A01i/02/1.5. wnioskodawcę. SPO 1.5-02 Strona 1 z 20

A01i/02/1.5 Instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w zakresie działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych dla wersji wniosku SPO 1.5-02 A. ZALECENIA OGÓLNE 1. Wniosek o dofinansowanie realizacji projektu, zwany dalej wnioskiem, sporządzany jest według wzoru opublikowanego w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie trybu składania i wzoru wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 w zakresie działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych (Dz. U. 2004 r. Nr. 273 poz. 2712), zwanym dalej Rozporządzeniem. Do wniosku należy dołączyć załączniki, zgodnie z zapisami Rozporządzenia oraz wskazaniami zawartymi w niniejszej Instrukcji. Niektóre z załączników sporządza się według wzorów udostępnianych przez ARiMR. 2. Przed wypełnieniem wniosku należy zapoznać się z zasadami udzielania pomocy finansowej 1 dla działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i wytycznymi zawartymi w niniejszej Instrukcji. 3. Ubiegający się o dofinansowanie projektu, zwany dalej wnioskodawcą, czytelnie wypełnia wyłącznie białe pola wniosku. W sytuacji, kiedy dana pozycja we wniosku nie dotyczy wnioskodawcy należy wstawić kreskę w odpowiednim polu, chyba że w Instrukcji podano inaczej. 4. W przypadku, gdy zakres niezbędnych informacji nie mieści się w przewidzianych do tego tabelach i rubrykach, dane te należy zamieścić na dodatkowych kartkach (kopie stron wniosku) ze wskazaniem, której części dokumentu dotyczą oraz z adnotacją w formularzu, że dana rubryka lub tabela została dołączona. Dodatkowe strony, należy podpisać oraz opatrzyć datą i dołączyć przy pomocy zszywacza do wniosku. 5. Wniosek, w formie papierowej 2 i elektronicznej, wraz z wymaganymi załącznikami należy złożyć w Oddziale Regionalnym ARiMR właściwym terytorialnie dla miejsca realizacji projektu osobiście albo przesłać listem poleconym bądź pocztą kurierską. 6. Wniosek podlega w Oddziale Regionalnym ARiMR ocenie zgodności wydruku z zapisem elektronicznym, ocenie formalnej pod kątem m.in. poprawności jego wypełnienia oraz kompletności załączników. W przypadku wpływu wniosku nieprawidłowo wypełnionego lub bez wymaganych załączników Oddział Regionalny ARiMR wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. 7. W przypadku nie dotrzymania terminu, o którym mowa w punkcie 6, Oddział Regionalny ARiMR pozostawia wniosek bez rozpoznania, o czym informuje wnioskodawcę. 1 Uzupełnienie Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006, stanowiące załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 września 2004 r. w sprawie Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, 2004-2006 (Dz. U. z 2004r. Nr 207, poz. 2117), zwane dalej Uzupełnieniem SPO. 2 Forma papierowa wniosku jest wydrukiem zapisu elektronicznego treści wniosku, podpisanym przez wnioskodawcę SPO 1.5-02 Strona 1 z 20

8. Przepisy postępowania administracyjnego nie mają zastosowania do trybu udzielania przez ARiMR pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006. 9. Dniem złożenia wniosku jest dzień wpływu poprawnie wypełnionego wniosku wraz z wymaganymi załącznikami do Oddziału Regionalnego ARiMR. Jeżeli wniosek wpłynął do Oddziału Regionalnego ARiMR niekompletny lub niepoprawnie wypełniony, oznacza to, że dniem decydującym o przyznaniu pomocy będzie dzień wpływu do Oddziału Regionalnego ARiMR ostatniego uzupełnienia, po którym wniosek stał się poprawnie wypełniony i kompletny. 10. Wpływ wniosku do Oddziału Regionalnego ARiMR potwierdza się pieczęcią z datą wpływu. 11. Dołączane do wniosku dokumenty, takie jak: opinie, protokoły, odpisy, wypisy, zaświadczenia, pozwolenia itp. uznawane są przez Oddział Regionalny ARiMR za ważne bezterminowo, jeżeli w ich treści albo w Instrukcji do wniosku nie określono inaczej. 12. Koszty kwalifikowalne należy podać z dokładnością do pełnych złotych. W przypadku nie zastosowania się do powyższej zasady, wnioskodawca zostanie poproszony o poprawę rachunkową wniosku. 13. Wzory formularzy dołączanych do wniosku, o których mowa w niniejszej Instrukcji zamieszczone są na stronie internetowej MRiRW (www.minrol.gov.pl) oraz ARiMR (www.arimr.gov.pl) - nie dotyczy to załączników wystawianych przez uprawnione do tego urzędy lub instytucje 14. Wniosek musi być podpisany przez wnioskodawcę albo osoby reprezentujące wnioskodawcę albo jego pełnomocnika. Przed złożeniem wniosku należy upewnić się, czy: a) wypełnione zostały wszystkie wymagane pola wniosku; nie należy wypełniać zaciemnionych pól wniosku; b) zgromadzone zostały wszystkie wymagane, dla danego rodzaju projektu, dokumenty (zgodnie z Listą załączników). 15. We wniosku występują następujące rodzaje pól: [POLE OBOWIĄZKOWE] pole obowiązkowe do wypełnienia przez wnioskodawcę poprzez wpisanie odpowiednich danych lub zaznaczenie odpowiedniego pola; [POLE OBOWIĄZKOWE W PRZYPADKU OSÓB PRAWNYCH] pole obowiązkowe do wypełniania przez wnioskodawcę osobę prawną; [POLE OBOWIĄZKOWE W PRZYPADKU OSÓB FIZYCZNYCH] pole obowiązkowe do wypełniania przez wnioskodawcę osobę fizyczną; [POLE NIEOBOWIĄZKOWE] pole należy wypełnić jeżeli dotyczy wnioskodawcy; [POLE WYPEŁNIONE NA STAŁE]- pole niepodlegające modyfikacjom; [POLE WYPEŁNIA PRACOWNIK ARiMR] pole wypełniane przez pracownika ARiMR po wpłynięciu wniosku do Oddziału Regionalnego ARiMR. SPO 1.5-02 Strona 2 z 20

B. INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA POSZCZEGÓLNYCH PUNKTÓW WNIOSKU I. Informacje ogólne o projekcie 1. Tytuł projektu [POLE OBOWIĄZKOWE ] Wnioskodawca wpisuje nazwę projektu, która odzwierciedla zakres i charakter projektu np.: Modernizacja linii produkcyjnej do pakowania jogurtów. Tytuł projektu powinien być podawany w jednakowym brzmieniu we wszystkich dokumentach, w których jest do niego odwołanie. 2. Rodzaj projektu [POLE WYPEŁNIONE NA STAŁE] 3. Typ projektu [POLE WYPEŁNIONE NA STAŁE] 4. Identyfikacja interwencji [POLA WYPEŁNIONE NA STAŁE] 5. Wpływ projektu na środowisko [POLE WYPEŁNIA PRACOWNIK ARiMR] 6. Zgodność projektu z polityką równych szans [POLE WYPEŁNIONE NA STAŁE] II. Identyfikacja ubiegającego się o dofinansowanie projektu 7. Forma prawna prowadzonej działalności [POLE OBOWIĄZKOWE] Należy zaznaczyć, poprzez wstawienie znaku X w odpowiednim polu, czy wnioskodawca jest osobą fizyczną czy osobą prawną. 8.Dane ubiegającego się o dofinansowanie projektu 8.1. Osoba fizyczna [POLA OBOWIĄZKOWE W PRZYPADKU OSÓB FIZYCZNYCH] Pola należy wypełnić zgodnie ze stanem faktycznym, potwierdzonym w dołączonych dokumentach. 8.2. Osoba prawna [POLA OBOWIĄZKOWE W PRZYPADKU OSÓB PRAWNYCH] 8.2.1 Nazwa ubiegającego się o dofinansowanie realizacji projektu Należy wpisać nazwę zgodnie z wpisem do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. 8.2.2. Osoby reprezentujące ubiegającego się o dofinansowanie realizacji projektu zgodnie z wpisem do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym Kolejne pola dotyczące osób reprezentujących wnioskodawcę należy wypełnić w przypadku, gdy wnioskodawcę reprezentuje więcej niż jedna osoba. Jeżeli brakuje miejsca na wpisanie danych osób reprezentujących wnioskodawcę, należy zamieścić je na dodatkowych stronach (zgodnie ze sposobem postępowania opisanym w niniejszej Instrukcji w części A. Zalecenia ogólne, punkt 4) i dołączyć do wniosku przy pomocy zszywacza. Numery telefonu i faksu należy podać wraz z numerem kierunkowym. 8.3. Adres (województwo, powiat, gmina, kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer domu, numer lokalu) [POLA OBOWIĄZKOWE] Adres do korespondencji należy podać tylko wtedy, gdy jest on inny niż Miejsce zamieszkania/siedziba i adres wnioskodawcy. W przeciwnym razie w polu Adres do korespondencji należy wstawić kreskę. Numery telefonu i faksu należy podać wraz z numerem kierunkowym. SPO 1.5-02 Strona 3 z 20

9. Pełnomocnik ubiegającego się o dofinansowanie projektu [POLA NIEOBOWIĄZKOWE] W sprawach związanych z uzyskaniem pomocy finansowej, realizacją projektu oraz jego rozliczeniem w imieniu wnioskodawcy może występować pełnomocnik, któremu wnioskodawca udzielił pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo musi być sporządzone w formie pisemnej oraz określać w swojej treści, w sposób niebudzący wątpliwości rodzaj czynności, do których pełnomocnik jest umocowany. Oryginał lub potwierdzoną notarialnie kopię pełnomocnictwa należy dołączyć do wniosku. Dane dotyczące pełnomocnika powinny być zgodne z dołączonym do wniosku pełnomocnictwem. W przypadku, gdy pełnomocnik jest osobą prawną w pole 9.1. należy wpisać także nazwę osoby prawnej oraz imię i nazwisko osoby uprawnionej do jej reprezentowania. W polu 9.2. Adres (województwo, powiat, gmina, kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer domu, numer lokalu) należy wpisać: - w przypadku osób fizycznych adres zameldowania na pobyt stały lub czasowy, - w przypadku osób prawnych siedzibę i adres. Numery telefonu i faksu pełnomocnika należy podać wraz z numerem kierunkowym. Jeśli wnioskodawca nie udzielił pełnomocnictwa, w pola 9.1 9.6 należy wstawić kreski. 10. Dane osoby uprawnionej/osób uprawnionych do kontaktu [POLA NIEOBOWIĄZKOWE] Wskazanie przez wnioskodawcę osoby uprawnionej do kontaktu, w jego imieniu z ARiMR, w sprawach bieżących, dotyczących projektu następuje poprzez wpisanie we wniosku danych identyfikujących tę osobę. W polu 10.3. Adres (województwo, powiat, gmina, kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer domu, numer lokalu) należy wpisać: - w przypadku osób fizycznych adres zameldowania na pobyt stały lub czasowy, - w przypadku osób prawnych siedzibę i adres. Numery telefonu i faksu osoby uprawnionej do kontaktu należy podać wraz z numerem kierunkowym. Jeśli wnioskodawca zamierza kontaktować się z ARiMR osobiście, w pola 10.1 10.6 należy wstawić kreski. III. Charakterystyka prowadzonej działalności 11. Data rozpoczęcia działalności (miesiąc/rok) [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać datę rozpoczęcia działalności w zakresie PKD, którego dotyczy projekt. W przypadku przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, w punkcie tym należy wpisać kreskę. 12. Wartości rocznej sprzedaży produktów w zakładzie, którego dotyczy projekt (dane za ostatni rok obrachunkowy, w zł) [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy podać wartość netto rocznej sprzedaży wszystkich produktów w zakładzie (w złotych) za ostatni rok obrachunkowy 3. Jeżeli projekt dotyczy budowy nowego zakładu produkcyjnego w punkcie tym należy wpisać kreskę. Planowana wartość sprzedaży w nowym zakładzie będzie analizowana na podstawie danych zawartych w biznes-planie. 3 Przez rok obrachunkowy rozumie się rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. SPO 1.5-02 Strona 4 z 20

13 Wielkość przerobu [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy podać rzeczywistą wielkość przerobu każdego surowca 4. W przypadku projektów dotyczących budowy nowego zakładu produkcyjnego wnioskodawca wypełnia wyłącznie kolumnę Planowana wielkość przerobu po zakończeniu realizacji projektu podając planowaną wielkość przerobu surowców w pierwszym pełnym roku obrachunkowym 5 po otrzymaniu płatności. 14. Zakład przetwarza produkty rolne pochodzące z gospodarstw ekologicznych [POLA OBOWIĄZKOWE] W przypadku, gdy zakład przetwarza artykuły rolne pochodzące z gospodarstw ekologicznych, należy postawić znak X przy odpowiedzi TAK. W przeciwnym wypadku należy zaznaczyć odpowiedź NIE. 15. Procentowy udział produktów rolnych pochodzących z gospodarstw ekologicznych w całości przetwarzanych surowców [POLA NIEOBOWIĄZKOWE] Jeżeli odpowiedź w punkcie 14 Zakład przetwarza artykuły rolne pochodzące z gospodarstw ekologicznych jest twierdząca, należy przedstawić procentowy udział artykułów rolnych pochodzących z gospodarstw ekologicznych w całości przetwarzanych surowców w ujęciu ilościowym i wartościowym. Do wniosku należy wówczas załączyć Wykaz gospodarstw posiadających certyfikat wymagany na podstawie przepisów o rolnictwie ekologicznym, od których pochodzi surowiec, podając nazwę gospodarstwa oraz numer certyfikatu. 16. Kryteria dostępu 16.1. Sektor, którego dotyczy projekt [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy zaznaczyć jedną właściwą odpowiedź poprzez wstawienie znaku X, w odpowiedniej pozycji. W rubrykę Inne należy wpisać nr kodu PKD oraz nazwę sektora, w przypadku gdy podmiot nie prowadzący działalności w sektorach wymienionych w Uzupełnieniu do Sektorowego Programu Operacyjnego, a projekt dotyczy przetwórstwa pozostałych produktów rolnych, wymienionych w Załączniku Nr I do TWE i jest związany wyłącznie z ochroną środowiska. Podany numer PKD musi być zgodny z numerem określonym w jednym z następujących dokumentów stanowiących załączniki do wniosku: Kopia zaświadczenia REGON, 4 Zgodnie z Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia surowce nie obejmują: a) dozwolonych substancji dodatkowych - substancje niespożywane odrębnie jako żywność, niebędące typowymi składnikami żywności, posiadające wartość odżywczą lub jej nieposiadające, których celowe użycie technologiczne w procesie produkcji, przetwarzania, przygotowywania, pakowania, przewozu i przechowywania spowoduje zamierzone lub spodziewane rezultaty w środku spożywczym albo w półproduktach będących jego komponentami; dozwolone substancje dodatkowe mogą stać się bezpośrednio lub pośrednio składnikami żywności lub w inny sposób oddziaływać na jej cechy charakterystyczne, z wyłączeniem substancji dodawanych w celu zachowania lub poprawienia wartości odżywczej; dozwolone substancje dodatkowe mogą być stosowane tylko wtedy, kiedy ich użycie jest technologicznie uzasadnione i nie stwarza zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka, b) substancje pomagające w przetwarzaniu - substancje, które nie są same spożywane jako składniki żywności, celowo stosowane w przetwarzaniu surowców, żywności lub ich składników dla osiągnięcia zamierzonego celu technologicznego w procesie produkcji, które mogą spowodować niezamierzone, lecz technicznie nieuniknione występowanie ich pozostałości lub ich pochodnych w produkcie końcowym, które nie zagrażają zdrowiu oraz nie wywierają wpływu technologicznego na gotowy produkt, 5 Przez rok obrachunkowy rozumie się rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. SPO 1.5-02 Strona 5 z 20

Aktualny odpis z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym lub Aktualne zaświadczenie o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej. 16.2. Pochodzenie surowca do produkcji (procentowo, w ujęciu wartościowym) [POLA OBOWIĄZKOWE] Wnioskodawca wylicza łączną wartość wszystkich surowców przetwarzanych w zakładzie (wg kosztów zakupu). Kwota ta nie jest umieszczana we wniosku. Następnie należy obliczyć procentowy udział każdego surowca, w zależności od miejsca jego pochodzenia (państwa członkowskie Unii Europejskiej, państwa trzecie), w łącznej wartości wszystkich surowców przetwarzanych w zakładzie. Dane te należy wpisać w odpowiednich pozycjach tabeli. Następnie, sumując kolumny, w pozycji Razem należy podać łączny udział procentowy, w ujęciu wartościowym surowców pochodzących z państw Unii Europejskiej i państw trzecich. W analogiczny sposób należy dokonać wyliczeń dla kolumny Planowane po zakończeniu realizacji projektu. Ponadto należy wpisać kody wszystkich surowców przetwarzanych w zakładzie, według Wspólnej Taryfy Celnej, zawierające co najmniej 8 cyfr. Pomoc w ramach programu nie obejmuje projektów dotyczących przetwórstwa i sprzedaży produktów pochodzących z państw trzecich, oprócz sektora przetwórstwa owoców i warzyw. W tym przypadku, udzielenie wsparcia jest możliwe, gdy udział surowców importowanych z państw trzecich nie przekracza 30% całości przetwarzanych produktów rolnych (w ujęciu wartościowym). Kwota pomocy finansowej będzie wtedy obniżona proporcjonalnie do zadeklarowanego udziału surowców pochodzących z państw trzecich. Sposób obliczenia skorygowanej kwoty pomocy został podany w punkcie IV.28.4. 16.3. Zestawienie produktów wytworzonych w związku z realizacją projektu według kodu Wspólnej Taryfy Celnej [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać nazwę produktu oraz jego kod zawierający co najmniej 8 cyfr. 16.4. Zakład [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy zaznaczyć zgodnie z rzeczywistością stan dostosowania zakładu poprzez wstawienie znaku X w jedno z pól: 16.4.1 Zakład w pełnym zakresie spełnia minimalne wymagania higieniczno sanitarne, weterynaryjne, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt, 16.4.2 Zakład jest objęty okresem przejściowym na dostosowania strukturalne do wymagań sanitarnych i weterynaryjnych dotyczy zakładów przetwórstwa mięsa i mleka. 16.5. Zakup surowca w ramach umów obejmujących co najmniej rok (procentowo, w ujęciu wartościowym) [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy podać odpowiednie dane procentowe (w ujęciu wartościowym) w podziale na stan obecny i planowany po zakończeniu realizacji projektu. Na etapie składania ostatniego Wniosku o płatność Beneficjent zobowiązany jest przedstawić zestawienie umów długoterminowych (obejmujących co najmniej 1 rok) dokumentujących, że po zakończeniu realizacji projektu i w ciągu następnych 5 lat będzie zaopatrywał się w surowce na podstawie umów zawieranych z producentami rolnymi, na okres co najmniej 1 roku, w wysokości co najmniej 50% przetwarzanego surowca (w ujęciu wartościowym). Umowy te powinny m.in. określać zasady ustalania cen zakupu surowców. W przypadku podmiotów zajmujących się przetwórstwem wstępnie przetworzonych produktów rolnych, beneficjent zobowiązany jest przedstawić - na etapie składania ostatniego Wniosku o płatność zestawienie umów dokumentujące, że w procesie przetwórczym wykorzystuje on w co najmniej 50% w ujęciu wartościowym, wstępnie przetworzone produkty rolne, nabyte na podstawie umów zawieranych na okres co najmniej 1 roku z SPO 1.5-02 Strona 6 z 20

podmiotami,, które pozyskiwały surowiec do ich produkcji, na podstawie umów z producentami rolnymi. Ze względu na specyfikę organizacji podmioty zajmujące się przetwórstwem miodu oraz spółdzielnie mleczarskie, nie są zobowiązane do zawierania umów kontraktacji z producentami rolnymi. IV. Opis projektu 17. Lokalizacja projektu [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać dane dotyczące miejsca realizacji projektu. Jeżeli projekt nie jest realizowany na nieruchomości oznaczonej nazwą ulicy lub numerem domu, należy podać numer/numery działki/działek wraz z numerem/numerami obrębu ewidencyjnego. 18. Obszar, na którym projekt będzie realizowany [POLE OBOWIĄZKOWE] Należy zaznaczyć, poprzez wstawienie znaku X, czy realizowany projekt jest umiejscowiony na obszarze miejskim czy wiejskim. Obszar wiejski zgodnie z terminologią GUS zdefiniowano jako terytorium pozostające poza granicami administracyjnymi miast. 18.3. Projekt realizowany na obszarze o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) [POLE WYPEŁNIA PRACOWNIK ARiMR] 18.4. Rodzaj ONW (jeżeli w pkt 18.3. zaznaczono kwadrat wyboru) [POLE WYPEŁNIA PRACOWNIK ARiMR] 19. Planowane cele projektu [POLE OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać cele, jakie stawia sobie wnioskodawca przystępując do realizacji projektu. Cele projektu powinny być powiązane z celami określonymi w Uzupełnieniu Sektorowego Programu Operacyjnego dla działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych. 20. Zakres projektu [POLE OBOWIĄZKOWE] Zakres projektu powinien być przedstawiony w sposób syntetyczny i obejmować główne elementy projektu. Należy opisać planowany do realizacji projekt, z uwzględnieniem rodzaju i zakresu robót budowlanych, dostaw i usług. W tym punkcie należy wymienić wszystkie elementy niezbędne do realizacji projektu, także te, które nie zostały ujęte w Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu, ale są bezpośrednio związane z projektem. 21. Zgodność projektu z celami Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy zaznaczyć, poprzez wstawienie znaku X w odpowiednim polu, jeden cel główny projektu (obowiązkowo) oraz dowolną ilość celów dodatkowych (nieobowiązkowo). Cele projektu podane w punkcie 19. muszą wiązać się z zaznaczonym celem głównym. 22. Harmonogram realizacji projektu [POLA OBOWIĄZKOWE] Należy podać planowany termin rozpoczęcia i zakończenia projektu lub jego etapów, w układzie - miesiąc/ rok. Projekt może być realizowany w dwóch etapach, a w przypadku ubiegania się przez wnioskodawcę o dofinansowanie w kwocie przekraczającej 10 mln zł dopuszcza się możliwość realizacji w czterech etapach. W harmonogramie realizacji projektu planowany termin rozpoczęcia kolejnego etapu nie może być wcześniejszy niż termin SPO 1.5-02 Strona 7 z 20

zakończenia poprzedniego etapu. W trakcie realizacji projektu dopuszcza się jednak możliwość wcześniejszego rozpoczęcia realizacji kolejnego etapu, przy czym rozliczenie zrealizowanych w danym etapie zadań nastąpi zgodnie z przyjętym we wniosku harmonogramem. Rozpoczęcie realizacji projektu może nastąpić po podpisaniu Umowy o dofinansowanie projektu. Ze względu na to, Wnioskodawca planując datę rozpoczęcia realizacji projektu powinien uwzględnić czas potrzebny, ARiMR na rozpatrzenie wniosku tj. trzy miesiące od dnia złożenia wniosku w Oddziale Regionalny ARiMR. Okres ten może ulec wydłużeniu, jeżeli wniosek będzie wymagał uzupełnienia lub poprawy. Ustalając termin zakończenia realizacji projektu należy wziąć pod uwagę czas potrzebny na uzyskanie odpowiednich zaświadczeń, pozwoleń, opinii itp. Data zakończenia realizacji projektu nie może być późniejsza niż czerwiec 2008. 23. Koszty realizacji projektu (w zł) [POLA OBOWIĄZKOWE] Jeżeli w którejkolwiek z poniższych pozycji nie występują koszty w polach tych należy wpisać 0. Planowane koszty projektu należy wpisać w wartościach netto (bez VAT). W kolumnie Koszt projektu (w zł) należy w poszczególnych wierszach wpisać wartość planowanych do poniesienia kosztów. Natomiast w kolumnie Koszty kwalifikowalne projektu (w zł) należy wpisać tę część kosztów, która jest kwalifikowalna. Koszty kwalifikowalne projektu są to te koszty związane z realizacją projektu, które mogą zostać objęte pomocą w ramach działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych. Koszty kwalifikowalne projektu (w zł) muszą być zgodne z wartościami podanymi w części V Zestawienie rzeczowo-finansowe projektu. 23.10 Koszty ogólne Należy podać wartość kosztów ogólnych związanych z przygotowaniem i realizacją projektu tj.: przygotowanie dokumentacji technicznej; przygotowanie dokumentacji ekonomicznej: kosztorysów, analiz ekonomicznych, biznesplanów, analiz rynkowych, analiz marketingowych; zaświadczenia, pozwolenia, opłaty i wszelką dokumentację związaną z ich uzyskaniem; nadzór urbanistyczny, architektoniczny i budowlany obsługę geodezyjną; usługi dotyczące zarządzania projektem nabycie patentów i licencji. W kolumnie Koszt projektu (w zł) należy wartość kosztów ogólnych podać w pełnej wysokości. Natomiast do kolumny Koszty kwalifikowalne projektu (w zł) należy wpisać wartość kosztów ogólnych w wysokości do 12% kwalifikowalnych kosztów inwestycyjnych, wymienionych w punktach 23.1 23. 9. Wartość ta powinna być zgodna z wartością w Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu (wiersz Suma Koszty ogólne (Ko), kolumna 5 ogółem). Koszty ogólne mogą być poniesione przez wnioskodawcę przed podpisaniem umowy o dofinansowanie projektu, lecz nie wcześniej niż 1 stycznia 2004 roku, z zastrzeżeniem, że koszty związane z nadzorem urbanistycznym, architektonicznym i budowlanym, obsługą geodezyjną oraz usługami dotyczącymi zarządzania projektem - można ponieść po podpisaniu umowy o dofinansowanie projektu. SPO 1.5-02 Strona 8 z 20

23.11. Inne koszty niekwalifikowalne Jeżeli poniesione koszty nie mieszczą się w żadnej z kategorii kosztów wymienionych w wierszach 23.1 23.10, a są bezpośrednio związane z realizacją projektu należy umieścić je w pozycji Inne koszty niekwalifikowalne. Koszty niekwalifikowalne nie mają wpływu na wysokość kosztów kwalifikowalnych projektu. 23.12 Suma pkt 23.1.-23-11. [POLE OBOWIĄZKOWE] W tym wierszu należy wpisać sumę poszczególnych pozycji kolumny Koszt projektu (w zł) oraz sumę pozycji kolumny Koszty kwalifikowalne projektu (w zł). Wartość pola 23.12. Suma pkt 23.1.-23.11. w kolumnie Koszty kwalifikowalne projektu (w zł) musi być zgodna z wartością wpisaną w Zestawieniu rzeczowo-finansowym projektu w polu Suma kosztów kwalifikowalnych projektu (Ki+Ko). Jeżeli projekt jest związany z poprawą warunków dobrostanu zwierząt w pozycji 23.12.1. należy wpisać wielkość kwoty przeznaczonej na ten cel (w kosztach całkowitych - kolumna Koszt projektu (w zł),oraz w kosztach kwalifikowalnych kolumna Koszty kwalifikowalne projektu (w zł)). Jeżeli projekt jest związany z poprawą warunków sanitarnohigienicznych i weterynaryjnych produkcji w pozycji 23.12.2. należy wpisać wielkość kwoty przeznaczonej na ten cel (w kosztach całkowitych - kolumna Koszt projektu (w zł),oraz w kosztach kwalifikowalnych kolumna Koszty kwalifikowalne projektu (w zł)). Jeżeli projekt jest związany ze spełnieniem wymogów w zakresie ochrony środowiska w pozycji 23.12.3. należy wpisać wielkość kwoty przeznaczonej na ten cel (w kosztach całkowitych - kolumna Koszt projektu (w zł),oraz w kosztach kwalifikowalnych kolumna Koszty kwalifikowalne projektu (w zł)). 24. Dofinansowanie uzyskane poprzednio w zakresie działania: Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych (kwoty dofinansowania wypłacone lub określone w umowie o dofinansowanie projektu) [POLE OBOWIĄZKOWE] Pola należy wypełnić w przypadku, gdy w obecnym okresie programowania (lata 2004 2006) wnioskodawca, korzystał lub korzysta z pomocy w ramach działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych - tj. ma zawartą umowę (umowy) o dofinansowanie projektu. Jeżeli w obecnym okresie programowania wnioskodawca nie korzystał/nie korzysta z pomocy w ramach działania Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych (nie zawarł umowy o dofinansowanie projektu oraz nie została mu wypłacona pomoc) w poszczególnych wierszach kolumny Numer umowy należy wstawić kreski, natomiast w kolumnie Kwota (w zł) należy wpisać 0. W wyznaczonych miejscach należy wpisać odpowiednio Numer umowy oraz Kwotę (w zł): - w przypadku, gdy w ramach projektu nie zostały jeszcze dokonane płatności należy wpisać kwotę pomocy z umowy o dofinansowanie projektu; - w przypadku, gdy w ramach projektu wnioskodawca otrzymał część płatności, - należy wpisać sumę kwot dotychczas otrzymanych oraz pozostałych kwot zapisanych w umowie o dofinansowanie projektu na kolejne etapy. - w przypadku, gdy w ramach zrealizowanego projektu dokonano wszystkich płatności - należy wpisać sumę otrzymanych kwot. 24.6 Suma pkt 24.1-24.5 SPO 1.5-02 Strona 9 z 20

Stanowi sumę wartości poszczególnych pozycji kolumny Kwota (w zł). 25. Maksymalny limit dofinansowania ustalony w działaniu Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych (w zł) [POLE WYPEŁNIONE NA STAŁE] Maksymalna wysokość pomocy udzielonej w ramach działania, w okresie realizacji Programu, jednemu podmiotowi nie może przekroczyć 20 000 000 złotych. 26. Kwota do wykorzystania [POLE OBOWIĄZKOWE] Wartość ta stanowi różnicę pomiędzy pozycją 25. Maksymalny limit dofinansowania ustalony w działaniu Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych (w zł), a pozycją 24.6. Suma pkt 24.1 24.5.. W przypadku, gdy wnioskodawca nie korzystał wcześniej z pomocy finansowej w ramach tego działania, w pozycji 26. Kwota do wykorzystania należy wpisać kwotę z pozycji 25. Maksymalny limit dofinansowania ustalony w działaniu Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych (w zł). 27. Koszt realizacji projektu [POLE OBOWIĄZKOWE] Wartość ta stanowi sumę pól 27.1. Koszty kwalifikowalne realizacji projektu oraz 27.2. Koszty niekwalifikowalne realizacji projektu. Wartość ta musi być równa wartości wpisanej w wierszu 23.12. Suma pkt 23.1.-23-11.w kolumnie Koszt projektu (w zł) 27.1. Koszty kwalifikowalne realizacji projektu [POLE OBOWIĄZKOWE] Wartość ta musi równać się wartości wpisanej w wierszu Suma pkt 23.1 23.11. w kolumnie Koszty kwalifikowalne projektu (w zł) Wartość w pozycji 27.1. (suma pozycji od 27.1.1 do 27.1.4) jest równa sumie pozycji wymienionych w kolumnie Koszty kwalifikowane projektu (w zł) ogółem w Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu (suma pozycji koszty kwalifikowalne projektu I etap + II etap + III etap + IV etap). 27.1.1 Koszty kwalifikowalne realizacji I etapu projektu 27.1.4 Koszty kwalifikowalne realizacji IV etapu projektu [POLA OBOWIĄZKOWE] W zależności od ilości etapów realizacji projektu, należy wypełnić odpowiednio pozycje od 27.1.1 do 27.1.4. Jeżeli projekt realizowany jest w ramach jednego etapu, należy wpisaną wartość w pozycji 27.1. Koszty kwalifikowalne realizacji projektu przenieść do pozycji 27.1.1 - Koszty kwalifikowalne realizacji I etapu projektu. W pozycjach 27.1.2 27.1.4 należy wpisać 0. Wartość pozycji od 27.1.1 do 27.1.4 musi równać się odpowiednio sumie wszystkich kosztów kwalifikowalnych dla odpowiedniego etapu (Ki+Ko) w Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu. 27.2. Koszty niekwalifikowalne realizacji projektu [POLE OBOWIĄZKOWE] Koszty niekwalifikowalne realizacji projektu można obliczyć odejmując od kwoty z pozycji 23.12. Suma pkt 23.1. 23.11. kolumna Koszt projektu (w zł) kwotę wpisaną w pozycji 23.12. Suma pkt 23.1. 23.11. kolumna Koszty kwalifikowalne projektu (w zł). W przypadku braku kosztów niekwalifikowalnych, w polu tym należy wpisać 0. 28. Poziom dofinansowania realizacji projektu 28.1 Maksymalny poziom dofinansowania (procentowo) [POLE OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać maksymalny poziom dofinansowania, który może wynosić do 50% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu. SPO 1.5-02 Strona 10 z 20

28.2. Kwota dofinansowania realizacji projektu przed obniżeniem związanym z zadeklarowanym udziałem surowców pochodzących z państw trzecich [POLE OBOWIĄZKOWE] Stanowi iloczyn 27.1. Koszty kwalifikowalne realizacji projektu oraz 28.1. Maksymalny poziom dofinansowania (procentowo). W przypadku, jeżeli wynik jest wyższy niż w pozycji 26 Kwota do wykorzystania, należy wpisać kwotę pozostałą do wykorzystania. 28.3 Obniżenie poziomu dofinansowania realizacji projektu związane z zadeklarowanym udziałem surowca pochodzącego z państw trzecich dotyczy wyłącznie sektora owoców i warzyw. 28.3.1. Udział surowców do produkcji pochodzących z państw trzecich w całości nabywanych surowców (procentowo, w ujęciu wartościowym) [POLE OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać procentowy udział surowca do produkcji z państw trzecich zgodnie z tabelą 16.2. Pochodzenie surowca do produkcji kolumna - Planowane po zakończeniu realizacji projektu państwa trzecie. Jeżeli wnioskodawca nie planuje po zakończeniu realizacji projektu zaopatrywać się w surowiec pochodzący z państw trzecich należy w tym punkcie wpisać 0. 28.3.2. Zweryfikowany poziom dofinansowania realizacji projektu (procentowo). [POLE OBOWIĄZKOWE] Należy wpisać odpowiedni poziom pomocy skorygowany proporcjonalnie do zadeklarowanego udziału surowców do produkcji pochodzących z państw trzecich według wzoru: 28.1. Maksymalny poziom dofinansowania (procentowo) x (1-28.3.1 Udział surowców do produkcji pochodzących z państw trzecich w całości nabywanych surowców (procentowo, w ujęciu wartościowym ) 28.4. Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji projektu, [POLE OBOWIĄZKOWE] W przypadku, gdy ubiegający się o dofinansowanie nie wykorzystuje do produkcji surowców pochodzących z państw trzecich, Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji projektu powinna być równa kwocie wpisanej w punkcie 28.2. Kwota dofinansowania realizacji projektu przed obniżeniem związanym z zadeklarowanym udziałem surowców pochodzących z państw trzecich. W przypadku, gdy wnioskodawca wykorzystuje do produkcji surowce pochodzące z państw trzecich wnioskowaną kwotę dofinansowania należy wyliczyć według wzoru: 28.2. Kwota dofinansowania realizacji projektu przed obniżeniem związanym z zadeklarowanym udziałem surowców pochodzących z państw trzecich x (1 28.3.1 Udział surowców do produkcji pochodzących z państw trzecich w całości nabywanych surowców (procentowo, w ujęciu wartościowym) ) = Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji projektu 28.4.1. Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji I etapu projektu 28.4.4. Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji IV etapu projektu [POLA OBOWIĄZKOWE] Pomoc może być wypłacona w 2 etapach, a w przypadku projektów, których planowana kwota pomocy przekracza kwotę 10 mln zł dopuszcza się możliwość realizacji projektu maksymalnie w 4 etapach. Liczba etapów wynika z zestawienia rzeczowo finansowego. SPO 1.5-02 Strona 11 z 20

Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji danego etapu projektu nie może być wyższa niż 50% kosztów kwalifikowalnych przypadających na dany etap (z uwzględnieniem poziomu pomocy wynikającego z udziału surowców pochodzących z krajów trzecich). Jeżeli projekt jest realizowany w jednym etapie, Wnioskodawca wpisuje w pozycji 28.4.1 całą kwotę dofinansowania wyliczoną według sposobu opisanego powyżej, natomiast w pozostałych pozycjach 28.4.2-28.4.4 wpisuje 0. Wnioskowana kwota dofinansowania dla ostatniego etapu stanowi różnicę wartości pozycji 28.4 Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji projektu oraz wartości wnioskowanej dla poprzednich etapów. Ostatnia płatność powinna stanowić nie mniej niż 25% kwoty z pozycji 28.4 Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji projektu. Suma wnioskowanych kwot dofinansowania realizacji projektu dla wszystkich etapów nie może przekroczyć Wnioskowanej kwoty dofinansowania realizacji projektu wpisanej w pozycji 28.4. 29. Źródła finansowania [POLA WYPEŁNIA PRACOWNIK ARiMR] V. Zestawienie rzeczowo finansowe projektu W tabeli ujmuje się tylko koszty kwalifikowalne. Wszystkie koszty ujęte w zestawieniu podaje się w wartościach netto (bez VAT). W Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu należy wyszczególnić zakres planowanych do realizacji robót, dostaw i usług wraz z określeniem mierników rzeczowych. Koszty planowane do poniesienia na realizację projektu należy przedstawić w podziale na Koszty inwestycyjne (Ki) oraz Koszty ogólne (Ko). W ramach Kosztów inwestycyjnych (Ki) należy wymienić poszczególne elementy projektu - zadania lub grupy zadań. Nazwę zadania lub grupy zadań realizowanych w ramach projektu należy umieścić w nagłówku każdej części Zestawienia rzeczowo finansowego projektu w wierszach oznaczonych A, B,. Poszczególne pozycje zadań lub grupy zadań realizowanych w ramach projektu należy opisać w taki sposób, żeby możliwa była identyfikacja mierników rzeczowych (jednostki miary, ilość, liczba). Dopuszcza się możliwość ogólniejszego formułowania zakresu rzeczowego np. modernizacja hali produkcyjnej. W takim przypadku szczegółowe określenie mierników rzeczowych powinno być zawarte w Opisie zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo finansowym załączniku, który należy sporządzić na formularzu udostępnionym przez ARiMR. Przykład: W projekcie realizowanym przez zakład mleczarski możemy wyodrębnić następujące grupy zadań oraz składające się na nie zadania: A. Modernizacja hali produkcyjnej serowni B. Zakup maszyn do przetwórstwa mleka C. Zakup specjalistycznych środków transportu W ramach grupy zadań A - Modernizacja hali produkcyjnej serowni możemy wyróżnić: 1. prace adaptacyjno remontowe 2. zakup materiałów remontowych i wykończeniowych 3. zakup stolarki okiennej 4. zakup drzwi 5.wymiana posadzek 6. wymiana instalacji elektrycznej SPO 1.5-02 Strona 12 z 20

7. wymiana instalacji kanalizacyjnej. 8. wymiana instalacji wentylacyjnej. W ramach grupy zadań B - Zakup maszyn do przetwórstwa mleka możemy wyróżnić: 1. Pasteryzator do mleka, 2. Pasteryzator do śmietany, 3. Baktofugator, 4. Wyparka do mleka. W ramach grupy zadań C - Zakup specjalistycznych środków transportu możemy wyróżnić: 1. Zakup autocystern do zbioru mleka. W przypadku, gdy przedmiotem projektu są zakupy maszyn (urządzeń), należy je wymienić (bez określania marki, modelu lub innych oznaczeń stosowanych przez producenta) podając właściwe mierniki rzeczowe w kolumnach 3 i 4. Np. jeżeli w kolumnie 2 wpisano zakup autocysterny w kolumnie 3 jako jednostka miary należy wpisać sztuki szt., a w kolumnie 4 należy określić liczbę autocystern - np. 2. Dla robót budowlanych, ujętych w Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu należy sporządzić Kosztorys inwestorski i załączyć go do wniosku. Koszty kwalifikowalne projektu (w zł) ujmowane są w kwocie Ogółem (kolumna 5) oraz w podziale na etapy realizacji projektu (I IV etap). Limit Ko dla projektu należy obliczyć mnożąc wartość z pozycji Suma Kosztów inwestycyjnych (Ki) przez 12%. Wartość w polu Suma koszty ogólne (Ko) nie może być wyższa od wartości w polu Limit Ko dla projektu. Wartość kosztów ogólnych przekraczająca Limit Ko dla projektu stanowi koszt niekwalifikowalny i nie jest ujmowana w Zestawieniu rzeczowo finansowym projektu. VI. Informacja o załącznikach Wypełniając we wniosku tabelę VI. Informacja o załącznikach, wnioskodawca wpisuje nazwę oraz liczbę załączonych do wniosku dokumentów. W tabeli zamieszczonej poniżej w niniejszej Instrukcji wymieniono dokumenty, które mogą być wymagane jako załączniki do wniosku. Następnie określono, w jakich sytuacjach konieczne jest przedłożenie poszczególnych dokumentów. VII. Oświadczenia ubiegającego się o dofinansowanie realizacji projektu W punkcie pierwszym należy wpisać wartość z pozycji 28.4.Wnioskowana kwota dofinansowania realizacji projektu. Pod oświadczeniami obok bieżącej daty składa podpis wnioskodawca (w przypadku osób fizycznych) albo osoby reprezentujące wnioskodawcę (w przypadku osób prawnych). Jeżeli wnioskodawca udzielił pełnomocnictwa podpis w imieniu wnioskodawcy składa ustanowiony pełnomocnik. SPO 1.5-02 Strona 13 z 20

Lista załączników Lp. Nazwa załącznika I. Załączniki dotyczące identyfikacji wnioskodawcy I.A Osoby fizyczne 1. Kopia dokumentu tożsamości części dotyczącej danych osobowych 2. Aktualne zaświadczenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej, z podaniem przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) I.B Osoby prawne 3. Aktualny odpis z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym 4. Kopia umowy, statutu lub regulaminu organizacyjnego potwierdzona za zgodność z oryginałem II. Załączniki dotyczące prowadzonej działalności oraz projektu 5. Kopia zaświadczenia o nadaniu numeru w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON) 6. Aktualne zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o braku zaległości w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego 7. Aktualne zaświadczenie o braku zaległości podatkowych, wydane przez: a) naczelnika urzędu skarbowego b) wójta (burmistrza, prezydenta miasta) 8. Opis zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo finansowym wraz z: - kopiami zapytań ofertowych wysłanych do co najmniej 5 dostawców - co najmniej 3 kopiami ofert na zakup lub wykonanie zadań - uzasadnieniem wyboru oferty, jeżeli koszt realizacji zadania w ramach projektu przekracza kwotę 100 000 złotych i udział środków publicznych w koszcie realizacji zadania jest mniejszy niż równowartość w złotych kwoty 100 000 euro. 9. Biznesplan 10. Dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do obiektu, w którym jest prowadzona działalność gospodarcza. 11. Przyrzeczenie udzielenia kredytu lub kopia umowy kredytowej - jeżeli wnioskodawca będzie korzystał z kredytu podczas realizacji projektu. 12. Wykaz gospodarstw posiadających certyfikat wymagany na podstawie przepisów o rolnictwie ekologicznym - jeżeli wnioskodawca nabywa surowiec od gospodarstw prowadzących produkcję metodami ekologicznymi. 13. Dokument potwierdzający zgodę właściciela nieruchomości na realizację projektu - jeżeli projekt realizowany jest na nieruchomości niebędącej własnością wnioskodawcy. 14. Pełnomocnictwo - jeżeli zostało udzielone 15. Kopie decyzji, w tym pozwoleń i zezwoleń, lub opinii organów jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek uzyskania takich dokumentów: a) Inspekcji Weterynaryjnej lub b) Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub SPO 1.5-02 Strona 14 z 20

III. c) Inspekcji Ochrony Środowiska Załączniki dotyczące robót budowlanych 16. Kosztorys inwestorski 17. Kopia pozwolenia na budowę lub pozwolenia wodnoprawnego - jeżeli na podstawie przepisów prawa budowlanego lub przepisów prawa wodnego istnieje obowiązek uzyskania tych pozwoleń 18. Potwierdzona kopia dokumentu zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych właściwemu organowi wraz z: - oświadczeniem wnioskodawcy, że w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia wykonania robót budowlanych, właściwy organ nie wniósł sprzeciwu lub - kopia zaświadczenia wydanego przez właściwy organ, że nie wniósł sprzeciwu wobec zgłoszonego zamiaru wykonania robót budowlanych SPO 1.5-02 Strona 15 z 20

Objaśnienia Do wniosku należy dołączyć oryginały dokumentów chyba, że w Instrukcji zostało to określone inaczej. Kopie dokumentów muszą być parafowane na każdej stronie przez wnioskodawcę albo osoby reprezentujące wnioskodawcę albo pełnomocnika wnioskodawcy. Dokumenty sporządzone na formularzach udostępnionych przez ARiMR muszą być opatrzone datą oraz podpisane przez wnioskodawcę albo osoby reprezentujące wnioskodawcę albo jego pełnomocnika. Za aktualne zaświadczenia dotyczące zobowiązań publiczno-prawnych (np. zaświadczenia z ZUS, Urzędu Skarbowego, Urzędu Gminy, etc.) uznaje się takie, których data wystawienia nie jest wcześniejsza niż 1 miesiąc przed złożeniem wniosku, chyba że w treści zaświadczenia lub niniejszej Instrukcji określono inaczej. I. Załączniki dotyczące identyfikacji Wnioskodawcy I.A Osoby fizyczne 1 Kopia dokumentu tożsamości - części dotyczącej danych osobowych - dokument obowiązkowy. Do wniosku należy dołączyć kopię strony/stron zawierających dane osobowe oraz adres zameldowania wnioskodawcy. Obywatele Polski zobowiązani są złożyć kopię dowodu osobistego, a obywatele pozostałych państw UE kopię karty pobytu, paszportu, lub każdego innego dokumentu ze zdjęciem, wydanego w kraju obywatelstwa danej osoby, który w danym kraju jest uznawany za dokument tożsamości i zawiera dane osobowe oraz informację o obywatelstwie. W przypadku obywateli Polski, w sytuacji gdy nie jest możliwe złożenie dowodu osobistego należy złożyć kopię innego dokumentu tożsamości zawierającego dane osobowe i adresowe (np. prawo jazdy) wraz z wyjaśnieniem precyzującym dlaczego złożenie dowodu osobistego nie jest możliwe (np. kradzież/ zniszczenie) i ewentualnie innymi dodatkowymi dokumentami/ wyjaśnieniami potwierdzającymi, iż na dzień złożenia Wniosku nie jest możliwe złożenie kopii dowodu osobistego (np. kopia zgłoszenia kradzieży dowodu osobistego, itp.) 2. Aktualne zaświadczenie o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej, z podaniem przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności(PKD) - dokument obowiązkowy. Za aktualny wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z aktualnym zakresem działalności wynikającym z Polskiej Klasyfikacji Działalności uznaje się taki, którego data wystawienia nie jest wcześniejsza niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku. IB. Osoby prawne 3. Aktualny odpis z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym dokument obowiązkowy Data wystawienia odpisu z KRS nie powinna być wcześniejsza niż trzy miesiące przed złożeniem wniosku. 4. Kopia umowy, statutu lub regulaminu organizacyjnego, potwierdzona za zgodność z oryginałem dokument obowiązkowy. SPO 1.5-02 Strona 16 z 20

W zależności od formy prawnej wnioskodawcy należy dołączyć kopię umowy spółki lub innego aktu konstytuującego działalność podmiotu ubiegającego się o dofinansowanie. Umowa spółki musi być zawarta na czas nieokreślony lub oznaczony, ale nie krótszy niż okres zobowiązania wnioskodawcy do utrzymania przedmiotu umowy o dofinansowanie projektu (5 lat, liczony od momentu dokonania płatności końcowej). W przypadku, gdy wnioskodawca przedstawi umowę spółki zawartą na okres krótszy niż okres zobowiązania do utrzymania przedmiotu umowy o dofinansowanie projektu, wniosek zostanie odrzucony. II. Załączniki dotyczące prowadzonej działalności oraz zakresu projektu 5. Kopia zaświadczenia o nadaniu numeru w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON) dokument obowiązkowy 6. Aktualne zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o braku zaległości w opłacaniu składek z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego dokument obowiązkowy. 7. Aktualne zaświadczenie o braku zaległości podatkowych, wydane przez: a) naczelnika urzędu skarbowego, b) wójta (burmistrza, prezydenta miasta) - dokumenty obowiązkowe 8. Opis zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo finansowym dokument obowiązkowy. Należy złożyć na formularzu udostępnionym przez ARiMR i wypełnić zgodnie z Instrukcją wypełnienia Opisu zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo finansowym. W przypadku zadania, którego koszt realizacji przekracza kwotę 100 tys. zł i udział środków publicznych w koszcie realizacji zadania jest mniejszy niż równowartość w złotych kwoty 100 000 euro do Opisu zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo finansowym należy dołączyć: - kopie zapytań ofertowych wysłanych, do co najmniej 5 dostawców; - co najmniej 3 kopie ofert na zakup lub wykonanie zadań; - uzasadnieniem wyboru oferty. Koszty realizacji zadnia w ramach projektu oraz udział środków publicznych w koszcie realizacji zadania, dla których wymagane jest przeprowadzenie postępowania ofertowego, odnosimy do kwoty netto (bez VAT). Obowiązek uzasadniania planowanych kosztów poprzez przedstawienie ofert na realizację przewidzianych projektem zadań nie dotyczy robót budowlanych i remontowych, a także tych wnioskodawców, którzy obowiązani są stosować przepisy o zamówieniach publicznych. W uzasadnionych przypadkach, gdy wynika to z przyjętej technologii produkcji, możliwe jest przedłożenie jednej oferty. Szczegółowa informacja na temat uzasadniania kosztów projektu poprzez przedstawienie ofert na realizację zadania znajduje się w Instrukcji wypełniania Opisu zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo-finansowym. 9. Biznesplan dokument obowiązkowy 10. Dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do obiektu, w którym jest prowadzona działalność gospodarcza - dokumenty obowiązkowe. SPO 1.5-02 Strona 17 z 20

Dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do obiektu, w którym jest prowadzona działalność gospodarcza może być - odpis aktu notarialnego, - odpis z ksiąg wieczystych, - umowa dzierżawy lub inna umowa potwierdzająca posiadanie zależne, zawarte na okres co najmniej 5 lat od planowanej daty dokonania ostatniej płatności w ramach projektu, - inny dokument potwierdzający tytuł prawny. Dokument potwierdzający tytuł prawny do obiektu, w którym jest prowadzona działalność gospodarcza powinien być oryginałem lub kopią potwierdzoną przez notariusza lub przez pracownika Oddziału Regionalnego ARiMR. Właściciele załączają odpis z księgi wieczystej lub w przypadku braku księgi wieczystej kopię odpisu aktu notarialnego nabycia nieruchomości lub inny dokument potwierdzający tytuł prawny. 11. Przyrzeczenie udzielenia kredytu lub kopia umowy kredytowej należy załączyć przyrzeczenie udzielenia kredytu lub kopię umowy kredytowej, jeżeli wnioskodawca nie pokrywa całości kosztów z własnych środków. 12. Wykaz gospodarstw posiadających certyfikat wymagany na podstawie przepisów o rolnictwie ekologicznym należy dołączyć tylko w przypadku, gdy wnioskodawca skupuje surowiec od gospodarstw ekologicznych. Ilość i wartość surowca skupowanego od gospodarstw ekologicznych powinna być ujęta w punkcie 15. 13. Dokument potwierdzający zgodę właściciela nieruchomości na realizację projektu dokument załączany jest w przypadku, gdy projekt jest realizowany na nieruchomości będącej w posiadaniu zależnym wnioskodawcy (np. na nieruchomości dzierżawionej). Dokumentem potwierdzającym zgodę właściciela nieruchomości na realizację projektu jest pisemne oświadczenie (oryginał), które powinno zawierać: - dane właściciela przedmiotowej nieruchomości oraz dane wnioskodawcy tj. imię i nazwisko, adres zamieszkania, serie i numer dokumentu tożsamości lub nazwę, NIP, REGON, adres siedziby, - lokalizację nieruchomości, - zgodę właściciela nieruchomości na realizację planowanego projektu, - zgodę właściciela nieruchomości na utrzymanie przedmiotowego projektu w okresie 5 lat związania z celem liczonego od dnia dokonania przez Agencję ostatniej płatności w ramach projektu. Na Dokumencie powinna być data jego sporządzenia oraz podpis właściciela nieruchomości. 14. Pełnomocnictwo - jeżeli zostało udzielone Należy dołączyć do wniosku w sytuacji, gdy wnioskodawca nie będzie występował w stosunkach z ARiMR osobiście, lecz przez ustanowionego pełnomocnika. W przypadku, gdy wnioskodawcą jest spółka, dostarczenie pełnomocnictwa jest obowiązkowe, jeśli w umowie spółki nie wskazano umocowania wskazującego osobę do prowadzenia spraw przekraczających zakres zwykłych czynności spółki. Pełnomocnictwo musi być wystawione na podstawie uchwały wszystkich wspólników spółki i wskazywać, iż osoba występująca w imieniu wnioskodawcy, w sprawach związanych z ubieganiem się o dofinansowani, jest uprawniona do prowadzenia spraw przekraczających zakres zwykłych czynności spółki. W przypadku, gdy pełnomocnik nie jest wskazany w umowie spółki, wraz ze składanym pełnomocnictwem należy dołączyć kserokopię uchwały wspólników spółki wskazującej osobę, która może występować w imieniu wnioskodawcy w sprawach związanych z ubieganiem się o dofinansowanie. SPO 1.5-02 Strona 18 z 20

15. Kopie decyzji, w tym pozwoleń i zezwoleń, lub opinii organów: a) Inspekcji Weterynaryjnej: - Decyzja o nadaniu Numeru Weterynaryjnego świadcząca o tym, że zakład znajduje się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej; - Program naprawczy oraz Harmonogram eliminacji uchybień (z aneksem) w przypadku zakładów objętych okresem przejściowym; - Decyzja o zatwierdzeniu do handlu zezwalająca na handel na Jednolitym Rynku; - Decyzja o zatwierdzeniu na rynek krajowy dotyczy zakładów o małej zdolności produkcyjnej; b) Państwowej Inspekcji Sanitarnej: Opinia sanitarna obejmująca następujące stwierdzenia: - Zakład znajduje się pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej; - Zakład spełnia minimalne wymagania dotyczące standardów higieniczno sanitarnych, higieny środowiska; - Planowana inwestycja spełnia wymogi higieniczno sanitarne (wszystkie rodzaje inwestycji z wyjątkiem maszyn i urządzeń) oraz higieny środowiska (dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko) - Zakład wdrożył/wdraża system bezpieczeństwa HACCP; c) Inspekcji Ochrony Środowiska: - Informacja o stanie przestrzegania wymagań ochrony środowiska; dokument ten wystawiany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska i załączany w każdej sytuacji. Złożenie ww. informacji będzie wymagane dwukrotnie, przy składaniu wniosku o dofinansowanie realizacji projektu oraz ostatniego Wniosku Beneficjenta o płatność. W pierwszym przypadku Informacja będzie wystawiana na podstawie dokumentacji posiadanej przez WIOŚ, natomiast w przypadku składania wniosku Beneficjenta o płatność będzie wydawana na podstawie wcześniej przeprowadzonej kontroli, dlatego też w celu uzyskania powyższej Informacji Beneficjent zobowiązany jest zgłosić się do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska na trzy miesiące przed datą składania wniosku Beneficjenta o płatność. III. Załączniki dotyczące robót budowlanych: 16. Kosztorys inwestorski - wymagany w zakresie robót budowlanych 6, w układzie odpowiadającym zadaniom opisanym w Zestawieniu rzeczowo-finansowym projektu. Wyliczenia w kosztorysie inwestorskim muszą uwzględniać wartości netto (bez VAT). Wartość kosztorysową robót budowlanych (całkowitą) należy podać w cenach netto (bez VAT). Kosztorys inwestorski powinien zawierać: - tytuł projektu; - nazwę projektu lub robót budowlanych z podaniem lokalizacji; 6 Robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku - Prawo budowlane (Dz.U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016 z późn.zm). SPO 1.5-02 Strona 19 z 20

- imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy; - imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres podmiotu sporządzającego kosztorys; - datę sporządzenia kosztorysu; - ogólną charakterystykę obiektu lub robót budowlanych, zawierającą opis techniczny wraz z parametrami określającymi wielkość projektu lub robót budowlanych, wpływającymi na koszt tego projektu lub tych robót; - przedmiar lub obmiar robót budowlanych; - kalkulację sporządzona metodą uproszczoną; - wartość kosztorysową robót budowlanych; - tabelę wartości elementów scalonych. 17. Kopia pozwolenia na budowę lub pozwolenia wodnoprawnego, jeżeli na podstawie przepisów prawa budowlanego lub przepisów prawa wodnego istnieje obowiązek uzyskania tych pozwoleń Załączane do wniosku w przypadku projektów, dla których jest ono wymagane, zgodnie z ustawą Prawo budowlane lub Prawo wodne. Decyzja o pozwoleniu musi być decyzją prawomocną. Jeżeli data wydania pozwolenia jest wcześniejsza niż 2 lata od daty złożenia wniosku należy dołączyć dokument, który poświadcza aktualność pozwolenia. 18. Potwierdzona kopia dokumentu zgłoszenia zamiaru wykonania robót właściwemu organowi wraz z: - oświadczeniem wnioskodawcy, że w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia wykonania robót budowlanych, właściwy organ nie wniósł sprzeciwu lub - kopię zaświadczenia wydanego przez właściwy organ, że nie wniósł sprzeciwu wobec zgłoszonego zamiaru wykonania robót budowlanych: Załączniki te dotyczą projektów, które mogą być realizowane bez pozwolenia na budowę, na postawie zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych właściwemu organowi. W przypadku, gdy okres pomiędzy datą doręczenia zgłoszenia a datą złożenia wniosku jest dłuższy niż 30 dni należy dołączyć Oświadczenie wnioskodawcy, że w ciągu 30 dni od dnia zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych, właściwy organ nie wniósł sprzeciwu wobec zgłoszonego zamiaru wykonania robót budowlanych. W przypadku, gdy okres pomiędzy datą doręczenia zgłoszenia a datą złożenia wniosku jest krótszy niż 30 dni należy dołączyć Kopię zaświadczenia wydanego przez właściwy organ, że nie wnosi sprzeciwu wobec zgłoszonego zamiaru wykonania robót budowlanych. Załączana kopia dokumentu powinna zawierać potwierdzenie właściwego organu, iż wyżej wymieniony dokument został złożony. SPO 1.5-02 Strona 20 z 20