Prof. dr hab. inż. Andrzej Nowicki Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Warszawa Warszawa, 19.11.2018 Opinia o dorobku naukowym, dydaktycznym i organizacyjnym dr hab. Anny Snakowskiej, w związku z wnioskiem o wszczęcie postępowania o nadanie tytułu profesora nauk technicznych Recenzja wykonana na prośbę Rady Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH w Krakowie. Dr hab. Anna Snakowska ukończyła z wyróżnieniem studia na kierunku Fizyka na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w 1973 roku i w tym roku rozpoczęła pracę na stanowisku asystenta w Katedrze Fizyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, w Zakładzie Akustyki, kierowanym przez prof. dr. hab. inż. Romana Wyrzykowskiego. W latach 1975-1980 kontynuowała pracę na stanowisku starszego asystenta. W 1980 r. uzyskała tytuł doktora nauk technicznych w Instytucie Telekomunikacji i Akustyki Politechniki Wrocławskiej po przedstawieniu pracy Impedancja wylotu półnieskończonego falowodu cylindrycznego bez odgrody. Po uzyskaniu doktoratu dr hab. Anna Snakowska została zatrudniona na stanowisku adiunkta w Instytut Fizyki Uniwersytetu Rzeszowskiego. W 2008 r. uzyskała tytuł doktora habilitowanego w dziedzinie elektroniki na Wydziale Elektroniki Politechniki Wrocławskiej. W 2009 r dr hab. Anna Snakowska została powołana na stanowisko profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Od grudnia 2009 r. jest zatrudniona na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Katedrze Mechaniki i Wibroakustyki na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH w Krakowie. I. DOROBEK NAUKOWY Dorobek naukowy dr hab. Anny Snakowskiej przed uzyskaniem habilitacji jest obszerny. Obejmuje on 65 pozycji, w tym autorstwo lub współautorstwo 3 monografii, 28 artykułów, z czego 10 z bazy JCR oraz 11.w czasopismach punktowanych przez MNiSW. Jej dorobek przed uzyskaniem habilitacji uzupełniają 22. publikacje w materiałach konferencyjnych oraz streszczenia.
Od habilitacji minęło 10 lat i w tym czasie kandydatka opublikowała jedną autorską monografię i 8 autorskich i współautorskich rozdziałów w monografiach, a także 11 artykułów w czasopismach z bazy JCR. Pozostały dorobek obejmuje 28 artykułów zamieszczonych w materiałach konferencyjnych oraz ich streszczenia opublikowane jako open access w czasopiśmie Archives of Acoustics. Na uwagę zasługuje duża aktywność konferencyjna kandydatki. Według zamieszczonego spisu publikacji i autoreferatu, latach od 2009 do 2018 uczestniczyła aktywnie w wielu konferencjach międzynarodowych i krajowych. Odbyła kilka krótkoterminowych wizyt w uznanych, światowych placówkach badawczych, w tym: w Uniwersytecie w Liege, w Uniwersytecie w Surrey w Wielkiej Brytanii., 2 staże w Laboratorium Wallenberga i staż w Laboratorium Robervala. Dr hab. Anna Snakowska współpracuje z Laboratorium Wallenberga na Królewskim Uniwersytecie Technicznym (KTH) w Sztokholmie, z Laboratorium Robervala na Uniwersytecie w Compiegne (UTC) oraz z Instituto Superior Tecnico Uniwersytetu w Lizbonie (ISTU). W wyniku tej współpracy dr J. Oliveira z ISTU oraz mgr inż. B. Kolbrek, doktorant Uniwersytetu w Trondheim, odbyli pod jej kierunkiem kilkumiesięczne staże w Katedrze Mechaniki i Wibroakustyki - AGH z metod rozwiązywania problemu dyfrakcji na krawędzi wylotu falowodu. Ponadto, jako ekspert akustyki falowodów, była ona dwukrotnie powołana na członka trzyosobowego Komitetu Ewaluacyjnego do oceny prac doktorskich bronionych na Królewskim Uniwersytecie Technicznym (KTH) w Sztokholmie. Dane bibliometryczne: Całkowita liczba publikacji: 49, w tym 32 w czasopismach (21 z bazy JCR) Autorstwo i współautorstwo 4 monografii oraz 8 rozdziałów w monografiach z serii Postępy akustyki. Liczba cytowań: całkowita 131, bez autocytowań 49 cyt. (wg opcji Cited Ref. Search) Indeks Hirscha 7 (wg opcji Author Search) Pani dr hab. A. Snakowska publikowała swoje prace w renomowanych czasopismach o zasięgu światowym z bazy JCR jak: Journal of Sound and Vibration, Applied Acoustics, Acustica, Acta Acustica, Acta Acustica united with Acustica, Acta Physica Polonica, European Journal of Physics i innych, punktowanych przez MNiSW. Także cytowania prac Pani dr hab. A. Snakowskiej ukazały się w renomowanych czasopismach: Journal of Sound and Vibration, Journal of the Acoustical Society of America, 2
Proceedings of the Royal Society A, Physical Review E, Meccanica, Applied Mechanics Review, Comm. in Nonlinear Sc. and Num. Solutions i w American Inst. Aeronautics and Astronautics Journal. Ponadto Pani dr hab. Anna Snakowska była powoływana na recenzentkę w większości z wymienionych powyżej czasopism. Wobec powyższego, biorąc także pod uwagę Jej współpracę z wiodącymi europejskimi ośrodkami akustyki falowodów, upoważnione jest stwierdzenie, że wyniki prac naukowych Pani dr hab. A. Snakowskiej są obecne w światowym obiegu informacji współczesnej nauki. Do pewnego stopnia głównymi obszaremi zainteresowań badawczych Pani dr hab. Anny Snakowskiej są badanie zjawisk związanych z promieniowaniem płaskich źródeł dźwięku oraz zagadnienia propagacji fal w falowodach, a w szczególności zagadnienia dyfrakcji fal na wylocie falowodu idealnie sztywnego. Wyniki tych prac zostały podsumowane w monografii ( wspólnie z R.Wyrzykowskim) Wybrane zagadnienia teorii dyfrakcji, ze szczególnym uwzględnieniem równań różniczkowych teorii dyfrakcji fal elektromagnetycznych i akustycznych, ugięcia fali na półpłaszczyźnie (teoria Sommerfelda i Ufimcewa), na klinie (teoria Oberhettingera) i na kołowym wylocie falowodu oraz w publikacjach w Journal de Physique IV, Archives of Acoustics, Acoustica, Acta Acustica i kilku międzynarodowych konferencjach. Podsumowując ten obszar badań dr A.Snakowskiej mogę stwierdzić, że stosowany przez Nią opis pola akustycznego lepiej opisuje pola akustyczne, wykraczając poza powszechnie stosowaną postać kanoniczną, zakładającą pobudzenie określoną częstotliwością i pojedynczym modem falowodowym. Znaczenie tych badań zostało podkreślone prze Polskie Towarzystwo Akustyczne przyznając dr A.Snakowskiej trzykrotnie Nagrodę im. Marka Kwieka (I i dwukrotnie II stopnia) za najlepszy referat wygłoszony na Otwartym Seminarium z Akustyki, największej krajowej konferencji akustycznej. Opublikowana w 2008 roku monografia habilitacyjna Analiza pola akustycznego falowodu cylindrycznego z uwzględnieniem zjawisk dyfrakcyjnych na wylocie jest podsumowaniem prowadzonych przez Nią badań i stanowi całościowe ujęcie teorii falowodów cylindrycznych. Po habilitacji dr A. Snakowska kontynuowała badania teoretyczne i zapoczątkowała badania eksperymentalne nad propagacją fal akustycznych wewnątrz falowodu o geometrii cylindrycznej. Prowadziła też badania nad promieniowaniem energii na zewnątrz jak i zjawiskami na wylocie falowodów (impedancja wylotu falowodu bez odgrody dla propagacji 3
fali wielomodowej, macierz impedancji w funkcji liczby Helmholtza i odległości od wylotu, charakterystyki kierunkowe ciśnienia akustycznego i natężenia). Dr Snakowska analizowała zatem, zagadnienia związane z wielomodowym pobudzenie falowodu, rozszerzając badania na aeroakustykę. Badania te zostały również rozszerzone o eksperymenty w zespole Akustyki Falowodów, działającym w ramach Laboratorium Akustyki Technicznej Katedry Mechaniki i Wibroakustyki AGH przy udziale Jej doktorantów i studentów przygotowujących prace dyplomowe. Układy pomiarowe do badania pola akustycznego fali wielomodowej zostały zbudowane od podstaw w ramach grantu NCN 2011/03/B/ST8/05042 kierowanego przez dr hab. A.Snakowską i umożliwiają zautomatyzowane pomiary i analizę pola wewnątrz i na zewnątrz falowodu. Na szczególną uwagę zasługuje opracowane w zespole, a następnie opatentowane, autorskie rozwiązanie generatora pojedynczego modu w postaci matrycy źródeł punktowych, służącego do wytworzenia w falowodzie tzw. pojedynczego modu besselowskiego. Prace tego zespołu zostały opublikowane w Applied Acoustics, Physica Polonica A, Journal of Sound and Vibration, Archives of Acoustics oraz były referowane na kilku międzynarodowych konferencjach (np. Forum Acusticum 2014, International Congress of Sound and Vibration 2015, EuroNoise 2015, Baltic Nordic Acoustic Meeting 2016 ). Podsumowaniem ostatnich 10 lat pracy dr Snakowskiej jest autorska monografia Teoria pola akustycznego zastosowana do badania układów o symetrii cylindrycznej (Wydawnictwo AGH, 2018 Kraków, s. 253) szczegółowo omawiająca analizę układów o symetrii cylindrycznej przy zastosowaniu liniowej teorii pola akustycznego. Książka omawia zagadnienia teoretyczne, które następnie są ilustrowane wynikami eksperymentów. W zamyśle Autorki książka składa się z dwóch części. W części I, obejmującej rozdziały 1-5 przedstawiono w sposób ogólny te zagadnienia akustyki teoretycznej, które są następnie stosowane w części II (rozdziały 6-8) przy prezentowaniu wyników, teoretycznych i doświadczalnych, uzyskanych przy badaniu falowodów. Każda z części jest poprzedzona wstępem omawiającym skrótowo uzyskane wyniki oraz ich możliwe zastosowanie praktyczne, w szczególności do badania i konstruowania tłumików nowej generacji. Badania tłumików oraz promieniowania dźwięku przez wyloty elementów rurowych, w tym silników samolotów odrzutowych, stanowią jeden z wiodących tematów z powodu wagi, jaką przywiązuje się ostatnio do walki z hałasem środowiskowym. W części I omawiane są takie zagadnienia jak rozwiązanie równania falowego czy Helmholtza w różnych układach współrzędnych, funkcja Greena, całka Helmholtza-Huyghensa i Rayleigha i inne. Materiał ten podany jest w sposób na tyle ogólny, że nie tylko służy za podstawę do rozważań części II, ale może być wykorzystywany przez szerokie grono badaczy 4
zjawisk akustycznych, w tym studentów, i częściowo wypełnia lukę w polskojęzycznej literaturze dotyczącej akustyki analitycznej. W części II, rozdział 6 poświęcony jest propagacji dźwięku w modelu falowodu nieskończonego przy różnych warunkach brzegowych, podczas gdy w rozdziale 7 przedstawione są wyniki eksperymentów wykonanych w ramach tego modelu, który praktycznie osiągnięto przez zastosowanie na obu końcach falowodu zakończeń bezechowych. Zwraca uwagę bardzo dobra zgodność uzyskanych wyników, w tym rozkładu ciśnienia akustycznego na przekroju poprzecznym, częstości odcięcia czy generacji pojedynczego modu, z przewidywaniami teorii. W rozdziale 8, poświęconym badaniu zjawisk w modelu falowodu półnieskończonego bez odgrody, Autorka początkowo opiera swoją teorię na wcześniejszych rozwiązaniach problemu dyfrakcji fali na wylocie falowodu cylindrycznego (metoda Wienera- Hopfa), porównuje wyniki eksperymentalne promieniowania wylotu z wyprowadzonymi współczynnikami kierunkowości, a także wyznacza dla układu wielomodowe macierze impedancji w oparciu o metodę dekompozycji modów propagującej się fali. Analiza i synteza modalna została wielokrotnie zastosowana w badaniach prowadzonych przez zespół dr hab. Anny Snakowskiej, co też wskazuje na innowacyjne podejście do zagadnienia opisu falowodów i tłumików akustycznych. Podsumowując, oprócz znaczącej naukowej wartości, monografia może spełnić istotną rolę dydaktyczną, zwłaszcza jej Część I, w nauczaniu zagadnień wibroakustycznych na studiach technicznych. Za działalność naukową i dydaktyczną dr hab. A.Snakowska otrzymała: Nagroda Rektora II stopnia 1979 Wyróżnienie pracy doktorskiej przyznane przez Radę Instytutu Telekomunikacji i Akustyki Politechniki Wrocławskiej 1980 Nagrodę Rektora za pracę doktorską 1980 Nagrod im. Marka Kwieka I stopnia 1990 Nagroda im. Marka Kwieka II stopnia 1991 Nagroda im. Marka Kwieka II stopnia 1993 Nagroda Rektora II stopnia 1995 Wyróżnienie w konkursie im. Marka Kwieka 1999 Nagroda Rektora UR za osiągnięcia naukowe 2009 Nagroda Rektora AGH za osiągnięcia naukowe 2011 Nagroda Rektora AGH za osiągnięcia dydaktyczne 2014 5
II. DOROBEK DYDAKTYCZNY Od czasu ukończenia studiów do uzyskania w 2008 r. stopnia naukowego doktora habilitowanego na Wydziale Elektroniki Politechniki Wrocławskiej dr A. Snakowska pracowała w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Rzeszowskiego (wcześniej Wyższej Szkoły Pedagogicznej) w Rzeszowie, gdzie prowadziła wykłady związane z kursem fizyki teoretycznej oraz metod matematycznych w zagadnieniach fizycznych, takie jak: Podstawy fizyki, Mechanika klasyczna i relatywistyczna, Elektryczność i magnetyzm, Drgania i fale, Metody matematyczne fizyki, Wybrane działy matematyki stosowanej, Mechanika teoretyczna, Elektrodynamika, Mechanika kwantowa. Ponadto dr hab. Anna Snakowska prowadziła Seminarium dyplomowe magisterskie z akustyki, Seminarium dyplomowe licencjackie dla studentów III roku studiów licencjackich, oraz Pracownię fizyczną dla studentów I i II roku. W trakcie zatrudnienia na AGH opracowała i prowadziła wykłady, seminaria, ćwiczenia rachunkowe i zajęcia laboratoryjne na studiach inżynierskich i magisterskich, z następujących przedmiotów: Teoria drgań, Podstawy akustyki, Akustyka analityczna, Metody matematyczne w akustyce oraz Uniwersalizm modelowania matematycznego. Ponieważ początek Jej zatrudnienia na AGH przypadał na czas uruchomienia na Wydziale nowego kierunku studiów Inżynierii akustycznej, opracowała dla tego kierunku całościowy autorski program nauczania przedmiotów o dużej zawartości matematyki, za co w 2014 roku otrzymała Nagrodę Rektora AGH. Dr hab. Anna Snakowska była opiekunem i promotorem około 90 prac licencjackich o zróżnicowanej tematyce obejmującej, między innymi, akustykę (np. Współczesne metody wytwarzania ultradźwięków i ich zastosowanie, Fizyka dźwięku muzycznego, Infra i ultradźwięki), problemy fizyki współczesnej, problemy fizyki współczesnej, zastosowania fizyki w medycynie i rolę fizyki w aparaturze medycznej, i wiele innych zagadnień. Była także promotorem wielu prac magisterskich dotyczących badań teoretycznych i eksperymentalnych z akustyki, a także recenzentem i członkiem odpowiednich komisji egzaminacyjnych. Ostatnio uczestniczyła w realizacji grantu dydaktycznego POWER 3.5, opracowując nowe syllabusy z nastepujących przedmiotów: Matematyka w Inżynierii Akustycznej (studia I stopnia), Akustyka teoretyczna wybrane zagadnienia (studia III stopnia), Metody matematyczne (studia III stopnia). Dr hab. Anna Snakowska wypromowała 2 doktorów, kolejne dwa przewody doktorskie są w toku. Była także recenzentką 3. prac doktorskich, w tym dwóch w roku 2015 i 2017 6
obronionych w School of Engineering Sciences at KTH (Royal Institute of Technology) w Sztokholmie, gdzie była powołana jako ekspert akustyki falowodów na członka trzyosobowej Komisji Ewaluacyjnej decydującej o przyjęciu obrony. Była także, i jest obecnie, członkiem Komisji ds. postępowania habilitacyjnego. III. DOROBEK ORGANIZACYJNY Dr hab. A. Snakowska jest członkiem Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk. Należy do: Polskiego Towarzystwa Akustycznego (PTA) od 1973 roku Polskiego Towarzystwa Fizycznego (PTF) od 1973 roku European Acoustics Association (EAA) od 1992 roku Uczestniczyła aktywnie w pracach wielu komitetów programowych i organizacyjnych konferencji, m.in.: była Skarbnikiem Komitetu Organizacyjnego XXI Otwartego Seminarium z Akustyki Rzeszów 1974, członkiem Komitetu Organizacyjnego XXXIII Otwartego Seminarium z Akustyki, Sekretarzem Naukowym Otwartego Seminarium z Akustyki w 1993, Komitetu Członkiem XLVII Otwartego Seminarium w 2000, Członkiem Organizacyjnego Komitetu Komitetu XL Organizacyjnego Organizacyjnego LIV Otwartego Seminarium z Akustyki w 2007, Członkiem Komitetu Organizacyjnego Sesji Dydaktyki Fizyki, organizowanych w Bieczu przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Rzeszowie i Instytut Kształcenia Nauczycieli w Warszawie w latach 1983 i 1987, wielokrotnie członkiem Komitetu Naukowego Otwartego Seminarium z Akustyki oraz Konferencji Inżynierii Akustycznej i Biomedycznej organizowanej przez WIMiR AGH. Była kierownikiem Zakładu Akustyki w latach 1982 83, Członkiem Rady Instytutu Fizyki w latach 2001 2005, wielokrotnie członkiem Komisji Rekrutacyjnej na kierunek Fizyka i kierunki pokrewne, była też opiekunem Koła Naukowego Fizyków. Przez dwie kadencje była przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Oddziału Rzeszowskiego Polskiego Towarzystwa Akustycznego. W czasie pracy na AGH Pani dr hab. A. Snakowska pełni od 2011 r. funkcję Sekretarza Seminarium Katedry, była członkiem zespołu powołanego do prac nad wdrożeniem systemu Krajowych Ram Kwalifikacji (KRK), a obecnie jest członkiem zespołu powołanego do prac nad wdrożeniem grantu edukacyjnego POWER 3.5. W Jej opinii, poważnym osiągnięciem organizacyjnym było zgromadzenie na konferencji Forum Acusticum w 2014 r., na sesji 7
strukturalnej Duct Acoustics 14. wybitnych naukowców, o światowej renomie, specjalistów akustyki falowodów. Pani dr hab. A. Snakowska angażuje się także w działalność popularyzującą naukę poprzez wygłaszanie otwartych wykładów na posiedzeniach Polskiego Towarzystwa Akustycznego, udział w obchodachi Światowego Dnia Świadomości Zagrożenia Hałasem czy też w imprezach w rodzaju Noc Naukowców, Dni Otwarte AGH czy Festiwal Nauki. Swoje kontakty ze studentami pogłębia poprzez prace w komisjach oceniających referaty studentów w Konkursach Kół Naukowych AGH oraz w ramach Ogólnopolskich Studenckich Konferencji Akustyków OSKA. Podsumowanie opinii Działalność naukowa dr hab. Anny Snakowskiej znalazła uznanie w kraju i zagranicą. W ciągu ostatniego dziesięciolecia stworzyła podstawy do całkowicie nowego, tak teoretycznego jak i eksperymentalnego, podejścia do badania falowodów akustycznych i tłumików akustycznych. W swych badaniach wyszła poza najczęściej stosowane przybliżenie fali płaskiej, słuszne jedynie w falowodach pobudzonych niską częstotliwością lub o małych średnicach, a zatem niemające zastosowania w aero-akustyce. Dotyczy to także badania tłumików akustycznych. Dorobek naukowy, jak i dydaktyczny, dr hab. Anny Snakowskiej dobrze rokuje dalszemu rozwojowi badań, tak teoretycznych jak i mających zastosowanie w praktyce, dotyczących szeroko pojętej aero-akustyki w Polsce, a także wskazuje na wymierne korzyści z jej dalszej pracy ze studentami, w szczególności na kierunkach związanych z akustyką czy wibroakustyką. Stwierdzam, że wniosek o nadanie tytułu profesora Pani dr hab. Annie Snakowskiej uważam za w pełni uzasadniony. 8