Zestaw materiałów źródłowych dla grupy 5.

Podobne dokumenty
Demografia społeczności żydowskiej w Polsce po Zagładzie

Oblicza marca 1968 r.

Marzec 68: karykatura antysemicka

Jerzy Eisler, Marzec 68 z perspektywy półwiecza

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach. Marzec zestawienie bibliograficzne w wyborze. Wybór i opracowanie.

Uwagi dydaktyczne. Powojnie: historia społeczności żydowskiej w Polsce po 1945 roku materiały edukacyjne. WSTĘP uwagi dydaktyczne

AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr )

POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej:

Spuścizna Eliasza Feldmana ( )

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Marzec Łukasz Kamiński

we współpracy z Empatia wychodzi na dobre materiał edukacyjny dla uczniów w wieku lat

Temat: PRL w okresie rządów Gomułki

Część 4. Wyrażanie uczuć.

Antony Polonsky. Stosunki polsko-żydowskie od 1984 roku: Refleksje uczestnika

musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert

Ustawa z dnia... 1) w art. 10 dotychczasową treść oznacza się art. 10 ust. 1 i dodaje się ustęp 2 w brzmieniu:

Wszelkie prawa zastrzeżone. Matko. córki. Konferencja Kobieta jest trendy 5 marca 2015

RYSZARD SADAJ KRAKÓW 2010

UCZELNIA: AKADEMIA MEDYCZNA W BIAŁYMSTOKU UCZELNIA: POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

Copyright 2015 Monika Górska

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.

Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan

mnw.org.pl/orientujsie

"Żył w świecie, który nie był gotowy na jego pomysły". T estament Kościuszki

Prawda i kłamstwo o Katyniu

Hektor i tajemnice zycia

Dr Ihar Melnikau: Władze bały się, że popsujemy im rocznicę 17 września

Przykłady błędów w komunikatach prasowych dotyczących badań sondażowych. Etyka dziennikarska czy niewiedza?

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni

Marzec 68 przejawem bezwzględności systemu

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!

VII POLONIJNE SPOTKANIA Z HISTORIĄ NAJNOWSZĄ SZCZEGÓŁOWY ROZKŁAD KURSU

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS

Zajęcia dla młodzieży i dorosłych w Eschborn i Chemnitz.

Copyright 2017 Monika Górska

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem

MIKOŁAJ HERBST, ANETA SOBOTKA AWANS PRZEZ WYKSZTAŁCENIE? WYBORY I ŚCIEŻKI EDUKACYJNE ASPIRUJĄCYCH DO WYŻSZEGO STATUSU SPOŁECZNEGO

Irena Sidor-Rangełow. Mnożenie i dzielenie do 100: Tabliczka mnożenia w jednym palcu

Joanna Charms. Domek Niespodzianka

Internet. łączy pokolenia

Ewangelia wg św. Jana Rozdział VIII

Przed Festusem. Dzieje Ap. 25,1-12 Kwestie polityczne. Przed Agryppą. Dzieje Ap. 25,13-26,32 Król Agryppa i Berenika Mowa Pawła Reakcja Agryppy

, , ROCZNICE I ŚWIĘTA WAŻNE DLA POLAKÓW WARSZAWA, KWIECIEŃ 96

jak mają opanować władzę w państwie polskim po II Wojnie Światowej. Piotr Moskwa

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN

Powrót do Europy Opinia społeczna po 20 latach demokracji

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ

Wystawa plenerowa Powstała, by żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości Warszawa, 29 maja 20 czerwca 2018

Dorota Sosulska pedagog szkolny

lekarz, pedagog, pisarz, publicysta, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego.

Kto chce niech wierzy

Ewa Kurek: Gdyby to Żydzi mieli ratować Polaków, to nie ocalałby ani jeden Polak Paweł Kopeć

DLACZEGO WARTO WSPÓŁPRACOWAĆ Z DUŻE PODRÓŻE?

Zwiększ swoją produktywność

Czy przebywałeś w Norwegii nieprzerwanie przez ostatnie 12 miesięcy? Krótszy urlop za granicą nie przerywa czasu przebywania w Norwegii.

to jest właśnie to, co nazywamy procesem życia, doświadczenie, mądrość, wyciąganie konsekwencji, wyciąganie wniosków.

, , WPŁYW MASS MEDIÓW NA POZIOM WIEDZY SPOŁECZEŃSTWA:!" WARSZAWA, SIERPIEŃ 96

Młodzież Plany, dążenia i aspiracje Materialne warunki życia i dostęp do technologii informacyjnej Znajomości języków obcych

JOZUE NASTĘPCĄ MOJŻESZA

biogramy Dr Błażej Brzostek Prof. dr hab. Stanisław Ciesielski

Niepodległość nieznana. Scenariusze lekcji

Andrzej Paczkowski. Matura: rok szkolny 1954/1955

Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku

Wsparcie ludzi piszących dla Polaków i Polski, współpraca i konsolidacja ludzi i mediów, które tworzą

marzec' , 23:09 Dziady

Obcy we własnej ziemi Marzec 1968

Scenariusz lekcji patriotycznej. Zakres treści tematu : Kształtowanie postawy patriotycznej u młodzieży. Wyjaśnienie Kim jest patriota?

Uwaga, niebezpieczeństwo w sieci!

, , DZIAŁANIA WŁADZ I WYSPECJALIZOWANYCH SŁUŻB W CZASIE POWODZI. OCENA PONIESIONYCH STRAT

Olsztyn. marzec'68. Ulotka

Paweł Kowalski ZJEDZ KONKURENCJĘ. Jak maksymalizować zyski i pisać skuteczne teksty sprzedażowe

Copyright 2015 Monika Górska

Zbigniew Gluza Polska i totalitaryzm. Wyjątkowe doświadczenie.

Rok Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii.

Metody wychowawcze Janusza Korczaka

TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2

Uzupełnij: Vorname:..

Precz z antysemityzmem i antysyjonizmem, niech żyje Polin

autorska KLASA MEDIALNA Liceum Ogólnokształcące Nr I im. Danuty Siedzikówy Inki we Wrocławiu

NR 1 MARZEC 2010 SZKOLEŚ. Dziecko chce być dobre, Jeżeli nie umie - naucz, Jeżeli nie wie - wytłumacz, Jeżeli nie może - pomóż.

Warszawa, kwiecień 2013 BS/45/2013 CZY POLACY SKORZYSTAJĄ Z ODPISU PODATKOWEGO NA KOŚCIÓŁ?

INSCENIZACJA NA DZIEŃ MATKI I OJCA!!

Przygody Jacka- Część 1 Sen o przyszłości

Irena Sendlerowa. Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

Czyli jak budować poczucie własnej wartości u dziecka?

Biblia dla Dzieci przedstawia. Bóg sprawdza miłość Abrahama

WOJEWÓDZKI KONKURS HUMANISTYCZNY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POZNAŃ 2011/2012 ETAP REJONOWY

Ostatnio beskidzcy górale wyrazili taką opinię:

TRYB ROZKAZUJĄCY A2 / B1 (wersja dla studenta)

h i sto r i a ja ku ba

ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM?

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

potrzebuje do szczęścia

Dzień Judaizmu w Chmielniku. Dzień Judaizmu w Chmielniku stycznia 2018

Kiedy piszę ten artykuł, zaczęło się właśnie majowe świętowanie. W Polsce jest to szczególna tradycja i ważne wydarzenie.

Transkrypt:

Zestaw materiałów źródłowych dla grupy 5. Łukasz Kamiński, Marzec 68 Historia. Kampania antysemicka, Portal edukacyjny IPN Marzec 1968, http://marzec1968.pl/m68/historia/6960,kampania-antysemicka.html Kreowanie obrazu wroga, podsycanie poczucia zagrożenia i wzbudzanie nienawiści były stałymi elementami komunistycznej propagandy. W marcu 1968 r. aparat propagandowy dysponował już dwudziestopięcioletnim doświadczeniem od 1944 r. zwalczał dziesiątki kolejnych przeciwników od zbrojnego podziemia i działaczy wszelkiego rodzaju opozycji, poprzez Kościół, chłopów opierających się kolektywizacji, bikiniarzy po imperialistów amerykańskich i odwetowców z Bonn. Antysemicką kampanię propagandową (wówczas nazywano ją antysyjonistyczną ) zapoczątkowały antysemickie ulotki, które pojawiły się w Warszawie w lutym 1968 r. Były związane z protestami wokół zdjęcia Dziadów i wypominały niewłaściwe pochodzenie części komandosów. [ ] Oskarżała ona syjonistów, a więc Żydów, o to, iż za pośrednictwem komandosów rozpętali protesty nieświadomych studentów. Wypominano im także radość ze zwycięstwa Izraela w wojnie sześciodniowej, podkreślano cierpienia ludności arabskiej na terytoriach okupowanych. Z lubością eksponowano kilkanaście obco brzmiących nazwisk studenckich liderów. Podkreślano, iż rodzicami części z nich były osoby z partyjnego establishmentu. W myśl ówczesnej propagandy celem ekscesów miało być przywrócenie do władzy skompromitowanych bankrutów politycznych, czyli osób sprawujących eksponowane funkcje w okresie stalinowskim. Komunistów pochodzenia żydowskiego starano się obciążyć odpowiedzialnością za popełnione przed 1956 r. zbrodnie. Niekiedy wprost oskarżano syjonistów o zdradę interesów narodu polskiego. Pomniejsze wątki dotyczyły także odpowiedzialności osób pochodzenia żydowskiego za afery gospodarcze czy niekorzystne (z punktu widzenia PZPR) zjawiska w kulturze. [ ] Antysyjonistyczne hasła pojawiały się także na licznie organizowanych masówkach w fabrykach, instytucjach czy wiecach w miastach wojewódzkich. Podczas całej kampanii usilnie zabiegano o to, aby nie używać słowa Żyd czy żydowski. Odcinano się od antysemityzmu, na przykład za pomocą haseł Antysemityzm nie! Antysyjonizm tak!.

Jerzy Zawieyski, Dzienniki, t. 2, Warszawa 2012, s. 726. 11 marca W prasie ohydny, denuncjatorski artykuł Słowa Powszechnego, trudny do opisania. Wskazuje się tam na Kisielewskiego 1 jako na moralnego sprawcę wydarzeń, a także na innych ludzi żydowskiego pochodzenia. Oczywiście jest tam i syjonizm, ulubiony eufemizm antysemityzmu. [ ] Joanna Wiszniewicz, Życie przecięte. Opowieści pokolenia Marca, Wołowiec 2008, s. 342, 411, 429, 436, 485, 461 Oglądałem w telewizji odgórnie organizowane w zakładach pracy wiece z hasłami piętnującymi syjonistów, słuchałem opowieści rodziców o ich znajomych wyrzuconych z pracy ( ), współczułem koleżance, której rodziców wyrzucono z pracy i zmuszono do zamiany mieszkania na mniejsze i gorsze i wciąż narastało we mnie poczucie żydowskiej odrębności i krzywdy. [ ] Wtedy, w Marcu, ja o Żydach wiedziałem tyle, co wszyscy. Że są czymś obcym i mają dziwaczne imiona, że są nielojalnymi obywatelami i wrednymi syjonistami, że to zdrajcy, co nienawidzą Polaków (wówczas przecież wszystkie gazety i telewizja codziennie o tym trąbiły!). A jeszcze miałem w pamięci słyszane od zawsze dowcipy o chytrych i śmiesznych Żydach, i te odwieczne narzekania na Żydów w sklepowych kolejkach ( ). I była we mnie też niejasna, wyniesiona z dzieciństwa intuicja, że bycie Żydem jest niebezpieczne i może wzbudzać nieprzewidywalny i nieograniczony obszar nienawiści. ( ). Więc kiedy moja nauczycielka rosyjskiego przy całej klasie uświadomiła mi, że właśnie ja też jestem Żydem Przez parę dni chodziłem jak pijany i dopiero po tygodniu odważyłem się zapytać mamę czy to prawda. A ona: Nie masz powodu, by się nad tym zastanawiać! Chodzisz przecież na religię, chodzisz do kościoła, twój ojciec miał katolicki pogrzeb! Uspokajała mnie, ale widziałem jej zdenerwowanie. W końcu wyciągnąłem od niej, że rzeczywiście ojciec ojca, mój dziadek, był Żydem ( ). 1 Stefan Kisielewski, pseudonim Kisiel kompozytor, publicysta.

[ ] Po wojnie sześciodniowej rodziców wyrzucono z wojska (bo moja matka też, jak ojciec, w wojsku pracowała, byłą taką jakby księgową bez wyższego wykształcenia). A przedtem jeszcze wyrzucili ich z partii ( ). Z ojcem zwłaszcza zrobiono to błyskawicznie; wojna wybuchła w czerwcu, a on w sierpniu już był na emeryturze. A raczej na półemeryturze, bo mu dali połowę należnych pieniędzy. Przedtem go oczywiście oskarżali, jakiś sąsiad rzekomo widział, jak rodzice wyciągali dolary spod podłogi, i że w naszym mieszkaniu były ponoć zebrania bojówek izraelskich i świętowano zwycięstwo Dajana 2 ( ). [ ] do niektórych żydowskich rodzin w Szczecinie stukano do drzwi w nocy i wołano, żeby wyjeżdżali! To chyba było przez milicję robione specjalnie, żeby ludzie się wynieśli i zostawili im swoje mieszkania więc we mnie był strach. [ ] Przez ten marcowy okres od samego początku, od momentu, kiedy tylko ogłosili komunikat o zawieszeniu profesorów Uniwersytetu Warszawskiego (usłyszałem, że zawieszono Baczkę 3, Brusa 4, Ninę Assorodobraj 5, Stefana Morawskiego 6, Baumana 7 ) od razu rozumiałem, że tu rozkręca się normalna nagonka na Żydów, i byłem przerażony! A jeszcze potem zaczęła się czystka w łódzkiej filmówce (tajemnicą poliszynela jest, że większość wykładowców tam stanowili ludzie pochodzenia żydowskiego!), a potem z Uniwersytetu Łódzkiego także niektórych pracowników naukowych zaczęto usuwać (z matematyki, biochemii, historii i filozofii), i usuwano też z Akademii Medycznej. Z mojego kierunku nie usunięto nikogo, bo wśród pracowników naukowych Żydów u mnie na wydziale nie było, ale uważałem, że wszystko może się stać. Jerzy Eisler, Polski rok 1968, Warszawa 2006, s. 131. O niezwykłej randze emigracji pomarcowej przesądziła jednak nie jej liczebność, ale dwa inne czynniki. Po pierwsze, duży odsetek osób wyjeżdżających wtedy z Polski stanowili ludzie wykształceni. W informacji Biura Paszportów czytamy, że wśród 9570 osób dorosłych ubiegających się o wyjazd wyższym wykształceniem legitymowały się 1823, a dalsze 944 studiowały. Z tego samego dokumentu wynika, że do grona osób pragnących wtedy 2 Mosze Dajan w trakcie wojny sześciodniowej minister obrony narodowej Izraela. 3 Bronisław Baczko filozof, w 1968 r. zwolniony z Instytutu Filozofii UW. Wyemigrował. 4 Włodzimierz Brus ekonomista, w 1968 r. zwolniony z UW. Wyemigrował. 5 Nina Assorodobraj socjolog, pracownik UW w latach 1948 1977. W 1968 r. wyrzucona z PZPR. 6 Stefan Morawski filozof, historyk estetyki, w 1968 r. zwolniony z UW. Na emigracji w latach 1968 1971. 7 Zygmunt Bauman socjolog, filozof, w 1968 r. zwolniony z UW. Wyemigrował.

emigrować do Izraela (można było podać tylko taki cel wyjazdu, nawet jeżeli składający podanie w ogóle nie zamierzał tam jechać) należało 217 byłych pracowników szkół wyższych i 275 osób pracujących wcześniej w różnego rodzaju instytucjach naukowych. Za sprawą tej fali emigracyjnej ogromne straty poniosła również kultura polska. Była to więc emigracja inteligencka. Zarazem nie wolno zapominać, że wśród wyjeżdżających wówczas znalazło się także kilkaset osób, które wcześniej, w okresie stalinowskim, pracując w aparacie bezpieczeństwa, Informacji Wojskowej, wymiarze sprawiedliwości, dziale propagandy, administracji państwowej i aparacie partyjnym dopuszczały się różnych niegodziwości, a niekiedy i zbrodni. Wyjeżdżając z Polski po Marcu, w przyszłości osoby te uniknęły wszelkiej odpowiedzialności prawnej za swoje czyny. Drugim czynnikiem, który spowodował, że akurat ta fala emigracji należy do niezwykłych, był towarzyszący jej klimat tym razem Żydzi i Polacy żydowskiego pochodzenia decydowali się na emigrację pod wyjątkowo silną presją. Decyzja o wyjeździe zawsze była podejmowana w dramatycznych okolicznościach. Wyjeżdżający wiedzieli, że prawdopodobnie nigdy nie będą mogli wrócić. Rozpadały się małżeństwa, kończyły przyjaźnie. Jacek Kaczmarski, Opowieść pewnego emigranta Nie bój się, nie zabraknie. To krajowa czysta. Ja, widzisz, przed wojną byłem komunista, Bo ja chciałem być kimś, bo ja byłem Żyd, A jak Żyd nie był kimś, to ten Żyd był nikt. Może stąd dla świata tyle z nas pożytku, Że bankierom i skrzypkom nie mówią ty żydku! Ja bankierem nie byłem ani wirtuozem, Wojnę w Rosji przeżyłem, oswoiłem się z mrozem I na własnych nogach przekroczyłem Bug Razem z Armią Czerwoną, jako politruk. Ja byłem jak Mojżesz, niosłem Prawa Nowe, Na których się miało oprzeć Odbudowę. A potem mnie lojalnego komunistę Przekwalifikowali na manikiurzystę.

Ja kocham Mozarta, Bóg to dla mnie Bach, A tam, gdzie pracowałem tylko krew i strach. Spałem dobrze przez ścianę słysząc ludzkie krzyki, A usnąć nie mogłem przy dźwiękach muzyki. W następstwie Października tak zwanych wydarzeń Już nie byłem w Urzędzie, byłem dziennikarzem. Ja znałem języki, nie mnie uczyć jak Pisać wprost to, co łatwiej można pisać wspak. Wtedy myśl się zrodziła niechcący być może Żem się z krajem tym związał jak mogłem najgorzej. Za tę hańbę zasługi Warszawa czy Kraków Gomułka nam powiedział: Polska dla Polaków. Już nie dla przybłędów Pospolita Rzecz Wiesław, jak Faraon, popędził nas precz. I szli profesorowie, uczeni, pisarze, Pracownicy Urzędu, szli i dziennikarze. W Tel Awiwie właśnie, zza rogu, z rozpędu Wpadłem na byłego kolegę z Urzędu I pod Ścianę Płaczu iść mi było wstyd Czy ja komunista, czy Polak, czy Żyd? Nie umiałem, jak on, chwały czerpać teraz Z tego, że się z bankruta robi bohatera. Wyjechałem. Przeniosłem się tutaj, do Stanów. Mówią: Czym jest komunizm ucz Amerykanów. Powiedz im, co wiesz, co na sumieniu masz, A odkupisz grzechy i odzyskasz twarz. A ja przecież nie umiem nawet ująć w słowa Jak wygląda to, com niszcząc budował. I tak sam sobie zgotowałem zgubę: Meloman nie skrzypek, nie bankier a ubek; Oficer polityczny nie russkij gieroj. Ani Syjonista, ani też i goj! Jak ja powiem Jehowie za mną, Jahwe, stań, Z tą Polską związanym pępowiną hańb!