1. Wstęp DVDStyler jest w pełni wolnym i stale rozwijanym programem służącym do authoringu płyt DVD, udostępnianym na Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL). Porównując możliwości podobnych programów, których również można używać bezpłatnie, szybko przekonamy się, że DVDStyler znacznie się wyróżnia. Do głównych zalet programu można zaliczyć : - łatwa obsługa i w języku polskim, - możliwość stworzenia pełnowartościowego menu, - obsługa wszystkich formatów dźwięku zgodnych ze standardem DVD Video, - obsługa napisów (nieudokumentowana) od wersji 1.5 beta 3, - konfiguracja zapisanego projektu z poziomu pliku w języku XML. Poradnik ten dotyczy wersji 1.5 beta 7, starsze wydania mogą nie obsługiwać wszystkich opisanych tutaj rzeczy. 2. Konfiguracja Na pierwszy rzut oka program wydaje się dziecinnie prosty i raczej nie posiadający dużych możliwości konfiguracyjnych, jest to jednak tylko złudzenie. Zwróćmy uwagę na aspekty, które mogą nam umknąć, a są godne uwagi. Konfiguracja -> Ustawienia -> zakładka Programy Rys.1 - Programy
W tym miejscu widzimy cały zestaw programów, z których korzysta DVDStyler podczas tworzenia kompilacji. Programy te możemy znaleźć w katalogu C:\Program Files\DVDStyler\dvdauthor jeśli wybierzemy domyślą ścieżkę przy instalacji. Polecenie Jpeg2Mpeg, którego część zaznaczona jest czerwoną ramką, pokazuje nam proces tworzenia z menu obrazu mpeg2. Widać tam pracę 2 programów - jpeg2yuv (tworzy źródło zgodne z modelem barw YUV) i mpeg2enc (kompresuje do mpeg2). Standardowe ustawienie przełączników dla mpeg2enc wygląda tak : f 8 (8 oznacza kompresja do mpeg2) b (bitrate) i o (nazwa pliku wyjściowego). Proponuję w celu polepszenia jakości dodać tutaj jeszcze przełącznik q 2 (kwantyzacja), dzięki temu koder podczas kompresji do mpeg2 odczyta najwięcej informacji z obrazu źródłowego. Pełny spis przełączników dla mpeg2enc jest tutaj : http://www.penguinsoft.com/penguin/man/1/mpeg2enc.html. Druga czerwona ramka zaznacza nam Polecenie spumux. Program spumux służy do generowania i łączenia napisów z obrazem video w formacie mpeg2 (obsługiwane formaty : *.sub, *.srt, *.ssa, *.smi, *.rt, *.txt, *.aqt, *.jss, *.js, *.ass). Najważniejsze w tym miejscu jest to, że program korzysta z ustawień, które są zawarte w pliku *.xml, który powstaje podczas zapisania projektu, czyli wybierając Plik -> Zapisz jako. Jakie daje nam to możliwości opiszę w dalszej części poradnika. Proponuję ustawić sobie do celów tego poradnika dla programu spumux przełącznik s 1 (oznacza to, że ID napisów zostanie ustawione na 0x21). Pełny spis przełączników i opcji konfiguracyjnych dla spumux jest tutaj : http://dvdauthor.sourceforge.net/doc/spumux.html. Na rysunku 1 widzimy również puste niestety pole dotyczące Polecenia podglądu. Mam nadzieję, że już niedługo program umożliwi obserwację materiału mpeg2 przy tworzeniu projektu, choćby w miejscu podziału na rozdziały. Bardzo tego brakuje. 3. Authoring Moim celem jest authoring filmu wraz z dwoma ścieżkami audio (polską i angielską) oraz polskimi napisami. Do projektu ma być utworzone menu z możliwością wyboru ścieżki audio, napisów i dostępem do wybranych rozdziałów. 3.1 Koncepcja menu. Menu 1 - Główne (Root) Odtwórz film - odtwarza film od początku Rozdziały - przejście do Menu 2 Ustawienia Audio i Napisów - przejście do Menu 4
Menu 2 Rozdziały 1 (Chapter) Rozdział 1 - odtwarza film od rozdziału 1 Rozdział 2 - odtwarza film od rozdziału 2 Rozdział 3 - odtwarza film od rozdziału 3 Menu - przejście do Menu 1 Strzałka - przejście do Menu 3 Menu 3 Rozdziały 2 Rozdział 4 - odtwarza film od rozdziału 4 Rozdział 5 - odtwarza film od rozdziału 5 Rozdział 6 - odtwarza film od rozdziału 6 Menu - przejście do Menu 1 Strzałka - przejście do Menu 2 Menu 4 (Audio) (Subtitles) Polski - ustawia polską ścieżkę dźwiękową Angielski - ustawia angielską ścieżkę dźwiękową Włączone - ustawia napisy na włączone Wyłączone - ustawia napisy na wyłączone Menu - przejście do Menu 1 Nawiasy zawierają nazwę atrybutu jaki otrzyma konkretne menu - identyfikuje to je pod odpowiednimi przyciskami pilota stacjonarnego DVD czy w programach komputerowych. Rys.2 - Nazwy menu w PowerDVD Wybór Title Menu również spowoduje wywołanie Menu 1 mimo, że żadne z naszych menu nie otrzyma atrybutu Tytuł (dostępne tylko dla vmmenu - opis typów menu w dalszej części), dzieje się tak dlatego, że nastąpi przeskok do pierwszego z Titleset Menu w tym przypadku właśnie Menu 1. Nawigacja ma prezentować się tak : Rys.3 - Nawigacja pomiędzy menu
3.2 Przygotowanie wszystkich elementów Do jednego katalogu zbieramy wszystkie potrzebne nam rzeczy. Mamy tutaj : *.ac3 ścieżki dźwiękowe z lektorem angielskim i polskim, *.bmp obrazy, które posłużą jako tło do menu, oraz do rozpoznania rozdziałów, *.mpg utworzony obraz video, który stanie się tłem menu 1, powstał z plików Audio do menu.wav i Menu_1.bmp, *.srt plik napisów, *.m2v główny obraz video w formacie mpeg2. Rys. 4 - Zbiór plików Ponieważ DVDStyler nie posiada podglądu video, to aby podzielić film na rozdziały w konkretnych miejscach musimy go wcześniej obejrzeć i zanotować sobie czasy kiedy ma to nastąpić. Dobrym pomysłem jest zrzucenie w takim momencie klatki filmu i umieszczenie jej potem w menu rozdziałów, ułatwia to orientację w całości. PowerDVD przechwytuje klatkę filmu po naciśnięciu klawisza C. Na tło samego menu można również wykorzystać klatki z filmu, proponuję szukać ujęć bez dużej ilości szczegółów, tak aby wybrana grafika nie zlała się później z resztą elementów. Zawsze można ją jeszcze przyciemnić albo lekko rozmazać w programie graficznym, ograniczeniem jest tylko wyobraźnia twórcy. Za podkład dźwiękowy może posłużyć choćby jakiś moment muzyki bez dialogów. Tłem menu może być także gotowy film w formacie mpeg 1 lub 2. Nawet jeśli korzystamy tylko z obrazka, to i tak zostanie on w procesie authoringu przekonwertowany do krótkiego filmu zawierającego na całej długości jedną klatkę z naszą grafiką. Oto jak za pomoca programu TMPGEnc wykonać podkład pod menu z dźwiękiem wykorzystując dowolną grafikę. Po uruchomieniu programu, klikamy przycisk Load i wczytujemy odpowiedni profil Rys.5 - Montaż filmu na tło menu
DVD (PAL).mcf lub DVD (NTSC).mcf - zależy w jakim standardzie telewizyjnym tworzymy kompilację. Następnie wczytujemy grafikę (Video source) i podkład dźwiękowy (Audio source). Po wybraniu Start i odczekaniu chwili, otrzymamy film o długości równej długości podkładu audio, który możemy użyć już jako tło menu naszego DVD. 3.3 Tworzenie projektu 3.3.1 Nowy projekt - uruchamiamy program DVDStyler - menu Plik -> Nowy Rys.6 Parametry nowego projektu Jako format video wybieramy PAL, a audio AC3. Można ustawić sobie takie parametry jako domyślne w menu Konfiguracja -> Ustawienia -> zakładka Interfejs. 3.3.2 Ustawienie katalogu roboczego Dobrze jest ustawić sobie odpowiedni katalog jako domyślny (menu Konfiguracja -> Ustawienia -> zakładka Interfejs). Dzięki temu wybierając z pionowego menu przycisk Katalogi od razu przeniesiemy się w miejsce, w którym zgromadzone są wszystkie potrzebne rzeczy - pojawią się one jako ikony w środkowym oknie DVDStylera. Rys.7 Elementy projektu
3.3.3 Tworzenie menu - klikamy prawym przyciskiem myszy na okno Project Timeline i dodajemy kolejne menu (Dodaj -> Menu), w sumie ma być ich 4 Project Timeline to miejsce, w którym składamy w logiczną całość nasze DVD, po kolei będziemy tu umieszczać a następnie konfigurować wszystkie jego składniki menu, video, audio i napisy. Rys. 8 Dodajemy menu Tutaj należy się małe wyjaśnienie, jak widzimy DVDStyler pozwala na utworzenie menu różnego rodzaju. Proponuję zapoznać się najpierw ze strukturą płyty DVD http://www.cdrinfo.pl/artykuly/dvd_strukt/. vmmenu - Video Menager Menu (VMG menu) to menu w obrębie tzw. menadżera video, będzie się ono znajdować na płycie w pliku VIDEO_TS.VOB. Menu to służy do zarządzania wszystkimi titlesetami (tytułami) znajdującymi się na płycie. Tworzymy je gdy nasza składanka zawiera więcej niż jeden titleset. Dla vmmenu możemy ustawić atrybut Title. Menu Titleset Menu (VTS Menu) - to menu w obrębie konkretnego titlesetu. Po authoringu znajdzie się w pliku VTS_0x_0.VOB gdzie x oznacza numer konkretnego tytułu. Za pomocą tego menu kontrolujemy konkretny tytuł. Możliwe są tutaj do ustawienia atrybuty Root, Chapter, Audio, Napisy i Kąt. Tytuły po jego dodaniu zostaje zamknięty titleset. Można je dodać klikając prawym przyciskiem na obraz video. Po względem funkcjonalności to zwykłe VTS Menu. Omawiany tutaj przykład posiada tylko jeden titleset więc zrezygnowałem z tworzenia vmmenu.
3.3.4 Dodawanie video Aby dodać do projektu obraz video, klikamy ikonę, która go reprezentuje lewym przyciskiem myszki (LPM) i przeciągamy ją do okna Project Timeline. Pojawi się obiekt o nazwie Tytuł 1. Rys. 9 Dodajemy video 3.3.4 Dodawanie audio i napisów Aby dodać dźwięk do obrazu, klikamy LPM ikonę, która go reprezentuje i przeciągamy ją na Tytuł 1 - analogicznie postępujemy chcąc dodać kolejne pliki. Gdy wszystkie ścieżki audio zostaną dołączone w identyczny sposób postępujemy z napisami. Rys. 10 Dodajemy audio i napisy
Chcąc sprawdzić jakie elementy zostały już dołączone do tytułu, klikamy na nim dwukrotnie LPM. Rys. 11 Zawartość Tytułu 1 3.3.5 Konfiguracja Menu Po dwukrotnym kliknięciu LPM w oknie Project Timeline na danym menu naszym oczom ukaże się okno Properties (właściwości). Rys. 12 Właściwości menu
Format standart TV naszego menu Tło : Obrazek tutaj wczytujemy rysunek, który ma posłużyć za tło naszego menu, można wybrać również film w formacie mpeg, ale nie będzie on widoczny w podglądzie. Kolor kolor tła menu, widoczny gdy nie użyjemy żadnej grafiki służącej za tło Napisy (przyciski) : Czas startu opóźnienie pojawienia przycisków menu w stosunku do tła Czas zakończenia czas po jakim znikną przyciski menu od momentu pojawienia się Proponuję niczego tutaj nie zmieniać. Obiekt video : Pauza pauza przed wykonaniem instrukcji wybranej na liście Polecenie po. Wartość -1 oznacza, że te instrukcje nie zostaną wcale wykonane. Wartości 0 i więcej spowodują wykonanie konkretnej instrukcji po ustalonym czasie. Menu : Root, Chapter, Audio, Napisy, Kąt atrybuty jakie możemy nadać konkretnemu menu Polecenie przed spowoduje przed wyświetleniem menu wykonanie instrukcji wybranej z listy rozwijalnej Polecenie po spowoduje po wyświetleniu menu wykonanie instrukcji wybranej z listy rozwijalnej Przycisk Audio/video spowoduje pojawienie się kolejnego menu pozwalającego na ręczne ustawienie parametrów video i dźwięku nie ma potrzeby nic tutaj zmieniać. 3.3.5.1 Właściwości Menu 1 Rysunek przedstawia ustawienia dla Menu 1. Chwilowo za tło został wybrany obrazek Menu_1.BMP, ponieważ gdyby od razu wybrać wcześniej przygotowany Menu_1.mpg to nie będzie go widać w oknie podglądu. Rozmieszczenie napisów i przycisków w takim przypadku odbywa się zupełnie na ślepo. Ważne w tym miejscu jest ustawienie wartości 0 dla pauzy w ramce Obiekt wideo Gdybyśmy tego nie zrobili to nie wykona się instrukcja jump menu1 na liście polecenie po. Efektem byłoby nie zapętlenie się naszego filmu z tłem i tak mozolnie przygotowany podkład muzyczny skończy się po jednym odtworzeniu. Inne ustawienia to zaznaczenie atrybutu Root w ramce. Rys 13 Właściwości Menu 1.
3.3.5.2 Właściwości Menu 2 - Obrazek -> wczytany obraz Menu_2 i 3.BMP - atrybut Chapter Reszta bez zmian. 3.3.5.2 Właściwości Menu 3 - Obrazek -> wczytany obraz Menu_2 i 3.BMP Reszta bez zmian. 3.3.5.3 Właściwości Menu 4 - Obrazek -> wczytany obraz Menu_4.BMP - atrybuty Audio i Napisy Reszta bez zmian. Rys. 14 Właściwości menu, od lewej Menu 2, Menu 3 i Menu 4 3.3.6 Dodawanie przycisków i tekstu. Z pionowego menu wybieramy Przyciski. Aby dodać do projektu przycisk, klikamy jego ikonę LPM i przeciągamy ją do okna podglądu. Zamieszczenie tekstu wymaga kliknięcia prawym przyciskiem myszy (PPM) na oknie podglądu i wybranie z menu Dodaj -> Text.
Rys. 15 Dodajemy przyciski i tekst Jak widać z menu można oprócz tekstu dodać obiekty innego typu : Elipse (Ellipse), Ramkę (Frame), Obrazek (Image), Rectangle (prostokąt). Przyciski również mogą być różnego kształtu, ten z ikoną ramki pozwala na wczytanie dowolnego obrazka, który od tej pory stanie się przyciskiem.