Jacek Łukasiewicz Stojąca na ruinie Biuro Literackie Wrocław 2011 3
Poezje 64 Jacek Łukasiewicz: Stojąca na ruinie Redakcja Jan Stolarczyk Projekt okładki Diana Karpowicz Projekt typograficzny Artur Burszta Korekta Anna Krzywania Skład Agnieszka Wolska Druk i oprawa Drukarnia Skleniarz, Kraków Wydane przy wsparciu Miasta Wrocław i Miejskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu Copyright by Jacek Łukasiewicz Copyright by Diana Karpowicz, 2011 Copyright by Biuro Literackie, 2011 Biuro Literackie Przejście Garncarskie 2, 50-107 Wrocław tel. 71 346 01 42, poczta@biuroliterackie.pl www.biuroliterackie.pl ISBN 978-83-62006-51-9 4
[Co ja z tym życiem zrobiłem?] Co ja z tym życiem zrobiłem? Co? To co jest ważne ukryłem to co jest bliskie wtopiłem w tło. To co jest moje zaniosłem. Gdzie? W czymś się to życie zawarło. Co było żywe umarło w grze. I w każdej zwrotce jest inny raz starczy a raz dziecinny raz winny a raz niewinny krok. Raz rozbiegany raz zwarty raz powolny raz uparty nażarty i nie na żarty. A gdy odwrócą karty szok. Głucha cisza głośne łkanie. Co stało się niech odstanie. Zapisany na kolanie sen. 7
Na chrześcijańskim pogrzebie choć naprawdę nikt nic nie wie jeden Bóg czeka na ciebie w lekkim wietrzyka powiewie Ten. 8
Dla Felka Nie martw się miły będziesz spał w tej ziemi będzie ci jesion liśćmi grał smutnymi będzie ci czerwień cegieł lśnić nad głową dzikiego wina chwiejna kiść nad tobą będzie ci stukał w płytę deszcz swe rymy aż się rozwieją dawne dni jak dymy tylko zostanie jądro snu gdzieś w tobie kobieca łza zaskrzy się tu na grobie aż słowa dawne zbiegną się we zdanie Przyjmij go w Siebie w zdaniu tym o Panie 22
[gdzie wasze dusze chłopcy] gdzie wasze dusze chłopcy gdzie wasze dusze? chodzą patrzą choć nie mają nóg ani oczu Leszek, Staszek, Feliks, Teodor gdzie wasze dusze przyjaciele takie lekkie przypadkowe piękne z oddali gdzie ta zielona murawa ścieżka którą idziecie w skos po zboczu górą błękitne powietrze i para wodna w chmurze 27
Wtajemniczenia Słuchałem koncertów z tekturowego pudła to były wtajemniczenia, o których dziś wiem dopiero. I tajemnice głębsze od tajemnic ciała choć wtedy wydawały się leniwe i puste jak zielone pudełko radiofonii przewodowej. 8 X 2005 29
Rodia Rodia umarła dawno tak jak Teodot w Fajum czas wyżarł jej twarz na nagrobku został w piaskowcu krzyżyk i wąż albo szal owijający głowę czas odłupał ręce wzniesione w modlitwie zostało prawe oko widoczne w kamieniu spiczaste buty i na kamiennej sukni skruszały ornament 44
Ty odsuń się trochę w lewo wolałbyś nie posłuchać, posunąć się w prawo? zniknąć z pola widzenia albo stanąć w centrum? a i tak na zdjęciu, które zostanie zrobione, przykuwać będziesz wzrok. ty, nie żaden przedmiot, zwierzę, inny człowiek. 47
Dokąd wiedzie... dokąd wiedzie muzyka w krzemowym wąwozie? do wnętrza pomalowanego żółto stołu krzesła okularów do milczenia w pustym pokoju 58
Żuk upada liść chrząszcz grabarz zbliża się do ptaka za chwilę niepomiernie długą wżera się w jego zwłoki pachnie igliwie brązowy grzyb wznosi się nad tym rosnąc swoim życiem usłysz to jest w rytmie zamąconym u schyłku lata 61
Spis wierszy Spojrzenia. [Co ja z tym życiem zrobiłem?]............... 7 Jesień.......................... 9 Moje twoje....................... 11 Wizyta......................... 12 Śnieżna zima....................... 13 [Śnieg pada]........................ 14 Na otwarcie Olimpiady Zimowej w Vancouver......... 15 Urywki.......................... 17 [skoczek skacze]...................... 19 Kwiat w czerwcu...................... 21 Dla Felka......................... 22 [Na stacjach szumią drzewa, spadają kasztany]........ 23 Pro memoria....................... 24 Którym zawdzięczam................... 26 [gdzie wasze dusze chłopcy]................ 27 Ich dwoje......................... 28 Wtajemniczenia...................... 29 Z fraszek......................... 30 Pelargonie, petunie....................... 31 Karwia.......................... 33 Smak papierosa..................... 36 Chcenia......................... 37 [To było dawno, tam, w głębinie].............. 38 89
.. Berlin: Cezar August i jego ród............... 39 Berlin: Relief egipski I................... 40 Berlin: Relief egipski II................... 41 Fragment malowidła.................... 42 Berlin: Bizancjum.................... 43 Rodia.......................... 44 Pełnia.......................... 45 Pogrzeb F.N........................ 46 Ty........................... 47 Odbicia.......................... 48 Słucham Pierwszej Symfonii Brahmsa............ 49 Widzi pan........................... 51 Róg.. Rzeźba III........................ 55 Drobienie......................... 57 Dokąd wiedzie......................... 58 Biała taśma (White tape)................. 59 Zamieszanie....................... 60 Żuk........................... 61 Plamka światła...................... 62 Echo........................... 63 [na wierzchu rysa dźwięku]................. 64 Róg........................... 65 Przychodzi....................... 67 [cisza].......................... 68 Stojąca na ruinie...................... 69 Alba czwarta....................... 70 90
.. W głuszy......................... 71 Połączenia........................ 72 Powstaje zanika.................... 73 Kwiaty......................... 74 Czarne białe....................... 75 Tło........................... 77 Przekraczanie wykroczenie wkroczenie............ 78 [W 1935 roku urodziła się Winia].............. 79 Szansonistka....................... 80 Miała.......................... 81 [ruki wwierch]....................... 82 Betlejem I......................... 83 Betlejem II........................ 84 Betlejem III........................ 85 Betlejem IV........................ 86 Betlejem V........................ 87 Betlejem VI........................ 88 91