Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne w klasie IV - I półrocze - wymienić nazwy kierunków głównych i podać ich polskie skróty. - obserwować przedmioty na widnokręgu - wymienić kilka elementów pogody - przyporządkować składniki pogody przyrządom do ich pomiaru - wyjaśnić zmiany zachodzące w przyrodzie występowaniem pór roku - wyjaśnić z czego zbudowane są organizmy żywe - wymienić kilka organizmów wodnych - wyjaśnić z czego zbudowane są wszystkie organizmy żywe - wyróżnić organizmy jedno i wielokomórkowe - wymienić po jednym przykładzie narządów i układów narządów - wyjaśnić co to jest roślinożerca i drapieżca - wyjaśnić, że wszystkie organizmy oddychają - rozróżnić poszczególne formy krajobrazu - wymienić nazwy kierunków głównych i pośrednich, podać oznaczenia międzynarodowe - wskazać kierunek północny na podstawie znaków w przyrodzie - wyjaśnić pojęcie widnokręgu - wymienić składniki pogody i podać przyrządy do ich pomiaru - odczytać temperaturę powietrza - podać nazwy kilku gatunków ryb słodkowodnych i słonowodnych - wymienić hodowlę jako prosty sposób poznawania świata istot żywych - wyjaśnić pojęcie komórka - rozróżnić kształty komórek roślinnych i zwierzęcych - zaobserwować kształty komórek pod mikroskopem - ułożyć z podanych przykładów prosty łańcuch pokarmowy - zastosować podstawowe przyrządy do obserwacji - wskazać składniki naturalne i przekształcone w najbliższym środowisku - określić przy pomocy przyrządów kierunki główne na widnokręgu - wyjaśnić zależność pomiędzy miejscem obserwacji a wielkością widnokręgu, - wymienić obiekty które można obserwować za pomocą lupy i lornetki, - wymienić przyrządy do pomiaru pogody - wyjaśnić z czego zbudowane są wszystkie składniki środowiska przyrodniczego używając pojęć cząsteczka, atom - wyjaśnić pojęcia rośliny zbożowe, okopowe, oleiste - określić kierunek wiatru - rozpoznać trzy główne rodzaje chmur - wymienić po jednym przykładzie organizmu jednokomórkowego i wielokomórkowego - pokazać na modelu przykłady narządów człowieka - wyjaśnić proces samożywności i cudzożywności - wskazać cechy wyróżniające roślinożercę, drapieżcę, - wyjaśnić że podczas oddychania wyzwala się energia - zna cechy przystosowawcze organizmów do życia na lądzie i w wodzie - wyznaczyć kilkoma sposobami kierunki główne i pośrednie - sprawnie posługiwać się przyrządami do obserwacji przyrody - zaobserwować zmiany wysokości Słońca nad widnokręgiem w zależności od pór roku - podać jednostki pomiaru pogody - wyjaśnić pojęcie pogoda - doprowadzić wodę do topnienia, wrzenia, zamarzania z zachowaniem bezpieczeństwa, - planować i prowadzić hodowle roślinne i zwierzęce - prowadzić prosty zielnik i rozpoznać zgromadzone tam gatunki - wyjaśnić dlaczego komórki jednego organizmu mają różną budowę - podać przykłady organizmów jedno i wielokomórkowych, - wyjaśnić pojęcia: tkanka, narząd, układ narządów, - wykonać schematyczny rysunek kształtów komórek spod mikroskopu - wyjaśnić dlaczego rośliny stanowią pierwsze ogniwo łańcucha pokarmowego - wyjaśnić istotę wymiany gazowej - oznaczyć przy pomocy klucza podstawowe gatunki roślin i zwierząt - posługiwać się planem i mapą w terenie - prowadzić prosty zielnik i rozpoznawać tam gatunki - oznaczać wg klucza wybrane przykłady roślin i zwierząt z najbliższej okolicy - ocenić wpływ roślin i zwierząt na zawartość CO 2, O 2 w atmosferze - ocenić stan czystości środowiska w swojej okolicy na podstawie wskaźników naturalnych - zaplanować wycieczkę z wykorzystaniem mapy turystycznej po najbliższej okolicy - planować działania zmierzające do poprawy środowiska najbliższej okolicy - ocenić zależność pomiędzy działalnością człowieka a stanem środowiska i odwrotnie
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne w klasie IV - II półrocze - ułożyć plan dnia, - podać podstawowe czynności - stosować podstawowe zasady higieny, - właściwie zachowywać się w ruchu drogowym, - wykonać samodzielnie sałatkę jarzynową, - wyjaśnić role świeżych warzyw i owoców, - zastosować zasady estetyki spożywania pokarmów, - wymienić prawa i obowiązki członków rodziny, - wyjaśnić istotę rozmnażania, - omówić, dlaczego trzeba oszczędzać surowce wtórne, - rozróżnić objawy - podać nazwy kilku narządów człowieka i rozpoznać je, - wymienić etapy rozwoju - określić bierne i czynne wypoczywanie, - zachować się w przypadku konieczności udzielenia pierwszej pomocy, - wymienić podstawowe składniki pokarmowe, - wyjaśnić od czego zależą potrzeby pokarmowe - określić różnice biologiczne dziewczynki i chłopca, - przestrzegać zasad higieny intymnej, - podać rodzaje zanieczyszczeń środowiska, - wyjaśnić ujemny wpływ muzyki na organizm ludzki, - wykonać prosty opatrunek z zachowaniem zasad higieny, - zabezpieczyć żywność przed zniszczeniem i zepsuciem. - wyjaśnić związek między narządami i czynnościami - - wymienić wszystkie czynności życiowe - wyjaśnić rolę składników pokarmowych w życiu - wymienić narządy rozrodcze męskie i żeńskie, rozróżnić męską i żeńską komórkę rozrodczą, - wyjaśnić sposoby działań chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, - wyjaśnić pojęcie choroby zakaźnej, - wskazać większość zanieczyszczeń wody i powietrza w najbliższej okolicy, - wyjaśnić przyczyny powodujące zmiany w najbliższym środowisku, - omówić zmiany zachodzące u płci przeciwnej w okresie dojrzewania, - stosować zasady profilaktyki zdrowotnej. - opisać budowę i rolę funkcjonowania narządów człowieka w układach narządów, - podać źródła występowania składników pokarmowych, - wykonać schemat drzewa genealogicznego, - analizować etapy rozwoju płciowego planować codzienne działania zmierzające do poprawy swojego środowiska, - wyjaśnić zagrożenia wynikające z nieprawidłowego stosowania środków chemicznych. - prowadzić prosty zielnik i rozpoznawać tam gatunki - oznaczać wg klucza wybrane przykłady roślin i zwierząt z najbliższej okolicy - ocenić wpływ roślin i zwierząt na zawartość CO 2, O 2 w atmosferze - ocenić stan czystości środowiska w swojej okolicy na podstawie wskaźników naturalnych - zaplanować wycieczkę z wykorzystaniem mapy turystycznej po najbliższej okolicy - planować działania zmierzające do poprawy środowiska najbliższej okolicy - ocenić zależność pomiędzy działalnością człowieka a stanem środowiska i odwrotnie
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne w klasie V - I półrocze Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry - wskazuje w najbliższym otoczeniu przykłady ciał stałych, cieczy i gazów - przygotowuje wodny roztwór soli i cukru itp.. - wskazuje rodzaje mieszanin spotykanych w życiu codziennym - nazywa województwo, gminę, powiat w którym mieszka - rozpoznaje najpospolitsze drzewa iglaste i liściaste - wskazuje na mapie rzeki, jeziora itp. - odczytuje z mapy nazwy kilku jezior - rozpoznaje kilka roślin strefy przybrzeżnej - posługuje się mapą, nazywa państwa leżące nad Bałtykiem - wymienia dwa przystosowania roślin do życia na lądzie - rysuje mech płonnik - określa warunki do niezbędne do kiełkowania roślin -określa właściwości ciał stałych, cieczy, gazów -klasyfikuje substancje na metale i niemetale -wskazuje sposoby rozdzielania mieszanin niejednorodnych -wyjaśnia proces spalania, korozji -wymienia państwa graniczące z Polską -wyjaśnia dlaczego lepsze jest sadzenie lasów mieszanych niż jednogatunkowych -wskazuje cech przystosowania roślin do życia w wodzie -rysuje i opisuje niektóre elementy komórki roślinnej -wymienia cech bezpłciowego rozmnażania -podaje elementy budowy mchu -rozróżnia typy organów roślinnych -porównuje budowę ciał stałych, cieczy, gazów -klasyfikuje substancje na proste i złożone -rozpoznaje model pierwiastka i związku chemicznego -porównuje mieszaniny jednorodną i niejednorodną -podaje przykłady utleniania -odczytuje na mapie nazwy najwyższych wzniesień -wskazuje czynniki które wywarły wpływ na zmniejszenie obszarów leśnych -opisuje budowę okrzemki -omawia proces fotosyntezy -charakteryzuje rolę organelli komórkowych -opisuje jak powstaje bryza -wskazuje różnicę między roślinami zarodnikowymi a nasiennymi -rozróżnia szyszki drzew szpilkowych -porównuje system palowy i wiązkowy -rozpoznaje: typy ulistnienia, blaszek liściowych, pędów podziemnych -wyjaśnia istotę oddziaływań -uzasadnia podział substancji na proste i złożone -porównuje właściwości metali i niemetali -rysuje model wybranych związków chemicznych -porównuje proces spalania i utleniania -wyjaśnia na czym polega proces krystalizacji -nazywa władze gminy, powiatu, województwa -wskazuje związek między typem gleby a rodzajem lasu -opisuje bieg Odry i Nysy od źródła do ujścia -wyjaśnia związek między występowaniem roślin w jeziorze a ilością światła -charakteryzuje rolę organelli w komórce -charakteryzuje czynniki decydujące o rozmieszczeniu roślinności -porównuje warunki do rozwoju roślinności na ladzie i w wodzie -porównuje nago- i okrytonasienne -podaje przykłady modyfikacji łodyg, liści, korzeni
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne w klasie V II półrocze Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry - wymienia 2-3 przystosowania roślin do życia na lądzie - rysuje mech płonnik - wymienia rośliny należące do nagonasiennych i okrytonasiennych - nazywa części rośliny nasiennej - określa rolę korzenia, łodygi, liści - opisuje budowę zewnętrzną liścia - nazywa części kwiatu - pokazuje na mapie pas pobrzeży, główne miasta, jeziora pobrzeży - pokazuje na mapie pas nizin, wyżyn, gór - odczytuje na mapie nazwy nizin, wyżyn, gór - opisuje działania człowieka na Wyżynie Śląskiej - wymienia cechy pogody tatrzańskiej - nazywa części grzyba - odróżnia grzyby jadalne od trujących - rozpoznaje skrzyp, widłaki - nazywa elementy budowy mchu - rozróżnia systemy korzeniowe, typy łodyg, liści, kwiaty i kwiatostany - podaje przykłady owoców suchych i mięsistych - pokazuje na mapie położenie najważniejszych miast na nizinach, wyżynach - wymienia cechy klimatu Niziny Śląskiej i Podlaskiej - podaje przykłady osobliwości znajdujących się na Wyżynie Krakowsko- Częstochowskiej - opisuje cechy krajobrazu na Wyżynie Lubelskiej - opisuje zajęcia mieszkańców Gór Świętokrzyskich - nazywa piętra roślinności w Tatrach - omawia znaczenie porostów - omawia zasługi Karola Linneusza - poprawnie zapisuje nazwy gatunkowe - opisuje warstwy lasu i podaje organizmy tam występujące - nazywa części ciała paproci - uzasadnia konieczność wykształcenia przez rośliny określonych przystosowań - opisuje budowę liści mchu torfowca - wskazuje różnicę między roślinami nasiennymi a zarodnikowymi - rozróżnia szyszki drzew szpilkowych - porównuje system palowy i wiązkowy - opisuje budowę zewnętrzna korzenia - wymienia rodzaje pędów podziemnych - rozpoznaje kształty blaszek liściowych - rozpoznaje typy ulistnienia - charakteryzuje rolę poszczególnych elementów kwiatu - wyjaśnia w jaki sposób powstaje owoc - opisuje budowę nasienia - wyjaśnia, jak powstają wydmy - wyjaśnia przyczyny słabego zalesienia Niziny Wielkopolskiej - charakteryzuje krajobraz Niziny Podlaskiej - wymienia nazwy organizmów chronionych w Białowieskim Parku Narodowym - opisuje charakterystyczne cechy grzybów - charakteryzuje rolę widłaków i skrzypów - opisuje w jaki sposób powstał krajobraz krasowy - opisuje roślinność Wyżyny Krakowsko- Częstochowskiej - wymienia uprawy występujące na Wyżynie Lubelskiej - opisuje krajobraz Gór Świętokrzyskich, Karkonoszy, Tatr - oblicza temperaturę na podanych wysokościach - charakteryzuje piętra roślinności w Tatrach - charakteryzuje porosty - charakteryzuje organizmy należące do podanych podkrólestw - porównuje warunki do rozwoju roślinności w środowisku lądowym i wodnym - uzasadnia dlaczego mchy są najprostszymi roślinami lądowymi - opisuje przystosowania do środowiska występujące w budowie u wybranych grup roślin - porównuje nago i okrytonasienne - podaje przykłady modyfikacji łodyg, korzeni i liści - rozpoznaje 3-4 typy kwiatostanów - opisuje typy owoców - wyjaśnia na czym polega proces kiełkowania nasion - charakteryzuje Woliński Park Narodowy - określa bogactwa mineralne na Nizinie Śląskiej - wyjaśnia pochodzenie jezior na Polesiu Lubelskim - wyjaśnia jaką rolę w lesie pełnia mikroorganizmy - wymienia zastosowanie węgla kamiennego - charakteryzuje gleby Wyżyny Lubelskiej - charakteryzuje wpływ działalności człowieka na przyrodę w Sudetach - opisuje korzyści glonu i grzyba tworzących porost - klasyfikuje poznane organizmy
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne w klasie VI - I półrocze -omawia zastosowanie kalendarza -podaje przykłady grawitacji -wyjaśnia istotę oddziaływań magnetycznych -wskazuje południki, równoleżniki, równik -wyjaśnia jak zachować się w czasie burzy -wyjaśnia zjawisko następowania dnia i nocy -rysuje odbicie światła od powierzchni lustrzanych -odczytuje z mapy nazwy kontynentów, mórz, pasm górskich itp.. -opisuje budowę zewnętrzną ryby -rozróżnia strefy życia w morzu - zna budowę komórki zwierzęcej -omawia budowę zewnętrzną żaby -wykazuje istnienie pola grawitacyjnego -wyjaśnia, co to są galaktyki -rysuje linie pola magnetycznego -określa długość i szerokość geograficzną -wskazuje źródła światła naturalne i sztuczne -buduje prosty obwód elektryczny -wyjaśnia załamanie światła, rozszczepienie światła - pokazuje strefy oświetlenia Ziemi -opisuje warunki panujące w szelfie -wskazuje przystosowania ryb w budowie zewnętrznej do życia w wodzie -odróżnia polipa od meduzy -omawia budowę stułbi, pantofelka -charakteryzuje czynności życiowe płazów -opisuje zasługi Mikołaja Kopernika -porządkuje planety Układu Słonecznego -wyjaśnia na czym polegają oddziaływania -określa położenie geograficzne -rysuje schemat prostego obwodu elektrycznego -rysuje promień słoneczny przechodzący z powietrza do innego ośrodka -objaśnia rozszczepienie światła -rysuje oświetlenie Ziemi w różnych porach roku -wyjaśnia przyczyny przypływów i odpływów -opisuje przystosowanie chełbi do życia w morzu -opisuje budowę stułbi -odróżnia komórkę roślinną od zwierzęcej -rozpoznaje wybrane zwierzęta żyjące w jeziorze -wyjaśnia pojęcie fali dźwiękowej -wyjaśnia przystosowanie płaza do życia na lądzie Uczeń : - określa od czego zależy wartość siły grawitacyjnej -opisuje w jaki sposób powstał Układ Słoneczny -podaje przykład zjawiska wyjaśniającego istnienie pola magnetycznego Ziemi -określa długość i szerokość geograficzną na wskazanej półkuli -odszukuje punkty na mapie mając podane współrzędne geograficzne -wyjaśnia dlaczego igła magnetyczna ustawia się w kierunku północ- południe -wyjaśnia przyczynę różnic w długości dnia i nocy -tłumaczy zjawisko zaćmienia Słońca, Księżyca -wskazuje, że światło białe jest mieszaniną barw jednorodnych -opisuje rafę koralową -wyjaśnia dlaczego fale dźwiękowe nie rozchodzą się w próżni -wyjaśnia dlaczego w jeziorach żyją zwierzęta zmiennocieplne charakteryzuje faunę występującą w różnych strefach jeziora Uczeń : - oblicz różnic czasu słonecznego na podstawie różnicy długości geograficznej - konstruuje na podstawie rysunku prosty obwód elektryczny - wyjaśnia działanie kalejdoskopu - planuje i przeprowadza doświadczenia, badające wpływ różnych czynnik ów na życie organizmów - przyporządkowuje organizmy do odpowiednich królestw, określa znaczenie klasyfikacji
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne w klasie VI - II półrocze - porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie - opisuje budowę zewnętrzną ptaka - wymienia charakterystyczne cechy ssaków - opisuje rolę dżdżownic w przyrodzie - nazywa części ciała owada - wymienia podstawowe elementy klimatu - odczytuje dane z wykresów - pokazuje na mapie położenie stref geograficznych - wymienia gatunki roślinne i zwierzęce charakterystyczne dla poszczególnych stref - opisuje skutki zanieczyszczeń powietrza - wymienia formy ochrony przyrody - omawia cechy przystosowujące do życia na lądzie: gada, ptaka, ssaka - rozpoznaje gatunki ssaków chronionych - opisuje budowę pająka - nazywa części ciała winniczka - wymienia charakterystyczne cechy klimatu poszczególnych stref - opisuje przystosowania zwierząt do warunków klimatycznych - opisuje zajęcia mieszkańców poszczególnych stref klimatycznych - charakteryzuje zanieczyszczenia środowiska - podaje przykłady gatunków chronionych - wymienia dwa światowe parki narodowe - omawia procesy rozmnażania gadów - wskazuje podobieństwa i różnice między gadami a ptakami - omawia cechy przystosowujące dżdżownicę do życia w glebie - rozpoznaje typy aparatów gębowych u owadów - wyjaśnia, w jaki sposób określa się klimat danego obszaru - wykonuje obliczenia, wykorzystując dane z wykresów - wykazuje związki pomiędzy warunkami klimatycznymi a światem roślinnym i zwierzęcym - wykazuje wpływ warunków klimatycznych na gospodarowanie i gęstość zaludnienia - wymienia przyczyny powstawania zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody - charakteryzuje wybrane parki narodowe - porównuje czynności życiowe płazów i gadów - opisuje rozmnażanie ptaków, ssaków - opisuje czynności życiowe dżdżownicy - charakteryzuje sposoby rozmnażania owadów - omawia rozmnażanie ślimaka winniczka - na podstawie wykresów porównuje klimaty różnych stref geograficznych - przewiduje zmiany jakie mogą zachodzić w środowisku w skutek eksploatacji bogactw naturalnych i mineralnych - opisuje wyprawy do poszczególnych miejsc (stref klimatycznych) - przewiduje skutki niekontrolowanego składowania odpadów radioaktywnych i substancji trujących Uczeń : - oblicz różnic czasu słonecznego na podstawie różnicy długości geograficznej - konstruuje na podstawie rysunku prosty obwód elektryczny - wyjaśnia działanie kalejdoskopu - planuje i przeprowadza doświadczenia, badające wpływ różnych czynnik ów na życie organizmów - przyporządkowuje organizmy do odpowiednich królestw, określa znaczenie klasyfikacji