ORUM LIDERÓW Hanna Kosarczyn* Wsparcie dla ma³ych i œrednich firm w ramach programów realizowanych przez Polsk¹ Agencjê Rozwoju Przedsiêbiorczoœci orum Programy liderów realizowane przez Polsk¹ Agencjê Rozwoju Przedsiêbiorczoœci (PARP) przeznaczone s¹ g³ównie dla ma³ych i œrednich firm. Ta bezpoœrednia pomoc dla sektora MŒP ma s³u yæ poprawie jego konkurencyjnoœci. Przedsiêbiorcy mog¹ uzyskaæ dotacje na us³ugi informacyjne, doradcze, szkolenia oraz inwestycje. Dofinansowane dzia³ania dotycz¹ rozwoju firmy, rozwoju eksportu, wprowadzania nowych technologii i innowacji, wdra ania i certyfikacji systemów jakoœci, pozyskiwania finansowania oraz bezpieczeñstwa i higieny pracy. PARP udziela równie wsparcia inicjatywom ukierunkowanym na rozwój przedsiêbiorczoœci i otoczenia biznesu. Programy realizowane przez PARP finansowane s¹ ze œrodków Unii Europejskiej oraz bud etu pañstwa. Zasady udzielania pomocy reguluje rozporz¹dzenie Rady Ministrów z 20 lutego 2003 r. w sprawie dzia³añ podejmowanych przez PARP (Dz.U. z 2003 r. Nr 39, poz. 336). Strona internetowa www.parp.gov.pl zawiera szczegó³owe informacje dotycz¹ce wszystkich programów, w³¹cznie z terminami sk³adania wniosków i listami adresowymi instytucji zwi¹zanych z rozwojem przedsiêbiorczoœci. Poprzez witrynê PARP mo na równie uzyskaæ formularze wniosków oraz wzory innych potrzebnych dokumentów. Programy rozwoju zasobów ludzkich realizowane przez PARP Polska jako cz³onek Unii Europejskiej i beneficjent pomocy strukturalnej objêta bêdzie równie wsparciem w ramach Europejskiego unduszu Spo³ecznego (E S). undusz * Hanna Kosarczyn jest pracownikiem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiêbiorczoœci w Zespole Informacji i Promocji
60 orum liderów ten finansuje projekty, które przyczyniaj¹ siê do przeciwdzia³ania bezrobociu, rozwoju zasobów ludzkich oraz promocji zdolnoœci do zatrudnienia, ducha przedsiêbiorczoœci i równoœci szans. Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci ju dziœ realizuje dzia³ania, które maj¹ przygotowaæ polskie podmioty do absorpcji œrodków pochodz¹cych z E S. PARP pe³ni funkcjê Krajowego Oœrodka Szkoleniowego Europejskiego unduszu Spo³ecznego (KOSzE S), którego celem jest dostarczenie wiedzy o unduszu oraz przygotowanie potencjalnych beneficjentów do korzystania z jego œrodków. W okresie przedakcesyjnym dzia³ania KOSzE S koncentruj¹ siê na ogólnych i specjalistycznych szkoleniach dla przedstawicieli instytucji centralnych i administracji oraz innych instytucji zarz¹dzaj¹cych, wdra aj¹cych i poœrednicz¹cych. Dostêpne s¹ równie szkolenia promuj¹ce partnerstwo w realizacji programów E S dla partnerów spo³ecznych i gospodarczych, a tak e szkolenie dla trenerów. Po akcesji zadania KOSzE S obejmowaæ bêd¹ dodatkowo bie ¹c¹ pomoc doradcz¹ i szkoleniow¹ dla instytucji centralnych i regionalnych zaanga owanych w zarz¹dzanie operacjami E S oraz prowadzenie sieci regionalnych punktów informacyjnych E S. Szczegó³owe informacje o E S oraz o dzia³aniach ukierunkowanych na przygotowanie Polski do absorpcji jego œrodków znajduj¹ siê na stronach www.koszefs.pl Poza tym, pocz¹wszy od 1999 roku, w PARP realizowane s¹ programy wspó³finansowane ze œrodków UE, oparte na modelu dzia³añ stosowanych w ramach E S. Wiêkszoœæ tych projektów jest wspó³finansowana ze œrodków programu Phare Spójnoœæ Spo³eczno-Gospodarcza Rozwój Zasobów Ludzkich (SSG RZL). Obecnie, w ramach programu Phare 2000 SSG RZL na terenie województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, œl¹skiego i warmiñsko-mazurskiego realizowane s¹ trzy g³ówne typy projektów: us³ugi rynku pracy dla osób bezrobotnych i zagro onych bezrobociem: szkolenia zawodowe (przekwalifikowania) i poradnictwo zawodowe dla osób bezrobotnych i zagro onych bezrobociem oraz szkolenia i doradztwo w zakresie rozpoczynania i prowadzenia w³asnej dzia³alnoœci gospodarczej szkolenia dla pracowników ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw wspieranie rozwoju lokalnych porozumieñ na rzecz zatrudnienia (nie dotyczy woj. œl¹skiego). W ramach dzia³añ dla bezrobotnych oraz zagro onych bezrobociem osobom poszukuj¹cym pracy oferowane s¹ bezp³atne szkolenia i przekwalifikowania zawodowe, dziêki którym osoby te uzyskaj¹ kwalifikacje (czêsto rzadko wystêpuj¹ce na rynku pracy) i maj¹ szansê staæ siê atrakcyjnymi pracownikami dla przedsiêbiorców. Z kolei do osób zainteresowanych podjêciem samodzielnej dzia³alnoœci gospodarczej adresowane s¹ m.in.
orum liderów 61 szkolenia z zakresu przedsiêbiorczoœci. Projekty realizowane w poszczególnych województwach ró ni¹ siê niekiedy od siebie ze wzglêdu na inne potrzeby regionalnych rynków pracy. Niektóre adresowane s¹ do œciœle okreœlonych grup, takich jak: osoby odchodz¹ce z restrukturyzowanych bran gospodarki, m³odzie czy absolwenci. W województwie warmiñsko-mazurskim, na przyk³ad, projekt ten poprzez dzia³ania w formie sta y, praktyk, szkoleñ i poradnictwa zawodowego ma na celu wsparcie m³odzie y wiejskiej z terenów by³ych PGR-ów. Projekty dotycz¹ce szkoleñ dla pracowników MŒP skierowane s¹ do ma³ych i œrednich firm, zarówno dla pracowników, jak i dla kadry zarz¹dzaj¹cej oraz w³aœcicieli MŒP. Tematy szkoleñ odpowiadaj¹ konkretnym potrzebom ró nych grup uczestników i obejmuj¹ wiedzê z obszaru wzmacniania konkurencyjnoœci kadr MŒP, m.in.: zarz¹dzanie firm¹, marketing i zarz¹dzanie zasobami ludzkimi. Pozosta³e tematy kursów ró ni¹ siê w zale noœci od regionu, specyfiki lokalnego rynku, struktury bran owej zainteresowanych przedsiêbiorstw i poziomu kwalifikacji ich pracowników. Wiele szkoleñ dotyczy wykorzystania technik komputerowych w dzia³alnoœci gospodarczej. Z kolei projekt wspierania rozwoju lokalnych porozumieñ na rzecz zatrudnienia skierowany jest do w³adz samorz¹dowych oraz instytucji rynku pracy i ma zwiêkszyæ skutecznoœæ w³adz w tworzeniu i realizowaniu efektywnej polityki zatrudnienia. Obok opisanych powy ej trzech kategorii projektów, w województwie warmiñsko-mazurskim dodatkowo realizowany jest projekt dotycz¹cy szkoleñ dla pracowników nowo utworzonych regionalnych oœrodków informacji turystycznej, obejmuj¹cy przeszkolenie pozostaj¹cych bez pracy absolwentów szkó³ z ostatnich lat w zakresie obs³ugi turystycznej oraz zatrudnienie czêœci z nich w placówkach sieci oœrodków informacji turystycznej, zorganizowanej przez samorz¹dy lokalne. Natomiast w województwie podlaskim realizowany jest projekt dotycz¹cy promowania przedsiêbiorczoœci w szko³ach œrednich, maj¹cy na celu wprowadzenie odrêbnego przedmiotu z zakresu przedsiêbiorczoœci oraz przygotowanie nauczycieli do prowadzenia takich zajêæ. Program Phare 2000 SSG RZL jest wdra any na szczeblu centralnym przez Polsk¹ Agencjê Rozwoju Przedsiêbiorczoœci, a na szczeblu wojewódzkim przez Wojewódzkie Urzêdy Pracy. W celu uzyskania szczegó³owych informacji dotycz¹cych szkoleñ nale y skontaktowaæ siê z odpowiednim Wojewódzkim Urzêdem Pracy lub bezpoœrednio z firm¹ odpowiedzialn¹ za dany projekt w poszczególnych województwach (adresy na stronach www.parp.gov.pl w dziale: Rozwój Zasobów Ludzkich). Dzia³ania w ramach Phare 2000 SSG RZL bêd¹ realizowane do lutego 2004 r. Jak dot¹d projekty ka dego typu spotka³y siê ze sporym zainteresowaniem, zw³aszcza wœród osób pozostaj¹cych bez pracy i absolwentów. Docelowo w ramach Phare 2000 z oferowanego wsparcia skorzysta ponad 19 tys. osób bezrobotnych lub zagro onych bezrobociem.
62 orum liderów Zostanie tak e przeszkolonych 14 tys. pracowników MŒP, a ponad 1000 przedstawicieli samorz¹dów lokalnych i partnerów spo³ecznych z powiatów i gmin uzyska wiedzê w zakresie opracowywania i wdra ania lokalnych programów zatrudnienia i rozwoju. Stosunkowo najwiêkszy postêp w realizacji celów programu zanotowano do tej pory w województwach warmiñsko-mazurskim oraz podlaskim, a najmniejszy w województwie lubelskim. Na prze³omie sierpnia i wrzeœnia br. rozpoczê³a siê realizacja projektów w ramach programu Phare Rozwój Zasobów Ludzkich 2001, który dzieli siê na dwa komponenty krajowy i regionalny. Oba komponenty bêd¹ realizowane we wszystkich 16 województwach. W ramach projektów Phare RZL 2002 dostêpne natomiast bêdzie wsparcie dla m³odych bezrobotnych, dla grup ryzyka (d³ugotrwale bezrobotni, m³odzi ludzie zagro- eni marginalizacj¹ spo³eczn¹, osoby niepe³nosprawne, byli wiêÿniowie, uchodÿcy, repatrianci) oraz dla bezrobotnych kobiet. Komponent krajowy Phare 2002 zostanie uruchomiony pod koniec 2003 r., a regionalny w 2004 r. PARP jest równie odpowiedzialna za realizacjê programu dotacji szkoleniowych finansowanego z bud etu pañstwa. Z dotacji tej bezpoœrednio skorzystaæ mog¹ organy prowadz¹ce dzia³alnoœæ szkoleniow¹ (szko³y wy sze, organy prowadz¹ce: szko³ê, zak³ad kszta³cenia nauczycieli, placówkê doskonalenia nauczycieli, inn¹ placówkê dzia³aj¹c¹ w systemie oœwiaty, oraz osoby prawne, które zgodnie ze statutem prowadz¹ dzia³alnoœæ szkoleniow¹ i nie dzia³aj¹ w celu osi¹gniêcia zysku lub zysk przeznaczaj¹ na cele statutowe), a poœrednio mali przedsiêbiorcy, którzy wezm¹ udzia³ w szkoleniach organizowanych przez w/w instytucje lub skieruj¹ na nie swoich pracowników. Dotacja mo e byæ udzielona na organizacjê kursu szkoleniowego lub studiów podyplomowych w zakresie przedsiêbiorczoœci (maksymalnie do 50% kosztów na osobê lub do 30 z³ za ka d¹ godzinê szkolenia. Tematyka szkolenia objêtego dotacj¹ musi byæ zwi¹zana z jednym lub kilkoma z poni szych zagadnieñ: zarz¹dzanie przedsiêbiorstwem i jego zasobami, przepisy prawa zwi¹zane z prowadzeniem dzia³alnoœci gospodarczej, w szczególnoœci w Polsce i w Unii Europejskiej, zastosowanie technik informatycznych lub nowych technologii w przedsiêbiorstwie, marketing, finansowanie rozwoju przedsiêbiorstwa, warunki prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej na rynkach zagranicznych. W 2003 r. wyznaczono dwa terminy sk³adania wniosków przez instytucje szkoleniowe: 31 lipca (czwartek), godz. 16.00, oraz 30 wrzeœnia (wtorek), godz. 16.00. Przedsiêbiorcy bêd¹ mogli zg³aszaæ swój udzia³ w dofinansowanych kursach po zakoñczeniu procesu wyboru instytucji organizuj¹cych szkolenia i studia podyplomowe.
orum liderów 63 Adresy organizatorów szkoleñ w ramach pierwszej edycji programu bêd¹ udostêpnione w PARP i na stronach www.parp.gov.pl po rozstrzygniêciu konkursów (wrzesieñ 2003). W PARP dzia³a telefoniczna linia informacyjna (0 prefiks 22) 699-70-18, 699-71-80, 699-71-88. Mo na tam uzyskaæ informacje dotycz¹ce wielu zagadnieñ zwi¹zanych z prowadzeniem dzia³alnoœci gospodarczej oraz szczegó³y ubiegania siê o wsparcie w ramach programów realizowanych przez PARP. Mo na tak e wys³aæ proœbê o szczegó³owe informacje na adres: doradca@parp.gov.pl Informacji o programach realizowanych w poszczególnych województwach udziela równie 16 Regionalnych Instytucji inansuj¹cych (RI ) dzia³aj¹cych jako partnerzy Agencji we wdra aniu programów pomocowych dla MŒP, a tak e sieæ ok. 150 Punktów Konsultacyjno-Doradczych (PKD) pe³ni¹cych funkcjê instytucji pierwszego kontaktu dla MŒP. Listy adresowe RI oraz PKD znajduj¹ siê na stronach www.parp.gov.pl. Nasz adres: Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci, Al.. Jerozolimskie 125/127, 02-017 Warszawa, www.parp.gov.pl