini tworzą tarcze, bębny, stalaktyty w kształcie cebuli i pagodowe stalagmity. Dom Majki (Majkov dóm) to najpotężniejsza, 20 m wysoka, centralna sala jaskini ze wspaniałymi zasłonami naciekowymi i uroczymi kaskadowymi wodospadami, wśród których przepływa rzeczka Styx, po której na odcinku 140 m pływa się łódkami. Podziemne sale jaskini otrzymały swoje nazwy w zależności od charakteru zdobiącej je szaty: Dom Misterii (Dóm mystérií), Hrnčiareň (Garncarstwo), Puszcza (Prales), Dom Pagód Indyjskich (Dóm indických pagod). JASKINIA Następną udostępnioną w Słowackim Krasie jaskinią jest Jaskinia Gombasecka (Gombasecká jaskyňa). Położona pomiędzy Rożniawą GOMBASECKA REVÚCA ROŽŇAVA KOŠICE RIMAVSKÁ SOBOTA JASKINIA GOMBASECKA (Rožňava) i Plesziwcem na zachodnim zboczu Płaskowyżu Silickiego (Silická planina). Rożniawscy speleolodzy dotarli do niej w 1951 roku i już w 1955 roku, po wybudowaniu tras do zwiedzania i jej zelektryfikowaniu, została ona udostępniona turystom. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 250 m n.p.m. Jaskinia Gombasecka słynie z najdłuższych makaronów jaskiniowych cieniutkich, rurkowych stalaktytów o średnicy do kilku milimetrów przy długości osiągającej aż 3 m. Dwa poziomy jaskini, które tworzą owalne korytarze rzeczne, wymył Czarny Potok (Čierny potok) wraz ze swoimi dopływami. Trasa do zwiedzania przechodzi przez parę wyjątkowych sal jaskini. W Marmurowej (Mramorová) znajdują się niezwykłe formy naciekowe, natomiast w Sali Hiroszimy (Hirošima) spotykamy stalagnat, który swoim kształtem przypomina grzyb atomowy. W jasnofioletowej sali Ladislava Herényiho, któremu zawdzięcza swoją nazwę i odkrycie, skoncentrowały się makarony naciekowe, tworzące kamienny deszcz. Sale oprócz makaronów udekorowane są również swoistymi stalaktytami i stalagmitami oraz wapiennymi naciekami. Od 1968 roku przez 10 lat była to pierwsza słowacka jaskinia, którą używano na speleoterapię. Jaskinia Gombasecka Otwarta w okresie 1. 4. - 31. 10. 1. 11. - 31. 3., oraz w poniedziałki 1525 m 285 m 30 min. Jaskyňa Domica, 049 55 Dlhá Ves tel: +421-58-788 20 10 Gombasecká jaskyňa, 049 11 Plešivec tel.:+421-58-788 20 20 4 5

J ASKINIA JASOWSKA SPIŠSKÁ NOVÁ VES PREŠOV J Jaskinia Jasowska Otwarta w okresie 1. 4. - 31. 10. 1. 11. - 31. 3., 2811 m 720 m 45 min. ROŽŇAVA KOŠICE askinia Jasowska (Jasovská jaskyňa) to kolejna jaskinia JASKINIA JASOWSKA udostępniona zwiedzającym na terenie Słowackiego Krasu. Położona jest na skraju wsi Jasow (Jasov), na Pogórzu Medzewskim (Medzevská pahorkatina) w Kotlinie Koszyckiej (Košická kotlina). Należy do najstarszych jaskiń udostępnionych zwiedzającym na Słowacji (od 1846 roku). Odkryli ją mnisi z zakonu norbertanów (premonstratensi), którzy mieszkali w pobliskim klasztorze. Pierwsze wzmianki o jaskini pochodzą z początku XIII wieku. Na ścianach jaskini zachowały się cenne świadectwa wydarzeń historycznych, które odbyły się w tych okolicach. Najstarsze pochodzi z 1452 roku i odnotowuje zwycięstwo Jana Jiskru z Brandysa w bitwie przy Luczencu (Lučenec) nad wojskiem Jana Hunyadiho. Jaskinię Jasowską utworzyły na pięciu poziomach podziemne wody rzeki Bodwy (Bodva) w skałach wapiennych i dolomitach pochodzących z okresu średniego triasu. Owalne korytarze jaskini łączą poszczególne przedsionki i sale obfitujące w atrakcyjne utwory wapienne, w białym, siwo-brązowym i czerwonobrązowym kolorach, które swoimi kształtami przypominają wodospady, zasłony, tarcze, bębny, makarony, a także zwierzęta i różne przedmioty. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 257 m n.p.m. W czasie zwiedzania turyści pokonują 314 schodów. Dzięki stosunkowo wysokiej wilgotności 90 98%, która panuje w jaskini, jest ona od 1995 roku wykorzystywana także dla celów terapeutycznych. Jasovská jaskyňa, 044 23 Jasov tel.: +421-55-466 41 65 6 O CHTIŃSKA JASKINIA ARAGONITOWA O SPIŠSKÁ NOVÁ VES chtińska Jaskinia Aragonitowa (Ochtinská REVÚCA ROŽŇAVA RIMAVSKÁ aragonitová jaskyňa) to bez wątpienia unikat S OBOTA światowy. Należy do mniejszych jaskiń udostępnioochtińska JASKINIA ARAGONITOWA nych zwiedzającym na Słowacji. Znajduje się pomiędzy Jelszawą (Jelšava) i Sztitnikiem (Štítnik), w odległości 26 km od Rożniawy (Rožňava), pośrodku Słowackiego Rudohoria (Slovenské rudohorie) w podziemiach Pogórza Rewuckiego (Revúcka vrchovina). Jaskinię odkryto przez przypadek w 1954 roku, w czasie drążenia badawczej sztolni geologicznej, a w 1972 roku udostępniono do zwiedzania. Ochtińska Jaskinia Aragonitowa to wyjątkowe dzieło natury, którego wystrój nie tworzą naciekowe stalaktyty i stalagmity, ale kryształy białego i brązowego aragonitu w kształcie igiełek, gałązek i krzaczków. Kryształy te są różnego wieku. Najstarsze utwory krystaliczne o nerkowatym kształcie pochodzą z przed 138 tys. lat, natomiast te młodsze igiełki mają tylko 13 tys. lat. Bajkowe piękno tej jaskini nie wyżłobiły wody podziemne, ale erozyjne działanie wód powierzchniowych, które przez szczeliny przesiąkały do wnętrza i w specyficznych warunkach klimatycznych przebiegała chemiczna krystalizacja wodorowęglanu wapnia. Ochtińska Jaskinia Aragonitowa Speleolodzy odkryli jak na razie dziesięć Otwarta w okresie 1. 4. - 31. 10. pomieszczeń (sal), które w zależności od Zamknięta w okresie 1. 11. - 31. 3., charakteru ich aragonitowej szaty nazwali: 300 m Sala Mlecznej Drogi (Sieň mliečnej cesty), Sala Gwiaździsta (Hviezdna sieň), Długość trasy do zwie585 m (razem ze sztolnią) dzania Czarodziejski Korytarz (Čarovná chod30 min. ba), Sala Marmurowa (Mramorová sieň). Ochtinská aragonitová jaskyňa, 049 35 Ochtiná tel.: +421-58-488 10 51-52 7

DOBSZYŃSKA JASKINIA LODOWA Unikatem Parku Narodowego Słowacki Raj jest Dobszyńska Jaskinia Lodowa (Dobšinská ľadová jaskyňa), będąca najstarszą znaną i największą tego typu jaskinią w Europie. Znajduje się w odległości 20 km na północ od miasta Dobszyna (Dobšiná). Jest częścią 21 km długiego systemu jaskiniowego. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 969 m n.p.m. skąd stopniowo opuszcza się do głębokości 70 m. Jaskinia została odkryta w 1870 roku i jako jedna z pierwszych w Europie w 1887 roku została zelektryfikowana, a następnie udostępniona zwiedzającym. Do 1946 roku jaskinia była przez cały rok wykorzystywana jako lodowisko. Dobszyńska Jaskinia Lodowa została wytworzona przez podziemne wody rzeki Hnilec na trzech poziomach. Jaskinia nie posiada praktycznie wapiennych nacieków, ale za to duża jej część pokryta jest lodem. Objętość lodu w jaskini dochodzi do 110 tyś. m³, a warstwa lodu w niektórych miejscach np. w Wielkiej Sali (Veľká sieň) dochodzi do grubości 26,5 m. Jest to olbrzymie królestwo wiecznego lodu, który oprócz stałej pokrywy dna jaskini, zastygł w bajkowe kształty lodowych wodospadów, lodowych stalagmitów i słupów. Cuda te obejrzeć można w Małej Sali (Malá sieň), Korytarzu Ruffiniego (Ruffiniho koridor) i w Zwalonym Domu (Zrútený dom). Górne poziomy jaskini nie są aż tak zlodowaciałe, ale przez cały rok w jaskini utrzymuje się stała temperatura poniżej zera. Dobszyńska Jaskinia Lodowa Otwarta w okresie 15. 5. - 30. 9. REVÚCA RIMAVSKÁ SOBOTA SPIŠSKÁ NOVÁ VES ROŽŇAVA DOBSZYŃSKA JASKINIA LODOWA 1. 10. - 14. 5., 1483 m 515 m 30 min. DEMIANOWSKA Demianowska Jaskinia Wolności (Demänovská jaskyňa slobody) jest jedną z najbardziej znanych i najczęściej odwiedzanych jaskiń na Słowacji. Znajduje się na terenie Parku Narodowego Tatry Niżne w Dolinie Demianowskiej, w odległości 12 km od Liptowskiego Mikulasza. Należy do potężnego systemu jaskiniowego na Słowacji. Tworzy go dziesięć połączonych ze sobą jaskiń o długości ponad 35 km, z których oprócz Demianowskiej Jaskini Wolności udostępniona jest jeszcze jedna - Demianowska Jaskinia Lodowa. Demianowska Jaskinia Wolności odkryta została w 1921 roku, w 1924 część jej udostępniono zwiedzającym, a w takim stanie jak obecnie udostępniona została od 1933 roku. Do wejścia do jaskini, JASKINIA WOLNOŚCI które znajduje się na wysokości 870 m n.p.m., dostaniemy się z parkingu zygzakowatym szlakiem turystycznym, pokonując stosunkowo nieduże wzniesienie. Jaskinia została wymyta przez potok Demianowki (Demänovka) na czterech poziomach. Cechuje ją niezwykłe bogactwo barwnych form naciekowych w białym, różowym, czerwonym, a miejscami aż czarnym kolorze. Największą, udostępnioną w jaskiniach na Słowacji przestrzenią jest tzw. Wielki Dom Jaskini (Veľký dóm jaskyne), którego wysokość wynosi 65 m, a długość 112 m. Do atrakcji tej jaskini należą również: nigdy niewysychający wodospad, spływający ze stropu w Domu Głębokim (Hlboký dóm), jeziorka w kształcie nenufarów w Różowej Sali (Ružová sieň) i wyjątkowy Dom Janaczka (Janáčkov dóm), w którym zwiedzający mogą podziwiać kamienny żyrandol oraz stalagnat, przypominający swoim kształtem gotycką budowę. Szata naciekowa jaskini jest stale żywa tzn. ciągle rośnie. Demianowska Jaskinia Wolności Otwarta w okresie 2. 1. - 15. 11. a 27. 12. 31. 12. LIPTOVSKÝ RUŽOMBEROK BANSKÁ BYSTRICA 16. 11. - 26. 12., 1. 1., 8126 m A 1145 m, B 2150 m A - 60 min, B - 100 min. DEMIANOWSKA JASKINIA WOLNOŚCI 049 71 Dobšinská ľadová jaskyňa tel., fax: +421-58-788 14 70 Demänovská jaskyňa slobody, 032 51 Demänovská dolina tel., fax: +421-44-559 16 73 8 9

DEMIANOWSKA JASKINIA LODOWA Znajduje się na północ od Demianowskiej Jaskini Wolności, z wejściem na wysokości 840 m n.p.m.. Jest jedną z dwóch jaskiń lodowych Słowacji, udostępnionych zwiedzającym. Jaskinia znana jest od dawna. Nazywana była i Smoczą, ponieważ zostały znalezione w niej kości niedźwiedzia jaskiniowego, które w pierwszej połowie XVIII wieku uważano za kości smoka. Zwiedzającym udostępniona była już w połowie XIX wieku, a w latach 1950 1952 udostępniono ją ponownie. Demianowska Jaskinia Lodowa (Demänovská ľadová jaskyňa) ma trzy poziomy, ale królestwo lodowe znajduje się na tych najniższych. Wspaniałe przeżycia oferuje ona na wiosnę, kiedy to woda z topniejącego śniegu przedostając się do wnętrza, zamarza i tworzy tam przepiękne lodowe stalaktyty i stalagmity oraz kolumny i rzeźby. LIPTOVSKÝ RUŽOMBEROK BANSKÁ BYSTRICA JASKINIA BIELSKA Jest ona jedyną jaskinią na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego udostępnioną zwiedzającym. Znajduje się we wschodniej części Tatr Bielskich (Belianske Tatry) i prawdopodobnie stąd też wywodzi się jej nazwa. Do odkrycia jaskini przyczynili się poszukiwacze skarbów na początku XVIII wieku, świadectwem czego są napisy na ścianach. Jaskinię Bielską (Belianska jaskyňa) udostępniono zwiedzającym w 1882 roku, a w 1896 roku jako jedna z pierwszych na świecie została zelektryfikowana. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 890 m n.p.m. pod północnymi zboczami szlaku turystycznego Kobylego Wierchu (Kopské sedlo), nad miejscowością uzdrowiskową Tatrzańska Kotlina (Tatranská Kotlina). Podziemne piękno w jaskini wyżłobiły w skałach wapiennych, pochodzących z okresu średniego triasu, śnieg i topiący się lód. Zwiedzając jaskinię przechodzimy obok mnóstwa jeziorek, wapiennych wodospadów i stalagmitów w formie pagód. Długie korytarze jaskini łączą podziemne sugestywne sale, które pomianowane zostały w zależności od charakteru ich wystroju Palmowa (Palmová), Muzyczna (Hudobná sieň), Wysoki Dom (Vysoký dóm) i Dom Wielkich Wodospadów (Dóm veľkých vodopádov). LIPTOVSKÝ KEŽMAROK Demianowska Jaskinia Lodowa Otwarta w okresie 15. 5. - 30. 9. DEMIANOWSKA JASKINIA LODOWA 1. 10. - 14. 5., 1975 m 850 m 45 min. Jaskinia Bielska Otwarta w okresie JASKINIA BIELSKA 2. 1. - 15. 11. a 27. 12. - 31. 12. 16. 11. - 26. 12., 1. 1., 3018 m 1370 m 70 min. Demänovská ľadová jaskyňa, 031 01 Liptovský Mikuláš tel.: +421-44-554 81 70 Belianska jaskyňa, 059 54 Tatranská Kotlina tel: +421-52- 446 73 75 10 11

BYSTRIAŃSKA JASKINIA Południowe zbocza Tatr Niżnych w okolicach wioski Bystra (Bystrá) skrywają w sobie kolejną dostępną jaskinię. Położona jest ona w pobliżu popularnego ośrodka rekreacyjnego Tale. O istnieniu przepaści na skraju wioski mieszkańcy wiedzieli od dawna, ale dopiero w 1926 roku udało się im przedostać przez przepaść Piekło (priepasť Peklo) do przestrzeni pod ziemią. Jaskinia Bystriańska (Bystrianska jaskyňa) w takim stanie jak obecnie, udostępniona została w 1968 roku. Jest jedyną jaskinią na Słowacji, która posiada dojście odpowiednie i dla osób niepełnosprawnych, znajdujące się na wysokości 565 m n.p.m. Jaskinię na przeciągu tysiącleci wymywała rzeczka Bystrianka, która utworzyła podziemne królestwo na trzech poziomach. Barwna szata naciekowa jaskini utworzyła wyjątkowo piękne formy w postaci wapiennych zasłon, zwisających z występów skalnych, pagód unoszących się z podłóg. Imponujący wapienny strop zdobi sklepienie sal, które nazwane zostały w zależności od charakteru zdobiących je utworów naciekowych Skarbiec (Klenotnica), Katakumby (Katakomby), Zwalony Dom (Zrútený dóm). Dzięki stosunkowo wysokiej wilgotności panującej w jaskini 92-98%, jest ona od 1972 roku wykorzystywana do celów terapeutycznych przede wszystkim dla dzieci. Jej pozytywne działanie lecznice na choroby górnych dróg oddechowych i różne alergie jest widoczne już po 14-dniowym pobycie. Bystriańska Jaskinia Otwarta w okresie 2. 1. - 31. 10. BANSKÁ BYSTRICA 1. 11. - 31. 12., 1. 1., 1000 m 545 m 45 min. LIPTOVSKÝ REVÚCA BYSTRIAŃSKA JASKINIA JASKINIA WAŻECKA Na skraju jednej z najbardziej typowych wiosek słowackich Ważec (Važec), pomiędzy Liptowskim Mikulaszem i Popradem u podnóża Tatr Niżnych znajduje się Jaskinia Ważecka (Važecká jaskyňa). Już w czasach pradawnych była ona miejscem, w którym zimowały niedźwiedzie jaskiniowe. Świadczą o tym ich kości, obecnie wystawione w korytarzu nazywanym Kostnica. Tę niedużą jaskinię odkryto w 1922 roku, w 1928 została ona w prowizorycznym stanie udostępniona zwiedzającym i dopiero po rekonstrukcji w 1954 roku została ponownie otwarta dla turystów. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 784 m n.p.m. Drobną i delikatną szatę naciekową jaskini Ważeckiego Krasu wyżłobiły podziemne wody Białego Wagu (Biely Váh). Jej białe stalagmity i stalaktyty oraz wapienne jeziorka tworzą urocze królestwo bajki. Jaskinia Ważecka Otwarta w okresie 1. 2. - 30. 11. LIPTOVSKÝ REVÚCA JASKINIA WAŻECKA 1. 12. - 31. 1., 530 m 325 m 25 min. Bystrianska jaskyňa, 977 01 Brezno tel.: +421-48-619 51 33 Važecká jaskyňa, 032 61 Važec tel: +421-44 - 529 41 71 12 13

HARMANECKA JASKINIA uroczym zakątku Doliny Harmaneckiej (Harmanecká dolina) na pograniczu Wielkiej Fatry W i Kremnickich Wierchów (Kremnické vrchy), w północno zachodnim kierunku od Bańskiej Bystrzycy leży Jaskinia Harmanecka (Harmanecká jaskyňa). Jaskinię odkryto w 1932 roku, zwiedzającym udostępniono w 1950 r. Jaskinia Harmanecka nazywana jest także Jaskinią Białą, ponieważ cechuje ją bogata śnieżnobiała szata wapienna. Rozległe sale i domy (znajdują się na dwóch poziomach) z potężnymi wodospadami ściennymi, osobliwymi grupami stalagmitów i stalaktytów wymyła woda oraz osuwanie i kruszenie się skał. Najwyższa z udostępnionych sal to Dom Pagód o wysokości 28 m, w którym poszczególne utwory pagodowe osiągają aż 12 m. Niespotykaną groszkową szatę zobaczyć można w Sali Groszkowej (Hrášková sieň), do najbardziej sugestywnych części jaskini należą jeziorka, migocące się wszystkimi odcieniami zieleni. Do Jaskini Harmaneckiej wiedzie bezpośrednio z parkingu szlak turystyczny - naukowy. W czasie zwiedzania turyści muszą pokonać 1042 schody. J ASKINIA DRINY Jest to jedyna jaskinia udostępniona w zachodniej Słowacji. Znajduje się w Krasie Smolenickim (Smolenický kras) w Małych Karpatach (Malé Karpaty) na południowym zachodzie od Smolenic (Smolenice). Do wejścia do jaskini, które znajduje się na wysokości 399 m n.p.m., dojdziemy z ośrodka rekreacyjnego Jagodnik (Jahodník), po przebyciu niewielkiego wzniesienia. O tajemniczym otworze wiedziano już w XIX wieku. Jaskinia Driny (Jaskyňa Driny) została jednak odkryta dopiero w 1930 roku, a w 1935 część jej udostępniono zwiedzającym. Całą, obecną, trasę do zwiedzania udostępniono dopiero w 1987 roku. Ponieważ w Jaskini Driny nie ma stałych wód podziemnych, jej przestrzenie zostały udekorowane przez wody powierzchniowe, które przesiąkają do środka przez szczeliny tektoniczne i złomy skalane. Woda deszczowa, przesiąkająca do jaskini jest również zdrojem napełniającym jej jeziorka wapienne. Mniejsze sale jaskini oraz jej korytarze posiadają jednak bogatą szatę naciekową w kształcie języków, wodospadów, zasłon z ząbkowanym zakończeniem, a także stalaktytów i stalagmitów o różnych formach i zabarwieniu. Symbolem jaskini jest utwór naciekowy, który swoim kształtem przypomina ucho słonia. MARTIN RUŽOMBEROK TRENČÍN BANSKÁ BYSTRICA KREMNICA TRENČÍN PIEŠŤANY TRNAVA C. HABUSQUAM PATUROX NONDAM OMAXIMISSI HARMANECKA JASKINIA JASKINIA DRINY Harmanecka Jaskinia Otwarta w okresie 15. 5. - 31. 10. 1. 11. - 14. 5., 2763 m 1020 m 60 min. Jaskinia Driny Otwarta w okresie 1. 4. - 31. 10. 1. 11. - 31. 3., 680 m 450 m 35 min. Harmanecká jaskyňa, 976 03 Dolný Harmanec tel: +421-48-419 81 22 Jaskyňa Driny, 919 04 Smolenice tel.: +421-33-558 62 00 14 15

PRZEDSTAWICIELSTWA NARODOWEGO CENTRA TURYSTYKI SŁOWACKIEJ ZA GRANICĄ SLOVENSKÁ AGENTURA PRO CESTOVNÍ RUCH JILSKÁ 16, 110 00 PRAHA 1, ČESKÁ REPUBLIKA TEL.: +420 2 249 46 082, FAX: +420 2 249 46 082 E-MAIL: SACRPRAHA@SEZNAM.CZ NARODOWE CENTRUM TURYSTYKI SŁOWACKIEJ SLOVENSKÁ AGENTÚRA PRE CESTOVNÝ RUCH NÁM. Ľ. ŠTÚRA 1, P.O.BOX 35 974 05 BANSKÁ BYSTRICA, SLOVENSKÁ REPUBLIKA TEL: +421 48 413 61 46, FAX: +421 48 413 61 49 E-MAIL: SACR@SACR.SK, WWW.SLOVAKIATOURISM.SK NARODOWE CENTRUM TURYSTYKI SLOWACKIEJ UL. KRAKOWSKIE PRZEDMIESCIE 13 POK.17 00-071 WARSZAWA, POLSKA TEL.: +48 22 827 00 09, FAX: +48 22 827 00 09 E-MAIL: SACR@POCZTA.ONET.PL SLOWAAKS VERKEERSBUREAU WTC AMSTERDAM, STRAWINSKYLAAN 623 1077 XX AMSTERDAM, NEDERLAND TEL.: +31 20 575 2181, FAX: +31 20 575 2182 E-MAIL: INFO@SLOWAAKS-VERKEERSBUREAU.NL WWW.SLOWAAKS-VERKEERSBUREAU.NL СЛОВАЦКОЕ УПРАВЛЕНИЕ ПО ТУРИЗМУ ПОСОЛЬСТВО СЛОВЦКОЙ РЕСПУБЛИКИ УЛ. ФУЧИКА 17/19, 123 056 МОСКВА, РОССИЙСКАЯ ФЕДЕРАЦИЯ ТЕЛ.: 007 495 251 76 31, ФАКС: 007 495 251 76 45 E-MAIL: SACRMOW@COMAIL.RU PRZEDSTAWICIELSTWO W BRATYSŁAWIE ZÁHRADNÍCKA 153, P.O. BOX 97 820 05 25, SLOVENSKÁ REPUBLIKA TEL: +421 2 507 00 801, FAX: +421 2 555 71 649 E-MAIL: SACRBA@SACR.SK, WWW.SLOVAKIATOURISM.SK REGIONALNE PRZEDSTAWICIELSTWO W PRESZOWIE REIMANNOVA 9 080 01 PREŠOV TEL./FAX: +421 51 756 03 61 E-MAIL: PRESOV@SACR.SK, WWW.SLOVAKIATOURISM.SK RADA REDAKCYJNA SILVIA ŠULEKOVÁ KOLLÁRIKOVÁ (PRZEWODNICZĄCA) KAMILA HANÁKOVÁ DANIEL KOLLÁR VIERA DVOŘÁKOVÁ GABRIELA UŽOVIČOVÁ ROBERT BUNČA SLOVAKISCHE ZENTRALE FÜR TOURISMUS PRINZ-EUGEN-STR. 70, STIEGE 2, 1.STOCK 1040 WIEN, ÖSTERREICH TEL.: +43 1 513 9569, FAX: +43 1 513 9763 E-MAIL: SACR-WIEN@AON.AT REDAKTOR NACZELNY BEDRICH SCHREIBER AUTORZY ZDJĘĆ BOART, M. ELIÁŠ, A. JIROUŠEK, A. VOJČEK SLOWAKISCHE ZENTRALE FÜR TOURISMUS VERTRETUNG DEUTSCHLAND ZIMMERSTRASSE 27, 10969 BERLIN, DEUTSCHLAND TEL.: +49 30 25 94 26 40, FAX: +49 30 25 94 26 41 E-MAIL: SACR-BERLIN@BOTSCHAFT-SLOWAKEI.DE E-MAIL: TOURISMUS@BOTSCHAFT-SLOWAKEI.DE J ASKINIE MINISTERSTWO GOSPODARKI RS ORGAN ZARZĄDZAJĄCY SEKTOROWYM PROGRAMEM OPERACYJNYM PRZEMYSŁ I USŁUGI MIEROVÁ 19 827 15 SLOVENSKÁ REPUBLIKA E-MAIL: SOPER@ECONOMY.GOV.SK WWW.ECONOMY.GOV.SK OPRACOWANIE GRAFICZNE REMARK/CMA S.R.O. ROZMARÍNOVÁ 31, 821 04 TEL.: +421 2 434 153 60-62, FAX: +421 2 434 153 59 WWW.REMARK.SK TŁUMACZENIE GRAŻYNA LAŠČEK SŁOWACJI N A PUBLIKACJA ZOSTAŁA WYDANA Z WSPÓŁUDZIAŁEM UNII EUROPEJSKIEJ