CLP/GHS Klasyfikacja zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych
W przypadku zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych ogólny zakres klasyfikacji w ramach CLP (rozporządzenie nr 1272/2008) jest porównywalny z DSD (dyrektywa 67/548/EWG), jednak łączna liczba klas zagrożenia uległa zwiększeniu z 5 do 16. Klasyfikacja na podstawie właściwości fizykochemicznych na podstawie dyrektywy DSD: Substancje i preparaty o właściwościach wybuchowych (E) Substancje i preparaty o właściwościach utleniających (O) Substancje i preparaty skrajnie łatwopalne (F+) Substancje i preparaty wysoce łatwopalne (F) Substancje i preparaty łatwopalne (R10)
Nowa klasyfikacja na podstawie rozporządzenia CLP: Klasy zagrożenia dzielą się na kategorie zagrożenia lub dalsze zróżnicowania, które uwzględniają określone zmiany w obrębie poszczególnych zagrożeń. Materiały wybuchowe (niestabilne materiały wybuchowe, podklasy 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5 i 1.6) Gazy łatwopalne (kategoria 1 i 2) Wyroby aerozolowe łatwopalne (kategoria 1 i 2) Gazy utleniające (kategoria 1) Gazy pod ciśnieniem (gaz sprężony, gaz skroplony, gaz skroplony schłodzony, gaz rozpuszczony) Substancje ciekłe łatwopalne (kategoria 1, 2 i 3) Substancje stałe łatwopalne (kategoria 1 i 2)
Substancje i mieszaniny samoreaktywne (typ A, B, C, D, E, F i G) Substancje ciekłe piroforyczne (kategoria 1) Substancje stałe piroforyczne (kategoria 1) Substancje i mieszaniny samonagrzewające się (kategoria 1 i 2) Substancje i mieszaniny, które w kontakcie z wodą uwalniają gazy łatwopalne (kategoria 1, 2 i 3) Substancje ciekłe utleniające (kategoria 1, 2 i 3) Substancje stałe utleniające (kategoria 1, 2 i 3) Nadtlenki organiczne (typ A, B, C, D, E, F i G) Substancje powodujące korozję metali (kategoria 1)
Załącznik VII - tabela przełożenia klasyfikacji przyjętej na mocy dyrektywy DSD na klasyfikację na mocy rozporządzenia CLP Klasyfikacja na mocy dyrektywy DSD Stan skupienia substancji (w odpowiednich przypadkach) Klasyfikacja na mocy rozporządzenia CLP Klasa zagrożenia i kategoria Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia E; R2 Dokładne przełożenie nie jest możliwe. E; R3 Dokładne przełożenie nie jest możliwe. O; R7 Org. Perox. CD H242 Org. Perox. EF H242 O; R8 gaz Ox. Gas 1 H270 O; R8 substancja ciekła/ stała Dokładne przełożenie nie jest możliwe. Uwaga O; R9 substancja ciekła Ox. Liq. 1 H271 O; R9 substancja stała Ox. Sol. 1 H271 R10 substancja ciekła Dokładne przełożenie nie jest możliwe. Prawidłowe przełożenie zwrotu R10, dla substancji ciekłych: Flam. Liq. 1, H224, jeżeli temperatura zapłonu < 23 C oraz temperatura początku wrzenia 35 C Flam. Liq. 2, H225, jeżeli temperatura zapłonu < 23 C oraz temperatura początku wrzenia > 35 C Flam. Liq. 3, H226, jeżeli temperatura zapłonu 23 C
Klasyfikacja na mocy dyrektywy DSD Stan skupienia substancji (w odpowiednich przypadkach) Klasyfikacja na mocy rozporządzenia CLP Klasa zagrożenia i kategoria Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia Uwaga F; R11 substancja ciekła Dokładne przełożenie nie jest możliwe. Prawidłowe przełożenie symbolu F z przypisanym zwrotem R11, dla substancji ciekłych: Flam. Liq. 1, H224, jeżeli temperatura początku wrzenia 35 C Flam. Liq. 2, H225, jeżeli temperatura początku wrzenia > 35 C F; R11 substancja stała Dokładne przełożenie nie jest możliwe. F+; R12 gaz Dokładne przełożenie nie jest możliwe. Prawidłowe przełożenie symbolu F+ z przypisanym zwrotem R12, dla substancji w postaci gazu to albo Flam. Gas 1, H220, albo Flam. Gas 2, H221. F+; R12 substancja ciekła Flam. Liq. 1 H224 F+; R12 substancja ciekła Self-react. CD H242 Self-react. EF Self-react. G H242 brak F; R15 Przełożenie niemożliwe. F; R17 substancja ciekła Pyr. Liq. 1 H250 F; R17 substancja stała Pyr. Sol. 1 H250
Wiele spośród kryteriów stosowanych w ramach GHS ONZ (w podziale na klasy zagrożenia), zwłaszcza te dotyczące zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych, zostało już włączonych do przepisów modelowych ONZ oraz powiązanych instrumentów prawnych regulujących transport towarów niebezpiecznych. Można wykorzystać klasyfikację transportową w charakterze jednego ze źródeł informacji do celów klasyfikacji i oznakowania substancji, o ile nie jest ona wymieniona w załączniku VI do CLP.
Wyroby aerozolowe łatwopalne Dla potrzeb klasyfikacji wyroby aerozolowe uznaje się za łatwopalne, jeżeli zawierają składnik, który jest klasyfikowany jako łatwopalny zgodnie z kryteriami GHS, tzn.: ciecze łatwopalne oraz ciecze o temp. zapłonu 93 C gazy łatwopalne ciała stałe łatwopalne Wyroby aerozolowe łatwopalne klasyfikowane są do jednej z dwóch kategorii niniejszej klasy na podstawie jego składników, ciepła spalania i, o ile ma to zastosowanie, wyników testu spieniania (dla aerozoli spienianych) oraz testu na odległość zapalania i testu w przestrzeni zamkniętej (dla aerozoli rozpylanych).
Kategoria 1: gdy aerozol zawiera 85% składników palnych oraz jego ciepło spalania > 30 kj/g Kategoria 2: gdy aerozol zawiera > 1% składników palnych lub jego ciepło spalania > 20 kj/g kat. 1 kat. 2 niebezpieczeństwo uwaga skrajnie łatwopalny aerozol (H222) łatwopalny aerozol (H223)
Gazy pod ciśnieniem Gazy pod ciśnieniem są to gazy znajdujące się w naczyniu pod ciśnieniem 200 kpa (przyrząd pomiarowy) lub większym lub w postaci ciekłej lub ciekłej i schłodzonej. Obejmują one gazy sprężone, gazy skroplone, gazy rozpuszczone oraz gazy skroplone schłodzone. Temperatura krytyczna to taka temperatura, powyżej której czysty gaz nie może być skroplony, bez względu na stopień sprężenia.
Gaz sprężony: gaz, który, gdy jest zapakowany pod ciśnieniem, jest całkowicie w stanie gazowym w temperaturze - 50 st.c; w tym wszystkie gazy o temperaturze krytycznej - 50 st.c. Gaz skroplony: gaz, który, gdy jest zapakowany pod ciśnieniem, jest częściowo ciekły w temperaturach powyżej - 50 st.c. Rozróżnia się: i) Gaz skroplony pod wysokim ciśnieniem: gaz o temperaturze krytycznej pomiędzy - 50 st.c i + 65 st.c; oraz ii) Gaz skroplony pod niskim ciśnieniem: gaz o temperaturze krytycznej powyżej + 65 st.c. Gaz skroplony schłodzony: gaz, który, gdy jest zapakowany, jest częściowo ciekły z powodu swojej niskiej temperatury. Gaz rozpuszczony: gaz, który, gdy jest zapakowany pod ciśnieniem, jest rozpuszczony w rozpuszczalniku w fazie ciekłej.
Hasło ostrzegawcze: Uwaga Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia:h280 Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem H281: Zawiera gaz schłodzony; może powodować oparzenia kriogeniczne lub obrażenia.
Substancje ciekłe łatwopalne Substancja ciekła łatwopalna jest to ciecz o temperaturze zapłonu nie wyższej niż 60 C. Kategoria Kryteria dla substancji ciekłych łatwopalnych Kryteria 1 Temperatura zapłonu < 23 C i początkowa temperatura wrzenia 35 C 2 Temperatura zapłonu < 23 C i początkowa temperatura wrzenia > 35 C 3 Temperatura zapłonu 23 C i 60 C (1) (1)Do celów niniejszego rozporządzenia oleje gazowe, oleje napędowe do silników Diesla i lekkie oleje opałowe o temperaturze zapłonu 55 C 75 C można uznać za kategorię 3.
Elementy oznakowania dla substancji ciekłych łatwopalnych Klasyfikacja Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 Piktogram GHS Hasło ostrzegawcze Niebezpieczeństwo Niebezpieczeństwo Uwaga Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia H224: Skrajnie łatwopalna ciecz i pary H225: Wysoce łatwopalna ciecz i pary H226: Łatwopalna ciecz i pary
temperatura zapłonu C DSD CLP temperatura początku wrzenia C