25 stycznia 2010 Odpisy aktualizujące należności dr Katarzyna Trzpioła
Należności Wynikające z przeszłych zdarzeo prawo otrzymania świadczeo o wiarygodnie określonej wartości oraz w określonym terminie, związane z działalnością jednostki lub wynikające z przepisów prawa Wycena w kwocie wymaganej zapłaty z uwzględnieniem zasady ostrożności
Należności nieściągalne, przedawnione i umorzone Nieściągalnośd należności Przedawnienie należności Umorzenie należności udokumentowany brak możliwości wyegzekwowania należności w sposób opłacalny upływ przewidzianego prawem czasu dochodzenia wierzytelności zwolnienie kontrahenta z obowiązku i rezygnacja ze ściągania należności W każdej z powyższych okoliczności koniecznośd spisania należności
Księgowania Sp Rozrachunki z odbiorcami Pozostałe koszty operacyjne Wyksięgowanie należności nieobjętej odpisem Sp Rozrachunki z odbiorcami Odpisy aktualizujące należności Sp Pozostałe koszty operacyjne Wyksięgowanie należności objętej wcześniej odpisem aktualizującym
Wybrane terminy przedawnienia 10 lat - Ogólny termin przedawnienia roszczeo (art. 118 K.c.). Ma on zastosowanie zawsze wtedy, gdy żaden inny przepis zawarty w ustawie nie przewiduje odmiennego terminu przedawnienia 3 lata - Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 K.c.). Dotyczy to roszczeo przysługujących podmiotom prowadzącym działalnośd gospodarczą w stosunku do innych przedsiębiorców lub konsumentów. Nie ma natomiast zastosowania do roszczeo konsumentów przeciw przedsiębiorcom.
Wybrane terminy przedawnienia 3 lata - Odsetki za opóźnienie w zapłacie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego dotyczącą przedawnienia odsetek: Ustanowiony w art. 118 K.c. [trzyletni ]termin przedawnienia roszczeo o świadczenia okresowe stosuje się do roszczeo o odsetki za opóźnienie także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w [dwuletnim - przyp. red.] terminie określonym w art. 554 K.c. Roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego - uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r., sygn. akt III CZP 42/04
Wybrane terminy przedawnienia 2 lata - Sprzedaż: roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych (art. 554 K.c.). Termin dotyczy roszczeo sprzedawców, a nie kupujących. Nie odnosi się do wszystkich umów sprzedaży, lecz tylko tych dokonywanych przez profesjonalnych sprzedawców. Przepis art. 554 K.c. obejmuje zarówno sytuację, kiedy np. przedsiębiorca handlowy (kupiec) dokonuje sprzedaży w ramach placówki handlowej, jak i sytuację, kiedy wytwórca (producent) sprzedaje swoje wyroby bezpośrednio odbiorcy (konsumentowi).
Wybrane terminy przedawnienia 2 lata - Roszczenia wynikające z umowy o dzieło (art. 646 K.c.). Termin liczy się od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało byd oddane 2 lata - Działalnośd przedsiębiorstw hotelowych i gastronomicznych: roszczenia powstałe w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych z tytułu należności za dostarczone mieszkanie, utrzymanie i usługi oraz z tytułu wydatków poniesionych na rzecz osób, które korzystają z usług takich przedsiębiorstw. Zasady te stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw gastronomicznych (art. 851 K.c.).
Odpisy aktualizujące od należności Przesłanki odpisu indywidualnego należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, zaś ocena sytuacji finansowej dłużnika wykazuje, że spłata należności nie jest prawdopodobna należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeśli majątek dłużnika na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego Wysokość odpisu do wysokości należności nie objętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem do wysokości nie pokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem w pełnej wysokości
Odpisy aktualizujące od należności Przesłanki odpisu należności przeterminowanych i nie przeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców Wysokość odpisu w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu Odpis grupowy Odpis odsetek należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania
Księgowania Ujęcie odpisu od kwoty głównej Sp Rozrachunki z odbiorcami Odpisy aktualizujące należności Pozostałe koszty operacyjne Ujęcie odpisu od odsetek podwyższających należnośd Sp Rozrachunki z odbiorcami Odpisy aktualizujące należności Koszty finansowe
Odwracanie odpisów aktualizujących W skutek ustania przyczyn uzasadniających dokonanie odpisu należy dokonad jego odwrócenia Sp Rozrachunki z odbiorcami Pozostałe przychody operacyjne Odpisy aktualizujące należności Sp Kwota główna Przychody finansowe Odsetki
Metody szacowania wysokości odpisu ogólnego Metoda procentu od należności oparta na analizie należności ze względu na czas ich zalegania (wiekowanie należności) PRZYKŁAD Dni przeterminowania DO 30 30-60 60-180 Pow.180 Razem Wielkość należności 5.000.000 2.000.000 1.600.00 0 400.000 9.000.000 Szacowany % nieściągalności 0 10 20 50 Wysokość odpisu 0 200.000 320.000 200.000 720.000
Metody szacowania wysokości odpisu ogólnego Metoda procentu od sprzedaży oparta na udziale należności wątpliwych w wielkości sprzedaży kredytowej Wartośd sprzedaży kredytowej 5.000.000,- Dotychczasowy udział należności nieściągalnych w wartości sprzedaży 10% Wysokośd odpisu 500.000,-
Podatkowe konsekwencje odpisów Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Przepis CIT PIT wierzytelności odpisanych jako przedawnione art. 16 ust 1 pkt 20 art. 23 ust 1 pkt. 17 wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem a) wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony art. 16 ust 1 pkt 25 art. 23 ust 1 pkt. 20 odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona art. 16 ust 1 pkt 26a art. 23 ust 1 pkt. 21 umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne art. 16 ust 1 pkt 44 art. 23 ust 1 pkt. 41
Podatkowe konsekwencje odpisów Art. 12. 1 CIT. Przychodami są w szczególności: 4) wartośd zwróconych wierzytelności, które uprzednio, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25, zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów 4d) wartośd należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, 4e) równowartośd odpisów aktualizujących wartośd należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów, Analogiczne przepisy w ustawie PIT art. 14 ust 2 pkt. 7, pkt. 7b, pkt. 7c
Dziękujemy za uwagę Pytania i wątpliwości: Katarzyna Trzpioła biuro@taxfin.pl www.taxfin.pl