KOMENTARZ RYNKOWY Lipiec 9 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE Wykres 1. Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI. PIOTR NOWAK 6 3 55 5 1 5 PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Czerwiec był ósmym miesiącem z rzędu, w którym produkcja przemysłowa odnotowała w ujęciu r/r spadek, tym razem, o,3% co jest wynikiem lepszym w porównaniu do danej za maj (-5, % r/r). Malejący popyt wewnętrzny w połączeniu z umacniającą się złotówką, wpływającą negatywnie na eksport, nie pozwalają na gwałtowniejszy wzrost produkcji. Optymistycznych sygnałów można się jednak doszukiwać we wskaźniku wyprzedzającym, jakim jest PMI 1, który w lipcu wyniósł 6,5, co jest rekordową zmianą m/m. Szczególnie interesujący jest wskaźnik nowych zamówień do zapasów, który również zbliżył się do historycznego poziomu, wskazując na możliwość gwałtownego wzrostu produkcji w najbliższej przyszłości. Warto odnotować, iż stale rosnący wskaźnik PMI w ostatnich miesiącach ma odzwierciedlenie w rosnącej produkcji przemysłowej w ujęciu miesięcznym, która w czerwcu wyniosła 6, % wobec spadku o 1,8% w maju. -1 - -1-1 1-1-31 3-11-3 Produkcja przemysłowa r/r, wyrównana sezonowo (lewa oś) 5-1-31 Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś) Źródło: Dane GUS i Markit Economics. INFLACJA Inflacja w czerwcu wyniosła 3,5% r/r ( vs 3,6% r/r w maju) i nieznacznie przekroczyła oczekiwania Ministerstwa Finansów, które spodziewało się wzrostu o 3, % r/r. Zgodnie z przewidywaniami CPI osiąga coraz to niższe wartości od kwietniowego szczytu, jednak, aby ten trend został utrzymany, niezbędny będzie tak jak to miało miejsce w czerwcu spadek cen żywności, który w znacznym stopniu zniwelował wpływ wysokich cen surowców energetycznych. W przeciwnym wypadku pole do dalszych obniżek stóp zostanie gwałtownie ograniczone, na co zwracają już obecnie uwagę przedstawiciele jastrzębiego skrzydła Rady Polityki Pieniężnej. Najnowsza projekcja inflacji za lipiec Ministerstwa Finansów nie przedstawia większych zmian i zakłada, iż inflacja pozostanie na górnej granicy odchylenia od celu RPP. 7-9-3 9-8-31 35 3 1 Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB. Wskaźnik CPI pokazuje zmiany cen płaconych za dobra i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy koszty zakwaterowania. 1
Wykres. Inflacja a cel inflacyjny NBP. Wykres 3. Rynek pracy w Polsce. 8 16 1 8,,,16,1,8, -,,,,16,1,8, -, -,8-1997-1-1 1997-1-1 1998-7-1 1999--1-1-1-1-1 1-7-1 --1 3-1-1 3-1-1-7-1 5--1 6-1-1 6-1-1 7-7-1 8--1 9-1-1 -,8 1999-1-1-7-31-1-1 3-7-31 5-1-1 6-7-31 8-1-31 Wydajnośc pracy w sektorze przemysłowym ogółem (R/R) Realny fundusz płac 3MA (dynamika R/R) Realna średnia płaca w sektorze przemysłowym 3MA (dynamika R/R) Zatrudnienie w sektorze przemysłowym (dynamika R/R) Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. 9-7-31 -,1 CPI R/R stopa redyskontowa stopa lombardowa stopa interwencyjna PPI R/R Net CPI Źródło: Dane GUS i NPB. RYNEK PRACY W czerwcu dynamika zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw spadała w najszybszym tempie od czterech latach, czego główną przyczyną jest nadal relatywnie niski poziom zamówień jak również dalsze poszukiwanie oszczędności. Główny Urząd Statystyczny podał wartość -1,9% co oznacza spadek o 1,3 tys. etatów w skali roku i właśnie sytuacja na rynku pracy może okazać się decydującym bodźcem dla Rady Polityki Pieniężnej do rozważenia dalszego poluzowywania polityki monetarnej. Tym bardziej, że płace w ujęciu realnym spadły o 1,% r/r ( w ujęciu nominalnym w czerwcu zanotowano wzrost o % r/r) i naszym zdaniem w najbliższej przyszłości nadal będziemy mieli do czynienia z rynkiem pracodawcy, co indykuje dalszy realny spadek wynagrodzeń. Na pierwszy rzut oka pozytywne wnioski można wysnuć po obserwacji stopy bezrobocia, której wartość była niższa trzeci miesiąc z rzędu i wyniosła 1,7%, jednak należy wziąć pod uwagę znaczny wzrost zatrudnienia przy pracach sezonowych w rolnictwie i budownictwie, tak wiec klarowny obraz uzyskamy najprawdopodobniej dopiero jesienią. FINANSE PUBLICZNE Najważniejszym wydarzeniem w lipcu była nowelizacja Ustawy Budżetowej na rok 9 i zgodnie z przedstawionym wcześniej przez Ministra Finansów planem, Sejm oraz Senat poparły zmiany, które zakładają między innymi: Wzrost deficytu z 18, do 7, mld PLN; Zmniejszenie szacowanych dochodów z podatków o 6,6 mld PLN; Spadek całkowitych przychodów o ok. 1%. Definitywnie oddaliła się natomiast perspektywa wejścia Polski do strefy euro, gdyż zarówno zdaniem analityków jak również przedstawicieli Rządu spełnienie kryteriów konwergencji, szczególnie tego, mówiącego o deficycie finansów publicznych, jest niemożliwe w najbliższym czasie i lata 13 15 są podawane jako prawdopodobny termin przyjęcia przez Polskę wspólnej waluty.
RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ W lipcu Rada Polityki Pieniężnej zgodnie z ogólnie przyjętym konsensusem pozostawiła stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. Komunikat po posiedzeniu można odczytywać jako lekko gołębi, z zaznaczeniem jednakże, iż coraz więcej członków Rady otwarcie wypowiada się o zakończeniu cyklu obniżek. Jako argumenty przytaczają poprawę sentymentu na globalnych rynkach jak również mniejszą od oczekiwań dynamikę spadku inflacji. Naszym zdaniem, najbliższe posiedzenie w sierpniu nie przyniesie zmian co do poziomu stóp procentowych w Polsce kluczem do dalszych decyzji RPP będzie najbliższa projekcja inflacyjna, jak również bieżące dane. daje zmianę na poziomie 6,3 %. Tak gwałtowna ruch zaskoczył chyba nawet największych optymistów, należy jednak zauważyć, że w zestawieniach pokazujących siłę walut w regionie w pierwszym półroczu złotówka była jednym z najbardziej niedoszacowanych aktywów. Przy takiej inercji, jakiej nabrała polska waluta w ostatnim czasie, wydaje się być nieuniknione testowanie kluczowego poziomu psychologicznego, jakim jest złote za euro i jeżeli kolejne ataki złamania tej wartości się nie powiodą możemy oczekiwać znaczącej korekty. Wykres. Kurs EUR/PLN i kurs USD/PLN od 1998 roku. 5,5 RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY PIOTR NOWAK Polski rynek obligacji wpasował się doskonale w lipcu w globalny trend wzrostowy co zaowocowało dynamicznym spadkiem rentowności na całej krzywej. Zainteresowanie polskimi papierami denominowanymi w złotówce było znaczące, pomimo zasilenia budżetu emisją w USD, skierowaną w większości do zagranicznych inwestorów. 3,5 3,5 Zmiany rentowności kształtowały się w lipcu następująco: - rentowność 5 tyg. bonów skarbowych spadła o 5 p.b. - w sektorze -letnim rentowności spadły o p.b.. - w sektorze 5-letnim rentowności spadły o 7 p.b.. - w sektorze 1-letnim rentowności spadły o p.b. 1997-1-31 1999-1-31 1-1-31 ZL/US$ kurs wymiany ZL/Euro kurs wymiany Źródło: Dane NBP. 3-1-31 5-1-31 7-1-31 9-1-31 Tak znaczący spadek rentowności przyczynił się również do zacieśnienia się spreadu do krzywej eurowej. Np. w sektorze pięcioletnim spread zmniejszył się o ok. 5 p.b. ( z 6 na koniec czerwca do 37 w chwili obecnej) podobne zmiany możemy zaobserwować na całej długości krzywej, co sugeruje, że nastąpił gwałtowny spadek awersji do ryzyka i lokalne papiery cieszyły się dużym zainteresowaniem inwestorów. Należy jednak podkreślić, iż nadal znajdujemy się mocno powyżej mediany i lipcowe zmiany należy jednak traktowa jako nadrabianie zaległości przez polski dług. Na rynku walutowym lipiec upłynął pod znakiem znaczącego umacniania się złotówki do głównych walut. Od szczytu odnotowanego 8 lipca (,75 EUR/PLN) nasza waluta zyskała ponad 7 groszy, co 3
RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA Lipiec przyniósł bardzo mocne wzrosty na rynkach akcji. Indeksy WIG oraz WIG zyskały odpowiednio 15,9% oraz 1,8%. Bardzo mocno porosły również indeksy w regionie, gdzie turecki ISE1 wzrósł o 15,%, a praski PX o 18,6%. Gorzej zachowywały się indeksy giełd amerykańskich oraz zachodnioeuropejskich, które w większości odnotowały jednocyfrowe pozytywne stopy zwrotu, gdzie np. S&P5 zyskał 7,%, a CAC wzrósł o 9%. W Warszawie największy udział we wzroście indeksów miały akcje banków, które odnotowały wzrosty kursów o nawet 3% (BZWBK). Inne duże banki zachowywały się równie dobrze i tak: PEKAO S.A. (+7%), PKO BP (+3,6%). W lipcu bardzo dobrze zachowywały się również akcje spółek medialnych, gdzie Agora wzrosła o 31%, natomiast TVN wzrósł o blisko 35%. Widać, że na rynku akcji nadal utrzymuje się bardzo pozytywny sentyment, pomimo braku wyraźnych sygnałów poprawy koniunktury gospodarczej. Lipcowe wzrosty na warszawskiej giełdzie zostały wywołane w głównej mierze przez inwestorów zagranicznych, co widać chociażby po sporym wzroście cen akcji dużych spółek. Uważam, że po tak dużych wzrostach z ostatnich miesięcy i po bardzo dobrym lipcu, prawdopodobieństwo wystąpienia istotnych spadków znacznie się zwiększyło. W lipcu 9 roku indeks szerokiego rynku surowców Reuters/Jefferies CRB wzrósł o 3,%. Sytuacja w poszczególnych segmentach rynku towarowego była bardzo zróżnicowana, a notowania w ciągu miesiąca charakteryzowały się bardzo dużą zmiennością. Ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku prawie nie uległy zmianie (spadły o,6%), natomiast notowania oleju opałowego wzrosły o,%, a benzyny o 7,8%. Z jednej strony, pozytywny wpływ na notowania ropy naftowej miały dane dotyczące poziomu zapasów tego surowca w Stanach Zjednoczonych, które od kilku tygodni wykazują tendencję spadkową. Z drugiej strony, pojawiły się obawy o trwałość odbicia gospodarczego w Stanach Zjednoczonych. Negatywny wpływ na nastroje inwestorów miały również działania podjęte przez amerykańską komisję CFTC, które mają na celu ograniczenie udziału pozycji spekulacyjnych na giełdach towarowych. Segmentem rynku surowców, który w lipcu odnotował dalsze wzrosty są metale przemysłowe ceny miedzi na giełdzie w Londynie wzrosły o 15,1%, aluminium o 16,%, a niklu o 16,7%. Powodem tych wzrostów była kontynuacja pozytywnych danych makroekonomicznych, głównie z gospodarek azjatyckich, a także dane mogące świadczyć o powolnym ożywieniu w amerykańskim sektorze samochodowym i budownictwie. Z drugiej jednak strony, istnieje ryzyko że w przypadku spowolnienia chińskiego importu metali nastąpi korekta ich notowań, tym gwałtowniejsza, że jest to grupa surowców, która najbardziej podrożała w tym roku. Notowania kruszców w lipcu nie uległy wielkim zmianom złoto na londyńskim rynku metali podrożało o,5%, a srebro potaniało o,%. Ceny metali szlachetnych zmieniają się bowiem w kierunku przeciwnym do zmian wartości dolara amerykańskiego na rynku walutowym i tak jak ona wahają się od pewnego czasu bez szczególnego
trendu. Mimo iż w ostatnim okresie spadły napływy środków do funduszy inwestujących w złoto, to w dalszym ciągu istnieją średnioterminowe przesłanki wzrostu notowań metali szlachetnych (możliwe osłabianie się dolara amerykańskiego, prawdopodobny wzrost inflacji). Ceny produktów rolnych w lipcu zmieniały się w różnych kierunkach pszenica na giełdzie w Chicago podrożała o 3,3%, natomiast potaniały soja o 7,5% i kukurydza o,%. Negatywne informacje dla rynku związane były z łagodniejszą pogodą w Stanach Zjednoczonych i prognoza lepszych tegorocznych zbiorów. Ponadto, chińska agencja rezerw rolnych zapowiedziała sprzedaż część zapasów soi i kukurydzy na rynku. Notowania cukru na giełdzie w Nowym Jorku wzrosły o 1,7% w związku z rosnącym importem przez największego konsumenta tego towaru na świecie Indie oraz gorszą pogodą dla zbiorów u największego producenta cukru Brazylii. ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 5 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. Więcej informacji na: www.bphtfi.pl 81 39 98 98 (koszt jak za połączenie lokalne) 5