Spis treści Strona 1.0. Streszczenie w języku niespecjalistycznym...3 2.0. Wstęp...4 2.1. Przedmiot i podstawa opracowania...4 2.2. Cel, zakres i metody opracowania raportu...4 2.3. Przepisy prawne wykorzystane w opracowaniu...8 2.4. Materiały źródłowe wykorzystane do sporządzenia raportu... 11 3.0. Kwalifikacja prawna przedsięwzięcia... 12 4.0. Lokalizacja i opis planowanego przedsięwzięcia... 12 4.1. Stan formalno-prawny... 12 4.2. Lokalizacja i zagospodarowanie terenu... 13 4.3. Charakterystyka przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji... 16 4.4. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych... 17 4.5. Zużycie surowców.... 23 4.6. Przewidywane wielkości emisji, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia... 23 4.6.1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego... 23 4.6.2. Odpady... 24 4.6.3. Ścieki... 24 4.6.4. Emisja hałasu... 25 5.0. Opis elementów przyrodniczych środowiska... 25 5.1. Rzeźba terenu... 25 5.2. Gleby... 26 5.3. Wody powierzchniowe.... 27 5.4. Wody podziemne.... 29 5.5. Warunki meteorologiczne i stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego... 30 Różnice stężeń między sezonami... 30 5.6. Uwarunkowania akustyczne... 34 5.7. Walory przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe... 37 5.8. Ocena lokalizacji Zakładu w świetle uwarunkowań ekofizjograficznych... 38 5.9. Obszary Natura 2000... 38 6.0. Opis analizowanych wariantów... 42 6.1. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska... 42 6.2. Wariant polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia... 42 7.0. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w wypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko... 42 7.1. Możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko... 43 7.2. Możliwości wystąpienia awarii... 43 7.3. Możliwości wystąpienia poważnej awarii przemysłowej... 43 8.0. Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu... 43 8.1. Oddziaływanie na ludzi... 44 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 1
8.2. Oddziaływanie na zwierzęta i rośliny... 44 8.3. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi... 44 8.4. Oddziaływanie na wodę... 46 8.4.1. Ścieki socjalno-bytowe i technologiczne... 46 8.4.2. Wody opadowe... 46 8.4.3. Oddziaływania na wody podziemne... 49 8.5. Oddziaływanie na powietrze... 53 8.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny... 55 8.7. Oddziaływanie na klimat... 57 8.8. Oddziaływanie na dobra materialne, dobra kultury, krajobraz... 57 8.9. Wzajemne oddziaływanie miedzy poszczególnymi elementami środowiska... 57 9.0. Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko... 57 10.0. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko... 58 11.0. Porównanie planowanego przedsięwzięcia z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy prawo ochrony środowiska... 58 12.0. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich... 59 13.0. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem... 59 14.0. Propozycje monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji... 60 15.0. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport... 60 16.0. Oddziaływanie obiektu na etapie realizacji, eksploatacji oraz likwidacji... 60 16.1. Etap realizacji obiektu... 60 16.2. Etap eksploatacji obiektu... 61 16.3. Etap likwidacji obiektu... 61 17. Podsumowanie... 61 Dodatek: Wymagania dla stacji demontażu oraz sposoby demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji... 64 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 2
1.0. Streszczenie w języku niespecjalistycznym Przedmiotem opracowania jest wykazanie skali, wielkości i zasięgu oddziaływania na środowisko oraz na zdrowie ludzi przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji demontażu pojazdów. Inwestycja zostanie przeprowadzona na terenie działki nr 671/1 i 737 w Jabłonowie Pomorskim przy ul. Wojska Polskiego 1a. Inwestorem jest Firma Handlowo- Usługowa Krzysztof Śliwowski z siedzibą przy ul. Wojska Polskiego 1a w Jabłonowie Pomorskim. Raport został sporządzony na etapie postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowego przedsięwzięcia. Działki nr 671/1 i 737 zlokalizowane są w południowej części miasta Jabłonowo Pomorskie. Bezpośrednie otoczenie działek stanowią: od zachodu droga wojewódzka nr 543, od południa ul. Rzemieślnicza, od północy ul. Wojska Polskiego, od wschodu budynek mieszkalny i gospodarczy. W dalszym otoczeniu znajdują się tereny rozproszonej, wolnostojącej zabudowy mieszkalnej, jednorodzinnej oraz tereny zielone (łąki i pola). W najbliższym otoczeniu nie odnotowano obiektów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody oraz obiektów cennych kulturowo. Adaptacja istniejącej hali na halę stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz jej funkcjonowanie, budowa dodatkowej niezbędnej infrastruktury, nie wprowadzi negatywnych i szkodliwych oddziaływań na środowisko. Przeprowadzone w niniejszym opracowaniu analizy wskazują, że emisje substancji i energii do środowiska nie spowodują naruszenia norm w zakresie jakości wód powierzchniowych, powietrza atmosferycznego, powierzchni ziemi i wód podziemnych. Emisja hałasu nie będzie uciążliwa dla otoczenia. Obiekt nie będzie zaliczany do zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Planowane przedsięwzięcie nie narusza granic obszaru Natura 2000 i usytuowane jest w znaczącej odległości od obszarów Natura 2000 zarówno istniejących i projektowanych. W związku z powyższym planowana inwestycja nie będzie mieć negatywnego wpływu na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000. Realizacja planowanego przedsięwzięcia nie wymaga wykonania kompensacji przyrodniczej. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 3
Planowane przedsięwzięcie spełnia warunki określone w przepisach ochrony środowiska i nie będzie negatywnie oddziaływało na środowisko i zdrowie ludzi. 2.0. Wstęp 2.1. Przedmiot i podstawa opracowania Przedmiotem opracowania jest wykazanie oddziaływania i wpływu na środowisko oraz na zdrowie ludzi przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji demontażu pojazdów. Inwestycja zostanie przeprowadzona na terenie działki nr 671/1 i 737 w Jabłonowie Pomorskim przy ul. Wojska Polskiego 1a (powiat brodnicki, województwo kujawskopomorskie). Merytoryczną podstawę opracowania raportu stanowi art. 71 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227). Zgodnie ze wzmiankowanym art. dla planowanych przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko wymagana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach. Planowane przedsięwzięcie zostało zakwalifikowane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.) jako przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. 2.2. Cel, zakres i metody opracowania raportu Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko określa rodzaje i skalę zagrożeń wynikających z planowanej działalności. Pozwala na porównanie wariantów możliwych rozwiązań oraz na wskazanie potencjalnie możliwych do zastosowania przeciwdziałań minimalizujących negatywne oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Celem raportu jest ochrona zasobów naturalnych oraz przeciwdziałanie degradacji Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 4
środowiska. Zadaniem opracowania jest określenie stanu istniejącego środowiska oraz możliwych w nim zmian spowodowanych realizacją inwestycji przy równoczesnym wskazaniu na sposoby ograniczenia, zapobiegania oraz monitorowania niekorzystnych wpływów na środowisko. Raport zawiera określenie sposobów i zakresów korzystania ze środowiska, to jest w szczególności: wpływ i rodzaje zanieczyszczeń emitowanych do powietrza z terenu inwestycji, ocenę uciążliwości w zakresie emisji hałasu, ocenę zastosowanych w obiektach rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami. Dokumentacja uwzględnia oddziaływanie inwestycji na etapie jej realizacji, eksploatacji oraz likwidacji. Raport opracowany został w zakresie zgodnym z zapisem art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Opracowanie obejmuje m. in. opis planowanego przedsięwzięcia, charakterystykę zasobów i stanu środowiska przyrodniczego oraz zagospodarowania terenu w obszarze potencjalnego oddziaływania. Raport określa ponadto oddziaływanie przedsięwzięcia na poszczególne komponenty środowiska. Przy opracowywaniu raportu posługiwano się głównie opisami jakościowymi. Analizowano też wszelkie dostępne wyniki badań, informacje i dane o dokumentowanym terenie i przedsięwzięciu. Do udokumentowania stanu środowiska przyrodniczego wykorzystano dostępne publikacje, opracowania i dokumentacje. Przeprowadzono ponadto wizję lokalną w terenie. Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać: 1) opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności: a) charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji, b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych, Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 5
c) przewidywane wielkości emisji, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia, 2) opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia, 3) opis analizowanych wariantów, w tym wariantu: a) polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia, b) najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru, 4) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w wypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko, 5) uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na ludzi, zwierzęta, rośliny, powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, wodę, powietrze, klimat, dobra materialne, zabytki, krajobraz oraz wzajemne oddziaływanie między tymi elementami, 6) opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnioi długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z: a) istnienia przedsięwzięcia, b) wykorzystywania zasobów środowiska, c) emisji, oraz opis metod prognozowania, zastosowanych przez wnioskodawcę, 7) opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, 8) jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie, z zastrzeżeniem ust. 2, proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143, 9) wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich, 10) przedstawienie zagadnień w formie graficznej, 11) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem, Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 6
12) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji, 13) wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport, 14) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, 15) nazwisko osoby lub osób sporządzających raport, 16) źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu. Ponadto: raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien uwzględniać oddziaływanie przedsięwzięcia na etapach jego realizacji, eksploatacji oraz likwidacji. raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko sporządzany w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę powinien: 1) zawierać informacje, o których mowa w ust. 1, ze szczegółowością i dokładnością odpowiednią do posiadanych danych wynikających z projektu budowlanego i innych informacji uzyskanych po wydaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady, 2) określać stopień i sposób uwzględnienia wymagań dotyczących ochrony środowiska, zawartych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz w innych decyzjach dotyczących ochrony środowiska. Sporządzony raport dla przedsięwzięcia polegającego na zmianie sposobu użytkowania obiektu hali na halę stacji demontażu pojazdów zakładu F.H.U. Krzysztof Śliwowski w Jabłonowie Pomorskim, spełnia wyżej wymienione wymagania. Obowiązek sporządzenia raportu został nałożony przez Burmistrza Miasta i Gminy Jabłonowo Pomorskie z dnia 22 kwietnia 2009 r. (znak: 7624-1-5/09). Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 7
2.3. Przepisy prawne wykorzystane w opracowaniu Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wykonano z uwzględnieniem wymogów następujących aktów prawnych: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.), ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202 z późn. zm.), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 poz251 z późn. zm.), ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. nr 239 poz. 2019 z późn. zm), ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. nr 236, poz. 2008), ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. nr 89 poz. 625 z późn. zm.), ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. nr 63, poz.639 z późn. zm.), ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. nr 63, poz.638 z późn. zm.), ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. nr 199, poz. 1671 z późn. zm.), ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. z 2006 r., nr 123, poz. 858), ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207 poz.2016 z póz. zm.), ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.), Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 8
ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679 z późn. zm.), ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399), ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz.78, z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.), rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 03.03.2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2002 r. Nr 87, poz. 798) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza. (Dz. U. z 2002 r. Nr 115, poz. 1003), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. (Dz. U. z 2002 r. Nr 122, poz. 1055), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz. 2181), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów emisji (Dz. U. z 2003 r. Nr 110. poz. 1057), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. z 2001r. Nr 140, poz. 1585), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 9
zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 535 ze zm.), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 190, poz. 1591), rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 29.11.2002 r. w sprawie warunków jakie spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. (Dz. U. z 2002 r. Nr 212, poz. 1799), rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1206), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 marca 2002 r. w sprawie wymagań zasadniczych dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. z 2002 r. Nr 60, poz. 546), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. z 2002 r. Nr 8 z 31.01.2002r.), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu. (Dz. U. z 2003 r. Nr 1, poz. 12), ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2005 r. w sprawie w sprawie sposobu unieważniania dokumentów pojazdów wycofanych z eksploatacji, wzorów zaświadczeń wydawanych dla tych pojazdów, sposobu przechowywania zaświadczeń oraz prowadzenia ich ewidencji (Dz. U. Nr 62, poz. 554), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie sposobu oznaczania oraz rodzajów oznaczeń przedmiotów wyposażenia i części pojazdów (Dz. U. z 2006 r. Nr 2, poz. 9), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2005 r. w sprawie sposobu wykonania próby strzępienia pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 210, poz. 1755), Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 10
rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 marca 2006 r. w sprawie listy istotnych elementów pojazdu kompletnego (Dz. U. Nr 58, poz. 407), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 4 października 2005 r. w sprawie listy materiałów, przedmiotów wyposażenia i części pojazdów, które mogą zawierać ołów, rtęć, kadm oraz sześciowartościowy chrom (Dz. U. Nr 200, poz. 1653), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 143, poz. 1206), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 12 października 2005 r. w sprawie wymagań dla punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 214, poz. 1806), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 października 2005 r. w sprawie obliczania poziomów odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 212, poz. 1774), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 września 2005 r. w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 201, poz. 1672), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 czerwca 2005 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów (Dz. U. Nr 109, poz. 917), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października 2005 r. w sprawie sposobu przekazywania informacji o pojazdach wycofanych z eksploatacji oraz wzorów tych informacji (Dz. U. Nr 225, poz. 1935), 2.4. Materiały źródłowe wykorzystane do sporządzenia raportu Do sporządzenia raportu wykorzystano informacje zawarte w dokumentach: Raport o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego, Bydgoszcz 2006 r. Program ochrony środowiska województwa kujawsko-pomorskiego, Bydgoszcz 2003 r.. Plan gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego, Bydgoszcz 2003 r. Program ochrony środowiska powiatu brodnickiego, Brodnica 2004 r. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 11
Plan gospodarki odpadami powiatu brodnickiego, Brodnica 2004 r. Program ochrony środowiska Miasta i Gminy Jabłonowo Pomorskie, Jabłonowo Pomorskie Woś, Klimat Polski, Warszawa 1999 r. Kondracki, Geografia fizyczna Polski Przyroda powiatu brodnickiego, Brodnica 2008 r. Ocena planów i przedsięwzięć znacząco oddziałujących na obszary Natura 2000. Oxford 2001, Dane meteorologiczne. Podkłady mapowe. Inne materiały literaturowe i informacje przekazane przez zamawiającego. 3.0. Kwalifikacja prawna przedsięwzięcia Zgodnie z 2 pkt. 1 ppkt. 39a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, stacje demontażu pojazdów, a także zakłady przetwarzania odpadów powstałych z tych pojazdów, w rozumieniu ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202), zaliczane są do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. 4.0. Lokalizacja i opis planowanego przedsięwzięcia 4.1. Stan formalno-prawny Nazwa jednostki organizacyjnej: Adres siedziby: REGON: 871162863 Adres stacji demontażu: Działka nr: 672/1, 737 Powierzchnia użytkowa: F.H.U. Krzysztof Śliwowski ul. Wojska Polskiego 1a, 87-330 Jabłonowo Pomorskie ul. Wojska Polskiego 1a, 87-330 Jabłonowo Pomorskie 0,2737 ha Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 12
4.2. Lokalizacja i zagospodarowanie terenu Inwestycja zostanie przeprowadzona na terenie działki nr 671/1 i 737 o powierzchni odpowiednio 0,1062 i 0,1675 ha w Jabłonowie Pomorskim. Właścicielem działki nr 671/1 jest pan Krzysztof Śliwowski natomiast działki nr 737 państwo Krzysztof i Barbara Śliwowscy. Działki nr 671/1 i 737 przy ulicy Wojska Polskiego 1a zlokalizowane są w południowej części miasta Jabłonowo Pomorskie, przy drodze wojewódzkiej nr 543 relacji Brodnica Jabłonowo Pomorskie (stanowiącą na terenie miasta ulicę Grudziądzką). Bezpośrednie otoczenie działek stanowią: od zachodu droga wojewódzka nr 543, od południa ul. Rzemieślnicza, od północy ul. Wojska Polskiego, od wschodu budynek mieszkalny i gospodarczy. W dalszym otoczeniu znajdują się tereny rozproszonej, wolnostojącej zabudowy mieszkalnej, jednorodzinnej oraz tereny zielone (łąki i pola). Na terenie działki nr 671/1 zlokalizowany jest budynek gospodarczy, mieszkalny oraz waga. W budynku gospodarczym zlokalizowane jest biuro F.H.U. Krzysztof Śliwowski, sklep części zamiennych i artykułów do produkcji rolniczej, pomieszczenia magazynowe i gospodarcze. Obok, od strony ulicy, zlokalizowana jest waga wraz z budynkiem technicznym. Na terenie działki nr 737 zlokalizowany jest budynek gospodarczy hala o powierzchni 228 m 2, która Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 13
zostanie zaadoptowana na stację demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Na terenie obydwu działek obecnie prowadzona jest działalność gospodarcza przez F.H.U. Krzysztof Śliwowski polegająca na świadczeniu usług i obrocie częściami zamiennymi i artykułami do produkcji rolniczej. Działki wykorzystywane są ponadto przez pana Krzysztofa Śliwowskiego na cele związane z produkcją rolniczą w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego (miejsca postojowe oraz przechowywania maszyn, urządzeń rolniczych i ich części). Stacja demontażu pojazdów zlokalizowana będzie w istniejącej hali o wymiarach: długość 20 m, szerokość 12 m, wysokość do kalenicy 4 m, wysokość całkowita 6 m, powierzchnia 228 m2, kubatura 1150 m3. Hala stacji demontażu Hala posiada konstrukcję murowaną z dachem o konstrukcji metalowej krytym płytami cementowo-azbestowymi. Hala posiada dwa wrota wjazdowe o szerokości 4 i 3 m oraz niezależne wejście. Obiekt hali posiada: Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 14
uzbrojenie w sieć wodociągową i kanalizacyjną, uzbrojenie w sieć energetyczną, zaplecze socjalno-biurowe, trwałe ogrodzenie terenu działek z brama wjazdową, wagę, utwardzone place parkingowe i manewrowe. Budynek z pomieszczeniem biurowym Teren po zaakceptowaniu sposobu użytkowania na halę demontażu pojazdów nadal będzie wykorzystywany pod prowadzenie działalności gospodarczej takiej jak dotychczas z rozszerzeniem o usługi w zakresie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji.. Najbliższa pojedyncza zabudowa jednorodzinna znajduje się w kierunku północno-zachodnim w odległości około 30 m od hali. W pozostałych kierunkach budynki mieszkalne znajdują się w odległości około 40 70 m). Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 15
Otoczenie od strony ul. Grudziądzkiej W otoczeniu lokalizacji stacji demontażu nie odnotowano cieków i zbiorników wodnych. Najbliższy większy ciek rzeka Lutryna znajduje się w odległości około 500 m w kierunku zachodnim od planowanej stacji demontażu. 4.3. Charakterystyka przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji Adaptacja hali przemysłowej na halę stacji demontażu pojazdów nie pociąga za sobą konieczności przeprowadzenia większych prac budowlanych, poza pracami adaptacyjnymi i wykończeniowymi. Konieczne będzie uszczelnienie posadzek, skanalizowanie niektórych sektorów oraz wyposażenie obiektu w separator substancji ropopochodnych. Hala w obecnym stanie w pełni nadaje się do wykorzystania na stację demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji po dokonaniu zmiany sposobu jej użytkowania. Tereny otaczające halę zostaną wykorzystane jak obecnie tzn. jako place manewrowe, postojowe i magazynowe z przeznaczeniem pod obecnie prowadzoną działalność oraz stacji demontażu pojazdów. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 16
4.4. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych Działalność stacji demontażu pojazdów F.H.U. Krzysztof Śliwowski w Jabłonowie Pomorskim polegać będzie na: przyjmowaniu pojazdów wycofanych z eksploatacji, magazynowaniu pojazdów, osuszaniu i demontażu pojazdów, odzysku odpadów i części nadających się do ponownego wykorzystania. Planowany obrót pojazdami w stacji demontażu: 1 samochód osobowy / dzień, 1 samochód dostawczy (mikrobus) / tydzień, 1 samochód ciężarowy / miesiąc, 1 autobus / miesiąc. Planowany przerób na stacji demontażu w skali roku: 300 Mg pojazdów wycofanych z eksploatacji kwalifikowanych jako odpady niebezpieczne o kodzie 16 01 04* (zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy), 100 Mg zużytych nie nadających się do użytkowania pojazdów nie zawierających cieczy i innych niebezpiecznych elementów kwalifikowanych jako odpady inne niż niebezpieczne o kodzie 16 01 06 (zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy niezawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementów). Projektowana stacja demontażu pojazdów będzie spełniała wymogi rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Teren planowanej stacji demontażu pojazdów jest zabezpieczony przed dostępem osób trzecich (trwałe metalowe ogrodzenie z zamykaną bramą wjazdową). Wzdłuż ogrodzenia występuje miejscami zieleń wysoka i niska. Planuje się w dalszym etapie organizacji stacji demontażu wprowadzenie dodatkowej zieleni wysokiej i niskiej wzdłuż ogrodzenia. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 17
Wjazd do stacji demontażu od ul. Rzemieślniczej i Grudziądzkiej Na terenie stacji demontażu pojazdów wyznaczone będzie pomieszczenie do przyjmowania i obsługi osób przekazujących pojazdy wycofane z eksploatacji (budynek biurowy) wyposażone w szafę metalową służącą do przechowywania dokumentów pojazdów. Budynek wagi Demontaż pojazdów prowadzony będzie w sposób polegający na usunięciu: paliw i płynów eksploatacyjnych, chyba że znajdują się one w przedmiotach wyposażenia lub częściach przeznaczonych do ponownego użycia, Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 18
czynnika chłodniczego z układu klimatyzacyjnego za pomocą specjalnego urządzenia, bądź zlecenie tej operacji wyspecjalizowanej firmie, i wymontowaniu: filtra oleju, przedmiotów wyposażenia i części przeznaczonych do ponownego użycia, akumulatora, zbiornika z gazem bez jego opróżniania, bądź po usunięciu gazu ze zbiornika za pomocą specjalnego urządzenia, elementów zawierających materiały wybuchowe, katalizatora spalin, kondensatorów z pojazdów wyprodukowanych przed dniem 1 stycznia 1986 r., elementów zawierających rtęć, szyb, opon, części zawierających metale nieżelazne, jeżeli nie są one oddzielane w następującym po demontażu procesie przetwarzania. Po usunięciu i wymontowaniu, płyny i poszczególne części zostaną umieszczone w pojemnikach lub w wyznaczonych miejscach w magazynie i na placu magazynowym. Po uzbieraniu odpowiedniej partii nadającej się do transportu zostaną odebrane przez uprawniony podmiot gospodarczy i przekazane do wykorzystania, recyklingu lub utylizacji. Zakład będzie posiadał m. in. niżej wymienione, niezbędne, urządzenia i narzędzia do wykonywania poszczególnych prac, będą to: suwnica, wózek widłowy, podnośnik pojazdów, zestaw do cięcia metali, odsysarka, wiertarka, przecinarka do metalu, sprężarka, wyciągarka silników, Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 19
obrotnica samochodowa, zestaw ratunkowy do neutralizacji wycieków, inne. Na stacji wyodrębnione będą następujące sektory: Sektor przyjmowania pojazdów Utwardzony plac o szczelnej powierzchni, wyposażonej w system odprowadzania ścieków przemysłowych kierowanych do separatora substancji ropopochodnych. Przed przyjęciem pojazd będzie ważony (waga o skali ważenia do minimum 3,5 Mg zlokalizowana obok budynku z pomieszczeniem biurowym). Sektor magazynowania przyjętych pojazdów Sektor nie osuszonych pojazdów wycofanych z eksploatacji zlokalizowany będzie na utwardzonej, szczelnej powierzchni obok budynku hali stacji demontaż. Betonowy plac z podkładem atestowanej folii olejoodpornej o powierzchni minimum 200 m 2, wyposażonej w system ujmowania odcieków i separator substancji ropopochodnych. Wielkość placu będzie wystarczająca do zmagazynowania minimum 10 pojazdów wycofanych z eksploatacji. W sektorze zachowane będą pola manewrowe. Ewentualne odcieki odprowadzane będą do separatora. Sektor usuwania z pojazdów elementów i substancji niebezpiecznych, w tym płynów Demontaż pojazdów, w tym usuwanie elementów i substancji niebezpiecznych, będzie prowadzony w hali stacji demontażu w obiekcie budowlanym, posiadającym utwardzone, szczelne podłoże, wyposażone w system odprowadzania ścieków przemysłowych kierowanych do separatora substancji ropopochodnych, zadaszenie oraz ściany boczne zabezpieczające przed czynnikami atmosferycznymi. W obiekcie będzie znajdowało się urządzenie do usuwania paliw i płynów z pojazdów. Usunięte z pojazdów odpady niebezpieczne będą magazynowane w sposób bezpieczny, zgodnie z obowiązującymi przepisami do czasu uzbierania odpowiedniej partii i odbioru Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 20
odpadów przez uprawnione podmioty. Odpady są magazynowane w szczelnych oznakowanych pojemnikach. Sektor demontażu z pojazdów przedmiotów wyposażenia i części nadających się do ponownego użycia oraz elementów, w tym odpadów, nadających się do odzysku lub recyklingu albo unieszkodliwienia Zlokalizowany będzie w obiekcie budowlanym, w hali stacji demontażu. Odzyskane przedmioty i części magazynowane będą w magazynie w sposób selektywny a następnie przekazywane do wykorzystania, odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania. Sektor wyposażony będzie w pojemniki na: szyby hartowane; szyby klejone; przedmioty wyposażenia i części zawierające metale nieżelazne. Sektor magazynowania wymontowanych z pojazdów przedmiotów wyposażenia i części nadających się do ponownego użycia Wymontowane z pojazdów przedmioty wyposażenia i części nadające się do ponownego użycia magazynowane będą w wydzielonej części hali (na regałach i stelażach) w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem. Sektor magazynowania odpadów pochodzących z demontażu pojazdów Odpady inne niż niebezpieczne przeznaczone do odzysku lub unieszkodliwiania magazynowane będą w wydzielonej części hali w indywidualnych pojemnikach. Pojemniki będą oznaczone. Odpady niebezpieczne magazynowane będą do czasu ich transportu do utylizacji w wolnostojącym budynku magazynu obok hali demontażu. Magazyn posiadał będzie szczelna posadzkę, zadaszenie oraz zabezpieczony będzie przed dostępem osób niepowołanych. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 21
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 22
4.5. Zużycie surowców. Wszystkie urządzenia będą zasilane energią elektryczną (pobór prądu na podstawie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej). Przewidywane zużycie mediów wyniesie: zużycie wody do 5 m 3 /miesiąc (pobór wody z istniejącej sieci wodociągowej), odprowadzanie ścieków socjalno-bytowych do 5 m 3 /miesiąc (do istniejącej sieci kanalizacyjnej), zużycie energii elektrycznej wyniesie około 100 kw/miesiąc, zużycie węgla kamiennego do ogrzewania hali demontażu wyniesie około 3 Mg/rok. Proces technologiczny w zakładzie obejmował będzie następujące operacje: przyjmowanie pojazdów wyeksploatowanych, magazynowanie pojazdów, osuszanie i demontaż pojazdów, odzysk odpadów i części nadających się do wykorzystania. Przewiduje się częstotliwość transportu pojazdów przeznaczonych do demontażu 1 raz w ciągu dnia. Odpady będą dostarczane indywidualnie przez właścicieli pojazdów lub transportowane na pojazdach dostosowanych do tego celu (tzw. laweta). 4.6. Przewidywane wielkości emisji, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia 4.6.1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego Hala demontażu pojazdów będzie źródłem emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych z procesu energetycznego spalania paliw (węgiel kamienny). Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 23
W hali demontażu nie będą prowadzane procesy technologiczne i operacje, które powodowałyby emisję gazów i pyłów do powietrza. W trakcie transportu pojazdów przeznaczonych do demontażu w stacji oraz odbioru odpadów, nastąpi emisja zanieczyszczeń z pojazdów. 4.6.2. Odpady Udział odpadów ze względu na rodzaj materiału w zależności od masy całkowitej pojazdu wygląda następująco: Rodzaj odpadu Udział [%] Ilość odpadów dla 1 pojazdu o masie całkowitej w [kg] Wartość 650 850 1100 1500 2000 uśredniona Metale żelazne 74,0 481 629 814 1110 1480 740 Metale nieżelazne 5,0 33 43 55 75 100 50 Tworzywa sztuczne 9,0 58 77 99 105 180 90 Guma 4,0 26 34 44 60 80 40 Uszczelki 3,0 20 26 33 45 60 30 Szkło 2,5 16 21 28 38 50 25 Powłoki 1,0 7 9 11 15 20 10 Płyny 1,0 7 9 11 15 20 10 Tkaniny, tapicerka 0,5 1 4 6 8 10 5 Powstające w wyniku demontażu odpady obejmować będą: części przeznaczone do recyklingu: szkło, części i elementy metalowe, tworzywa sztuczne, części przeznaczone do regeneracji: aparatura paliwowa, głowice silnika, wały, rozruszniki, alternatory, części przeznaczone do ponownego zastosowania: części karoserii, elementy silnika, przekładnie, ogumienie, elementy wyposażenia, odpady przeznaczone do utylizacji: płyny eksploatacyjne, oleje odpadowe, ogumienie, katalizatory, kondensatory. 4.6.3. Ścieki Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 24
W wyniku prowadzenia demontażu pojazdów nie przewiduje się powstania ścieków technologicznych. W zakładzie nie przewiduje się mycia hali magazynowej. Sprzątanie hali odbywa się będzie na sucho. Ewentualne wycieki płynów likwidowane będą przy użyciu sorbentów. W czasie funkcjonowania zakładu przewiduje się, że będą powstawały ścieki opadowe oraz ścieki socjalno-bytowe w ilości około 5 m 3 /miesiąc. Powstałe ścieki będą odprowadzane do istniejącej kanalizacji miejskiej a dalej do oczyszczenia w oczyszczalni ścieków w Jabłonowie Pomorskim. 4.6.4. Emisja hałasu Hala demontażu nie będzie źródłem emisji hałasu do środowiska. Powstający hałas w wyniku prowadzonej działalności polegającej na demontażu pojazdów zostanie zatrzymany na granicy hali. Ściany hali działają jak ekrany akustyczne tłumiąc hałas. 5.0. Opis elementów przyrodniczych środowiska 5.1. Rzeźba terenu Obszar gminy Jabłonowo Pomorskie znajduje się na pograniczu dwóch mezoregionów fizyczno-geograficznych: Pojezierza Chełmińskiego (zachodnia część) i Pojezierza Brodnickiego (wschodnia część). Granicę między tymi jednostkami morfologicznymi stanowi dolina rzeki Lutryny. Z powyższego podziału wynika zróżnicowanie wszystkich komponentów środowiska przyrodniczego gminy. W krajobrazie geomorfologicznym wyróżnić można trzy charakterystyczne elementy rzeźby: wysoczyznę morenową, dolinę rzeki Lutryny, dolinę rzeki Osy oraz równinę sandrową. Wysoczyzna morenowa wykształcona jest głównie jako płaska, miejscami lekko falista, a zbudowana jest z gliny i piasków zwałowych. Średnie deniwelację w obrębie wysoczyzny wynoszą 5 m. Najbardziej urozmaicona jest wysoczyzna morenowa w północnej części gminy w rejonie Adamowa, Płowęża i Nowej Wsi, gdzie deniwelacje przekraczają 10 m. Rynna Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 25
polodowcowa wykorzystywana przez rzekę Lutrynę wcina się w wysoczyznę morenową w rejonie Jabłonowa, Jaguszewic i Szczepanek nawet do 20 m. Podobnej wysokości przewyższenia występują w północnej części gminy - w dolinie Osy w rejonie Płowęża i Płowężka. Zagłębienia wytopiskowe, często bezodpływowe, występują mozaikowo na całym obszarze gminy. Posiadają często podmokłe dna obniżone w stosunku do otaczającej ich wysoczyzny 5 10 m. Obniżenia te wypełnione są utworami biogenicznymi. Wschodnia część obszaru gminy w rejonie wsi Górale i częściowo Konojady położona jest w obrębie równiny sandrowej sandru zachodniobrodnickiego. Jest to rozległy obszar akumulacji osadów piaszczystych i żwirowych. Powierzchnia sandru jest w przeważającej części płaska i pokrywa ją zwarty obszar leśny. 5.2. Gleby Na terenie gminy Jabłonowo Pomorskie, na utworach wysoczyznowych wytworzyły się głownie gleby mocne. One też decydują o tym, że w strukturze użytkowania gruntów zdecydowanie przeważają użytki rolne, które zajmują 79,2 % obszaru gminy wiejskiej i aż 61,3 % obszaru miasta. Wśród nich wyraźnie dominują grunty orne, a na niektórych obszarach jak obniżenia rynnowe, dolinne i wytopiskowe, znaczny areał zajmują trwałe użytki zielone. Lasy zajmują tylko 9,4 % powierzchni gminy i występują głównie we wschodniej i północnej jej części. Pod względem wartości rolniczej największą powierzchnię zajmują gleby III klasy bonitacyjnej, które zajmują 50 % użytków rolnych oraz IV klasy bonitacyjnej, które zajmują 42 % powierzchni. Gleby V i VI klasy zajmują tylko 8 % powierzchni użytków rolnych. Należy zaznaczyć, że znaczna część gleb ma okresowo za wysoki lub za niski poziom wód gruntowych. W użytkach zielonych dominującą klasą jest IV, są to gleby mineralne, mułowo-torfowe, torfowe i murszowe o przeciętnych własnościach fizycznych i chemicznych. Grunty rolne na potrzeby użytkowania rolniczego są objęte klasyfikacją kompleksów rolniczej przydatności. Na obszarze gminy Jabłonowo gleby wysokiej przydatności należą do kompleksu 2 (pszenny Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 26
dobry), i 4 (żytni bardzo dobry). Gleby te zajmują zdecydowaną większość obszaru wysoczyzny morenowej i zajmują łącznie powierzchnię ponad 6000 ha, co stanowi około 64,4% powierzchni gruntów ornych (ryc. 7). Poważnym źródłem zanieczyszczeń gleb jest samo rolnictwo, które w ostatnich latach przeszło poważną przemianę strukturalno-technologiczną z funkcji przyrodniczej na przemysłową. Istotne zmiany we współczesnym rolnictwie to przede wszystkim wielkoobszarowa monokultura upraw, wprowadzenie ciężkiego i szybkiego sprzętu rolniczego i znacznie zwiększona chemizacja. Dodatkowymi istotnymi elementami obecnego rolnictwa są również: głębsza orka niż jaką stosowano przez ostatnie 50 lat, prowadzenie upraw jednego gatunku przez klika lat, wprowadzanie upraw genetycznie zmodyfikowanych lub co najmniej genetycznie dostosowanych do klimatu agrorolniczego Polski jak: kukurydza, rzepak, pszenżyto i ziemniaki. W granicach gminy Jabłonowo Pomorskie monitoringiem objęto grunty rolne Zakładu Rolmil w Mileszewach, na dwóch stanowiskach charakteryzujących gleby mineralne. Grunty, te stanowią podstawę do nawożenia gnojowicą i stosowana jest na nich monokultura kukurydzy i rzepaku. Stanowiska zlokalizowane zostały na obszarach źródliskowych dopływów Strugi Brodnickiej oraz dopływie Lutryny. Uzyskane wyniki badanych gleb z warstwy ornej pod względem zawartości metali ciężkich uznać należy za czyste. Podobnie kształtują się wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. W przypadku występowania pestycydów na stanowisku w zlewni Lutryny występuje przekroczenie standardów jakości gleb w zakresie DDT. 5.3. Wody powierzchniowe. Rzeka Lutryna, przepływająca przez Jabłonowo Pomorskie, jest lewobocznym dopływem Osy. Jej długość całkowita wynosi 29 km, przy czym w granicach powiatu brodnickiego znajduje się górny i środkowy odcinek rzeki o długości 23 km, z czego 13 km w granicach gminy Jabłonowo Pomorskie. Ogólna powierzchnia zlewni wynosi 476 km 2. Administracyjnie zlewnia Lutryny położona jest w na terenie gmin: Bobrowo, Brodnica, Jabłonowo Pomorskie, Dębowa Łąka, Książki, Wąbrzeźno, Płużnica, Radzyń Chełmiński i Świecie n/osą. Zlewnia ma typowo rolniczy charakter z niewielką ilością lasów (1,5% Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 27
całkowitej powierzchni zlewni). Stosunkowo dobrze rozwinięta jest sieć osadnicza. Źródła Lutryny znajdują się w jeziorze Chojno, z którego wypływa rynną subglacjalną w kierunku północno-zachodnim, przepływając przez jeziora Grzywinek, Oleczno i Wądzyńskie. Poniżej jeziora Wądzyńskiego rzeka wpływa w zatorfione dno rynny, gdzie silnie meandruje. Od Lembarga do Jabłonowa Lutryna jest uregulowana. W przeszłości na Lutrynie zlokalizowano 3 młyny, po których pozostały stopnie wodne: w Lembargu, Nowym Młynie i Świeciu n/osą. Największe dopływy Lutryny to Duża Bacha o długości 18.3 km i powierzchni zlewni 105,4 km 2 - lewoboczny dopływ, uchodzący w Lembargu (na terenie gminy Jabłonowo) oraz Kanał Sitno wypływający z jeziora Sitno koło Wąbrzeźna o długości 22 km i powierzchni 75,7 km 2, uchodzący do Lutryny w miejscowości Jabłonowo-Zamek. Porównanie okresów badawczych jakości wód rzeki wskazuje na poprawę jakości wód w szerokim zakresie. Rzeka Osa jest prawobocznym dopływem Wisły, położonym w północnej części województwa. Powierzchnia dorzecza Osy wynosi 1605 km 2, z czego w granicach województwa 1237 km 2. Długość rzeki wynosi 103 km (51,0 km w granicach województwa). Początek Osa bierze z jeziora Perkun (województwo warmińsko-mazurskie), uchodzi natomiast do Wisły na terenie Basenu Grudziądzkiego na 842 km. Osa w swym biegu przepływa przez kilka jezior doliną rynnowo-wytopiskową. Na obszar województwa kujawsko-pomorskiego wpływa 4 km powyżej jeziora Płowęż. Natomiast na odcinku 6 km (bez jeziora Płowęż) Osa jest rzeką graniczną między gminami Jabłonowo Pomorskie i Świecie n/osą. Wszystkie jeziora na terenie gminy o powierzchni przekraczającej 1,0 ha położone są we wschodniej części gminy Jabłonowo Pomorskie. Pod względem fizycznogeograficznym obszar ten należy do mezoregionu Pojezierze Brodnickie. Jeziora odwadniane są przez cieki będące dopływami Osy, która przepływa przez jezioro Płowęż. W gminie znajduje się obecnie 9 jezior o powierzchni przekraczającej 1,0 ha. Łączna powierzchnia jezior wynosi 268,3 ha, co powoduje, że współczynnik jeziorności gminy wynosi 2,04%. Zdecydowanie największe jest jezioro Płowęż, przez które na linii ujścia i wypływu Osy przebiega granica gminy. W obrębie gminy znajduje się 113 ha. Największe jeziora gminy posiadają genezę rynnową. W rynnach o przebiegu południkowym (radialnych) położone są jeziora: Duże, Pobocznik, Zaleń oraz Gorzechówko. Pochodzenia rynnowego jest również misa jeziora Płowęż, które wypełnia fragment długiej rynny marginalnej (Niewiarowski, 1986). Genezę wytopiskową posiadają najmniejsze jeziora. Pod względem hydrologicznym jeziora gminy Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 28
Jabłonowo należą do trzech podstawowych typów: bezodpływowego, odpływowego i przepływowego. Wielkość odpływu rocznego jezior obliczona została na podstawie spływu jednostkowego, który dla omawianego terenu wynosi 4,0 l/s/km2 (IMGW, 1989). Jeziora przepływowe w zależności od ilości dopływającej wody mogą pozostawać pod dużym wpływem wód rzecznych (dopływ roczny przekracza połowę objętości wód jeziornych) lub też mogą być w niewielkim stopniu zasilane przez cieki. Do pierwszej grupy zaliczyć należy jezioro Płowęż, w którym całkowita wymiana wody następuje co 5 tygodni, oraz jeziora Zaleń i Gorzechówko. Niewielki dopływ wód rzeczny występuje w Jeziorze Dużym. Bezodpływowe są z reguły jeziora wytopiskowe. Jeziora poddawane są presji czynników zewnętrznych. O ich intensywności decyduje między innymi: wielkość i sposób zagospodarowania zlewni, dopływy wód rzecznych, zrzuty ścieków. Jednocześnie jezioro posiada możliwości ograniczenia wpływów z zewnątrz. Są one tym silniejsze im większe i głębsze jest jezioro. 5.4. Wody podziemne. Badania jakości wód podziemnych prowadzone były przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie. Próby pobierano na terenie posesji ul. Rynek 1 w Jabłonowie z częstotliwością poboru prób raz w roku. Odwiert jest zlokalizowany w czwartorzędowym piętrze wodonośnym na głębokości 1,1 m. Badania obejmowały następujące parametry: odczyn ph, przewodnictwo elektryczne, barwa, mętność, osad, zasadowość, kwasowość, wodorowęglany, twardość ogólna i węglanowa, krzemionka, azot amonowy, azot azotynowy, azot azotanowy, siarczany, chlorki, żelazo, mangan, potas, sód, wapń, magnez, fosforany, fluorki, związki rozpuszczone, węgiel organiczny, cyjanki, ołów, cynk, chrom, miedź, nikiel, kadm, glin, arsen, stront, brom, bar, bor, molibden. Badania jakości wód w latach 1996 1999 wykazują niestabilny stan składu chemicznego wód, co może świadczyć możliwości okresowych dopływów zanieczyszczeń, zwłaszcza, że odwiert jest płytki. W roku 1997, jak również wcześniej w roku 1995, stwierdzono nadmierne ilości azotynów, zaliczanych do wskaźników toksycznych. Kolejny rok przyniósł poprawę jakości, choć nadal utrzymywało się podwyższone stężenie azotynów. W roku 1999 wody ponownie zakwalifikowano do wód średniej jakości II klasa. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 29
5.5. Warunki meteorologiczne i stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Stan czystości powietrza obserwacje stanu aerosanitarnego w kilku punktach gminy wskazują, że na terenie miasta Jabłonowa Pomorskiego rejestrowane są wyższe stężenia zanieczyszczeń pyłowo-gazowych niż na terenach wiejskich. We wszystkich punktach pomiarowych wyraźnie zaznaczył się typowy dla zanieczyszczeń pochodzenia energetycznego przebieg stężeń, z maksimum w miesiącach zimowych (sezon grzewczy) i minimum w lecie. Wyraźna dominacja sezonu grzewczego wskazuje na duży udział emisji energetycznej w tym okresie w ogólnej emisji w mieście i w terenach wiejskich. W miesiącach letnich notuje się znikome wartości stężeń dwutlenku siarki (nawet poniżej 1 µg/m 3 ), natomiast w zimie stężenia średnie miesięczne przekraczały nawet 40 µg/m 3. W półroczu zimowym (sezon grzewczy) poziom stężeń SO 2 jest na terenie miasta 6-krotnie wyższy niż w sezonie letnim. We wszystkich punktach pomiarowych wyraźnie zaznaczył się typowy dla zanieczyszczeń pochodzenia energetycznego przebieg stężeń, z maksimum w miesiącach zimowych (sezon grzewczy) i minimum w lecie. Wyraźna dominacja sezonu grzewczego wskazuje na duży udział emisji energetycznej w tym okresie w ogólnej emisji w mieście i w terenach wiejskich. Różnice stężeń między sezonami Punkt pomiarowy Jabłonowo Pomorskie, ul. Główna Piecewo Lembarg Lata półrocze zimowe SO 2 NO 2 różnica półrocze między półrocze półrocze letnie sezonam zimowe letnie i różnica między sezonam i 2000/2001 24,1 3,8 20,3 20,7 11,4 9,3 1996 r. 20,5 1,9 18,6 12,1 5,0 7,1 1997 r. 21,9 8,8 13,1 17,1 4,5 12,6 1996 r. 20,5 1,6 18,9 11,7 4,3 7,4 1997 r. 22,1 6,9 15,2 17,2 4,1 13,1 Dla miejsca lokalizacji Zakładu przyjęto dane meteorologiczne uzyskane w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie dla Stacji Meteorologicznej w Toruniu Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.stacja Demontażu Pojazdów. 30