POMOC SPOŁECZNA CELE I ZADANIA POMOCY SPOŁECZNEJ OKREŚLA USTAWA z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz.U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 z późn.zm.) CELE POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnym 2. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. ZADANIA POMOCY SPOŁECZNEJ I. Przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń; II. Praca socjalna; III. Prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej; IV. Analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej; V. Realizacja zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych; VI. Rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. 1.Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy: 1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; 2) sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej; 3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; 4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych; 5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych; 6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego; 7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie mającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia; 8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego; 9) opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem; 10) praca socjalna; 11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych; 13) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną; 14) dożywianie dzieci; 15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym; 16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu; 17) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego; 18) utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników.
2. Do zadań własnych gminy należy: 1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych; 2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze; 3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki; 4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych; 5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach. Wersja do druku ŚWIADCZENIA Z POMOCY SPOŁECZNEJ ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Zasiłek stały Zasiłek okresowy Zasiłek celowy i specjalny Zasiłek celowy zwrotny Pomoc dla rodzin zastępczych Pomoc na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie (zasiłek celowy, nie oprocentowana pożyczka) Pomoc dla rodzin zastępczych Pomoc na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki Świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców PODSTAWOWE ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Zasiłek stały Zasiłek stały przysługuje: pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Wysokość świadczenia: w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnica między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie; w przypadku osoby w rodzinie - różnica między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej (świadczenie z ZUS) zasiłek stały nie przysługuje. Zasiłek okresowy Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. W roku 2005 minimalna wysokość zasiłku wynosi: w przypadku osoby samotnie gospodarującej - 30% różnicy między kryterium dochodowym a dochodem tej osoby w przypadku rodziny - 20% różnicy miedzy kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny Rodzina Jednoosobowe gospodarstwo domowe Jednoosobowe gospodarstwo domowe Dochód rodziny/na osobę w rodzinie Przykład: Kryterium dochodowe Minimalna wysokość zasiłku okresowego w 2005 roku Bez dochodu 461 zł 138,30 zł 150 zł 461 zł 93,30 zł Rodzina dwuosobowa Bez dochodu 2x316 zł=632 zł 126,40 zł Rodzina trzyosobowa 300 zł/ 3 osoby =100 zł 3x316 zł=948 zł 129,60 zł Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Świadczenie to dotyczy osób spełniających kryterium dochodowe wynikające z ustawy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które ponosiły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. W szczególności uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy. Wersja do druku ŚWIADCZENIA Z POMOCY SPOŁECZNEJ ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE Praca socjalna Poradnictwo specjalistyczne Bilet kredytowany Składki na ubezpieczenie zdrowotne Składki na ubezpieczenie społeczne Pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie
Sprawienie pogrzebu Interwencja kryzysowa Schronienie Posiłek Niezbędne ubranie Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia Mieszkanie chronione Pobyt i usługi w domu pomocy społecznej Opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i placówce opiekuńczo-wychowawczej Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych Szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna Praca socjalna, poradnictwo specjalistyczne W celu poprawy funkcjonowania osób i rodzin w środowisku prowadzona jest praca socjalna, która zmierza ku wzmocnieniu aktywności i samodzielności życiowej. Ta specyficzna działalność zawodowa skierowana jest na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz na tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi. Praca socjalna to działania mające zarówno uzupełnić potrzeby bytowe ludzi w szczególności o obniżonych możliwościach samodzielnego dawania sobie rady w trudnościach życiowych jak i działania mające wzmacniać szanse rozwojowe. Cechą pracy socjalnej jest przygotowanie jednostki do właściwego spożytkowania dóbr i świadczonych usług. W pracy z pracownikiem socjalnym jako profesjonalistą współpracują inne osoby, m.in.: psycholog, prawnik, pedagog, kurator, funkcjonariusze policji, straży miejskiej. W ramach pracy socjalnej pracownik wspomaga osoby i rodziny wymagające pomocy w osiągnięciu możliwie pełnej aktywności społecznej, zapobiega procesowi marginalizacji osób i grup, a także przeciwdziała zjawiskom wykluczenia społecznego. W ramach pracy socjalnej udziela się osobom i rodzinom poradnictwa specjalistycznego w szczególności prawnego, psychologicznego i rodzinnego. Poradnictwo prawne - udzielanie informacji o przepisach prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów. Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii. Poradnictwo rodzinne obejmuje szeroko rozumiane problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w rodzinach naturalnych i rodzinach zastępczych oraz opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Interwencja kryzysowa Wobec osób i rodzin dotkniętych przemocą podejmuje się działania w celu zapobieganiu dalszemu zjawisku. Bilet kredytowany Bilet kredytowany jest formą zasiłku celowego w formie niepieniężnej. Może być przyznany osobom bez dochodu lub z bardzo niskim dochodem, które muszą udać się do innej miejscowości celem załatwienia spraw rodzinnych lub urzędowych. W takich sytuacjach wypłaca się zasiłki celowe ze środków własnych na pokrycie kosztów przejazdu - koleją PKP. Składki na ubezpieczenia zdrowotne Składki na ubezpieczenie zdrowotne MGOPS opłaca osobom, które nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu. W szczególności dotyczy to osób samotnych korzystających z zasiłków stałych. Składki na ubezpieczenia społeczne Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi z matką, ojcem (również matka i ojciec współmałżonka) lub rodzeństwem ośrodek pomocy opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Konieczność sprawowania opieki stwierdza lekarz. Składka nie przysługuje, jeżeli:
-dochód na osobę w rodzinie opiekującej się przekroczy 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie oraz osoba opiekująca się podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub otrzymuje emeryturę albo rentę -osoba w dniu złożenia wniosku o świadczenie ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat -posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. Pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie Osobie lub rodzinie gmina może przyznać pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia. Jedną z form tej pomocy jest pomoc rzeczowa. Pomoc w formie rzeczowej następuje przez udostępnienie maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym. Przedmioty są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.. Pomoc nie przysługuje, jeżeli rodzina otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła. Ponadto podstawą odmowy przyznania pomocy może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia pracy albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu. Schronienie, niezbędne ubranie, posiłek Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych właściwości oraz pory roku. Tutejszy Ośrodek zaspokaja w/w potrzeby w naturze oraz w ramach posiadanych środków - udziela pomocy finansowej. Pomoc w postaci gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Usługi opiekuńcze Osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobom, które wymagają pomocy innych osób, rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczna, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości również zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Poza usługami opiekuńczymi może być świadczona pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi te są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem. Świadczone są również specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługujące na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego. Przyznając pomoc w w/w formie ośrodek pomocy ustala ich zakres i miejsce świadczenia. Świadczenia w formie usług opiekuńczych udziela się na wniosek osoby zainteresowanej, który składa się do pracownika socjalnego ośrodka pomocy.