Załącznik nr 1 Do Uchwały Rady Gminy Pawłowiczki Nr 255/XLVI/10 Z dnia 14 października 2010 r. Gmina Pawłowiczki PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI NACZĘSŁAWICE na lata 2005-2015 NACZĘSŁAWICE 2005 r. Aktualizacja 2010 r.
Spis treści Wprowadzenie 3 I. Charakterystyka miejscowości 4 1.1 PołoŜenie miejscowości i ludność 4 1.2 Rys historyczny 5 1.3 Struktura przestrzenna 6 II. Inwentaryzacja zasobów 7 2.1 Zasoby przyrodnicze 7 2.2 Dziedzictwo kulturowe 8 2.2 Infrastruktura techniczna 9 2.3 Infrastruktura społeczna 10 2.4 Gospodarka i rolnictwo 11 2.5 Kapitał społeczny i ludzki 11 III. Ocena mocnych i słabych stron 17 IV. Planowane kierunki rozwoju 18 4.1 Wizja rozwoju wsi 18 4.2 Program krótkoterminowy 18 4.3 Program długoterminowy 20 V. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną 22 VI. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspakajania potrzeb mieszkańców 24 VII. Zarządzanie planem 26 2
Wprowadzenie Podstawą rozwoju sołectwa Naczęsławice jest Plan Odnowy Miejscowości Naczęsławice na lata 2005 2015, który został zaktualizowany w 2010 r. Plan ten został przyjęty przez mieszkańców i Radę Sołecka w 2005 r. oraz zatwierdzony przez Radę Gminy Pawłowiczki uchwałą z dnia 11 marca 2005 r. Plan jest dokumentem strategicznym i programowym, który wyznacza kierunki i zakres rozwoju miejscowości Naczęsławice na najbliŝsze lata. Plan Odnowy Miejscowości jest równieŝ niezbędnym załącznikiem do dokumentacji związanej z przygotowaniem wniosków aplikacyjnych w sprawie ubiegania się o dofinansowanie projektu ze środków unijnych, zwłaszcza z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. W dokumencie tym ujęto najwaŝniejsze problemy i zagroŝenia, a takŝe szanse dla rozwoju wsi Naczęsławice, które pozwolą zmniejszyć istniejące róŝnice w poziomie rozwoju obszarów wiejskich. Zmiany w dokumencie po uzyskaniu akceptacji mieszkańców miejscowości wyraŝonej w uchwale Zebrania Wiejskiego zatwierdzone zostaną przez władze gminy uchwałą jej Rady. Do przygotowania Planu Odnowy Miejscowości Naczęsławice wykorzystano materiały i dokumenty szkoleniowe dla leaderów Grupy Odnowy Wsi, materiały zebrane na warsztatach związanych z odnową wsi, dokumenty udostępnione przez Urząd Gminy, a takŝe materiały własne mieszkańców sołectwa. 3
I. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI Gmina Pawłowiczki sołectwo Naczęsławice 1.1 PołoŜenie i ludność Sołectwo Naczęsławice znajduje się w południowej części Województwa Opolskiego oraz w południowej części Powiatu Kędzierzyńsko Kozielskiego. Oddalone jest od najbliŝszych ośrodków miejskich: Głogówka o 10 km, Kędzierzyna Koźla o 27 km, Głubczyc o 26 km. Administracyjnie sołectwo Naczęsławice wchodzi w skład Gminy Pawłowiczki, która liczy 23 sołectwa. Siedziba gminy znajduje się we wsi Pawłowiczki, oddalonej od miejscowości Naczęsławice o ok. 13 km. Wieś Naczęsławice połoŝona jest w północno - zachodniej części Gminy Pawłowiczki i liczy 516 mieszkańców, co stanowi 6,3 % ogółu mieszkańców gminy (wg stanu na 31.12.2009 r.). 4
Liczba mieszkańców Gminy Pawłowiczki - 8.187 stan na 31.12.2009 r. 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 774 677 171160165 202 139 121 109 190197 76 381 104 188 516 1251 1091 82 551 477 238 326 Grudynia Mała Grodzisko Gościęcin Dobrosławice Dobieszów Chrósty Borzysławice Źródło danych Urząd Gminy Urbanowice Ucieszków Trawniki Radoszowy Pzredborowice Pawłowiczki Ostrożnica Naczęsławice Milice Mierzęcin Maciowakrze Ligota Wielka Kózki Karchów Jakubowice Grudynia Wielka Większość mieszkańców zajmuje się rolnictwem. Wieś jest wsią typowo rolniczą, o łącznej powierzchni gruntów 754 ha (stan na marzec 2009 r.), w tym: grunty orne 623 ha, łąki i pastwiska 99 ha, drogi 23 ha. Według fizyczno geograficznej regionalizacji Polski sołectwo Naczęsławice znajduje się w obrębie Kotliny Raciborskiej. 1.2 Rys historyczny miejscowości Widok na kościół w Naczęsławicach. 5
Pierwsza wzmianka o istnieniu tej wsi pochodzi z dokumentu biskupa wrocławskiego Wawrzyńca z 1223 r. i jej nazwa brzmiała Nacezlai. W 1234 r. występują Naceslavichi, w 1321 r. Nacenslavicz, w 1418 r. Nymsdorff, w 1477 r. Nymandsdorff. W sprawozdaniach powizytacyjnych władz kościelnych z lat 1679 i 1688 nazwę wsi zapisano jako Villa Nacieslawice alias Nimbssdorf i pago Gross Nimbsdorff vulgo Nacisslawitz. Specjaliści nazwę wsi wywodzą od imienia Naczęsław. Natomiast według przekazów ludowych pochodzi ona od miejsca połoŝenia na trzęsawiskach ( Natrzęsawice ). Naczęsławice stanowiły własność klasztoru cystersów w Głogówku. Do wsi naleŝały dwie kolonie: Mierzęcin i Goldfuss. Zabytkowy kościół pochodzi z XV wieku, za patrona ma św. Stanisława męczennika, biskupa krakowskiego. W 1845 r. wieś liczyła 108 domów, a ponadto istniały tu: zamek, kościół, szkoła, cegielnia i młyn wodny. W 1864 r. mieszkało tu: 25 kmieci, 35 zagrodników i 51 chałupników. W czasie spisu ludności w 1910 r. jako macierzysty mieszkańcy podali: język polski 782 osoby, język niemiecki 82 osoby, język polski i niemiecki 24 osoby. W 1939 r. wieś liczyła 789 osób. Pomnik Ofiar I Wojny Światowej w Naczęsławicach 1.3 Struktura przestrzenna Obszar gminy juŝ od czasów przedhistorycznych skupiał osadnictwo z racji urodzajnych ziem terenów podgórskich. Najwcześniejsze, średniowieczne źródła pisane pochodzące z XIII wieku, donosiły o istnieniu 14 wsi. Część z tych wsi (Naczęsławice, Urbanowice, Gościęcin, Kózki, Ucieszków, Maciowakrze, Dobieszów, Rzeczyca) to wsie kmiece lokowane, powstałe w wyniku jednorazowego załoŝenia. Charakteryzują się regularnym rozkładem siedliska wiejskiego oraz rozłogów (pól) posiadających układ niwowo 6
łanowy. Wsie gminy Pawłowiczki były zazwyczaj małych rozmiarów i posiadały charakterystyczne połoŝenie topograficzne, prostopadłe lub wzdłuŝ doliny cieku wodnego lub jej skraju (terasa nadzalewowa). Dzisiejsze osadnictwo naleŝy do zwartych. Pierwsza wzmianka na temat wsi Naczęsławice datuje się na rok 1223 (lub 1234). Zarówno układ zabudowy folwarku jak i genetyczny układ ulicowy wsi kmiecej w obecnych czasach został przebudowany. Nieliczna i nieregularnie sytuowana zabudowa zagrodowa została uzupełniona zabudową gospodarstw rolnych. Na ich zapleczu wybudowano nowe budynki mieszkalne, a takŝe nowoczesną zabudowę usługową. TakŜe zespół zabudowy folwarcznej w znacznym stopniu został rozbudowany i uzupełniony nową zabudową gospodarczą. Zachowały się tylko nieliczne obiekty zabytkowe. Widok z lotu ptaka na Naczęsławice. II. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SOŁECTWA NACZĘSŁAWICE 2.1 Zasoby przyrodnicze Największym i zarazem podstawowym ciekiem powierzchniowym, odwadniającym teren gminy, jest rzeka Stradunia, która przebiega wzdłuŝ północno zachodniej granicy gminy. Prawostronnym dopływem rzeki Straduni jest Potok Grudynka, mający swój początek 7
we wsi Grudynia Mała, przepływający przez grunty wsi: Milice, Gościęcin, Kózki, Naczęsławice i Trawnik. Jednym z najcenniejszym ciągów zieleni przydroŝnej w Gminie Pawłowiczki jest układ na odcinku od zabudowy wsi Naczęsławice do wsi Wróblin (gmina Głogówek) wzdłuŝ drogi powiatowej nr 1249. 2.2 Dziedzictwo kulturowe Na terenie sołectwa Naczęsławice znajdują się udokumentowane stanowiska archeologiczne, umieszczone w rejestrze zabytków i objęte ochroną prawną. W rejestrze zabytków województwa opolskiego znajduje się Kościół parafialny p.w. św. Stanisława Biskupa pochodzący z 1724 r., a przebudowany w 1926 r. (decyzja nr 1203/66 z 14.03.1966 r.). Naczęsławice o genetycznym układzie ulicowym wsi kmiecej oraz zabudowy rolno robotniczej wraz z pozostałościami zespołu folwarcznego naleŝy zaliczyć do cennych, zabytkowych układów ruralistycznych wsi. 8
Do najcenniejszych zespołów zieleni cmentarnej na terenie gminy Pawłowiczki, ze starodrzewiem wykazującym cechy zabytkowe, naleŝy równieŝ czynny cmentarz zlokalizowany w miejscowości Naczęsławice, o łącznej powierzchni 0,42 ha. Pozostałe obiekty warte obejrzenia to Kapliczka Najświętszego Serca Jezusa przy ul. Głównej, stodoła przy ul. Wolności 29, budynek gospodarczy przy ul. Głównej 27. 2.3 Infrastruktura techniczna Wieś jest zaopatrywana w wodę z centralnego systemu zaopatrzenia w wodę z wodociągu grupowego Grodzisko. Wieś nie jest podłączona do sieci kanalizacyjnej, ale docelowo planowane jest skanalizowanie miejscowości w 2015 r. i podłączenie jej do projektowanej oczyszczalni ścieków dla aglomeracji Naczęsławice. Odpady komunalne z obszaru sołectwa są wywoŝone przez upowaŝnione do tego słuŝby na Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Pawłowiczkach. Wszystkie gospodarstwa wyposaŝone są w instalację elektryczną i obsługiwane przez Rejonowy Zakład Energetyczny w Głogówku. Wieś jest w ztelefonizowana oraz posiada dostęp do Internetu i telefonii komórkowej. Na terenie wsi nie funkcjonuje system centralnego ogrzewania. Poszczególne budynki ogrzewane są z wykorzystaniem takich źródeł energii, jak węgiel, olej opałowy, gaz płynny, energia elektryczna. Przez teren sołectwa przebiegają drogi powiatowe: - nr 1249 O Stare Kotkowice Wróblin Trawniki; dł. w gminie 3,38 km; średnia szerokość jezdni od 5 do 6 km; - nr 1462 O Naczęsławice Grodzisko o długości 1,810; średnia szerokość jezdni 5 km; drogi gminne: - nr 108418 O ul. Piękna - bitumiczna, tłuczona, o długości 670 m, - nr 108419 O ul. Spółdzielcza - bitumiczna, tłuczona, o długości 440 m, - nr 108420 O kierunek Kózki, bitumiczna, o długości 500 m. Droga została wyremontowana w 2009 r. w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych 2008 2011. 9
2.4 Infrastruktura społeczna Obiekty i tereny Na terenie sołectwa Naczęsławice znajduje się świetlica wiejska, boisko sportowe do piłki noŝnej z szatnią dla sportowców, która została wyremontowana ze środków budŝetu gminy i Unii Europejskiej w 2006 r. w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego. W 2009 r. rozpoczęto równieŝ budowę nowego budynku OSP w Naczęsławicach. Szatnia LZS w Naczęsławicach 10
W 2004 r. mieszkańcy w czynie społecznym wybudowali boisko do piłki plaŝowej, a w 2006 r. zagospodarowano plac zabaw dla dzieci. Oświata Na terenie sołectwa funkcjonuje Publiczna Szkoła Podstawowa z 6 oddziałami i 1 oddziałem przedszkolnym. W szkole prowadzona jest nauka dwóch języków obcych j. niemiecki i j. angielski. PręŜnie działa Klub Młodego Ekologa zajmujący się m.in. sadzeniem drzewek, zawieszaniem budek lęgowych, zbieraniem puszek do wtórnego wykorzystania, troszczeniem się o ptaki i zwierzęta w okresie zimowym, organizacją spotkań z miłośnikami przyrody. Pod kierunkiem nauczyciela wychowania fizycznego popularyzowany jest czynny wypoczynek wśród dzieci, m.in. dzieci mają do dyspozycji boiska do piłki noŝnej, koszykówki i piłki plaŝowej. Szczególnie propagowanym sportem na terenie wsi jest kolarstwo, dzięki istnieniu grupy rowerowej BikeTeam. Dzieci osiągają wysokie lokaty w zawodach sportowych i wyścigach rowerowych. W szkole uczniowie rozwijają swoje zainteresowania dzięki uczestnictwu w kółkach: tanecznym, teatralnym, językowym, polonistycznym, informatycznym i plastycznym. Prowadzone są takŝe zajęcia dla uczniów mających trudności w nauce. Doskonale układa się takŝe współpraca ze środowiskiem lokalnym. Aktywnie działa Rada Rodziców. Organizowane są wspólnie liczne imprezy okolicznościowe i środowiskowe, m.in. Kiermasze świąteczne, Dzień Babci i Dziadka, Festyn rodzinny, Dzień seniora, DoŜynki wiejskie i inne. Dzieci wyjeŝdŝają takŝe na wycieczki i do teatru czy kina. W szkole zatrudniona jest takŝe pielęgniarka i pedagog szkolny. Uczniowie korzystają z księgozbioru szkolnej biblioteki praz pracowni komputerowej. SłuŜba zdrowia Mieszkańcy Naczęsławic objęci są podstawową opieką zdrowotną przez Indywidualną Specjalistyczną Praktykę Lekarską "DEM-MED" w Gościęcinie (6 km) oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pawłowiczkach (15 km). Usługi pielęgniarskie świadczone są równieŝ przez Stację Opieki CARITAS DIECEZJI OPOLSKIEJ z siedzibą w Pawłowiczkach, gdzie takŝe moŝna skorzystać z usług Gabinetu Rehabilitacji wyposaŝonego w niezbędne do ćwiczeń urządzenia. 11
Bezpieczeństwo publiczne oraz ochrona przeciwpoŝarowa Nad bezpieczeństwem publicznym czuwa Posterunek Policji w Pawłowiczkach, którego właściwość miejscowa rozciąga się na obszar całej gminy Pawłowiczki. Ochronę przeciwpoŝarową zapewnia Ochotnicza StraŜ PoŜarna w Naczęsławicach, która dysponuje samochodem bojowym oraz niezbędnym sprzętem do prowadzenia akcji gaśniczych. Kultura Działalność kulturowa skupia się wokół szkoły, dokąd uczęszczają dzieci z sołectwa Naczęsławice i gdzie odbywają się róŝne imprezy i wydarzenia społeczno rozrywkowe. Mieszkańcy sołectwa korzystają równieŝ ze świetlicy wiejskiej. Na terenie sołectwa w sferze kultury działają takie organizacje jak: - Koło Gospodyń Wiejskich, które organizuje coroczne festyny, wycieczki, spotkania adwentowe dla ludzi. KaŜdego roku we wsi organizowane są doŝynki wiejskie, w których udział bierze cała wieś poprzez zorganizowanie barwnego korowodu. Korony doŝynkowe wykonane przez kobiety ze wsi z udziałem Koła Gospodyń Wiejskich biorą udział w róŝnych wystawach i konkursach (jedna z koron była eksponowana na Światowej Wystawie w Hanowerze, reprezentując tradycję na Opolszczyźnie). - Symfonia RUSTICANA składająca się z chóru, scholi dziecięcej i orkiestry dętej, którą prowadzi ksiądz Jerzy Kowalik. Zespół ma w swoim dorobku szereg udanych występów w kraju i za granicą. Symfonia Rusticana otrzymała juŝ dwukrotnie nagrodę Ministerstwa Kultury, a ksiądz proboszcz Jerzy Kowalik prestiŝową nagrodę Opolszczyzny Złote spinki. Jest to jedyna wiejska orkiestra symfoniczna w Polsce. Orkiestra ta promuje gminę oraz miejscowość Pawłowiczki, zbierając wyrazy uznania za swój kunszt w wykonywaniu muzyki klasycznej i kościelnej. - Stowarzyszenie Na Rzecz Wspierania Rozwoju Naczęsławic zarejestrowane zostało w KRS 9 maja 2007 r. Stowarzyszenie otrzymało pierwszą dotację z Samorządu Województwa Opolskiego na wykonanie w roku 2007 zadania publicznego Przedsięwzięcia wspierające rozwój infrastruktury społecznej wsi organizowanego przez Zarząd Województwa Opolskiego. Podstawowym celem tego zadania jest dostosowanie świetlicy wiejskiej w Naczęsławicach do funkcji szkoleniowo edukacyjnej poprzez zakup sprzętu multimedialnego. - KOLUMBINO BIKE TEAM jest to grupa Naczęsławic, która zajmuje się propagowaniem kolarstwa na terenie naszej gminy. 12
2.5 Gospodarka i rolnictwo Wieś Naczęsławice jest typową wsią rolniczą, gdzie udział uŝytków rolnych przekracza 75 % ogólnej powierzchni gruntów. Na terenie sołectwa znajduje się bardzo duŝo ziem naleŝących do I-III klasy bonitacyjnej (97,92%). Największe znaczenie mają następujące rodzaje upraw: zboŝa podstawowe, rzepak i rzepik oraz buraki cukrowe, dzięki funkcjonowaniu w sąsiedniej gminie Cukrowni Cerekiew. W przewaŝającej części dominuje zatrudnienie w gospodarstwach rolnych indywidualnych. Na terenie sołectwa moŝemy wyróŝnić następujące rodzaje działalności: - przetwórstwo i wyrób wędlin, - usługi gastronomiczne, - handel detaliczny, - usługi budowlane, - usługi transportowe, - wyrób plandek, - stolarstwo, - działalność rolnicza. 2.6 Kapitał społeczny i ludzki Na terenie sołectwa Naczęsławice działa Rada Sołecka z sołtysem, Grupa Odnowy Wsi powstała w 2004 r., Stowarzyszenie Na Rzecz Wspierania Rozwoju Naczęsławic, Koło Gospodyń Wiejskich, DFK oraz Ochotnicza StraŜ PoŜarna. Wszystkie te organizacje aktywnie działają na rzecz rozwoju miejscowości Naczęsławice. Grupa Odnowy Wsi Naczęsławice dba o promocję swojej miejscowości, zawsze chętnie uczestniczy w szkoleniach i spotkaniach dotyczących działań w odnowie. Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania Rozwoju Naczęsławic otrzymało w 2008 r. dofinansowanie na zorganizowanie wypoczynku dzieci w miejscu ich zamieszkania. Otrzymana kwota 2.950 zł, pochodzi z Fundacji Wspomagania Wsi. Dodatkowe wsparcie finansowe pochodzi z Urzędu Gminy w Pawłowiczkach, od sponsorów- Karol Kania i Synowie oraz Powiatowy Bank Spółdzielczy w Kędzierzynie- Koźlu. Warunkiem przeprowadzenia półkolonii było pozostawienie, po zakończeniu projektu, terenu zielonego. W Naczęsławicach został zagospodarowany teren lewego pobocza wjazdu do miejscowości tworzący ZIELONE WROTA NACZĘSŁAWIC. 13
Grupa dzieci podczas półkolonii 14
Analiza zasobów sołectwa Naczęsławice DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI Co ją wyróŝnia? Jakie pełni funkcje? Kim są mieszkańcy? Co daje utrzymanie? Jak zorganizowani są mieszkańcy? W jaki sposób rozwiązują problemy? Zabytkowy kościół parafialny, Publiczna Szkoła Podstawowa, - pręŝnie działające organizacje kulturalne (KGW, Symfonia Rusticana, DFK i OSP), - boisko sportowe, - zielony skwer przy trzech kasztanach na ul. Pięknej, - rolnicze, - mieszkaniowe, - usługowe, - rolnicy, pracownicy, - młodzieŝ, dzieci, - emeryci, renciści, - bezrobotni, - prowadzenie gospodarstw rolnych, - emerytury, - renty, - wynagrodzenie, pracownicze, - Rada Sołecka, - Grupa Odnowy Wsi, - sporadyczne zebrania wiejskie, - indywidualne interwencje u władz gminy, Co ma ją wyróŝniać? Jakie ma pełnić funkcje? Kim mają być mieszkańcy? Co ma dać utrzymanie? W jaki sposób ma być zorganizowana wieś i mieszkańcy? W jaki sposób mają być rozwiązywane problemy? PROGRAMY I PROJEKTY. CO TRZEBA ZROBIĆ? - zmodernizowany plac zabaw, - oświetlenie alejki dla pieszych prowadzącej z ul. Głównej do kościoła, - wybudowane ścieŝki pieszo rowerowe, - rolnicze, mieszkaniowe, kulturalne, usługowo produkcyjne, - zintegrowani mieszkańcy wsi, podnoszący swoje kwalifikacje, zaangaŝowani w Ŝycie wsi, - podniesiony poziom wykształcenia, - aktywna młodzieŝ, - prowadzenie wyspecjalizowanych gospodarstw o wysokiej kulturze rolnej, - tworzenie kwater agroturystycznych, - praca w sferze produkcyjno usługowej, we wsi i poza wsią, - działalność gospodarcza, - zaangaŝowanie szerokiej grupy mieszkańców, - koła zainteresowań sprawami wsi, sportem i kulturą śląską, - okresowe spotkania i zebrania wiejskie oraz zebrania członków Grupy Odnowy Wsi, - spotkania z władzami gminy, - współpraca z sąsiednimi miejscowościami, - zwiększenie przepływu informacji między mieszkańcami, 15
Jak wygląda nasza wieś? Jaki jest stan otoczenia i środowiska? Jakie jest rolnictwo? Jakie są powiązania komunikacyjne? Co proponujemy dzieciom i młodzieŝy? - układ wsi wielodroŝny, - schemat zabudowy opiera się na nieregularnym układzie kilku dróg, - wieś o zwartej zabudowie, - czyste środowisko, brak zanieczyszczeń, w pobliŝu wsi liczne tereny zielone, - rolnicy indywidualni, - bardzo dobre warunki glebowe (I, II, III klasa bonitacyjna), Jak ma wyglądać nasza wieś? Jaki ma być stan otoczenia i środowiska? Jakie ma być rolnictwo? - komunikacja autobusowa, Jakie mają być powiązania komunikacyjne? - boisko sportowe, - zajęcia pozalekcyjne, - kółka zainteresowań, - pracownia komputerowa, Co zaproponujemy dzieciom i młodzieŝy? - estetycznie zagospodarowane posesje, segregacja odpadów i utrzymanie w czystości wsi, - remont i odnowienie elewacji budynków, usunięcie pustostanów, - uporządkowanie terenów zieleni, skwerków i kwietników, - plac zabaw, - czyste i przyjazne środowisko dla ludzi i przyrody, - wprowadzenie rozwiązań chroniących środowisko (np. segregacja śmieci), - innowacyjne, ekologiczne, spełniające wymogi Unii Europejskiej, - o wysokiej wydajności i zapewniające utrzymanie, - regularne połączenia komunikacyjne w obrębie gminy i poza nią, szczególnie w kierunku pobliskich miast, - plac zabaw, - zajęcia w świetlicy wiejskiej (gry i zabawy), - udział w rozgrywkach sportowych, - dostęp do ścieŝki edukacyjnoprzyrodniczej, - imprezy integracyjne i rozrywkowe. 16
III. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON ANALIZA SWOT - wyraŝenie SWOT jest akronimem angielskich słów strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse) i threats (zagroŝenia). Analiza SWOT jest efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagroŝeń, jakie stoją przed sołectwem. SILNE STRONY - czyste środowisko, - kultura, szkolnictwo, - bardzo dobre gleby sprzyjające rozwojowi rolnictwa, - wysoka kultura rolna, - pełne zwodociągowanie, - dobra sieć dróg, - pracowitość społeczeństwa. - połoŝenie wsi z dala od zakładów przemysłowych, - dobrze rozwinięty handel i usługi, - pełna telefonizacja wsi, dostęp do telefonii komórkowej i Internetu, - świetlica wiejska, - tradycje kulturowe: doŝynki, procesje, - kultywowanie obrzędów religijnych, - silne powiązania rodzinne z zagranicą i dwujęzyczność duŝej części mieszkańców, SZANSE - udział w szkoleniach, kursach i warsztatach organizowanych przez gminę lub Fundację Euro Country czy Odnowę Wsi, SŁABE STRONY - brak przetwórstwa rolno spoŝywczego, - słabo rozwinięta infrastruktura techniczna (brak kanalizacji i oczyszczalni ścieków), - uboŝenie sektora rolnego, - bardzo słabo rozwijająca się rekreacja i turystyka, - starzenie się społeczeństwa, - migracje zarobkowe młodzieŝy i ludzi w wieku produkcyjnym, - słabe zaangaŝowanie mieszkańców w sprawy wsi, - pustostany i zrujnowane budynki kwalifikujące się do rozbiórki, - słaba integracja mieszkańców, ZAGROśENIA - brak inwestorów z zewnątrz oraz nowo powstałych miejsc pracy, - słabe powiązania komunikacyjne z innymi 17
- pozyskiwanie środków unijnych oraz krajowych, udział w konkursach Odnowy Wsi, sponsoring, - partnerstwo gmin Pawłowiczki, Lindenfels oraz Velke Heraltice, - funkcjonujące na terenie gminy zakłady pracy, pozyskane inwestorów, - rozwój agroturystyki, organizacja form wypoczynku weekendowego, - nauka języków obcych. miejscowościami oraz miastami, - niewystarczające środki finansowe na realizację zadań publicznych, - większa moŝliwość znalezienia pracy za granicą kraju, - wysoki poziom bezrobocia, głównie kobiet, - niŝ demograficzny oraz starzenie się społeczności wiejskiej, - niestabilność cen produktów rolnych, - małe zainteresowanie młodzieŝy pracą w rolnictwie (brak następców), - zmieniające się przepisy prawne. IV. PLANOWANE KIERUNKI ROZWOJU I CELE DO REALIZACJI 4.1 WIZJA ROZWOJU WSI NACZĘSŁAWICE Naczęsławice wieś kultywująca tradycję i kulturę, wieś rolniczousługowa, wieś rozśpiewana i dobrze zorganizowana. 4.2 Program krótkoterminowy na lata 2010-2012 Program krótkoterminowy przewiduje zadania do wykonania w najbliŝszym okresie programowym, które moŝna zorganizować w ramach własnych działań sołectwa i przy małych nakładach finansowych. 18
Kluczowy problem Propozycja projektu Co nas najbardziej zintegruje? Odp.: Wspólne działalność Na czym nam najbardziej zaleŝy? Odp.: Kultywowanie tradycji i historii wsi Co nam najbardziej przeszkadza? Odp.: Brak miejsc rekreacyjnych Co najbardziej zmieni nasze Ŝycie? Odp.: Uczestnictwo w programie Odnowy wsi - przygotowanie imprez okolicznościowych: festynu rodzinnego i doŝynek wiejskich, - zaangaŝowanie we wspólne występy Symfonii Rusticana, - tworzenie korony doŝynkowej, - spotkania adwentowe dla ludzi samotnych i starszych, - Mikołajki, -festyny rodzinne, - wycieczki dla dzieci i mieszkańców organizowane przez KGW i DFK, - rozbudowa placu zabaw, - oświetlenie alejki prowadzącej do kościoła, - zagospodarowanie nieuŝytków i terenów zielonych, - utworzenie zespołu sportowego i sekcji piłki noŝnej, piłki siatkowej i kolarskiej, - realizacja projektów, - udział w szkoleniach i warsztatach, Co nam przyjdzie najłatwiej? Odp.: Poprawa estetyki wsi - zmodernizowanie placu zabaw, - dbałość o porządek i estetykę kaŝdej posesji oraz obiektów uŝyteczności publicznej, - konkurs na najpiękniejszą posesję i wieś. Jaki projekt zgłosimy do PROW? Rozbudowa placu zabaw 19
4.3 Program długoterminowy na lata 2010 2015. 1. Cele Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję wsi? 1. Kultywowanie śląskiej tradycji i kultury 2. Poznawanie historii wsi 1. Tworzenie miejsc spotkań dla mieszkańców 2. Poprawa infrastruktury technicznej (dróg, chodników i oświetlenia) Zasoby Czego uŝyjemy? I. PLAN ROZWOJU 2. Co pomoŝe osiągnąć cele? 3. Co moŝe przeszkodzić? ATUTY BARIERY Silne strony i Szanse Słabe strony Co wykorzystamy? Co wyeliminujemy? ZagroŜenia Czego unikniemy? A. TOśSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI śycia WIEJSKIEGO - gwara śląska i kuchnia lokalna - obyczaje i tradycje wiejskie - szatnia LZS, szkoła publiczna, kościół parafialny, boisko wiejskie, - działki pod zabudowę - tereny zielone - pręŝnie działające organizacje wiejskie (DFK, OSP, KGW, PSP Naczęsławice, Rada Sołecka, Rada Parafialna, Symfonia Rusticana) B. STANDARD śycia - wykorzystanie własnej siły roboczej - pomoc finansowa gminy oraz innych podmiotów prywatnych - sponsorów, - wykorzystanie środków UE - brak środków finansowych - zaangaŝowanie małej grupy - starzejące się społeczeństwo, - niewystarczające środki finansowe na realizację zadań gospodarczych - brak siły roboczej z powodu migracji zarobkowej - wysokie koszty utrzymania II. PROGRAM ROZWOJU Projekty Co wykonamy? 1. Wspólna organizacja imprez i spotkań dla mieszkańców (doŝynki wiejskie, festyny itp.) 2. Promocja miejscowości poprzez udział w doŝynkach gminnych i święcie herbowym, 1. Budowa placu zabaw 2. Remont instalacji oświetleniowej, w tym wzdłuŝ alei prowadzącej do kościoła 3. Remont dróg i wykonanie nowej nawierzchni 20
4. Budowa oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji sanitarnej 5. Modernizacja istniejącego ujęcia wody C. JAKOŚĆ śycia 1. Tworzenie miejsc atrakcyjnych turystycznie i rekreacyjnie 2. Rozszerzenie oferty kulturalno-rekreacyjnej 3. Poprawa estetyki wsi - tereny zielone i miejsca uŝyteczności publicznej, staw, potok - działki gminne - środki unijne i krajowe - wykorzystanie zaangaŝowania mieszkańców D. BYT - niskie zainteresowanie aktywnością fizyczną i sportem przez mieszkańców wsi - brak środków finansowych - brak akceptacji mieszkańców 1. Modernizacja placu zabaw 2. Budowa ścieŝek pieszorowerowych na terenie sołectwa 3. Tworzenie miejsc wypoczynku lub budowa centralnego placu we wsi 1. Wsparcie postaw przedsiębiorczych, szczególnie małej przedsiębiorczości na terenie wsi 2. Promocja wsi 3. Tworzenie nowych miejsc pracy przez społeczność lokalną - grunty orne - rynki zbytu dla rolników - Internet - boisko - wykorzystanie historii i połoŝenia wsi - dbałość o własne zasoby inicjatywa ludzi, - działania gminy w pozyskiwaniu inwestorów, - pozyskanie zewnętrznych środków finansowych, - obawa przed prowadzeniem własnej działalności gospodarczej, - niekorzystne uwarunkowania prawne w Polsce, - poczucie bezrobocia, 1. Udział w szkoleniach i kursach dla mikroprzedsiębiorców oraz w kursach agroturystycznych 2. Tworzenie gospodarstw agroturystycznych, 3. Rozwijanie punktów usługowych (mała przedsiębiorczość). 21
V. OPIS PLANOWANYCH DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ Nr 1. Modernizacja placu zabaw w sołectwie Naczęsławice SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA Realizacja celu Poprawa standardu Ŝycia mieszkańców sołectwa ogólnego Realizacja celów szczególnych Uzasadnienie Przeznaczenie 1.Tworzenie miejsc spotkań 2. Poprawa estetyki wsi 3. Rozwój Ŝycia społ. poprzez upowszechnianie rekreacji Wybudowany przez mieszkańców sołectwa w 2006 r. plac zabaw wymaga modernizacji i uzupełnienia urządzeń i zabawek przeznaczonych dla najmłodszych dzieci. Plac zabaw będzie słuŝył głównie dzieciom i ich rodzicom, młodzieŝy oraz pozostałym mieszkańcom wsi Termin realizacji 2010 2011 r. Szacunkowy koszt 60.000 zł Źródła finansowania PROW 2007-2013 Leader, budŝet gminy Nr 2. Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności mieszkańców obszarów wiejskich w dziedzinie edukacji i przedsiębiorczości SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA Realizacja celu Poprawa jakości Ŝycia i warunków bytowych ogólnego Realizacja celów szczególnych Uzasadnienie 1. Aktywizacja mieszkańców wsi 2. Zwiększenie dostępności do oferty edukacyjnej dla mieszkańców 3. Wsparcie postaw przedsiębiorczych Udział w szkoleniach i kursach organizowanych przez gminę i inne organizacje społeczne jest szansą dla mieszkańców terenów wiejskich na podniesienie swoich kwalifikacji i poziomu wiedzy, którą mogą wykorzystać na rozpoczęcie własnej działalności. Tego typu działania wpływają równieŝ integrująco na mieszkańców sołectw. Mieszkańcy sołectwa Naczęsławice oraz innych sołectw gminy Przeznaczenie Termin realizacji 2010-2013 r. Szacunkowy koszt 50.000 zł Źródła finansowania PO KL na lata 2007-2013, budŝet gminy Nr 3. Budowa i modernizacja chodników wewnątrz wsi wraz z modernizacją oświetlenia ulicznego wzdłuŝ alei prowadzącej do kościoła parafialnego SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA 22
Realizacja celu ogól. Poprawa standardu Ŝycia Realizacja celów szczególnych Uzasadnienie Przeznaczenie 1. Zwiększenie bezpieczeństwa uŝytkowników 2. Poprawa wizerunku wsi Przeprowadzenie inwestycji przyczyni się do poprawy wizerunku wsi w jednym z waŝniejszych punktów docelowych miejscowości, usprawni korzystanie z infrastruktury przez mieszkańców oraz poprawi bezpieczeństwo uŝytkowników. Mieszkańcy sołectwa Naczęsławice Termin realizacji 2012-2015 r. Szacunkowy koszt 50.000 zł Źródła finansowania BudŜet gminy, PROW Odnowa i rozwój wsi Nr 4. Budowa ścieŝek pieszo rowerowych na terenie sołectwa Naczęsławice SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA Realizacja celu Poprawa jakości Ŝycia ogólnego Realizacja celów szczególnych Uzasadnienie 1. Propagowanie sportu i aktywnego wypoczynku 2. Zagospodarowanie terenów zielonych 3. Stworzenie oferty turystycznej Popierając szczególne zainteresowania kolarstwem w Naczęsławicach przedstawiono projekt budowy ścieŝek pieszo rowerowych, który poprawi dostęp mieszkańców do infrastruktury sportowej, dzięki czemu wzrośnie atrakcyjność wsi dla aktualnych oraz przyszłych mieszkańców. W przyszłości moŝliwe jest połączenie projektowanych tras rowerowych między sołectwami. Mieszkańcy Naczęsławic oraz okolicznych sołectw Przeznaczenie Termin realizacji 2014-2015 r. Szacunkowy koszt 250.000 zł Źródła finansowania BudŜet gminy, PROW Leader, Odnowa wsi Nr 5. Poprawa wizerunku miejscowości poprzez zagospodarowanie terenów zielonych na terenie wsi Naczęsławice SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA Realizacja celu Poprawa jakości Ŝycia ogólnego Realizacja celów szczególnych Uzasadnienie 1. Wzrost atrakcyjności turystycznej i rekreacyjnej miejscowości 2. Zagospodarowanie terenów zielonych 3. Aktywizacja społeczeństwa Zagospodarowanie terenów zielonych uatrakcyjni wizerunek wsi i stworzy teren rekreacyjny dla mieszkańców, dzięki wyposaŝeniu go w ławki, altanki. Część prac moŝe zostać równieŝ wykonana przez 23
samych mieszkańców co zaoszczędzi koszty robocizny i zaktywizuje społeczeństwo lokalne. Przeznaczenie Mieszkańcy sołectwa Naczęsławice Termin realizacji 2010-2015 r. Szacunkowy koszt 150.000 zł Źródła finansowania BudŜet gminy, PROW Leader, Odnowa wsi Nr 6. Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Naczęsławice SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA Realizacja celu Poprawa standardu Ŝycia ogólnego Realizacja celów 1. Zapewnienie mieszkańcom dostępu do podstawowych usług szczególnych uŝyteczności publicznej Uzasadnienie Projektowane zadanie ma istotne znaczenie dla mieszkańców wsi, poprzez ułatwienie dostępu do podstawowych usług komunalnych i poprawę warunków Ŝycia na obszarach wiejskich. Projektowane zadanie połączone jest z budową oczyszczalni ścieków dla aglomeracji Naczęsławice Przeznaczenie Mieszkańcy sołectwa Naczęsławice Termin realizacji 2015 r. Szacunkowy koszt 2.500.000 zł Źródła finansowania BudŜet gminy, PROW, RPO WO VI. OPIS I CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPAKAJANIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW Na terenie sołectwa Naczęsławice moŝna wyróŝnić 2 obszary o szczególnym znaczeniu dla zaspakajania potrzeb mieszkańców, sprzyjające nawiązywaniu kontaktów społecznych. Są to: 1. Plac zabaw mieszczący się na działce 362/2 przy ulicy Głównej. Planowany do zmodernizowania plac zabaw będzie terenem sprzyjającym nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów społecznych wśród mieszkańców wsi. Dodatkowo będzie 24
pełnić funkcje rekreacyjne dla najmłodszych mieszkańców sołectwa oraz poprawi wizerunek wsi poprzez zagospodarowanie wolnego terenu. Oprócz urządzeń rekreacyjnych planowane jest równieŝ umieszczenie na ww. terenie ławek, chodnika oraz ogrodzenia. 2. Boisko sportowe mieszczące się w centrum miejscowości. Teren wokół boiska moŝe zostać przeznaczony do zagospodarowania tzw. strefy rekreacyjnej. W przypadku przyjęcia do realizacji projektu modernizacji boiska moŝliwe jest równieŝ zamontowanie oświetlenia oraz połoŝenie chodników i parkingu dla piłkarzy oraz kibiców. 3. Teren powstały po wyburzeniu w 2006 r. magazynu towarów masowych znajdujący się nieopodal kościoła parafialnego w Naczęsławicach. Zagospodarowanie tego terenu połączone z modernizacją oświetlenia ulicznego wzdłuŝ ulicy prowadzącej do kościoła da szansę miejscowości na przywrócenie jej wyglądu sprzed lat. W ramach zadania moŝliwe jest wybudowanie centralnego placu we wsi, który pełniłby rolę integrującą oraz uatrakcyjniłby wygląd miejscowości. Aleja prowadząca do kościoła 25
VII. ZARZĄDZANIE Przyjęty Plan Odnowy Miejscowości Naczęsławice jest strategią programową, która zawiera wykaz najwaŝniejszych potrzeb zgłaszanych przez mieszkańców sołectwa. Jest to dokument projektowy, który moŝe zostać zaktualizowany w zaleŝności od istotnych uwarunkowań rozwoju oraz od oceny skuteczności realizowanych zadań dokonywanej w trakcie realizacji planu. Rolą mieszkańców jest nie tylko współpraca przy tworzeniu i śledzeniu postępów planu, ale równieŝ czuwanie nad jego aktualnością oraz znajomością wśród pozostałych mieszkańców. Postępy w realizacji przyjętego Planu Odnowy Miejscowości zaakceptowanego przez mieszkańców i popartego przez władze Gminy będą na bieŝąco monitorowane i oceniane przez samych zainteresowanych, tj. mieszkańców miejscowości Naczęsławice. Promocja Planu Odnowy Miejscowości Naczęsławice będzie polegała na umieszczeniu dokumentu jako załącznika na stronie internetowej gminy: www.pawlowiczki.pl oraz promocji wśród mieszkańców sołectwa. Podpisali: 26