Przegląd najbliższych konkursów z obszaru efektywności energetycznej w programie HORIZON 2020

Przegląd najbliższych konkursów z obszaru efektywności energetycznej w programie HORIZON 2020 Dr inż. Andrzej Sławiński Centrum Integracji Badań Energetycznych CENERG Instytut Energetyki (IEn) Warszawa

Energia w programie Horizon 2020 1. Doskonała baza naukowa 2. Wiodąca rola w przemyśle 3. Wyzwania społeczne Europejska Rada Badań Przyszłe i rodzące się technologie (FET) Działania Marii Sklodowskiej- Curie Europejska infrastruktura badawcza (w tym e- infrastruktura) Wiodąca rola w zakresie technologii prorozwojowych i przemysłowych ICT Nanotechnologie Zaawansowane materiały Zaawansowane procesy przemysłowe Biotechnologia Przestrzeń kosmiczna Dostęp do finansowania kapitałem wysokiego ryzyka Innowacje w MŚP Zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan Bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, badania mórz i wód śródlądowych i biogospodarka Bezpieczna, czysta i efektywna energia Inteligentny, zielony i zintegrowany transport Działania w dziedzinie klimatu, środowisko, efektywna gospodarka zasobami i surowce Europa w zmieniającym się świecie integracyjne, innowacyjne i refleksyjne społeczeństwa Ochrona wolności i bezpieczeństwa Europy i jej obywateli

Program pracy 2014-2015 Energy Challenge Efektywność energetyczna (16/21 topików) Konkurencyjne technologie niskoemisyjne Inteligentne miasta i społeczności (2/4) MŚP i szybka ścieżka do innowacji w dziedzinie energii Inne działania http://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/home.html

Program pracy Przykład topiku 1. Temat 2. Scientific Challenge - uzasadnienie wyboru tematu 3. Scope zawartość tematyczna, proponowane działania, przybliżony wkład KE do jednego projektu 4. Expected impact spodziewane efekty średnio- i długoterminowe 5. Typ projektu

Technology Readiness Level (TRL) TRL 1 zaobserwowano podstawowe zasady TRL 2 sformułowano koncepcję technologii TRL 3 eksperymentalnie potwierdzono koncepcję TRL 4 zweryfikowano technologię laboratoryjnie TRL 5 zweryfikowano technologię w środowisku zbliżonym do rzeczywistego (środowisko przemysłowe w przypadku kluczowych technologii) TRL 6 dokonano wdrożenia technologii w środowisku zbliżonym do rzeczywistego (środowisko przemysłowe w przypadku kluczowych technologii) TRL 7 wdrożono prototyp systemu w warunkach operacyjnych TRL 8 zakończono wdrożenia ostatecznej formy technologii i zakwalifikowano ją do pełnego stosowania TRL 9 wykazano poprawność działania technologii w warunkach operacyjnych (wytwarzanie w warunkach rynkowych w przypadku kluczowych technologii)

Efektywność energetyczna

Efektywność energetyczna Główne cele Efektywność energetyczna Realizacja głównych celów EU w zakresie EE: Obniżenie do roku 2020 zużycia energii do 1 474 Mtoe energii pierwotnej i 1 078 Mtoe energii finalnej (zużycie energii pierwotnej w roku 2010 w EU27-1 759 Mtoe) Obniżenie do roku 2030 zużycia energii do odpowiedniego poziomu (będącego funkcją rozwoju gospodarczego UE) Modernizacja istniejących budynków pod kątem efektywności energetycznej

Efektywność energetyczna Główne obszary działań Efektywność energetyczna (16/21 topików) A. Budownictwo i konsumenci (7/12) B. Ogrzewanie i chłodzenie (2/2) C. Przemysł i produkty (4/4) D. Finanse dla zrównoważonej energetyki (3/3)

Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci EE2 2015: Buildings design for new highly energy performing buildings Call: H2020-EE-2015-1-PPP Zakres tematyczny i charakterystyka działań Do roku 2020 (budynki publiczne do 2018) wszystkie nowe budynki muszą spełniać warunki Energy Performance of Buildings Directive (nearly zero energy) 2010/31/EU Rozwój i wdrożenia rozwiązań prowadzących do znaczącej redukcji kosztów nowych budynków efektywnych energetycznie (NZEB 'nearly zero-energy' buildings lub plus-energy buildings ) Rozwiązania zapewniające komfort użytkowników i odpowiednią jakość powietrza wewnątrz budynków Dostosowanie rozwiązań do lokalnych warunków klimatycznych i geograficznych Rozwiązania pasywne i aktywne Systemy zarządzania energią w budynkach (wysoko efektywne HVAC - Heating, Ventilation and Air- Conditioning) Magazynowanie odnawialnej energii elektrycznej i cieplnej Metody projektowania generacji energii elektrycznej i cieplnej z OZE w budynkach lub najbliższym otoczeniu (pompy ciepła, zintegrowana fotovoltaika) Wykonalność rozwiązań powinna być zweryfikowana np. przy pomocy programu EU ETV Temat będzie wdrażany w ramach PPP on Energy-efficient Buildings Technology Readiness Level (TRL) 5-7 Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 3-5 mln EUR Innovation Action

Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci EE2 2015: Buildings design for new highly energy performing buildings Spodziewane efekty Znaczący wzrost udziału budynków typu NEZB aż do 100% w roku 2020 Redukcja kosztów co najmniej o 15% Wdrożenie projektów dzielnic zerowych energetycznie wykorzystujących OZE 4.02.2015 Innovation Action

Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci EE5 2014/2015: Increasing energy performance of existing buildings through process and organisation innovations and creating a market for deep renovation Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Zwiększenie efektywności energetycznej istniejących budynków poprzez innowacyjność procesów i organizacji Realizacja dyrektyw Energy Performance of Buildings Directive i Energy Efficiency Directive Usuwanie barier nietechnologicznych (rynkowych) - zmiany strukturalne Włączanie wszystkich mogących wpłynąć na zwiększenie efektywności energetycznej budynków (deweloperów, właścicieli, decydentów, przemysł, stowarzyszenia, sektor finansowy itp.) Główny nacisk na budynki najbardziej nieefektywne energetycznie Projekty powinny zawierać co najmniej jeden z trzech elementów: Wprowadzanie innowacyjnych produktów i procesów na rynek Rozwój, badania i/lub wdrażanie przepisów, techniki wyceny nieruchomości itp.. Poprawa warunków głębokiej modernizacji budynków (procesów i organizacji innowacji) Opcjonalnie Wsparcie realizacji dyrektyw UE Sposoby zwiększenia wykorzystania lokalnych zasobów OZE Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci EE5 2014/2015: Increasing energy performance of existing buildings through process and organisation innovations and creating a market for deep renovation Spodziewane efekty Modernizacja budynków powinna przynieść oszczędność energii co najmniej 25 GWh / rok za mln EUR wsparcia UE Większe zainteresowanie inwestowaniem w oszczędność energetyczną Lepsze wdrażanie polityki w zakresie efektywności energetycznej Zwiększenie wpływu na decydentów i właścicieli budynków 4.06.2015 Coordination and Support Actions

EE6 2015: Demand response in blocks of buildings Call: H2020-EE-2015-2-RIA Zakres tematyczny i charakterystyka działań Optymalizacja popytu i podaży energii oraz jej magazynowania dla grup budynków Systemy inteligentnego zarządzania energią Niwelowanie różnic między szczytowym zapotrzebowaniem i minimalnym zapotrzebowaniem w nocy Redukcja kosztów i emisji gazów cieplarnianych Wdrażanie tanich rozwiązań niezmieniających komfortu mieszkańców dla grup co najmniej 3 budynków w warunkach realnych Rozwiązania powinny być kompatybilne ze smart grids, otwarte na międzynarodowe standardy oraz wpisywać się infrastrukturę sieci dystrybucyjnej Technology Readiness Level (TRL) 6-7 Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 3-5 mln EUR Spodziewane efekty Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci Pokazanie, że dla grup budynków możliwa jest optymalizacja popytu i podaży energii z wykorzystaniem inteligentnego zarządzania energią, bez zbytniego wysiłku i komplikacji systemów Pokazanie, że systemy zarządzania popytem dla grup budynków niosą wartość dodaną w porównaniu z systemami dla indywidualnych budynków Efekty projektu mierzone w skali oszczędności energii i redukcji kosztów oraz gotowości użytkowników do udziału w tych rozwiązaniach 4.06.2015 Innovation Action

Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci EE7 2014/2015: Enhancing the capacity of public authorities to plan and implement sustainable energy policies and measures Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Wzrost wiedzy władz publicznych w zakresie planowania i wdrażania zrównoważonej polityki energetycznej - planowanie, finansowanie i realizacja działań Wzmocnienie potencjału krajów członkowskich w zakresie wypełniania dyrektyw UE Włączanie krajowych regulatorów energii w zagadnienia popytowe (np. reagowanie na popyt, konstrukcja taryf, oceny adekwatności podaży energii) Budowanie umiejętności zintegrowanego planowania energią, transportem i gospodarką przestrzenną na poziomie społeczności i miast Wspieranie władz publicznych w zintegrowane planowanie na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym (efektu synergii i efekt skali) Stworzenie nowych i wykorzystanie istniejących mechanizmów poszerzania i wymiany wiedzy Budowanie potencjału na dużą skalę innowacyjnych metod finansowania dla poszczególnych grup organów publicznych, takich jak władze krajowe, lokalne i regionalne, agencje energetyczne, organy zarządzające funduszami strukturalnymi i funduszami spójności Definiowanie i wdrażanie standardowych pakietów oszczędzania energii dla gospodarstw domowych, sektora publicznego i przemysłowego Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Coordination and Support Actions

EE7 2014/2015: Enhancing the capacity of public authorities to plan and implement sustainable energy policies and measures Spodziewane efekty Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci Efekty projektu mierzone w kategoriach liczby funkcjonariuszy publicznych, na których wpłynie projekt, i liczby nowych i ulepszonych planów i polityk Liczba odbiorców końcowych powinna być na poziomie milionów osób Propozycje skierowane do rządów powinny również wykazać przyspieszenie wdrożenia Energy Efficiency Directive 4.06.2015 Coordination and Support Actions

EE9 2014/2015: Empowering stakeholders to assist public authorities in the definition and implementation of sustainable energy policies and measures Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Włączanie konkretnych partnerów (spośród szerokiej grupy interesariuszy - użytkownicy, przemysł, instytucje finansowe, organizacje pozarządowe, organizacje konsumenckie, grupy interesów, związki zawodowe itp.) w działania wdrażające zrównoważoną politykę energetyczną inicjowaną przez władze publiczne Projekty powinny wykazywać europejską wartość dodaną i wprowadzać mechanizmy zapewniające kontynuację działalności poza czas trwania projektu Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Spodziewane efekty Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci Każdy projekt musi udowodnić wpływ na setki zainteresowanych podmiotów odgrywających kluczową rolę w definiowaniu i skutecznej realizacji polityk krajowych, regionalnych lub lokalnych. W rezultacie liczba konsumentów końcowych, na których projekt będzie miał wpływ powinna być mierzona w tysiącach osób. 4.06.2015 Coordination and Support Actions

EE10-2014/2015: Consumer engagement for sustainable energy Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Zmiana zachowań konsumentów w życiu codziennym (dom, praca, szkoła) Skupienie na działaniach na końcu schematu AIDA (Awareness Interest Desire Action) Priorytet dla urządzeń odpowiedzialnych za największe zużycie energii ( ogrzewanie i chłodzenie, oświetlenie, urządzenia gospodarstwa domowego, elektronika domowa) i urządzeń produkujących energię odnawialną na małą skalę Pokonywanie barier na drodze do oszczędzania energii przez konsumentów, monitorowanie i analiza zużycia energii (urządzenia ICT) Działania edukacyjne lepsze zrozumienie rachunków za energię, etykiet, certyfikatów budowlanych itp.) Konieczność uwzględnienia gender issues i zaangażowania producentów, sprzedawców i stowarzyszeń konsumenckich, gdy mogą one odgrywać decydującą rolę. Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1 1,5 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci Coordination and Support Actions

EE10-2014/2015: Consumer engagement for sustainable energy Spodziewane efekty Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci Większy udział w rynku produktów efektywnych energetycznie (wyższej klasy energetycznej) i wysokiej klasy produktów energii odnawialnej Każdy milion EUR wsparcia powinien przynieść roczną oszczędność ok 10% energii w co najmniej 5000 gospodarstw domowych (8 GWh/rok oszczędności) Projekty powinny mieć znaczący wpływ na zmianę zachowań społeczeństwa 4.06.2015 Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna A. Budownictwo i konsumenci EE11-2014/2015: New ICT-based solutions for energy efficiency Call: H2020-EE-2015-2-RIA Zakres tematyczny i charakterystyka działań Tworzenie innowacyjnych ekosystemów opartych na rozwiązaniach ICT Rozwój usług i aplikacji korzystających z informacji generowanych przez odbiorców energii Inteligentne czujniki, wykorzystanie smartfonów, tabletów Wdrożenia w warunkach rzeczywistych w budynkach publicznych Wykazanie społecznej i ekonomicznej opłacalności inwestowania w rozwiązania ICT Szczegółowy plan wdrożenia wyników na dużą skalę po zakończeniu projektu Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Spodziewane efekty Systematyczna redukcja zużycia i produkcji energii oraz emisji o 15-30% Przyspieszenie wdrażania innowacyjnych rozwiązań ICT dla zwiększenia efektywności energetycznej Większe zrozumienie i zaangażowanie użytkowników w zagadnienia efektywności energetycznej 4.06.2015 Research and Innovation Action

EE13 2014/2015: Technology for district heating and cooling Call: H2020-EE-2015-2-RIA Efektywność energetyczna B. Ogrzewanie i chłodzenie Zakres tematyczny i charakterystyka działań Wdrażanie nowej generacji wysokowydajnych, inteligentnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych, które są w stanie integrować wiele efektywnych źródeł wytwarzania, w tym OZE, kogeneracji, ciepła odpadowego, pomp ciepła oraz wykorzystywać energię zmagazynowaną i operować na różnych poziomach temperatur Zastosowania technologii hybrydowych i nowych cieczy, jako nośników ciepła w celu obniżenia kosztów transportu energii Kompatybilność z inteligentnymi sieciami elektrycznymi i gazowymi, a także z budynkami niskoenergetycznymi Obniżenie strat ciepła w procesie dystrybucji poprzez zastosowanie innowacyjnej konstrukcji rur, materiałów izolacyjnych o wysokiej wydajności i obniżonych temperaturach, inteligentnego sterowania i pomiarów (interakcja użytkowników) Rozwój optymalizacji, sterowania, pomiarów, planowania, narzędzi modelowania (inteligentne algorytmy samouczące, systemy nadzoru IT) Nowe rozwiązania odzysku i recyrkulacji ciepła niskotemperaturowego Technology Readiness Level (TRL) 4-6 (zintegrowane systemy sieci elektrycznych i cieplnych na poziomie TRL 6-8 powinny być adresowane do LCE7 lub LCE8) Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Research and Innovation Action

Efektywność energetyczna B. Ogrzewanie i chłodzenie EE13 2014/2015: Technology for district heating and cooling Spodziewane efekty Redukcja zużycia energii przeznaczonej do ogrzewania pomieszczeń i wody o 30-50% Szersze stosowanie inteligentnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych Włączanie OZE, wykorzystanie odpadów i systemów magazynowania energii 4.06.2015 Research and Innovation Action

E14 2014/2015: Removing market barriers to the uptake of efficient heating and cooling solutions Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Efektywność energetyczna B. Ogrzewanie i chłodzenie Usuwanie poza technologicznych (również prawnych) barier wstrzymujących pełne wykorzystanie efektywnych rozwiązań w ciepłownictwie i chłodnictwie Projekty powinny być skoncentrowane na jednym z następujących działań: Indywidualne ogrzewanie i chłodzenie (działania w celu przyspieszenia wymiany starych, nieefektywnych grzejników opalanych paliwami kopalnymi i niższej klasy energetycznej do klasy A+ Kontrola systemów ogrzewania i chłodzenia (wprowadzenie systemów ICT) Ogrzewanie i chłodzenie w przemyśle (wdrażanie rozwiązań integrujących podaż i popyt, wdrażanie OZE, wykorzystanie przemysłowego ciepła odpadowego) Systemy dostarczania energii (otwieranie nowych rynków dla najbardziej efektywnych rozwiązań, innowacyjne modele biznesowe, organizacyjne, nowe ramy regulacyjne itp.) Przemysł ciepłowniczy i chłodniczy (rozwój dobrych praktyk, większa transparentność rynkowa. wzrost zaufania użytkowników itp.) Rozwój i wdrożenia nowych narzędzi i metod planowania procedur w ciepłownictwie i chłodnictwie (analiza rynku energetycznego wykorzystującego CHP magazynowanie energii, systemy GIS (geographical information systems) dla dopasowania popytu i podaży) Coordination and Support Actions

E14 2014/2015: Removing market barriers to the uptake of efficient heating and cooling solutions Zakres tematyczny i charakterystyka działań W skład konsorcjów powinny wchodzić wszyscy biorący udział w działaniach rynkowych (dostawcy wyposażenia i paliw, instalatorzy, deweloperzy, władze publiczne, firmy usługowe, projektanci, użytkownicy, stowarzyszenia użytkowników itp.) Projekty powinny wypracować mechanizmy w celu zapewnienia środków finansowych na inwestycje w efektywność energetyczną Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Spodziewane efekty Lepsze warunki rynkowe dla efektywnych rozwiązań w zakresie ogrzewania i chłodzenia Otwarcie nowych rynków Efektywność energetyczna B. Ogrzewanie i chłodzenie Każdy milion EUR wsparcia powinien w krótkim czasie przynieść redukcję wykorzystania paliw kopalnych w ciepłownictwie i chłodnictwie przynajmniej o 25 GWh/rok 4.06.2015 Coordination and Support Actions

EE15 2014/2015: Ensuring effective implementation of EU product efficiency legislation Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Zapewnienie efektywnego wdrażania prawa unijnego dotyczącego produktów efektywnych energetycznie Monitorowanie, weryfikacja i egzekwowanie zaleceń w odniesieniu do najbardziej energochłonnych produktów (np. silniki elektryczne, urządzenia do ogrzewania pomieszczeń i wody, oświetlenie) Projekty nie powinny zastępować działań, które są w gestii krajów członkowskich UE powinny je uzupełniać o ponadnarodową wartość dodaną (np. wymiana informacji, opracowywanie wspólnych metod, protokołów lub list kontrolnych itp.) Działania muszą obejmować odpowiednie organy nadzoru rynku, stowarzyszenia użytkowników końcowych itp. Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Spodziewane efekty Efektywność energetyczna C. Przemysł i produkty Projekty powinny przyczynić się do egzekwowania unijnych przepisów dotyczących produktów efektywnych energetycznie Każdy milion EUR wsparcia powinien pozwolić na uniknięcie strat wynikających z niezgodności z prawem UE w wysokości co najmniej 15 GWh/rok Projekty powinny prowadzić do wzrostu zaufania wśród nabywców, producentów i sprzedawców detalicznych 4.06.2015 Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna C. Przemysł i produkty E16 2014/2015: Organisational innovation to increase energy efficiency in industry Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Innowacje organizacyjne dla zwiększenia efektywności energetycznej w przemyśle Usuwanie barier rynkowych, energooszczędność w najbardziej energochłonnych systemach: w napędzie elektrycznym, generacji pary; metody optymalizacji systemów, metody zarządzania energią Zapewnianie środków na inwestycje w efektywność energetyczną Zachęty do wykorzystania OZE i ciepła odpadowego Benchmarking efektywności systemów przemysłowych (opracowanie metod i narzędzi, w tym technologii ICT w celu porównania i oceny charakterystyk energetycznych systemów i procesów przemysłowych oraz opracowania wytycznych dla stosowania odpowiednich środków, zwłaszcza w energochłonnych branżach przemysłu Wyznaczanie ścieżek technologicznych do roku 2050 dla najbardziej energochłonnych sektorów przemysłowych Zarządzanie energią w MŚP i przemyśle. Poprawa dostępności wykwalifikowanych audytorów energetycznych i zarządców energii. Upowszechnianie najlepszych praktyk w zakresie systemów zarządzania energią. Upowszechnianie informacji na temat efektywności energetycznej w przemyśle Wyzwania społeczne i organizacyjne: analiza motywacji i zachowań, percepcji i barier dla zainteresowanych podmiotów (od decydentów do pracowników), a także wiedza na temat czynników organizacyjnych wpływających na efektywność energetyczną Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Coordination and Support Actions

E16 2014/2015: Organisational innovation to increase energy efficiency in industry Spodziewane efekty Każdy milion EUR wsparcia powinien zwiększyć kompetencje setek osób pracujących w sektorze energetycznym i w rezultacie przynieść oszczędność co najmniej 25 GWh/rok Projekty powinny mieć znaczący wpływ na Efektywność energetyczna C. Przemysł i produkty poprawę konkurencyjności zwiększenie inwestycji w zakresie zrównoważonej energetyki oszczędność energii pierwotnej lepszą realizację polityki efektywności energetycznej liczbę decydentów zaangażowanych w problematykę efektywności energetycznej liczbę osób podnoszących swoje kwalifikacje / lub liczbę osób zmieniających swoje zachowania 4.06.2015 Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna C. Przemysł i produkty EE17 2015: Driving energy innovation through large buyer groups Call: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Akcja wspierająca duże, wpływowe grupy nabywców oczekujących innowacyjnych produktów Produkty powinny mieć duży potencjał dla realizacji celów polityki energetycznej UE i potencjał rynkowy Nabywcy grupowi powinni być duzi i wpływowi, składać się z liderów rynku Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Spodziewane efekty Nowe produkty wykorzystujące energię lub ją produkujące z 25% większą efektywnością energetyczną Poprawa konkurencyjności producentów Utworzenie wpływowych grup nabywców będących w stanie kształtować rynek produktów 4.06.2015 Coordination and Support Actions

EE18 2014/2015: New technologies for utilization of heat recovery in large industrial systems, considering the whole energy cycle from the heat production to the delivery and end use Call: H2020-EE-2015-1-PPP Zakres tematyczny i charakterystyka działań Nowe technologie odzyskiwania ciepła przemysłowego, nowe rozwiązania techniczne (systemy i urządzenia) i organizacyjne Nowe zastosowania (na wewnętrzne potrzeby przedsiębiorstwa i na zewnątrz) Integracja i optymalizacja całego łańcucha cieplnego (wykorzystania ciepła odzyskanego z przepływów materiałowych pochodzących z procesów przemysłowych np. strumieni odpadów, produktów ubocznych, półprodukty) Ocena potencjału wykorzystania ciepła odpadowego (planowanie, modelowanie) Zaawansowane metody sterowania i automatyzacji procesów Zaawansowana kogeneracja i trójgeneracja Optymalizacja procesów biznesowych, eksploatacji i projektowania instalacji, mechanizmów współpracy, umów i finansowych. Pokazanie powtarzalności rozwiązań Wdrożenia w warunkach rzeczywistych Technology Readiness Level (TRL) 4-7 Efektywność energetyczna C. Przemysł i produkty Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 3-4 mln EUR Research and Innovation Action

EE18 2014/2015: New technologies for utilization of heat recovery in large industrial systems, considering the whole energy cycle from the heat production to the delivery and end use Spodziewane efekty Rozwój badań i wdrożeń efektywnych ekonomicznie rozwiązań i technologii umożliwiających odzyskanie co najmniej 15% ciepła z procesu przemysłowego prowadzące do znacznych oszczędności energii w porównaniu z obecną praktyką Możliwe do zastosowania z punktu widzenia technicznego, organizacyjnego i operacyjnego moduły prowadzące do wewnętrznego i zewnętrznego odzyskiwania ciepła Zmniejszenie ryzyka technicznego i biznesowego prowadzące do powszechnego stosowania rozwiązań technicznych w kilku sektorach przemysłu Akceptowalny czas zwrotu kosztów inwestycji Efektywność energetyczna C. Przemysł i produkty 4.02.2015 Research and Innovation Action

EE19 - Improving the finance ability and attractiveness of sustainable energy investments Calls: H2020-EE-2015-3 MarketUptake Zakres tematyczny i charakterystyka działań Wsparcie dialogu między uczestnikami rynku finansowego, przemysłem, władzami publicznymi, konsumentami, właścicielami nieruchomości Nowe modele biznesowe i produkty finansowe Synergia finansowania publicznego i prywatnego Analiza porównawcza inwestycji Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1,5-2 mln EUR Konsorcja złożone z 3 partnerów z 3 różnych krajów (dla projektów mających na celu stworzenie krajowej platformy finasowania wystarczy jeden partner) Spodziewane efekty Wzrost zaufania inwestorów do finansowania w zrównoważoną energetykę Zwiększenie środków inwestowanych w zrównoważoną energetykę Innowacyjne metody wyceny aktywów Efektywność energetyczna D. Finanse dla zrównoważonej energetyki 4.06.2015 Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna D. Finanse dla zrównoważonej energetyki EE20 Project development assistance for innovative bankable and aggregated sustainable energy investment schemes and projects Call: H2020-EE-2015-4-PDA Zakres tematyczny i charakterystyka działań Wsparcie i mobilizacja publicznych i prywatnych inwestorów projektów innowacyjnych Innowacyjność w pozyskiwaniu inwestycji, poprawa zaufania inwestorów Pomoc w tworzeniu publicznych i prywatnych projektów infrastrukturalnych o budżecie 6-50 mln EUR. Głównym celem projektów ma być wykazanie rentowności finansowej i stabilności dużych inwestycji energetycznych Projekty EE20 mają być przykładem innowacyjnych przedsięwzięć w pozyskiwaniu inwestycji i/lub przykładem nowego podejścia finansowego Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 0,5-2 mln EUR Spodziewane efekty Opracowanie wiarygodnego systemu akceptowanych przez banki dużych projektów i planów finansowania innowacyjnych rozwiązań, prowadzących do poprawy zaufania inwestorów Każdy mln EUR wsparcia powinien przynieść inwestycje o wartości co najmniej 15 mln EUR. 4.06.2015 Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna D. Finanse dla zrównoważonej energetyki E21 - Development and market roll-out of innovative energy services and financial schemes for sustainable energy Calls: H2020-EE-2015-4-PDA Zakres tematyczny i charakterystyka działań Rozwój rynku usług energetycznych i systemów finansowych w zakresie zrównoważonej energii Wprowadzanie na rynek nowych modeli biznesowych dla innowacyjnych usług energetycznych Powielanie innowacyjnych rozwiązań finansowych i usług już wdrożonych w UE (agregacja rynku, zamiana pożyczki na zbywalny papier wartościowy, łączenie projektów, strukturyzacja izb rozrachunkowych, nowe mechanizmy inwestycyjne) Budowa kompetencji władz publicznych i MŚP w zakresie nowych mechanizmów finansowych Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 1 1,5 mln EUR Przynajmniej 3 partnerów konsorcjum Spodziewane efekty Każdy mln EUR wsparcia powinien przynieść inwestycje w działania prowadzące do oszczędności co najmniej 25 GWh/rok Projekty powinny przynieść znaczące efekty w dziedzinie inwestycji realizowanych przez interesariuszy w zakresie zrównoważonej energii, oszczędności w energii pierwotnej, wytworzonej energii odnawialnej, lepszej realizacji polityki energetycznej, kompetencji decydentów i uczestników rynku oraz liczby osób zmieniających swoje zachowania 4.06.2015 Coordination and Support Actions

Efektywność energetyczna Calls and deadlines EE 2 EE 18 EE 5-7 EE 9-11 EE 13-17 EE 19-21 4.02.2015 4.06.2015 H2020-EE-2015-1-PPP H2020-EE-2015-2-RIA H2020-EE-2015-3 MarketUptake H2020-EE-2015-4-PDA

Efektywność energetyczna Budżet obszarów tematycznych Budownictwo i konsumenci Ogrzewanie i chłodzenie Przemysł i produkty Finanse dla zrównoważonej energetyki 2015 EE2 9 EE18 8 EE6 EE13 13,35 EE11 8,5 EE5, EE7, EE9- EE10 EE14 EE15-EE17 32,8 EE19-EE21 26,5 Razem 98,15

Efektywność energetyczna Podsumowanie konkursów Konkurs Topiki Budżet (mln EUR) Deadline H2020-EE-2015-1-PPP EE2, EE18 17 4.02.2015 H2020-EE-2015-2-RIA EE6, EE11, EE13 21,85 4.06.2015 H2020-EE-2015-3 MarketUptake EE5, EE7, EE9, EE10, EE14-EE19, EE21 40,8 4.06.2015 H2020-EE-2015-4-PDA EE20 18,5 4.06.2015

Inteligentne miasta i społeczności

Inteligentne miasta i społeczności Główne cele Inteligentne miasta i społeczności (Smart cities and communities) 68% populacji EU żyje w miastach i wykorzystuje 70% energii. Zrównoważony rozwój obszarów miejskich jest kluczowym wyzwaniem wymagającym zintegrowanego podejścia Główne cele EU: przyspieszenie upowszechniania innowacyjnych technologii i usług, rozwiązań organizacyjnych i ekonomicznych wymagających międzysektorowego podejścia w obszarze energii, transportu i ICT w miastach upowszechnianie wyników udanych rozwiązań, usuwanie barier dla innowacji przyspieszenie komercyjnego wdrażania rozwiązań i wsparcie działań rynkowych racjonalizacja i konsolidacja rozwiązań dla inteligentnych miast zapewnienie spójności uregulowań prawnych oraz standardów polityki i finansowania projektów

Inteligentne miasta i społeczności SCC 1 2014/2015: Smart Cities and Communities solutions integrating energy, transport, ICT sectors through lighthouse (large scale demonstration - first of the kind) projects Calls: H2020-SCC-2015 Zakres tematyczny i charakterystyka działań Zwiększenie efektywności energetycznej w miastach, zintegrowane działania w zakresie energii, transportu i ICT poprzez partnerstwo miast i przemysłu na przykładzie konkretnych działań wdrożeniowych w wybranych miastach (lighthouse projects) Uwzględnianie lokalnej specyfiki, lepsze wykorzystanie zasobów lokalnych Zaangażowanie władz (nawet w przypadku zmian politycznych) i obywateli, optymalizacja polityki i ram prawnych, monitorowanie skuteczności działań Technology Readiness Level (TRL) co najmniej 7 Procedura finansowa kombinacja zwrotu poniesionych kosztów kwalifikowanych i ryczałtu (budownictwo zwrot kosztów za m2) Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 18-25 mln EUR Główne obszary działań: (Prawie) zeroemisyjne dzielnice integracja i zarzadzanie lokalnymi źródłami energii (OZE, ciepło odpadowe, magazynowanie energii), aktywny udział użytkowników, przekrojowe rozwiązania ICT Zintegrowana infrastruktura sieci energetycznych, oświetlenia ulicznego, zakładów przemysłowych Zrównoważony transport miejski infrastruktura zasilania transportu publicznego i prywatnego paliwami alternatywnymi, logistyka transportu i dystrybucji Innovation Action

Inteligentne miasta i społeczności SCC 1 2014/2015: Smart Cities and Communities solutions integrating energy, transport, ICT sectors through lighthouse (large scale demonstration - first of the kind) projects Zakres tematyczny i charakterystyka działań Każdy projekt powinien: być realizowany w 2-3 miastach lub społecznościach (light house cities or communities) angażować przemysł, władze planistyczne, organizacje społeczne, instytucje badawcze, MŚP współpracować z 2-3 miastami obserwatorami posiadającymi dostęp do wyników projektu, planującymi replikację rozwiązań być wspierany przez inne źródła finansowania (inne części programu H2020, fundusze strukturalne, fundusze krajowe lub regionalne być częścią ambitnego planu urbanistycznego zintegrowanych planów miejskich zaakceptowanych przez władze miejskie (integrujących plany budownictwa, sieci energetycznych, systemów ICT, transportu miejskiego itp.); plany powinny być dołączone do wniosku wdrażać atrakcyjne plany biznesowe pozwalające na powielanie rozwiązań zawierać plany replikacji rozwiązań we własnych lub innych miastach (są częścią oceny) zaangażowanych partnerów przemysłowych i władz miejskich mieć jasno zdefiniowaną strukturę i role partnerów Innovation Action

Inteligentne miasta i społeczności SCC 1 2014/2015: Smart Cities and Communities solutions integrating energy, transport, ICT sectors through lighthouse (large scale demonstration - first of the kind) projects Zakres tematyczny i charakterystyka działań Dodatkowe aspekty naukowe i techniczne projektu: wkład do systemów gromadzeniu danych KE (zwłaszcza w zakresie oszczędności energii, redukcji CO2, finansowych oszczędności, liczby utworzonych miejsc pracy, wpływu na środowisko itp.) opracowanie zintegrowanych protokołów monitorowania efektywności systemów m.in. energii, infrastruktury, zarządzania (co najmniej przez 2 lata po zakończeniu projektu) uzupełnianie baz technicznych projektów CONCERTO Innovation Action

Inteligentne miasta i społeczności SCC 1 2014/2015: Smart Cities and Communities solutions integrating energy, transport, ICT sectors through lighthouse (large scale demonstration - first of the kind) projects Spodziewane efekty wdrożenie na szeroką skalę, innowacyjnych powtarzalnych i zintegrowanych rozwiązań w dziedzinie energii, transportu i ICT pobudzenie na szeroką skalę inwestycji gospodarczych ze spłatą kosztów wdrożenia w dopuszczalnych ramach czasowych zwiększenie efektywności energetycznej gmin i miast, wspieranie wykorzystywania OZE, ich integracja z systemami, umożliwienie aktywnego uczestnictwa konsumentów zwiększenie efektywności transportu przy mniejszej emisji zanieczyszczeń i CO2 zmniejszenie kosztów energii dekarbonizacji systemu energetycznego, podczas gdy co bardziej bezpieczne i stabilne stworzenie silniejszych powiązań pomiędzy miastami w różnych państwach członkowskich efekty społeczne (redukcja kosztów energii dla obywateli i władz publicznych, wzrost jakości życia, tworzenie lokalnych miejsc pracy, poprawa jakości powietrza) 5.05.2015 Innovation Action

Inteligentne miasta i społeczności Poprawa upowszechniania rozwiązań w zakresie inteligentnych miast i gmin przez stymulowanie popytu rynkowego SCC 3 2015: Development of system standards for smart cities and communities solutions Call: H2020-SCC-2015 Zakres tematyczny i charakterystyka działań Tworzenie standardów i podejście systemowe w specyficznych dziedzinach związanych z rozwojem zintegrowanych rozwiązań inteligentnych miast i gmin (inteligentne liczniki, sieci inteligentne, ICT, itp.) Redukcja kosztów poprzez standaryzację rozwiązań Interoperacyjność i otwartość rozwiązań - adaptacja rozwiązań do nowych wymagań użytkowników Działania wzbogacające SCC1 Przybliżony wkład KE dla jednego projektu 0,5-1 mln EUR Spodziewane efekty przyspieszenia wdrażania rozwiązań dla inteligentnych miast i gmin poprzez zwiększanie skali projektów i obniżanie ich kosztów umożliwienie otwarcia rynku dla wielu podmiotów zapewnienie przodującej pozycji europejskich rozwiązań inteligentnych miast na świecie. 5.05.2015 Coordination and Support Actions

Inteligentne miasta i społeczności Deadlines SCC 1 SCC 3 5.05.2015 H2020-SCC-2015

Inteligentne miasta i społeczności Budżet (mln euro) SCC Obszar 2015 1 Zintegrowane rozwiązania: energia, transport, ICT 106,18 3 Standardy 1 Razem 107,18

Inteligentne miasta i społeczności Podsumowanie konkursów Konkurs Topiki Budżet (mln EUR) Deadline H2020-SCC-2015 SCC1, SCC3 107,18 5.05.2015

Dziękuję za uwagę Andrzej Sławiński (+48) 728 938 532 andrzej.slawinski@ien.com.pl Centrum Integracji Badań Energetycznych CENERG Instytut Energetyki (IEn) Augustówka 36 02-981 Warszawa Tel.: (+48 22) 3451 451 Fax: (+48 22) 642 83 76 http://www.cenerg.com.pl