Rozwój technologii komórkowych i usług szerokopasmowej transmisji danych w oparciu o nowe i obecne zakresy częstotliwości Maciej Nawrocki Wrocławskie Centrum Badań EIT+ sp. z o.o.
Agenda 1. O EIT+ 2. Wstęp nowoczesne techniki transmisji danych 3. Osiągi transmisyjne 4. Dostępne pasma 410-450 MHz, 900, 1800 MHz 5. Dostępne pasma 2.1 i 2.6 GHz 6. Aspekty planistyczne pasmo 2.6 GHz 7. Koszty sieci a zapotrzebowanie na pasmo 8. Hands on experience 9. Podsumowanie
Wrocławskie Centrum Badań EIT+ 1. Wrocławskie Centrum Badań EIT+ jest nowym typem wysoko innowacyjnej instytucji badawczo-komercjalizacyjnej: Ze środkami > 700 mln zł Dedykowanym kampusem >20k m 2 powierzchni biurowej laboratoryjnej Koncentracja na Nano i Bio technologiach oraz ICT (teleinformat.) 2. Badania stosowane, blisko potrzeb przemysłu 3. M.in. 6 Projektów EU FP7 (najlepszy wynik w Polsce), m.in. Projekt SAPHYRE współdzielenie infrastruktury i widma dla przyszłych systemów mobilnych (LTE-A) 4. Budowa grupy oferującej R&D oraz usługi dla technologii mobilnych (planowanie, optymalizacja, self-optimising networks, infr. sharing doświadczenie w UK, USA, Polsce). 5. Partnerzy, m.in. IBM Research, dostawca sprzętu kom.,
Wstęp nowoczesne techniki transmisji danych 1. Usługi szerokopasmowe technologie oparte o HSPA, LTE, CDMA 2. Standardyzacja 3GPP 3. Rozwój HSPA i LTE * H. Holma, A. Toskala LTE for UMTS, Wiley, 2009
Osiągi transmisyjne 1. LTE - szerokość pasma kanału: 1.4, 3, 5, 10 lub 20 MHz 2. 1.4 i 3 MHz spectrum refarming w pasmach 450 i 900 3. Peak rates uplink/downlink 50/100 Mbps 4. Round trip time <10 ms 5. Pojemność 2-4 razy większa niż Release 6 HSPA * H. Holma, A. Toskala LTE for UMTS, Wiley, 2009
Dostępne pasma 410-450 MHz, 900, 1800 MHz 1. Pasmo ~4x0 MHz Orange: 450 MHz, Polkomtel (Nordisk): 420 MHz CDMA EV-DO rev.a do 3.1 MBit/s w jednym kanale 1.25 MHz CDMA EV-DO rev.b do 9.3 MBit/s po zblokowaniu 3 kanałów, rozszerzenie do >12 Mbit/s Bardzo dobre warunki propagacyjne, duże zasięgi ale mała pojemność sieci 2. Pasmo 900 MHz GSM, EDGE (ale nie wszyscy maja 100% sieci) UMTS/HSPA (Play, Grupa Polsat, pozostali operatorzy mają zbyt mało pasma żeby wdrożyć UMTS) 3. Pasmo 1800 MHz GSM LTE (Grupa Polsat?)
Dostępne pasma 2.1 i 2.6 GHz 1. Pasmo 2.1 GHz UMTS/HSPA 15 MHz FDD + 5 MHz TDD TDD (brak rozwiązań, tylko IMB - Integrated Mobile Broadcast, rel.9/10, poniżej FDD uplinku UMTS) Pasmo TDD 2010-2025 MHz konsultacje 2. Pasmo 2.6 GHz LTE, HSPA Szerokośc kanałów LTE: (1.4, 3 przejście z sieci GSM/CDMA), 5, 10 i 20 MHz Nie ma kanałów 35 MHz. Konieczność składania 20+10+5. 70 MHz FDD (planowany przetarg) Dwie sieci po 35 MHz o ogromnej pojemności. 50 MHz TDD (Grupa Polsat) są już urządzenia USB do transmisji danych, brak terminali (opóźnienie ~1 roku w stosunku do USB) Brak wciąż ustandaryzowanego rozwiązania dla usługi głosowej.
Aspekty planistyczne pasmo 2.6 GHz 1. Pasmo 2.6 GHz niewielkie zasięgi Pasma < 1 GHz pasma zasięgowe Pasma > 1 GHz pasma pojemnościowe 2. Fizyka zjawisk propagacyjnych dla 2.6 GHz negatywny wpływ f1 [MHz] f2 [MHz] różnica tłumienia [db] 2600 450 15,2 2600 900 9,2 2600 1800 3,2 2600 2100 1,9 2600 2600 0,0 * H. Holma, A. Toskala WCDMA for UMTS, Wiley, 2007 3. ale LTE nadrabia wydajnością widmowa (kodowanie i modulacja) bilans łącza 0-3 db na plus dla LTE w zależności od kierunku transmisji, warunków i usługi 4. Teoretycznie można zbudować sieć na siatce UMTS, ale
Aspekty planistyczne pasmo 2.6 GHz 1. ale, płynne jest określanie pokrycia w porównaniu z GSM i UMTS, ponieważ mamy adaptacyjność (ACM, w przyszłości auto-tuning, SON), w zależności od potrzeb można udowodnić wiele tez P.P.P. a BB 2. Instalacje pilotowe pokazują często porównywalne osiągi pokryciowe do 3G, ale inżynierowie planiści często są sceptyczni (przyp. UMTS 2002 r.) 3. Spodziewana jest konieczność zagęszczania siatki: Praktyka inżynierska, analogia do GSM 1800 àumts 2100, Ruch indoor ~75% uwypuklenie problemu, dużo optymalizacji 4. Zapełnianie dziur w pokryciu poszukiwanie nowych lokalizacji (kosztowne) * H. Holma, A. Toskala LTE for UMTS, Wiley, 2009
Koszty sieci a zapotrzebowanie na pasmo 1. Wymagania przetargowe 35 MHz, pokrycie dla 25% / 50% populacji 2. 35 MHz bardzo duży zasób pojemnościowy, 20+10+5 MHz, najwięcej w Europie 3. Tak duża ilość pasma nie jest potrzebna dla zachowania pokrycia usługą 4. 25% populacji = 11 największych aglomeracji 5. 50% populacji = wszystkie miasta > 20 tys. mieszkańców (154 gminy miejskie) + 11 aglomeracji 6. Koszt sieci = kilka mld złotych 7. Opłacalność = sieć dla dużych aglomeracji analizy uwzględniające zapotrzebowanie na ruch, siłe nabywczą (m.in. ARPU) itp. 8. Przykład przetargu UMTS 2000 r. podobnego rzędu wymagania zmieniane wielokrotnie, nie spełniane 9. W Europie Polska ma najostrzejsze wymagania pokryciowe
Hands on experience Przykład wymiarowania pierwszych sieci UMTS operator polski, 2001 r.: load 50%, 384 kb/s, abonent indoor à korekta finansów load 25%, 384 kb/s, abonent indoor à korekta finansów load 25%, 144 kb/s, abonent indoor à korekta finansów load 25%, 144 kb/s, abonent outdoor à ~ok
Podsumowanie 1. Nowoczesne techniki transmisji danych w sieciach komórkowych gwałtowny rozwój, przepustowości = X X Mbit/s HSPA, LTE 2. Wiele pasm dostępnych dla tych technologii będzie ciekawie 3. Pasmo 2.6 GHz najwyższa częstotliwość ze wszystkich dostępnych dla sieci komórkowych 4. Małe zasięgi stacji bazowych 5. 35 MHz BARDZO duża pojemność sieci 6. Opłacalność dla dużych aglomeracji (25% populacji) 7. Pasmo 2.6 GHz obecnie i w przewidywalnej przyszłości bardzo dobre rozwiązania jako tzw. capacity layer
Dziękuję za uwagę