WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 sierpnia 2014 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący - Sędzia SA Krystyna Karolus Franczyk Sędzia SA Sędzia SA Protokolant: Regina Owczarek Jędrasik (spr.) Irena Piotrowska st. sekr. sąd. Ewelina Murawska po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2014 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania R. N. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o nałożenie kary pieniężnej na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 8 kwietnia 2013 r. sygn. akt XVII AmE 128/11 I. I oddala apelację; II. II zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz R. N. kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt VIA Ca 1781 / 13 UZASADNIENIE Decyzją z dnia 30 maja 2011r. nr ( ) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki : 1. orzekł, że R. N., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą ( ) N. R. naruszył warunki koncesji na obrót paliwami ciekłymi w ten sposób, iż dokonywał obrotu olejem opałowym podczas, gdy zgodnie z udzieloną koncesją mógł dokonywać obrotu jedynie benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze, olejami napędowymi i gazem płynnym, 2. wymierzył R. N. za działania opisane w punkcie 1 karę pieniężną w wysokości 60.000 zł, stanowiącą 0,499% przychodu z działalności koncesjonowanej osiągniętego w roku 2010. Powód wniósł odwołanie od wyżej wskazanej decyzji, zaskarżając ją w całości oraz wnosząc o jej uchylenie i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.
Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki / dalej jako pozwany, Prezes URE / wniósł o oddalenie odwołania. Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, że powód prowadził działalność gospodarczą polegającą na obrocie paliwami ciekłymi na podstawie koncesji udzielonej przez Prezesa URE decyzjami z dnia 8 grudnia 2000r. i z dnia 12 lutego 2009r. Zgodnie z udzieloną koncesją przedmiot działalności nią objętej stanowi prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek działalność gospodarcza polegająca na obrocie następującymi paliwami ciekłymi: benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze, olejami napędowymi, gazem płynnym. W koncesji zastrzeżono, że Koncesjonariusz jest zobowiązany do spełnienia określonych przepisami prawa warunków wykonywania działalności gospodarczej, a w szczególności warunków określonych w ustawie Prawo energetyczne i wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych. Sąd I instancji ustalił, że w 2009r. powód sprzedawał na swojej stacji produkt ( ) o nazwie ( ). W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że istota sporu sprowadza się do kwestii, czy sprzedaż ( ), wyprodukowanego przez ( )S.A. mieściła się w granicach udzielonej koncesji. Według koncesji powód był uprawniony prowadzić działalność gospodarczą w zakresie obrotu następującymi paliwami ciekłymi : benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze, olejami napędowymi i gazem płynnym. W ocenie Sądu I instancji, treść koncesji wskazuje, że zezwala ona na obrót wszelkimi olejami napędowymi, natomiast wyłącza działalność w zakresie obrotu olejem opałowym. Sąd Okręgowy wskazał, że wyprodukowany przez ( ) S.A. produkt o nazwie ( ) zawiera w nazwie określenie olej napędowy i wbrew stanowisku pozwanego nie można tego faktu uznać za zabieg marketingowy. Według Sądu I instancji o zakwalifikowaniu produktu do kategorii olejów napędowych nie decyduje jego przeznaczenie. Sąd Okręgowy wskazał, że w 2 ust.2 rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010r. w sprawie znakowania i barwienia wyrobów energetycznych / Dz. U. nr 157, poz. 1054 / występuje kategoria olejów napędowych o kodach CN od 27101941 do 27101949 przeznaczonych na cele opałowe. Wobec zatem braku wyłączenia z zakresu udzielonej koncesji olejów napędowych przeznaczonych na cele opałowe, Sąd Okręgowy uznał, że obrót takimi olejami mieścił się w jej granicach. Sąd I instancji wskazał, że wobec treści koncesji na pozwanym spoczywał ciężar wykazania, że sprzedawane przez powoda paliwo nie było olejem napędowym przeznaczonym na cele opałowe, lecz olejem opałowym. Zdaniem Sądu Okręgowego okoliczność ta nie została wykazana przez pozwanego. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej.
Z tych względów wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2013r. sygn. akt XVII A m E 128 / 11 - Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany wniósł apelację od wyżej wskazanego wyroku, zaskarżając go w całości oraz wnosząc o jego zmianę i oddalenie odwołania. Prezes URE zgłasza w apelacji następujące zarzuty: naruszenia przepisów art. 233 1 k.p.c. przez niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, naruszenia art. 2 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw / Dz. U Nr 169, poz. 1200 ze zm./ poprzez jego niezastosowanie, naruszenia 2 ust. 2 pkt 1 lit. b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010r. w sprawie znakowania i barwienia wyrobów energetycznych / Dz. U. nr 157, poz. 1054 / poprzez jego niezasadne zastosowanie, naruszenia art. 32 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 37 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. prawo energetyczne / Dz. U. z 20102r. poz.1059 ze zm., dalej jako prawo energetyczne/ i w związku z punktem 1 koncesji na obrót paliwami ciekłymi poprzez niezasadne przyjęcie, że treść koncesji zezwala powodowi na obrót produktem o nazwie ( ), chociaż produkt ten był sprzedawany przez powoda jako olej opałowy, którego obrót był wyłączony z zakresu udzielonej koncesji, naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 12 prawa energetycznego poprzez jego niezastosowanie. Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pozbawiona jest uzasadnionych podstaw. Jest poza sporem, że powód prowadził działalność gospodarczą na podstawie koncesji udzielonej przez Prezesa URE decyzją z dnia 8 grudnia 2000r. ( ) / k. 14-22/, zmienioną w zakresie oznaczenia przedsiębiorcy oraz punktu 2 dotyczącego warunków prowadzenia działalności decyzją z dnia 12 lutego 2009r. ( ) / k. 23-28/. Koncesja została powodowi udzielona na okres do 15 grudnia 2010r. Według postanowienia punktu 1 decyzji przedmiot działalności objętej koncesją stanowi prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek działalność gospodarcza polegająca na obrocie następującymi paliwami ciekłymi: benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze, olejami napędowymi, gazem płynnym. Powód przyznaje, że w grupie olejów napędowych prowadził obrót produktem nabywanym od ( ) pod nazwą olej napędowy grzewczy ( ), określany również jako olej opałowy /lekki/. Takie też stanowisko powód zajmował w postępowaniu administracyjnym, co wynika z pism powoda z dnia 5 października 2009r., z dnia 9 lutego 2011r. /k. 5, 15-20 akt administracyjnych /. Na dowód powyższego powód przedłożył potwierdzenie zamówienia wystawione przez Polski Koncern Naftowy ( ) S.A. w P. z dnia 12 marca 2009r. oraz atest nr ( ) z dnia 6 stycznia 2009r. wraz ze świadectwem jakości nr ( ), według których przedmiotem sprzedaży na rzecz powoda był olej napędowy grzewczy ( ) / k. 27 i 36-37 akt administracyjnych/.
Prezes URE nie przedstawił dowodów, ani nie zgłaszał wniosków dowodowych na okoliczność, że powód prowadził obrót innym olejem opałowym niż wyżej wskazany olej napędowy grzewczy ( ). Nie stanowią takiego dowodu złożone przez powoda w postępowaniu administracyjnym faktury, w których powód jako sprzedawca określał towar jako olej opałowy / k. 39-98/. Jak już bowiem wyżej wskazano powód wyjaśniał, że był to olej nabyty od ( ) S.A., jako olej napędowy grzewczy, zwany także olejem opałowym lekkim i te wyjaśnienia zostały poparte dowodami w postaci potwierdzenia zamówienia i atestu ze świadectwem jakości i są w pełni wiarygodne. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że powód sprzedawał produkt ( ) o nazwie ( ). Zarzut zatem apelacji naruszenia przepisu art. 233 1 k.p.c. przez nieuwzględnienie, że fakt dokonywania przez powoda obrotu olejem opałowym nie był przez niego kwestionowany i wynika z faktur wystawionych przez powoda dla odbiorców nie zasługuje na uwzględnienie. W konsekwencji Sąd Okręgowy trafnie uznał, że istota niniejszego sporu sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii, czy w świetle treści koncesji powód był uprawniony prowadzić obrót produktem oznaczonym przez ( ) S.A. jako olej napędowy grzewczy ( ). Rozstrzygając tę kwestię Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że w koncesji udzielono powodowi pozwolenia na obrót olejem napędowym. Koncesja nie określa bliżej pojęcia olej napędowy, nie odwołuje się do żadnych norm i specyfikacji oraz nie zawiera żadnych warunków, na podstawie których można by ustalić bliższe wymogi jakie ma spełniać olej napędowy, objęty tą koncesją. W szczególności brak jest w koncesji danych pozwalających na przyjęcie, że koncesja dotyczy obrotu olejem napędowym przeznaczonym do silników przeznaczonych do stosowania w pojazdach. Pojęcie olej napędowy nie zostało też zdefiniowane w prawie energetycznym. W świetle zaś przepisów zarówno rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług ( PKWiU) / Dz. U. 2004.89.844 ze zm./, jak i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) / Dz. U. 2008.207.1293 /, według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług do grupy olei napędowych zalicza się jako podgrupę oleje napędowe grzewcze. Jak wynika również z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2004r. w sprawie znakowania i barwienia paliw silnikowych przeznaczonych na cele opałowe oraz olejów opałowych / Dz. U. 2004.53.527/ oleje przeznaczone na cele opałowe, oznaczone symbolami PKWiU 23.20.15, objęte kodami CN 27101941, 27101945 lub 27101949 są kwalifikowane jako oleje napędowe. Także w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010r. w sprawie znakowania i barwienia wyrobów energetycznych / Dz. U. 2010.157.1054 / występuje wyrób olej napędowy o kodach CN od 2710 19 41 do 2710 19 49, przeznaczony na cele opałowe. Powyższe wskazuje, że występują w obrocie wyroby zakwalifikowane na cele opałowe spełniające jednak wymogi oleju napędowego. Apelacja przyznaje, że również w innych przepisach występują wyroby kwalifikowane jako olej napędowy, lecz zarzuca, że do kwalifikacji paliw ciekłych na potrzeby udzielania koncesji
na obrót paliwami ciekłymi, na podstawie art. 32 ust.1 pkt 4 prawa energetycznego, należy stosować przepisy ustawy o systemie monitorowania. Stanowisko to nie zasługuje na uwzględnienie jako, że nie znajduje podstawy prawnej w treści koncesji, ani w treści przepisów prawa energetycznego. Dodać trzeba, że koncesja została wydana powodowi decyzją z dnia 8 grudnia 2000r. Pozwany zaś powołuje się na przepisy ustawy z dnia 10 stycznia 2003r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw / Dz. U. 2003.17.154 ze zm. /, czyli na przepisy ustawy, która weszła w życie 1 stycznia 2004r., a więc po upływie 3 lat od udzielenia koncesji oraz na przepisy późniejszych ustaw o systemie monitorowania. Skoro więc w koncesji nie sprecyzowano pojęcia olej napędowy, ani to pojęcie nie jest zdefiniowane w prawie energetycznym, to nie ma podstaw do ustalenia, że koncesja udzielona powodowi obejmowała wyłącznie uprawnienie do obrotu olejem napędowym przeznaczonym na cele transportowe. Olej wprowadzany do obrotu przez powoda spełniał - jak wynika z normy zakładowej ( ) - ( ) / k. 28-30 akt administracyjnych / oraz karty charakterystyki z 15.09.1999, aktualizowanej 1.07. 2008 / k. 31-35 akt administracyjnych / wymogi jakościowe uzasadniające jego zakwalifikowanie do wyrobu oznaczonego jako olej napędowy grzewczy, zaliczanego do grupy olei napędowych. W świetle zatem treści koncesji udzielonej powodowi nie ma podstaw do uznania, że dokonując obrotu olejem napędowym grzewczym powód naruszył warunki uzyskanej koncesji, obejmującej uprawnienie do obrotu olejem napędowym. W konsekwencji nie ma także podstaw do wymierzenia powodowi kary pieniężnej przewidzianej w art. 56 ust.1 pkt 12 prawa energetycznego. Z tych względów rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, który uchylił zaskarżoną decyzję, jest prawidłowe, apelacja zaś Prezesa URE jako niezasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu zgodnie z przepisami art. 98 1 i 3, art. 99, art. 108 1 i art. 109 k.p.c. w związku z art. 391 1 k.p.c. Wobec powyższego zasądzono od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego - kwotę 270 zł stosownie do przepisów 14 ust.3 pkt 3 i 12 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu / tekst jedn. Dz, U. z 2013r., poz. 490 /.