SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 11.2.2013 COM(2013) 64 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Stosowanie dyrektywy 2007/44/WE zmieniającej dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego PL PL

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Stosowanie dyrektywy 2007/44/WE zmieniającej dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego 1. WPROWADZENIE 1. Zgodnie z art. 6 dyrektywy 2007/44/WE 1 zmieniającej dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego (zwanej dalej dyrektywą w sprawie znacznych pakietów akcji lub dyrektywą ) Komisja musi dokonać przeglądu stosowania dyrektywy oraz przedłożyć sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z odpowiednimi wnioskami dotyczącymi ewentualnej zmiany dyrektywy. Termin przedłożenia sprawozdania przypadał na dzień 21 marca 2011 r. Prace nad sprawozdaniem odłożono w czasie ze względu na intensywne prace Komisji nad całościowym programem reformy regulacji systemu finansowego w celu stworzenia bardziej stabilnego i przejrzystego systemu finansowego w następstwie kryzysu finansowego oraz ze względu na trudności związane z oceną stosowania dyrektywy w okresie kryzysu finansowego. 2. W dyrektywie w sprawie znacznych pakietów akcji ustanawia się ramy prawne oceny ostrożnościowej transakcji nabycia przez osoby fizyczne lub prawne znacznego pakietu akcji w instytucji kredytowej, zakładzie ubezpieczeń lub zakładzie reasekuracji bądź przedsiębiorstwie inwestycyjnym. Dyrektywa zmieniła europejskie dyrektywy (dyrektywę w sprawie wymogów kapitałowych (CRD) 2, MiFID 3, Wypłacalność II 4 ) mające zastosowanie do instytucji kredytowych, 1 2 3 4 Dyrektywa 2007/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 września 2007 r. zmieniająca dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego, Dz.U. L 247 z 21.9.2007, s.1. Dostępna na stronie: http://eurlex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2007:247:0001:0016:pl:pdf. Dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przeredagowana), Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1. Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG, Dz.U. L 145 z 30.4.2004, s. 1. Dyrektywa 2007/44/WE zmieniła dyrektywy 92/49/EWG, 2002/83/WE, 2005/68/WE dotyczące ubezpieczeń i reasekuracji w UE. W ramach dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności PL 2 PL

przedsiębiorstw inwestycyjnych oraz zakładów ubezpieczeń i reasekuracji. W ramach dyrektywy zharmonizowano warunki powiadamiania o planowanym nabyciu lub zbyciu znacznego pakietu akcji, określono jasną i przejrzystą procedurę oceny oraz ujęto wykaz kryteriów oceny o ściśle ostrożnościowym charakterze. Przepisy te podlegają maksymalnej harmonizacji, a państwa członkowskie nie mogą wprowadzać bardziej rygorystycznych zasad. Dwie z wyżej wspomnianych dyrektyw CRD i MiFID są obecnie w trakcie przeglądu. Wnioski Komisji dotyczące tych dyrektyw nie powodują zmian przepisów wprowadzonych w 2007 r. 3. Cele dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji mają istotne znaczenie dla rynków finansowych. W szczególności w dyrektywie zakłada się następujące cele: zwiększenie pewności prawa, jasności i przejrzystości procesu zatwierdzenia przez organy nadzoru w odniesieniu do przypadków nabycia lub zwiększania udziałów podmiotach sektorów bankowego, ubezpieczeniowego i papierów wartościowych; oraz zagwarantowanie, że wszystkie planowane nabycia lub zbycia znacznych pakietów akcji są traktowane tak samo w całej UE oraz w różnych sektorach. 4. Aby osiągnięto cele dyrektywy, krajowe organy nadzoru we wszystkich trzech sektorach muszą ściśle współpracować i propagować konwergencję w zakresie swoich praktyk nadzorczych w kontekście wspólnych ram prawnych ustanowionych dzięki dyrektywie. Dlatego też w 2008 r. byłe trzy komitety poziomu 3 (CEBS, CESR i CEIOPS) opracowały niewiążące wytyczne dotyczące oceny ostrożnościowej przypadków nabycia 5 (zwane dalej wytycznymi 3 komitetów poziomu 3 ) w celu zapewnienia spójnych praktyk decyzyjnych na terenie UE. Cele wytycznych są następujące: osiągnięcie wspólnego zrozumienia pięciu kryteriów oceny ostrożnościowej określonych w dyrektywie; określenie odpowiednich ustaleń w zakresie współpracy zapewniających odpowiedni i terminowy przepływ informacji między organami nadzoru; oraz utworzenie pełnego i zharmonizowanego wykazu informacji, które potencjalni nabywcy powinni ująć w swoich powiadomieniach przekazywanych właściwym organom nadzoru. 5 ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II), Dz.U. L 335 z 17.12.2009, s. 1, przeredagowano te trzy dyrektywy. Wspólne wytyczne Komitetu Europejskich Organów Nadzoru Bankowego (CEBS), Komitetu Europejskich Organów Nadzoru ds. Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (CEIOPS) i Komitetu Europejskich Organów Nadzoru nad Rynkiem Papierów Wartościowych (CESR) dotyczące oceny ostrożnościowej przypadków nabycia i zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego, zgodnie z dyrektywą 2007/44/WE. Dostępne na stronie: http://www.eba.europa.eu/getdoc/09acbe4b-c2ee-4e65-b461-331a7176ac50/2008-18-12_m-a- Guidelines.aspx PL 3 PL

5. Ponadto w sektorze bankowym i w sektorze usług inwestycyjnych niedawno przyjęta dyrektywa 2010/78/UE 6 umożliwia Europejskim Urzędom Nadzoru przedkładanie Komisji do przyjęcia 7 : regulacyjnych standardów technicznych służących sporządzeniu wyczerpującego wykazu informacji, które potencjalni nabywcy muszą zawrzeć w swoich powiadomieniach dotyczących nabycia znacznych pakietów akcji; oraz wykonawczych standardów technicznych służących ustanowieniu wspólnych procedur, formularzy i szablonów na potrzeby procesu konsultacji w ramach oceny ostrożnościowej między odpowiednimi właściwymi organami. 6. W niniejszym sprawozdaniu opisano skutki dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji i zgodność z tą dyrektywą (sekcja 2), wskazano główne kwestie wynikające ze stosowania dyrektywy (sekcja 3) oraz sformułowano szereg wniosków (sekcja 4). 2. SKUTKI DYREKTYWY W SPRAWIE ZNACZNYCH PAKIETÓW AKCJI ORAZ ZGODNOŚĆ Z TĄ DYREKTYWĄ 7. Służby Komisji przeprowadziły konsultacje społeczne z zainteresowanymi stronami i przesłały właściwym organom kwestionariusz, obejmujący wniosek o dane statystyczne. Ogólnie rzecz ujmując, otrzymane odpowiedzi wskazują, że dyrektywa przyczyniła się do ograniczenia barier w zakresie transakcji nabycia w sektorze finansowym oraz że transakcje krajowe i transgraniczne są traktowane jednakowo na terenie całej UE. Większość odpowiedzi potwierdza, że dyrektywa sprzyjała osiągnięciu wspólnego zrozumienia w zakresie oceny ostrożnościowej przypadków nabycia udziałów w podmiotach sektora finansowego w całej Europie oraz zapewnieniu równych warunków działania. Jednak odpowiedzi również ujawniają, że w kilku państwach członkowskich (CZ, DE, IE) dyrektywa nie doprowadziła do znaczniejszych zmian w ramach prawnych, jako że podobne przepisy już istniały przed przyjęciem dyrektywy. 8. Ta pozytywna ocena dyrektywy została również potwierdzona danymi statystycznymi otrzymanymi od krajowych organów nadzoru. W latach 2008-2011 przekazano powiadomienia o ponad 10 700 planowanych przypadkach nabycia znacznych pakietów akcji, przy czym ponad 84 % powiadomień miało miejsce w 6 7 Dyrektywa 2010/78/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie zmiany dyrektyw 98/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2009/65/WE w odniesieniu do uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), Dz.U. L 331 z 12.12.2010, s. 120. Dostępna na stronie: http://eurlex.europa.eu/result.do?t1=v3&t2=2010&t3=78&rechtype=rech_naturel&submit=search W ramach prowadzonych obecnie negocjacji dotyczących dyrektywy zbiorczej II współustawodawcy omawiają nadanie uprawnień EUNUiPPE w zakresie opracowywania regulacyjnych standardów technicznych i wykonawczych standardów technicznych dotyczących tego samego tematu. PL 4 PL

trzech państwach członkowskich (UK, NL, DE) 8. Krajowe właściwe organy zatwierdziły znaczną większość tych powiadomień, a dane nie wykazują istotnych różnic w traktowaniu transakcji krajowych i transgranicznych. Łącznie zakazano jedynie 50 planowanych transakcji (mniej niż 0,5 %); powiadomienia wycofano w około 450 przypadkach (4,3 %) 9. Liczba powiadomień w przedmiotowym okresie była stosunkowo stabilna, przy czym od 2010 r. odnotowano nieznaczny spadek, co można przypisać przede wszystkim znacznemu spadkowi liczby powiadomień w Zjednoczonym Królestwie w następstwie zmian administracyjnych. Wskutek kryzysu finansowego miejsce miało 231 przypadków nabycia związanych z kryzysem, tj. nabycia przez podmioty sektora publicznego służącego stabilizacji rynków finansowych. 9. Nie pojawiły żadne istotne kwestie związane ze zgodnością w odniesieniu do stosowania ram prawnych w państwach członkowskich. Natomiast badanie i konsultacje społeczne pokazują, że istnieją pewne pomniejsze kwestie, które przeanalizowano poniżej. 3. PRZEGLĄD STOSOWANIA DYREKTYWY: POJAWIAJĄCE SIĘ KWESTIE 10. W wyniku przeglądu stosowania dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji wyłania się kilka kwestii. 11. Po pierwsze istnieją pewne obawy w odniesieniu do pewności prawa w przypadku definicji wymogu powiadomienia oraz jego stosowania przez krajowe organy nadzoru. W dyrektywie przewiduje się, że 10 : Państwa członkowskie wymagają, by każda osoba fizyczna lub prawna bądź kilka takich osób działających w porozumieniu (zwana (zwane) dalej potencjalnym nabywcą ), która postanowiła (które postanowiły) nabyć, bezpośrednio lub pośrednio, znaczny pakiet akcji w nadzorowanym podmiocie 11 lub zwiększyć, bezpośrednio lub pośrednio, taki posiadany znaczny pakiet akcji w nadzorowanym podmiocie, w wyniku czego proporcja posiadanych praw głosu lub posiadanego kapitału osiągnie bądź przekroczy 20 %, 30 % lub 50 %, albo nadzorowany podmiot stanie się przedsiębiorstwem zależnym takiej osoby (takich osób), (co zwane jest dalej planowanym nabyciem ), uprzednio poinformowała (poinformowały) na piśmie właściwy organ dla nadzorowanego podmiotu, w którym zamierza ona (zamierzają one) nabyć lub zwiększyć znaczny pakiet akcji, o wielkości tego pakietu oraz przekazała (przekazały) istotne informacje, o których mowa w odpowiednich artykułach zmienionych dyrektyw. Badanie ujawnia, że następujące pojęcia stosowane w definicji wymogu powiadomienia mogą potencjalnie powodować niespójne stosowanie w poszczególnych państwach członkowskich: 8 9 10 11 Zob. wykres 1 w załączniku do niniejszego sprawozdania. Zob. wykres 2 w załączniku do niniejszego sprawozdania. Art. 10 ust. 3 MiFID; art. 19 ust. 1 CRD; art. 57 ust. 1 Wypłacalności II. Dyrektywa w sprawie znacznych pakietów akcji zmienia pięć dyrektyw sektorowych poprzez wprowadzenie identycznego wymogu powiadomienia. Pojęcie nadzorowany podmiot zastępuje pojęcia instytucja kredytowa, zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji oraz przedsiębiorstwo inwestycyjne, które są stosowane w dyrektywach sektorowych. PL 5 PL

W dyrektywie nie zdefiniowano pojęcia pośredni znaczny pakiet akcji. Chociaż w wytycznych 3 komitetów poziomu 3 podano pewne objaśnienie, co stanowi pośredni pakiet akcji 12, państwa członkowskie w dużej mierze opierają się na pojęciach określonych w swoich stosownych prawach krajowych. Badanie właściwych organów pokazuje, że w konsekwencji stosowane są różne metody w celu stwierdzenia istnienia pośredniego pakietu akcji, a tym samym istnieją różne interpretacje dotyczące tego, czy należy zgłaszać planowane nabycie znacznego pakietu akcji czy też nie. Wyniki konsultacji społecznych potwierdzają, że właściwe organy państw członkowskich stosują różne podejścia w celu ustalania istnienia pośredniego pakietu akcji, co tym samym prowadzi do różnego traktowania podobnych sytuacji. W dyrektywie nie zawarto też definicji pojęcia osób działających w porozumieniu. W wytycznych 3 komitetów poziomu 3 ujęto bardzo obszerne objaśnienie tego, jakie osoby uznaje się za działające w porozumieniu 13. Badanie pokazuje, że interpretacja tego pojęcia może się różnić w ograniczonym zakresie. Potrzebę dalszego objaśnienia wyrażono również w odpowiedziach zainteresowanych stron na konsultacje społeczne. W ramach konsultacji społecznych ujawniono również, że w sektorze prywatnym pewne obawy wzbudzają różnice między definicjami, stosowanymi w dyrektywie w sprawie znacznych pakietów akcji, dyrektywie w sprawie ofert przejęcia 14 oraz dyrektywie w sprawie przejrzystości 15. Niektóre krajowe organy nadzoru wskazały, że pojęcie postanowienia nabycia nie powinno być stosowane w sytuacjach, w których nabywca przekroczył próg bez podjęcia świadomej decyzji o takim kroku, na przykład w przypadku spadku lub obniżenia kapitału przez emitenta. Jednak w wytycznych 3 komitetów poziomu 3 wyjaśnia się, że powiadomienie jest również wymagane, jeżeli nabywca mimowolnie przekroczy próg. W jednej z odpowiedzi w ramach konsultacji społecznych zwrócono uwagę na brak jasności między przepisem określonym w dyrektywie a wyjaśnieniem zawartym w wytycznych 3 komitetów poziomu 3, jak również potencjalne ryzyko niejednolitego stosowania, jakie to może spowodować. 12. Po drugie wydaje się, że niezbędne są dalsze działania w celu zapewnienia spójnego stosowania zasady proporcjonalności. Zasadę tę przywołuje się w motywach 5, 8 i 9 dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji. W pkt 18 wytycznych 3 komitetów poziomu 3 wyjaśniono bliżej stosowanie zasady proporcjonalności: 12 13 14 15 Ust. 15 pkt 6 załącznika I do wytycznych 3 komitetów poziomu 3. Zgodnie z pkt 1 załącznika I do wytycznych 3 komitetów poziomu 3 osoby»działają w porozumieniu«wówczas, gdy każda z nich decyduje się wykonać prawa z nabywanych przez nią udziałów/akcji zgodnie z wyraźnym lub dorozumianym porozumieniem między nimi. Art. 2 ust. 1 lit. d) dyrektywy 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie ofert przejęcia, Dz.U. L 142 z 30.4.2004, s. 12. Art. 10 lit. a) dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym, Dz.U. L 390 z 31.12.2004, s. 38. Dyrektywa dostępna na stronie: http://eurlex.europa.eu/result.do?t1=v3&t2=2004&t3=109&rechtype=rech_naturel&submit=search PL 6 PL

Zasadę tę, o której mowa w motywach 5, 8 i 9, stosuje się zarówno do treści wymaganych informacji, jak i do procedur oceny. Typ informacji wymaganych od nabywcy może różnić się w zależności od szczegółowych cech nabywcy (osoba prawna bądź fizyczna, nadzorowana instytucja finansowa bądź inny podmiot, czy instytucja finansowa jest nadzorowana w terenie EOG lub równorzędnym państwie trzecim czy też nie itp.), szczególnych cech planowanej transakcji (transakcja wewnątrzgrupowa bądź zewnętrzna itp.), stopień zaangażowania nabywcy w zarządzaniu docelowej instytucji finansowej lub poziom nabywanego pakietu akcji. Jednak wyniki konsultacji społecznych w pewnym stopniu dowodzą, że krajowe organy nadzoru nie stosują dostatecznie zasady proporcjonalności ani w zakresie wymaganych informacji, ani procedury oceny. W szczególności wyrażono obawy dotyczące oceny transakcji wewnątrzgrupowych 16. Badanie wskazuje, że w takich przypadkach procedura oceny nie zawsze jest spójna. Niektóre państwa członkowskie stosują w takich przypadkach łagodną wersję procedury lub nawet nie zawsze wymagają formalnego powiadomienia w przypadku transakcji wewnątrzgrupowych w ramach transgranicznych grup bankowych; natomiast niektóre inne państwa członkowskie, zgodnie z odpowiedziami zainteresowanych stron na konsultacje społeczne, dokonują oceny wszystkich transakcji wewnątrzgrupowych w taki sam sposób, jak reszty powiadomień. Zdaniem przedstawicieli sektora prywatnego, którzy uczestniczyli w konsultacjach społecznych, stanowi to zbędne obciążenie. 13. Po trzecie okazuje się, że niektóre kryteria oceny określone w dyrektywie w sprawie znacznych pakietów akcji wymagają dalszego objaśnienia. Zgodnie z dyrektywą krajowe organy nadzoru są zobowiązane dokonać oceny, między innymi dobrej kondycji finansowej potencjalnego nabywcy, w szczególności w odniesieniu do rodzaju działalności prowadzonej i planowanej przez [instytucję finansową], której akcje mają zostać nabyte 17. W wytycznych 3 komitetów poziomu 3 18 objaśniono również cel tego kryterium oceny i podano orientacyjną listę informacji wymaganych do dokonania oceny dobrej kondycji finansowej potencjalnego nabywcy. Badanie i konsultacje społeczne pokazują jednak, że dokumenty wymagane do oceny przez krajowe organy nadzoru różnią się w zależności od państwa członkowskiego. Okazuje się również, że nie jest wystarczająco jasne, czy w ramach tego kryterium należy oceniać wypłacalność potencjalnego nabywcy. Wreszcie zgłoszono pewne sygnały, że niespójnie interpretuje się wykorzystywanie funduszy własnych względem funduszy pożyczonych. 14. Ponadto stwierdzono, że przynajmniej kilka krajowych organów nadzoru dokonując oceny, czy istnieją poważne podstawy, by podejrzewać, iż w związku z planowanym nabyciem dokonano lub usiłowano dokonać prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w rozumieniu art. 1 dyrektywy 2005/60/WE, lub czy 16 17 18 Zgodnie z pkt 19 wytycznych 3 komitetów poziomu 3 zasada proporcjonalności oznacza, że w przypadku transakcji wewnątrzgrupowych w ramach grupy istniejącego akcjonariusza, która nie skutkuje rzeczywistą bądź znaczącą zmianą w bezpośrednim lub ostatecznym pakiecie akcji danej instytucji finansowej, odpowiednie informacje powinny być przekazane docelowemu organowi nadzoru. Z drugiej strony grupy akcjonariusza nie należy poddawać ponownej ocenie, gdyż transakcja nie dotyczy wpływu, jaki wywiera ona na instytucję finansową. Art. 10b ust. 1 lit. c) MiFID; art. 19a ust. 1 lit. c) CRD; art. 59 ust. 1 lit. c) Wypłacalności II. Pkt 56-66. PL 7 PL

planowane nabycie może zwiększyć takie ryzyko 19, nie miało pełnej jasności, czym jest pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu. Jedno z państw członkowskich wskazało na trudność zapewnienia przejrzystego stosowania tego kryterium oceny ze względu na szczególną ochronę odnośnych informacji. 15. Po czwarte zauważono pewne nieścisłości w odniesieniu do stosowania przepisów dyrektywy dotyczących terminów. W dyrektywie w sprawie znacznych pakietów akcji przewiduje się, że 20 : Właściwe organy na piśmie potwierdzają potencjalnemu nabywcy odbiór powiadomienia [ ] niezwłocznie po otrzymaniu tego powiadomienia, jak również od możliwego późniejszego otrzymania informacji [ ], a w żadnym razie nie później niż w ciągu dwóch dni roboczych od otrzymania go. Badanie pokazuje, że krajowe organy nadzoru różnie rozumieją potwierdzenie odbioru, tj. w niektórych państwach członkowskich interpretuje się je jako formalne potwierdzenie nie obejmujące jakiejkolwiek oceny otrzymanych dokumentów, a w innych państwach członkowskich potwierdzenie wystawia się po zbadaniu przez krajowe organy nadzoru kompletności informacji przekazanych w otrzymanych dokumentach. Ponadto w dyrektywie przewiduje się, że 21 : Właściwe organy mają maksymalnie sześćdziesiąt dni roboczych od dnia pisemnego potwierdzenia odbioru powiadomienia i wszystkich dokumentów, których załączenie do powiadomienia jest wymagane przez państwo członkowskie na przeprowadzenie oceny. W badaniu wykazano, że w niektórych państwach członkowskich termin ten przekroczono. Większość krajowych organów nadzoru zalecało przedłużenie terminów. Z drugiej strony wyniki konsultacji społecznych ujawniają, że zainteresowane strony sektora prywatnego uważają ten termin za zbyt długi i wolałyby raczej jego skrócenia, przynajmniej w przypadku, gdy nabywca jest podmiotem podlegającym regulacji UE oraz w przypadkach transakcji wewnątrzgrupowych. 16. Po piąte zauważono, że w różnych państwach członkowskich stosuje się różne praktyki dotyczące warunkowych zatwierdzeń transakcji nabycia. Wyniki badania pokazały, że w niektórych państwach członkowskich wszystkie planowane transakcje nabycia są zatwierdzane z zastrzeżeniem spełnienia warunków, a w innych państwach członkowskich dyrektywę interpretuje się, że nie dopuszczono w niej warunkowych zatwierdzeń. 17. Po szóste badanie ujawnia, że współpracę między różnymi (sektorowymi lub krajowymi) organami nadzoru postrzega się w niektórych przypadkach jako formalistyczną i czasochłonną. Wydaje się również, że właściwe organy w różnych państwach członkowskich stosują różne podejścia w odniesieniu do rodzaju i obszerności informacji wymaganych od odnośnych właściwych organów. Ponadto współpraca z organami nadzoru z państw trzecich jest czasami postrzegana jako 19 20 21 Art. 10b ust. 1 lit. e) MiFID; art. 19a ust. 1 lit. e) CRD; art. 59 ust. 1 lit. e) Wypłacalności II. Art. 10a ust. 1 MiFID; art. 19 ust. 2 CRD; art. 58 ust. 1 Wypłacalności II. Art. 10a ust. 1 MiFID; art. 19 ust. 2 CRD; art. 58 ust. 1 Wypłacalności II. PL 8 PL

nieefektywna. W szeregu odpowiedzi w ramach konsultacji społecznych wyrażono również potrzebę dalszej poprawy współpracy między właściwymi organami. 18. Ponadto w celu zapewnienia większej spójności oceny planowanych transakcji nabycia znacznych pakietów akcji we wszystkich obszarach sektora finansowego oraz w celu dalszego rozwoju jednolitego rynku, szereg zainteresowanych stron opowiedziało się za rozszerzeniem ram prawnych na segmenty rynku, które obecnie nie są objęte dyrektywą, w szczególności rynki regulowane. 19. Co więcej, kryzys finansowy pokazał, że połączenia i przejęcia, przynamniej w sektorze bankowym, mogą powodować zagrożenia związane ze stabilnością finansową. Obecnie dyrektywa nie zawiera bezpośredniego kryterium oceny umożliwiającego właściwym organom ocenę wpływu planowanego nabycia na stabilność systemu finansowego. Mimo to stabilność finansowa jest pośrednio uwzględniona w ramach kryteriów oceny zawartych w dyrektywie. W szczególności kryteria dotyczące dobrej kondycji finansowej potencjalnego nabywcy oraz zgodności w wymogami ostrożnościowymi pośrednio obejmują ocenę zagrożeń związanych ze stabilnością finansową, jako że oba kryteria zawierają aspekt perspektywiczny. Należy zwrócić uwagę, że w USA wprowadzono bezpośrednie kryterium stabilności finansowej na mocy ustawy Dodda-Franka i kryterium to jest już stosowane w trakcie oceny planowanych przejęć. Wyniki konsultacji społecznych pokazują, że zainteresowane strony na ogół uznają konieczność oceny potencjalnego wpływu planowanego nabycia na stabilność systemu finansowego. Z drugiej strony badanie ujawnia, że właściwe organy w różny sposób postrzegają konieczność wprowadzenia bezpośredniego kryterium stabilności finansowej, pomimo że istnieje powszechna zgoda, że w trakcie oceny planowanych transakcji nabycia należy uwzględniać zagrożenia związane ze stabilnością finansową. 4. WNIOSKI 20. W przeglądzie stosowania dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji wykazano, że ogólnie rzecz ujmując, system stworzony na mocy dyrektywy działa w sposób zadawalający. Nie pojawiły się żadne istotne kwestie związane ze zgodnością w odniesieniu do stosowania ram prawnych w państwach członkowskich, a dyrektywa przyczyniła się do jednolitego traktowania krajowych i transgranicznych transakcji nabycia znacznych pakietów akcji w podmiotach sektora finansowego. Należy jednak pamiętać, że dyrektywę zaczęto stosować dopiero w 2009 r., a z powodu kryzysu gospodarczego i finansowego okoliczności w sektorze finansowym miały charakter wyjątkowy. Trudno jest zatem dokładnie ocenić skuteczność ustanowionych ram prawnych oceny połączeń i przejęć w sektorze finansowym. 21. Mimo to, aby zapewnić spójne stosowanie dyrektywy na terenie całej UE i w różnych sektorach finansowych oraz aby zapewnić nabywcom większą pewność prawa, można zająć się pewnymi niedociągnięciami w zakresie stosowania dyrektywy. Jednym ze sposobów zajęcia się zidentyfikowanymi niespójnościami w stosowaniu dyrektywy może być zwracanie się do Europejskich Urzędów Nadzoru o uaktualnianie i objaśnianie wytycznych 3 komitetów poziomu 3. Dzięki objaśnieniu można na przykład uzyskać dokładniejsze wskazówki dotyczące tego, jak należy PL 9 PL

stosować zasadę proporcjonalności; jak należy traktować pośrednie pakiety akcji; jak należy stosować obowiązujące terminy; oraz jak należy dopilnować, aby kryteria oceny interpretowano i stosowano w sposób spójny w różnych państwach członkowskich i w różnych sektorach. Komisja zamierza zwrócić się do Europejskich Urzędów Nadzoru o dalsze objaśnienie istniejących wytycznych. 22. W celu rozwiązywania problemów związanych z koordynacją między krajowymi organami nadzoru w przypadku transakcji międzysektorowych lub transgranicznych Europejskie Urzędy Nadzoru są uprawnione do sporządzania regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, co przewidziano już w dyrektywie 2010/78/UE, tak aby móc rozwiązywać problemy związane z koordynacją między krajowymi organami nadzoru oraz ograniczyć niepewności dotyczące informacji, które należy przesłać organom nadzoru w odniesieniu do oceny planowanych przypadków nabycia. 23. W planie działania w zakresie ładu korporacyjnego i prawa spółek z dnia 12 grudnia 2012 r. opisano kwestię działania w porozumieniu. Komisja dostrzega potrzebę wprowadzenia wskazówek służących objaśnieniu ram koncepcyjnych oraz zapewnieniu większej pewności w tej kwestii, tak aby ułatwić współpracę zainteresowanych stron w zakresie kwestii związanych ładem korporacyjnym. W 2013 r. Komisja będzie ściśle współdziałać z właściwymi organami krajowymi i EUNGiPW, mając na celu opracowanie wytycznych objaśniających przepisy dotyczące działania w porozumieniu, szczególnie w kontekście przepisów mających zastosowanie do ofert przejęcia. Mając na uwadze postępy poczynione w zakresie tych prac, Komisja rozważy wraz z Europejskimi Urzędami Nadzoru, jakie dalsze działania (jeżeli w ogóle) mogą być konieczne do rozstrzygnięcia szczegółowych kwestii wynikających ze stosowania koncepcji działania w porozumieniu w kontekście dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji. 24. Ponadto w świetle kryzysu finansowego można rozważyć bardziej bezpośrednie uwzględnienie aspektów stabilności finansowej w procesie oceny. Można to osiągnąć poprzez wprowadzenie oceny możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przed dokonaniem transakcji. Komisja zamierza przeprowadzić w roku 2013 analizę służącą ocenie różnych wariantów, uwzględniającą potrzebę skonstruowania takiego kryterium w sposób zapobiegający zróżnicowanemu wdrażaniu go przez właściwe organy. 25. Zgodnie z celami dyrektywy w sprawie znacznych pakietów akcji podobne ramy prawne oceny przypadków nabycia i zwiększenia udziałów można wprowadzić również w odniesieniu do rynków regulowanych, zdefiniowanych w art. 4 ust. 1 pkt 14) MiFID. 26. Obecnie negocjowany wniosek dotyczący rozporządzenia Rady powierzającego EBC szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi przewiduje przeprowadzanie przez EBC, w ścisłej współpracy z właściwymi organami krajowymi, oceny wniosków dotyczących nabycia i zbycia znacznych pakietów akcji. EBC będzie opierał swoją decyzję na ocenie zdatności potencjalnego nabywcy i bezpieczeństwa finansowego planowanego nabycia na podstawie kryteriów oceny przedstawionych w dyrektywie w sprawie znacznych pakietów akcji i zgodnie z procedurą i w ramach okresów oceny, które zostały określone we wspomnianej dyrektywie, jak również PL 10 PL

uwzględniając odpowiednie przepisy prawa krajowego transponujące stosowne przepisy UE. Zakres kompetencji EBC jest ograniczony do instytucji kredytowych ustanowionych w uczestniczących państwach członkowskich. W konsekwencji zaproponowanych uprawnień EBC w zakresie oceny nabycia i zbycia znacznych pakietów akcji nie jest konieczne wprowadzenie żadnych zmian do dyrektywy. 27. Państwa członkowskie, Parlament Europejski, Europejski Komitet Ekonomiczno- Społeczny i inne zainteresowane strony wzywa się do przedłożenia, do dnia 31 marca 2013 r., uwag dotyczących przeglądu opisanego w niniejszym sprawozdaniu. W oparciu o otrzymane uwagi oraz wyniki analizy, o której mowa w pkt 23, Komisja przekaże do końca 2013 r. informacje, czy system oceny znacznych pakietów akcji wymaga ulepszenia. PL 11 PL

ZAŁĄCZNIK DO SPRAWOZDANIA KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO- SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Stosowanie dyrektywy 2007/44/WE zmieniającej dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego Wykres 1: Liczba powiadomień w UE w latach 2008-2011 22 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2008 2009 2010 2011 UE Zjednoczone Królestwo Niderlandy Niemcy Wykres 2: Odsetek wycofanych powiadomień i zakazanych transakcji nabycia w UE w latach 2008-2011 22 Komisja otrzymała dane statystyczne z 25 państw członkowskich. Ponadto kilka państw członkowskich w swoich odpowiedziach zawarło dane dotyczące przypadków nabycia znacznych pakietów akcji w spółkach zarządzających UCITS. Obowiązek powiadomienia o planowanym nabyciu znacznych pakietów akcji w spółkach zarządzających UCITS wynika z art. 11 ust. 1 dyrektywy 2009/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), Dz.U. L 320 z 17.11.2009, s.32. Dyrektywa dostępna pod adresem: http://eurlex.europa.eu/result.do?t1=v3&t2=2009&t3=65&rechtype=rech_naturel&submit=search PL 12 PL

6 5 4 3 2 1 0 2008 2009 2010 2011 Wycofane powiadomienia Zakazane transakcje nabycia PL 13 PL